Full text of "Gerardi Blasii Amstelraedamensis, ... Anatome animalium, terrestrium variorum, volatilium, aquatilium, serpentum, insectorum, ovorumque, structuram naturalem ex veterum, recentiorum, propriisque observationibus proponens, figuris variis illustrata"

See other formats

AhsTZLodAM. ApuJ VuJuain J,

■

(1 'H‘li ’l

/ ,

GERARDI BLASII

AMSTELRjEDAMENSIS,

Medie. Do&. & Prof. Ordin. *

A N A T O M E

ANIMALIUM,

Terreftrium variorum , Volatilium, Aquatilium,
Serpentum^ Infe&orum, Ovorumque,
ftru&uram naturalem

Ex Veterum , Recentiorum , propriifque Obfervationibus

proponens ,

FIGURIS VARIIS ILLUSTRATA.

c(t I 7 C L X t } t

Wj'

r4§m\jT

M:t

. -"V v Jk.

• #'

i r .

spi'

'4£.

'£T

•'-<V

{A ’ . ' . • x •/:

,v-

. •

: • MSi* •-« *f : i

‘ ' .4 ? ;

i . '

i /i

7 ewifc i i

NOBILISSIMIS AMPLISSIMIS
PRUDENTISSIMIS

V I R I S
DN0. CONRADO BEUNINGIO,
D*. JOANNI H U D D E,
D-.JOANNI C O R V E R,
D"°. N I C O L A O OPMEER.

INCLYTA

REIPUBLICiE

'AMSTELiEDAMENSlS

CONSULIBUS,

SENATORIBUS,

r tITERARUM LITERATORUM QJJ E
^ ; FAUTORIBUS SUMMIS,

■ Sv, * i.

orus

€ ♦

e i m z OPU S

HOC

ANATOMICUM

V E R JE

GRATITUDINIS

DEBlTiECLUE.

OBSER.VANTIjE

• SIGNUM

* 4 ’

CUM

OMNIS PROSPERITATIS

VOTO

SUBMISSE

r *: > *

OFFERT

Kft

- 4*m

GERARDUS BLASIUS

. Medicine in Athcneo Patrio Profeflbr.

•%

-40-

■ — ^ i* li - A

■

NOMINA

eorum

*qui

MATER IAM

’ huic Operi tribuerunt

Baldus A Bbatius. 123.

Thiod. ^ A Ides, vide Math. Sladus.

Vljffes Aldrovandus 71. 165. 155. iol. 307.
jlrijltteles. 67. 166. &c. aoa. 307.
Amftelodamcnfcs -- 7. 8. 20. Jo. 59. 67.68. 74.
94. 99. 105. 131. 132. 147. 148. 149. IJI,-
163.259. 160. 261. 162.274. 278. 281. 284.
301.305.

Hier. Fabr. Ab Aquapend. 2. 10. 16. 27. 39. 40.

Maximilianus Egermeycrus. 49.'

Bun bolum. Euftachius 8. 37.41.66. 68. 114.

Gabrtel Faloppius. 2. 1 1 3. 1 14. 194.

Joach. Frcncclius. 39.

Paulus Barbctte 38.

Thomas Bartholinus. 27. 34. 39. 56. 71. 74.79.
86.91. 93. 104. 107. 11 5. 1 Jo. 160.183.289.
306.307.

Cafp. Barthol. 5.9. 20.33. 34- 3 5- 77- 88, II8,
135. 151. 163.193.Sce. 29J.

Laar Bcllinus. 28.

P. Bcllonius. 71. 307.

Ludovicus Billius. 35.

Ger. Blafius — 9. 20. 21. 64. 74.77.88.89.94.

1 18. 121. 128. 13 1. 146. 148. 287.

Olaus Borrichius. 32. 64. 58. 1 17. 1 36. 148.1 51.

259. 174. 297.

Robert. Boylc. 284.

Joan.Hier. Erunfcrus — 278.

Petrus Caftcllus. 72.

Volker. Coitcrus — 42. 66. 78. 79. 90. 91. 106.
107. 1 16. 1 18. 162. 164. 165. 194. &c. 276.
298. 304.

Cophon. 104.

Carolus Datus. 169.

Tsbrandus Dicmcrbrock — 36. . •

Carol. Drclincurtius. 76.78; 109.

Claudius Galenus, variis locis.

Conradus Gefncrus. 71. 117. 287. 307.

Regnerus de Gracfc 8.20. 26. 58. 59. 68. 71. 77.
88. 89. 102. 105. 106. 115. 117. 105. I49.
152. 160.

Guilj. Harveus - 1. 51. 69. 71. 118. 118. IJ.2.
158. 16J. 202. Scc. 174- »97* 301.

Natban. Hiehmorus. 8.9. 26. 39.51.63.68.99.
105.

Hippocrates — 166.

Fabr. Hildanus. 4 1.9*- t

Nieol. Hobokcnus — 11. '

Joan. Horne. 8. 16. 34-35*

Olaus Jacobius. 108. 119. 147. 164. 166. 262.

290.&C. 295. 304. 33 1.

Joanv.es Jonftonus. 152. 162. 165. 303.

Frid. Lacbmund. 165.

Hri Ihelmus Langlius. — 39. loo. 139. &c.

Ricbard. Louwcrus. 5. 19. 41.68. X 5 3.

Dante l Ludovicus. 56.

1 •„

INDEX AUTHORUM.

\Alb. Magnus, p. 74. 117.

Dan. Major — 286.
foA n. Majonto -- 158.

MdrctUuj Malpighius. 2. *. 39. 79. loj. I 16.I 3».
149. 153. &c. 261. 27 6. »94. 291. 308.
309. &c. 327. 329. 330.

NicoUut Mafia. 99.

Afjtbmr Mathiades. 68. 77.

Gujl. vandcrMuhlcn. 88.

Gtuhhcr. Neerham. Io. 40. 39.63* 69. 72. 89
103. 106. 233. &c. 298. 302. 303.

Andr. Nozius. 44.-

P. •

Domi n. Panercolus. 36.

%/£miliHj Parifanus. 202.

Parificnfcs. 21.42.49.57.80.12^

Simon Pauli — 162.

Jac. Htnricui Pauli. 23. 3 5. 37.

JtAn. Pcquetus. 34.

Petronius. 74.

ful.CAtfn. Placentinus. 2.33.6898.235.

C*;iw Plinius. 74.88. 166.

CavoIus Quina. 25.

Ludtlfhur Salrmannus — X52.

Hume. Sampfonius. 44.

Domin. Savius. 198.

ComrAd Kitf.Sneidcrus.x. 16. 19. 33.88.98. 1 17.
* 13x.134.135.263.x74.x8x.

Ju[ ius Scradcrus. 10.51.63. 78. 100. 116. 150.
158.243. Sec.

Gtorg. Scgcrus. 63.86. 91. 116. 165.

Adoreus jiur. Sevetin. I. 8.9. 68.70.79.90. 91.

104. 116. 131. 149. 150. 152. i6x. 165.261.
182. 28A. 304.305. 309. 327. 330.

AfAib. Sladus. 25. 121. 1x9. 246. &c.

A Ve. Steno. 1. 3. 5.7. 10.15. t6. 18. 19. 31. 33.
34. 37. 55. 58.63. 66. 67. 70.87.88.89.90.
98.99. 104. 107. 108. 119. 127. 1x8. 132.

138.149. 151. 152. 153.158.248.&C. 261
263 . &c. 276. 298. &c. 305.

JoAn. Swammcrdatn — 8. 25. 72. 79. x6x. xSx.

284.297.298.327.330.
fdcobtu Sylvius — 17. 5 i. 85. 106. 108.

Gtorgius Valla. 3 1.

Egbcriu s Vccn. 25.

Gtorg. Hitron. Velfchius. 93. 277. 304.329.

41. 39. 63. 70. 72. 101. lox. 103. 106. x6o.
1 66. &c.

And. Vcfalhis — 21. 1 13.

JoAn. V cflingius. 16. 38.78. H3.I97.&C.
/oprpb. de V erney — 293.

FrAticifc. Rhedius. 126. 157.

foAn. Pcycrus. 8. 41. 72. 77. 88. 99. 117.128.

* 5 J-

Joon. Riolanus. 113.

OIams Rudbckius. 20. 31. 38-71.99.

259.274. 297.

FWA.Jm. Sacbliuj — ■ 276.

Georg. Wcdel. 151.

f. fACobui 'Wepfcrus — 43. 88. 147. 154.
ThomAt \iTiarton. x. 2. 3. 10. 17. 20. 33. 40.

41.49.98. 103. 105. io6.

JoAn. FaI. Willius. 15. 20. 89. 290.307.

Thomaj 'Willius. 2. 35. 3 2. 33.67. 68.71. 95- 9^*
105.115. 128. 132. 133. 134.152. 259. 260.
262. 282. 283. 303.

LAurtnt. \C/olfltrigcl — 83. 110.

OUhs Wormius. 93.107.

FINIS.

ANA-

. '** '

. W

* X

ANATOMICE

B E L L U I N

S' ;l# Pars I.

TERRESTRIA

PROPONENS.

JE'

C A P. I
Dc Afino & Afina.
NOTATA.

Cire»

SPINALEM MEDULLAM.

Qualiter hic diftribuantur Sinu* Spinalis
Midulla, cum Veni* &Aktexiis,

vide Capite dc Ove.

MAMMAS.

DE Mammahum in Atini , Papilla-
iun q.v s yi tu Se numero videri merentur, qua:
hic Capite de Cane ex Adenographia Wharto-
ni proponuntur.

TESTICULOS.

TEsticvli AGnx ovo Gallinaceo magnitudine
pares. Figura renem referentes , ultra XX ova in
parte cava unius numeravi , lupino zqualia pleraque fed
Sphorriea , quz & 4 tefticulis & 4 feinviam integra fepa-
ravi , co&o altero tefticulorumquz profundius delitefoe-
bant ova albuminis codi colorem confiftentia & fapore
acquirebant, nifi quod levis acrimonia fimul perciperetur.
ReliquaTubxproximaova quxveluti nuda in fuperfi-
cie exrtabant fluida manebant. Reliqua Teflicuh fui-
ftamtia fibrofa vifa ut papillz renum , fi corpus triangula-
re exceperis colore fanguineoquod plurima exigua ova
continebat. In vicinia ovorum fuperficialium (G ita ap-
pellare liceat quz in fuperGcie q. extabant) erant certa:
appendicula: non abii miles calicibus ovorum in gallinis
poft delapfa ova in fe contradis. Tuba- orificium ex-
panfumeratlupertefliculi partem, quam nuda ovaex-
ilabsnt & capax erat lupim minoris. S T E N O otj. 89.
Ili. X. vABor. Datu cor.

UTERUM. •

UT i a u n Afrae cornu potius conflitutionem quam
uteri referre, magilque uteio fuperioiis procoflui
uteri Gallum- , ubi ovum crcfcic & albumine cingitur

comparandum efle, quam utero muliebri, HARVI-
JUS docet txere. 6j.

PENEM.

LOngitudo Penis in Afino ea eft quanta eft intere»
bitum & exriemosdigitos, a medio paulatim mino-
reteirdum perveniat ad glandem , anti cujus limites eft
crafliufculus. PrefTus eft & complanatus veluti capito
quidam , conftat duobus nervispaite dextra & Grullra
utrinque uno , hi cavi quidem funt , fed non expedito
dudu , villi nervorum transverfi per has cavitates gra-
datim difpoGti. DeGnunt hx cavit sic/ in communem
mentum qui urina: & femini foras emittendo dicatus eft.
Situs urina: canalis parte inferna inter didorum nervo-
rum interftitium. Incubant dido canali 4 radice geni-
talis dcfccndentes duo A lujeuli longifllmi , difl indi linei
quadam alba, &ipG principio quidem cralliores, mox
eadem qua totum veretrum , proportione minores, at-
que exiliores. Didi Mufculiftbris obliquis ad cavo*
nervos alligantur , fic ut ditficultir feparentur. Didx a.
nervorum Gbrx miro arteGcio conftmda- funt, ut naTcen-
tes 4 lateribus didorum cavorum dextrorfum & ftni-
ftrorfum & inferni multiplici quodam plexu occur-
rant Gbimet ipfis. Nervorum didorum iubftantia in-
terne alba & non ut in homine & equo cruenta. S £-
V E R I N. farte IV. Zotonu*.

C A P. II.

• De Bove, & Tauro.

OBSERVATA

OCULO.

CAruncula Lachrymalis non ita exterius
hicconfpicitur, ut in homine, verum ejus loco pro-
minet tuberculum exterius, membraneum , interius car.
tilagine.im , huic appenfa glandula oblonga , in media fui
longitudiiie cartilaginem latam & longam continens.
Cartilago hxc aliquomodo conducit ad membrana: de-
terforiz expanfionem , quz animalmm variorum Ovis
fed., bovis, equi, oculis conccfl» eft, uti avibus plu-
A rim»

Di Bove, & Tauro.

rimis & pifcibus nonnullis membrana folum "obtigit.
WHARTON ^IJcnogr. c. ltf.

Pupillam in bobus ab uno ad alterum angulum la-
tiorem efle , nequi ullo modo (ut in liomine) exaA£
orbicularem A QU A P E N D. dc Oculo cap. i. tradit.

In bove , aliifque brutis qux niAitant, M s m b a a n a
qaxdam interno in angulo latitat Ungui Similis,
qua: movetur motu voluntario ad angulum externum, &
oculum apertis etiam palpebris operit. Ducitur hxc ad
oppofitum angulum duplici cborda , altera quidem fur
perius, altera vero inferius fub adnata membrana la-
tente , qua: i MuCculo quodam oritur in exteriori
angulo collocato , qui A me pro parte illius, qui totum
oculum ad exteriora trahit rccenfetur. F A L L O P. in
obferv. Anatem.

Examine Niavi Optici in Xiphia indituro in fan-
guineis animalibus confimile me reperturum fperabam,
at in Porci, Capra:, Bovis &c. optico leviter elixato
ut facilius & melius microfcopio perferutarer , non in-
figne foramen feu circumvolutiones adinveni, fed pro-
tuberantes veluti didinAas ac fejunAas papillas , ha:
autem reprxfentabant virgularum acervum , vel exti-
mum digitorum pugillum , & compreflx rotundo ore
eruAabant mollem cerebri fubdantiam , propria mem-
brana A pia matre communicata invediuntur, & fe-
cum ferunt vafa languinea , undi G in recens maAato
animali opticus comprimatur , (anguinis gutte ab inter-
(titiis horum corporum manifeftd ei umpunr. NeAuntur
ad invicem tum vafis , tum cti;im torti membranofis
filamentis obeontiguitatem invicem fibi communicatis,
colligantur veluti fafcicuhim continente dura matre , ut
In pifcibus obfervatur, & tandem extenduntur cum va-
fis in retinae propaginem.

• Non parum miratus fum hanc natura: divertam ope-
randi rationem , cum foleat fimpliciori & unica utpiu-
rimum methodo procedere , &diu pio hoc folvendo in
cadum laboravi. Ex eleganti tamen pileis lati druAura
occumt forte probabilis (olutio. Condat enim in fifei
*mi opticorum molem fieri ex extenfa quafiarea, qua:
i radree fpinalis medulla: fub ventriculis in gyrum flexa
verfus interiorem partem progrdla adi manibus com-
primeretur , tandem in fafciculum recolligitur , & ita rir-
cumduAa meningibus in oculos definit , undi nil mirum ,
fi phex copiofx neceflnrfo contingant, nam cnm in Xi-
phia & fimihbus oculus ingentem fit fortitus magnitu-
dinem , pro complendo retmx hemifphxrio multa eguit
materia , quare tantus fibrarum contextus in ambitum
quafi ventriculi extenfiisin folius optici flru^pram ne-
ccflniio cdfit , &compreflus meningum circumvolutio-
ne veluti linteolum manibus coarAatum neceflario pli-
cis locum dedit. In Sanrumcu autem perfeAiorious
ubi opticorum exortus inferior cd, folu m fpinalis me-
dulla: principio continuatus , & retina* pauca ed ex-
pando, exiguus naturx fibrarum fufficit falciculus > quio
& membranula , qux in pifdbus extenfas fibras hinc in-
di in placentulx modum continebat , eadem ferti in
perfeAioribus divilas fibras aliquot rubi indar invedit,
ut majus contingat robur , & intima arteriarum & vena-
rum fiat per nervos propagatio, & indi in continuatam
retinam aqualis expando' , MALPIGIUS DeCe-

rtbro. ^

N cavus OcuLoavM Moroaius iu bove ra-

mum cuilibet i fex mufculis communibus impertit , at-
que nr at erea i nervis quarti , quinti, & fexti paris rami
quidam nonnullis eorundem mufculorum didribuuntur.
WILLIS dc Nervi,.

NARIBUS.

N Arium Ossa Tuabinata qaaliter conditu»
vide Capite deOve.

De Tubulis Naxium iy bove aliifque anima-
libus ita diderit Scbnciderui traB. de effe cribriformi.

In bumanu naribus incd corpus fpongiolum cavernu-
lis plenum quod certi ingens ed, & latis fpeAatxfunt
extera- quoque cavitates. In brutorum Bovu , Ovu
Capreoli, Porci naribus etiam aliquot tubuli confpiciun-
tur, qui affabri fiAifunt, & perquam callido artefido
cavati. Hi ver6 in bejhic varii differunt. Cxterum Ci-
vitates illorum mundx funt inanes , & aere admodum
plenx. Caveetiim tubulos tales a natura in eam rem fa-
bricari putes , ut hi dcdillantem de cerebro pituitam
condpiant , retardent , & tandem de Ce egeri patian-
tur. Quidam etiam credit in Cane pituirofes humores
de hifcc tubulis qui didimiles funt itidem per nares de-
fluere, cum hoc animal ficco fit corporis habitu. Quid?
Canis nunquam aut raro pituitam naribus rejicit. At-
que fi is in pulvereo folo diu cucurrit , illas per nares tra-
ctas fordes non naribus fed ore rejidt, ut tefle Caleno
gladiatores in palxflra luAati , aut qui ex itinere funt *
pulverulenti. Lcporit cerebrum itidim admodum ficcum
ed , ut illud pituita haud redundet. At ejus in naribus
quot , quanti . & ii quam eiegantir fiAi infunt tuboli f
Hi enim in aliam figuram, ut etiam in Cane, formati
funt. Nunc lepus quam acris ed naribus? iifque quam
fagaciter invelugat ? quam indefinenter mota» nares?
nam hx perquam fortes naAx funt mufculos. Dein
bos tubulos, qui in Bovis, Ovis , Porci naribus inve-
niuntur non ad excrementa recipienda datos efle, illud
fatis argumenti ed, quod non aperti fint, fed utraque
ex parte fuperni & inferni exci. Qui erg6 tam crafi*
fus humor hifcc vel colligi poterit , vel iifdem reddi.
SCHNEIDERUS.

SPINALI MEDULLA.

QUalitir hicdidribuantur fmtu fpinalu medula cum'
arteriis & venis vide capite dc Ove.

PARTIBUS VARIIS ORIS.&c.

DE Glandulis Oats variis vide qux de foituU'
habemus , ubi etiam varia alia huc facientia exhi-
bentur.

Scuriroamt calti laoini inbovcduoinfi-
gnia foramina fuperius ineflead tranfitum nervorum re-
currentium PLACENTINUS docet ir. de larynge.

Caico-tiiyaoidaios Musculos in bove,
equo , porco diflinAius quam in homine apparere ,
IDE. M , vult.

De L inoum bovinx aliorumque animalium confli-
tutioneit^ Stcnonmt: in Lingua mulculorum extrema
in peculiarem abire fubdantiam voluerunt. Sed faAo exa-
mine vidi peculiarem hanc fubdantiam miifculofam efle,
quod ut alii ( fic & “Nicolaus Mada in fiio libro Anato-
mix intrv>duAorio i variis lingux motibus demonflra-

vit.

De Bove, & r T

•it, licet fateri coaihis carnem hane N<w cjjc Jijlingui
Hiem , fed tentum per operet tenet cognofctndem. Sed
ilimlH illico non pronuntiandum , quod nobis «A '«■%>
forti vifum. Ab apice namque ad Ipfam usque bafindi-
flindi omnes fibrarum feries demoniirare lice» atten-
denti, qux in toto lingux corpore tantum triplices. Ex-
teriores fuperiorique luperficiei proxima: fibri re&um
fecundum lingua: longitudinem fervant du&um , reliqua-
rum tosim medium corpus occupantium duo tantum
genera, unum quod afupcriori lingux plano defcendit»
alterum quod i medio verius latera in homine recedit.
In certas hic duo genera feries difpofita funt, fe alter-
narim excipientes , quarum lingulx vix nifi unam in cras-
fitie continent fibram , ita ut liratum fuper (Iratum hic
non inepti applicarent Chymici. Ipfum fuperius lingux
planum tunicam exteriorem inter & camcs carnium ten-
dines fervat claufos. S T E N O tre9. Je mufe. tjgljnd.

Alterutram TiiraoiDXAauM Glandula-
rum in bove non excedere §(5, Maxillarium
5 ix, Thtmum § viij pendere WII AKT. tredit.

CORDE.

COrdis conflrudionem veram expofiturus STE-
NONIUS, prim6 de Mufculis in univerfum varia
proponit, hinc cor ipfum accedit, utraque hoc loco exhi-
bere, & utile & neccflarium ducimus, cum pofteriora ne-
glegis prioribus nec declarari nec cognofci queant.

Longum foret induit fir.gulos recitare mufeulos,
omnesque ibi occurrentes evolvere differentias ; certas
tantum proponam condufiones ex obfcrvans deduftas.

I. In omni mufculo reperiuntur arterix , venx , nervi,
fibrx, membranx: addunt quidam lymphatica ,qux li-
cet circa mufeulos viderim (xpius , in mufculis necdum
mihi vifi» ingenui profiteor.

II. Nullus occurrit mufculus, cujus flngulx fibrx
non abeunt utrinque in tendinem ; five tendines hi omnes
vel utrinque vel ab altera tantum parte in firmoscolh-
ganturtendines, fiveinmembranamdiffundantur, live
tnofleam degenerent rigiditatem, quod non fini magis
competit , quam principio.

III. Caro non efl parenchyma vel tomentum , fed
eredem fibrillx , qux ardi fibi connexx tendinem com-
ponunt, laxius jundx carnem conftituunt. Ethocfcn-
fu veri didurn , tendinem efle corpus continuum i prin-
cipio mufculorum ad finem.

IV. Nulla in ullo mufeulo facile reperiunda fibra ,
unam redam qux conflituat Irneam , fcdfingulxintres
ad minimtlm lineas, qux duos angulos alternoscomnfe-
Mtodurt , divifie. Nec ipfx hx tres linex femper redx ,
fed fxpi caro ( ut faltem in fphinderibut , quos mufculo-
rum nemo facili exemerit numero) interdum & tendo
(ut cum incurvata manu adducuntur digiti) curvameffi-
ciunt lineam.

V. Nominari tres fingularum in eodem mufculo fi-
brarum linex non eandem fervant longitudinem , licet
totxfibrx inter fe collatx vix ullum extenfionisagno-
fcant in plerifque mufculis diferimen.

Sed ut hxc fiant intelledu clariora , pramittenda par-
tium fpecialtor denomirftrio. Binas mufculus quilibet
redus Si fimplex , qui aliorum norma , fediones juxta
fibrarum dudum admittit, redam alteram alteram trans-
vertam,non quidem plano per medium transverfim omnia

AURO. 5

fecante, fed ita a latere ad latus ado, ut tendines cum
carne maneant integri, ut icaque difiinda difiindis fmt
nomina, liceat feries fibrarum redas orjinet , transver-
fas autem verftu vocare.

Ejufdem ordinis fibrx , in eodem plano funt, Sfparal-
lclogrammtim obliquangulum , feu romboideam exhi-
bent figuram , cujus duo oppofita parallela , quo loco
cum reliquis parallelis acutos comprehendunt angulos,
angulos extra oppolitas in partes porriguntur. Et hxc
extra figuram pergentia parallela oppolitos tendines re-
ferunt in diverfa abeuntes, reliqua his intercepta , to-
tamque figuri aream replentia parallela carnium fitum
reprxfentant. Hic notandum primo in utroque ten-
dine, ut tenui, totidem efle filamenta fibi mutuo in-
cumbentia , quot in ventre numerantur carnes , unde
patet quanto compadiores carnibus tendines- i. Inte-
riora filamenra tendinum exterioribus femper brevio-
ra : hinc in eodem ordine fibrx licet & totx , & qua car-
nei funt, inter fefint xquales, tendinofarum utrinque
partium certam fervant inxqualitatem , quam Syringi
veterum ailimilaveris non inepti : & fic quemlibet ordi-
nem accurariCls fiinfpcxeris, tres invenies figuras , duas
fibi inverlb modooppofitasfyringas, & medium paral-
lelogrammum.

Fibrarum verius ut plurimum in tres figuras refolvitur
non eidem plano incumbentes, unam carnium, qux re-
dangula , tendinum duas , qux vel rcdangulx , vel trian-

Silx . vel trapezii pro varia tendinis integri figura, hinc
cili fingularum in verfibus fibrarum determinanda

3uarttitas. Ex verfibus fibi mutu6 ita impofitis, utme-
ia illorum plana quoddam quafi parallelcpipedum com-
ponant , mufculus exfurgit , ubi verfuum compages ex
fibrarum in ordinibus ferie innotefeit j cum tot in mufcu-
lo fint verfus , quot in quol ibet ordine fibrx , & in verfi-
bus extimis tendinum oppofitorum ejufdem verfus maxi-
ma notetur in extentione divertitis , in reliquis , quo ab
extremo verfus medium receflerint propius , e6 magis
magifque fenfim decrefcat oppofitorum tendinum inx-
qualitas.

V I. Veri & commodi quilibet mufeulus dividitur in
ventrem & tendines, f. medium & extrema ; in omni-
bus mufeulis pro principio habendus venter, quando-
quidem pro fitu vario , utriufque extremi ventrem verfus
fiat motus. Si in ventrem vaforum fiat infertio: Nec
exifiimandum carere extremorum altero mufcnlum , cu-
jus carnis ollibus, fine intervefiiente tendine , inhxrent.
Ventris longitudo camofarum fibrarum non femper
menfura , cum longiflimus Ixpi venter brcvillimas obti-
neat carnes.

VII. Mcmbsana non modo tranfverfo fibrarum du-
ftu mufculum ambit , fed & eodem fe modo inter Cingu-
las ejus infinuat fibras.

VIII. Mufculi quidem aflio efl contraibo , fed eam
quadam velut neceflitate minimi fequirur, ut inter duo
extrema mufculi ipunda intercepta retia evadat brevior,
fed ut breviores femper fiant inter eadem duo pundam-
tereeptx fingulx ejufdem mufculi fibrx.

Qui contrahitur non tendo efl , fed tendinofas inter
expanlioncs comprehenfa caro , qux in fe conrra&a id
etheit , ut oppofita duo vel plura ventris plana ad fe mu-
tuouropius accedant.

Contrailioius modus determinatu difficilis, cum per
A i ' fimilia

De Bove, & Tauro.

fimilia explicatio multis magnopere arrideat, dabo,
quod hic non erit omnino ««errA« •»«■. Qua pakw
fublicafque in terram in fubftruftionibus pangunt, ma-
china, ubi plurimi homincsfuamftngulitrahenteschor-
dam Sinis dudnrii interventu fiduesm elevant , mu-
fculum per mediam carnem tranfveriim difle&um non
inconvenienter refert : chordi namaue tendines imitan-
tur pro hominum diftantia fimfim longiores , affixum
chordis pondus partem mobilem , ipii homines carno-
fas fibras: ut enim homines breviores redditi , fuasdum
fimul trahunt chordas, pondus movent; fi carnea: con-
tradi fibri, dum tendinis trahunt fibras, mobilem mo-
vent partem. Quo brevior in longiore ventre caro , eo
vis contrahendi fortior , cum fibrarum major Iit numerus.

1 X. Quicunque pars nec mufculo neccflariam ullam
defiderat partem , nec aliam mufculo denegatam pofli^
det, &fabt icam fimul mufculo convenientem obtinuit*
non poterit non mufculi mereri nomen. Nec requiritur
ut actu voluntatis fubje&a fit imperio ; multi enim in
inultis mufculi nunquam ad anima; moventur arbitrium ,
quod in variis laryngis, linguaque mufculis, uc&dorfi,
ungulorumquc probatur.

Qua; hic de mufculis propofita fi cordi applicentur ,
(ufficiunt demondrandi propofitioni , Cor vare mufcu-
lumejfe. Deducam hoc alias fufius , hic tantum pricipua
paucis recitabo.

I. In cordis fubdantia nihil occurrit priter arteria* .
•vena* , ntrvot , fibra* , membrana*. Sed nec in mufculo ,
priter difta , occurrunt alia. T aceo pinguedinem , ofTa ;
quid nec omnia his irtdrudia corda , nec nullus iifdem
priditus mufculus. Quicquid vero de parenchymate
profertur a fibris diltinao. Anatomicorum non fenfibus
debetur fed ingenio. Vidi quibufdam in fubje&is fplen-
dentes per fuperficiem cordis decurrere dudus , quos
tamen non lymphaticos, fed veros efle nervos difTedio
docuit : Plexus nervorum a Fallopio deferiptus auto-
pfiam fibi habet faventem ; non minus ac eorundem, ut
per fuperficiem dHperfio, ita ad interiora penetratio.

II. Inter cordis fibras nulla ferutanti mihi obvenit,
quinonmediocarnofa, extremis utrinque tendinofa , id
quod & omnibus mufculorum fibris commune.

In corde non minus , ac in alio mufculo , villorum uni-
formis eft duftus ; omnes enim circa mediam feri car-
nem arcus indar inflexi nullos, nifi cum tendine utrin-
que, conficiant angulos. Re&os, tranfverl os, circula-
res villos finxere , qui natura; fines .-eque fibi credidere
notos, ac fi illi fuiflent i fecretis. Videntur quidem in-
tricati, fednecconfufifunt, nec inextricabiles; quan-
doquidem una eademque intorfionis fit ratio omnium in
finifiro ventriculo occurrentium , id quod coni in (tella-
rem figuram refolutio clari demonllr*. Nec in dextro
ventriculo cauti progredientem Labyriqthei morabun-
tur flexus , Figuris ea, quam verbis, intelligerenturcom-
modius ; paucis tamen torum quandam velur ideam
dabo.

Exter ior cordis a membrana fibrifque libertati facies
primo adfpe&u fuadere videretur , eundem omnium un-
dique fibrarum, obliquum puta, a bafi ad conum efle
dudum ; fed ipfas indi carnes d fe muttio (eparantibus
patet, dictarum paucillimas ad conum pertingere ; cum
d bafi tai ullum fub fequentibus ubi defccndcnnt prima; ,
(liceat primas hoc loco vocare, quae anterius ia lujtrin

ventriculi orificio confpiduntur in ipib cum dextro con-
curfu) illicii intorta; fub reliquis finidrofum ferantur:
lic fequens lemper fibra pnecedente tantillo longius dc-
fcendit , antequam incurvetur ; incurvata veri fequen-
temfuhit itidem, non nifi infra pnoiis intoriionem in-
fledendam- Et hic feri omnibus fibris competens ince-
dendi ratio, quae vix explicabitur commodius, qudmfi
mente concepto , aut manibus formato ex fibris paralle-
lum inter fe litum fervantibus parallelogrammo * fic faris
oblongo, exbreviilimis lateribus, qui filorum extrema
habent fibi annexa , alterum femel inverteris integrum
abfolvendo circulum ; fimilem hic namque filorum & in-
torquentium fe, & fe mutuo fcandentium videbis ima-
ginem. Quod fi vero etiam plura id generis parallelo-
gramma finxeris, fecerifque ad parallclcpipedum aliquod
componendum concurrentia , hedrarumque cui innexa
fila , alteri quem dixi , fitum dederis , & infuper eafdem
breviores hedras , fibi ante oppofitas reddideris in eodem
plano ita litas , ut medius filorum laxior dudtns arcum
reprifentet , non amplius confidam fibrarum in corde
accufabis feriem. SeJ flfcuris hic opus ad fingula clarius
demondranda , quas in alia tempora differre coa&o ndh
tfcnveniet bic multis exponere, quomodo in parietibus
ventriculorum fibrarum variet dudms ; qua ratione ex fi-
brarum exteriorum diveriis 4 loris prodeuntium concur-
fu interiores exfurgant monbculi; quam elocantem ex-
hibeat figuram coni varia refolutio; qui oculis exhiben-
dus , ubi carnibus continuantur tendines , carnium in op-
pedit» partes a fe mutuo digreflus, &p!uraa!ia. quae
manum attenti & patienter admoventi (ponte fe fident,
ahoquin in ipfa cordis hiftoria integri proferenda.

Ventrem hic mufculi noftri & cordis fimul ventres
conii ituit fibrarum media, feucarnofa, portio, cujus
fubfiantia licet omnium &oculis& manibus obvia, tot
pepent rixas, quot vix ulla pars alia. Dividunt hanc in
balin & conum . quem ha&enus credidere deniiilimura ,
licit medium ejus punihim, fcu reli&um in medio in-
tortarum fibrarum centrum, adeotenuefit, utaciculx
vix xquet caput, cum non nifi exterioris ibi membrani
cum interiore fiat concurfus

Extrema carnium excipientes tendines in odiis partire,
partim in montieuhs conlpiciuntur , ubi & valvulas com-
ponunt, & in artem fubdantiam abeunt. (Venis enim,
utpote qui auricularumalceri tendini continui , nullum,
nifi mediantibus auriculis cura corde commercium.) Hic
mufculi & principium quirendum & finis ; hunc arter ii
pulmonalis orificium & utriufquc ventriculi valvulitri-
cufpidcs , cum aorn quadam parte , ea nempe , qui
valvulam mitralem condituit, rcpnfentant, illud, qui
arterii magni reliquam baleos portionem largiuntur,
tendines.

Non hic exponam, quo loco vel fuper, vel inter car-
nes fe expandar tendo , nec carneam in dextro avium
ventriculo delineabo valvulam, nec quam in variis ani-
malibus obfervavi, variarum partium diverfitatem recen-
febo, cum nullius mihi adiit figura , non omnium inci-
dat memoria.

CHlicuium in corde repertum non in grandibus modo
animalibus , fed in ovibus etiam fipillimi mihi vifum ,
nec omnibus ined animalibus , nec quibus ed , quicquam
ed, nifi tendinis pars in ofleam duritiem degenerans.
Sicqoa in peautfonua modo pedibus medio in tendine

oflea

Bove, & Tauro.

oflea notatur foltdiU9 > fed & in quolibet animali , mul-
torum mufculorum alter tendo , vel totus, vel fui parte
in os abit, quodutincraDio, fic& in manibus peilibuf-
que demonftratu facili. Qui itaque ratio extrado i cer-
vicordcofliculoaliasattriEueiidivires, quam alteriejuf-
demanimalis (non enim dubito quin in diverfu animali-
bus etiam odium diverfa nonnihil fit natura} odi, cujus
partem mufculi faciunt tendines >

III. Membrana cordi propria tranfverfo fibrarum
• dudu cordis fecat fibras , eodemque inter illas feinCnuat
ritu, nec aliud in mufcul i occurrit membrana. .

Cum itaque vera mufculi attributa cordi competant
omnia , nec illa prarter aliud' inveniatur , veri cor mu-
Jimli Homine folutanJum , quod meretur Cf tendine, C5
ctrne , S nervo. ST E NO TrtB. dctnufc. &gUnd.

Generali huic Fabrici cordis, particularia varia, uni
cum figuris , C A S P. BARTHOl. Dijp.de Corde
addere fe velle promittit, confultum adeoque videtur,
ea , qua* Louwiaus tufe exhibet T rad. de Corde
pro non editis habere, maximi cimi vel eadem qui5rr-
nomui tradiderat contineant , vel, Authore dido Bar-
tholino, erronea plurima.

De Vasorum Sakouifirorum circa
Cor comstitutiohr Louwsrus fequentia
exhibet : Ante limen auricula* dextri , nempe eo
loci ubi vena cava afccndcns cum defeendente con-
grefla alveum fuum in auriculam cordis exonerare pa-
rata efl , tuberculum quoddam i fubjcda pinguedine
elatum & notatu valde dignum occurrit , cujus ob-
tentu fanguis per venam defeendentem delapfus in
aunculam divertitur, qui alioquin in venam afccnden-
tem decumbens fanguinem per illam cor verfus aflurgen-
tem reprimeret valde & retardaret : Et fiquidem in cre-
do corporis fitu atque figura majus inde periculum im-
mineret , ideo vena cava in humano genere hoc majus &
longe eminentius obtinuit , adeo ut fi digitum alterutri
trunco immiferis , in alteram vix pertingas.

In quadrupedibus autem veluti Ove , Cane , Equo, Bo-
tre, ubi curfus (anguinis ab alterutro corpbris extremo
iquabilior & quali in plano efl , & propter cordis de-
pendentis molem atque pondus uterque veni cavi trun-
«us aliquantulum mfiipcr verfus cordedivesfunt, licet
tanto diverticulo opus non fit, omni tamen prorfusde-
flituitur- Prout in T-i*. i . Fig. i. apparet.

Porro ne fanguis hic in confluvio xflum aut gurgitem
faciat dum auricula contra da liberum ei mgrcflum non
concedit, ideo vena cava hic loci in majoribus animali-
bus tam homine quam brutis tota circumcirca mulculo-
fa efl, tum ut vera truncum intra jullosextenfionis li-
mites coerceat, tum etiam ut fanguinem quem iinufuo
complectitur , in auriculi amplexum continuo & vali-
dius urgeat. Quem ut auricula ardius comprehendat, &
in cordis ventriculum ulterius propellat , ideo fibri ipfius
interni a radice auriculi , ubi bafi cordiscon jungitur ,
reda extrorfum verfus venam cavam porriguntur, fan-
guinemqueabilla fuggedum in fe rapientes , quafi digi-
tis compleduntur , & continua vice mox cordi tradunt ;
Et profedo fibri illi in auriculis majoris animalis veluti
Equific Bovis funurum digitos mole fuaiquant, atque
otneium procul dubio idem exequuntur.

Et uti ante dextri ventriculi lrmcn protuberantia ida
in veni cavi afcendcntis cum defeendentis congreflu

memorata impedit quo minus fanguis, ab illa defluens, al-
terum ab illa afccndentcm decubitu fuo deprimat ; it»
extra finiflri ventriculi odium non minore artificio cau-
tum cd, ne fanguis, qui cum impetu projicitur, inh«
aut illas partes inique diilribuatur : cum enim ofljpm il-
lud cordis furfum rede aperiatur, ficanaUsqui primum
fanguinis impulfum excidit reda , pariter ad capitis re-
gionem duceret , fieri non poflet { quin rapide nimis fan-
guincm in cerebrum diffunderet : Et propter vibrationis
impetum ampliari fenfim , adeoque partes inferioris cor-
poris vitali fuo genio & pabulo fraudare neceflc haberet.
Quod incommodum ut divinus Artifex prorfus evitaret ,
ideo in animalibus quorum corda fortius moventur, aorta:
truncum (qui cordi proximus efl) adeo affabre conte-
xuit , ut fanguis in arterias axillares & cervicales nota
rede, fed ambitu vclutfado, incurrat; nam, in medio*
inter ventriculum & arterias idasfpatio, aorn (vario
tamen in diverfisdifcriinine) plurimum infleditur: quo-
fit ut incurvatus ide angulus unguinis ejedi impetum &
primum idura fufbneat, & maximum ejus torrentem-
verfus aorti truncum defeendentem dirigat, qui aliter
fuperioribus arterii aorti ramis nimias impenderetur,
ealque plus fatis didenderet, & impetu fuo caput cito*
pcflur, daret. LOUWERUS troB.de Corde.

DIAPHRAGMATE.

STru duram uovamSiaphragmatis, in homine, bo-
ve, Cane, Anfere, atnlque animalibus variis nota-
tum lingulari Tradatu delcribet CASP. BAR-
THOLINUS filius Ex eo capite fecundi fed lonem
primam huc transferre utile.

Quam periculofum Gt in re Anatomica arrcced#-
tium gregem fequi, qui confcribendo qui prodiderunt
A utor es non nifi adum agercconfueverunt , ex fufeepto-
argumento patet. De Diaphragmate loquor , cujus nec
drudura nec cum reliquis partibus vera connexio ab ullo-
hadenus prodita ed ; cum tamen fupra monuerimus-
quam neceffaria fit omnium partium notitia , in earum-
itrudura vera , & cum reliquis partibus connexione fita.

Meo quidem judicio parum redi nomen a locofuo-
non autem A munere vel officio pricipuo accepit. Dici-
tur enim aliis Diaphragma, adidinguendo. cui deno-
minationi iquipollec Septum tranlverfum , Differtum ,.
Dilcretorium. Aliis pricordia vel <pci>u apuiidncos-
ufitatius imi dicitur, zleZ-np Cujus tamen.-

pncipuum munus in refprratioms adu elucelcit.

K umero unicus ab Autoribus hadenus deferiptus efl
mufculus, quem a lumborum vertebris per duas partes-
carnofas oriri vol6nt & thoraci circumtentum extre-
mis collis annedi parte carnofa. Cum tamen quid ab*
his diverfum nos oblerva veri mus mox videbitur. De
Anatomicorum teflimoniis , quirnufculumuticum itat
defcripferunt non follicitus ero, nec ulla afferam , quia-
in unum ferd omnes confentiunt, & in illo unanimi con-
fenfu pari errore omnes confpirant. Primus St.no—
mur advenit, quod fibrarum extremitas altera iit m-
vertebris, altera in ambitu , qua collis flcmiqoe ap-
pendici jungitor, mediam veri) membranam tendinum-
fibri conflituunt , inter medias carnes velufin digafl ricoi
mufculo intercepti, duduquc non redo fed vario ele-
gantiJlimc dreumdudi.

[trtmnu illi majora attribuunt unum dextrum i
* A J ia:

De Bove, & Tauro.

in pme nervofa pro tnnfrtu venar civx , aliod fmidrum
majus & nonnihil polierim pro tranficu cefophagi curo
duobus nervis ventriculum petentibus.

Poflem plnrimos Autores qui ita ftatuunt addueere ,
fed nulo tacite errores Anatomicos ex ipfnis natur* in-
quilicione coiTigere , quam innumeras Autorum fenten-
tias congerere , qui omnes hic hxiitarunt. Falluntur
enim quotquot foramen Diaphragmatis pro tranfitu
trfbphagi m parte ejus nervea vel tendinofa ponunn
Venim quideineil , quod in aperto animali, ubiincon-
fideratius& obiter tantum hz partes confiderantur , ita
appareat, quafi per partem tendinofam rranfcat oefopha-
gus , (ed vari* qa* ibi circumje&x funt membranx &
eminentia ventriculi, qflumptisdiflcnti , eludunt Ana-
tomicum non fatis in verum tefophagi locum inquiren-
tem. Quippe rcapfc , fi diembcanis omnibus verus ir.ler-
tionis locus denudetur, in parte qarnea deprehenditur ,
& quidem in parte fuperiore inferioris Diaphragmatis
mufculi, quod nonalium ante nos obfervaile memini-
nuis, veri enim

Diaphragma duplex ed mufculus. Superior circulari-
ter una extremitate collis adhxret, altera in aponeuro
iin abit, quz centrum diaphragmatis, quod vocant,
nerveum (membranis picurx & peritonxi ab utraque
parte in vellitura) conrtituit, & io carnes inferioris mu-
fculi abfnmitur, ut redi a Strmmo fibr* h* tendino-
fx , quafi in digallrico mulculo i«eiccpt.i dicantur.

Inferior oritur a vertebris lumbaribus & ab altero nec
provenit, nec illum attingit, mii mediante aponcurofi,
(nam quod in inferiori parte utriulque mufculi libr* non-
nilulcommifceri interdum obfervantur , hoc tamen non
liciti mediantibus utriulque tendinibus) quamvis tamen
diaphragma peiperam ab omnibus Autoribus ita depin-
gatur , quafi unicus mufculus fit, qui fibras habeat in am-
bitu ubique c.arnolaj , & non nili in medio feu centro fuo
tendinolum fit. Appendices autem , quas vocant , ambis
cjufdcni faciunt longitudinis, quamvis non revera ita
unt, cum dextra non (blum in longitudine, fed & fi-
brarum carnearum & tendinofarum numero fmidram
longi fuperet in homine, uti & Bove atque nonnnllis
aliis brutis, fecus autem in canibus, quemadmodum in-
feriis videbitur. Denique hallucinantur, quando dicunt :
«nrr Juot tendinei DuphrtgmJtu , cum appendices ill*
binx in plures utrinque abeant tendines , qui in Tuas qui-
que lumborum vertebras terminantur.

Ctrtcrum ignofceot mihi priora fecula , fi, quodau-
tecolcntium ludenusehugit indudriam hic proponam.
Habet inferior hic di&us mulcplis peculiaria fibi vala, pe-
culiares nervos. 1’rxter enim venas diaphragmatis i ca-
va notas, quxfuperiori mulculo & medi* parti inferio-
ris profpiciuut , alias lubet interior utrinque a parte fua
latera! i peculiares & notabiles , qux in adipofam exone-
rantur , quibus totidem refpondcut atteri* itidem a lum-
baribus ort*, diverlo tamen ab illis aliis principio quz
venas di 3pliragmatis majores, modo dnflas, comitan-
tes, fpperiorem mufculum & mediam inferioris pariem
irrigant. Adhzcin fuperiori fui parte interior mufculus
circularibus nonnihil fibris carneis id edicit , ut foramen
pro tranficu cefophagi relinquatur ■ & fimul fibris illis
motricibtis carneis conflringatur fuperius ventriculi orifi-
cium. ubi nervi fiutf ftoinachici. Ideo forian in tingultu
diaphragma a Hic «E & infpimtio luditur , quia ibi velli-
catio fuperioris v entriculioiifiui fentitur.

Quod ad du&um fibrarum carnearum in utroque ma-
rculo attinet , de fuperiori hoc in nonnullis animalibus &
prxfcrtim majoribus obfervatur, quod in toto ambitu A
qualibet coila , veloti totidem capitibus diffindis oria-
tur, quz varios quafi mentiuntur mufculos.

Ordines fibrarum motricium in fuperiori ita reprzfen-
tavi, utia Taiuii L Ficuxa II. oculis fubji-
ciuntur :

A , D i Planum ordinum fibrarum inxqualitcr zqua-
lium in parte ejus interiore , ubi AB, tendo ed fupe-
rior , qui demo vel codis implantatur , C D , fendo in-
ferior qui in Inferioris mufculi fibras carneas abit, & quali
in digadrico mulculo interceptus centrum diaphragma-
tis net veutncondituit. EF, 1'aralclogr animant carnium
in quo latera AB, CD, latera tendinofa funt , latera
vero E, & F, latera carnofa. Simplex ed hic mufcu-
lus & ex eorum genere in quibus Diagonalis bteviorob-
tufos angulos cum lateribus tendinofis comprehendit.
Nam diagonalis longior in quolibet mulculo cujufcuo-
que genens femper angulos acutos cum lateribus tendi-
nolis facit. Notandum autem quod in hoc fuperiori dia-
phragmatis mulculo verfura carnium condituat tota illa
ejus lu|>crficics quz flatim aperto animali patet & in tota
ejus circumterentia confpicitur. Verum ut ordomodb
deferiptus , cui paucis admodum &. fccundiim magnitu-
dinem animalis variantibus fibris condat» pateat, opor-
tet eundem , fccundiim fibrarum dudum cultrum adigen-
do , reda in longum fecare.

Eadem in interiori Diaphragmatis mufculo druftura
ed , nili quod Ordinum craflities » ided dillant ia inter la-
t era carnofa (utor enim terminis Steno manis) nonnun-
quam major fit, przfcrtim, in brutis, Ordinum autem
altitudo, id eddidantia inter latera tendinofa, in utro,
que tere zquahs. Conflat autem inferior mufculus fibris
carneis redilincts , quz utrinque i dextra & finidra par-
te defeendentes in intermedias fibras tendinofas abeunt,
quz cum illis ab utraque parte angulos condituunt obtu-
fos. Fibrz autem illz tendinofz compa&r circa finem
in partem deitram&fmidram divaricantur, & Appen-
dices condituunt , quas Autores Diaphragmati attri-
buunt, interquas mcdiadccnrrit aorta. Inter fibras has
carneas utrinque medii tendines , dexter a prima, fecun-
da a teitia lumborum vertebris, quali totidetp capitibus
oritur, vel potius ibi terminatur, finider in ultimam &
penultimam dorii , qui prxcedcnti tanto nunor quanti
brevior exidtt. Fibras omnes carneas redilineas dico ,
fed illas quz proximi orfopbagum in tranficu ampledun-
tur in fuperiori fui parte nonnihil curvilineas deprehen-
do, ut A dextri lateris tendine fibrzutiinque oriantur,
quz non lolura in eodem latere redi afcendentes& non-
nihil incurvat* celophagum vel fuperius potiCis ventriculi
orificium ample&uitur , & tendinofas fibras itidem cnr-
vilincas emittant , qux variocurfu circumdudz centrum
diaphragmatis nerveum contexunt; lol etiam inoppo-
fito latci c idem faciunt ab eodem tendine intermedio or-
tx, eundemque dudum nonnullx alterius Uteris fibr*
etiam fequuntur.de tendibus qux centrum Diapl t ragraatis
conditueri dicuntur notandum , me in nonnullis anima.,
Iibus luperiotcm utriulque Uteris i proceflu traufverfo
vertebrarum vel ulom.T dorii vel prini* lumborum oriri
vidiilc. Exemplum edo in canibus , quorum , integrum
diaphragma reprxleuut Tabula: II. Ficuxa I.

De Bove, & Tauro.

In Bove Bc majoribus animalibus , tibi ha-c omnia pro-
pter eximiam magnitudinem valde confpicua funt, ob-
fervavi ab illa laterali fuperioris diaphragmatis mufculi
parte, qui non derno led codis adhirct , utrinquead
quamlibet codam elongari tendinem , qui cum trtnvcrfl
abdominis mufculi fuperiore parte continuatur > quifu-
fpicionem mihi dedit magna? affinitatis . quam inter dia-
phragma atque tranfvenum hunc mulculum & prn?ci-
pui lupcrtorem ejus partem comperio. Nullus enim du-
bito quin hic tranlyerfus abdominis mufculus ad diphra-
ma nonnihil pertineat, quippe cujus fuperior pars dia-
phragmatis parti laterali ad quamlibet vertebram tam
notabili tendine anneditur. Imo ficut diaphragma peri-
tonio in concava parte veli itur, ita & tranlverlus mufcu-
lus. Quare ex lateralibus inferioris & fuperioris mufeu-
lorum diaphragmatis partibus cum parte illa tranfvcrfi
muiculi, ad qtram tendo prmfcriptus protenditur, Tri-
gadricus fingi pollet mufculus in utroque latere, qui ut
per tendines tranfverfi in linea alba ita & in vertebris
lumborum tendine robudo inferioris diaphragmatis
mufculi uniuntur. De inedia diaphragmatis parte nihil
loquor , qui cum tranfvcrfo nullum mediante tendine
commercium habet, quippe ibi fibra? mufculi F, in
demum infemntur. Ex T a b. 1 1 1. F i o. 1 1 1- me-
lius omnia intelligentur :

Sit igitur T rigadricus mufculus B A C D E G H, com-
pofitus ex tribus camofis ventribus. A, inferioris , dia-
phragmatis mufculi , D, fuperioris, ScG, tranfverfi;
inter quos ritediant tendines C , qui centrum diaphra-
matis nqrveum condituunt , & E , qui ad quamlibet ver-
tebram a fuperiori mufculo in tranfverfurt! feruntur in
bove, (nam in homine nondum hic perferutari licuit )
per tendinem autem H, utriufque lateris Trigadricus
m linea alba unitur, uti per tendinis B, infimam partem
recolliguntur & vertebris lumborum & dorfi inferuntur ,
ut habeant partem firmam verfus quam moveri poflint.
Elegans hoc naturi artificium refpirationis a «dum hade-
nus obfcurum nonnihil illudrat. Hi enim mufculi annexi
vertebris lumbaribus per tendinem B, codis fpuriis per
tendinem E, in linea alba ab utroque latere in unum’
cencurrentes per tendinem H, certum ed quod omnia
m abdominis fuperiori parte fub hoc circulo comprehen-
dant, qua? cum contradis carnibus comprimuntur &
cum relaxatis relaxantur. In hac autem cum codis an-
nexione magnum naturx latet myderium : Quia coda? in
inlpirationc ubi pedus dilatabitur furfum trahi debent,
quo tempore etiam relaxantur carnes trigadrici & dia-
phragma, ex incurvato magisplanum& relaxatum ar-

£;in abdomen protrufum, codas, pro dilatatione pe-
ris, nonnihil attolli & elongari finit , qiiodubi tan-
dem per fibras trigadrici cameascontrahitur, coda? ad
pfiores cum.vertcbris angulos redeunt , & diaphragma-
tis fibri contradar ex plano incurvata? in pedoris cavita-
tem magis afeendunt , & una cum derno depreflb pedus
angudant, ut aer ex pulmonibas expellatur.

Opinionem meam de hoc Tr igadrico , quem duo dia-
phragmatis cum tranfverfo abdominis mufculo condi-
tuunt, infbedjo Avium confirmat , in quibus tranfvcr-
fum mufculum refpirationi omnino dicatum patet , quip-
pe qui in illis aerem ex facculo illo magno exprimit.
Quod clari patet fi ablatis reliquis abdominis mulculis ,
hur.c cura peritonaeo & faeculis integrum relinquas- In-

HIHIIIBr ...

feritur autem un* extremitate in inedias codas interius ,
& fuper peritoniti?* & facculos quibus firmiter adharrec .
expandis, altera extremitate in loco , qui linea? albi re-
fpondet, cum lendineoppofiti tranfverfi unitor.

Quia de Avibus loquor, non abs re erit in iismfcdum.
refpirationis proponere, quippe quae aliquod diaphra-
gmati analogum nidi funt , cujus cum quadrupcdnm
diaphragmate affinitatem demor, draturum me pollici-
tusfum.

De pulmonibus Avjum notandum , quod non liberi ut
in quadrupedibus & aliis animalibus moveantur , fed dor-
fo alligati cum variis facculi9 mediante foramine rotun-
do, quod in quemlibet facculum aperitur, ut aer a tra-
chea in pulmones & inde per foramen didum in facculo»
meet remcetque. Id quod pridem Harv*us monuit.
Avium pulmones perforatos cfle. Et TTra/Jo* de Re-
fpirat. dicit Aves quidpiam nadas hujus fepti & diaphra-
gmatis fuccedaneum , membranas nempe qua? mufculo-
rum ventris adminiculo rclbirationi inferviunt , atque
ita officium mufculofi diaphragmatis obeunt. Scdpia?-
ter mufeu lorum ventris aditu niculum vellem addidifiet
fibras carneas a quibus membrani illx moventur. N imi-
rum, priter fibras carneas , quas Stenomtu , in refoti -
rationenon, ut credit, 'ociofas, inCygno obfervaviti
codis in pulmonum membranam ferri (neutiquam au-
tem illa pulmonum propria cd membrana fed iis tantum
fuptrllrata) a nobis pod modum in Avibus paflimobfer-
vatas, plurcs tara in Cygno Hafnia?, quam anferibu9
aliifque avibus vidimus elegantiffimas , qui eandem,
membranam ab altera extremitate vertebris dorfi jun-
gunt, item alias qui circa vertebras prioribus confor-
mes fiti ad demum protenduntur , & in membranam il-
lam faceflur.t, qui redi afeendens lato illi pedoris odi
neditur & in fuperiorem illum & omnium maximum?
facculum expanditur. Atque idem in utroque latere arti-
ficium ed. Hic omnia ex Figuris binis melius intellr-
guntur quas prout ex frequenti infpcdione habeo,.
Tabuia tuiia propono. C AS P. B A RT H O-
LIN it diaphragmate.

PULMONE.

Invedigantes magnitudinem Vasoxum sahchi-
sioiUM is ramosi Vanam & arteriam p»/-
rnonalrr patentes valdi ede , adeo ut vix angulliores-
reddantur nili ubi ad finem l^bi accedunt , ita ut fi duo-
rum digitorum laritudinem excipias ubique feri a?que-
fintpatuli; imi>& Asmis «immi fcadfi-
nem ufquc pulmonum extendere, dylumque crallitie mi-
nimi digiti mole adniittere.obfervaiunt AMSTELO-
DAMENSES. «

GULA.

/'yrjSopu aous fthrat multas licet podideat Jlha-
V-r Calet omnes, ad duo tamen genera commodi re-
duci pofle, Juat ntmpe cocMcm qui ubi conrrariodudii
fibi occurrunt ita fe intcriecant , ut qui fubalterfcouP-
que irccflerat mox alteram fcandcns Cupra illam , donec
tibi iterum occnrrant fibra? , progrediatur, STENQ-
NIUS habet Jemufc.OglanJ.

VENA(

D e V

VENA AZYGO.

DE Vim* Ai to os duplicitate vide qu* hic ba-
bcmusex Hujiacbio capite de Ctnc.

HEPATE.

IN Hi» at* bubulo notatus *66y ra. Decemb.

JuBtu finrularu hlarnu calami anferini magnitudine
Velicam felTi» ea parte ubi hepati jungitur intrati». In
ejuftiem dudus orificio ubi vefic* unitur Valvula latis
infiunis , quali» ad coli principium- Intrabat velicam
fimiliter ac ureter velicam urinariam circa cervicem.
A MSTELODA MENSES.

LIENE.

Lii-mim In bove, ove, damis Venae nulla» habere.

fcd ramum fplenicum ubi ad Lienis iedem inferio-
rem pervenit , quamprimum peni tunicam ejus penetra-
verit, in porofam lienis fubfiantiam flarim defmere, in
eamque fbraminulis pertufam fanguinem effundi , quo in
portam «educatur. ^Arteriam Jplemcam non ede divi-
f.un , led totam in partem ejus inferiorem implantari ,
qdh partibus fuperioribu» fortitir Ventriculo alligatur;
cum ver6 fubfiantiam intravit per eam in plurimas Ra-
mulorum fobole» diffundi, HICH MORUS eap. ) .
part.^. tradit.

In Venit his fplcnicie , quatfimplex hic, unicam tan-
thmdari valvulam afieritdc delineat IDEM

Liisem ubique duplici membrana tegi, prope exor-
tum vaforum fplcnicorum glandulam latis notabilem
adede, nervum hic duos in ramos dividi , quorum unus
unum alter alterum arteria: latus comitatur , licet frpius
indar crucis (e inter fecent ab uno ad aliud latus tran (eun-
tes, AMSTELODAMENSES notarunt.

INTESTINIS.

Giamoulosoium ficxuum i ifque contenta-
rum glandularum mfignem magnitudinem & nume-
rum in Inteftinis bovinis paflim exfiare ; liaique glandu-
las , minorum brutorum glandulis grandiore» , fbraminu-
lis excretoriis iterum iterumque pertufas ede, undbfub-
vifeidus & turbulentus liquor expnrai potefi , animad
vertide fc tefert P EY E R U S exere.med. de intejl.gland.

RENE.

IN Riki pinguedinem* copiotim fubfiantiam ipfam
ingredi. Exiguas hic adede papulas parum eminentes,
& prout apparebat fingu'is divifuris externis refpondere
papulas internas , A M S T E L. tradunt.

URETERE.

DE UtiTiti ejufque pelvi vide quae ex Mal-
pighit habemus capite de Cane.

PENE.

Vs1! i T i u m bovi nam confiat duobus nervia cavit, (e d
fpongiofis interne , & glandulx modo cruentaris, in
medio canalit unnat inferni difeurrens per illud fpa-
tium quod eft inter eofdera nervos , longhra eft ulnis dua-
bus.in exortu peramplum, mox craflitudine digitalli feri
ad extremum ufque producitur , ubi longitudine pol-

A C C A.

licis aut minimi digiti ptularim gricilefdt, donec omni-
no finiat in acutum extremum , veluti lumbrici grandiuf-
culi quem humana alvus excernere folet, quamvis craffi-
t ies extremi penis eft fere tanta , ut caudam anguis serau-
letur, fcd tamen obtorto parum caudx fine , colore ve-
luti venat pleni fanguine. Inferuntur feri ad ejus me-
dium fupemi defcendentp tendinei duo rotundi ad
ufum Ereiihonis fuftentandx enati i mufeuio quodam qui
fuperius vifitur. SEVERINUS in Zoatomia.

ARTERIA SPERMATICA.

AI Tai i A Spiimatica in exortu fuo fimplei
eft & reda, mox vero atque venx conjungitur in va-
rios cincinnos, capreolo» S. pampinos vitium imitantes
contorquetur , qua; conto rtuplicatio nes eb funt frequen-
riores latiufuue fe expandentes, quo propius teftemao
dunt, ut vel ninc appareat optimo jure corporis pyrami-
dalis nomen ei impofitum fuifle- Ubi jam Teftis coipus
attigit fubitb iterum fimplex fit , & , anguis in modum
flexuofa , decurrit per totam teftis longitudinem , uf-
que ad oppofitam extremitatem , cui annexus globus
minor Epididymidis, quo cum pervenit, dividitur ite-
riltm in duos ramos infignes , hique rurfus m alios minores
ramufculos fubdividuntur , qui tandem eleganti flexu &
crifpatione regrediuntur verfus oppofitam teftis extre-
mitatem, & defeendentibus Venis occurrunt , partim ve-
rb intra teftium fubftanriam fefcabfcondunt. HORNE
in prodromo.

VESICULIS SEMlNALIByS.

HA s per duas diffindas aperturas in urethram exire ,
plane ab Epididymidibus differre, nec ullam cum
vafis deferentibus communicationem habere , contra
D. /liari t & D.deGraef pro D. Horne pluribns defen-
dit . qnadrvplieem etiam hic uti in homine variisque ani-
malibus aliis materiam fcmmalcm reperiri , quarum
prima in tefiibus, fecunda in fine deferentium , tertia
in Veficulis feminalibus , quarta in proflatis, tradit
S W A M M E R D A M. m mirae, natura.

PARTIBUS VARIIS ALIIS.

V Aha huc facientia vide ubi de Vitulo & Vacca.

C A P. III.

De Vacca.

NOTATA

SPINALI MEDULLA.

QUaliter hic diftribuantur Simus Spinalit me-
dulla cum Venii ii aAnerm , vide capite de
Ove.

MAMMIS.

DE Mammaium p a pi llaiu Mq_ui Gtu&nu-
mero ride capite de Cane.

Pa-

D E

PANCREATE.

Vacca. 9

mus. Fimbria ipla huju* duftus innumeris iifqueminu-
tiflimis glandulir valde afperata. forlan ad emollinonem

ncruM Pancki aticum magnum adeb efle, ut >atque diflenfioncm neceflariam. Inh*ret T uba h*c tuem-

' digitum minorem facile admittat , fi infletur polii
cem aequare, eundem i meatus bitarii ingreflu pene fpi-
thamos duos diftare. In Inteftinura jejunum implantari,
HICHMORUS tradit.

VASIS SPLENICIS.

ICHMORO.

GLANDULIS MESARAICIS..

IN Vacca notavi Glandulas Mefentcrii excretoria ha-
bere lymphatica valdi infignia . qu* poft&antedi-
ftributioris alimentorum tempus lympha replentur & in
receptaculum eodem modo inferuntur , quo trunco la-
neorum confuevit. H*c non foli lympha; glandularum in
receptaculum convehenda: infcrvire , fcd nicceflivi lym-
pha & chylo repleri , quemadmodum receptaculum &
dufhim thoracicum extra dubium credo , cum exa&i hic
truncus lympha repletus ladeorum trunco qui in recepta-
nfentur relpondeat, & nullum aliud pro laaeis

CASP. BARTHOL-

culum infei

patens oftium invenerim.

Dijp. de Olicon. corp. tum.

UTER O.

UT ttus In Vaccis varia ex fubflancia componitur.

Tuaiea hic interius fiibtilis valdi , Valorum fangui-
neorum nervorumque reticularis quaxlam complicatio,
unde fcnfiUtatem etiam fingularem poffidet. Continua
huic fuhjtautia quxdam rubicunda , gtandulofa per
quam vafa uterina , (anguifera imprimis, miroduftu,
varie contorta, difleminantur , hinc indi ramulos notabi-
liores introrfum actinicam intimam ablegantia. Hanc
Vafttrum cirtumgy rationem ad id A natura ia&am fufpica-
rour, quo extenfioni fubflantix uterina; in gravidis vafa
hxc fele accommodare queant , plicis hinc indi abolitis.
Tegit hanc tunicam mediam crajja aha, fibris carneis
variis largiter fatisinflru&a Orificium intentum rugo-
fum valdi. plicis varia: longitudinis, figurat craflitiei--
que, harum beneficio quam ar&flimi id clauditur- imi»
etiam plica; quxdam vaginam exafperant , afl leviores.

Vasa uteri Jpcrmatica atque hypochondriaca variis
locis inter fe ceeunt , ita ut arteria cum arterii , veni
cum vena jungatur.

Tuia ursaiNA, quxnilnifi vas deferens femina-
le, miris modis hic contorta. Extremum ejus valdi
quoque laciniatum, aefi fimbriam variam, breviores,
longiorefvi , acutas , obtufasvi produ&iones habentem
videres. Aristius fani valdi hic du&us , imprimis circa
principium, quod tefli proximum, fctilim enim alias
attenuatur, uiquedum cornu uterini extremo acuminato
continuum, ut fic tubam mulicam etiam in vaccis haud
inconcinni referat, facile admodum flatus, fiquidem
infletur , per tubam hanc defeendit in uteri cornu eidem
continuum , at nulla feri operi aut faltem perquem diffi-
culter idem ex uter i cavo in tubam deferri poteft, Initem
in vaccis iis qux nunquam pepererunt, quales folas dum
li.ee feribo me diflecaile confiteor , non tamen ideo femi-
nali fprntui tianlitum per cam ad tellem denegari dici-

trana cuidam, laxiori, atque a vicinis partibus, liga-
mentoamprimis aliformi, fimilitir membraneo , «on-
nihil verfiu Ventris iotenora recedenti , unde fit a quod,
quoties tuba i fpiritu feminali inflatur , crigiturque, vici-
nior ea Tefli accumbenti fiat , extremo maxime co quod
eidem proximius , adeoque tunc T eflis quafi membraneo
lacculo excipiatur , facileque, fi quid habeat fimbriata;
huic tubae extremitati exhibere queat. B L A S I U S.

O a 1 r t c 1 u m ejus contra&um femper adeo efle ut ne
flatui quidem liber (it i collo ingrefliis , aut ab utero jam
inflato.egrefliis. Sedum nutem id os valdi efle anfraduo-
fum, dcvelut grumis quibufdam cartilagiuofis inx-quale
ac impeditum , a quibus via difficilior intranti aut exeunti
materi* Intra uterum przterea parturientibus velut adi-
pem largum os ipfum integere ac munire ; cetera os
uteri qua fcilicet uteri collo imminet ad glandis virilis
formam accedere, SE.VERINUS notat.

TESTICULIS.

VIx crediderim fubjefhiin aliquod occurrere, cuius
T 1 s r 1 c u l 1 in femellis veficularem magis confti-
tutionem exhibeant, quam quidem in vaccis facere re-
periraus. Diverfir valdi magnitudinis Veficul* h*. quse-
dam enim globulum luforium ordinarium pueris noflris
ufualem fuperant , quadam granum hordei excortica-
ri leferunt, ali* medi* conditionis funt. Imo nonnul-
I* earum tenuiflimi tunica conflant, undi facile lace-
rantur , ali* vero craflam valdi eam habent , non nlfi
violentia divifibilem. In quibufdam limpidus admodum
liquor detinetur, in aliquibus ler. tus magis , modo albi;
dior, mod '> oblcitrioris coloris. Detinentur omnes inter
fe ope fubflantia- fibrofie, BL ASIUS.

VULVAM.

DE Glandulis ad vulvam fe exhibentibus ita diiferiy
CASP. BARTHOLINUS. traB.de/lrua.
diapbrer. pag. to6. Ad motum & expulfionem faciliorem
relpexifle naturam credo in glandula qu* in vaccis ad la-
tera vulvx, nonnihil A paite pofteriore, uti inque canalem
emittit, qu* in papilla, quando premitur glandula pro tu-
berante odio intra vulvam aper itur , quem cum glandula
fua a nemine, ut credo, hadenus notatum mihi pri-.
mus monflravit Cl.Jofcphutde Vcruej Regius parilien-
fium Anatomicus vere tnduflrius. Glandula ex plurimis
aliis conglomerata eft , ex qua excretoria exeunt ampla,

& in papillam feu carunculam terminantur, qu* protu-
berat uni glandula premitur, alias in fcnetrada vix fui
vefligium relinquit , dudus illos excretorios , fi per
ofliuro, ubi exoneramur , intiomiilo tubulo inflentur,
amplos reperies, & in vatios inlignes ramos divaiicatqs,
qui eiufdem ubique funt craflitiei ulque ad exrrenuim
glandula: , contra quam in aliarum glandularum ductibus
excretoriis obfervatur, aui in varias ramificatior.es fen-
fim decrefcentes ( frilicctl fubflantia glandulx eme. geu- i
tes) terminari folent. Hos autem potius veficulas, vel
facculosoblor
humor in gl

ilonaos dixeris glandulis inter jedos , a quibus
.landulisfccrctus excipitur & excernitur, j

PLA.

D E

PLACENTA UTERINA.

ANimalia alter n,parte dentata , quorum uteri cornua
habent , licet utplurimum unicum ftrtum ge-
Hent? quoniam tamen grandior eft , debet cxiftroque
cornu diimentum petere, & propterea carneas has mo-
lesdirifas ac multiplices habent , ut videre eft in Vaccis,
Ovibus, Capris, Capreolis, in quibus vsldi numerote
funt, ut 60 im5 80 plurefque aliquando numeraverim,

WHARTON.

Vide qux de placenta hac hic habentur ex tract. Ajim-
pend. defirm.fxtut capite de Ove.

MEMBRANIS FOETUM IN-
VOLVENTIBUS.

MF.m«ranas roiruM ihvoisivtu hoc
modo defenbit NEEDHAM. Ckoriou iucpri-
occurrit i quod cum carunculas carneas rubras i
glandulis uterinis feperaveri» ubique iifdem quafi torro-
ris variegari conlpicies. Praeterea Vaforum umbilica-
lium magna pars id ipfum ubique perreptat , & ad ca-
runculas prxdi&as pergit. Sed & capillamenta copio-
fa ubique in ipfo chorio fpargunt , quibus veroGmile eft
humorem Gdtem fecundari^ imbibi j in ufum nempi pfi-
vatum ut mollitiem & humiditatein fuam tueatur , guip-
p4 quod alitir utero adhaereret. U fus di&z tunicx \ a-
Iaumbi1icalia& carunculas przdi&as fullinere, inglan-
duliferis, hinc Sc\ limiliter ac iniis quibus glandu-
la: non funt, fuccum uutriticium , illic fecundari'), hic
primario imbibere. Im& ubique membranas alias ut &
humores foetumque ipfum compleSitur ac tuetur .liquo-
rem tamen fibi proprium nullum in caritate fui con-
tinet.

Hanc detrafturus cautus fis oportet, re «membra-
nas fubje&as vulneres, tutius id fictfi carunculam ma-
nu prehendetis & attollens hfliirani levem in propinquo
imprcITeris chorio > quanta digitum unum <$t alterum re-
cip.*repotcft,& indi cultro abje&o digitis pauiatim lace-
res, fciu Io inrerim advertens quoties aliquid duplicatura:
aut membratur tenuiflimx ftibalbicanti* fe oculri q. per
nebulam obtulerit, ea enim ^/HlunitiJer eft, a cujus
ruptura diligentir abftinerc muitum refert. Quum tamen

Saulo ulterio* proceflei is humore fuo turgida apparebit ,
t operationem faciliorem reddet , interim ii quid li-
s) uor is effluere contingat , vel eandem vel Amnion
rumpi certus iis Hifce artibus ablato chorio altantoules
feie eadem opeifi ab amnio feparatur, quod perfici fa-
cile poteft, fi ad iuricuium ufquc diduxeris. Illic permit-
tenda eft cum urini fui > donec apertis amnio fit ffeetu
vcCcam attingere poliis. Omnior interim (de qua co-
git ratio fedionis paucula hxc hiftorix allantoidis mfere-
re) vafis eoriem Iere ritu quo cliorion fpargitur , & quic-
quid unibi’icalium Ramorum Inexteuorem illam tuni-
cam non tranfit in fc recipit. Hxc aperta hquorem exhi-
bet eui Imus innatat.quem nutritium prorlus efle abunde
probavit Harv.jw tuincx faporc & coniitlentia , tum
quod idem prorlus ire cum coqui in embryonis ver.tricu-
culo continetur. Membrana ipfa fepi edipofit eenere-
titmkui lentet, qua: videntur ex liquore innatante col-
lidi. Et funiculus afpent.ihbus q . qlanduloGs in bubulo
embryone prope ipfius radicem turget.

A C C A.

Allantoides ipfa funiculi fini adnafeitur & urachi pro-
longatio quxdam & dilatatio videtur, farciminalit figurae.

Mimiranas has cum Giandvlis uterinis
aliifque ad generationem facientibua plenius deferibit
IDEM ctf. 7. his verbis. Vacca medium quki inter
pl.icer.rif & aiia animalia occurrit. GUrtduU nempe in
interiore uteri parte extuberant, & liquorem deponunt
futuri fertus rudimentum. Foetus tandem facKis , tlt-
etatulif fuis chorio adnatis nrxdi&n tuberculu adhae-
ret- Cztera uterum, fine alia copula, contingit. Illic
vei6 furculas oblongos complures, quafi tot dentium
radices glandularum alveolis inferit, ibidemque fuccum
nutgititium ad fmum tpn.fmittcndum i matre fugit. Hz
caninculz i protuberantiis prxdiihs initio geuationis •
difflculterfeparantur.gnmdelcente autem embryonequa-
ii maturz ab iifdem decidunt & fponte cum fretu abeunt,
glandulx v. ipfx in utero reluite pauiatim decrefcunt.
Numerut in Bove incertus fed magnus , ut 60. 70. 80.
vel plurescenfere liceat. Uteri Vij* glandulis, fretis
autem, in chorio fparia, placentulis prxd&is inferuntur
fine minimo Anaftomoficos vcftgfo. Ab invicem rempd
diftra&i ne grii farguinis produnt, verim d contra U-
iSeum quid comprimenti exhibent. Conceptum ipfum
( qui in altero tantum uteri cornu jacet , ut ht in glandu-
lifcris omnibus, nili gemellos paiiar.t) pim ab utero li-
berum fi aggrediare, iacile erit arterias venaique per
chorion fparfas & lingulis placcntulis infertas intueri.
Tum demum chorio caute vulnerato extera folis digitis
perficienda, eaque membrana pauiatim laceranda, attqnte
interim quzre lubalbicans quiddam . quod fuper amnion
>rop4 funiculi finem repens fretum oblique tranfit , viam
a&cam in coelis non inepti reprxfentans , de hoc cave,
nam eft , & in utrumque uteri cornu ex-

tenditur. Ubi longius in chorio lacerando progrefTns
hieris, adhuc clarius apparebit luimoi e urmoio turgens.
Separato tandem chorio , quicquid •antoidis amnio ad-
hxret itidem leparandum, ulqueduroadfumculum ve-
neris. Illic (iftendum eft, & aperienda amnios membra-
na, cujus liquore emiifo, &fretu (falvo funiculo) aper-
to vulneranda veiica urinaria. T um humorem ex allan-
toide Ii libet facile tranfmittere poteris, autallantoidem
ex veiica inflare. Imo fretu nondum aperto liquorem in-
teflit.ali tunica cxpreiUim per urachum tum hic tum in
aliis planduliferis emittere facile eft. Amnii fuccum fi
cum humore in ventriculo compares, fimiliter eundem
fatebei c. Cxtera more circa Porcum & Equum deferipto
inveftigare licet.

De Chorii conftitutlone, quxqueco faciunt, vide qux
habemus ex GrtJSt capitcdc Ove.

PARTIBUS GENITALIBUS
. VARIIS.

Circa partes genitales Vaccinas varia notavit STE-
NONIUS qux habentur m uSi/ Dana it antu fe-
cundi utferv. 88. his verbis : In utero Vacee Cutjltdmvm
bin* fimt partes , glanduloCc carnis fpeciem prx fe feren-
tes: ulter* adhaeret chorio, ti innumeris apicibus obtu-
iis, quali totidem radicibus, inferitur alte 11 Cotyledo-
num parti , qux membrana: uteri adlizrens albicantem
fuccum ciuitnr , fi comprimatur : a membranis uteri
poterit cuuiuiodHiimd iepirari liibflauria glandulofa ,

nifi

V A

C C A.

nifiqtuvafa recipit, quorum (Medorum rubentia pun-
da teftantur ea efle fanguinea.

Intra cborion ^rilljnuiJte utrinaue in comaa pro-
tenditur , quorum alterum allero duplo longius, extra da
inde aqua iniipida&alba brevi fcdiitr.cn tum album dc-
pofuit.

Multa; rotunda: quali vcficuli in ^rfmnto confpicie-
bantur, aqua illius copioiiflima, fubMa ,& aliquantu-
lum viridis.

In Secundo vaccat utero Tr^rru/' veficulis variis erant
pleni , que flavam continebant aquam. Ex trado cum
omnibus involucris foetu i amnion ita feparavi , ut &
omnem fuum in fe contineret humorem , & allantoidis
humor non difflueret. Amnion in fuperficie plurimas ve-
iuti albas glandulas aut cavernulas hinc indi dilperlas
habebat , intra fe ver6 continebat humorem fubfnlium.

Amnii interior fuperficie» plena albis folidufculis api-
cibus fatis exftantibus , quorum fmguli manifefla fangui-
nea vafa excipiunt, frequentiores circa umbilicum vi-
dentur , in confinio amnii cum cute quafi annulus quidam
confpicitur.

In Chcmde , prater majores glandulae Cotyledonum
alteram partem conftitucntes , per toram tunicam exte-
riorem chfpcrguntur glandiilx parvi , qui refolvuntur in
partes minimas arena: fubciliilimi fimiles , fed admodum
copiofas; videbantur filamenta quidam ad lingula per-
tingere, tine dubio vaforura fanguincorum capillares an-
guuiat ; credamne In uteri tunica interiore reperiri his
tcfpondentes alias glandulas ut in cotyledonibus ob fer-
vatur' .Sane in uteri interiore fuperficie plurima granula
flava aderant , multa etiam rubentia vafa , fed & ibidem
fub tunica conglomeratis glandulis funilia corpufula ob-
fervata non pauca-

Circa extrema allantoidis eft quafi nodat quidam ex-
tra diorion propendens.

In Terti» Vacci utero in vagina materia admodum
lenta, utfic in collo obfervabatur, fimilis albumini ovo-
rum quando aliquot a coepto incubitu diebus tenacius
evafit.

fatue alterum cornu occupaverat . in altero nihil erat
prxter Allantoidis cum Chorio continuationem teri ad
extrema continuatam , in qua humor albus , & turbidus.
•■dTeficuUe aquoGe in Tejlihu confpicicbantur , bina:
alia; adhirebant patulo T ubarum in uterum dudui.

Inflata vcfica urinaria intumuit ^rillantoider.

In Quarto utero fatue canem mediocrem aquabat ;

Majorum Cotyledonum diameter quatitor digitos lon-
ga erat, in quarum portiotribus adharrentibus utero hia-
tus infignes manebant extrad» radicibus pornomim
chorio adhaerentium ; licet radicum color ad rubedinem
vergeret ob fanguinca vafa in iis contenta , fine (anguinis
tamen effufione extrahebantur: unde patet vafi (angui-
nea matris non continuari cum vafisfancuineis tectus.

In Quinto utero Chorium non motio cornua fuis ex-
tremitatibus imp|pbat, fed etiam filum longiusculum
utrinquequafi per totam tubam extenfum habebat cum
materia albicante in globulum concreta.

Videbatur prater humorem Amnii & Allantoidis Ter-
tiue adefle peculiari membrani inclufus.

In fuperficie chorii exteriore confpiciebantur macu-
la albi, acft crulti quidam eilent, qux utero adlxe-
fifleiit.

Codo utero non Cotyledones tantum, fed etiim tota
interior uteri fuperficies porola erat. forlitan Cotyledones
inter & reliquam uteri (uperficiem hax differentia eft,
quod copi olior in illis exudans materia fenfim maiorem
parer.chy matis molem colligendo tubercula producat,
extra illas parcior reliquam fupeificiem tantum crufta
obducat.

f lirarum nutritiam carnes in fubftantiA uteri fa-pms
fe interlecant , in quibus pneter triplicem dudum nihil
ordinatum potui determinare , feruntur verius tefticulos,
alas, cornua, t.ibam, muln etiam videntur in mem-
branam ejus extei lorem terminare.

Tula orificium tefticulo obvei lura, fimile eft oftio ovi-
dudus in avibus , quod ovarium refpicit , fitra carnea
extra tubarum anguftiasexporredi undique fefe diffun-
dunt, nec tamen omnes ad orificii expar.fi extimam oram
pertingunt.

Conis Tefiiculie examinavi Ova, qui plura uni, psg-
rioraalteri ciant, omnia album iris more concreta- Ubi
Ovapaudora repeiiebantur multi particula; aderant vi-
vido rubore lucer.tcs, St fubftantia quidam . fic fatis
magna, flavelcens, per cujus medium ufquc adfuper-
ficiem tcfticuli filamentum inftar vafis excretorii fereha-
tur, in cujus extremo apice pundum, foraminis inftar,
confpicicbatur.

Vituhn i futue partiumque fecundinae eoafiituentidm
prxter alia , hiftoi nm anatomicam fingulari libro, cui tit.

„ rinatomia feeumJma vitulina proponit NIC. H O-
BOOKENUS, ex hoc, iplis feri autlioris verbis ,
pauca Irae huc transferre nece (larium.

Utixi Magnitudo pro fimis incremento va-
riat.

F i g v s a quoque valdi varia , gravidus prout fuerit,
vel non , feri faecum oblongum in duo cornua delinen-
tem , uno latere adeo conrraoum ut ad femilunarem ac-
cedat figuram , refert , quoties foetum gerit, hanc quoque
cornuum fitus mirus, variaque compotitura, mire variare
fadunt.

Inter utrumqne Cornu corrui adeft, fere orti eu! are ,
exterius rugulis variis inaquale, hoc Saifianua conftat
carnofa firmiterque adeo compada , ut dubitarem
glandulofone potius quam mitfculofo corpori fimilius di-
candum foret . poris tamen fuis humorem continet , qui
promanans lentim coloris ouali aurei feri obfervatur ,
quandoque tamen ex vefiei» oc vafis feminalibus mirabili
contexturi conjurdis eflormari notatur. Omnia harc
Tunica tnveftit communi*. Icflicului eft , qui dexter
eft fir.ifteique , plurimum fipc figura, magnitudine,
ilrudura diverti.

latvte uteri pugnantis fu per fine e , licet pro contenti
Icet iis litu imqualitatem variam adfumat

Vaoina utsrina circa exordium uteri adeo
craflk, ut turget cente fua rngofitatr, fenfim petilius verius
uterum fadi , elauilat orificium ardiflimi, imo ubi utero
proxima ad digiti feri longitudinem craflitici duritiei
netaiilie acctdit. Notabiles valde in colli didi interioribus
inilii obfer vati Kugofitatum gyri . fpiral i» linest figuram
referentes. Oblira vagina tora liquore gelati» fi* , quo
orificio proximior eo tenaciore, qualis etiam, tenuior
licet, ubique intra uteium & Chorion membranam con-*
tinetur.

Uterus dextre fedus dum a Chorio cumcouer.tis

B x sltt»

•ra

De Vacca!

aliis reparatur, Ghnduhr occurrunt uterini, & protu-
berantor carnofir chorii.

Glandula hae exterius albicantes , molles, poro-
Crque valde , interius tamen nugis magifquc rubcfcunc,
ac propter flacciditatem minus puris gaudent. Tunica:
uteri adeo hx jundxutcumea (pro modis chorii cum
contentis exigentia) loco moveri queat , conjundionc
cum pro tuberanti is didis falva.

Majores omnes funt, minorefque , rotundiores, oblon-
giorelve, earum maxima: longiihmxque . propter aliqua-
Icm cum digitis fimilitudinem digitales dici foient.

Circa uteri orificium & in cornuum penetralibus mi-
nores funt, ac multe mininvr.fi mplices ubique occurrunt,
vel gemina: quali continue copulate

Numera incerto adfunt , coque mmo , modo plures
moti 6 pauciores , fexaginta fex adfuifle notavi , imo plus
minus centum.

t Vafafanguinea multa ab utero accipiunt, qua: earum
intima petunt.

Chorii protuberas tia caenia glandu-
larum uteri didarum matmtudini varix fe accommo-
dant, fiyuru ejus ut in lingularem convexitatem » fu-
pcrficie chorii protuberent, poft i didis glandulis fepara-
tionem fadam , chm ante eam , concava- glandulam fuam
quamque compledantur , nec omnino rotunda- liint, fed
magis minufque circulares pro diveria glandularum fi-
gura-

'Inu quater admodum exterius, quaG ex tuberculis
juxta fe munio pofitis ac circulo qualiquali circumfcri-
ptis conflarent.

Suijljutia carnofie contextura: in foetus humani pla-
centa obfervabili iimiles, inde & placentularum cogno-
mentum mereri videntur , maximccCim omni inveflitura ,
vel iimplic illima membranofa, etiam dcftitnatur. Ethxc
cum came ejulque contextura obtingens ipfis evidens fi-
militudo effecit, quod Caruncula: feri ab omnibus , etiam
d nobis appellentur.

Cetare proximi poft a glandulis fadam fejundionem
rubedinem referunt , cum aliquantilla ffavedine quafi ad
mixta, qux vero rubedo paulatim ad purpureum aut Ro-
faruni potius colorem magis mag lique, mtenfum commu-
taretur.

Numero glandulis uteri refpondent. •

ContunBnnum earum cum glandulis didis externi
pbxnomcni Sc fpecici habita ratione oljvenkc deprehen-
di ad fimilitudinem capitis cum fuo capudo aut nodi cum
libi refpondcntc capfula , imo aliquam pari compara
rioneiu cum fungis vulgo Iponfuali Italis & Champignons
Gallis appellatis, attentius vero omnia obfervar.s com-
peti reciproci conjundioncm eatxlem fieri fecundum
multas minimas , intimi penetrantes , fubftandx 'utrruf-
que partes: ac q. per gurda. Ut iniititnx caruncularum
partes indar aculeorum poris glandularum infigantur
quafi , ac intimi apteque uniantur.

Coiijtmdio lixc ex cor.crarid feparatione evidenter
innouelcit, limulae enim glandula ab obcir.gente car un-
cila fejungitur, farguitem ex caruncula ita promina-
re adve. tinnis ut unioris quoad minima conlingenris
folati irciu edoceat. Imo fubflantia ipfa tam glandula-
•r un quam carurcularum < illeda multa rubicunda pur-
dult, vaforumfcil. ibciPoiumofcnla. exi liber , qualia
«tiara rcpciue datur in Cciehri dificdi fubftantaa. Ab-

iit tamen ut hac ferviant Anaftomofi afferenda: de qua

infra.

Glandulx didz laBeum exhibent fueeum quoties
validi comprimantur , promanat is non ex poritec inte-
gris earum trans meaculis . fed ipfamet fubflantia propria
vi tanti preda ut Ixdatur ejus contextura.

Separatio Ivec Caruncularum i Glandulis in uno ma-
gis in altero minus prompti perficitur. Quo ftetus matu-
rior, eo facilior.

Ex didis conflare cenfeo , Carunculas didas Cotyledo-
num nomine indignas ommndefle, cum nulla fimihtu-
do. Imo neceflariCi hic ad veram feparationem neuti-
quam in ufum duci debeie cultrum , forficem , liniti iavi
indrumenta, fed manus utriufque , & nominarim polli-
cum ope eam totam peragendam-

Membranas quod fpedat foetus involvente*’,
Trtr bx funt, extima una qux Ciorion dicitur, uteto
proximi jungi folita, altera ^ABamtoidet Si parte tenus
& oblique amnion cingens, fitu media, tertia, intima,
ftmim proximi concludens */tmnwr.

Allantoidis extrema invefl ientis Chorii extre-
mis firmiter neduntur, uri Chorii extrema cornuum in-
timis inneduntur. Alias quoad extera iis invicem, & cum
amnio levis & debilis intercedit connexio per filamento-
rum feri contextum unum contextui alteri blandi
jundura.

Connexionis hujus folurio facilis , modo cauti infH-
tuatur, haud melius ea fit quam fi i chorii extremo fo-
do exordio Carunculam extimam- manu prehenfam&
elevatam (quo cafu Allantoidis per contenti liquoris
pondus aliqualit a chorio fponte fit fecediis) i latere in-
cidas eo hiatu , qui digitum unum alterumquc capiat. Et
deinceps per digitorum prxlertim pollicum agitationem
tendas, laceres ac fejungas, & qux occurrunt fubindi
membranacea filamenta, forfice refeces, ferio autem
providendum ut membranaceas illas ligaturas a parte AI-
lantoidis potius prolixe linquas, quam nimis (blliciti&
nitidi feparare conando ejufdcm membranam rumpas.

Sic tandem amot6 cum futs carunculis Chono in con-
fpedum tibi occurret tum fastus per concludentem
amnion transparens, tum Altantois in longum faris ob-
fcrvabihtei exporreda, tumque Allantoidis cum amnio
compofitura jam expl icata. 00

Snsciatim in Chorii extremo utroque qlanduta no-
tai.da. una altera maior, uttaqucfiavefcers, utpoteci-
trino fere fucco tinda.

Sxpc etiam Chorii etufdem acuminato magis cornu
cor.clufam partem reperi ad (damis feri longitudinem re-
liqua tunica triplo CTalliorem , & tam lobi icam ac infir-
mam, ut vixfeparariaballantoide potuerit , quare ta-
bulx impolitam albumini ovi fimilliraaril dixtfles fi vi-
dilTes.

Cxtern Cborii conflitutionem fpedantia talia animad-
verti, qualia refert Ct.Needham capite):

Allantoidis corpus reperi quoque (ale quale nobis in
feparatione difcernendum ■ cavet adeo rede laudatus
Needkam , puta membranaceum. homogeneum,tcnuiHi-
mum , molle pellucidum, candidum & cavum adeu ucm-
flarfaciminis & inteftini humore repleatur, &*m tarum
ac maximi longum extendatur. Unde quaterusfarcimi
ni limiltscxillimatur abafrio appellata fuit p.Bieuta far-
ciminali/ & pellicula quidem pi opter tenuitatem.

Pecu-

Vacca.

Peculiare huic quod multis membranae tenuHfim* do-

I dicaturis obdu&um adeo diferiminetur, ut manuor i albo
imde valde videatur.

Hancque pellueiditatem allantoidis imminutam , at-
que coloris fuperficiei inaequalitatem ac varietatem refer-
ire animadverti feparat* membrana; didis congruenter
jungi folit* fuperficiei exterioris amnii , & potiflimum
interioris fuperficiei chorii reliquias, quippi qu* hic at-
que illic duplicaturam relatam vel craffitiem inxqualem
quali ftriatam fuperinducere obfervantur , dide marmori
iimilem ; durius autem jufto ab /tquapendente, 8c Keed-
hjmmo , aliifque effe de lineatam non pofTum non anno-
tare.

Vaforum ramificationes in allantoide nullas hadenus
videre licuit, quod in humore vacua & inflata egregie
videri poteft.

appendice/ ejus vari*, nonnunquam exiles adeo ut
nullx viderentur , quandoque parte una infignis, altera
nulla.

Etiam in extremitatibus ejus glandulae duas exiguas
obfervare contigit.

Amsios, mdufium aliis appellatum , fcetus amicu-
lum , umbilicalibus etiam vaiis per utrumque in latus fa-
dam ramulorum diremptionem donatur.

In hujus parte qua foetum rcfpicit fuperficiei inaqua-
Ut at em tfklem deprehendi, qua peream glandula du-
riores albicantefque , orbiculares . rotundiores , planio-
refque, majores quoque 8c minores quafi diflemiuantur,
non fine notabili intercedente cum vaforum ramtfica-
tionibus communione.

Inter quas glandulas quatuor animadverti eminere ,
duas minorer , totidemque majorei per Iis figura & co-
lore confimillimas , nifi quod in medio aut fummitite fla-
vam excrelccntiam feri inflar excrefcere incipientium
eseparum, referrent. H* autem glandul* (ad aliarum
corporis vivent is partium morem ) non potuere fervari ,
quia per aCre calidiore accidenjem arefadionem fubfide-
rent adeo, ut planitiem , inflar ceter.lrom forne glandu-
larum didarum, contraxifle deprehenderentur.

Quoad cetera amr.ios fuit oblervata melli/, albicant .
pellucida valde , ttnuie & ( p.-xfertim qtia Allantoidem
&Chorionrefpidebat, parte) lava. Eaipfi figura qua
reni humano aut potius fabas turcice aflimilaripotefl.

Qua quoque hguri notandum oftendimedioejufifem
lateris concaviegredientia umbilicalia vafa , qreepaitim
& minus Anum luperficiem, paitim& maximi Chorii
membranam cnm carunculis luis eleganti phali atque fpe-
cieperreptant.

Omnia luee m humore vacua & inflata membrani no-
tantur.

PAagnitude ejusdiverfa; obfervavi circumferentiam
valdi 'magnam nuperrime , imi) prioribus cur.dhs a me
obfervarn longi majorem , utcommenlurata deprehen-
deretur Diameter maxima feptem o&avatum ulr* ma-
ximx partium longitudini squalis, minima vero nlree
dimidia!.

Funiculi umbilicalis longitudinem pro fre-
tus maturitate, diflcrcr.teque hujus gradu variare ani-
madverti , utcunque proportionem intercedere Funi
huicoim amnii amplitudine clarum erat.

Etelegartera agnovifle oportuit ofcs'enientem Theo-
riam, quaitr.us fa tum udarem ex funiculo tar.nunm

perpendiculo quafi pendentem, tanquam balneando , ul-
tro citroque libere movei i.

Adeoque cum amnii cavo latere obtineas fcetus , ejuf-
dem connexio fappeditabat notam comparationis cum
corpore alio ex centro pendente , & Uberi mobili juxta
ejusce circumferentiam , eam que tantam, quantam
amnion, didis cougruentir referret, facili autem fatis
inclarefeit amnion (emicirculum referre.

Atque adeo liberi in amnio ipfo moveri fktnm vidi-
mus, ut dextrorfum & finiftrorfiim inverti potuerit.

Dumque funiculi inverfionem torfionemque conten-
torum vaforum oblcrvarem, levi opera innotefeebat pro
illa fretus inveriione converti torquerique funiculum
diihim, & vafa contenta umbilicalia.

Eratque longitudo modo longitudini digiti zqualis,
modb major , modo minor, pro difta maturitatis fcetu*
differentia-

Cr affine/ quoque variat juxta muturitatls fretus pro-
portionem . « cum ea accidentem analogum , ut modo
[anum olorinum ex *quet, modo cocrafiior, modo te-
nuior magis minafqiie

Superficie r ejus inaqualn eatenus , onatenusi muP
ns glandulofis, albiflimis, durifque orbiculisade6' oblide-
tur, ut arperitarem ad t.iftum fentias.

Fa&a externe inveftientis amnii dfunefeparartonead
umbilicum fretus uique, integro manente amnio eunt
cOntenris , duplicatura ejus clare innotefeir.

Membrana h*c funiculum invefliensab una parte cum
amnio, ab altera ver6 cum fretis umbilicum 8t abdomen

tegente cingenteque cute, continui con/untitur.

Vasa ipfa Umbilbcai.ia quod fpeftat , Na-
'mem/ eorum variat .quaternis vel intra abdomen contenta^
vd idem egrefla. funeque comprehenfa, confpiciantur.

Quatenus abdominis cavo continentur, obtulerunt fe
quatuor tantnm vafa, dudufque, Venafcilicet una ex
hepatis fifliira procerkrus , Arteria; du», & harum medio
interceptus Urachus. • •

Quatenus autim abdomen egrefla , ac fune coni pre-
heu», eadem intuebar, nuinquedari animadverti, nemjie
Venas duas (ex imius illitisdiihrVenie.fimtilac abdomi-
nis limites egreditur in duos truncos fad» quafi divifio*
nej & Arterias «funsi cum meHiotramite foras verfus al-
lantoidem procedente Uracho , ea ratione nt iHic Irv»
ci ubi Ver* funis coirent verfus hepar, ve' contradi*
verterentur verius Choriua, Umbllicl fedes aiiigna-
retur.

Cr/JJitie quandoque Vafa didairqualta, quandoque
Venx arteriis mii.ores, variant aliis pro maturationis
graduali ‘dlverfintc. Celere in maturis fretibus fempet
umiiia, in aliis Ver* rubicundiores fere arteriis.

I/ngituJo ea qu.T congruar longitudini continentis
funiculi , ex alitur* formatori* fretus atqae eorum qnx
ad illum pertfnei r legeflt more.

Qnod etiam a paite Urachi obtinet eatenusquates
nuscuin vafis didis verfiis allantoidiscorpus protcnfiL- ,
longitudinem ex*quat, non raro anre allantoidem con-
tingens , quam vala eadem per Chorii (ficut & per
amnii) latera urrir que divertant.

Vnifa ipfa fanguir.ea ubique exterius aqualia fi la*
via , interius Vcn* plicis non tam qnam Oriis longis
pirfdir*, foraminuhs itidem (eu pur.ftis variis majus-
culis Si miiiufcolis languinolcntis , qm ratuilkatioiiil
£ j veno*

Vacca.

venofx verfus latera fad» indicium prxbcnt. Ejufdem
fieri, ubi grandior foetus, denfitatis atque duritei.

V rachut exterius membrana gaudet lingulari, fedqu.r
duplicatur q. per invelUturam a membrana amnio accc-
der.ym , dum ex hac egreditur ad allantoidcm , cui ori-
ficium largitur &introicum, quemadmodum quo ufquc
intra amnion clauditur fimis munitur 8c firmatur 4ub-
ftantia pari cum reliquis umbilicalibus vafis forte , &
intra abdoucm fuilinetur communi cum arteriarum loras
ad umbilicum funemque progredientium utraque mem-
brana tenella.

Perviur ubique Xdrachui evidenter ad aliorum duduum
membrandorum morem, per quem ultro citroque hu-
mor movetur, ad allantoidis corpus procedens fenfim
indar tuba dilatatur, ad initium umbilici maximi an-
guillis. Valvula in eo nulla, fxpe ejus latitudinis ut cala-
mum admittat anforinum.

Procedit hic medio tramite, utrinqucejus latus clau-
dente, Adimente , ac cuilodier.te arteria cum venis. Ar-
teria tamen vena propinquior Uracho jungitur.

Tranfeunt autem funiculum redo ductu nili quando
foetus inverfiu obvenit , toties enim tunc intortus occur-
rit funis cum vafis , quoties iple converfus conjunctus
fetus.

Vafa in Chorio copiofas ramificationn ad carunculas
•difiribuuiit.lic ut ealdem penetrent , quo fetus commer-
cium cum utero fuftineant ac praifervent mediantibus
jam explicatis uterini* glandulis.

V alorum tamen liat per intima fubfUntixutriufque
difperfio ac connexio eorundem ^/burtomtfm neuti-
quam infert, quod jam ante ^franuut de kum.fkt. c-tf.y.
& 8. docuit, licet fine ratione dc contra experientiam
contrarium velit ^iMprw^mr.furculi hic quivis fubtilifli-
mi fubdantiam fua quique parte fubeunt, haud fccus ac in
plantis pluribus juxta fe crefcent ibus radices terrz fubje-
dx vifcera penetrare folent. Alitir adeoque non potui
videre aut judicare, qupm quod vafa uteri in glandufis,uti
que funt Chorii in refpondentibus carunculis , per tener-
rinas ramificationes tandem terminarentur.

Quod ver o ad vejbrum dtBerum cum fattu umbilico (S
ohdominu mtaitnbuc couucxiouein facit , eam talem ede
deprehendi in condis, ut Vcua fimul ac abdomen ingre-
diuntur per unum truncum unit* fado ab arteriis &
Uraclio divortio inforantur fi il urat hepatis.

^Arteria autem ex Adrtx defendente trunco circa os-
Cs fieri regionem progredientes , utrinque veGcre urina-
ri* bafin petuqf , & fic Urachum aflequuntur, & cum eo
medio tramite intercepto communi membranoia vede
cin&z procedunt verfus umbilicum , ubi cum vena bi-
pertita renem pertranfcunt verfus Chorion.

Neutiquam tamen utrinque veficam perreptant ac
pertranfcunt, uti Needham velle videtur, fod tantum
per flexuram fundi vefic* latera lambere videntur, com-
munem induentes membranaceam vellem.

U ructuo fcmpirmihi vilus una parte allantoidi, altera
vero vefic* fundo continue jundus & unitus, fic ut ex
dodrina %Arontn Allantois ml fit nifi Urachus dilatatus.

Partiam narratarum Xdfym quod fpedat ,' cum pau-
ds hunc habe.

Glandula medio inter utnimque comti loco fita cum
Tefiie fit.nil obdat quo minus ex tedium more geueratio-
ri dc fciuiuis perfoaioni iafcrvire judicem.

Plicatura ctUi uterini rugafa & deliciis conciliandis
venercis in coitu fervit, &coar datio ni ac dilatationi ori-
ficii iuterini , imo etiam fetus in partu cxclufioni.

Gclatmojiu humor vaginam invefin ad mollitiei ac laxi-
tatis tiniicx prxfervationem , quo in partu via egreflus
magis pateret , alioquin aljperitatis nonnihil ante imprx-
gnationem fupponitur, ne feminis in coitu injedi relapfus*
obtineat pra-pioperus. Soccus qui ipterioris uteri cx-
tr a glandulas occurrentia intesditia occupat meo judicio
fucci peculiari ferroentatoria fecietione per membran*
mtimx poros advedi illuc & apparari redundantia eft eo
fcopo illic obtinens, ut uteri ea interior membrana humi-
litate gaudeat , ficque mollitie & mobilitate formationi
factus requifita.

Glandula uterina fortificationi inferviunt, & quidam
fot*. haud concurrente uteri porola tunica ; arteriofum
eram gravida: lanouinem ita recipiunt, ut connexarum
caruncularum fubdantix interiori eum communicet , fu-
perfluo coper proximas venolas ramificationes glindu-
■ las intnnc penetrantes forpto quafi ac revedo verfus cor
marris.

Caruncularum ndeoquenfus advedum fanguinem ita
forbere q. dc imbibere ut illius recipiendi & ad fictus
cor aliturx ergo divellendi proxime infertis venolis ra-
mificationibus anla atque copia fuppeditetur. Concur-
rente puta, cum eodem per glanuulasfuppedltato fan-
guine aulfucco alimentario, illofanguine qui per arte-
rias factus umbilicales in carunculus ealdem vivificationis
ergo impelli folet,ut utrobkjue circulationis probe vigeat
ufus atque exercitium. Adeoque uti a parte glandula-
rum uteri fanguis maternus per arteriolas i corde pelli-
tur , & revehitur ad idem cor per proximas venulas, fic H
parte caruncularum Chorii fanguis i corde fictus appel-
litur per arteriolas, reduci turdue per proxime concurren-
tes venulas verfiis idem diflriburionis principium, fictus
cor. De modo receptionis & revedionis fonguinis plura
vide in medica cognitione Phyfiologica.

Inferviunt etiam caruncula: didat pari cum glandulis
jure fortificationi, quatenus foil. fanguis maternus arte-
rialis per caruncularum intime glandulis unitarum fub-
ftantiam infertas venoferum ramificanonum tenellas pro-
pagines fubit, indeque in majorem ac majorem ramum
progreditur , ufinie duro hic maximos illos venx umbi-
licalis truncos aflequatur , tandim ad fenguiiicarionis
principium cor pertingens , & fic porro. Et hoc non fit
line ulteriore fennematoria particularum minimarum
agitatione , vel io ipfis carunculis locum capiente fete
juxtaglanduloforum coiporum condicionem & uium.

Ad vivificationem etiam faciunt fetus a oorde fuppe-
ditato (anguine arteriali, cujus fuperfluum modo dido
pervenas redit.

Accedit fecund arti ufui nemine inftar pulvillorum ra-
mificationes valorum defendere ac conferva re.

Charti ufus prxtcr fictum omnia formationis admini-
cula & apparatam fecundinx univerfum fuo amplexu
comprehendere . adeoque utcunque cuftodfie , ficque fi>-
fcipere ac fuftinere umbilicalium vafeum ramificationes,
cum carunculis.

Humorem in eo colligi fictus nutritioni infervientem ,
quod volunt Evcrai Jur atque Hervejur falfum omnino
Anatonae docet.

*s. JllantaiJet enim proprio alicui liumori colligendo

’5

D e V

I T U L O.

«c continendo facra eft , fuadent perfpe&a forma, fitus ,
rompofirio & cum partibus fretis connexio.qualis autem
hk ut fuo loeo traditur.anne autem fectui involvendo fer-
viat, ficcrue involucrum fit proprii pari cum citeris jure
appellanda, dubitare adeo licet, ut negandum aflcrain,an-
gultior enim quam qui totum conceptum involvat , iin
tlar cinguli amnii folum partem al iquam contegens. Eju» 1
afpenfieet in fpecie hoc fadunt. qu6d per eas chorion u-
teri apicibus hic anne&atur , qu6 fic cum cdpiofo liquore
colligendo firmetur, probantibus id qui earundem effbr-
mationem , ac fitum , nexumque, referant. Nifi quis
glandularum in extremitatibus carum annotatarum ra-
tionem infuper habendam efle ex illimet , cui quoque du-
bio folvendo catenas potdl fieri fatis , quatenus alicui
fecrecioni & humorum apparationi atqfle verfus exterio-
ra amanda tioni idonei mini videntur.

Omnior primarii infervit humori alicui cui foetus in-
natat continendo , quin fle umbilicalium vaforam ramifi-
eationct , glandulasqoe minimas fufHnet. Indufium hinc
atque amiculus cognominatur. Alimentarius auti m hic
humor an fit fuo loro traditur.

GlanJuU mittit** £ um fingulari afpcrirate amnion ob-
fidentes , eo conferre judico , ut fecretio & depurat io fiat
humoris amnii membrani prifervandi , ac liquori illa
contenti ronfervandi gratia illae advedi. Utflnluc vide-
tur lyraphi fimitis’.

fumeuhu umhliralit primario infervit confervationi
vaforam umbilicalium, hinc & membranarum fixtiit, im-
primis allanroidts conjun&ioni , imo etiam fertui fufli-
nendo, ac quafi i centro & perpendiculo fada fufpenfio
ne motui noxio pneavendo.

Ariena vmht.ictln hic fexviunt fanguini a corde fictus
verfus carunculis chorti & amnii confinia diflribuendo.
Uti veni eidem refluo, cum acce florio per matris arterias
fpiritui vitali verfus idem cor fretus revehendo, fed eocer-
ti, proprio cuique, fcopo, ut arterii carunculis cho-
rioque vivificationis ergo fuppeditent fpiriram vitalem ,
fomentum .1 me nominari folitum. Vena ver6 fictu* cor-
di tnaflam apportare folent alimentariam , qu* ex aliran
& circularior is fanguinis lege in fartus emolumentum
proximi tendit.

Vrachn fervit exCTetioni urini, unde Attio lotii dudor
dicitur , hoc autopfia docet , ejtifque cum allantoide con-
jundio, fecundario fufpenfbrii loco vcfici cfl.

De genitalibus Leporis , mero imprimis atque ovario,
agens JOAN. VAL. WILLIUS, PTiilicu-
lotv» mentionem facit, qui ovafrecurxlataconfer-
vafTecenfer, uti plenius hic legere eft capite ds^eporc.
In uteris inquit vaccinis utut complures deflecuerim ,
nunquam licuit fimile quid vidifle, quanquam non diffi-
tear nullum meo cultro fuiflcfubjedunr, nifi quifoeoi
grandiori fardusefler. oiS.Dan.l. j. otfUi.

Circa V.ssa u m a 1 1 1 c a l i a er eadem WI fi-
lii obfervatior.elicc.it hoc oiriofum addere , quod in
binis fubjcfti' obfervavit, arteria* Icil. umMicalr/ bi-
nas ubi extra fmiculi vlncnlum altera dtxtrorfum , altera
finiflrorfiim per chorion ari placentas feruntur, antequam
fn Ramos difpefcuntui- , commnr.i uteriofo canali nulhf
litiinque Valvula mur.itolibi uniri, adeo nrurS arterii
inflata etiam altera fiitu irtumefeat, hac figuij, A. B.
orteitifuntuinbflicaljs , qnaspoftdivifiorcmfanahs C.
conjungit, antequam hi ramos D.D.abtant. Figuram vide
fooloco.

C A
De

P. I V.
Vitulo.

N O

C E K

T A

ln
E

b r a

PRohimimtias k ATiroiM is principales
tdle , & Tistxs illarum Epiphyfes, five pro-
cefluum medullarium qui exind£ in cerebellum
ferantur capita , quibus illi diverticulis primariis adjun-
guntur, manifello apparere in Ove, Equo, Vitulo & qui-
bufdara aliis, ubi cum nates lunt magnitudinis infignis iis
Teflis molis perexigui adnafeuntur, atque his plani in-
termediis proceflus medullares prominentiarum priorum
appendices exifiunc.

PaoMiHiKTiAS didas natifWmti hic fimiliterac
in Ove , Equo, & plurifque aliis quadrupedibus infigniter
magnas exterius carnei coloris apparere, quia tenui-
meninge vafis plurimis pndita inveniuntur , cilm inte-
rius fublutei fit coloris , cunici fublata .

In Vitulo, Cane, Vulpe» Ove, Cervo, &pkrifque
aliis quadrupedibus utraque Artiria Carotis
dum inter cranium fub dura matre reconditur in pro-
pagines exile* divifa, cumque aliis vafis, venis fcilicet
atque fibris nervofu , complicati plexus retiformes con-
(lituunt , qui utrinque ad latera fella turcici protcnfi
cavitatem ibi cxiflcr.tem icplent, deinpofl multiplice»
vaforum divaricationes propagines quidam arteriola- ab-
aliis extricati , ac denuo uniti, in eundem truncum coa-
lefcunt, qui duram matrem perforans reda cerebrum
confcendit.

Glandula m rui tam a. hic fimilitir ac in
Porco, Ove, aliifque animalibus variis, ex omni parte,
nifi qua infunbibulnm admittit , dura meninge invenitur,
ejufqueobdudione intra offis cavitatem arae concludi-
tur. lino in his compages ejus unica videtur , I icet i evera
exfubftantia qui tluplicis generis eft confletur. W IL-
SIUS taf.x. i.Vq.

SPINALI MEDULLA.

DE S i w v a v s Sftinalit Air Julia , aliifque eo fa-
nentibus, vide qui cx WILSIO hic haberuuiCj-
pitcdc Ove.

o c V l a

DE GCAKDVLIS OCVLARI RUS, rARCMqVk
vasis L acu r i .m al i a os, fingularia STE-
NONIUS proponit in tbfrrv. Anatem. & etfrr—
vat /petimine. Gfanduli inquit Interiorem palpebra-
rum fupcrficiem humedantes bini funt , Lachrjmt—
lit altera, altera Innominata ‘dida , ex conglomera-
tarum genere utrique. Innominati in fdperiori exte-
rioris anguli regione fin, magna fit fere rotunda eo in
loco ccnfpicitur , unde ad inferiorem orbiti partcmiiv-
flexa in anguflam vclutilacmiam fenfim attenuatur. Pa;*
ejus anterior per loborum , in quos elega, ter divifa cii ».
intervalla pt odeunabus ex ipfaglat. dda , q o. humorem.

fcu

i6 D e V i

ibi recretum excernunt , vafis liberum exitum concedit ;
que Inde interiorem intra palpebrarum tunicam intror
Ium pergentia eaodem foraminibus ad brevem A ciliis di-
ftanti.im pertundunt. Io confpofhun facili protrahuntur
pratdtftorum fluminum oftia , modo inverfam in exte-
riori angulo palpebram tantillum extenderis ; mox enim
ad mcdiipolncis ab exteriori limbo rccefliim , In ipfo an-
gulo tria, infra quatuor , fupra fex interdum & feptem
patebdnt, per qua; immiffa line feftione feta facilem in
Ipfam ufque glandulam tranfltum ofirrxlit.

Lachry malis oblonga , in vitulo , & in cantho inte-
riore feu majore recondita , priter vafa fanguinea &
nervos , qui illi cum reliquis glandulis omnibus commu-
nia, etiam Cartilagine pradita elt peculiari , & duobus
priterealympham evehentibus Valis donata. C/rtiUgc
duabus confiat partibus, altera tenuiore , qu.T cuilibet vi-
tuli ocnlum infpicienti fe offert, Lita, femirotunda, &
ad membrani naturam accedens, imo in membranam
degenerans, cui limbus pritexitur crallior , & qua ocu-
lum tangit . planus , aversa autem parte crenis pauli ob-
tufloribusafper : alrera crmJJiore , qui vere cartilaginea
cft , & alba , qua medio limbo continuatur , aritior ,
hinc in majorem amplitudinem fcnfim expanfa iplam
glandulam inter & oculum fertur, ubi iterum anguftior
reddita circa medium glandii!* definit. Excretorii veft
bina funt, qui intra glandulam orta , & ad cartilaginis
latera adurgentia , ubi nic fuperiora verfus arftatur, car-
tilaginem inter & oculum (e aperiunt, oflris, non papil-
la quadam , fed folft hiatu dignofeendis.

Liciirymalrbusin vafrs non exigua in diverfis animati-
bus differentia. In homine ipfis eiliomm apicibus infcul-

K a foramina breves demittunt canaliculos, nec demo rv-
atu faciles, nifi cauti- diflra&is narium oflibus tunica;
relinquantur integra:, mox enim ubi offa penetraverint
(qnoufque tenui Teparantur membrana,) in flnum am-
pliati narium continuantur tunica:. In Ove, Lepore, Vi-
tulo, Cuniculonon i fi ipftsciliis, fed mteriis paulo ea-
dem reperiuntur oftia , qua: profundiis in avibus qui-
renda , ubi quam In ullo alio genere longi majora , re-
ceptum majorem Itylum per palati rimam emittunt ;
brevis hic admodum, qui foramina diftingnit , mem-
brana.

Ex hifce glandulis , earumque vafis, qua: palbcbras in-
ter oculique globum obfervantur , humor procedens, per
lacrymdra punita in nares deRuit : qui modo parciils ac-
cedens k paucis obfervatur, modo impctuofius profluens
lacry marum nomine venit.

NARIBUS.

N Axium Giasduu) indeque provenientes
uucrus ijCRiroiiiu okj'. imt. IDEM
liis verbis dclcribit.

Nares fuccingens tunica cum non modo in demortuis .
tum hominibus, tum brutis, lmniida reperiatur, fed
& in vivis perpetuo quodam madore percipiatur irrigata,
nec tamen perpetuus e naribus aquofijiumoris profluat
rivus, neceffccft, vias dari tum in nares huraorcih illum
deponentes, tum eo in loco depofitum alia inde via ab-
ducentes. In hanc me non de naribus modo , fed & pe-
ricardio, aliifque partibus, opinionem jam tum pertra-
xerat oculorum , ac oris fabrica : fed cum argumenta
Anatomica , priter Analogiam , etiam re-

T U L O.

quirant , fufpicionibus tantum annumerandum duxi , eb
quod umimque hujus propofitionis membrum fuos vide-
batur exfpeaare adverfarios. Priores enim vias indu-
bium vocarent , qui ad odores beni percipiendos liceas ,
non undas , requirunt nares , & magis Htppocntu ver-
ba vel dubitantibus opponunt , qua: libr- aecam. legun-
tur : iimt flfa i mi rfiXm -f /init , » T fv-

Cltifml melii ( • lfa i $*>,%■ ) Imuli ma&Ciflffl in,. &

mox; irjrmf j iffmt^imnt <y fini, •' irffjju^.
Quod fi itaque odoratus organi ficcitatem reauircret;
nulla hic admittenda vafa, cum non modo nulli eflent
ufui, fed ipfum impedirent fenfum. Poftenores vero ab
imminente faucibus hiatu diverfos non facili admitte-
rent, qui narium humorem , fiquiscflet, aucapriter-
vedoaiire exficcari polle contendunt , aut per patentes
vias in fauces rejici ; atque ita , licet illis humidas canum,
quorum odora vis nulli non cantata , nares , & iplam
humoris neoeflitatem ad halituoforum corporum facilio-
rem in poros ad nervorum extrema traditum objicerq
pocuiflcm , licet his tum illum 8c in homine, & in brutis,
narium fitum , qui non patitur humorem in fauces relabi,
tum illam humoris naturam opponerem , ut non poflit ab
a£rc Iblo intra pc&ut pulfo , vel ab eodem una cum cali-
dis fuliginibus i pulmonibus rejefio , in tenues auras difli-
pari, id quod ipfc Vulcanus, fi ad partes vocetur, de
monftrar : dubius nihilominus hirebam .ufque dum pri-
ter i.jnaduBum jam ante cognitum, & priter glandu-
lofas carnes tunica Schncidero pituitiria appellatae ,
etiam punBorum herymilium in mires ufque continuatu-
nem, aliumque nanktu pecu! utrem duBum , omnia nm-
ret hunuBmui vafa, & fimul angujium quafi fretum,
per quod contentus in naribus humor in palatum trans-
mittatur, obfervarem: tum enim patebat, nifi Hippo-
cratis verba de immodetai o humore eflent intelligenda,
ipfi experientia; bellum efle indicendum.

De primo nares irrigante canali , s. equa Ju9u , hu-
morem , quo aurium caverra maduerunt , eo deferente,
cum i variis Celeberrimis Viris fitdeferiptus, nihil hoc
loco addam, fed reliquis aimumeraffc concentus ad fe-
quentes pergam.

Secundum , per quem ab oculis in nares derivatur hu-
mor, quod attinet, cum alibi fuerit deferiptus, recille
diu nos morabitur. Clariff Fqfiingim exiftimatdcfincre
illum intra palpebrarum tunicas, cui fuum Aiam calcu-
lum Celeb. Srineidcrm addit. Sed in nares ufque per-
tingere , aon in brutis modo , fed in homine una cum
Clarifl. D- vin Home , jam fecundo obfervavi. Mirum
fa^iexercitaciirmiuni Virum likncium ik ^Aquipenden-
te , qu(*hervofum in ipfooflis lacry malis meatu obferva-
vit ductum, eundem punctis lacrymalibus continuum
non perfpcxifte. Mirum eumcum aliis ea dividere qui
natura voluit efle conjun&a.

T ertio loco , qua: in ipfa narium tunica oriuntur , vafa
examinanda, qui duum generum funt : breviora alia &
vix nifi per expreffum humorem, cujus gutti fcnfim pro-
deuntes vaforum oftia produnt, confpicua, alia longio-
ra, qui veri canalis nomen merentur.

. * Breviora vafcula illum effundunt humorem, quem in
membrana pituitaria anteriore obfervavit Scbntiicrtte ,
cui Celeberrimo Viro adftipulari nequeo , dum membra-
ni munus iltnd totum adfer ibit , nulla glandularum fa&a
mentione ; cum tamen fub ipfa membrana vaforum, qui
! copiofa

D E V

copiofa ibi reperiuntur, extremis affudi fint glandofi
portiones , in parte narium anteriore minores , quo vero
polle riora verius magis recederis , majores, unde exigua
quaxiam excretoria oriunda fecretum ex arteriofo (an-
guine humorem emittunt.

Longiora vero in homine quidem nondum vidi , in
ovibus tamen canibufque non rar6. Sunt autem bina , in
utravis narium cavitate unum , ubi & originem agnofeit
& finem. Inillisenim, quifub narium tunica in ovibus
difperix latent, glandulis radices plurimi fupra mola-
rium regionem obTcrvantur , eleganti ordine difpofiti,
i quibus unum in truncum .coeuntibus du&us exurgit,
qui, ubi fubncrvofo canali dorfum verius afeenderit, in
anteriora inde reflexus dorfum inter & continuum pun-
dbs lacrimalibus vafculum progreditur , donec circa
extrema fere narium , quo loco fupra reliquam planitiem
cartilago exfurgit, in linum intra cartilaginofam alarum
protuberandam confpicuum fe exonerat. Non difficul-
ter in adfpe&um producitur , five oftia quiras , live fon-
tes: boscp.imcumipfoprogrenuut oculis fubjicias, ef-
fringenda tibi narium olla, integra manente, quafuc-
dnguntur, tunica, &(imulfuo fefplendore per tunica:
exteriora decurrens lymphaticum prodet , quod fi fur-
fum continuaveris , elegantem ramulorum fobolem radi-
cum munere fungentem deprehendes. Sin odium dcfi-
deraso, primo drea globum naii rclecanda cll alarum al-
terutra, hinc fupra cardlaginolam excrefcentiam (in
cujus inferiori loco odium , per quod oculi fe exonerant,
hiat) eadem ala dividenda, illico enim quendam quali
futcum videbis, brevem illum , fed immitium Aylum in
ipfum ufquc vafculum deducentem. Samius in Ovibus to-
tam extra du&um procurrentem foflam nigredo, qua ut
harcfic & omnia lymphaticorum excretoriorum tum in
buccis, tum fub lingua, odia in iifdem non raro tin&a
obfervantur , vel obiter infpicientibus velut intento di-
gito demonfl rat. In Canibus odium ejus non in ipfo car-
tilaginis dorfo , fed inferiori loco fe exonerat, nec
ipfe canalis eandem a narium culmine in progreflu fuo
didantiam fervat.

Vifis , quibus nares irrigantur, vafis, infindendi
funt vii , quibus idem ubi munere fuo fu udus elt humor,
alio ablegetur. Sunt autem ex illo genere, qui hic exa-
minari merentur , bim, in utravis parte una. Nec enim
hiantia nafi odia , qui reciproco aCris motui patent, huc
referenda , cum foras fpedantia huic muneri dedinata
non effe integer viti datus , quo nunquam quicquam hac
excernitur, demondret: quivero introrfum vergentia
faucibus imminent, priterquam quod magnitudo & ufus
omnibus nota reddiderit, ut adeoque fu per vacuum fit
ea hic deferibere, etiam ipfe litus huic muneri non fuf-
ficicntes manifefti convincat. A nanbus itaque in pala-
turo qui patet tranlitus brevis admodum ed , neccana-
lisfedtbraminis nomine dignandus. Locum fi quiris, in
extremo nafo offendes, ubi fupra tertii maxilli offis fu-
perdliumexfurgens cartilago allabentem humorem , ne
extrorfura profluat, remoratur. Hoc intra repagulum
■n homine ad vomeris latera proximi invenies foramen
rotundum , quod licet fuperiori ambitu latis fit amplum,
mox tamen ar&atur adeo , ut ne leti quidem in palatum
traniitum concedat. Quod Ii palati coelum infpexeris in
homine quidem, ut & in canibus, ad anteriorum den-
tium radicem tuberculum exfurgere videbis , ad cujus

I T U L O. 1 7

latera, modo tantillum prefleris tunicam , gutta utrin-
que una prolibetis oris cum naribus commercium mani-
fedabit. In bubulo autem ut & ovillo , quibus in fupe-
riori oris parte primores denegati , eundem meatum cor-
dis figura quirentibus indicabit , latera enim cordp il-
lius immiflo dylo in nares viam aperient. Obfervandum
autem in duobus hilce fubjcdis litu variare illam cordis
figuram & mucronem ejus in ovibus fauces refpiccre,
cum in bobus e6 bafis dirigatur. Sed nec in divertis craniis
eadem ed meatus hujus conformatio,- in homine enim,
qui ab intermedio vomere in narium cavo divilaconfpi-
ciuntur foramina & parva, fi maxillam invertas infra
dentes in unum confluxifle deprehendes. In brutis autem
manent divifa, nec rotunda funt, fed in oblongas rimas
extenfa.

A' norihu in palatum interiori loco Jenter intro , qui-
hur Jentet funt , proxime JefeenJenr meatur ; quem fre-
tum fi dicere placuerit , non erit i longinquo petitum fi -
mile: In brutis hic qu4m homine ut amplior ita & mani-
fedior. In divertis varius apparet, quod Vituli, Ovis,
Canis, Cuniculi didu&a inter fe conferentibus ora, di-
gnofccre integrum. Ejufdein in avibus vice fungitur po-
llerius palatum dividens rima.

ORIS PARTIBUS VARIIS.

Glandularum Maxillarium ex A na tome
Capitis vitulini hanc notu exhibet deferiptionem WHAR-
TONUS, qui habetur eap. a i.

Maxillaris inquit glanduli vel in externas vel
internas dividuntur. Externi exigui admodum funt &
minoris momenti , fit a funt exterius in media feri lon-
gitudine maxilli inferioris, ubi exterior ramus arterii
carotidis, venaque jugularis externa, &ramusconfpi-
cuus nervi tertii paris in mufculos faciei adfcendunt.

Credibile ed & admodum verifimile, eaSdifb nervi
fuperfluitates aliquas excipere , & in venam proximam
transmittere, qurplurimarum glandularum mos ed.

Forfitan majore concitato fluxu per nervos ad faciem ,
quam per habitum partis percolari , perque lymphidu-
aus ad glandulam hanc remitti poflit , facies plane fub-
tumida & inflata apparet ; nempe cedetnatolo tumore
inflari , quemadmodum frequenter cernimus in odontal-
gii declinatione.

Glanduli inoxiliarcr interna immediati intra maxil-
lam inferiorem fit o funt ; earum pars poderior , ubi pa-
rotidi & glandulis jugularibus appropinquat , multi
crallior & rotundior ed, ut & rubicundior ; anteriuspro-
grefla, paulatim attenuatur; media autem vii , videtur
primo afpeihi ab anteriore parte quafi dilcon tinuari 4c
recedere , rcipfa tamen exiguo ramento continuatur ;
dein veru nonnihil iterum crallefcit & cunei indar inter
maxillam & lingui mulculos ad mentum ufquc omnino
protenditur.

Habet Arterias, Venas, & Nervos, item vaequoJJam
diverfi generis fibi proprium : Arterias, a carotidibus;
V enas i jugilanbus , Nervos infignes k tertio prifertim ,
quarto & feptimo paribus, anadomofes inter ie evidentes
habentibus. l'at huic pani proprium, Anatomicis ha-
iftenus incognitum fuit. Verhra haud difficulter incon-
fpettum proferas, fi primonitus advertas illud, otum
ducere 4 cralliore & poderiore hujus glanduli parte ,
redique tendcie mentum verfus. Antequam vero ad an-
C terio»

De Vitulo.

tenorem ejusdem partem pervenit , ramulos fubinoe no-
vos ab eadem excipit ; ad coque protenditur &4 medium
nenti fpacium, ubi immediati intra gingivas in papil-
lam quandam utrinque terminatur, qua fe facili exone-
ret . nihil vero ab ore icfluum admittat.

Pinguedine & mufculis quibufdam hx glanduli ma-
gna ex parte teguntur , adeo ut primo aipe&u minores
multo appareant quam reipia funt, quemadmodum amo-
tis illis mufculis videre eft .

Snb/fsntis earum fimillima cft thymo vitulino , vel
hominis pancreati; videtur, nimirum, quali ex fruftulis

j thymum vituli & liominis pancreata
apud nos in porcis & vitulis faptdior cfl , cupiddque ex-
peti tur.

Quo certius hujus glandula; genium & ufum depre-
henderem, ipfemet,prxfentc Collega noftro celeberrimo
D. GU fano , aperui caput bovis , in quo fperahamus , ob
animalis magnitudinem , omnia ut ampliora , ita con-
fpicua magis futura efle ; fumma autem diligentia quxre-
oamus vas excretorium huic parti proprium, idque de-
mum invenimus.

Vnt hoc radices fuas capillares in omnes hujus glan-
dula: partes xqualiter fpargit; & in aliquibus geminum
ramum, in aliis plures ramulos emittit. Cum geminum
i glandula: capite alter, alter 4 camla prodit. Anterior i a-
mus mox ab egreflu extrorfum fertur verfus glandulam
quandam minorem , litam inter intimam maxilla: par-
tem, & hanc glandulam majorem ; eflquediverfi gene-
ris, cinericii coloris, fubftantii compa&ions, minuf-
quegranulatx, & figura ovalis , qua: interno latere im-
preffura levi & rotunda excavatur, 4 qui prodit vas pe-
culiare, quod reda fertur, & in glandulam hanc maxil-
larem deftribuitur circa locum di&um. Poflerior ramus,
fpacio trium vd qua tuor digitorum 4 glandula egredi-
tur; priufquam cum anteriore caudice conjungitur. Si-
snulac vero 4 glandula: fubfiantia prodiit , fertur fub muf-
culo maxillari tereti biventri, vel digaftrico, qui eidem
ramo quafi trocUe * vicem praftat : Exinde refleditut
feri ad glandula: medium, ubi cum ar. tenore ramode-
feripto, & pluribus ramulis eidem quali fodis, unitur;
deinde estulit tommunu ex horum concurfu aliquanto
audior redditur. Hinc canalis didus reda anterius ten-
dit, & a lingua: lateribus , nimirum in inferiore ejus par-
te, cute & pinguedine glandulofa tedus, dudu treJe-
tim pollices longo provehitur, & inter gingivas in ma-
xillae extremitate , inter iplam & papillas quafdam com-
preflas & rigidas ei pertinaciter adhaerentes in os aperi-
tur, eidemque quoties ufus poftulat humorem falivaletn
impertit. In Equo, drea mediam lingua: longitudinem
utrinque ali* glandula: confpicux in dudum fafivalem fe-
fe exonerantes occurrunt , dc quibus tbrfan uberius dice-
tur potlhac , cum earum varieutes in caeceris animalibus
examinata: fuerint.

Notatu dignum eft, hanc glandulam , prout variatur
in junioribus ficfenioribus animalibus, diverfamfervaie
iibimet ipfi projxntionem : diverfam inquam , & quo-
dammodo contrariam illi, quam thymus in iiltlcni ani-
malium aetatibus obtinet. Nam quo junius efl animal ,
eo minor hxc glandula, major thymus: & contra, quo
■ itate grandius , nili in extrema lcccdutc , co major hic

glandula & minor thymus. Maxillaris fertius vaccini
3 ij pendebat, thymus ejufdem §ix. Maxillaris vituli
bimeftris § j. thymus ejufdem ix. Maxillaris bovis § ix 6.
thymus ejufdem 5 iv. Maxillaris fertus ovini 3 j. thy-
mus ejufdem §j.n. Maxillaris agni femeftris 5 ij. thy-
mus ejufdem 3 j. 6 Maxillaris ovis 3 v. thymus ejufdem
fere 3 vi. ponderabat.

De Glandulis, DvcTtivsqtrt vasus, os

sr ICT AN T IBUS, SALIVX, VII MUCO DICATIS

curiofa trsB. fmgulsn proponit STENONIUS qui
ciim in Capite bovino & vitulino imprimis occurrere no-
tentur , huc ea referre haud inconveniens xftimo.

* Inter glandulas mjmt qui pluribus excretoriis vafis
donati lunt , primo loco veniant qjux in buccis
reperiuntur, ut inter citeras tum glanduli , tum vaforum
magnitudine maxim4 confpicui. Hi autem buccarum
regionem occupantes exrei iorem oris caritatem undique
amoiunt,& I urfum deor fumque ad gingivas pertingente»,
mufculos inter & tunicam oris fcrunmr.Inferiore fui parte
Crallioresfunt, hinc tenuiores reddite venis, arteriifque
& nervis tum in hanc, tum in anteriora tranfmiilis liberam
per exrei iorem fuperficiem viam concedunt. Poterat va-
rorum mox defcnbcndorum ratione dividi in partem in-
feriorem, qui cr aditic ftefoliditate reliquis prior, me-

diam, quitemiiilima, &fupcriorem, quimediomo-
dofeliabct. colore cum parotide in bubulo convuiiebat.

Priter difta vafa peoiUares in illis JnSut it.Maii i66i.
obfervavi , cum crafliorem ejus partem tranfverfara pauli
obliquius diflecarcm. Hanc enim conglomeratam videns,
etiam, conglomeratarum exemplo, fui generis vafe do-
natam putabam, quod non fefellit. Vix emm divifa erat,
cum per refedum eodem i&u vafcultim immitius flylus in
cavitatem oris liber4 penetraret, hinc totum buccarum
corpus ab inferiori maxilla prope gingivas refecando, &
extendendo aliquantulum membranam , video plures in
eadem reda linea exiguos hiatus , per quos immiifus Ity-
lus in ipfam glandulam facili negotio viam invenit. O-
riunrur autem du&us , proceduntque non uno modo. In-
tra cralliorem, qui inferior efl , glanduli partem ex
plufculis radicibus in fingulares truncos concurrentibus
orti, cum in via funt capaciores, ubi ad membranam in-
teriorem afeenderint , fcr4 ad gingivarum inferiorum al-
titudinem foraminibus illam pertundunt quadruplo,
quam ipfedudus eft, anguflionbus, in eadem linea fe-
cundum totam maxilli inferioris longitudinem difpofi-
tis: Infra ijui ad aliquod intervallum exigui fcmiglo-
bofx protuberanti* apparent, nulli acuti: qui alias
ad digiti fupra prxdicta foramina altitudinem copiofi
confpiciuntur, in media auoque parte excretoria vafa
copiola adfunt , fed admodum brevia, vixque, nifiper
expreffum humorem, confpicicnda, dum qui a fuperiore
deicendunt, paulo lint manifefliora.

Buccarum Vafcula numero parvitatem compenfanria ;
quorum glanduli ut in homine egrrgi4 labiorum 11 ipan-
tes ambitum totidem uvas referunt, vaforum ad illas
nervorumque dtfeributione figur* gratiam augente ; fec
in brutis totum buccarum replent pfanum. In hifce , bru-
tis fal icet , quaedam inunumcongcfticoipus, &infe-
riori maxilli fecundum longitudinem incumbentes , me-
dix magnitudinis vafa emittunt , quorum olha in eadem
redi lita, vix nifiexprelTo humore fe produnt, criamfl
deteda fetaram non ufque adeo fubtiliumfem capacia ;

De Vitulo.

«• illis in locis fuperficiei eft xqualiras & planitie* : in
ovibus tamen quibufdam fufcus interdum oftia prodit co-
lor : alix magis a fc mutuo difperfx partlm buccarum tu-
nicx accumbunt planx, parom in afperas , & acumina-
tas illam elevant papillas.

Sublingualis quod attinet, utrinque ad lingux
latera fitx , ejurdem generis cum proximi praecedentibus
funt, nifi quod vafa excretoria obtinuerint, non quidem
breviora, fed anguftiora. Oriuntur intra ip&m exilibus ri-
vuis, fichincfibi invicem parallela, i lingua vcrfus gin-
givas recedunt, ubi ad digiti feri k dentibus diftantiam
vix confpicuis , nifi premantur, oftiis per tunicam hiant.
Nullx oftiis , nifi ao aliquod intervallum , protuberantix
adfunt, fed, ut in buccx vafisdidum , ubicunque va-
fcula prxdida tunicam penetrant , ibi xqualis eft , &
plana. An in papillis etiam finuliadfint, non licuit ob-
fervare, comprdli aliquot, feti nihil exprefli ; hincre-
fedas examinando, vidi glandulofa fruftula efTe, qux
reliquas fupereminentia tunicam ibi loci in acumen
elevant

Ad Palatum qux funt Glandu!x,easP a l at in Asap.
pcllarc vifum mihi , cum revera tota palati caro in brutis ,
iioSc in homine, nil nifi conglomerata glandula fit tonlil-
lis continuata; unde innumeri exilesdu&us prodeunt,

?'iui ipfam membranam perforantes, quafi cribrum indi
ormant. Notavi illos primum 17. Maii , chm bubulum
caput jam totum feri diflecuiflem , tunc enim , c&m ton-
fillas exfeinderem , vicina premendo tenacem indi hu-
morem excerni videbam- Hinc tonim , quod coelum oris
conftituit , exfedum , digitifque comprelfum innume-
ras glurinoli humoris guttulas p>er tenella foramina erum-
pentes exhibuit. Qui a pituita palati , quam tertiam
fputi fpeciem Clar. bVarthonut ddenogr. cap. 11. confti-
tuit, plani diverfus eft ; quod ex ipfius explicatione
raamfeftum: dum i naribus fupra palatum illam exfugi
ftatuat , & cerebri pituitam appellet : quid huic minime
competit.

Hjta pilati fuperiorir tota t amica innumerit pertufa fo-
ramimbati glandularum glomeraminibur orta recipit va-
fa : qux quo retrorfum magis perrexeris , e6 magis Con-
fpicua.

Epiglottidis cartilaginem permeante a canaliculi ;
qui i caruncul is epiglottidi incumbentibus orti , per car-
tilaginem tranfmnmm humorem averfa ejus parte, qux
laryngi imminet, evacuant.

PiruiTAiiAS Mimbranas palati huma-
ni poftquam defcriplerat Schnetderue Uh. ). deCatbarrit
de quibus nos in Anatome hominis fuo loco agimus.

Non omittendum eft, /iryn/f.cflmde humana pituit a
egeftione hic differimus, hanc membranam nec reliquo
animaltam generi effe negatam: Cujus monftratus per-
quam facilis eft. Adminifter Anatomix ridu vituli di-
ftento , linguam amolitur, inferiorem maxillam peni-
tus auferendo. .Si quis igitur > ita patentibus faucibus,
priorem partem palati intuetur , quxdam eius afperitas,
& ea gradati m difereta , fc ingerit in oculos. In ulterio-
re autem palato occurrit illa ipfa membrana , cui idem ex
fede , ex forma , & denique ex numero nomen effe po-
terit. Hat ab anhnx canali eft candore camofo, circa
mollior pinguiorque & magis fuffarcinata , circumlitus
ver6 peipluribus (anguinis vafculis fuffufafic in illo am-
bicufublividafic gracilior, extera albidior, plcniorque.

Hat nunquam glutinofo humore non unda , fi fpon-
gia admota liceatur , fimili liumoie confeftim & fpimti
exuberat. Ifque cati femper & occulta provenit origi-
ne in modum ludoris. Lucret.

Ne qui forte tamen capter diffidere didii ,

Hat membrana fex Ltt : y notatur. In hic medii fi di-
gitus figitur preffiis , illius muci guttulx per fecrctura
pervadunt, jam oculis orientes. Sunt perparvulx , can-
didulxin petlarum fpecicm, & circumflant in orbem.
Hax corona, afpedu tam manifefta , plus hic miniftrat
lucis, quam ^Artadnaa , per quam ex perlis & gemmis
fadam 'Thefctu exiftimatur de tenebris Labyrinthi ad
lucem veniile. Hic membrani hic occultus latex conti-
netur , ut edam clementiori vi eliciatur. Siqueillx gut-
tulx ex illis locis in Unum confluunt fponti aut cogun-
tur, fyncerus mucus illi conglobatione fingitur, qui
etiam tadu pra tenuia fila mittit. Incila fimile quid pm-

Siii offendit, unde etiam cjufmodi mucus filarim di-
rahitur.

Fauces animalium maximi ruminantium funt indigx
humoris, quo pabula in ore extenuantur > extenuata glo-
bantur, globata devorantur. Apud Senecam etiam ror-
ftdomua fat intelligit, humidum oris maximi requiri.
Receptae, inquiens, morfr uget , cencurrenr inter fc du-
ritia dentium frangit , (3 quicquid excidit , ad eofdcm
Jenter hngni refertur, fune vero falivti mifcetur , ut
facHiur per faucet lubricae tranfeat. Verum Natu-
ra maximi & hujus utilitatis provida , portionem illius
humoris ciicumcirci & hinc fuperni etiam in fumma
faucium inferri voluit

Nec hic requiritur anterior pituitaria membranae
Nam illa os Vomer didum , convelliens , etiam confu-
dafeit, & lentefceute illo humore (lillar, ut is interdum
ore naribufque boum propendeat. Hxc tandem , qua
ejus continuitas eft ufque ad gulam , in ardum coit , (im-
pliciter cancellata , ejus incifuris crebrioribus in redam
longitudinem jacentibus nec aliis tranfvcrfis intercurren-
tibus. Hxc inibi hunc laticem largias fundit , nameafi
explicatur , ille mucus hic infidet. Hanc membranam
L. Z. demorJlrat. 1 ~

CORDE.

IN Vitulis & Equis, imi plertfquc aliis animalibus ma-
joribus non folas propagines a Nervo fexti paris ut in
homine, fixi etiam plurimas a Nervo intercoftali ubi re-
dacortranlit, cor accedere, im6 in parer.ch)'maejus
dimitti , & hoc ideo a natura quafi fubfidium brutis com-
paratum, ne capita qux terram prona Ipedant, non fa-
tis facili aut copioii Ipiritus Animales impertirent
LOUW. cap- 1. tr. de Corde docet.

C o a d 1 s de fabrica vera vide qux habemus ex S TE-
NO N I O capite de Bove.

T R A C*H E A.

EX obfervatione qoftra m. Januar. t6yx. habita ad
latera Afperx Arterix antequam pulmones intrabat
pinguedo aderat , in qua glandulx aliquot conglobatx
continebantur.

Membrana interior \Afpera Arteria fibris carne isprx-
dita eft oblongis, quas manifeftiores obfervabis, ii eam
plofequaris uique dum pulmones ingreditur. Ineadem
interiori membrana qux irifuperficie fibra» redas habet
C x appa-

30 D E V

apparent ali« fibrx fub illis re&is , qux feri omnes funt
transverte.

u/innuti Tradar* non lunt pleni annulli/fed ab ante-
riori parte funt crallif limi , & pauhttm attenuantur ufque
dumpon apparent. AMSTELODAM.

THYMO.

T N foetu ritulino jam pHis induto intraque menfem
Anafciruro amnio principio incipit paulo fupra cordis
unmram auriculam , pericardio ad hzrens, ubi pars ejus
inferior i Corde ad fupremara codam protenfa m angu-
dum quafi collum pollicari latitudine contrahitur , quod
inter. Ipinam dorfi & vala majora thoracem egreditur ,
nam hic defunt clavicula». Thymus ficegrcffiis mox ite-
rurn grandefeit, & trium circiter pollicum fpatio fupra
• codam didam bifariam dirimitur , partefqueejusficdi-
vifxutrintme ad afperxArterix latera perreptantes, &
glandulas Thyroideas praf ercuntes ad maxillares ufque
pertingunt, quibus ita conitgux funt, ut iiltlem continuas
eSe diceres. Ex anteriore paite nerve, varios excipit ,
«et iiiferiore duos nervos infignesemittir, minorem in
Diaphragma ramificatum , majorem in Ventriculum
magnum. Reticulum, &Omafum, in plexum ipfumfu-
Per'°Je'P' quem exparte condituit, indi in ejus glandu-
las, Meienterhim, Omentum , Lienem, Renes , Uterum,
Tedes, &c.

In fretu tali alterutra Glandularum Tiyreid*arum
pendet r> j. Jugulare, ad Diaphragma ufque juxta verte-
bras colli & Thoracis defecndentes vix numerabiles ,
quarum fuprema 3 j. Paret,, 5 ij. Maxillari, iKtems
tantum o iij. Tiymu, J xiv. pondo. W H A R T O N.

OE S O P H A G O.

Guiam vitulinam, hinc bovinam Tume* condi-
tuum varix , ab externis ad interna procedenti Ana-
tomico fex imprimis fc offerunt. Pruna earum pleura1
Thoracis vifcera circumfcribentis invedientifque conti-
nuatio ed ; Secunda & Tertia carnote conditionis
funt, fibris obliquis, fingulari ratione extenlis, feqtie invi-
cem quafi interfecantibus , gaudentes, j Quarta Mem-
branofa ed > varias in lamellas divifibilis , mobilis hinc ea
qux fuccumbit ordine Quinta, nervofa magis, ctiamfi
fibris redis cajneis etiam praxlita Ultima omnium, quz
Sexta, tenuis admodum ed, nerveam totam integens,
fi L A S I U S.

VENTRICULO.

PY l o x u s obice quodam claudebatur , fimi liter ac
in Porco , at brevis is valde plicis plurimis cindus.
Gula in tres primos Ventriculos iimul aperiebatur,
ita tamen ut ex primo in duos alios daretur tranfitus.

Prnmu , qui magntu Ttfter , faccos habebat duos aut
tres, eofque infignes.

Secundut , qui Reticulum, omnium erat minimus,
plicis pluribus, licet planis, donatus.

Tertiu/, qui Omafiu , foliis mcmbranofis Gbi invicem
impofiris condabat.

Quartu/ , qui ^fbomaJS, , omnium maximus erat,
huic jundus pv lorus plicis rubicundis prxdicus.

Quartum Ventriculum non ingreditur Gula, fed ter-
tius in Quartum aperitur, ficquc uoqoili mediante Ven-

I T U L O.

triculo Tertio cibus ex Gula in Ventriculum Quartum
deducitur.

Secundi m Primo ingreflus oblongas ed, & quafi ri-
ma magna , os quoddam inverfum aur glottida avium re-
prxlcmar.s. AMSTELODAM.

CHYLI ET LYMPHA-

DUCTIBUS.

IN Vitulo exenterato qua ratione Anno i6jo. primus,
invenerit Thoxacicum ductum OlAUS
RUDBEEKIUS traB. de DuB. ^/tqueft, eap. >. de-
clarat.

In hoc qualiter fe habeant Vasa aquosa Gias-
dulaxum abeodem RUDBEEKIO inventa vw
de ubi de Cane.

Te, aquofum quod in Vitulis & ovibus fui trficiage
confpicitur , multis radicibus oriri i glandula quadam
magna & oblonga, quam natura cefophagi lateribus pro-
pd Diaphragma apnofuit, indefurfum redi deferri, &
fefeofculisdudui Chyli fero conjungere, IDEM capn
tradit. 1

CYSTI FELLEA.

VssiCA Vasis Bilaxiis infigniter fcatet ei
parte otia hepatis parenchymati cohxrct , quod
non iolum laceratio eorum ubi ab hepate feparatui Ve-
fica , manifefl illimi declarat , fed & flatus per cervicem
Veficx immisfi pcripfa hxcvafa facilis eruptio. Confi-
dcrabile unum, notabilis latis magnitudinis, circa cervi-
cem obliqui, ureteris indar, Veneam intrans, Vaivuli
fingulari praditum. BLASIUS.

PANCREATE.

Simplicem hic tantum ductum xancxiati-
c u m inveniri , eundemque bilario non jungi , fed fc-
paratum intrare intedinum, GRAAFIUS docet.

RENIBUS.

R Eris Lympha ric a eleganter obfervar i, fiaqua
tepida injeda prius munderur , hinc Vena ligati
aqua copioli injiciatur , BAR THOLI N. de D.a-
fbrag.caf.q. docet.

Renalium Glandularum, interditia in fo-
tibus omnibus copiofam intercurrere pinguedinem , etii
ipteClanduIx effatu ubique dignat, adeoque ridiculum
^™eri Rielanum , dum in -fretus , cujus Renes adipe
defbtuuntur , Renibus fuccenturiatis fuccum adipi gene-
rando idoneum recipi aderit, 10 AN. VAL. WIL-
L I U S eij~.ii. Hi. j. aB. Dan. feribit.

umbilicalibus.

In Vitule reccmnate io. Martii i6fty. Vina umbi-
licalis patula fatis arteriam xmulahatur.

Altklix umbilicales ferA tertia parte longi-
tudinis ita erant attenua tx , ut membranam aut ad fum-
mum Venam rcprzfentarent, duabus vero tertiis parti-
bus, qua: ilia fpc&abant , fatis erant crxflz, fanguinis gru-
mo repletx. b b

. U achub in harum medio , ad ade6 membrani
involutus, ut primo non ita appareat : patulus autem erat
inveficara. AMSTELODAM.

CAP.

De Cane.

C A P.

De Camelo, qui Dromedarius
Vulgo dicitur.

DEntis hic Canini , Inciforiique non aderant
in maxilla fuperiore uti in ruminantibus , etiam
fi cornua deriderentur , qux ruminantibus aliis
natura concedit.

Duas fahim exiguas Uso ut a s habebat ad extre-
mitatem uniuscujufqiie pedis , planta/ planas & latas ,
valde camolas & tantum obduftas molli, crafTa, &
nonnihil callofa, cute.fatis aptas ad ambulandam per are-
no& Afuc & Africa: loca-

. Gikua callofa, duriora funt, & qu* magis comparari
po flent foliditati cornuum pedum exterorum animalium
qua: ea Ilo/itate/ genuum (ex erant , cuique jun&urarum
pedum anteriorum una, pr ima & fuperior in parte poftica
qua: proprie Cubitus/ccunda antica & inferior in junftu-
ra , qua: rcprifentat Carpum , cuique pedis pofreriori in
priru, & fuperiori junfhira ctiim una erat , qua: cft arti-
culatio antica & verum genu.

SublatJ callofitate exhibebat fe fuitantia media in-
ter carnem, adipem, & ligamentum. Praser fex eallofi-
tatee diftas feptima erat in parte infima ne£boris , ma-
ior, firmiter annexa fremo , cui eminentia hoc in loco cft,
longa erat oEto pollic. lata fex, crafla ii.

PV*FuriBM ingens & laxum non tantum extremnm
virga: tegebat , fed etiam recurvabatur in partem pofti-
cam , ur.di fbrfan nata opinio Dromcdanus urinam ad
pofrica emittere, utLeo,Caftor, Lepus, quotum virga
non recurvatur in partem anteriorem.

Partet interiores fimiles fato partibus interioribus
Equi, paucis excepto.

H i r a r i s IoH erant tre/ , horum duo majores in
dio , unus inferius minor & acutus L. if amentum fufben-
forium non cohirebat Cartilagini Xiphoidi, fed Dia-
phragmatis medio , quod integebat peritoneum , aurei
ubique coloris.

VrsiCA non continebatur bilis , fed hepatis du&ibus
bilariis.

Vintxiculus, quatuor in Parte/ divifus uti in
aliis ruminantibus , valdi magnus , haud tamen divila;
ha: partes diverfa: ade6 ftrudhir.-e, quales abAriftotelc de-
feribuntur, tantum erant difrinAa* anguftiisquibufdam ,
unde prior , qui amplus & magnus, alium proauccbat mi-
nutulum, cui fubfequebatur tertim ftriftior quidem pri-
mo , fed longior multo , tandem fequebatur quartur fe-
cundo limili s.

In SecunJi parte fuperiore apertura: notabantur va-
rie quadrata:, qua: orificia erant XX. circi tir cavitatum,
qua: facculorum indar lita: inter duas membranas compo-
nentes fubftantiam totius Ventriculi , in quibus faecis
cum convenientibus receptaculis probabile Camelos diu
aflcrvare aquam , quam ubi offendunt plurimam bibunt,
ne ea aridis in locis defrituantur.

In rrSTiSA quajntplicit conditionis erant. Primum
ventriculi parti quait* continuum longit. eratvj. pedum
mediocris amplitudinis. SeeunJum cellulis plicifque
plurimis gaudebat , pedum xx. longit. habens , mo-

derata: craffitiei , Tatiam craffum erat, pedum x. longit.
amplifliinum. XJItimum quod omnium tenuiflimum pe-
dum lvl longitudini accedebat.

Liin incumbebat renilinifrro, pollic. ix. long. ha-
bens, latitud. pollic. iv.crafritiem pollic. fi. •

Pinis acuminatus valdi , qui fagittarum chordis
infervire dicitur, longit. erat pollicum xix. in extremo
incurvatus parum.

Pulmo uno tantum quovis in latere conflabat lobo.

Coa mirum in modum magnum, fcilicctix. digitos
longum & vi), latum , valdi acuminatum.

L inoum ftru&ura notabilis, pars etenim anterior,
qua: acuminata valdi, prominentia/ exhibebat more vul-
gato ab intra extrorfum extenfas , pofrerior veri) , qua:
radici vicina, crafla admod&m , in fui medio protubcran-
tias inter plurimas circulo gaudebat exiguo , mediam h*
linguz partem totam tegebant , inter has eminentias alia:
erant ordine duplici difpofit* linea re&a.in quovis ordine
quinque, qua: erant formata: ex plicis in circulum con-
volutis , ftrudurz tenellz-

CimsauM totum cum cerebello longitudinem ha-
bebant fex pollicum cum dimidio , latitudinem iv.

N 1 1 v i optici fecundum longitudinem foramini-
bus plurimis perforati.

Protuberanti* papillare/ infignes fanguine plene.

Glandula pineali/ avellatur magnitudine rcfpondebat
minori, ex glandulis tribus foveam in medio relinquen-
tibus compotita. PARISIENSES.

C A P. VI
De Cane.

ANA

T O M

Propofita

CjUS

ab A. V E S A L I O.

OSsa Cani!, Musculi varii, imo & partes
extern* internzque plurimi , qua ratione ab iis
qu* hominis funt differant, prolixi exponit te,-
fiola de rad.Chma VESALIUS.

Alia

Inftttuta Anno itf7).

G. B L A S I

CU t i c u L a inCaneconfidcrabilishaud, cfr cnm pi-
lorum abundantia eam adei) occultet, ut videri, mul-
ti magis demonftrari notabiliter nequeat.

P 1 1 1 Longitudinis ejufdem feri ubique funt , nifi
in dorfo eos longiores dicere velimus.

Numero frequentiflimi hic funt , & fpiflilTimi , to-
'fo corpore fefe quafi contingentes, interdum invicem
conglobati , cum integumentis fe munire Canes ne-
queant, quod poliunt homines.

Molliore/ teri qui funt abdominis, duriores qui dorfi,
in genere omnes humanis duriores, feri etiam rigi-
diores.

Vftu omnes, in homine rotabiles, in Car ibus non ita
obtinent , cum d parte fubje&a defumpta dillirftio in ca-
pillos, pubem, &c. proprii hic non habeat locum.

Smcr- — , C l MlM»

(j. ">L *

ai De (

MmitAHA Carnosa, .& Adiposa curo
iis> qu* in hominefunt ejufdem nominis, conveniunt,
niii quod & litus & es tenfionis quantitas diverfitatis ali-
quid inferant. Illa nempi carnofior hic multo eft pluri-
bus iiklocisca, quse irt homine datur , immediati omni
in pirte Cuti non tantum fubjcda, fed ardi adeo fibril-
larum opeconjunda, ut diflfcilimum fit , C non omni-
bus /altem plurimis in locis eam i cute integram fepara-
re ; & ad hanc generaliorem ejus carnofitatem refpexiffe
videntur illi , qui pro univerfali tegumento camofam
membranam propofuerunt , d irt indam omnino ab inte-
gumento alio generali , quod vel pinguedinem vel mem-
branam adipofam habuerunt, in Cane enim pmgueJo ,
tue in homine membrarue carnofx- variis locis , quibus
bris carneis caret , additur, przterquam quod mem-
brana; multis locis intereat , lingulari membrana , fi non

Sr totum corpus , quod nec aflerere, nec negare, audeo,
tem per obdomem , partefque divertas alias, extensa,
gaudet.

In Pkaputio Frenum nullum, faltem non con-
fiderabile. Interior tunica jjUmJuIu plurimis minutilfi-
mispra-ditaeft, ita ut valdi hic exafpcrctur. Laxi val-
de preputium hoc glandem tegit , pilofum omnino, ali-
quot digitorum transverforuro longitudinem habens.

In Mammis fe** & ^/trteri* ab Axillaribus de-
fcendunt, abEpigaftricisadfccndur.t, in Ladante nota-
biles valde.

Nervi etiam hic ex Medulla lumbali deveniunt Mam-
mis in Ventre imo collocatis deftinati.

Numere plurima: hic occurrunt ob fretus multitudi-
nem , feri quatuor, aut quinque quovis latere.

Mejere/ illz in ladante Cane qua: porteriores, pedibus
pollicis viciniores.

Areolam ob pilorum copiam notare hic minime licet.
Situm & in Pedore & in Abdomine obtinent, quo
pluribus Fcetibus eodem tempore lac pra&cri queat.

In Musculis miram dari varietatem, nulli non
notum , fivi Numerum fpedemus . fivi Magnitudi-
nem , Figuram , Situm , aliavi huc facientia , paucilli-
mos, fi ullum, reperire licet , iis, quos in corpore hu-
mano curiofa Anatome exhibet , In omnibus refpo ri-
dentes , externa imprimis occupantes fiquidem fpede-
mus. Ut ade6 frultranei merito & haberi & dici me-
reantur labores illi , quos multos , ad id , ut mufculos ,
adionum plurimarum variarumque gratia homini ab
Omnipotente datos, diftinguere , atque ex debito co-
gnofeere , queant , impendere reprehendimus cada-
verum caninorum diverforum Anatoni i-u , dividendo
etenim eos, qui debebant die conjundi , &conjundos
i contra relinqdendo , qui feparari exigebant , quofic,
quos in humanis corporibus reperii i Anatomicorum feri-
pta& tabula: docent, etiam in belluinis ejufmodi inve-
nire , dcmonftrarevi valeant , quid aliud efficiunt, quam
quod (przterquam quod tempus neciflariis tradandis
haudfumcicns inutiliter fic confutuatur) miri&feipfos
Sc alios confundant, raroquefic, nifi a tali opere aefi-
ftnnt maturi , veram , qualem in Medico denderamus
Anatomico , Mufculorum cognitionem acquirant.

Diaphragma Venu Jrfrterujque omnium ana-
tomicorum confenfu in Hemme confequitur A Vera Ca-
va: & Arteria: Magra Truncis, ipfum in totum vel ex
parte tranieuntibus ; Btrtkolinu/ aliquando &ababdi-
posa ramos adfumit.

j AN E.

In Cemitu femper duplicis ordims fatue invenio ,
fuferiertt & infentret.

triere/ ex Trunco Vera cav* deveniunt , numero &
magnitudine infignes , eolodubi Venaea, ex Corde' ad
Hepar defeendens , Diaphragma penetrat, tojlenoru ,
prioribus liepi tequi magra, ex Veni Mufcula fupe-
nori, circi glandulas Renales, utroque in latere, ori-
ginem fumunt. Ili* per anteriora Diaphragmatis, ftemo
vicina, eaquequxfunt lateralia magis ad hypochondria
lita, imprimis diftribuuntur , ab Anatomicis variis deli-
neat*, ab omnibus defeript*. H* furfum ad camofam
ejus circumferentiam, maxime eam , qua: poftica eft.
Vertebrarum corporibus accumbens, adlcendunt. Utnc-
que, ulteriores oc fupetiores, plurimos in Ramulos di-
vifie, miris modis Diaphragma hoc pererrant. Arteruu
autem ipfi fuppeditare videtur anterius Mammaria inter-
na, antequam, pedoris interiora relinquent, Mnfcu-.
Ium abdominis redum accedit , pofterius Mufcula fu-
perior Vera comiti adfidens, faltem pricipuas, imo
etiam alias ex trunco ipfo Arteriz aorta; obfervare li-
cuit.

Inter Musculos Abdominis eUiquu/ exter-
nu/ nexum hic nullum habet cum proceflibus Vertebra-
rum lumbalium transverfis , quale quid in corpore huma-
no fieri aflerunt Anatomici , ego necdum latis cognitum
judico , fed veri cum fpinofis. Carnofitate etenim depo-
liti , qua non tantum extremo eo quo cortis ad duorum,
trium , quandoque plurium digitorum transverforum la-
titudinem, exterius incumbit. Serratique pedoris Mo-
fculi majoris interftitia dentatis produdiomous occupat ,
fed&, inferiora verfus , obliqui tamen , procedens, ali-
qua fui portione manifefle gaudet, tendinofam , camque
validam latis, exhibet fubrtantiam. Hujus pars, fupe-
rior prirad , cortis vicina, extremoque jam dido camo-
fo continua , hinc lateralis magis , imo , fi corporis fitum
fpedes , pofterior , Mufculos Ipinatos vertebris lumba-
libus exterius incumbentes, ficque fpinofis proceflibus ea-
rundera accumbentes , tegit, hrmum, ardumque in pro-
ceflibus didis, maximi extremitate eorum, fundamen-
tum adfecuta. Reliqui , inferiore magis , offis Ilei pu-
bilque marginem fui flabilimentum agnofeente. Sicque
conjundis undique fibris tendinofis, couftitutoqueam-

Slo tendine, ad lineam didam albam, a cartilagine olfit
emi mucronata ad oflium pubis commiffuram per me-
dium abdominis le extendentem , anteriora verfus ex-
currit.

Dida, fuomodo, etiam obtinent in OHiqvo mteme,
hujus etenim principium (fi ita nominare liceat) tendi-
nofum, quod porticum eft, atque loco medium, haud
exoritur a proceflibus vertebrarum lumbalium transver-
fis, uti in homine fieri dicitur, fed ver6 a fpjnis tam
vertebrarum didarum , quam offis facri, quemadmodum
id , quod inferius ert, atque camofum omnino, ab offis in-
nominati parte anteriore, & quod Cunctius, camofum
itidem , a Cartilaginibus aliquot Co/tarum fpuriarum.
Mox tendinofus totus , furtum verfus fternum , d cor-
ium verfus pubem , antrorfum verfus lineam albam ,
excurrit , M ufculum Redum in itinere fuo excipiens.

Excipit autem , fed non eo modo , quo in homine id
fieri tradunt Anatomici , an fatis de re illa certi videant
ipfi- Tendinem Mufculi hujus obliqui geminum die vo-
lunt, coque loco, quem occupat Mufculus Redus.

omniob

De C a

N E

omnind divifum , adeo quidem ut unus eorum per Rcfti
mufculi fuperfidem fuperiorem , alter per inferiorem
procedat , ad lineam albam , licqtie hic muTculus intra
divifuram hanc tendinis hujus tarquam in vagina quadam
contineatur. Quicquid fecerim , nunquam in homine fe-
parationem hanc tendinis difti notare potui, folamfu-
perficiem Mufculi re&i exteriorem tendine hoc tegi , ni-
hil ejus in inferiore fefe exhibere, rcperi femper. In Ca-
mibut variis varia hic obfervavi , feri interiorem fuper-
ficiem Mufculi redi, quae peritomum refpicit ipiique
connatum transverfalis mufculi Tendinem, tendo hujus
Mulculi obliqui neutiquam totam invedit, fed ilmptrx is,
faltem indivifus, exteriorem Mufculi redi fuperfidem
fupergreditur , ufque dum in lioel alba terminum fortia-
tur , excepti exigua cjufdem Mufculi redi portione ,
digiti transverfi latitudinem habente , cartilagini mucro-
nata; odis Sterni proxima , qui interiore fui fuperficic
tendini mufculi didi viam concedit» exterius eodem
omnino dedi tuta, adei> ut in hic defignata Mufculi redi
portiuncula contraria omni no fit diftnbutio tendinis Mu-
Kuli hujus obliqui, quam quae in toto mufculo alias ob-
fervatur. Divido hic tendinis nulla, quia integer exte-
riora aut interiora Mufculi redi invedit , eo quo diximus
modo & figura additi fuo loco adumbratur. ^/ihquan-
ffio tendo didus, minime dividus, duobus locis, inferius
*nempi circa pudenda, & fuperius circa cordis foveam ,
fiiperficiem interiorem Mufculi redi occupat, latitudine
duotum digitorum transverforum , reliquo medio Mu-
fculi hujus tendine eodem integri exterius invedito.
QuauJaquc didus tendo redi Mufculi exteriora fola oc-
cupat , excepti parte aliqua pollicis transverfi longitudi-
nem habente, qua:, cartilagini enfiformi proxima, eo
divifo gaudet , exterius interiufque eo teda. 1 Vomun-
quam §c circa cartilaginem enliformen, & circa pubem
parte fui aliqua intus , exrusvi tendine hoc invehitur, eo
quod inter luce loca interjacet exterius foluni tendine
hoc gaudente.

Mufculi rcBi circa Mucronatam pedoris cartilagi-
nem , Codarumque cartilagines connexionem ultimam
non habent, quale quid in homine contingere notamus,
in quo carnofum principium didis in partibus ducere di-
cuntur, fed veri ulterius per pedoris totius anteriora
adfeer.ilunt ad lugnlum ufque, noncarnofi, fed tendine
valididimo, irfignitirfplendente, pnediti.

Iidem etiam Infcriptienec tendirofas fere admittunt,
loco maxime eo qui ed fupra umbilicum, licet minus
quam inhominc notabiles. Ut adeo errare dicendus me-
rito Jtceb.Sylviu/, quod Mufculum hunc in Cane vil-
los habere dicat a capite ad finem continuos, in partes
nullas , ut in homine, quafi per aponcurofin geminam,
divifo it

Tranfverfaht Mufculus omnibus locis peritoneo ar-
difiimi cobxiCt , ita tamen ut ab Anatomico curiofo fa-
cili negotio a fe invicem fcparari pofiint , & quidem non
Illo folii m loco cuo camelus cft mufculus hic , feti etiam
eo quo tendinofus. Principium in Canibus triplex ipfi
tribui debete , & loci a quo procedit , & fubft.iiitii qua:
ex tali loco oi igiuem , fumit, conditio diverfa , exigere
vitietur. Medius quippe locus Vertebra: funt lumbales .
harum corpori interius jungitor tendinofa Mufculi hujus
fubhantia , ita tamen ut nullo cvm ode , aut alia quatiam
parte flabili , manifcltc connexa fit, quiu potius difpa-

rcreomninohic notatur per pinguedinem , quae, fpatio
inter hunc crarsvcrfalem mufculum & obliquum inter-
num medio, imprimis circa vertebras didas , ccpiofa
valdi fe exhibet , attenuata maxime , variaque in fila-
mentadivifa, lati admodum diftributa. Tenaohic, an-
teriora petens , mox carneas fibras adfumit, qua: iterum,
ubi line* albi vicinior redditur , in totum difparent, non
nifi priori fimili , validiore tamen , tendinos|expaniione
fe exhibente. Loco fuperiori , qui Codarum fpuriarum
Cartilagines, & quidem, fpecialius magis, interna ea-
rundem fuperficies, qui Ventrem ipfum refpicit, car-
nofus totus eft mufculus hic , cujus lubftantii edam eft
loco inferiori, qui maogo inferior ollis Ilium. Carnofum
hoc utrumque, fimiliter ac intermedium. Tendinem
unum, validum fatis, ubi conftituere, in linei albi cum'
pricedentibus finem nancifcuntur.

Pyramidalia in Canibus non reperitur, forfan quod re-
dushicrobuflior.

Mufculos Abdominis antequam deferamus , duoa-
alios, peni dicatos, addere cogimur. Tenuiflimibifunt,
utroque latere unus, originemTumcre obfcrvantur ab ex-
ternis penis integumentis , lato admodum principio, qui-
bus erum, imprimis circa anteriora penis, utrinque firmi-
ter uniuntur, hincfurfumadfcendentes, lati diffufi . ad
latus utrunque linei albi, Epigaftrium ipfum petunt,.
ubi,exoafiiorc medio fenum attenuati maximi, in mem-
brana carnola difti , fub mucronati flerni cartilagine,
difparent. Cui ufui mufcnlofa hic expanfio inferviat
haud cert6 conflare cenfeo , penis ad corporis anteriora
addudionicam dicatam elle Ii dicamus , non video quid
difficultatis adfit, coitus etenim ratio in Canibus eam exi-
gere videtur.

Musculi imtixcostalis duplicer fempir
habentur , externi atque interni , at vero ubique dupli-
citas hii non obfervstur, toto enim eo fpatio quod eft
inter fternum& locum cum, ubicoftz pars oftea carti-
bginofx parti unitur , non nifi unicus Mufculus occurrit,
internus fcilicet, hic adeoque intercoftolcm locum, a
vertebrarum corpore ad ftemum ulque qui datur, folus
occupat. At vero reliquum omne quod collarum fiib-
ftaiina odea determinatur, duplici Mufculo gaudet, qui.
cruciali modo fibi Invicem incumbunt, fuccumbuntquc.

S c i l i t i Canini examen cum laboris multum, fru-
dus nihil, Medico futuro adferat , non recellamini ro-
bis vifum , tempus , utilibus tractandis haud fuificicns, illi-
impendere , dcle&entur opere eo , quibus , lucri causi ,
Scelcta paiare , exomareque placet , 6 urinam bonas
horas, haud ita privato, quam publico commodo defti-
natas , feverioribus darent ! Unicum tamen eft, quod, in
gratiam Anatomii ryronum, hoc loco notare expedit ::
Cerebrum a Cerebello non folam Meningem cr.-ilfiim fe--
parare in Canibus, uti quidem in homine fieri notamus ».
fed Sepimentuut hic dari ojfeum , tenue quidem , aft lo-
hdum, & revera duplum, ex laminis duabus canalem:
aliquem, finibus lateralibus duri meningis continendis-
6c confervandis aptum, intra fe relinquentibus, com-
pofitum, ficut Cerebellum capful* quali cuidam ofteae-
fingulari inclufum reperiatur , aut potius parte fuperiore
antei ioreque ab olle tcChim. Noncnim hujus intcrfticii-
oflei ope Cerebellum totum I Cerebro fepar atum eft . in
bafi continuatio Cerebri & Cerebel i , quique ab iis pro-
cedit fpiualu cedulli , datur , adeoque Lue. loci oileu».

bic-

24 D E (

liic paries non reperinir. Superius i cranio defeendens
fepeum hoc ofleumfcf» ad latitudinem pollicis transverfi
magis magifque attenuatum dimittit in interftitium illud
quod inter Cerebrum & Cerebellum fuperius quodam-
modo lateraliter datur. Huic ex inferiore cranii parte,
proceffii nempi petrofo , occurrit feptum fimile.atvix
minimi digiti latitudinem habens, inferiora & lateralia
interdidi difii occapans. Nec tamen, licet fibi occurrant,
hxcduofcptafeinvicem contingunt, quin aliquid fpatii
inter ea intercedat.

P« * i t o n *ii m omnibus imo Ventre contentis par-
tibus tunicam prxbere communem , vulgo docetur , fic
ut qux in Hepate, Liene, Pancreate , &c. notatur, nil
fit quam proau&um peritonxum , fi duxadfint, quales
in Renibus , Ureteribus, Vcficx hilarer parte liberi, &c.
obfervantur , earum interior fit propria , exterior fimili-
ter i peritonxo , adeoaue omnibus Ventre hoc contentis
partibus communis, liveri» tres, quales in Ventriculo,
Utero, Vcfica urinaria , &c. feparantur, extima habea-
tur pro peritonxi continuatione, Intima veri) , & media,
fint proprii, at veri» facilius hoc dici puto, quam au-
topfia, in Canibus aque ac Homine, confirmari; qux
quxfJ» neceflitas continuationem ejufmodi Tunicarum
introducendi i Non mitem ab ullo Anatomicorum fepa-
rationem inftitui polfe, ut continuatio ea ad oculum de-
monflrari pollit.

Quthunha cralTa membrana &denfa,etiam eo loco,
ubi TMufculo abdominis transverfo, Diaphragmate, aliif-
vipaitibus, quibus jungitur, feparatur , quod notari ab
illis volo, qui peritonaei craflitiem nimium extollunt, in
dilfedo corpore non peritonamm folum , fed tendini
mufculorum transverfalium. unitum , peritonxi nomine
exhibentes.

ProceJcre hoc peritonamm Autliores volunt non fe-
cundum totam fiibftantiam , ficutejufdem crallitici ex-
tra ventrem fit , cujus eft in ventre ipfo , fed, cum duplici
ex membrana compofitum dicatur, non nifi unam earum,
exteriorem nempe , extrorfum ferri , altera , interna ma-
gis, in Ventris cavitate remanente, foramen, quod tu-
nica exterior in Mufculorum obliquorum tendinibus fe-
cerat, arfte claudente. Hoc fani in Canibus minimi
locum habet , utpote in quibus peritonarum ejufdem con-
ditionis atque craflitiei , cujus eft in Ventre iplb, extra
eum ad T cftes dimittitur, nulla accedente foram inis illius
quod tranfit occidione, undi facillimum Anatomico (ly-
lum convenientem , aut flatum , liquoremvi per aper-
tam circa inguina viam ad Tcftes deducere , imb etiam
in viventibus ipfis inteflino, omento, humoribusvi in
ventre prxter naturam colle&is, ad eofdem proclivis pro-
Iapfus, nifi Corporis pofitura malum ejufmodi avertat.
Pedibus etenim podicis (iquidem continuo infiftere , aut
incedere , deberent Canes , imprimis fi vel motus corpo-
ris vehementior accedat, vel humor praxer naturam in
ventre congregatus, obnoxii magis forent herniae ejuf-
modi , in quam facillimi inciderent homines , maxi-
mi violentius fe commoventes , fi xque ac in Cani-
bus aperta hxc via foret. Nec tamen , 1 icet vel maximi
in homine hic via claufa, vulgati illi fententix, quam
fupra adduxi , tunicam nempe peritonxi externam lo-
lain extrorfum ferri , interna in Ventre manente, acce-
dere polium , Vaginalis hujus tunicx craflitics infignis
difficultatem movet, confercuti eam cum pentomi utra-

- A N E.

que tunica, ne dicam, cum una, res conflabit. Crediderim
ego potius, totum peritonxum , extra ventrem procede-
re in Cane, in homine qualiter fe res habeat fuo loco
docebimus. Quid ccrtudinis conje&urx huic fubfit, aper-
tiones cadaverum declarabunt. Nec tantumjn Cane viro
ex Ventre ipfo in proceffiim peritonxi manifcfta via , ve-
rum etiam in femina , utpote in qua ligamentum uteri
teres proceffiim hunc apertum intrat. Et hanc quoque
aperturam non folum ftylo immiflo cognofcere licet,
fed & flatu , valdi proceffiim hunc , pinguedine copiosi,
imprimis circa exortum, flipatum, aiftendente.

CoMtinuMtiemem effie pentmdi veram quam certum,
tam incertum nil nifi peritonxum ad ejus conftitutioncm
concurrei e , putarem ego Mufculorum Obliquorum ten-
dines etiam hic , in Canibus nempe , locum habere, fic ut
Tunica Teflium ligamentivi Uterini vaginalis , qux
proceffiis peritonxi nabetur , coagmentatum ouid fit ex
peritona» & tendine di&o , deorlum fe extendentibus ,
compofitum. Hxc quod credam non folum robur i nfigoe
quo vagina hxc prxdita eft declarare videtur , fed & ma-
nifefta partium diftarum , peritonxi nempi & tendinis
difti , feparatio.

Vina Cava vix eft in quo ab ea qux hominis eft
differat, quamdiu triplici Corporis Ventre detinetur»
prxeipua adduxilTc fufficiet. Verni »/#<*»/ dimitti^
Ramos fuos ordine jufto ad fpatia intercoftalia, partel^^
que vicinas, non folum in latere dextro in quo relidet,
fed & in finiftro, ad eundem omninb modum, quo ex
Arterix Aortx trunco & dextrorfum , & liniftrorfura
xqualiterlntercoftales vocatx Arterix ad loca di&a de-
feruntur. Accumbens adeoque Vena Azygos corpori
Vertebrarum dextro in latere, ad latus idem facile able-
gat Ramos, aftqui in finiftrum deferri debent, corpora
Vertebrarum transgredi necefle habent, fub Arterix
Aortx defeendente T runco. Correfpondct in totum, fa-
<fta comparatione fubjc&i, Venxhujus ad intercoftalia
feu potius lateralia, diftiibutio in Canibus delineationi
illi quam VefaUut , PUterui, Sptgcltut , aliique varii
exhibent , utpote qux V enam Azygon in Cane , ej ufqoe
veram divifionem re&ius proponit , quam qux eft no-
minis. Diftribuitur autem Ramulis filis intercoftalibus
Vena hxc non nifi ad fpatia intercoftalia decem , tria
enim fuperiora (tredccira enim in Cane Coftx occurrunt)
ex fpecu olTeo Vertebrarum A Cava: Ramis videntur
fibi venulas adfumere.

Subdjvum non eft quod hic quxramus , cum Clavi-
culx in Canibus non adfint, fed omne quicquidbocloco
fe offert Axillaris nomen adfumat.

Ad Brjcbij qux eft diftiibutio, qualis fit, examina-
re inutile cenfco, laborem hunc cui plus otii committi-
mus: poterit idem, quam varii ea Pedem perorret.ubf
conftiteritipfi, nobisaliisquecommunicare. Curiolitatis
equidem argumentum lingulare hic poterit elfe , Vafo-
rum omnium, qux in artubus Canis reperiuntur, i corpo-
re exemptorum , cxficcatorum , vemiceque fingulari in-
cruflatorum , aut Cera fimilive materia repletorum de-
monft ratio, at eruditionis idem efle credam, nil ratio-
nis vkleo: bonas horas exercitio tali continuo confum-
ptas prxftaffc cenleo Profeiforera Anatomicum illis
qux artis funt confumpfifle.

Cavtm hanc Venam antequa'm deferamus, placet de
Viforum verbum addere. Vafa farguifera

variis

►

D E C

variis modii inter fe ‘uniri, ita ut ex uno in aliud humor i
facilis detur motus , Anatomici hadenus crediderunt fe-
ri omnes , qualia autem illa vafa fint , diflenfum aliquem
inter eos introduxit, qnibufdam etenim placuit Anafto-
mofeshasdari In Venis folis, aat Arteriis, aliis In Venis
& Arteriis. Hujus loci non eft, nec inftituti mei , fen-
«titias varias prqponere, Authorumque variorum ver-
ba varia adducere ; de Anaftomofi Venarum cum Arte-
riis quam dubius fura, tam certus de ea qux eft Venarum,
Artciiarumqne , luec quamvis obicura magis , ob varo-
rum exilitatem. Venam eum Vati copulari in partibus
variis Diflediones Canum phirim* fatis abundi docue-
runt, ne alias adducamus, in Ventriculo , Mefenrerio,
Omento, Iuteftinis, Pleura , Jugularibus manifcftc ad-
modum Anaftomofes tales fele exhibuerunt ffepiflinii ;
ita enim Epigaftricas venas cum Mammariis fubmufcu-
lo Redo frequenter uniri notavimus. Et cerri Arafto-.
mofes tales difficultatis nihil habet admittere , Motus
fanguinis nullum ex ea impedimentum capit > ponamus
duas venas conjungi , conjundioluccpro una continua-
ta vena eas duas haberi vult, (& quis probabit hic dari
conjunft ionem duarum venarum nec pro una Canalem
hunevenofuroaflumendumefle, in qupdvaldi inclino,)
deducantur ex ea propagines , majores , minoresque ,
plutimx, receptushi* unguis, ad Cor reducendus, fic-
quead Venam diiftam delatus, live huc live illuc feratur,
nur.quid motus idem ? Plateam aliquam magnam , ad
eandem arcem dcducentum , perplatcas minores intran-
tes homines, dextrorfum livi procedant, fivifiniftror-
fum , nunquid perinde ! Arteriarum Anaflomo/i, quo-
modo explicari poflic, licetdctur, nonvideo, ficenim
neceflario fanguls fanguini occurreret ; ab utroque prin-
cipio adfluens per duas arterias , nunc unius fpeciem refe-
rentes , fi exitum certum non invenerit , annon in motu
fiftetur? Ita quidem videtur ; attamen cum in mefente-
rio, collo, variisque locis alus , conjun&o haec notetur,
difficilis licet motus fanguinis nobis videatur , res ipla
ideo negari non debet.

Vis.t Posti diftributiocum ab ei qux in homi-
ne in non paucis diverfa, eam integram hic proponere
utile cenfemus. Ex Hepate prodiens T runcus , glandulis
variis ftipatus, Venam mox exhibet infignem, dextra
petentem. Pancreas h.rc accedit, variifque modis divi-
Ia pererrat, in itinere Ramum emittens, partire ad O-
nier.tum , partim ad Pylorum & Duodenum drffribuen-
d'tm.iicque Gajlro-Epiploicam dextram, Pyloricam, &
Duodenam corftituit. Hoc fado in Ramum Jdrjintc-
ricum & Splenicum dividitur. Spleniata, Lieni defti-
r.atus, fuperius Ventriculo Ramos varios communicat,
Gaji neo, diftos , majorem unum, per fuperiora impri-
mis fe diffundentem , at minores plurimos, inferiora prae-
cipui accedentes . infrriusOmcnto , qui Gafiro-Epiploi-
ca fnuRra , & Epiploica dicuntur , fi eque , pancreati
ex parte immerfus , cui etiam ramulis pluribus profpicit.
Lienem adit, varieque divifus intrat, atque perreptat,
Valvulis, circa ingreflum, extra fpedantibusprxditus.
Jrlefcntcncur vix pro fimplici , etiam circa principium ,
habendus, cure exili fpatio indivifus occurrat, plurimis
propaginibus, varii , antequam inteftina attingant, di-
vitis , redo feri dudu mefecterii intra membranas decur-
rit. At veris inteftinis viciniores fida: Vente Mclaraicx,
miri inter fc uniuntur , ut fanguini ex ramo uno in alium

ANE. 2$

facilis fit via, procedentibus vatiis iifque fubtiliffimis ra-
mulis ad inteftina ipif. Arcuatorum duBuum nomen
conjundionibus hifce femicircularibus imponere placuit
Clar- Hennco Pauli in Anatomix Bilfianx Anatomc.
U mhhcahr Vena etiam in Cane ex porta prodit.

In Asm ia Massa contiderationis lingularis
funt: I .Subclavio, Ramos haud reperiri, ob clavicula-
rum abfentiam , fed Axillares eos vocari.

I I. Arteriam quoque Bronctialem necdum demon-
ftratamabullo-

III. Pauercat hic& aCceliacx ramo hepatico, &
d fpbnlco ramos adfumere.

IV. Diftributionem in pedes, anteriores, pofterio-
refvi , hic dedarartf inutile cfle.

Nir vos quod fpcBat Procissus MXmmil-
t a r r 5 Cerebri organon odoratusomni tempore confti-
tuifie & Veteres omnes , & Recentiorum plurimos ■ no-
tum fatis. At vero curioiitati atque diligentixquonin-
dam debemus , quod inventi fuerint in animalibus va-
riis Homine , Simii , Carie, Vulpe , &c. Nervi , i pro-
cedibus didis diffudi , fenfui dido iqJcrVientes ; cxme-
dulla enim Cerebii.circa feliam fpheroidxam, principium
exile ducentes, ad os Ethmoideum, fcnfim ampliati, pro-
cedunt, ubi extremisfuis tumiduliprocellusexprimunc
Mammillares ilidos. aliis , & quidem convenientius, Pa-
pillares. Ampliores hi oonfpediorefque in Animantibus
oltadu exquilito prxditis, qualia, inter alia, Canes ob-
fervanfur. Diffirdos hos i Nervis olfadoriis minimi
liabemus, continuara enim corpora funt , fitu, & craffitie
folum diverfa , filamenta varia, maximi in Canibus, fi-
milibufque animalibus, quibus odora vis excellens, ad
narium tunicam dimittentia, fed vero proceflus illo*,
quos antiquitas illis nominibus donavit, tubera uempi
cerebri, anterius utrinque ad offis Ethmoidci proceflum
criffatum fe exhibentia , utpoti nervis veris minimi
unita. Organa vera non habemus.

De Nervii Optici x notatu dignum xffimo, in Canl-
busconjungieos minimi extra fubftantlam Cerebri, uti
quidem in Animalibus plerifque aliis contingere reperi-
inus, fed vero jam occurrere Connexioncnveorum , an-
tequam Cerebri fubftantiam deferuere , fic ut ab ea in to-
tum tegancur& occultentur.

Nervus Sexta Conjugationi/ extra Cranium qualiter
diffribuaturinCane, quo aliquo modoconftct, placuit
Figuram , addere , quam vide fuo loco.

LvMPiisDucru u h plurimos 4 Glandulis progredi,
dicimus capite de Lymphx dudibus in homine ; omne*
enim vel a glandulis inibum fumere , vel glandulas tranfi-
re , quod Anatomici hadenuscredidemnt omnes, creda-
mus, obfervatio noffra , prxfenribus Vais Celeberrimi*
D°. Slado, Veen, Quina, Stcam/ue, dam.Boddciir, a,hi(auc,
habita , inhibet . qua . in moloflb , u tk ;i. Septembris
Anni i66f.difiedo quofdam cx illis ab hepate ad Rece-
ptaculum didum pergere invenimus, ablque ulla notabili
cum glandulis communicatione.

0 m 1 s r u m , operimentum membraneum inteftino-
rum , Vafis femper plurimis fcatet , detirentur liare intra
duas laminas, fimiliter ac ea, qux per Mcfcntcrium di-
ftribuuntur, ne facili noxam aliquam incurrerent, imo
roboravit diftributionem eam natura pinguedine copio-
si, illislocjsubi vafa detinentur imprimis feexhibente,
& hoc non tantum in Homine obtinet, fed fic in Canibus,
D m

a 6

h» his tamen non femel obfervare licuit copiofiflima Va-
fa, nulla pinguedine prxfente , damni aliquid an padi
fuerint Canes tales ex hoc defedu, explicare non licet, af-
firmativa quamvis probabilis videatur fententia. Condat
autem Omentum didumex ^/lla fcu Tabula duplici,
in Canexque ac Homine, fi fequi libeat communem lo-
quendi modum, Anatomicis omnibus ufualcm , harum
una habetur, vocaturque /aperior aut anternr , altera
inferior aur pojierior , (ivi relpicere placuerit pixcepfo-
ribus nodrisfitum earum , fi ve connexionem, iit ut in
homine vivo, adeoque credo corpore incedente, ante-
riora & poderiora qux dici debeant, fatis declarat: Ad
in demortuo , adeoque dorfo incumbente , fimiliter ac in
Care ab Anatomico difecando anteriora bene fuperiora ,
uti podftiora inferiora appellari pofle, quis non intclli-
git? Connexio tabula; anterioris cum fit cum Ventricu-
lo, poderioris vero cum Intedino, aut partibus aliis Ven-
triculo fubjedis , quo fundamento illa funerior , hxc in-
ferior nominari pollit , cui non pater t Certi G Omenti
fjurjir, , quam ordinario ipft adferibere folent Anatomi-
ci, fpedemus, qug rete pi!catorium, faeci formam ha-
bens, referre docetur, quo minus uniforme hoc Omenti
corpus uni continnaquc ex tabula condare dicamus , nil
caulx video , obtinet hxc , pro varietate fitus, anteriora
qux umbilicium , poderiora quxdorfuin, lateralia qua;
inania, inferiora qux pudenda, fuperiora qu.T diaphra
gma fpedant. De prioribus quam certa omnia , modii
omentum riti externum oculis nodris exponamus , ram
incertum, an, & quomodo, fuperiori parte, qux Dia-

tagmati vicina. Omentum hoc fe exhibeat: Sani&
le extendere Omentum didum , Canum didfdiones
varix & me & fpedatores alios dooierunt, Vifceribus
omnibus. Hypochondriis Epigadrioqtie contentis, qua-
lia imprimis Hepar varie in Canibus divifiim , Vcfica fel-
fea, Lien, Pancreas, ipfeque Ventriculus, ardJ ubi-
que adhxrtt , eonnedens ea varii , uti omni parte , ita
cc hic , multas valde plicas adfumens , a.!e'i quidem, ut,
non nifi manus aut indrumenti ope apertione alicubi fo-
da, in fparium illud , quod Omentididxlaminxdux,
tibi incumbentes, relinquunt, tuncmaximiubivel flatu
vel manibus i fe invicem fejunguntur, manum inlererc
liceat. Rarum exiguam aliquam particulam fuperiusde-
efle, ficqui in intcrditium illud quod tabulas didas in-
tercedit , indruniento Anatomico inanuivi viam dari.

Connexio eius alia in Cane quam homine. Interior
enim qux vocatur tabula Ventriculi finxlo. Hepatis lo-
bo uno pluribusvi, Trunco Venx portx iplique adja-
centibus glandulis . nec non Lieni, committitur, fojkcrtor
vero pancreati foli jungitur , Colique mtedini portioni
defeendenti , neutiquani illi , qux ex latere corporis
dextro in finidrum transverfo litu fe extendit, utpote
qux ab oraeito omni modo libera ed, foli mefenterio
conrex*.

Omenti ala podica , pancreati lienique cohxrens , ap-
j>cndie:m quali aliquamde fe dimittit in Canibus inferio-
ra verfus, nxc redo-dudu, non transverfo , qualis ed
omenti, ad rer.tr bnillri litum fe extendetis mefocolo ar
dil-mc committitur.

Viniucvli tunic i intima , quam rameam ern-
J!jnt mndim dicunt , Glandularum plurimarum conge-
ries vi ietur , hxc circa inferiori laterahaaur rubra ed ,
mollior que, facile fepai' abilis , <Sci tumca utbjeda ner

ANE.

vea , & in fe , at qux orificio vicinior, imprimis dextro,
albi omnino , & firmius eokrret, dtnjior multo, circa
orificium ipfum feparari minime poted, ad pollicis di-
dantiam annularem arditudinem efficiens in dextro, in
Gnidro ver6 difpureni adeo ut ad gulam adfccndere mi-
nimi videatur.

CraJjitici minoris multo humano ed, moderatam cum
obtinet extentionem ; R abieaaJiorir coloris, ob faoguini*
|>er copiola vafa copiofum afHuxum.

Smfiram Orificium condridum licet femper in de-
mortuo Cane notetur , minime tamen Circulum illum
membraneum , qualem flatu diftentus Gcquccxficcatus
Ventriculus humanus infignitcr exdantem exhibet , ob-
fervarelicet. Dextrum aliquot digitorum cransverforum
latitud ine definiri deberet , Gquidem craflities fubdantix,
cavitatisque anguflia, terminos ipfi poneret, fuflicere
putamus , & ubi incraflatus , & ubi angudatus maximi ,
Fundus Ventriculi ed, pylorum conditui.)

Intistinoxum Tunicam Externam, quam
peritonxi continuationem dicunt AuthoreS, fibrarum
carnearum Redarum congeriem ede, evidentiflimi de-
mondrari poted.

Interna quam Crudam carneam feriptores varii ap-
pellant , fimiliter ac ea qux Ventriculi ed , nil nili Glan-
dularum minutillimarum congregatio videtur.

Situm alium in Cane quam Homine eadem obtine-
re, communiter tradunt Anatomici, fic ut Tenuia in
Cane fuperiora Ventris imi occupent, CrafTa autem infe-
riora , in Homine ver6 medium locum obtineant Te-
nuia, CrafTa fuperioremxquc ac inferiorem, lateralia-
que ipfa. Atque hujus politionis in Canibus intuitu beni
Tenuia ab Authoribus appellara cfTc fuperiora, CrafTa
inferiora , mali autem eadem applicari intedinis huma-
nis. At certi, licet non inficiar, Tenuia intedina me-
diam magis Abdominis fedem in homine occupare, Craf-
fa vero eadem utroque Utere, imb fuperius, inferius-
que, aliqua parte, cingere, ficque continere , non video
tamen hoc abfoluti omnino «(Tumendum effc , cum & in
hy pogadrio ipfo T enuia re periamus, imo etiam in Epiga-
drio, ibi etenim Ileon magna parte fe exhibet, Iric&Diio-
r.um, & Jejuni poitio. Imo quid mirum, libera magis
intedina tenuia in eredo corpore humano medium infe-
rioraque petere, loca fua retinentibus Crafiis, urpoti
pa itibus aliis firmius connexis. Ia aperto Cadavere , in
dorfum proclinato, quoufque inteftini hujus tenuioris
fitus fe extendere podit , etiam fuperiora verfus , aperti
fetis vkiqri licet, Gquidem manus Anatomici eadem nc£
difpofucnt. In Canibus , cum prono in terram ventre in-
cedant , anteriora omnia T enuia intedina occupant, non
fola inferiora , nec fola fuperiora. CrafTa itidem licet in
liomine notabiliora, Colon imprimis ,& Redum , non
magis tamen hic fupremura Ventris locum occupant,
quam in Cane < circa poderiora enira delitefcent la , late-
ris , fuperiora , inferi oraque , eodem prorfus modo ut in
homine, padidene.

In Duodixo, in Cane femper duplex foramen,
undi dudus bilarii & pancreatici ingreflus ad duorum
plurhimvi digitorum transverforum latitudinem , a fe
invicem didtuit figuram vide in T radatu G re fit de fucco
pancreatico, Htchmoro , aliifque. Accumbit , ima con-
nethtur doodenohuic, oblique defccudcnti , pancreatis
pars.

J.Ju-

‘ #

D E C

J c ] v h o h obliquo Jit* Vertebrarum corpora ad-
fcendens fupergreditur ufque ad finlftra Ventri» , un-
d4, faAo flexu , regreditur ad anteriora, ubi Ileon cun-
ftitult.

Volvuli/ in Cone omnino deftituitur , quantum mihi
haAenus obfervare licuit, forfan quod in homine , in
quibus notabile», pluresque, incefTus ereAus celeriorem
chyli defcenfum promoveret.

C ot c v m , quod in homine tenue admodum , & quafi
ver mipjlare, adeis ut potiu» proceflus miam veri inteflini
nomjjie dignum , ditium hic vaidi & ■ oUotogam , va-
rieque contortum , facibus liquidioribus femper reple-
tum , ventrem quadi amplam . profundum , oblongum ,
continuum , exitu deditu tum conflituere, dicit ^rJqnop.
TrsQ. Je mtcflim/ : quia proni incedunt Canes , eodem
Authore, haud ita deorfum defeendit , fed potius inter-
no abdomini incumbit.

Coecum hoc membraneo quodam lig omento , fufpen-
forio, gaudet, ab inteftino hoc per latus externum, Ilei
adurgens, fenfim magis magisqueacuminatum , ad pal-
ma; duplicis aut triplas altitudinem. Vafisfcaterucnie-
fenterium ipfum

Colos, omnium (nifi Refti extremum excipere
velis) capacillimum. Hoc omflnm valdi in Homine &
Simia , Colluti* variis, L/gomentoitue duplici cellulas
has confervante , pr*ditum, im6 V* Ivulit variis Con-
niventibus inftruAum eft , quibus omnibus cum deditua-
turinCmie, quis non viciet , nonfine fundamento , Co-
lon in Canibus deefle , dici pofle, iui6 haud convenien-
ter» fokricioob ^Jan/pcndcntc dici, Homine/ C 1 qua-
drupeda i n Coli intc/tmi conjtrudionc ftri convenire J At
nomen hoc hic retineamus , adeoque Colon ctism in Ca-
mini dori dicamus, fitus ejus exigit, faAaque compa-
ratione cum inteilir.i partibus aliis capacitas notabilis.
Ileon enim ubi definit , circa Renem dextrum, continua-
to du&u hoc quod Colon appellamus principium fumit ,
Ileo, inio praced entibus omnibus, longe crallius, ampli us-
que , fub valvula hic feexhibemi Corco inteilino , facculi
longioris intort Jque inftar Colo quafi appendenti, fora-
men concedens , hinc , faAo fub jecore nexu, transverfim
Ventriculo fubft ratum , lienis regionem accedit , inde-
que, novo flexu faAo , ad Renem finiftrum pergit, ubi
boem fortiri videtur , leviterque ad corporis medium in-
clinans RcAo inteftino originem prsibere. Hoc ergo
omne , cujus litum paucis fic expofuimus , fi Colon 116-
mitiari non debeat, convenientius nomen fubOituatur ne-
ccflarium . ReAi Inteflini produAionem ego vocare non
auderem , licet eo inclinet Joioin/ Sylviu/ in Anato-
ne Canis, ReAum flarim excipere Cereum docens,
tuitio pra-ai.gufluin , & nonnihil obliquum , quoad Spinae
lumbi & oflilacro attenfum omnino rechim efficitur.

l/gjmcnt o ejus.fimiliterac CclluU , quarum reten-
tiori itiferviunt , in Cane defunt .

VolvuU Conniventes hic non dantur , at vero , que
ad principium Coli lleiqiie finem eft , Circulus membra-
nolus, ex tunica: interioris inteflini hujus orbiculari pli-
catura formatus , quod & in inteftino iplo facillimum dc-
monrtmre, 8c inhilulofo quovis corpore, mobili quo-
dam ii, tegumento intus fnveftko; longior adeoque hoc
loco ranca harc Ilei , quo fic commodi plicari queat, cir
culumvi hunc villofuro , pendula membrana preditum ,
conflituere; & hinc in promptu ratio eft, cur circulus

ANE. 27

(itadebrugofus& ireequalis. Integro exlflcnte Inteftino,
at verb, eodem in longum diflcAo & explanato, afpert-

tas omnis tollatur.

fignr* ipfi alia in Cane quam homine, cumCellnlis
Valvulisquc deftitnatur , rotundum Colon blc eft , fimile
aliis inteftinis, crailioris tamen fubflantiat.

Rictum Intefliraim ligamento firmo teretique, ad
aliquot digicorum transverforum longitudinem defeen-
dente, alligatur ligamentis Cauda;.

Condo hac verius anum irfleAitur ope Mufluto-
mm interius ab ofTe Sacro & Innominato prodeuntium ,
& in Cauda fuperiora ii fertorum.

esJrtcnd Mejent er ico m ferior ab Aorti fimplid duAu
prodiens, ubi inteflinum ReAum attigit , divifaRamo
uno interiora petit , hamorrhoidalem conflituens inter-
nam , altero lirperiora adit, Vena iiamorrhoidali ex
poiti defcendei ti adfita.

Ciica podicis extremitatem , utrinque , fbromen exi-
leoccurrit , per quod , ex Vcfico , in exteriori parte in-
tcftini fe exhibente , SphinAeri quafi immersa, nuci*
mofchat.c magnitudinem , ubi irflata , habente , materia
exprimitur alba, feminffimilis, in cujus ufum inquirant
doctiores.

MiiiHTimi Glandula major , quim fonereo*
oftliionnm dicunt, notabilior longi in Cane, proportio-
ne habita corporis, quam InHomir.e, inquoquodde-
eft hujus magr.it ulini reliquarum vagarum , per mefente-
rium tutum ii certo ordine diftributarum , numeiocom-
penfatiir. Convenientius adeoque Pancreatis nomen
glandula: Mefenterii medix in Cane tribuitur, quam in
Homine.

Glanduljl Lumdalss, quas in HomineClar.
I iortMinur adlunut, in Cane notari nequeunt, folahic
membrana occunit. Amplitudinis varia; receptaculum
hoc eft , pro fub)cAorum diverfitate.

Ductus iplc Vertam Subclaviam hic non intrat, cum
ea non detur, (ed vero Axillarem. Intrat autem feri Gni-
flram, in thocace varii fiepi bifurcatus.

In Pancxsatx Canino Vtn* & ^JrtcrU
duplicis conditionis notantur, etiam in homine eas dari
non dubito. Harum Priore/‘fo\as Pancreaticas vocare
folent Aaatomici, quod eas fpfcciatim magis parcreati
dicatas elle credant, magnituaine notabiles admodum ,
ex trunco Vena: Porci' , 8c Arteriae aotrie Ramo Coelia-
co procedentes , variis propaginibus per pancreatis fub-
itantiam fe diffundentes. Pojtenorc/ viro , quas pr.rter
Pancreaticas diAas hic repetimus , quantitate & nume-
ro , fi ramulos fpeftemus per pancreas diflributos , prio-
bus cedentes , ex utroque Ramo Splenico , venofo , arte-
riofbque, pancreas ex parte tranfeunte, procedunt.

Rubicundior ejus Color in Cane quain Homine, ut
adeo id nominis quod ipfi varii tribuunt dum Calicreas,
lioc eft pulchra caro dicitur , potiori jure pancreati cani-
no quam humano corn|fttcre videatur, subello luo colore
renitet valde tk difleennti quafi anridct.

Situ/ ejus longWiverfus, adeoque & fignro diverf i In
HomineabiisqmeinCane, exeoquodin illo limplex,
in koc quafi duplex, notenir. Ih er.im ab inteftino duo-
deno duAu tranfverfo verfus lienem fe extendit , minimi
eidem ur itum, quod tamen ui itum Ii.teftino, latum valdt,
circa principium , ubi inteftino cohieret . aft acuminatum
admodum qua parte lienem refpicit. Hic vero, p ater-
D a quam

28 D e C

quam quod tranfverfum fintm , fimilem ei qui inhomioe
notatur , obtineat , ad latus inteftini difti , magna latis
partione , quique priorem feri fuperat & longitudine ik
craiTitie, deormrn fe demittit, adeo ut pars luec veri
pancreatis elongatio videri , haberique , poffit , imo de-
ceat , quod fi enim vel portio tranfverfa ab omento , cui
unitur, alufuuc partibus, folvatur, & fic vcrfusTho-
racem extendatur , vel inteflinum duodenum , fimiliter
i partibus aliis feparatum , cum adnata portione defeen:
dente, verfus corporis dextra dimoveatur, manifefle
continuum omnino corpus efle, & nonnifi circa intelli-
num inflexum, conflabit ; profunde adeo portio hic de-
fcendens fe fipius dimittit , ut etiam extremo fuo infe-
riori Pancreas vocatum Afellinnum contingat.

Alia etiam DuBJr ejus diflributio in Cane ac in Ho-
mine. Iri hoc limplex ordinario occurrit , pancreatis
litui tranfverfo fefe accommodans ; amplo orificio vel
meatui bilario, ubi inteflinum duodenum ingreditur,
vel ipfi inteftino, fed loco meatui bilario vicinillimo,
jun&urn , ramulis plurimis per glandulofum corpus di-
fperfum. In ito duplex femperobfervatur.eb quod du-
plici portione pancreas hoc nic fc exhibere conflet , per
utramque varie divifus excurrit, circa fui principium, an-
tequam inteflinum ingreditur , in unum coalcfccns , adeo
ut , C exortum hunc fpcAc#us , fimplcx etiam durius
merito afliimi debeat, cujus Ramus unus per partem pan-
creatis tranfverfam , alter per dcfccndentem di Atibuatur.
Nunquam hic cum bilario > nili p. n. unitur , quin fero-
per lolus feparatufque i bilario , inteflinum intrat , ali-
quo fpatio intra inteflini tunicas procedens, antequam
in cavitatem iplam aperiatur. IngrelTus hic ab eo qui
efl meatus bilarii remotus valde , fic ut etiam duortun,
fa-pius plurium, digitorum tranfverforum fpatium utrum-
que intercedat. /Vr uUm ad principium hujus vel ad-
mittere, vel negare, difficile omnino inihi videtur , in-
clino tamen magis in fenter.tiam priorem , propter id ,
quod flatu durium hunc diflenderc velle laburiofum fem-
per obfervavet im, imo flylum aliquem in eum immittere,
primo tentamine, quem tamen utnimqud poflea, vio-
lentia quadam via aperta , facilius admittit.

In Hi pati Camino f^sfi omnia quz in huma-
ao reperiri docuimus etiam fe exhibent, vaiiat tamen
nonninil deflributio eorum, quam melius ex infperiione
quam fcriptiscognofcere licet.

Locui ejus non efl in hypocliondrio folo dextro, fed
«tiam in finitiri jiarte maxima.

Smnofum inferius hepar efl, magis in Cane quam
Homine.

Loii , quos in humano quierimus , manifefli hic oc-
currunt , communiter leptem notare licet , qui tamen di-
verii magnitudinis figuneque funt, omnes circa fui exor-
tum , ubi nempe hepar findi ircipit , ope tunica; idem in-
veflientis , airid admodum conneriuntur , at mox ab
omni nexu liberi funt, extremitatibus valde acuminatis

S audentes. Lobis* hepar tegere Ventriculum, ceutoti-
em digitis, A natomicorum plurimi dicunt.

Linimentum mnhhale in Canibus nunquam invenire
licuit. Nec efl , quod Adipofam eam particulam . quz
tirca Cartilaginem enfiformem intra eam & umbilicum,
reperitur • mollis admodum , pro ligamento hoc adfuma-
tur, nulla enim huic cum hepate connexio , quin potius
eam Ventricnlo inlervirc conjicio, eo quod duriora
pius concoquere debeat.

ANE.

Suiflsntum Lunis firncbjmtticsin FihrilUt va-
rias , reticulari quafi plexu, pererrare quam notum, aam,
cujus naturi illi fuit , ignotum. .Putarem, inCanc&
homine, in quibus Vena Splenica Lienem totumtrac-
fic fi non omnes, (altem przcipuas , Verae di-
ri* propagines efle, ex eo quod , iiquidem i ex car-
nato Liene flatus in eam immittatur, plurimi carum
aure didendi , irnii , quovis modo elevati , inlepara-
bilitercumea, ejufque Ramulis cohirere notentur. In
Vitulo veri) . &Bove, ubiillicb, poflquam Lignis cor-
pus intravit Vcnadiria, difparert videtur (qiicxnamen
difplicet dicere , cum revera parenchyma lienis pedetret,
licet tenuiflimz ubique fubftantiij hic connexio locum
non adeo manifefli habet , fed Arteriam fplenicam Lie-
nem penetrantem , inveflienti membrani filamenta hic
cohirere videmur, originis rald£dubiz,hanc enim mem-
branam hanc, aut nervos concomitantes, vel etiam tu-
nicam Lienis parenchyma tegentem cooftituere non au-
deo pronunciare.

Fit an longior Canino quam bumano , acuminatus
equidem magis qua parte Diaplu^malperiat , amplior'
qua refpicit Renem, afl linguam Tiumanam minime re-
fert , cum parum ab extremo inferiori diftante loco coar-
riatio notetur maxima.

Visica mi(A utrique tunica tota vellitur ,
nec ulla hic in craiGtiA difparitas anteriora five fpe-
riaveris livi pollica , quod autem preila vefica facilius
atque uberius bilem ea parte emittat, qua fuerat he-
pati junria , vix alia , ramulorum hilariorum parte hac
veficam intrantium , jam ruptorum, copii atque aper-
tioni adferibi debere cenfeo.

In Rinhus Memhrtndm ^rfJipofim vix notare
licet, cum pinguedine feri diflituantur, in variis tamen
confidcrabil is utraque efl.

Sutyintia qualis iplis competat, necdum conflare
illimo , cura Clar. liellmo nil eam confli tuere , pra-
tcr canaliculorum urinariorum congeriem , licet multum
probabilitatis habeat, omni tamen diifcultatc haud ca-
ret. Verum omnino, filamenta innumera a pelvi Re-
num fcfc ad extimam ulque fuperficiem extendere, eaque
prefla liquorem falfum , urini fimilem , in cavitatem
pelvis effundere, manifeflo argumento fiftulola ea efle,
at veri) DuBui holce urinarios, quos fihroftm Renum
amem , Renilefauo fibm , appellare placuit Clar.
ltelhno t totam fiibftantiam eorum ablelvcre , fic ut ni-
hil omnino parenchymatici iifdcm jungatur , vix inducor
credere.

Vau , iArtcnti{ut, Rtntlcr , mali Emulgentei vo-
cati, totum Renem pererrant, extremis fujsipfam tu-
nicam tegentem accedentes , hinc efl quod per ea infidus
liquor undique exteriora quxrat , omiufque , tunica abla-
ta, effluat, uti bcne& filii declarat CUr. Bellmui Exerc.
A nat. de flruri & ufu Renum.

Tunics propria Renum, quz proxime fubflantiam
eorum ambit, eo loco ubi Vala Renalia retieni ingre-
diuntur, una cum vafis diriis interiora petit , proximi
Pelvi, qui nil nifi ureter dilatatus, liibjeda. Ab hac
qui per Renis fubflantiam deferuntur filamenta , quz
aliis Ureterum tubulos appellare libuit, ita a pelvi non
producuntur , adi , ulterius angufliores in canales con-
tra&a , protenderentur , fieque in pelvim iplam iidem pa-
terent , fed vero apaite pollica qui Renum fubflantiam

refptcit,

D E C

reTpicit , ipfi connata reperiuntur vafa di&n , A tunicx di-
ftxUmeUis (in plurimas non divifibilH) tannuam invo-
lucro adventicio undique teftx , Cc ut inter pelvim, ejuf-
quc filamenta, & tunicam didam, vafa detineantur.

Pel vis hic inferiora verius fe dimittit, Ureteremque

Eoducit , ad veficam urinariam fe extendentefti cana-
n. Et haec Ureteris cum Vefici unio quod fifpede-
tur, non folum principium ejus Vcficam potius quam
Renem conftituendi anla datur , verum etiam pelvis Re-
nalis, ipfiufque Rei wm tunicx proprii. Sed luteres,
uti pleraque a me propofitorum , cutiofiorcs manus ocu-

eft dextro fuperior , fmiflro interior , an Lienis
oblongior figura fitui hnic occafioncmdet, quale quid
Authoribus variis placere videmus, videant alii. Et huic
Renisdextri albori fitui deberi volunt plurimi, quod He-
psti canino Sinui fingularis infcluptus fit , Renis par-
tem fuperiorem excipiens.

In Glanouiis Ramalibus confiderabilis
Vt tut xArterutqut Mufcule fupenorti fitus ,' fupergre-
diuntur etenim Renes hofce, vixdivifx, fmum aliquem
in iis ad commodiorem fitnm agnofeentes.

Visic* Urinari* Tunica Exterior fi tu inter
communem & intimam media, in Cane triplex repen-
tur, in Homine fimilemdar!, credibile vakw. Fibris lue
omnes caroofis gaudent, eatumque ex di verfodudu fa-
cili diftmgui poflunt. Prior etenim, fub communi pri-
mo loco difiecanti fe offerens , fibras exhibet Redas, a
cervice ad fundum , ab hoc iterum ad cervicem exten-
tis. Witter* , priore ablata occurrens, adeoque ficu me-
dia, fibras agnofeit Circulares, feu Transverfas, in orbem
Veficam cingentes , facillimum, modo laboris fimus
tientes , in Vefici flatu diftenta tunicas has fepa-
rare. Tertis, quxGtu ultima, mixtas fibrashabet, li-
tum redum, transverfum, obliquum obtinentes, mani-
fcftimidiicemendas. Hic de Medii hujus tamae cora-
pofitionc , fibrarumque m ea diveriitate , nunquid anfam
pribcnt, ea qux ab antiquis de ea tradita legimus afla-
mendi , omni nempe fibrarum carnofarum genere eam
conflare , adeoque fic etiam variam V eficx hujus contra-
dionem a variis cjufmodi fibris exfpedari pofle f

Cercivefua Uteri collum intrat , & hic res occjfio-
nem pubuit magnis Anatomicis uon folum defcnptio-
nem hanc, fed dc delineationem , homini applicare,
magno errore-

Collocsts equidem in pelvi oflt-a, fimiliteraceaqux
eft Hominis , at minime peritorxi intercedentis ope ab
aliis imo Ventre contentis vifceribus feparatur , uti qui-
dem in homine contingit , fed vero liberi omnino hic
hiiet, folo ligamento fuipenforio, tenui quidem, at
valido, i collo Vefici, totoque fiindo, fecundum du-
ftum linei alba? ad umbilici regionem fe extendente,
peritonxo junda.

U r t t i r uterque ad eundem locum V eficam intret,
nec eft quod cum Severmo dextrum fiiperius Vdicx
committi dicamus, firutlrum vero inferius paulo , fupra
«ervicem.

UrrRi Tunics medis camofa adeo non obfervatur,
fic ut etiam de fibrarum carnearum prifentia,quas tamen
adefle certum, dubitare liceat.

Innsfsti» quoque- Uteri in gravidi notabilis adeo
haud eft, imo magis attenuati ejus membrani viden-
tur, fi wod6 a Placenta uterini debite («parentur.

ANE. 29

FumJui dividitur in Cornus duo, dextrum 8c Jim-
I irum , in quibus etiam fbrtus detinetur , numero mul-
tiplex.'

Tsgtns ipfa , rugit plurimis pudita eft fecundum
longitudinem fe extendentibus , plicx omnes duritie ali-
qua gaudent, imprimis illa , qui pofteriora occupat ,
carrilagmofam quodammodo conftitutionero exhibens,
maximi ubi ingrefliis in fundum ipfius uteri , hic enim ile
dura & crafla admodum hic reperitur , imo circulum'
quaii , digiti minimi latitudinem liabentem , in medio li-
nei quartam nb anteriori parte ad pofteriora extensa ,
ftramenvix admittente, prxditam, foramen hoc orifi-
cium internum uteri.

PunJuj ipfeglobufus haud eft, fed vero terti admo-
dum , vagina multd anguftior , duorum triumvi digito-
rum transverforum longitudinem habens , antequam ia
Cornu duplex , dextrum ,Jimjlrumqne r dividitur- Lon-
gi hi , anguftiqu* canales funt , Uteri continuationes , ia
quibus foetus concipiuntur generanturque, tranfverfi fie-
ri manus longitudinem habentes , valis ejaculatoriis i
T eftibus anffa&uofo duftu procedentibus uniti.

Muftulofur adeo Uteri contextus quoad vaginam
haud eft in Cane, oumfimplicis membrani, glandulis
plurimis fcatentis, durioris licet, craflique valde, na-
turam exhibet.

ZJgsmtntum Uteri teres nihil al iud hic quam pingie»
do durior, membrani fui conneftcntc gaudens , tereti
form^a Cornubus fe extendens, ligamento alifbrmi
unita , ufque ad femoris interiora , proceflu peritomi
involuta.

Txbtium Tunic* feee habent confideranda.

I. Tuniesm Vsginstem nil nift peritonei expsnjionem
effe , cum , multo eo craflior fit. 1 1. Per it net duplics-
t tonem Juplicitsti tuniesrum cires TejUt snjsin preltre 1
cum tumes interna peritorxi continuatio minime fit ,
fola externa : Imo, Authoribus praecipuis fic docentibus,
peritomi non nifi tunica exterior proceilum periroraci
coiiftituat, interiore intra Ventrem manente. IU. Ker-
vesm tuniesm Rufio JiHsm nmnedistc tejlei contingere ,
sdecque vsgmsfu t uni ce psnem interiorem effe.

Prxter T unicas di&as Communes duas , propriamque
fimplicem, haud negligenda tenuit quidam tumes,
filamentofa admodum > mufculorum tunica;, aut potitis
membrani adipofie cont inuatio , T unicam feroti Darton
diiftam, wnicx vaginali coruieSens.

In Fcemina Cane Tcfiicuiui membranA inveftitur lin-
gulari , diiehim feminalem excretonumin fecontmeme.

Diftar hic n'm parum a Tefte ipfo , fic ut feret 1 fpe-
ciem, fbrfanScufum, hic gerere videatur, liberum ipfi
incrementum & decrementum permittens. Egregie Ins-
omnia (peflari poflunt, fiauidem flatu extentio quidam
membianaocinu jus capfuut procuretur. %

Ipfa fubftantia Tcftis hujus flaccida valde, atque poro-
fa, rotabilis tamen niinirrfe in ea veficularis contextus.

V*NA & ArTIRIA SPFRMAfltA, CX Abdtl-
mims cavo ad Teftesdefcendentes , mfris quamvis modis
Ubi invicem jungantur , facillimam tamen cas fe parare
ufque ad principium corporis pampinifbimh, ficque fpe-
iftatot ibus exhibere , modo laboris haud fit impatiens
Anatomicus. Membrani revera duplici trjnirtur & fer-
vantur, harum prunam propriam vocare libet, alteram
communem , illa tcmullima admodum eil , & hinc
D j trar.lpa-

30 D e (

trnnfparens valdi , vala harc ubique , imprimis ubi
plexus pampiniformis conftituitur, & invefliens, & in
fuo fitu confervans, ligamenti ad coqui vicem viri hic
obit, ne facili varii contotta futcvala confunderentur,
fine ludione quo modo in Cane i vafis ipfis feparari poflit,
necdum mihi conilat, qui, hinc indi particulam qua rv-
dam ab iis auferri pofle, probi novi. Altera, quam Com-
munem vocamus, priori multo craffioreft, non folum
hac vafa, fed Sc Tcfticulum ipfum, cum Vafii defe-
rentibus, vagina- inftar , detinens, h*c eft quam Tuni-
cam Elyt.oniem , feu vaginalem , ab uiis , vocare folent
Anatomici.

Vasa Pampiniformia ubi tedem attingunt non
intrant fubftantiam ejus ullo vifibili ramo, fed fe diffun-
dunt per tunicam (olam propriam, albugineam. prarcipuo
ramo ab uro extremo ad aliud procedente , ubi diiparet.

Vasa diruentia in Mare , circa finem nonni-
hil ampliata, immediati materiam fcminalem ipfamin
Urethram deferunt. Terminari autem vitientur in eu
foriunirciiinplici.

Ad V isicuLAS enim fcminales , quis in Homine
& fimiaaliifque brutis etiam rotamus , in Canibus haud
invenimus, ncutiquam ea deferuntur.

Tura quoque UriRiss, quam m humano ute-
ro dari fuo loco docuimus, hicdefideratur: Nifieono-
mine donare placeat Cornu conor, uatum aequitatum , &
circa teltem convolutum. V as hoc deferens fui LrterisCor-
ru uterinum intrat, nonreito dudu fed toctuoibpugis,
imo non adeo cornu hoc ingreditur , quam quod ab eo
procedat, ficquc cjufdeni continuatio fit. Procedens enim
ab utero pingui baria- teftis fubftanci* inhxrens circula-
riter cum ambit. Tciti ipfi haud videtur uniri, conti-
nuatio enim h*c necdum videri potuit. Idem hic quod in
Ovis, Vacca, Fele, alliique, locum habere ccnfeo, aper-
tam nempe tubam hanc eo extremo efle quod tefti pro-
ximum. Loco eo ubi ex cornu uterino in tubam hanc in-
grellas . circularis quxdain prominentia occurrit ditfici-
cilem materia ex utero in tubam motum eificiens.

Prostatas probabile valde fui generis exhiberi.

Pinis corpora nerocfa uti reticulari v aforum plexu
videntur in homine fuifarda , ita & in Cane,- imu&U-
rcthrs in utroque inter duplicem tunicam pumlcofir con-
ftitutionis obfervatur. In his variilque aliis uti penis ca-
ninus cum humano convenit , ita in multis abeo differt.
Horum I . Anteriori parte Offc eum coull are triangu-
lari, inferius, ubi Urethr* continuatur, cujus etiam
tunica intus inveflitur , excavato, extremo antico car-
tilagine vaUW acuminata , at haud perforata, gaudens.

II. Eo loco, qui incra glandis tubera & przputii
cum corpore reliquo penis unionem intcriedus Glau-
JuIm plurimas minores fe exhibere, valde eam partem
exafjxtrantes.

I I I. isirtcrttr duplices utroque latere , ad penis an-
teriora, ubi odis ejus principium, excurrere, adlitas
Amuli/ variis

I V. Prater Mufcuhr , ad penis motum in homine ,
reccflarios , occurrere I. Mufculum penem adducen-
tem, de quo ubi de Mufeihs abdominis. II. Eum. nui
Carnofus valde , transvtrlb fitu , principiis mufculo-
nun illorum, qni penem Erigentes dici iolent. inter-
jcdus, urethram pi emete, ficquc caco ntenuoprime-
re valet.

> A N E.

Di Carunculis mtr tif ormi avs & Nr m-

r h i s in homine tradita in Cane locum haud inveniunt ,
cumfimilcbic reperire haftenus licuerit.

Cli roRioi vcr6 annon & fubftantii &ufufunile
dici queat particula quadam inxqualis, &fubrigida, in
parse viginae uterina: fuperiore, circa pudendi externi
extremitatem fe exhibens, burfula quali quadam mem-
branacea teda , nervorum infigni copia , exterius ipfi
accedente, gaudens, perpendant Anatomici.

Notabilis & hic circa pudendi extremum, utroque late-
re, caplula quxdam , nucis avellam minoris magnitudi-
nem habens.

Foramini infigni Citis ad oram pudendi pnedita ,
materiam albam , cratiam effundens.

Mediastinum in Homine *que ac Cane Graplex
membrana, pleurae quidem unita, minimi! tamen exci
duplicata pioduda.

Idem eo loco ubi Diaphragmati jungitur Cavitatem
aliquam confiituere, unanimis cit Anatomicorum fenten-
tia, at verb completa ea minimi eft , adi facculum repra:-
fcntarct, fed a parte poft ica , in Canibus inteihge, patens
in eam amplaque via datur. Res h*canfam mini praebuit
dubitandi, annon MeJujhuum, unum nomine. Triplex,
&fitu, 8c fubilantia, haben debeat. Horum PmUum,
telx aranearum inftar febrile admodum , Thoracis fu-
periora, intra pulmones & jugulum interjeda, divi-
dit, pleura multo tenuior, Valis plurimis, inter qu*
Vena:, imprimii ab azygo, gaudens, inveffit boc a
parte anteriore Vcn* Cav* truncum, tam adfcenden-
dentem quam defceixlentem , imo & pericardium totum
ambit, pi nguedinem copiofam fibi ad natam habens. Al-
terum inferiora Thoracis, qu* nempi fub Corde funt ,
diflinguit, boc i Corde fe extendens ad Diaphragma,
ftemo dorfoque coh*rens, Pericardii continuationem re-
perio , priore mediaft ino, fimi liter ac Pericardium ipfum,
infuper tedum. Et harum duarum membranarum ope
Thoracis Cavitas tota in dextrum , finiflnimque , diri-
mitur. Accedit Tertium , fub Corde , intra idem &
Diaphragma , cui utrique jungitur , collocatum , Car-
tilaginibus collarum anterius, pofterius V en* Cava: trun-
co defeendenti , libet i hic procedenti, connexum, par-
ticulare adeoque fepimentum hoc videtur , redius fbrtan
Ven* didar Ligamentum fufpenforium dicendum, cura
lia-c hic loci nulli parti unita fit.

Pericardium adeoque &’ Cor ipfum eodem
contert-ira, non folum bafi , fed & mucrone, mediam
magis fedem occupat in Canibus , quam quidem m Ho-
mine, in quo bafis quidem fecundum omnem locorum
differentiam exadi medium locum in Thorace obtinere
videtur, at mucro finiftrorfum nonnihil 8c antrorfura
intra Lrvnm papillam exporrigitur. In Camhu medium
hunc in Thoiaceiocum quod Cor obfmeat , nec adeo
mucrone ad finilfrum declinet , uti quidem in homine
fieri diximus, pedoris anguftiar videtur adferibendum,
qu* motui condis valde grave impedimentum artuhffet,
hquidem fitus Cordis fimilis hic fitui cjufdeni in homine ,
difarato magis thorace gaudente.

Diaphragma centro fuo proximum haud adeo eft Pe-
ricardii mucroni, quam in Homine, in quo viemifiim* h*
partes du*, dilfantia hic vel maniis inregr* trar.svcrf* ,
imo major, cum in Homine vix digitus intercedat, jam
veteribus h*c nota.

Unde

Unde deJueaiur pericardium Anatomici difputant
Io Canibus ejafdem lubftantia? illud reperio cum tunica
inedia VenxCay*, hoc ; ablati tunica exteriore , pro-
priam hanc pericardii fubftartiam aque ac partes alias
inveftiente, ( qu.tr nil nili mediaftini continuatio) hinc
pericardio rite feparato, evidenrillimA patet. AdeAut
Vcn* Cav* hoc loco tres tunica? , facile feparabiles ,
competant.

Raridimum ^/Iqne aliquam copiam hic reperlri, li-
cet unAhiofo humore fuperheies Interna obduda femper.

Loh in pulmone humano quatuor occurant. His in
Cane Quinta/ additur, cavitate ea quam inferius , circa
Diaphragmatis centrum , Mediaftinum conii iniere dixi-
mus , contentus , ad id (fic volente Vefalio , prarter
alios, ) animalibus ejufmodi concedus , qua? longo adeo
thorace gaudent , ut Ver® Cava? truncum , inter eos &
Diaphragma luerentcm , tanquam manu quadam fufful-
ciat , quod in Homine nccedarium minime .fftimatur ,
ideA, quod Vena ha*, feptum permeans, fimul peri-
cardium penetret, Ac exiguum prorfus Intervallum fit,
(ut modo docuimus) fi aliquod, quod eft inter Teptum
& pericardium , ouale in Canibus kmgifiimum vifitur.
Imo Sextas feri lobus in omnibus occurrit.

Connexio ejus cum pleura ordinario nulla , miam ta-
men fummam in Homine nos reperire confiat, liber hic
pulmo ab omni tali nexu femper obfervatur , & non nifi
perquam rarA Lobus unus aut alter pleura? cohxrct , uti
oeni Vefahus , abique , annotarunt, & multoties repetita
Anarome nos docuit.

C axtil acin is 4iic ea?dem Laitvoiv crm-
ftituentes, quas in homine adede, fuo loco indigitavi-
mnt, feri cum humanis convenientes, quoad figuram
unprimis ab iis di verfa eft fcuti formis.

Mnfcula/ ex debito examinare haud licuit, vix tamen
ebfervo , in quo notabiliter diffei ant ab iis quos in Homi-
ne dari diximus.

Eviolottis Eredore manitefU' hic gaudet , quo
deftituitur, imo haud adeo Ihdiget , homo, videfeq. dc
ofleliyoide.

OEsoihaovh non tres, ut vulgo docetur, fed fex,
componunt Tunica. Harum I. (ab exterioribus ad in-
teriora procedendo) mrmhjnacra eft , fubtilis admo-
dum, fibris carneis in torum haud deftituta, fubfequenti
camofa? ardi coharrens 1 1. Carnea eft , fimiliter ac
IIL cuius conditionis utraque fit, mox plerius expone-
re conabimur- I V. Keruca eft , tenuis valdA , carnpf®
fecundi interius firmiter unita. V I. Et ultima, TV«-
isnofa quafi eft, craffa admodum, validaque , rugis pluri-
mis donata, muebfo humore fcrvigata.

Inter Tunicam Quartam & Quintam confiderabilis
valdA fuhfianua quadam pinguu , crada, copiola. mol-
lis ad modum , hujus prarfentia hic lod erfticit , quod tuni-
cam Quintam & Sextam integrA, inftar filtulxalicujus,
extrahere liceat Anatomico.

hhra illxqnx Tunicam Secundam fic Terti.irrvcon-
ftituunt quales Cnt , haud in facile ede determinare , qui-
viscuriofiusOcfophagi examen infiituensrepciict. fi-
trae multae inquit Cl StenonmsTraftntu dc mufculis&
glandulis , licet poJJUeat , Jj traUt ontnei , ai Jnt tamen
genera commode eoa rriuxenr , Juat nempi Cochleae , qua
ah contrario Ju8u fiht occurrant, ita J'c mtcrjicant , ut
qua fuk alter» coufque incejjerat , mox alteram Jeanien,

Jufra illam , Jnnce Jfih iterxm occurrunt f\ra, progredia-
tur. Curiofa funtfateorquihisprqponit, putarem ta-
men hanc rem clarius proponi pode, fi dicamus, non
cochleares hic notari fibras duplices , libi invicem occur-
rentes , feque mutuo concurfus loco interfecantes , fic ut
uiconftitucrnnt tunicam internam, mox externam ef-
ciant» hinc iterum internam. Sed vero fiirale/ has
fibrae fimplicis tantum conditionis ede, fic ut ir.tcrm ,
(xque ac externa?, anteriori gula? parte circuli Tegmen-
tum exprimentes , neutiquam adeoque extremo duplici
pra?dita?) ab OEfophagi anterioribus , per latera ejus ,
utrinque, obliquo admodum duflu , ad pofteriora ejul-
dem adfcendanr, hinc, fe invicem quafi interfecantes ,

i ita ut dextra petant finiftra , finiftra dextra ) continua-
». jamdifto, obliquo progreflu, anteriora iterum ac-
cedant ; ita tamen ut, quam primum interfeAHo difta pe-
raAfa , extrorfum ferantur , ficque tunicam di&un exter-
nam conftitnant.

Redo magis duAhi per Thoracem ab Ore^id Ventri-
culum procedit.

In T ii t n o Pena deveniunt fic & Mammaria inter-
na ex axillari deorfum fub fterno ad mucronatam liujus
Cartilaginem, ficque ulterius, etiam ad Mufculos ab-
dominis Re&os defeendentes, & A trunco ipfo Venae
Cava?, Thymo vicino. Pofteriores ha?, numero equi-
dem plurima? admodum funt, magnitudine vero- exiles*
valde , principia varia in Vena? Cava; trunco agno-
fcentes.

Ccrchrum Cf Cerebellum ordinario modo, nobis ufuali,
fatifque convenienti, fi diflecentur , niliil occurrit lingu-
larem confidcrationem exigens, nifi quod

I. Plexui Hctiformu Galeni in bafi Cerebri manifeftus
valde . ex Arteriae CaroitidisVcna?quc Jugularis, ramu-
lis conflrufhis.

1 1. Glandula pituitaria , notabilis htc (itis atque fun-
gofa , non fuccurabit dur.-t meningi Cerebri , uti quidem
n variis animalibus aliis fieri notamus , fed in ollis Sph.T-
noidis fe!U tu rica libere relidet , ita ut etiam illico, Ve-
rebroextracalvariamabl.no, Anatomici oculis objicia-
tur, meninge difti omnino deftituta. Videtur ha:c ad
extremam oramglandula-hujusaccedere , ibiquetermi-
nai i , minimA vel per fupcrficiem ejusfuperioiein vel per
inferiorem fefe extendere. Ex hac per quas vias receptus
ab infundibulo humor ad palatum deferatur , incertum
admodum, ego huic ufui porofitates; quas in fella di-
£tk rotamus , firpA plurimas , raaxiiiiA ubi recentis capi-
tis inftituitur examen , futficere cenfco . confirmat hanc
fer.tentiam fpongiofitas totius olfis fphxnoidei , in eo>
frado, etiam humano, evhlentidima.

At veru quod fit placuerit more ITilfimo Cerebrnnr
fepararc. diveriitas major fe offeret» de quaTraAbtus-
ipiius videri poteft & nos in foq.

OJ/ir Hyoidei Cornua varias in partes, cartilagine in-
tercedente ubique unitas, adeoque valdAniohiles, divila.

Uvulam in Cane fmflraquxjimus, inCaufiim-in-
quirant alii. Dicit equidem Palla , Homini foii eam»
concedam elfe, aft hoc refutant Simix, inquibuscam
etiam obfervare licet.

Oculoxum motos ii Mufctili in Homine Scx„
in Canibus, aliisque animalibus, qua- prona tei ram fpe—
ftant, Septi, nm accedir , Oculum fudinens , (utvolunc
Anatomici) & Nervum opricum mollem involvens,

po 9t>~

De* C an e.

pofteriora oculi occupat , adipi fubjcrius , runicx oculi
durx fibris fuis carneis adhxrens, brevis admodum eft ,
& tenuis, ab altis in tres quatuorvd , licet abfquc ratio-
ne , divifus , fibris mitis gaudet , qux, ab inferiori fpacus
odei parte, ad medium dirix tunicae extenduntur.

O B S

R V
1 *

T A

VASIS SANGUNEIS, &c.

N Care valido celeti manu enecato obfervavimusm-
fl.itl Arteria coeliaci (ligatura ramin prius injerii
<luaCorfpea.it) primo intumefeere Laetem, impie eo
& V'cnas & Aiterias,hinc Hepar uni cum tum Porta tum
Cava Rami/, imo & Trtuict Cava univerfo, dcmJun»
Lymphatica ex hepate egrediuntia, tandim reliqua lym"
pintica ad Receptaculum Chyli tendentia, denique
iplum JuBum t' oracicum mamfefte flatu diflendi. Quum
nutem lucem illa Synanaflomn (is Venarum in hepate cum
Eympliatiais nfierat, malo ab alio authre quam tpfejper-
fequi multis. Inprimls jucundum vifu fuit eodem flatu
u/hteriat Venafque Corii/ Coronjriai admodum tenfas
fuifle , & Venas Coronarias multiplicibus ofculis in (c
hiare , adeoque potuifle ex tini Veni In aliam mutuo
preflu tranftre fanguinem > & rurfus in fuum canalicu-
lum retrudi , ut videantur Vena: Hlx fbrfan prorfus ca-
dere valvulis. In Rrnihnr etiam flitus per Arterias in-
trufus regrediebatur manifefti per Vena», fed tamin non
r.ifi pod moram aliquam in inflatione conlumptain. De-
prehende nobis itideril GlanJulaiv.in fubcerulex(nefck)
an deferiprx harienus) fucco |xme nigro refertx , qux
jam in multis fubjeriis confperix funt incumbere pulmo-
nibus : Dux quidim majores adjacent Afperx Arterix
qua parte in pulmones incipit divaricari, dux minores vi-
cinis adhxtent bronchiis. Cum inflantur aut premuntur
Vena Mefa/aic a (quod in alto fubjerio obfervarum } fan-
guis promilcui ah una labitur in aliam , inflataqui ibi
veri una fimul inflantur omnes ■ & inflando quali rofie
figuram jucundi exprimunt. B O R R I C H. Cent. n.
tpijt. Barth. Ipij}. xvv.

Astuia Carotis in Cane, Fele, Ove, Si c.
dum intra Cranium fub duri matre reconditur in pro-
pagines exiles divifa, cumque aliis vafts, fcilicct tum Ve-
ris, tum fibris nervofis complicata, p/exnr retiforme/
confl iniit, qui plexus utrinque ad latera felix turcice
protenfi cavitatem inibi exiflentem implent, dein poft
multiplices Vaforum omnium divaricationes propagines
quxdam Arteriola: ab aliis extricatx, ac denubunitx,
ip eundem truncum coalefcunt , qui duram Matrem per-
forant reda Cerebrum confcendit. \V I L S I U S cap. ; .

VASIS GLANDULARUM
SEROSIS.

Vasa Glandularum S i r o s a a le inventa
R L' D B E K. defciibit cap. tu .Ius verbis : Durius hi
yJjd dictumir. quod in coi- formatione, figura, & ufu cum
reliqui» meatuum gener ibus conveniant : GlanJnlarum ,
quod plerique illorum inde funm trahant originem : Sc-
rofa propter fuccum quo abundant.

Ex Mentham/ conflata liinc , intus infinitas habentia
valvula/ , exterius noJ/fa , Scc. ftmilitcr ac durius he-
patici aquoli-

Diverfas in partes fefe quafi infinuant q na enim ai ju-
gulum inveniuntur Ramulos fub ftcmo inter pinguedi-
nem & Venas mediaftino fuffultas , fparguot, ubi glan-
dulam unam vel alteram circa fterni principium ingredi
conjunguntur, & unum (aliquando duos) conflituunt
tubulum, qui Venx axillari fupraverius, durius chyli-
feri conjur.riione circa finem gaudet. Hic porro tubulus
aliquando vifuscfl alium fubttannafimtlem a ceqhr dex-
tri/ Venx axillari dextne incumbentem admififle.

Illi autem fcroii durius qui Carit/ latu/ fwijimm cccu -
pani, rivulos pericardio , cjufque pinguedini, de media-
llino committunt, inde parvularum glandularum auxilio
uniti. Arteriam aortam trajicientes ramulo duriuichy-
Illero inhiant.

Alii vero aut multa ramulorum copia inter mufruU/
tran/verfoitSohhquo/ ahJaminu propuUulant , plerum-
que fine glandula vili .duorum fere digitorum fpatio i Ve-
na Cava uniuntur, & lumbarium v alorum contortio gau-
dentes vdiculam chylolam ingrediuntur. Situm obti-
nent inter peritonxi tunicas, quantum quidem mihi ir>-
fpicen: concedunt.

Uni denique Venar crurale / comitantur Veficam
Chylufam fub Vena Cava ofculis excipiunt glandula-
rum duarum vel trium fubflantiaminguinaocciipantiiim
njm extra quani intra amplexantur- Horum duriuum ma-

Situdinem reliquorum antecelfifle in omnium anima-
nt Anatomecomperi.

Denique vafa feroia iearfum fuh intefimo Colon pro-
grcJientta oriri videmur inter os facrum & mtellinum
rcrium, ramulis aliquibus inter pinguedinem fpariis, qui
paulo intra divarlcationem Venx Cavx in Crurales,
junrii , fupra illarum fuperficiem procedunt , atque tan-
dem cum reliquis ferofis vafis veficulam adoriantur.

Numero nunc plura, nunc pauciora, nunc majora nunc
minora apparent.

Colorem fortita funt aqueum, quem A fucco per illo-
rum fubilantiam transpareme, mutuarunt.

XJJitr f. ^/3 Sto eorum humorem 4 partibus corporis
& glandulis in larieas cavitate» ducere; ligata enimver-
fus glandulas feu originem fuam intumefeunc, verius au-
tem larieos dudhis inaniuntur ; confert hdc valvularum
in iis politura refluxum inhibentium.

Modu/vafa hac mve/Ugandi hic eft. InFehburCani-
hu/, Ovthu/ , & c. fcriioncm inftituere poteris vivis vel
mortuis, fird Cave ne in vivis fanguine obruaris, in mor-
tuis ne humor vaforum cito diilipctur. Dein illa animalia
qux pinguedine multa abundant fumas cavc ne incafliim
labores.

Aperto abdomine fi animus fuerit ilh Vafa introjpi-
cere qua glanjula/ cruralihnr Vemr aJuatar pro origine
habent , melentei ium a lumbis cauti feparato, illudquc
una cum Vena Cava & Arteria aorta ad illorum divari-
cationem circa os (aerum ligatura conilringito , & flarim
vafa intumefeere cernes, modo opportuno tempore &
citra aliquam melentei ii vel meatuum frariuram fiat.
Eidem quoque liguri reliqua qua uner I. Colon, rcBum
IS o/ facrum feruntur videri pofliint. Sivero ea intueri
placet qua vena/ lumbale/ comitantur , atque linunt ab-
dominis tnufculos occultare ramulos fuos , Mefcnterii
falrem paitem, quxproxime Venx Cavx eft, exariif-
fimi i lumborum mufculis fegreges, & ligaturam fu-
pra illud & Vafa lumbaria inflituas, ficVab fucco plena

inter

De C a

Inter vinculum & mufculos apparebunt. "Thoraci/ fcrofa
ut videat , ftermim ad claviculas ferini fepares , & refle-
das , hinc in omnem pinguedinem una cum media (lino
thyino fuffultam , propi hiatum dubiis chylifer i in ju-
gularis cavitatem , vinculum admoveas , fic manifefta-
bitur eorum a glandulis origo. Eodem negotio etiam vi-
deri poliunt raja qua in pericardii PS pulmonum glan-
duli/ fcaturiunt , dum modo Cor & pulmones ad dex-
trum reflexeris, illic verd nullum certum pro ligatura lo-
cum aflignare queo, C mox non apparuerint , folentta-
minmultoties fine ea cerni, quod etiam in reliquorum
inveftigatione fieri folet.

CEREBRO.

GLandula P i tu i r a a i a intra feliam propriam
in medio odis cuneiformis excavatam reconditur ,
modo laxius, mod6 Aridius.

In Cane, Fele, &quibufdam aliis animalibus infun-
dibulo coharrens cum eo amoto una divellitur, & tunc
moles ejus glandulis duabus inter fe diftindis, & facili
ab invicem reparabilibus , conflat- VerJmiin Ove , &c-
vide Cat.de Ove.

Glandula ha-c in agno major eflquam in Homine &
Cane , in Equo etiam minor quam in Bove , diicrimi-
nis hujus ratio in eo potiflimum confiftcre videtur , quod
ca in aliquibus folummodo fuperimpofitam Cerebri mo-
lem , atque in aliis & Cerebrum & Arterias carotides
juxta illam adlcendentes refpiciat , adeoque prout fimul
aut utrique horum aut tantum alteri refpedum debet.ejus
moles major aut minor exiflit. Wll ARTONUS.

SPINALI MEDULLA.

SlMUS Spinalia Medulla CUm Venu & «y Irterii/
qualiter in Cane diflribuantur , vide hic capite de Ove.

N E R V r s.

IN Cane fimul ac in Homine & quibufdam aliis ani-
malibus paulo fecus habent Niavi oculorum motorii,
quam prout in Bove reperiuntur: nam uterque Nervus
in illis (imulae cum reliquis extra craaium defertur in iv.
ramosdividitur, fluorum*!»/ exinde in totidem diflin-
dos Redi os mufculos, attollentem follicet, deprimentem.
& adducentem feruntur , liamus ejus alter lingulari
trunco longius pergit , & inmedium mulculi oculum ad
angulum internum deorfum verfus obliqui circumducen-
tis implai . tatur. W I L L 1 S de Nervi/.

Nsavus StXTi , alias iv. Paris antrorfum
tendens, piop4 oculi orbium in duo/ divklitur Ramo/,
quoium alter inmufculumoculiabducenteminexrcrio-
re angulo fitumabit, alter in varias fibras diremptus mu-
fcujo lej itimo brutis proprio impenditur , adeo , ut hic
etiam Nervus oculi motibus fere tantum patheticis aut
ab inftindu naturali excitatis infervire videatur. IDEM.

LINGUA.

DE Lisoum conftitutione ita STENONIUS;

Mufculorom extrema in lingua in peculiarem abire
Jut/lantiam voluerunt, fed fado examine vidi hanc pe-
culiarem lubflantiam Mufiulojam efle ab apice ad infam
nfque bafin, dirtindi omnes fitrarum ferte/ dcmorltrire
beet attendenti , qua; in toto lingui corpore tantum tn-

N E. 33

phee/. Exteriore / fuperiorique foperficiei proxima; fi-
bri redum fecundum lingui longitudinem feivant fi-
tum > reliquarum totum medium corpus occupantium
duo tantum genera , unnm quod A medio vernis latera
in Homine recedit, alterum quod A fuperiori lingua;
plano delcendit. Vidi plura eap. de Ove.

NARIBUS.

TUbulos N ai iu m pituitarios delineatos vide in
pent. PLACENT, par. it8.

De T ubulis Narium legi etiam poliunt qui hic habeo-
turex SCHNEIDERO Cap. de Ove.

Lamilias Narium in animalibus variis exami-
nans B A R T H O L I N. fil. in Cane venatico exqui-
firiiTimi fcr.fus inextricabilem & plani innumerabilem la-
mellarum progerminat ioi. em & circumvolutionem inve-
nit. Pnmo enim ut in capite Ovir.o lamella major bifida
feiael atque iterum ucrir.que circumvolvebatur , deinde
a fuperficie ejus fuperiori cr.furgebantalii fexlamelli,
quanim nonnulli etiam bifidi, fed omnes itidem in fi-
guram femicirculi curvabantur , iterumque plures lamel-
las emittebant, quarum quilibet inextricabilem nume-
rum aliarum lamellarum exhibebat, ut impollibile eflet
earum munerum inire , nedum figura exprimere > in aliis
tamin Canibus itidem venaticis talem circiter lamella-
rum progrcflumoblervavit, qualem exhibet figurafuo
loco propofita . ubi lamellarum lacies reprarfentaturfe-
dione tranfverla fida , prout illarum progrelTum utcun-
que imitari potuit calamus, carundem vero lamellarum in
iifdem Canibus progreflus (prout apparent in via a5r*j,
quando adhuc intadi funt , fe&ione nafi fada fecundum
lepti longitudinem) indicatur figura alia qui, eodem loco
exhibetur. TraB.deodoratu/orvano.

3 Naritu/ in palatum lingularem hic deferibit du-
Bum STENONIUS hk.de Mnfc.PS GlanJ. anteriori
loco dentes intra dclccndertem , fretum appellan polle
judicat, vide hic cap. Jc Titulo.

MAMMIS.

E Mammarum fitu & numero ita cap. )<f. Clar*
WHARTONUS: Animalia fohJipeJa & ru-
minantia vel cornigera inter femora Mammashnbent,
quorum ferus flarim a partu pedibus infiflunt, quod ma-
tres interlabandum non decumbant ut Equa, ^/ifsna ,
Tacca, Ovi/,Cerva, Dama , Capra,Camilu/, (Sc. Anima-
lia digitata & multi para in medio ventre , fcilicctfpa-
tio ab inguine ad pebus (in Cuniculo ufque ad jugulum)
duplicem fnam marum feriem fortita funt , qui omnia de-
cumbentia ubera fetibus admovent , ut \Jrfa , Leana ,
Cani/ , Feli/, Mu/, Sciurui , Cunieulu/, &C. Si vero IlIC
in folo inguine Mammas gererent, propria ci ura inter de-
cumbentium foetus acceflurn ad mammas nonnihil pn-
petlirerf.

Multentur Mammi tina funt , ut & papilli, nimi-
rum ut latus lateri conformitir refpondeat, & ut alterna-
rim infans A latere in latus mter lugendum transferatur,
ne corpus ejus uni lateri nimis afluefeens quoquo modo
incurvetur. Simia, tomo Sjlveflri/, Capra Ijhea , Si Ve/-
pertilio (qui volucrum Ibla geminos formatos pullos pa-
rit, & labe nutriti binas mammillas pedori appcnlns
gerunt. Ptfcez etiam cetaeci generir, qui foli tutum
K labant#

34 D e <

ladant binas mammas pipillafque obtinent, ^inimaha
qua inter femora gerunt utera , vel bina] ve! quaternas
uadafunt papillas. Qua autem Mammat habent m meJio
Ventre , plures, impares, &incertinumeripapillasob-
Hnent. Ovipara omnia, pennata fcilicct aquatilia &
reptiha uberibus carent, quia non ladant fictus, atee-
• taceum genus hic exripi3S, ncmpA. Baimam , Phocam,
Delphinum , Orcham & Pbaeanam , cujus ubera bina cum
binis papillis , & tubulis quoque ladifei is amplis illis vac-
caruinumillimaobfervavi. Vcriim Fa ceu, Equa, Over,
Cerva, Dama Sc Capra, quas unicum fictum utpluri-
jnum excludunt, bina tantum ubera obtinent , quanquam
nonnulla ex his ut Vacca quaternas papillas nadafunt,
nempe binas alterutri uben appenfas. WHARTO-
MUS.

C O A D E.

E Cordis ftruduravera vide qux habemus :api-
tede Bove ex STENONIO.

DIAPHRAGMATE.

DE ftruduri eius nova varia hic habentur tap. Je
Bove ex CASP. BARTHOLINO.

DUCTU THORACICO ET
LYMPHiE ductibus.

Ductum Thoracicum quomodo invenerit PE-
QU E T U S in Experimenti i bovi / «y Inatemicu
exponit.

Ductus Thoracici Hiftoriam his verbis pro-
ponit JOAN. HORNE: Quifquis in viviledione
CO tempore iuftituta quo ^IJelliu/ Venas ladcas inda-
gare folcbat , aliquot nempi a partu horis , duplicatu-
ram peritonati, qua; Renes Cavam, aortamque ireli-
quis abdominis viiceribus fedudit , caut i fuflulerit , ver-
ua Gnirtrum renem , fupra Diaphragmatis appendices
tadeum fuccum copiofum reperturus cft , tenuiflimis
membranis indufum , ob quarum fummam teneritudi-
nem vix aliud cernere datur , quam ex iis difruptis Chy-
lum effluere, idque potirtimum, fi maxima Mefenterii
glandula prematur , atque h*c prima fuit novi inventi
occafio, qua permotus , cepi accuratius inquirere, num
dudus aliqui i dida glanduli huc pertingerent, verim
effluente mox fucco ladco, iilque concidentibus per
quos ferebatur canalibus , operam non femel lufi : Et
ttanifefti) tamen Diaphragma verfus adtccmlerc videba-
tur facculus ille, cujns ulterior inveftigatioob Phrenica-
rum Adipofanimque Venarum vulnera ncceffaria, omni-
no videbatur importibilis. Tandim audacior fadus ipfum
quoque Diaphragma difeindere aggreflus , lupra quod,
intra thoracis cavitatem apparuit F.u laBcum , quod
traiedo per incurvam acum filo conftrinxi, qua ligaturi
fadtimcilut, magis magifque intumefccntes inferiores
canales otium mihi concelferint , ad Gnem ulque eos mihi
profequendi. Terminantur autem m inteftinis, aut fi
mavis , difpcnfationis principium habent in illis , funeque
rpfiflima: Venar ladci ab Afclliodeteda:, quas omnes
circa maximam Mefenterii glandulam coire ftatnit. Ve-
rum tamihificun ipfe ab ea glandula porrigi ad heparra-
mulosquolctam obfervavit, quales & nobis ville lunt vi-
deri aliquando, ita hax nova obfervatio noilra fae ab e*

/ANE.

glandula ramulos plurimos (in quibus duo infigniore»
unit, medioitinerc coniundi ulterius tendere non redo
dudu , fcd obliquo ad glandulam qua; quibufdam renalis
dicitur, quam ubi pratervedi funt fupra Arteris aorta;
defccndentem truncum in amplitudinem fediifundunt,
fcd miris anGradibus conflantem , nulh rei magis compa-
randam quam Vafis fpermacids in corpore pampinifor-
mi ciica reflem colledis. Ha* infia glandulam renalem
fpedantur, at fupra eandem truncus cft calami ferroto-
ni magnitudine, qui fupra lumbales vertebras Dia-
phragma prarervedus in thoracis concavum penetrat,
atque ibi fpatio inter Vertebras & Aortam medio adfcen-
dit intercoftalibus Arteriolis eum fupergrcdientibus,
unico loco excepto, qui eft- inter i v.& vi. vertebram , ubi
bifurcatur dudus hic, atque intra bifurcationem tran-
feunt Arteri*. Adfccndens tenuior fenfim fit, atque ubi
Corfuperavit (quo loco alius obfervatus fuit ramus ver-
fus Cor tendens) non amplius Aorti accumbit, fcd OE-
fophago incumbens ad axillares ufquc ramos pertingit
quantum primo intuitu licet cognolcere. Sed vero dfli-
gentius inquirenti marufertum evadet ad jugularem inter-
nam finiftri lateris deferri, przcipuo autem luo ramo infe-
ri fub Thymo in eam VenxCavi partem, qu* clavicu-
lis fubjacens in homine ab illis fubclavia nominatur, quam
axillaris principium in Canibus meritb dixeris, etenim
inflato hoc dudu pcrfpicitur fanguineminea Vena non
moveri tantum, fen & in bullas converti , im6 Cor ipfum
elevari. YraB. cui tit. «mu JuBui Chfiferm.

De Dudus Chytiferi inventione ita T H O M. B A R-
THOLINUS YraB. Je LaBei» Yhoracicu : Nuper
aserna fili nominis fama Venarum Ladcarum terminum
auxit produxitque JO ANNES PEQUETTUS,
Dipams, Medicus Parifienfis , editis Experimentis novis
Anatomicis, quibus incognita hadenus Chyli vafa dete-
xit , & publico afleruit Parifiis 1 6 1 1 . trium annorum ob-
feryatxmc , quod tamen tiibus fedionibus , imi minori-
bus , aliis videre dabitur. In his duo primus adinvenit in
Ovibus, Canibus, alirfque animalibus vivis poft partum
quarta circiter hora difledis. Primum , a Mefenterio fea
veni» i/ Ijillii ladeisjam notis, prodire fub iifdem Re-
ceptaeulum quoddam Chyli, in quod pervarios ladeos
ex mefenterio derivatur omnisChy Ius. DeinJe , ex eo-
dem Receptaculo furfum per thoracem sui fubclavias fer-
pere alios JuBur ebjUfetot. Utrumque, tot feculis inau-
ditum , cafus aperuit nihil tale cogitanti, fed circa cordis
motum in viva occupata ; Exemptis enim vifceribus,
copiaque cruons abrtersa , in conlpeduid felici augurio
prodiere ladetu liquor St candicantes Thoracis dudus,
quos ulterius deinde inquirens , circa diaphragma & me-
Icntcrium originem deprehendit. M irum profedo rem
ruaniferttm omnium hadenus oculis fe fubauxiflc etiam
illorum qui vano fupercilio ultimum feAnatomix com-
plementum addidifle gloriantur. Nos ver6 facilem mere-
mur veniam . qui naturam quotidie ad nova follicuamus,
nec tamen aflequuturos ingenui fatemur.

florentia mcnfe Odob. 1676. in Cane per recepta-
culum injedain dudum Thoracium ccra oblervavi ra-
mificationes , inter alios duos cera repletos vidi qui i du-
du Tboracico ad glandulas longi (uperius litas perge-
bant. Mirabar bocfadum propter obrtaculum valvula-
rum quia lymphatica h*c ex glandula ad receptaculum
lympham fuam vehere ci e,.Hlcram antequam ceram in-

jecif-

D E C

jeciflem. Sed poftea ex receptaculo ad glandulas illas
pergere deprehendi tumexfitu Valvularum tum ex ra-
dicibus lymphatici , qua; convexam glandul* partem In-
trabant allatura' lympham, qua* i rerum ex concava parte
eveheretur ad locum ubi glandula: omnes fuperiores
fuam lympham fauguini infundunt. Hinc concludo par-
tem dudus Thoracici numerandam ede inter lymphati-
ca , ab una glandula conglobata ad al iam glandrnhni eun-
tia, & partem Inter illa lymphatica qu* 4 glandula im-
mediati in receptaculum (anguineum feruntur . C A S P.
BARTHOL. Jijp. 1 i* *con. corp. bum.

Du&um hunc circa collum Libyrinthum quendam
conflituere nob. BILS1US voluit , de hoc colla-
tis invicem & delimptione St figuris, legi meretur tsp.vi.
^Hmtomer i/titttomi* Bilfiin*, quam edidit HENK.
PAULI, ubi hare habentur :

Ulterius antequam progrediar , illud admonere non
importunum arbitror , Bucnwm interpretem Specimi-
num Bil/n , in ufu vocis Labyrinthi nimis facilem fiufle,
& hanc nomenclaturam potius 4 re fubintelligenda aber-
rare. Si pretii cum Bilfii loqui, & vocabulo, magis
cum Belgico Wrong conveniente, gyrorum & anfra-
duum m Duftu Rorifero circulum exprimere ftudeamus,
Spiru nomen apttflimi poflet furrogari , quod proprii ,
quicquid in orbem convolvitur, & SenhVmt a ^jfncii.
», ii 7. volubilitatem fanium denotat, deque Serpenti-
bus, dum in fpiras (e colligunt, etiam ufurpatur. Sed quia
aliis hanc appellationem retinere placuit, neque nos
ipfam taxabimus. In rem vero prodentem ut veniamus ,
quzdam nobis ex Nobihfl. Bilfii Epiftolica Diflertatione
repetenda erunt, ubi pig. at, miliis ceteris ramis, quibus
4 glandulofo Mefenterii Receptaculo totum corpus in-
ferius fuperiufque inflatirari perhibet, maximum (aliAs
Chylifcrum nuncupatum) profequutunis , deferibit il-
lum perforato Diaphragmate perreptare Pleuram, & cir-
ca v. aut VI. Thoracis vertebram ad claviculas infurge-
re, 4 fuperiori porro cofti, canali quodam trans pedo-
ris glandula» (quo in loco alteri , defuper 4 Receptaculo,
ot vocat, tortuofo, dextram verfus decurrenti ramo
conjungitur )■ ad Pericardium plurimis tubulis pertinge-
re , aliqua appendif e , inferius propi Pulmones, Afpcra:
Arteri.r duas glandulas invadere , (upra Cavam autem, in
quam fe aperit, circa vena: axillaris & jugularium origi-
nes , inflar Labyrinthi contorqueri . atque illud tortno-
fum Receptaculum efficere , ac protrufis ad colli glandu-
las duobus tubulis (quorum dexter in tres , fmifter in
duos canales dividitur ) demum in glandulas falivales , la-
crymales , & pituitarias influere ac terminari. Et hxc
quidem ita fe habere, geminis Figuris, quarum altera
exficcata va6 , altera eorum naturalem in Moloflo fitum
ob oculos ponit , univerlo Orbi voluit ede manifeftarium.
Sine affedhi dicam quod fentio, Ciflernam cum tubulo
e jufqiie furculis & accumbentibus glandulis liter. C- C.D.
& N» i. i.i. notatis, inguina verfus, eleganter ma-
gnoque artificio efle expreflam , reliqua , circa venam
jugularem & Caput verfus , non tara fpe&atorem obtutu
In uno Circulo defixum , quam in dubio fhfpenfum tene-
re , & plurima deQderari. De quibus ut unufquifque fa-
cere queat arbitria, ipfam Tabulam , qu4 parte incon-
troverliart venit , fubjurgimus.

Hanc ergo T abulam Ii quis attentius intueatur , quo-
modo mihi Collum a Thorace, & Thoracem ab infimo

A N*E. 35

ventre diflinguere, aut duftus Roriferi terminum, aut
faltem cum aliis partibus connexionem oflendere polfit
non video. Omnia hic funt perverfa, & qua: ad meliorent
informationem mento adclle debuiflent, v. g. Afper»
Arteria , cum ejufdem glandulis , Pulmones cum Peri-
cardio, ceu quarum partium in deferiptione fui memi-
nit Biifm, pl.ine funt umida. Pi&ori equidem imputa- <
rem, quum nunquam effigiesadei) exaifHad vivumex-
primantur, quin Ipfi auflores multa in iis dcfiderdnt:

Sed confultohxc ra&a efle apparet , tam pulchri bite-
llinadiflorta , & furfum attra&a, Infeitionem Rami (G)
in glandulas Thoracias adoperiunt , ficut laxior pellis
circa maxillam relifta , progreflhm furculi (K) verfus
fuperiora contegit. Quod autem du&us Roriferus ( A.B.
uno & continuo canali ufque ad gyros ejus procedat , ne-
que venam axillarem fubire Ggnificetur , inventoris &
conjeCfurx & ingenio adferibo. qui hxc ita adornavit,
ut fiium inventum tanto mirabilius redderet , quod cum
Arteriis venifque familiaritatem colere negat , atque ut
Roris, ab intimis ad exteriora diflributionero , fn Figuri
commodius dcmonftraret, qux in vivo animali vix ac ne
vix quidem deprehenditur. Nulla infuper v alorum
Lymphaticorum propi axillares ab artubus prodeun-
tium fit mentio, & nelcio quam obrem alter pedum 4
("capula aut tergo fit avulfus , & dextrorfum inclinatus, fi
Thorax antica non poftica parte difleftusfuit. Neque
etiam vel vcrbulo indicatur, aniufiniftro tantiim, an in
utroque limul latere cjufmodi Labyrinthus exiftat. Quin
ipfc invefilgandi modus reticetur, ut facilius fit centum
Gangis ora, vel otlia feptemplicis Nili Iftrique, quam
tortuofos idos duftus ex Tabula: hujus prxfcripto in-
venire.

Abfit tamen , propter unum alterumve errorem anf-
madverfum . quod tantorum Virorum non vana teftimo-
nia vernm efle comprobarunt , cum C/. D. von Horni
pro figmento reputaverim. Tentare negotium malui,
qu4m temere qux nunquam experiri conatus eram, re-
jicere. Novitati adeoque inhians , rum qui furculi in fu-
periorem colli glandulam ahirer.t , quxrere conflitue-
bam; exinfpe&ifubinde Bilfu Tabuli, cos inter OE-
fophigujn & venam jugularem , ut videbatur, dextram,
ad inlertionem properare . certior factus. Et ecce rau-
fculis in dextro latere non feftinata diligenti4a!iquanta-
lum fccurvitmi fibrarum duffum divifis , infra afperam
Arteriam non procul a nervis recurrentibus, furculus
quidam pinguedine obdu&us confpicuo fplendore pro-
minebat. Qui dum inje&o vinculo defuper iutumefce-
ret , occafionem prxbuit , ut alia atuue all.A ligatura il-
lum perfequendo , ex glandula maxillari oblong4, tur-
gida, in confinio offis ThyroklLs, originem capere co-
gnoverim. Exploraturus poftea finiftrum quoque latus,
glandulam iftam . & Parotides, & reliquas circumja-
centes glandulas confpiciebam quiJemper omnia oppo-
fitis fimiles, fed prodeuntis exinde canalis , qui tum di-
(parucrat, indaginem alii tempori refer vare tenebar, •
taftumquc paucis fnterpofitis diebus, ut msgis clarum ,

& ulterius (c diffundentem offenderim. Verum Figuris
certat Nobil. Bilfiur , atque ad Tabulas fuas provocat,
quibus D. t au Home , fed difoari congreFu laceflrvit ,
fiquidcm Du&us novus Chyliferus, quem hicinterpri-
mos divulgavit. Thoracem egreflus, ultra jugulum non
afeendit. Sc per fe conliderandus venit : Eftquc Bilfii
E i Recc-

D e C

Receptaculum tortuofum cum fuis gyris . anfraftibus ,
tubulis, ramis, furculis t nihil aliud, quira' Lymphati-
corum jueularium ex fuperioribus glandul is ad axillares ,

& quidc* utrinque , propagines, IU quibus Natura pro
varietate Subjectorum . eo modo ut in manuum pedum-
que venis , mirifici ludit , quaeque & mihi diverfo tem-
re aliter atque aliter fe obtulere. Utplurim&m tamen
nc (ervarunt ordinem , ut ex Glandula i!IA oblonga
maxillari , qu.r Parotidi conglobata- & glandula; Thy-
roidm.T }Vjrt horti , circa laryngi» ferlem interjacet , in-
ftar vafonim fpamaticorum r imJiAI/iiAn , reti ibus in-
cumbentium, folitarius canalis, fed riibus vel quatuor
interdum ramulis, qui fa-pe cum alio ramo , ex mi-
nori glandula , qua- Carotidi arteria- & Venxjugulari
interna; , feti non femper adjacet , concurrunt. Is cana-
lis deinde Ocfophagum , cui inilemitur, deferens, jugu-
lari externa: fc alfociat, & fub illa incedens, modo tranlit,
modo prarterit duo aliaLymphatica.qua: ex glandulisCer-
vicalibus in mediocolli proficifccntia mutuo fe ample-
ftuntur atque invicem ftringurt,& multas ramificationes,
minimi verb , nili mente fingatur , pcrfc&um Cuculum,
eflfbrmant. Sit itaque hic ninofus ille Labyrinthus, &
inextricabilis error. Omnes autem iil* vaforuro propagi-
nes, ubi furculum Jugularis externa; (cui quoque exigua
fubinde apponitur glandula) ad mufculos malloideos ab-
euntem , attigerunt &fuperanint, in communem pra-
cipitantur alveum, ampulla; fimilera , ventre amplo &
quafi inflato, ut A tlitjia haut ablui de Receptaculum
vocari meruerit. Ex hoc tandem gemina; mrfus appendi-
ces extenduntur , quarum una propi fiftulam Aper* Ar-
teria;, nuo in loco Carotides i truncoaflurgun», Ve-
nam axillarem ; altera paulo dtflans , Jugularem exter-
nam intrat. Quibus etiam aliud vas Lymphaticum, quod
hafienus ex artubus derivarunt, ex glandulis fubaxilla-
ribus fupervenit, ita ur plurimarum infertionum: infe-
ribs duaus Thoracici ; a latere, vaforum axillarium ,- ac
defuper , Lymphaticorum jugularium ; quin & ex Thy-
mo orientium (quii etiam ramum in Uitfran* TthuU
Iit. H. fignarum , referendum e(Te arbitror) fiat con-
curfus. Et potui fani in cumftos hofce rivos , compri-
mendo vehementius Axillarem & Cavam venam, circa
illorum orificia fangumem adigere, licit flarim a repu-
gnantibus valvularum noda lorgiis fubfcqui prohibere-
tur. Ut opus hoc infuetis facilius, & mali credulis veri-
fimilius, Lymphatica jugularia adminiflrandi modum
addere pUacet, liquenti is ordine inflinii potefl.

Aperito animal vivum , non flrangulatum , ne aut fi a-
iU gula , aut glandulis circa laryngem vel laqueo com-
prelTis , vel loco motis , vali ibioem qicvrendn Ixdantur.
Qua vero poft partum hora id fiat , parum refert , neque
impedit Subjectum efle adhuc jejunum. Oblervavica-
roen iterum ac firpins , adinveftigandaLympliatica, in-
priinis coixluccre, quod hberaliter potitaverit, unde
magis turgeant, & contrA, fi lacteas luftraturi fumus,
folam eicam prehendam cfle , potum omnino nullum.
Initium aurem lecandi lacies , ab infimo ventre, uno im-
petu medium Stcrnon cultello diflindcns j venamque
Cavam & Arteriam magnam in Thorace modo indicato
ligabis. Mox pellem in jugulo & collo, maxilla inferiore
tenus bene feparato, ubi ir.terpingucdincm infuperficie
xiotibis Lymphaticorum tenerrimas propagines , Paroti-
dibus, & reliquis glandulis huc & illuc fuperftrataj. His

ANE.

miflis , ad Stcrnon rediens, particulam illiusfuperiorem,
adhuc co furientem , porro fecemito , Sc utrinque A pri-
mA cofta , (nam bruta claviculis carent) mulculotum
principia prmeidito, ut jugulares & axillares vena; cum
afeendente cava denudentur. Sublato hinc Thymo, &
poflquam Lymphat kra*ex artubus, vel verius ex glandu-
lis fuoaxillaribus emergentia vinculo circumdedi!» , per-
ges in dyrulendis mulculis Sternohyoideis, quos ab Ar-
teria afpcra liberatos, ad capitis latera ledmare cunfucvi.
Adjacentem hifce Sternothyroidcm poteris deinde evel-
lere, vel magis furfum verfus (eparare.u t recurrentes ner-
vi cum Arteria Carotide tibi in confpe&um veniant. T um
qu*resfuperOefophagum canalem Lymphaticum lolita-
ni incedentem , & confeftim, ubi illisu liabebis, acu
triangulari incurva fubtbs intrusa, comprehendes, &
filo lericeo fimplici vice conflringes , ut nullo negotio re-
folvere, & quoties lubet remittere queas. Atque ita pro-
cedes cum omnibus quotquot occurrent ramis, quorum,
infertionem tantb citius meliufque deprehendes , quanto
propius Vena; Jugulati extern*, fea verfus truncum il-
lorum, fafta erit ligatura. Quum jam intercepta vala
poft parvam moramTatis intumere ■ manu finiftra Scapu-
I* fuppofita , collum paulifper attolles, inque eo reliquo»
mufculos tranfverfim incidens, in poftica parte, cire»
quartam vel V. vertebram fitas glandulas, quas cervica-
les antea nominabam. & inde proficifcentia Lymphatica
rimaberis , periti ac folerter inter przparandum mera»
branas traSando , quae, refrigerato cadavere, plerumque
adev) contrahuntur , ut fii-picule fubjcfta vafafinc laaera-
tione divelli nequeant Unde & idonea eligenda tempe-
flas , fiquidem nimis (arvam & frigidam , propter pin-
guedinis & fibrarum in membranis fubitam congelatio-
nem , ineptilfimam efle comperi ad huiufmodi difle&o-
nem, longam & operofam , qu*que induflrium ac laboris
patientem requirit Anatomicum. Poftca, utiliorum fur-
culorum omnium in communem &ampull*limilem al-
veum confpe&ior fiat introitus , fingula relaxabis vincu-
la , & reflexa nonnihil Jugularlexterna, duos cernes pro-
pe Thoracem fplendidos tubulos , una ab origine pen-
dente*. Quibus filo coar&atis, deluper proruens Lympha,
futim ampullam hanc extendit , camque tumelccre facit.
Hinc porro duplicem explorabis tubulorum illorum in-
fertionem , qu* (anguine ex comprefla Civf& Axillari
Vena immiflo, rubore notabilis ipfoclariilimc patefiat.
Denique, ut omne abfolvas, folitarius canalis, A glandula
maxillari oblonga propA Laryngem delccndens, quique
nervos recurrentes comitatur , abierit prolequcndus, id-
que femper novo injefto&fupcraddiro vinculo, donec
metam , & ramulos dnfti canalis ex hac glandula pro-
deuntes, optato curfu contigeris. Fieri autem non potefl,
ut in uno atque eodem Subjc&o& dextrum &!imftrum.
latus excutias , ob caufam cuivis obviam , fed in akerutro
fubliflas, aut duos fimul Canes in promptu habeas, ne-
celle efl. Alias idem utrinque peragendum : facictque
crebrior ufiis, ut forlan hic noftra pr*ftantiorem me-
thodum aliquando excogitent artifices, quum nulla ad-
rainiflratio Anatomica certis legibus fe adflringi pa-
tiatur.

Legi eodem de Labyrintho ut ile valdi.qux „ Jiat./**
/<i.i. proponit DI E M E R B R O E K I U S his verbis :
Hoc tempore quo Ixec feribimus in lucem prodiit belgi-
cus libellus JJtJmci Jc Bih , qui gloriatur fe lactifero-,

rum

D E C

miro vaforum multo ulteriorem propagationem invenit
fe, quippi Icribit , & appofiri tabella depingit du&ufti
chylifrrum Thoracicum ad divifionem venarum jugula-
rium contortum quer.dam circulum facere (hutiepoftea
alii Myrhhbunr, alii /pirum appellare maluerunt ) ex co-
que duos ramulos ad mammarum glandulas dimitti , duos
itiro furfum ad colli glandulas projici. Hujus contorti
circuli continuationem cilm dufhi Chylifero Thoracico
aliquoties quadivi , nunquam tamin hunc duftum ul-
terius quam ad Venam fubclaviam deducere aut profe-
qui potui. Ex relatu tamen aliorum intelligens di-
ctum circulum i Kic. Sftnoait aliilque fiepi quidem in-
veniri non potuUTe , fed nonnunquain tamin inventum
firifTe, fefliones in Canibus alitir inflitui , fcilicctafu-
prema gula ufquc ad os flermim, Sc poft plures diligentes
hujus circuli inquifitiones illum circulum manifeft illimi
interdum confpiciram inveni, imprimis fi inflaretur , fic
enim commod ius fpe&atorum oculis objiciebatur. Inter-
dum ver5 nihil aliud inveni quam varium concurfum mul-
torum vafculorum lymphaticorum ex glandulis jiigula-
ribus, parotidibus , ahifque adjacentibus prodeuntium, &
indi ad varias Venas excurrentium , in iifquefe exone-
rantium. Interea hoc etiam fatis accurati liepc obfervavi,
hunc lymphaticorum vaforum concurfum non continuari
cum duftu Chylifero Thoracico, neque ex illo Chylum
recipere, cumque ulterius ad glandulas circumjacentes de
ferre, ut mali aflerit Jc Bil/, fed i contra illam Lympham
ex di&is glandulis deferri ad illum circulum Lymphati-
cum , aut vafculorum varium concurfum, (dico varium,
quia in om nibus fubjedtis fe eodem modo non habet) in-
dequeper ramulos ulterius excurrentes exonerat i in va-
rias Venas : ficut axillares it inguinales glandula: per
vafcula Lymphatica fuam Lympham maxima ex parte
deponunt in vala laftea. Verfim etfi nobis circulus hic
interdum apparuerit, interdum non, v idetur raminah
aliis quibuldam nunquam inveniri potuifle : jam nuper
enim in manus noftras incidit Jacoh Hatr. Pauli ^Ana-
tamid bilfitn* *sinatomc , qua dofhl limus vir clKliim
Bilfianum Labyrinthum ut meram fabulam explodit,
propterea quoti eum invenire minimi potuerit, fed fnltim
antediftum concurfum aliquertLympnaticorum vafculo-
nim reperent. Verum etfi praHatuw’.'»/' circulum Bitfn
fatis falle irrideat , non videtur tanWi Billius fua fcitione
tot prxfentes doftos viroseoc.icitatis aut demenrti de-
ducere potuiffc , ut publico feripto fellarentur, fetalem
circulum nbeodemonflratumvjdifle , qui tamin revera
non adfinflet : Adeo ne omnes cicutnfient f Pratcrea
etiam nos & plures alii nobifeum illum circulum vidimus,
etfi eum femper invenire non potuimus : atque hinc facile
credendum hic f*pi a natura lufuni fieri, ac m nonnullis
canibus perfeikum circulum reperiri, m aliis non nili in-
ordinatum vaforum Lymphaticonim concntfum circa ju-
gulum inveniri. Pro corclufiooe intciim hocirrrumaf-
fero, hunc circulum non cfle productionem dufhtsCliy-
liferi (quod male tradit & male fic depingit l.JoBib.
eumque ut modo didum nec ab eo Chylum recipere , nec
Chylum vehere , fed efle alveum in quem Lympha ex cir-
cumjacentibus glantlalis aliifque partibus delata atque ad
«icir.as venas aliafvc partes deferenda colligitur.

Huc fpeftant qua* de Lymphaticorum duituum varie-
tate nflla ST E NON IUS proponit, fignrifque addi-
tis illudiat obf. 97. Djn. I. x. In Canibus inquit

ANE. 37

obfervata varictascirca Lymphaticorum concurfum com
Vena Cava in finiftro colli latere confiftit tum In ramis in-
fertionuml. qui modC) plures funt modi pauciores , tum
in annulls K,qui vel omnino defunt vel adfuntquibufdam
plures, aliis pauciores , angufli quandoque, aliquaudo-
infiguitir ampli, videri poflunt figura, quarum una
omnibus communis fufficit explicatio.

INTESTINO.

hic adeo magnum quia furtafTdfcd conti-

C Os cum luc adeo magnum quia tortalldtd conti-
nerdas fcrccs vicem fupplet Coli, quod parvum hic
Scper.e nullum, HICH MORUS.

Coici inreflini macuh, nonnifi a varia tunicarum,
tenuitate deducit B A R T H O L. Bp.\x. Cent. iv.

Valvulam Coli hic nullam uari, quomodo feri-
bereaufus fuerit aMEEKRE N. obf. 50. non video.

Glandulosi plexus hic inveniuntur copiofife
fimi , variis intervallis & quafi manipulatim hinc inde per
tenuia ir.teflina dilperfi. Eorum in Cane mediocris ma-
gnitudinis nuper triginta numeravimus , ea lerie difpoli-
torum ut minimi in Juodeno, paulo majores in jejuno,
cjufque potiifimum extremitate qua in eoecum & rc&un»
inferitur, proflare notarentur. Non foliim aurem illarum
glandularum bafes in nen ea tunica fubfillebant (mi dc
fele diximus) fed altius radicata: ipfi tunica: fibro! ir infi-
gebantur : Quapropter ctiim per exteriorem transpa-
rentes & levi tumore extuberantes feri melius feris de-
prehendi poflunt quam inteftino diffe&o interius : ni
contentis ec muco inteflinali probe ac cauti deterfis, di-
gitoque extrinfecus fuppofito fludiofe inveffigentur.

T une enim glandularum apices numerofis veluti capitulis-
Turgentes in confpeftum prodeunt , atque fi extnnfecus
premendo infles i porulis fius humorem fubvifeidum ,.
exigui candoris, profunduntr Iifdem glandulis liet ex-
tremitas ad fpithama: unius longitudinem univerfa reple-
tur , dempta ea folum parte cui mefenterium anne&itur.
Hi autem glandula- magis funt quam in fclibusdonfpi-
ctia: magnitudine, licet non ubique pari foliditate gau-
deant. Infuper & genus lenticularium glandularum in
Caco inteftino Canis, fipi etiam in rcBo conlpicitur
Illa: quafi papula quidam aut verruca, non intus pro-
li are Ibluni, led etiam cxtiinfecus tranfparere folent, ea—
demque glandula paulo fertius comprcfli humorem,
crafl iusculum & pultaccum exhibent. PAYERUS J*
jU nJultt intrjlworunt.

vasis lacteis;

•r\F. Vinis Lacteis qua huc facere poflunt vide-
L/ m Anatomc hominis.

Venarum harum de radicatione atque, in Irrcflinis-
apertura «nec non Venarum mefaraicarum rubrarum,
arcuata difmbutione, fiifi Hrnricut PjuIi in Anatomc
Anatomii Bilfianadiflerit, ex ea pauca hac hic habe ::
In vivo Cane, bene pallo, vidi in infimo ventre, canali-
culis Laftearum turgefeentibus, tam his, quini reliquis
Mefenterii vaijs exterius comprehendi ur.uiquc & pro-
mifcui ambiri Intefl ina, prout In Tabulis amcis -ri/r//n'„
IVjUi, Bartbolnu , Htginon , eodem fermi typo , re—
prafentantur. Ligavi arienam , dein venam , & vas ali-
quod chyliferum : Notavi, hoc & venam pati pario cis
vinculum intumefeere, illam exvdvcrfo, quod in dn-
cuira Sanguinis per totum corpus apodicticum eft , cuc»
E 5 hanc;

De Cane.

hanc renonem inaniri. Mox aperto inteftino , quod
chylo febfiilco, nec adhucdum futheienter elaborato
redundabat, interius illud fponeiofem 8c mollillimx
fubflantix ■a/elay». fe conlpeaui meo obtulit, co-
lore prxditum in fuperiori parte carneo , in fondo &
ad latera dilutiori , mag iique ad album vergente. Spar-
fo Kir.c inde erant , prauer candicaret quadam fila-
merta, ruinut illima:, & arenis, (eu pollini aut flori-
bus farina: fimiles grandines, fortan pro valvulis a ple-
rilque habita:. Quum jam cultello rugofam in cavita-
te tumear#, ieu potius, ex mente Cl.ZaJJU, villoliim
mucum, ubi rubicundior apparet, leniter abraderem,
fanguis per exigua fbraminula cor.fertim prorumpere , &
fuperiiciem imbuere occepit, qux omnia in fondo acci-
debant parcius. Mortuo autem fobjedo , inde vel gut-
tulam Sanguinis elicere, etiam tranfvcrfa & profunda
incifura incaflvim enitebar , nec ufquam foraminula ade-
rant , quum tamen radendo tam tenuia reddidiflem inte-
ftina , quam funt velpertilionura alx , atque ut ad fuppo-
litam manum ceu cornea tunica perlucerent.

Idem noli illa expertus fum in alio vivo itidem Cane,
fed ad diff erentiam per biduum non cibato, ac nihil fere
a priori alienum reperi. Poruli non minus relcratu iaci-
les erant, quamvis colorum difcnmcn, utinoncumpa-
rentibus Ladcis, in reliquis inteflinis paulo oblcurius,
ita in Duodeno, magis notabile eflet. Quod tam ad fub-
ftratum Pancreas , cujus perpetuo madore undiquaque
irrigatur hoc inteftinum , quam ad defedum Meferaica-
rum , quarum nulla huc pertingit , referendum puto.

Tertium repetita fedione, led palli iterum , & cruda
bubuli probi faturari Canis , non folum deprehendi, La-
fteas propatulo inprimis fttu fuper vulgares Mcleraicas
incedere , nec adeo tortuofum habere exitum , quam ru-
' bra vafa , Vcriim etiam , aperto primum Jejuno , dein
Duodeno inteflino , quoties a me comprimerentur, to-
ties chyli humorem, candidillimo laai iimillmium , in
cavitatem, magis magifque laxatis ofculis, tanquam
ex fpongil polle exprimi. Imb eadem ratione ex noc ,
qul cx aliis Inteflinis, Ladeas procedere, necCrecum
quidem iis carere. Sanguinis ver6 ante abrafam interio-
rem tunicam, qux & ea vice ut antea variegata erat,
exibat nihil. Quumque eadem operi CI.D. Pauli Bar-
ictte experimentum tentare vellem , ir.trufa in aliquam
ex Meferaicis venam fiftuli , adverti ir.flatum lpirirum ,
fub Inteflinis • quorum tunicas penetrare nequaquam po-
terat, fecundhm longitudinem diflipari , in gyrum mi-
rifici volvi, ut&aliorfum, unde digrcfliis reverteretur.
Cognovi quod res erat: nimirum, rubras illas Vfpas, in
ambitu , ubi Inteflinis fubtenduntur , multos arcuata
JuSiu, a Jejuni principio acjKedumnlqueeffbimare,
qui fparside fc pUlrinia fobolc, &rurfus inter fe quali
perillylionim compagibus jundi, minimi dfaricatis,
Icmperque verius centrum Mcfenterii ampliores evaden-
tibus ramis, fub glandulolo corpore in unum languirns
risum five trurcum colligebantur. Supra lx» arcus aurem
obfervavi ad Inrefl ina emjflos Hirculos , vel Ii quis malit,
ex inteflinis prodeuntes featurigines, prateruuam quod
densa pinguedine, quo in loco didis arcubus infereoan-
tur, u.taidx & ablconditre eflent, Ladcis multo mi-
nores exili ere, & longi profundiora habere diverticula.

Quanquam ergo Nat. DA’. Bil/ia lubens concedo,
Si «In monllrat ,‘ladcarum tubulos in progrqflu ,

rpiando Mefenteriumattigerunt. anguliiores efle exte-
ris, nunquam tamen planum faciet, orificia illarum,
quam parva etiam fint, xqui coardari , quum inteflino-
norum capacitatem direda via egreflie , perque exterio-
remtunicam expanfx, manifesto dignolcanrur ab aliis,
Meferaic* contra, duas inter tur.icas, tranfverfis femi-
tis, & capillarium forma altius jnlinuatx , vixconfoicl
poihnt, quim paulo ante, ubi cum arcuatis illis dudi-
bus comittuntur. N ufquam antea deferiptos legi , nili
quod Daminicur ic Marehetti/ in ^yinat. caf. 4. fenile
uuid de Arterns Mcfenterii tefletur , au m varia , ramar
dijfufaa , fa8 a vcluti corona , per memtranar intidma-
rum terminari : Et in Syutagmate Anatomica Jah. Va~
Jlingii, Tat. II. cav.rill. figura prima inferta, quim
proximi huic notfr* accedar. At eofdcm in omnibus
brutis eaflare , quamdiu plura experimenta non confpi-
raiit, hautremer i affirmavero: Contentus expofuilfc,
Meferaicas rubras circa Inteflina capacitate feaLadeas
minimi fuperare, & in mortuis illarum irradicationem
feuflraquxri. Hxc tamen, infectionis dicam t an origi-
nis vaforum Mefenterii , & colorum in periflromate dif-
ferentia , tantum apud me valuit, ut mihi proi fus per-
feaferim, Ladcas extra inteflina , feu in iptis ramuli»
primum feas accipere valvulas. Neque foitulla necefli-
tas , ut Ladex intus in cavitate inteflinorum valvulis in-
hgtiirennir, dummodb Chylus non debeat hic interclu-
dr , led jugi tranlitu quafi per infundibulum egredi, cujus
refluxum rugoli illa tunica per fe prohibet , qui nec ali-
cujus momenti foret, quum flatim extra inteflinorum
craihtiem plures ordine fuccedentcs valvulx oblidant.
Has autem in evanidis Ladearum vafcuhs mortuo cada-
V|Cre’ "S-T1* ArKus vi,“ aflequi poterit, multi minus
alius qudpiam , qui non tam cernit acutum , dcmonllrar e.

HEPATE.

DE ouctisus aquosis iiipatici», quorum
fc inventorem vocat, ira diiTcrit RUDBEE-
KI j . bxc duduum hepaticorum nomine indi-

gitanda duxi , quod & humorem ducant, & eum ab he-
pate accipiant , indeque fuam originem depromant ;
aquoforum veri quod tali humore eorum cavitas repleta.

Suhjtaniia eorum rnembranofa eft, & quidem lim-
plic illima tunica, aAiquc a Venis Ladcis quoad fub-
llantiasn non differunt.

Ongmem ducunt ah hepate ; num autem intra ejus pa-
renchyma, dilperfis ramulis, ad portx trurcum ex‘tra
hepar uniantur, mihi fufficientir petfpcdum effe diffi-
teor, nam aciem cultelli quali fubterfegiur.t , & minu--
t illimo ftylo flaaivi Typhonis , furfum ad jecui propter
mhnitas valvulas deorfom fpedantcsiiul.tgari nequeunt.
Hepar cgredientcs tam foperius quam inferius fena por-
ta & ouBur ChalyJochi latera prorepunt , deorfomque
tendunt lub Tena Cava prope pancra/ ea: ncfumjluo-
dena & Vcntncula annexum , perplurimi horam du-
duum , interdum omnes , glandulam quaudatn ingre-
diuntur, ramulis difperlisi atque deindi cum reliquis ean-
dem prxtcrvcdis, in Vefieulam Ch:i fele infniuant.
unus horum duduum, imb aliquoties plures, divitis ramu-
\is Vejicam feBir ab extra integunt , atque jundim cum
•reliquis hepaticis eodem itinere deorlum procedunt.
Maximi quoque notabile, quod miliiter videre conti-
git, paulo luptaCbyli vdiculiua fub glandula lac aqoofr

11 aci-

•f

D E (

manifcftam *Anafiontcfm hojeeiuter Ju8ui bopaticoe (S
duae trtfvi ren.tr faBear dari. Fada enim ad Chyli

(icam ligatura humor perdudus hepaticos defcendens, A
ligamine reverheratus futium per Ladeav ufque ad pan-
creas g'andulofum adfcendebnt , iterumque laxato liga-
mini deoifum fluduans ChylofamVelicim implebat, in
plurimis & feri omnibus dille&is animalibus tales dudus
hepaticos duos, iij.iv. Ei plures interdum mox ab hepa-
tis lobo majore qui Venam cavam iuicipit , atque eidem
ut & reni adneditur egreflos, atque immediati illam
cingentes quali, in cavam hiarent reperti , illas- Venas efle
Lacteas fum opimatus : Verum frequenti demfim fedione
edodus Ei per ligaturam , & humoris contenti motum,
manifcftd eos Vefiei Chyli infertos, eidemque humorem
aquofum infundentes confpexi. Glandula autem pradi-
dida Veni porta; fubfiernitur, ut & in multis eidem ad-
hirct, qui plerumque una eft , aliquoties ij. aut ii j. ra-
rius nulla. Hic omnes feri duitue kepaueot eodem
modo ut pancreas Afellii Venas Ladeas ab inteftinis re-
cipit, atque ad Veficam Chyli tranfmittit, fe penetrare
finit , & humorem illabentcm manifeft dlimi imbibens
eravitir intumefcit. Digitis autim comprcfTa illum dcor-
lum effundit.

Situm fuper Ec fubter Venam portae ab hepate ad ve-
ficam Chyli inter duplicaturam partis mefenterii, hepar
& inteftina dorfo connedcntis , nadifunt.

Numen variant, interdum ij. iij. ti & x. aliquoties XX.
reperiuntur, quo pauciores eo majores, &c.

Longitudo «latitudo etiam variant.

figura ipfis rotunda, fiftulofa ac mirabiliter ob val-
vulas nodofa.

Colone funt diverfi pro conditione contenti humoris.

Connexionem habent mediante mefcnterio cum Vena
porta:, &dudibusCbolydochis, unde quoque fuampe-
nidc membranam verofunile, &c.

Lympha; hos dudus etiam adfumit Pequetur , qua de
revideri poflunt qm habet in Spicilegio THOM.
BARTHOLINUS.

ObfervafTe fe & monftvafiein Cane Vafa Lymphatica
extra hepar reda ad limam renis dextri regionem, qua
vafa Emulgentia inferuntur vergentia , F R E N C E-
L 1 U S Exercit. i/litat. v. feribit.

PANCREATE.

P An chias hic magis quam in homine rubere, imo
ad Figuram femilunatam vergere . Du8um etiam
Pancreaticum in jejunum inferi, a meatus bilarii ingreftu
fpatio duorum digitorum tranfverforum, notat H I C H-
MORUS.

LIENE.

A smiAM Splinicam in medio itinere bifnr-
catam altero Ramo in elatiorem Lienis partem de-
ferri , altero in demifliorem. hirc varios in furcuios dividi
per (ubftaiitiam dtftribuendos , HICHMOR. tradit
Vina» Shinicai Fal vulto confpicui* A Liene
fpedanabua gaudere, IDEM notat.

ANE. ny

quatenus fub pelvis fpecie per renum corpus cum citeris
VafisdifTeminartur , elfe pelvim extenfiordm ureteris ilf-
dem conlhtutam membranis, nerveifque fibris , quibus
ureter componitur. In Irutie in quibus Vafa urini in
papillare corpils dcfir.unt infignis quidam Ureteris per
medium renis quafi ovalis expanfio obfervarur , qui i
regione hiatus papillarum appendices quafdam tubulo-
fas promit, qui verfus gibbum ulterius protradi latio-
res reddita- quali infundi lu.'um efforroantes, quod, pro
iccunda cav itate vel pro cribro acceptum a plerilque , ad-
miflam intra fe unam vel alteram papillam ardi amplexa-
tur , ab his ulteriores propagines promuntur, qui fubfc»
quentes contentorum fangumis Vaforum rammeationem
eafdem omnino implicatiores alveolorum edunt, quas
ab Arteriis & Venis excitatas diximus, A pelvis etiam
appendicibus in arcum produdismembranoli, nifi ma-
vis nervofn , fikru innumera feri verfus gibbum produ-

E T E R E.

cjufque Ptivi ita Trad.Jo Re-

U R

DE Uhitiii

mlue MALPIChTuS. Inter renum Vafa noi
iufimuiu locum habere videutui ureteres, de his noto ,

. . quoddam corpii

jn Imule, pelvis expanliones habet, qui fibrarum fa-
Iciculosin hujurmodicuntinuatum femilunare corpus de-
linentes amplexantur, & quoniam extrema urini vafo-
rum ad pelvis cavitatem delinunt , ideo fecundi anti-
quorum cavitates infundibuli formaro imulantes non
deprehenduntur , fed pelvis ifti portiones veluti extenia
Vala eadem mediodo paulo ante deferipta per totam
renum peripheriamdifieminantur.

In Homimo pelvis ardioris eft latitudinis, totufque con-
tinuus eft, prater rotunda foramina, quibus neditur,
feu admittit papillas urini Vafis conglobatas, aliquan-
do ureter humanus ante ingrefllim dividitur veluti fan-
guineum vas in plures fiftulas .quibus expanfis fit pelvis, A
qua propagati tubuli occurrentes papillas recipiunt,
quod etiam in fut non raro confpexi. Pennatorum Un-
teris pelvis elegans forma eft , etenim per totam Re-
num concavam longitudinem (ubalbum quoddam ex-
currit vas, a quo hinc inde rami promuntur, qui fcrftm
latiores tubi uiftar fadi innumeras alborum Vaforum
collectiones admittunt a peripheria progrcflas , ita ut
h.treas,an hic candida Vafa a lancinato pelvi & veluti
exeuntes digiti A diVifa manu piomantur , an verti hila-
riores jvcl vis portiones fint iiiftar infundibuli, in quod
copiota illa alba Urini Vafa ferofitatem exonerent.
Hic in exiguum corpus implicatione congloba, tur,
quod cum renalibus in Bove, Et Uriis lobis proportio-
nem habet : Ex harum obfervatlone interdum cubitavi
an excretoria Urini Vafa edent propagines ureteris.

GENITALIBUS.

CO i n u a uteri cum coitum appetunt Canes ferolb
humore fcatere , ex coque accedente virili aura col-
tiquamentum fieri cenfct WILH. LANCLIUS otf.

Piacinti u rxiuNi deconftitutionc vide qui
hic habentur capite de Ouo ex Fal.al ^iquaji.

Totum curpos circuli inftar ambit, quo firmius utero
r ederetur , quod ad currendum & fallendum liot procli-
ves. A QJJ A P. cap. j.

Umeam hic tantum dari «tixiiiam piaCin-
r A M , eamque latam & continuam , fimilitir ac iu Mu-
liero, fele, Cuniculo, Lepor*, Ec Mure, Porcclhfquo
fic tamen ut in Canibus, Felibus , Muribus cingulum,

'jL-uaua

Cane.

Ztpum referat, in Cuniculo cupulam glan Jit, W H A R-
TO N U S tradit ra^. j.

Placsmtam DTimHA.it, roirVM ihvol-
vin tis t v H i C as , quaque zb faciunt , eleganter
defcribit NEEDHAM cap.vq. Tandem ad ea in-
quit animalia accedimus , qua- placentam habent ex par-
te tantum Choui, nec glandulae a matris parte rclpon-
dentis vel minimum vefljgium exhibent. Agmen ducat
Canit, cui ca in cingulum formatur, & medium fircum
ambit.

Ab Utero divulfa punda quatiam fanguinea poli fe
relinquit, ubi vafa materna i regione hujus placentx
confertim inferuntur. In fretu itidem Vafa majora omnia
Jn cingulum illud colliguntur, iis exceptis qua: impen-
duntur Amnio , & capillaribus qua: per Chorion repunt.
Ckcnou ipfum itaarfti interioribus membranis ex utro-
que cinguli latere adha-rct, ut, nifiin poftenoribus dif-
ficillimi feparetur. Nunquam tamen non fieri poteft fi
caure acceffcris. a|

Irterim fi integram foetum cum involucris fuis luci ad-
moveas , compcnes, illic rubicundum quiddam fubtu*
Chorion rutilare v ( Hoc circa meriiam gdiationcm com-
nuxlifiltni fiet,quia in poftremis leptimanis Chorion den-
fius fadum non pcllucet) IfUc loci placentam tranfverfun
difeinde, fcalpellum nempi non anceps, fedexaltero
latere rctufum cauti immittendo, & aciem extrorfum
adigender. Hic membrana figura quidim allantoides efl,
ufu tamen longi alia quam allantoides bubula aut ovilla.
Humarem nempi in (egenerofillmium continet, qui in
initio geflationis copioliflimus efi , & liquorem amnii
quantitate fuperat. Progreffu temporis Vaforum dido-
rum operi anfumitur, ita ut fub finem tunica omnino
vacua compareat. In cavitate autim fua recumbens Ve-
nisque & Arteriis copiofi fparfa plexui Choroidi fimilli-
ma evadit. Si vulneretur tamin & infletur farciminis mo-
do intumefeit.

Hanc membranam abfcilfis ligamentis funiculo adhx-
rere finito. Tunc urinariam aperi, qui hic totum fe-
li amnion ampleditur : Mox amnion ipfum, cum
abdomen penetraveris invenies k'aja j4llanloidi prav
di.ii mfervientia ad mefenterium tendere. Reliqua
modo vulgari occurrunt, commodum tamin erit vehrii
vulnerata inde flatum in membranam urinariam trans-
mittere.

Poflrcmo in loco placentam* ipfam perpendere non
ibs re erit, qui media fui parte tota rubet. Extremis ve-
ro lateribus utrinque viriais efl , cujus rei ratio milii non-
dum conflat.

Allantoides tunica , qui hic fimiliter ac in placentife-
ris aliis urinaria reditu appellatur, in Canibus & Feli-
bus mohereque integrum Fcctum compleditur , Chorio
ubique adnata, afl propi divaricationem funiculi dupli-
catu;afui cavitatem inter fe& cingulum conflituit quar-
ti membrani deflfnatam. Hic hic fub cingulo fita
propi funiculi umbilicalisdivaricationes, ubi valaab in-
vicem difccdere incipiunt & verfus placentam pergere ,
in longum extenditur, in cavitate quadam in eum prorfus
finem a membranis aliis illas coeuntibus fada, & utrin-
oue ligamento cartilagineo albillimo & quali fibula iifi-
dem in fui extremitate alligatur. Quoad citeras partes
nufquam cavitatis fui parietibus artS colurct , fed fieri
libera pendet. In geflationis initio magna efl , & humo-

ris plena, ut multo copiofius hic quam in citeris mem-
branis fimul fumptis corfpiciatur. VeRisarteriifquefre-
quent illimi fpargitur , quibus peculiaribus ex mefente-
rio oriundis donatur. Progreflu autim temporis dccrc-
fcit paulatim donec fuccoomni abfumpto membranulam
Chorioidem in cerebro adeti accurati imitatur , ut exem-
pta incautis imponcrepoflit. Succus hic loci refervatui
minimi urina clt, fed nobiliffimum quid, quod tortui prio-
ribus feptimanis impenditur, idque per vafa ut duci pe-
culiaria.

Auaxtoidi Tdhica Canes, fimihtir ac Fe-
les, Homines, & id genus animalia utrinque dentata ,
gaudere Fakr. ak A QU A P E N D. tradit tap. vi.
farni. frt.

De Chorii conflitutiore quique eo faciunt vide hoc
opere caput de Ove.

De Vasorum Umbilicalium diflribucione
in Canibus, Felibus, aliifqueanimalibus variis ita eap.i.
icfcrm.ftoiit AQUAPEND. Venarum extremis oris
qui ad uteri cavitatem pertingunt, veni propemodum
innumeri, ac minimi appliciti funt; qui verfus foe-
tum progredientes mutuo femper uniuntur , ac majores
fubirxle fiunt, neque ceflat mutua earum coitio, donec
ex omnibus duo magni trund refultarint , qui fitus um-
bilicum penetrantes , unus tandem grandis etfidtur; qui
in jecur infantis inferitur , atque in cavam , & porti ve-
nam perforatur. Simili modo venis Arterii adjundi , Sc
plurimi, & minutiifimiexuteroad fretum progreili ,
fimulque fubinde uniti, ac majores femper fada, in
duos magnos degenerant truncos : Qui poitquam umbi-
licum pntergrefli funt , i venis fep arantur , & ad ve-
li ci Utera membrani cujufdam interventu inlurentes ,
in ramos magni Arterii ad crura defeendentes hinc inde
pertenduntur & applicantur.

Quo loco notandum, qubd ubi Veni , & Arterii in
magno» truncos degenerarunt, feri tribus, autquatuor
digitis ab umbilico diflantibus una cum uracho invicem
conglobantur , intorquentur , convolvuntur ; perinde ac
fi quuquatuor aut quinque tenues cereas candelas funis
inflar intorqueat, quod in hominibus maximi confp ici-
tur. Quo loco etiam veluri membrana crafla muco fimili
incrultanrur , ficobvolur.tur Hac quanquam inomni-
bus animalibus ita habent , fitu tamen variare indiverfu
contingit. Etenim in humano fretu umbilicalia vafa per
carneam molem , quafi magnam placentam , qui fretum
refpicit , fparguntur, ac dmerainantur , i qua cura re-
cedunt , & vei fus foetum procedunt , trana longifTuni,
folique, inter fe colligati v enarum , artctiarumqiic effi-
ciuntur. In Canibus& Felibus eadem vafa per carnofam
fubflantiam, quafi zonam fimiliter exporriguntur, fin-
dunturque , i nua recedentes breves trunci refultant ad
fertum profilafcentes. At in Bobus & Ovibus vaforum
umbilicalium radicatio propagatioque non per cameai^
tantum fubflantiam , fed maximi extra ipfam fit : per
carneam autem fubflantiam tantum modo vaforum fines ,
& minutiflinu fibri excipiuntur. Sed quocunque modo
hac vafa propagentur, perpetuo tamen uni membrani,
qui ( uri luo loco dicetur) chorion appellatur, mhiren-
tes neduntur , & firmantur , maxime autem bovmus, &
ovillus fretus vafa umbilicalia per didam membranam
fparfa obtinet.

Duasahas Visas Umbilicalis praeter alii*

com-

De C a

n E.

communem hic dari , eafque in mefentericas deferri, exi-
guas valdi , unam propi ventriculum i! teram ad intedi-
nacrafTa jamdudum IDEM ab AquooenJ cap.x. do-
cuit. Novitir adeoque inventis adferibi naud meretur.

MUSCULIS.

MUfculorum in Conditutionem inquirens LOU-
WERUS cMf. i. Je Corie hax proponit fuis locis
accommodanda etiam animalibus aliis.

Mufculum quemlibet in toto corpore cujus fibra atque
motus funt re&i , non unico & fimplici ventre (uti ab
Anatomicis hadenus feriptumed, qui duos folummodi)
mufculos in collo biventres agnolcunt) neque capite &
cauda donari , neque libras ab altero extremo tendine in
alium re&a ferri , certum ed , fed omnes Uventree funt,
& hhrit eorum carnei prout a diverfa origine ita in di-
verfos&oppofitos fines feruntur. Et hxc ed fabrica mu-
rcalorum in univerfo corpore , fivi in Femore , Brachio,
Tibia, collo humano ; porro mufculi Abdominis, Maxil-
lares, Temporales, Diaphragma, Intercoflales utrique
eodem ordine & modo conformantur. Atque ne unum
tantum fpecimenlimplicis cujusvis mufculi biventris ex-
hibeam , libet unum & alterum magis compotit i fchema-
tifmum proponere, qualem T.r.f. ). 4. {. Mufculi lum-
iarir in Cane varia facies manifedo oftendir.

Terti» enim Figura Mufculi illius partemabdomini
proximam cum fibris omnino re&isdeorfum in longum
tendinem delinentibus exhibet; Quarta ejus latus exhi-
bet qua fpinx vertebris accumbit , quod diverfis quali
mufculis conflat, quorum cujusque tendo in diverfam
vertebram affigitur. Utriusque lateris du<flus& ordines
in figura v. limul reprtefentantur , ut uno intuitu conflet
eundem efle mufculnm , fcd fibris in diverfa tendere.
In Sexti autem figura exhibetur Mufculus quidam ob-
formam plumaris milii dnftus qui in extremitate cruris
Ovini occurrit , & abofle femorisexoritur, & in Lon-
gum tendinem definit, qui ofli tibi* Ovina- annedlitur.
Et cum alii mufculi plures fibris fuis plumam cumpennl
accurati referant, hic 4 duplice pluma conflat , atque
uti ad mufculi biventris normam , ita & ad fimilem quo-
que motum componi videtur. Verum pne his omnibus
maximi compolitus cfl quem vocant Deltoiiem , cujus
plures ventres funt atque vario in oppofita rcfpcilu pla-
ni oflendunt naturam , quanquam in diverfis corporis
partibus circa formandos mufculos varia arte & fatpius
ludat, at fempir ad mufculi biventris ordinem atque ra-
tionem collimare , prout infig. luculenter apparet.

Ouare autem mufculi biventres in collo fic appellati
junais tendinibus in medio conveniunt contra quam in
aliis qjnnibus totius corporis mufculis obfervari potefl, in
caufa conjicio efle , quod cum Venam jugularem ex utro-
que colli latere tranfeendant , nifi ibidem attenuari , &
per tendines committi provifum cflet , Venam compri-
mendo (anguinis i Cerebro defeendentis motum multum
impedirent.

O S S I B U

DE Ossi quoJ in Canibus, Felibus fimilibufque ani-
malibus mterjhnguit Cerebrum £# Cerebellum lixc ha-
bet obj. 1. Cent. v. HILDANUS. Situm hoc os in
medio feri cavitatis Cranii ea in parte fcilicet ubi inferior
mandibula Cranio conne&tur , & in animalibus qui

Ofla alia que dura corpora rodere folent , roboris caufa
creatum , & veluti fornix exflnnfhim ne eorum Crania
cum fintoblonga & proin injuriis magis quam Splixrica
obnoxia inter rodendurri in hoc aut illud latus detorque-
rentur, cerebrumque Lederent.

C A P. VIII.

De Capra.

NOTATA

NERVO OPTICO.

E N 1 a v 1 hujus conflitutione lege qux hic habe-
mus ex Malpigkio capite de Bove.

SPINALI MEDULLA.

xUalitir hic diflribuantur Simus Spmalir MeJul-
, cum Venis& Arteriis vide capite de Ove.

M A M M I S.

E Mammis vide qux hic ex WHARTONO
adduximus capite de Cane.

VENA AZYG.O.

DUas V 1 n a s habent qux A 1 r o * munus exe-
quuntur. Oves, Capra-, Boves. Harum dextrae
ortus & inceffiis idem fere qui in Simiis & Canibus,
fed nunquid ad ultimas codas pertingat , nondum mihi
compertum cfl ; fimflne vero multum variat : H*c enim
juxta humiliorem oram auricula; dextra:, qua parte V en*
coronari* germen pullulat, ortus fui principium ducit,
indeque imam partem bafis cordis perreptans ad pode-
riora ejus ceu conoraria, cujus etiam omeium exercet,
ramos diflribuit : Dein furfum paulisper lata converfb
itinere fuper vafa pulmonis deorlum remeat , & non ali-
tir , quam fi efletVena Azyga , juxta Codarum radices
prona fertur, earumque mediis (patiis, fimilitdr ut illa,
hinc inde ramos difpenfat.EUST ACH. ic V ena fine pare.

PLACENTA UTERINA.

DE Placxmtji Utiiins in Capra aliifque ru-
minantibus conditutione ita WHARTONUS
cap. jy. Animalia altera parte dentata , quorum uteri
cornua habent, licet illa utplurimum unicum foetum ge*
dent .quoniam tamen grandior ed.debet ex utroque cornu
alimentum petere , & propterea carneas has moles divi-
tas ac multiplices habent, ut videre ed in Ovibus, Ca-
pris, Capreolis, Vaccis, in quibus valdF funt numerof*
ut 60. imo 80. plurefque aliquando numeraverim. Vide
qux haede re hic habentur cap. de Ove ex A Q_U A P.

INTESTINIS.

GLandulosi nixus hic eodem modo fc ha-
bent ac in Ovibus, dilcrimen tantum in numero oc-
currit, Capriscnim panciores obtigere & minores , at-
que infupir ipfi glandularum apices minus compaidi ac
folidi. PAYERLJS Je ghnJ. intcjhn. adi cap. de
Fele, Cane, Lepore, yulpe, Cfc.

F OS-

D E

Capra.

OSSIBUS.

SCeleton Caprx defer ibcns C01TERUS h*c im-
primis proponit.

Frontis quod Ojfi aflimilatur Sutura dividitur,
utrinque Tuberculo quod Conubii/ principium prae-
bet , Jprxditum.

Ofl!i qux dorsum multiforme conflituunt brevio-
ra hic funt (imiliter ac in ruminantibus omnibus . quam
in quadrupedibus aliis ; hifcc ad latus ndnafcunturOfla ,
q ux , fiquidem dentibus ocularibus inferioribus adapten-
tur , formam vafis foforii adfumunt.

Ofli difto maxilla- fuperioris 01 ahui fingulare adja-
cet , dentibus maxillaribus quinque recipiendis dicatum ,
tcfoondent hi inferioribus’

In maxilla inferiore Dentis 0B0 anterius reperiun-
tur , quibus deftituitur fuperior. Sinus hinc infignis utrin-
que adeft, antequam Jentet quinque maxillare/, fatis
notabiles, fe exhibeant.

Collo valdi longo animal hoc pneditum , quo ca-
pite terram attingere queat proceris gaudens pedibus,
nec tamen Vertebra hic plures adfunt qnara in aliis
quadrupedibus . feptem fcilicet, harum fecunda proceflu
gaudet pro ratione corporis valido ,

Pectoris figuraorevis.angufta.inferioraque verfus
acuminata ; ordinarium hoc quadrupedibus femora an-
trorfum extendentibus, ne alias morus hic impediretur
ab extenib pedore : lianc etiam ab caufam utera hic
defunt.

Os pectoris feptem «ompouitur ojjibut , iifque
ansnfflii.

Costi utrinque trciccim anguftam cavitatem con-
Hituentcs , cartilaeinofis prxditx extremis , fuperior
omnium robufta valde , firmaque , clavicula- fultinens
vices.

Vertebra Thoraci/ codis numero refpondent,
precejfbut inftrudx veris , longis, anguftis , mutuo fe ex-
cipientibus , alio ac in aliis animalibus modo.

Sacrum os unicum eft vertebrarum oilibus haud
abGmilc ; huic Ilium os utrinque jungitur ; os hoc ,
cum eo quod Coxte , & Pubi/ eft , qux- cartilaginum
interventu junguntur , cum iis convenit quai in V ulpc re-
periuntur.

Odi facro Cauda ossa junguntur, quae numero
Xij. aut xiij.

In pede anteriore ofla occurrunt tria , infi-
gnia latis, bonim ftpremunt humero humano fimile ;
alterum in cubiti parte fuperiore, cui radius firmitir
uniDir, oilicula his junguntur tria, articulationi prima; fe-
eundxvi accommoda. Tertium os,cuifimileinaliisqua-
drtipcdibus non invenitur, appendice gaudet inferius as
qne ac fuperius. Sub hoc of!c tertio cjficula detinentur
duo, longiora, quibus parte podici oilicula juguntur
fefamoidea. Cohaerent his oilicula duo alia, unguium
inflor exilium nngnlas inveflientium.

Fimorts os humano perquam fimile ; huic utrin-
que olla jnngunrur duo, quorum unum oili femoris &
Tibia interjacet, alterum femori connafdrur.

Tibia unicum tantum os, quod fuperius humano
refponde t , neutiquam inferius , appendice enim praxb-
«um, cui Tatio/ jungitur.

Oilicula fequunturtria, (imiliter ac in pede antetiore,

praeter longum fingulare , quod in quadrupedibus aliis
Don adeft, cui Juo longio
duo aha prioribus (imilia _ _

tur. Adfunt duo Ungulo/ referenti!

-ngiora, connata (ubjacent; nec non
bus flmilia , quae digitorum loco haben-

C A P. IX.

Dc Capra Africana Sylveftri.

CO a n u a erant nigra , dccuflatim ftriata, xv. di-
gitos longa , valil i acuta, fatis reda , fcd aliquan-
tulum torta,extrorfum circa mediam partem cava
& acuto ode affixa cranio, conferente pericranio tegen-
te duro, crafloque.

Nasus hirci nafo flmilis complanatus erat. .
Palatum obdu&um Tunica valdi duri , adi
fquamas videres.

Dentes incifirii in maxilla inferiore odo erant, ( in
fuperiore enim deficiebant . quod ruminantibus animali-
bus annumeraretur hoc animal) valdi acuti, varia; ma-
gnitudinis.

Cauda pilis prxdita longis, nigricantibus.

Pe pss anteriores ad flexuram tibiae P<7»/ gaudebant
longioribus rigidifque magis iis qui in reliquo aderant
corpore.

Mamma aderant duae, totidemque Papilla.
Parrcsquod fpedat internas ; Omentum haud in-
natabat inteftinis , fed continebat ea ad pofterioraufque.

Cartilago Xifiioidis quadruplo major erat
quam in animalibus aliis, latum ij. digitos.

Hepar figuri humano perquam iimile duos in lobe/
divifum, praeter quos duo ahi minori/, cujus alter quaG
minimus producebatur ulque in renem dextrum quem
media parte tegebat, alter decumbebat in medio fuper
fpinam. Vafcula hic Lympliatica in parte concava fe ex-
hibebant. In fubftanria ejus valdi confpicui glandula-
rum adni coloris pallidi.

Lieni figura erat ovalis, tenuis valdi in finiftro hy-
pochondrio lituatus , Ventriculo maxima fui parte
juroftus.

Ventriculi hic trt/, minime divifi, fuperius
ampli inferius acuminati magis.

Intestinum Ileum atque jejunum cellulis exi-
guis prxdita erant , Colo quod ligamenti munere funge-
batur ne cellulx folverentur . ubique nexa- Colon Cellu-
lis carebat. Cacum vij. digic. longum erat unum am-
plum.

Rami Vina Mesabaica infignes fatis circa
Colon, minoribus ad inteftina alia ablegatis.

R 1 n 1 1 feri quadrati erant , dexter hepatis lobo dex-
tro fuccumbcbat, finifter Ventriculi extremo.

U t 1 r u 1 cornu duplici prxditus, interius eminentiis
variis mammillarum inftar, in quovis cornu vij. aut viij. &
orificio interno caruncula adftabat interius qux tegebat.

Vafa notabantur duo infignia fatis Mammas acce-
dentia. Tena quafi major direiti tendebat ad papillam,
fcrvata fcmper eadem amplitudine , moxque fuoito abf-
que aliis fubdivifionibus difparcns. Arteria decurrebat
ad facculum papillxadfitum , ubi in ramos v. aut vj. divi-
debatur, pedis inftar anferini.

Pulmonis lobi erant iv. io latete dextro, ij. in (i-
nillro.

, Vina

De Castor

Vim a Aztcoi Cav* fimilis erat amplitudine.

Coi longum, acuminatumque , mucro cartilaginem
Xiplroidemlpedabat.

Pericardium immediati ftemonedcbatur, Dia-
phragmarique ope ligamenti duplids fatis validi.

CiitaiuM mole haud magnum in duas partes falcis
ope fuperficictenus divifum , parte anteriore ubi feptum
lucidum foraminis ope Ventriculi fuperiores continui ,
anfradus vix aliqui.

Oculi qui magni valde tedi erant palpebra interna.

C o i m i a ovalem obtinebat figuram ; XJvc* color ,
interius viridiufculus , retinam perforabat ramus venofus
varias in propagines divifus , ramus erat crallitiei acicu-
Le majoris. Omnia hinc fcatebant fanguine nigro.

C A P. X.

De Caftore.

A N A T O M E

Inflituta 1667. &C.

ejus.

i W E P F E R O.

ALiquot Callorum diflediones inftituit W E P-
FERUS, quz obfervavit MifceBau.curiof.lih. x.
obf. his verbis proponuntur. *

Cifler i Pifcatoribusin Rheno non procul a cdnfluen-
tia Limagi , \Jrf*,is1roU & Rheni, menfe Novemb.
1667. mediis in undis natans, remis percultus, & cranio
in fragmenta comminuto, eneftus & captus fuit, quem
Domino Joh. Murtino Mejere Pharmacop-co noftrati ve-
num dederunt. Moli eratvadus: Pohdiii trigin-
ta libras fuperavit. Foima, coloi, r i l i , c a-
rur, dentis incifores St molares, piois anterio-
res & poderiores , atque cauda quafi femamofa pror-
fus ia fe habebant, prout i Gefnero, ^Aldrovtndo &
Jonjhno deferibuntur , nifi quod cauda in extremo lim-
bo hirfuta ac breviilimis & afperiufculis pilis przdita
fuerit.

PrimCim Caflor femella videbatur : nam in inguine
apparuit Rima oblonga & rugofa ; ad cujus latera intus
utrinque finus unus ingrediebatur corpus infigne latiudi-
ne palmi unius , longitudine palmi cum dimidio , craflitie
unciarum duarum St amplius alicubi.

Dctrada curi, qui maximam partem non fecus ac
in homine & fuibus pertinaciter fubjedis mufculis & pin-
guedini adhirebat, preflis in inguine partibus prodiit ex
rimi parte fuperiore penis olTcus, prarputio redus ; ni-
hil veri , quod tediculis fimile eflet > ulpiam apparuit.

Deinde in confpcdum venerunt corpora illa magna
feu protuberantia: in qux utrinque finus unus ex rima dc-
fiit : non erant corpus uniforme; pars enim protuberan-
tia: fuperior firmior & durior, & quafi corpus ex multis
glandulis duris, quarum quxdam nucem juglandem ma-
gnitudine iquamnt , conglomeratum & compofitum vi-
debatur; pars inferior vdica erat ovalis longitudine Ovi
anferini. fed compreflior magis , qnim exade rotunda.
P reflo cor poi t glanduloso prodiit fubflantia velutirr-
nfa , gravem & acutum ca floret lectorem redolens, fria-
bilis : preffi verb veflea emanavit humor albicant, olea-
ginofus , vifeidus & lentus , fcetidillimus , calcurn putrem

redolens : hujus humoris quilibet folliculus ad undas tres
drriter continebat: cero Ce veri fubftantix vix unciam
ambo corpora conglomerata fuppeditabant. Indfis fe-
cundum longitudinem veficis intus larves, fedmonticu-
lofe multisque minutis fbraminulis prxditx vife funt ,ex
quibus, fbris vefica comprefla, exfudavit humor, co-
lore , odore 8c confiftentia prorfus fimilis contento hu-
mori.

Aperto abdomine T isticuli in confocdum ve-
nerunt , quos cum Exc. Dorn. D. Emjnuele Murin o Ce -
gnoto , & Collega gratiifimo, nullo modo fpinx affixos,
led anterius offis pubis regioni interna:, ubi finus fuper-
fidarius circa locum proceffus perito mi infculptus erat ,
incumbentes vidimus, nimirum utrinque dimidia pars
tefticuli cum Epididymo in finu recondebatur , indeque
facile auferebatur : quia nec peritorxum tranfire a nobis
credebantur, nec Cnubus illis haud profundis accreve-
rant tefticuli. Tefliculi autem prx animalis mole , parvi
erant, vix Ovi columbini magnitudinem accedentes, albi,
feves, figura ovali, fed comprefll , qua inteftina refpi-
ciebant , unica denfa & nervea tunici veftiti , intus nivei
quafi , & fubftantia quafi ex fibrillis denft compadis
praediti : nullo cerofo nec oleaginofo impr.rgnati, nec
tectorem callorci acrem redolentes, nec ita comparati, ut
fraus aliqua committi aut adulterari ullo ingenio pofTent.
Adtcfticulosviafolemni vasa pisparantia,
ipiosa pinguedine circumdata , defccndebant : ab illis
ver6&Epididypis,v asa ■ j a cul a toi 1 a primim
aliquoufque anfraduofa , poftea rediora verfus collum
velica: podicum, & Prostatas procedebant.

V i s 1 c a comprefla urina per Urethram peni atten-
fam profiliit.

U t 1 r 1 ne minimum vefligium apparuit , ade6 ut
de lexu hujus cartoris maTculo ne minimum quidem am-
bigere potuerimus.

Totum ahJomeu , quod admodum diftentum fuerat,
maximam partem ventriculus & inteftina impleverunt.

I h t 1 s 1 1 n a tenuia ulnas novem noftratcs longitu-
dine fuperarunt- Colon cum redo duas ulnas longum
erat. Cneum i finiftro latere emergebat , quod non me-
mini me in alio animali obfervafle , ubi colo proximum
ulna longius, vaftiflimumque fuerat, & ventriculum ci-
bo plenum mentiebatur , impletum excrementis & flati-
bus, extremitas venS gracilis longitudine & figura parvi
digiti , in quo excrementum craflum exfuccum fubni-
grum latuit. In colo & rc8o fcibaladura ficcaque con-
tinebantur.

Pancrias duodeno & jejuno duarum fpitamanun
longitudine tenue fubrubicundum affixum : vafis verd
fplenicis fubrt ratum magis albicans & crallius videbatur.

Lirn admodum gracilis fuit, vix digitum latus , fpi-
tliamam longus, penna: anferina: cralfitie , pallidus,
tener.

Risis ambo plani, in ambitu inftar cultri acumina-
ti; ubi craflifltmi vix digitum cralli fuerunt: Caruncula
puftUartr, in quibus fulci longi & redi admodum con-
Ipicui, magna: & longi erant.

E p a r in fex lobos dividebatur : ex lingulis duBue
Marii emergentes dudui Cholidocho majori inlcrcban-
tur. Preficula fellea bile liquida impleta erat.

Diaphiaoma roburtum St admodum nerveum ap-
paruit.

F 1 Pul-

44 D e C

Pulmonis valdi leves, albicantes, intermixta pau-
ca rubedine, videbantur. ,

Coa accedebat ad magnitudinem canis majoris:
dexter vehtriculur a (anguine tiuido firaquofo diilendc-
batur.

Cartilagini m Ensiformim habuit latiili-
mam , concavam , figori cochlearis , quo infantes ciban-
tur, in ambitu cartilagineam , in medio ofleam-

ViNTRipuLi flruSura admirabilis omnino fuit, quam
penficulatihs cum CI.D.D. Hurtero £S Cl. D.Hemrieo
Sampfonio ^flnglo , folerriHimo rerum naturalium inda-
gatore , tunc apud nos vivente, ferutatus fum. Amplii-
fimus erat , fuillo aut canino perfimilis , nil'i quod fulcus
profundiulculus quaC medium dividebat , ac fi duos ven-
triculos obtinuiflet. Deinde in parte limflra laterali, pro-
pe tiomachum , (cu orificium imiflrum ventriculi, por-
tionem rubentem , carnofam, palmo longiorem, palmum
latam , ovalem confpexi ; ratus primirn aliquid morbofi
& inflammationem cfle , quoniam rubedo hic altior re-
liqui turtici fuerat. In fumraitate a pyloro ad ftoma-
chum fecundum longitudinem incidi : totus , quantus
luerat , tegmentis ex corticibus & radicibus arborum ,
quibus pauca ftuftula corticum pomorum & py rorum
permixta, adimplebatur: pifeium vero vel crancrorum
ne minimum quidem vefligium apparuit, nec contenta
pifculenti quidpiam redolebant , qualis fetor in lutn
Ic&ione non fcmel nares feriit. Ablatis maximam par-
tem ift is fcgmentis, infundo ventriculi aqua flagnabat;
deterso veutruulox nihilominiis parietes interni muco
quodam obliti permanferant. Ubi fulcus foris apparuit ,
ibi intiis confpiciebatur prominentia quidam nervea ,
qui tamen non tam alta fuerat, nec ita ventriculum di-
videbat, ut duo ventricultconUrtucrdi forent. Eolod,
ubi portiocarnofarubicundaforisvidebatur, intus fbra-
minafeu ofcuU qulmplurima in confpe&um venerunt,
maximam partem rotunda & lentem admittentia , quid-
dam fcmilunata , inprimis fuperiora & flomacho vicinio-
ra. Inter»* ventncuh tume* blanda manu circa hic fo-
ramina feu ofcula fublata, aut uno aketovi olculo inciso,
fub quolibet plura minora ofcula apparuerunt ir exti-
mum incifum patentia : prefsa foris portione rubicunda
exofculis mucus albus, perfpicuus, lentus , ca floreum
redolens exflillavit , qui ladi calefafto affufus illud me-
diocriter coagulavit : flatu in unum alterum vi ofculum
immifo particula rubicundi fubflantii foris intumuit :
fljlo vero mtnut, quod facili' interna tunica fublata
cOhtigit , ejus globulus in externa & reda olculo oppofi-
ta parte fubflantii rubri tangebatqr. Membrana, por-
tionem hanc rubentem integente , fublata , protinus
apparuit, illam mufculum cfle , fibris redis praditum,
qtn exterioribus guli fibris paralleli fuerunt. Mufculd
hoc qaafi membraneo fecundum longitudinem inciso ,
corpufcula convexa ceu glarduli minuti , in apricum
venerunt: toto mufculd cauti ablato cum flupore cor-
pufcula convexa, oblonga, fibrubra , miimtif limis vafis
fanguiferis decorata, tritici femine & latiora & longio-
ra, leu in acie locata vidimus : illa ceu aemulos pomi gra-
nati cortice denudati, fcu femina Maizi five frumenti
turcici fcapo accreta, fed pulchriore prorsis ordine lita
irx jcbamur , nam nullum altero eminentius, nullum a li-
nes reda defledebat , aut mole unum alterum fuperabat ;
polita autem erant lccandum fibrarum reditudinem.

A S T O R E.

Muco exprefso quidam fubfidcrunt , non fecus ac vario-
limaturefccntes deprimuntur &rugofi fiunt: flylo ve-
ro intrusd , aut inflata , denuo convexa condebant , adeo
ut inde facili intelligere potuerimus , corpufcula ifla con-
vexa nihil aliud cfle , qnam extremitatem canalium , du-
duum feu alveolorum ab ofculis internis ad hanemufeu-
lofara pot tionem externam defi nentem ; qnod poflel fc-
paratishis corpufculis convexis apertius confluit, nam
vidimus breves canaliculos cfle cofquc membraneos , mc-
diar.tibijs fibrillis jundos, in quibus mucus reconditus ,
non fecus ac mei in favis & pnfepiolisapumaflcrvatos.
Nimirum, quia cajloru alimentum exfuccum, &oodu
difficillimum efl, fapicntillimus& fummi admirandus in
fuis operibus rerum conditor T. O.M. infi pulcherrima
ifla & affabre fada flrudura benigniflime profpexit , ut
nunquam deeflet fermentum , quod ad folvcndum &
comminuendum alimentum durum & afpcrum par foret.
Cceterarum partium flruduram ceu miniis ad intlitutum
tunc facientium, contemplari fuperfedi.

Dum menjc Dec. 1670. lBuflriJJlmo Dentino Comiti
Fnnctfco Chrifhphoro de Furjlenberg medendo infervi-
rem, oblatum fuit cafloreum recenter a coquo excifum,
aliudque k venatore Teporatum: dum utrumque atten-
tius perluftro & cultro examino , deprehendo veficam
feu folliculum liquore impletura, & corpus folidius , pro-
prii a Pharmacopiis ea floreum appellatum , communi
& fibrosa membrana involuta efle , qua ablata inveni ve-
ficam Cc corpus , a me glandulofum aeditum , diverfas
plani partes cfle, & quamlibet propriis involucris pra^
dium , nullumque inter ipfas nifi vicinii commercium
exiflere, & infuper utramque peculiarem ad contenta
excernenda dudurn nadum efle : quamobrem ut caflo-
re potirer , quem fedione accuratiore examinarem,
nullo labori, nullis fumribus peperci.

Commodi J. 19 .Febr. 1671. cafler obvenit Mr//fer*-
cht , dum rurfus apud lUuflnjJimunt Dominum Comitem
morarer, quem a venatore quodam comparavi- Prope
Guttrnflaig , juxta npae Danubi ibidem alicubi vorti-
coli , & per loca afpcra & inculta inter montium praci-
pitiadecurrcntis , tendicula ferrea captus fuit. Venator
tendiculam ferream catefti ferrei alligatam prope ri-
pamfluminisoccultavit, iis in locis, quos Fibrum trans-
iifle ex veiligiis cognoverat. Incidit cafler pede an-
teriore in tendiculam , inciforibus femet ab illa liberare
annitebatur, unde non parim obtundebantur, dumque
k tendicula prehenfus omnem vimabhibet, ut libertate
potiatur, femet in fluvium pricipitavit & fuffocatus
Fuit. Quoniam tunc opportunum & exoptanliimum
ocium r.afius eflera, eajtorcm diligentiflimi & pro viri-
bus perluflrandum & examinandum duxi, quod feci prat-
fentibus & fpedatoribus viris Exc. Dn. D. i/tndrea No-
tio Pbijiee Uberlmgano ,'Dn. D.Job. Cbnjlopi. Heinz-
manno Pbgftco Mepkjrchtni , Dn. D. Job. Conrtdi Sten-
zelir Amicis & fautoribus honorandis. C a flor ifle itate
& mole longi minor erat primi, quem venator vix an-
nuunt credidit, & pondere non quindecim libras excef-
fit: longus pedes duos, latus pedem unum.

Catut comprefliim habuit; eeulot parvos, fubni-
gros : aurei minutas rotundas j nefum limum j Jentes
mtifores prom inentes latos , fuperiores duos fllvos , in-
feriores magis rubros ; Collum breve , crafliim ; fidis
anteriores digitis quinque praxliti erant, & unguibus ro-
tundis.

De Castore.

tundis, fed obtufis muniti; pejlmorcr digiti jungeban-
tur membrana crafsa nigra ac obtinebant ungues latos
fubnigros, limiles fi miarum unguibus.

Pilus omnis mollis, in aorfo veri firmior , craflior
& fufcus ; in ventre & pedore mollior , brevior & al-
bicans.

Cauda palmis duobus longior, lata uncias tres,
craifitie parvi digiti, nigra & quafi fquamofa , non veri
talis , nam cutis nigra incifa & quali cancellata erat, con-
li flentia- quali cartilaginea; ; hac venator ajebac Fitm
inter natandum valide aquam percutere , jucundd ftre-
pitu & fpedaculo : in extremitate tenuior , nec ut in pri-
mo hirfuta fuerat.

Pelli maximi in natibus, lumbis & abdomine imme-
diati piNcuiDo fubjeda erat, unde cum labore de-
trahebatur ; promtiis in dorfo , pedore £fc artubus abfce-
debat , cui panniculi canoft portiones affixa;, nihilomi-
nus perftiterunt.

Inguina non denudavi pelle , ulteriori examini partes
illas fervaturus, quarum nimirum causa priccipui hanc
fedionem inilitueram.

PcBore aperto occurrit Pulmo dextri lateris inflatus
atr6 rubefeens : fini (In lateris minus inflatus & flaccidior
ex albo rubefeens : incisa afpera arteria nullam aquam
ex Pulmonibus exprimere potui, fortius illismanu con-
findis prodiit Ipuma, adeo utinfluminefuffocatanihil
prorfus per laryngem intra afperam arteriam liquoris ad-
mififle videretur : utrinque quidem in cavo pedoris aqua
lotura; carnium fi milis, icilicet in dextro latere ad uncias
quatuor, in fmillro circiter uncias tres cruoris illius lim-
pidioris inveniebantur , quem potius ex valis fanguifcris
in animali cum violentillima morte ludante expreflum
exillimo, quam Pulmones tranliifle, fimulquc fanguinis
aliquid fecum rapuifle, & pedori infufumfuifle: icam in
afpene arteria; vel trunco vel ramis, nec aqua pura, nec
fanguine tinda extra vala apparuit.

Col magnitudini canis mediocris squale fuit, cui
ventnculut dexter prorsis rugofus qtiafi ailiitus erat , ni-
gricans , non multum fanguinis fluidi continens /illo ma-
ximam partem in dextrum pulmonem effuso, unde intu-
muit, & adeti rubuit : Jini/tcr ventneului camofus, den-
fus, larvis, minus (anguinis etiam fluidi, continens; A in-
ia auricula erant rugofa; : foramen ovale clanfum.

Diaphragma in medio longi latcque nerveum *3c
robullum fuerat.

Cartilago F.ss-iformis pollice latior erat ,
concava, in ambitu cartilaginea.

Vismcuii! multum minor erat .quam in pri-
mo caflore, in medio quoque fulco prsditus , & ceu in
duos divifus. Eminens illa rubedo prope Stomachum
longa erat uncias tres cumfcmifle, lata uncias duas cum
fcmifle, alta unam: ablato tenuiflimo velamine appa-
ruit mufculus feu membrana mufculofa . 'crallitie dorfi
mediocris cultri, fibris redis prxdita , qua; afincgul.-e
deorfum vergebant : nam incipiebat a fine gula- , ambie-
bat fuperiorem ventriculi partem , ut verfus anteriorem
extenaeretur quidem , magis tamen finiflrorfum declina-
bat , ita tamen ut non tocum llomachum circumdaret :
& licet continua vel falcem contigua videretur cum gula ,
leviter fcparatl ejns extremitate, integra uncia , tum
ipfa, tum partes fubjed.T a gula dilBibant: continua au-
tem erat cum ventriculi turnea rac.iu : (Remota mem-

brana mufcnlofi , protinus in propatulum venerunt api-
CCSCCU extrcmrtpcr canaliculorum circa , Maizi femini-
bus & acinis granatorum limites, pulcherrimo ordine &
ferie locita: , albicantes & molles. Apices a fe invicem &
canaliculos ipfos blandi feparavi: infummitatc&pro-
grellu jungebantur fibrillis tenerrimis & facili Iblunili-
bus: canaliculi feu loculamenta longa erant , unciam di-
midiam circiter ; ad latera & in fundo prbpe infertionem
in ventriculum minutis vafis fanguifcris pingebantur qua-
fi & vefliebantur : quidam canaliculorum reda verfus
ventriculi tunicam pergebant; qui obliqui mediis aliis
canalitulii aut prope fundum inferebantur, unde quidam
ibi ampliores & majores evaferunt . antequam ventriculi
tunicam attigerunt. Ventriculo in fummitate i Stomacho
ad pylorum incisfi , inveni ipfum meris corticum & li-
gnorum Tegmentis infardum : necvefligium, nec focto-
rem vel pifcium , vel cancrorum animadvertere (votui-
mus, quamvis juxta flumen pifeofum admodum vidita-
rit. Aflcverahat tunc vanator fe in nullo fibrorum,
quamvis plurimos tendicula ceperit , quidquam pifculen-
ti unquam in illorum ventriculis invenifle.. Ventriculi i
contentis mundato, interior tunica mucofa levi attritu
abfccdebat, forfan quia jam dies tertius prxtcrierat , ex
quo captus fuerat. Propi Stomachum in finiftra & anti-
ca parte intus quamplurima fbraminula & ofcula vidi ,
quinquaginta obiter numerahdo confpexi , qu.rdam ro-
tunda, quaidam femilunata erant, multa in extremitate
circulo albo ceu limbo praxhra, qux-dam obliqui infere-
bantur, unde, dum integra erant, ftylumxgriusadmitA
tebant , nec quicquam i ventriculo canaliculos fubire po-
tuit : nam prefsa foras tota illorum acie (olummodo mu-
cus albicans aut gryfcus nirbidiufculos , cafiortt odore
pneditus, copiofus admodum , absque ulla vel minima
tegmenti alicujus particula , exfudavit. Uno altcrovi
oiculo in ventTioilo intus inciso protinusplura , fcilicct
4. (.& plura foramina in ofculum illud delinentia appa-
ruerunt, & per ofculum citra obflaculum Itylum ufqnc ad
extremitatem coecam canaliculi adigere (iotui. Plures
canaliculorum fecundum longitudinem ad extremitates
incidi, infus pleni muco erant , ceu in favis apianis lo-
cali rocllc, quodeterfo apparuit fuperficies afperiufcula
inftar panni fcricei tunfi ; vidi quoque illorum fuperfi-
ciem internam vatiis capillaribus afpcrfam. Canaliculo-
rum tunica tenuis quidem eft , fed non adeo facili lace-
larnr. Videtur membiana mufculofe canaliculos foras
involvens, comprimere & conilringere , ac mucum in
illis genitum in cavum ventriculi, r.eceffitate exigente ,
ad icere ; fk vi quadam trudere. Poftquam attenti cana-
liculos perluftravi , illos abfeidi; fundus feu pars ventii-
culi , cui accreverant, eorumque radices fungorum genus
referebant, quodBauhtn. Porofum, alii vaginolum&
fpongiolum, noftrates Jlforocltctl appellant, foraminu-
lis non ampliusexalhmi illum ordinem (creantibus, qu»
in extremitatibus ccecis oblervabatur , ob canaliculorum
variam & plerumque obliquam infertionehi in tubulos
majores : & pier ique illorum adhuc largi fundebant mu-
cum turbidum cruore leviter tin&um (auciis vaiculis ca-
pillaribus , quamvis iteraris compreflionibus omnis cx-
hauilus videt etur fuccus in illis recondims.

Gula pr.-c inteflinis , ceu carr.ofior , vifi mufeulus ff-
flulofus quaii , maximi ob tumeam ejus exteriorem : in-
terna, ubi iu Stomachum defmebat , prominuit, lim-
F j humane

De Castore.

humque conii iruit , k quo apiculi albi pendebant in or-
b.-m, fimilcs illis , qui in lingua bubula elixa confpiciun-
rur. Ejufdem generis apiculos in guLx quoque parte k
limbo remotiore ab interna tunica dependentes plures vi-
di , deorfum fpedantes , qui ingreflum in ventriculum
facilitare, at regrelTum remorari videbantur: hanc in-
ternam quaque tunicam cum ventriculo non continuam
cognovi , evim illam integris ventriculi membranis fepa-
rare potuerim.

In P r t o r o tunica nervofii ventriculi prominuit ,
limbum feu circulum , feu valvulam circularem confti-
tuit, qua: egretTum admittere, regretTum vel impedire,
vel difficilem reddere videbatur : cr ilEor quoque & den-
fior& rugofa ac fulcis redis pnedita fuetat , ac fi Pylo-
rus fphinderis munus quoque obiret. Ante Pylorum m
Au edent fmum obfervavi, in quo propter circulum Py-
lori materia furfura regurgitatis hagnare potuiflet.

Intisiina gracili j ulnas odo longitudine fupe-
rarunt : Colan cum redo duas ulnas axjuavit : Cacum
itidem in (i niffro latere colo Sdnatum vaftiflimurofuit,.
imo amplius colo , definens in cacumen anguftum. Colon
pulchri in cellas dividebatur . quas firmabat linea alba
nervea: Continebat feces molliores , rcBum vero in Ici-
bala induratas : excrementa ex Tegmentis conflabant ,
fcetoris expertia, lici portionem, cacum, colon rcBum
ex corpore exempta & mundata inflanda curavi, atque
in umbra exficcavi. Incilo llco ad coli medium ufque :
In coli principio incidi primum valvulam Heo appofi-
Gtam i nerveam , circularem , & regreflum in Ileon im-

Etdientem : deinde ampliflim.im cavitatem feu fpatium
rgiflimum, in quo non procul ab Ilei oflioinfiniflro
latere ampliilimum orificium in cacum patens, cuiprx-
erat valvula nervea infignis , foras in cavitatem fpedans ,
ingreffum f.ecum largiorem & impetuofum remoraris : in
ejus parte inferiore dextri later is aliud ojlium apparuit/»
colon definens, in quo itidem valvula nervea circularis fi-
ta erat deorfum vergens , & defcenfum fircum conce-
dens. Denique obfervavi tot valvula/ incolo nerveas&
membraneas , quot ccllx fuerant : omnes femilunares
erant , plerumque dure libi oppofitx circulum faciebant ,
quxdam non quidem diredi oppolira: , at non procul di-
ftabanc, quo minhs circulum facerent. Quia inflatio per
redum fiebat magis valvulx coli in altum tollebantur.
Quamvis Colon fatis fuperque mundatum videretur , ni-
hilominus plurima fruflula Tegmentorum incolo&czco
comparebant. lntejhnum retium in pelvi amplum ad-
modum fuit , cui foris undique adhxfit mufculus fibris
redis prxditus unciarum trium longitudine , qui orieba-
tur ab ode pubis, a lateribus oflis Ilei & Ofle (aero , vali-
dus, nimirum ani levator , quem robuflum & undique
inteflinum hoc ambientem efle decuit ad retraliendum
anum longifis forti prolabentem in excretione fcibalo-
rum valdi aridorum. Sub hoc mufculo prope podicem
SphinBcr erat circularibus fibris dotatus, lutcjtiui rcBi
tunica exterior fibris redis validiflimis pnedita erat , ut
ipfum non fecus ac gulam mufculum fiflulofum nuncupa-
re aufim: Interna vero tunica admodum rugofa & pli-
catilis fuit, & levi attritu ab externa vicina abfcedehat:
cflque illa ipfa qua: in ani procidentia alias protuberare
videtur, & line periculo gangrzna affeda , edam in ho-
mine , ferro tolli potuit , & non raro difficiliori» St dolo-
rificx valdii exactionis caufa cft, ii tumeat.

Pancrias confidentia, colore &fitufe habebat,
ut in priore fibro : ejus JuBum monflravi obiter.

Nulla vaforum ladeorum vcftigia fupererant: Rece-
ptaculum Ctjti & JuBum thoracicum propter ea inqufle-
rere fuperfedi.

Visa Cava & Porta fanguine turgebant ,
quem venator ajebat femper adu frigidum efle , penes
authorem fit fides.

L 1 1 s admodum parvus fuit , longus tres uncias, latus
digitum parvum , gracilis admodum, fcilicet vixeraflitie
dorfi mediocris cultri , pallidi rubefeens , mediis , videba-
tur potius txnia ventriculo quafi afliita.

Him molle , rubicundum , pro animalis propor-
tione magnum, in lobos, ut in praecedenti, dirifum.

Visicula bilaria moli hepatis non refpon>
dens, parva, femiplena bile fluida: JuBu/ Manu/ ad
unciam unam extra hepar exporrigebatur.

'In cuti integra in pube rclida videbantur duo ofhaxn-
fignia, fuper ius fub ofle pubis cft nma ; inferius fub cauda
r.oDix eft: inter hxcoftia in utroque latere in cuti de-
pili utrinque apparuerunt duo foramina , qux ftylum ,
i«l non profundi admiferuut, ex quibus pii i ai iquot ri-
gidi & nigriufculi excreverunt , unciales longitudine.

In parte rimx fuperiore reconditur vinis: fub illo
rima , mediante membrana intergerina , in duas partes di-
viditur, quarum quxhbet in finum definit lateralem.

Pelle remota in inguine folummodb relidis foramini-
bus lateralibus & rima: parte inferiore , ubi membrana
dividebatur, in confpefhun venerunt Vefica liquore un-
duoso plcnx , Cajleorum, Tefticuli foras abdomen fici ,
& Denis , qiue ordine nunc explicanda funt.

Visica feu Folliculus St Castorium

groprii St ver 4 fic didum , una communi membrana S-
rofa St quafi mufculofa in quolibet latere tegebantur :
membrana lixc oriebatur fuo ofle pubis : involvebat
utruroque corpus & fub vefica feu Folliculo oblitcraba-
tur,- pneditaerat fibris redisSc obliquis, non videbatur
ob ortum & infertionem portio panniculi carnofi , fed
peculiaris mufculus membraneus , inferviens non foliim
involucri loco his partibus , vei um etiam illarum cora-
preflioni. Pinguedine & membrana hac mufculosi utrin-
que remoti , apertius in confpcdum venerunt Tejhculi
proceflibuspcritonari incluti, CaJloreumSt Vefica , fcil.
in quolibet latere tres diftindz partes. Vefica & C a /lo-
reum maniiefli diflinguebantur : quxhbet enim pars
tenui adhuc membrana inveftiebatur , perquam vafa ca-
pillaria fanguifera plurima difpergebannir , qux foboles
vaforum vicinorum hypoeaftricorum & Iliacorum. Ve-
fica figura frudui amygdalx cortice viridi tedofimilis
eft: longa uncias duas, lata unciam unam, crafla unciam
dimidiam: colore ex albo tubefccns: fuperficies externa
afperiufcula. Sublata tenui membrana tota fuperficies
incruflabatur glanJuli/ minutis deniS 'conglomeratis &
tenuiilimis fibrillis cohxrentibus , quibus legregatistota
fupeificies quafi verrucis ex albo ruDcfcentibus occupata
videbatur. GlanJula iftx, quas verruealer mihi appel-
lare liceat , tenacillimi membrana: veficx adh.rrebant ,
non fecus ac verrucx cuti : inter verrucas iftas vafa capil-
laria ferpebant plura : quxlibet quoque verrucarum in-
nrinutif limas alias glandulas citra lacerationem dividi po-
terat , apparentibiA intra interftitia quoque valis capilla
ribus , vet hra ad fupcrficiem veficx externam pertingere
oon licuit. Juxta

De Castor

Juxta collum ve ficu feu folliculi in parte ima fita erat
glandula phafeoli magnitudine , quae primo afpedu glo-
bofa erat : qua comprefca ex inferiore foramine prodiit
•fubdantia alba indar vermiculi, confidentia cafei recen-
ti»; craflitie pennas columbinas, quamvis foramen non
multum majus punfto lachrymali apparuerit , redolebat-
que euftoreum. Prefsa vefica prodiit ex vicino foramine
liquor oleaginofus citrinus odore gravi caftorei , im6 ca-
fei putridi Ambo haec foramina fita funt in fpatio inter-
medio inter rimam & anum. Quilibet harum vcficarum
continuit drachmam cum diraiaia liquoris oleaginofi , cui
cafeofi aliquid permixtum erat : liquor vafe exceptus in-
dar olei congelati protinfa concrevit: chartas illitus &
igni admotus drepitum diu edidit , antequam flammam
concepit , ac fi multum vel aqua; , vel falis ipfi permixtum
eflet : confumtd ver6 illo , quod miniis inflammabile
erat, luculentiiis arfit , quam charta nuda incenfa. Exi-
guo in vefica incifo foramine , inflata admodiim intume-
fcebat , flatu per naturale foramen non erumpente : In
fuperficic vefic* inflat* gluniulu verrucula amplius fe-
jungebantur, non tamen i flatu intumefeebant, nec vel
minima immutatio in cufiorco vicino contingit. Veficam
hinc totam fecundum longitudinem incidi , quarmundati
intus a liquore, vidi totam fuccingi i tenui membrana in-
dar amnii, rugofa & plicatili, qu* ab inflatione non ta-
lis evafit ; nam in altera oppolita vefica , quam non infla-
veram, fimilem membranam fuccingentem inveni : ap-
paruerunt quoque plurima minutiflimaofcula , quorum
quidam femen milii , qu*dam lentem 8c mediocrem fly-
lum adraiferunt : foris preilis glandulis verrucalibus ex
ofculisplerifque humor oleaginofus citrinus, exquibus-
dam quoque cafeofus in cavitatem veficat erupit : cuili-
bet enim glandul* ofculum , quandoque duo fubjefta
erant. Intus per membranam tenuem transparuerunt
quoque vala capillaria fanguifera plurima : infuper fuper-
ficies interna ob verrucarum radices admodum icxqualis
8rmonticulofafoit.

Collum vofieu intis angudum erat & rugofum , fulcis-
que re&is prasditum , quod foris aliquoulque flylum lu-
benteradmifit, intus vero coardatum xgriiis tranfitum
concellit. GUnluU illa glotofu collo velic* hujus ad-
jacens , phafeoli magnitudine , podquam illam A conten-
tis plani evacuavi, apparuit quoque ex conglomerata-
rum numero efle.

His perludratis Pefieum , illiso cadoreo, exemi,
quod facile pr*dare potui : nam propriis membranis di-
ftingucbatitur, & velici collum peculiarem exitum forti-
rum ed , definens in cutim glabram ofculo a rima unciam
dimidiam didante. Vtfici inversa & fuper digitum
extensa ofcula indar caliculorum apparuerunt, cin&a
limbo membraneo , ex quibus preilis verrucis adhuc
prodiit liquor oleaginofus, ex qutbufdam etiam ca-
fcofus.

Veficaefuperiori parti accumbebat cu floreum : Primo
intuitu corpus glandulofum conglomeratum efle v ideba-
tur : longum erat uncias tres , latum unciam cum dimi-
dia ubi latillimum , in extremitatibus unciam latum , ubi
crafliilimum vix unciam altum- Figura fimileeratpyro
oblongo ficcato > rotui dum lcd in parte antica & poltica
compreffum. Superficies ejus quoque cerebro anfra&uo-
fo comparari poterat. Color ejus gryfcu* driis fangui-
neis& rubicundis uitenmxtis. Superficiem Cufiora ve-

diebat membrana nervea plurimis vafis fanguiferis capil-
laribus dotata , quam in recenti facild, in pauli exficcato
•egrius , & nonnifi in aqua maceratam feparare poteram :
inter feparandum inveni illam non folum anfiaftus inter
fe colligare mediantibus fibris tenerrimis , fed etiam ipfos
anfraSus ubique etiam in profundi! limis fulcis undi-
que obtegere. Anfraftibus & gyris fegregatis& difru-
ptis digito fibris amphCls explicatis inter Iuleos profun-
diores vafa capillaria infignia & copiofa ferpere vidi. Re-
mota membrana nervea occurrit alia afpc&u pulcherri-

imo pro varia lucis admiflione & litu alios atque alios co-
lores , ut colla columbarum , odentabant. Membrana
harc argentea ubique uda erat a lympha tenuidima &
limpklulima. In rima orificium pollicem admittens in
cavitatem Cufiorei patuit: digito igitur indito, anfra-
&us, ceu rugas, omnes explicare valui: itaque penna
anferina indita & in lateribus orificio primum digitis
comprefso inflavi , protinUs omnes anfraaus amplius ex-
plicabantur ,& totum cufiorcum indar vefic* fecundum
omnes dimenfiones expandebatur , & podea Orificio
cum filo coar&ato indar vefic* rotundi , inquefiffierfi-
de plani perditit : ftc manifedi didici , Cufiorcum ,
quod antea corpus glandulofum opinabar , nihil aliud
efle, quam veficam aut burfam aliquam rugofam & pli-
catam > variofque in anfraftus & gyros redactam a mem-
brana ejus exteriore nervea. Burfi ijlu hac ratione ex-
plicata unciarum quatuor capax erat: nondum verd fla-
tu diftenta finum quidem obtinuit, fed vix drachm*
du* vel tres in illo recondi potuiflent. Podquam abundi'
hanc burfam foris contemplatus effem , mediam difeidi:-
In ejus cavitate continebatur fubdantia vcluti cerofa, fnb—
flava , friabilis, odore gravi & acri pndita , divila in fru-
flula, quorum alia pili, alia majore magnitudine occur-
rebant. Interna eius fuperficies eadem fubdantia oblita
foit, & paries ochra tinftus videbatur : intus quoque
membrana fquamofa fuit, unde fubdantia illa fubflava
hifccbat quali: adhifit autem fquamulis feu villis perti-
naciter, ut omnem cultri manubrio auferre & abradere-
nequierim citra villorum avulfionem: quibus avuhis fo-
ramina ceu acu infli&a in membrana relinquebantur.
Manifedi apparebat , fubdantiam illam cettam ab ato-
mis feu minutiflimis particulis parietem incrudautibus ,
attrituque (eparatis ortum & incrementa fua ducere. In
altero Cufiorco nondum explicato nec inflato, in orifi-
cio in rimam definente hafit fruflulum iubftanriicerol*
avellanea majus: illo fecundum longitudinem inciso in-
terna fupeificies quoque anfrafiuofa&gyrofa apparuit.
In utroque latere exterum vefic* id* & Cufiorcum pari-
le rariore habebant, nullaque inter illa» differentia ap-
paruit : tum quoque obfervavi utrinque veficam &ca-
doreum ob cutim, qua mediante cohxrent, itafeparari
pofle, ut ex uno ortu connexi maneant, cati ligamenti
feu vinculi intermedii beneficium prxflante: ncntnjuam.
ver6 gemino» folliculos utriusque lateris una membrana
concmdi pofle. PonJtu utriasque Cufiorci cum vofieu
ambabus vix Unciarum quatuor fuit , quamvis omni»;
frudula conqmfiverim, qux ad ipfius molem, prout a
venatoribus venundatur, pertinere credebam.

T tSTicuLos preter exfpedationan m hoc Cufion.

fub*

4$ D e C a

fub oflc pubis, prope caftoreum tunica: vaginali indufos
teperi : nulla in inguine fcroti aut tertianorum illic la-
tentium indicia foris vel vifu vel tadu fe monftrabant : &
quamvis (S a /torro vicini, nullam tamen intor illos & Cj-
floreum communio intercedebat live mediata , live im-
mediata. Vafa languifera per tunicam vaginalem fcu pe-
ritonxi procefliim manilcili transparebant , tam defe-
rentia, quam capillaria fuperficiem eorum permeaiuia.
T t s r i c u 1 1 leviter prefli in cavum abdominis rctro-
ceflerunt ac perftiterunt infiqu fuper olle pubis perito-
na-o intus infculpto, proceflu ejuscollabentc, adeo ut
nUi dextre id fieret , pari facilitate extrudi nequiret.

Terticulis fuperne inferebantur vasa uiffUH-
r i a vqlgo dicta, pyramidalia , varicoia & miris anarto-
mofibus ninc inde coalelcentia : illis incumbebant Epi-
dydnni & Perefletn : inter rue tcfticulorum parti para-
ftatis inferebantur, mediante membrana tenui , mufeuh
eremeftertt, pri mole illorum exigua, inligncs & lemi-
cavi , membrana tendine* ncrvolos involvente , ac li
mulculi illi validi fatis recradioni terticulorum intra ab-
domen infervirent. Tcfitcuh parvi admodiuii , albiilimi,
denfi , oblongi , ovo columbino minores fuerunt : ambo
fcrupulos quatuor pendebant , dum recentes erant : cx-
ficcafl exadi referebant acinum uva: pafpenigofumiic
fubfiifcum : amborum pondus tunc folummodo duode-
cim granorum erat : V idebantur nihil nili cuticula rugola
pulpa: expers: nec recentes, nec arcfadr Lefloreum re-
dolebant, imo infipidi & inodori erant: nulloque inge-
nio adulterari potuillent, quia, fraus protinis patuiilet

illi, qui fcmelnbritefliculum vel obiter vidiffet. fcpidi-
dy morum, Parailatarum & Vaforum Ejaculatoriorum
capreolis cauti folutis , vidi unum duihim continuum
«ffc : hoc vas fub orte pubis a:qua!i magnitudine , rotun-
dum , nerveum , fub orte pubis ulque ad veficx collum
incedebat, poft veficam ver6 quadruplo crallius evafc-
rat i pennaroque anferinam ada:quabat crailitie , miniis
durum & folidum exirtebat : Inferebantur utrinque ad la-
tera colh veficx. Ut accurati haKtomnia perlullraie pof-
Cem Vefictm per Uretlitam inflandam curavi : 1'cflc*
admodum intumuit , & globofa evafit : portio Urethrx
ab orificio interno uncia- longitudine , antequam peni
fubtendebatur, pollicem dirtenta awuavit : XJrethre au-
tem veretro concreta neutiquam ad hanc molem exten-
debatur. Portionem pollicis magnitudine collum appel-
lare liceat. Collo igitur Unciardiilantia ab orificio inter-
no ad latera inferebantur : In parte inter infcrtionem va-
forum ejaculatoriorum media inferebantur PxosrAT*,
quarum mira facies, nim circa infcrtionem unciam di-
midiam lana expanduntur in doo cornua longa verfus va-
fa ejaculatoria cucullam referentes, alba:, molles: fub
collo crailitie mediocris penrx , in extremitate gracilio-
res, quibus utrinque adiUL-lic glandula feminis cannabini
magnitudine , pellucida.

Inter cornu* Prefleterum & vefe Ejeculetoria Utrin-
qne fitum erat corput lecinietum ex veficulis & glandu-
lis compofitum, albicans, valis capillaribus fangiiiferis
exornatum : Visiculas simisaiii credidi.
Collo hoc vefic* inciso anterius , intus in parte portica &
inferiore vidi carunculam faftigiatara pili magnitudine ,
ita.prominet, ut linum infra habeat, in quem catheter
intrufos facile impingat. In medio caruncula: fuperni
ofculum apparuit , & dup alia ad latera , utrinque fcilicet
unum.

S T O R E.

Preflis tiftt e/eeuletoriit cx ofculis lateralibus prodiit
femen album cralhufailum : Coardatis veri veficulis fe-
minalibus ne guttula quidem exrtillavit : Preflis Proflaris
vel ambabus vel alterutro cornu fok» cx ofculo medio '
exiit humor tenuis fubflavus turbidus. Incifis fccundhm
longitudinem vafu eyeculetoriu cava erant , continentia
adhuc femen album coitum : Apertis Proflet u , quodli-
bet cornuum fulcum oblongum & profundum obtinuit,
qui ante infcrtionem coierunt. Vciicul» veru fecundum
longitudinem & decurtaturi cadis , nihil pra-ter lympham
tenuem clabentem vidi : Certi nihil , quod femini vafo-
rum ejaculatoriorum fimile effet.

Kxn is miniis convexi erant, quam in aliis animali-
bus, fed plani &comprdli, in ambitu acuminati : lon-
gi uncias duas cum femifle , lati unciam cum dimidia , ubi
craflillimi vix unciales fuerant.

P i L v i aperta pulchri fuperfidemejus vafis capi Ha-
bui pidtam vidi : CeruneuU atrii rubefeentes ampla-que
ex canalibus prominebant : Coardata pelvi in U reteret
videbantur in illis fulci redi , longi,

Uiirim validi erant & nervei : intra duplicatu-
ram veiica: ultra unciam procedebant antequam & qui-
dem obliqui in velicam hiarent.

V s s r c a feri vacua fuit , continuit urinam paucam
turbidam: eraterafla, rugola, plicis redis prxdita, py-
n mediocris magnitudine : infUta in molem infignera ex-
crevit.

Vasa Emulvintia venat fcilicet & arteria: am-
pl* fuerunt.

In pelvi ad latera inteftinircdi& veficercperiglan-
dulas duas ovales magnitudine avellana: , pulpofas , con-
tinentes mucum vifeidum: in ambitu porolas ac liacu
vulnufeula inflida fuiflent: cui ufui infervirent, divi-
nare nequii, cum partes vicinx Jam a me alia inquirente
lacerata: fuiflent: Forti redo hunc mucum impertiunt, .
qm fcmper tali abundat.

Pinis recondebatur in finu peculiari & fu pernori-
na : tegebatur gUnt albicans, rugofa preputio albo &
itidem rugoso , inferius habens friemini :

. Ex \Jrethri propendebant duo corpufcula laciniata
atro rubentia , nympku femellarum fimilia. Pars ejui
anterior olfea uncia- longitudine , tegitur cuti laxa rugo-
ia filicis redis praxhta , afperiufcula St multis maculis ni-
gris ordine quodam politis confperfa : Porterior ejus pars
mollis erat compotita cx duobus corporibus furgofisflc
Urethra: corpore funyofe tegebantur membrana dura
nervea : ortum ducebant ab oTle pubis circulo nerveo la-
to, intus atro rubelcentc: corpora fungofa fe habebant

Erorfux, ut ab Brenno defenouatur , nimirum medul-
: arundinacea: limilia erant : unum ab altero diftingue-
batur fepimentd nerveo : circa radicem penis inveni v*f*
feuguifer* iniignia , qua: aliquoufque verfus ejus latera
exporrigebantur, & corpora fungofa intrabant : Ibi
quoque reperi mujcuhi Irvetorrr virga:. OJ/iculum fir-
mum fle durum erat , album , nullo modo cartilagineum,
anterius globofum.

• ln eepite quoque quxdam notatn digna obvenerunt.
Musculus timpoxalis craffus & roburtus ad-
modum fuit : ob illum os jugulo arcuatum, ejus portione
reda foras protensi. Simu pro recipienda apophyfi
maxilla: infei ioris ab occipite dimidia uncia dirtabat , un-
de rctrorfiim quoque laxari potuiflet , fecus ac in homine

fit.

De C a s

fit. In ima parte orbito oculi tres monticuli promine-
bant , in quos dentium molarium radices delinebant :
Juxta monti culos idos incedebant nervi optici.

Dentis molaris ledecim habuit: in quolibet Utere ma-
xillarum tam fuperiorum quam inferiorum quatuor : me-
lonum inferiorum fitus oblique antrorfem vergebat , fu-
periorum obliqui retrorfiim : In maxilla fupenore pode-
riores non attingebant duos podicos inferiores , in infe-
riore anteriores non attingebant duos fuperiores. Inter
incifores & molares invenflpatium edentulum uncia lon-

Sius. lnciforet in maxilla fuperiore breviores funt palli-
iores coloris fulphurei : inferiores longiores & rubri :
ambo lati & a-qualiter acuti : Infirmet lubeunt fuperio-
re* , non acuminata fe tangunt: unde in meiforib tu lu-
perioribus linus infeulptused, quo inferiores excipiunt,
quod in avibus quoque quibusdam rapacibus videtur, fcil.
in aquilis , falconibus , etiam in Pfitads : hinc cojlorii
i carne denudatum eremum circa os roftrumquafi ha-
rum avium referebat. Non procul ab inciloribus duo fo-
ramina femiuncialia in peleto erant.

Aurium canalis furfum qrc&us erat : ubi oflcus ede
dedit, tympenum confpicicbatur.

Suturarum miram varietatem ob(ervari:5a;/rra.’ir
ad nilum extendebatur: Coronetis ante oculorum orbi-
tam ad duo illa foramina oblonga odis palati pertinge-
bat : pr.rter has plures alia: confpicuz fuerunt.

Ossa cranii denfa& valida, mediocriter crafla erant,
i iso u a admodum crada, totum os opplevit.

Quilibet oculorum feptem irmfculos obtinuit.
Reliquas partes, quia Rcligioforun* fercula futura
erant, non perludravi.

Nobihjjimus & Excel. Dominus D. Meximiliumu
Ucinncm Egermejenu , Medicine Profcffor in perantiqua
& inclyta Archiducali & Imperatoria c/ iceiemie Fri-
burgenji Britgoie optimi meritus , podquam ipfum pri-
mi Fibri Cedi hidoria: participem fcciflem , icripfit ad
me d. 8- ]ul. 1669. in ctjlorc A fe difle&o , ablatis jam
cadoreo & folliculo , circa domachum quoque Promi-
nentium illam rubicundam animadvcrtide , ac remotis
membrana tenui nervofa & cralliore rubicunda vidiile
tubulorum extremitates caxas , pulchro ordine fitas,
ceu glandulas conglomeratas : aperto ventriculo per plu-
ra ol cala majora oc minora , comprcfso foris ventriculo
in prominentia illa, exiide mucum album & gryfeum ,
lentum, Cefioreum redolentem , fubfalfum copiofe.
Ofcula*intus igri dylum admifidc, foris vero in apice
tubulorum inflido vulnere dylum citra obdaculum per
tubulos in cavum ventriculi tranfiide: fe quoque oblcr-
vafle cocum vaflillimum , fccc ibus impletum.

•AHe

INSTITUTA 1677. i»Oflob.
a SCRADERO,

DldeftA cute obfervavimus os tubis abfquc ulla
feri future penitus coalituro, adeoque diflicultir fe-
paiabile.

Mujcuh circa illud os admodum erant tumidi & ven-
tricofi.

V iKTRicuvs in fc continebat commiuuta ra-
menta lignorum & fruticum fubviridia.

TORE. 49

OF.so phagus valde camofus imprimis propi.ven'
triculum.

Omentum nullum comparuit.

Intistinvm C 01 cum manus latitudine, longitu-
dine ulnx majoris & amplius copiosa materia excremen-
titia erat infandum.

Colon tenue & exiguum, prxfcrtim verfus infe-
riora.

Vasi c* Cervix admodum longa, in externum uteri
collum delinens.

Ultra pubis os, extra abdomen quatuor follicu-
li (Cadorei receptacula) jacebant, majores fuperius, li-
gamentis fuis oili pubis annexi , albicante tunica invediti,
continentes in fe Cadoreum fecum fpicei coloris .mino-
res inferius rubicundis involucris praditi liquidoque &
albicante Cadoreo turgentes. Ab utroque folliculorum
pari pergebant quatuor duBut ad vulvam, in qua eorun-
dem ofliole clari poterant confpici , limbis membrana-
ceis munita , & extrinfecus occlufa.

Lien valdi exiguus.

Pancreas longidimun» intedinorum lateri , ficut
in avibus, adixum.

Folliculus fellis plani vacuus.

Cartilago mucronata femicircularis.

Pulmo rubicundidimus, pluribus lobis didimdus.

Pictus exile & angudum praifertim rrfpe&u ab-
dominis capacidimi.

In Cauda fquamofo involucro detra&o copiofi
apparebant Nervi.

Tisticoii indar minutorum ovorum uteri comu-

bus adhircbant.

Notabiles erant Lumbaris ounoole humo-
re aquofo turgentes.

Clavicul*, quibus multa animalia carent, hic aderant.

Ejus onfinum fuperius valdi carnofum podremb exa-
minavimus accuratius, ejulque totam fubdantiam inve-
nimus cavernofam , pluribulque didm&am cellulis & al-
veolis, intercurrente exilium glandularum congerie , 6
quibus omnibus facili negotio albicans liquor, faporisfub-
lalfi, poterat exprimi.

PARISIIS

Celebreta

ANimalhoc, cujus hic Aroromicam deferiptionem
exhibemus ex Canaria addtufhim.

Lutra: perquam fimile, nili quod craflius, majusve.
ponderis plus quam xxx.tt,. longitudo erat ped. j',. lati-
tudo pollic. xij.

Pili quibus corpus totum , cauda excepti , tegeba-
tur duplicis fpeciei erant , colore magnitudinoiuc diverii.

Oblongi, crailitiem pilorum habentes, pollic. lon-
gitudinem habebant . coloris ex rubro nigricantis, ait
valde Iplendentis , fubdantiz valdi folirlx.

Breves vix pollicis longit. habentes molles admodum
ut vel levidimis plumis axjuiparari queant.

C A r 1 r 1 s longitudo erat pollic. fada dimerfione
a nafi extremo ad occipitis poderiora , creftiu, pollic. v.
eo loco qui maxilli oifibus intci jedus.

Auris iis qua- lutra: limiles omnino, ro tundi, &
breves valde, pilis exterius ornat a: vix ullis intei ius.

G D in-

Digitizod by

50 D E C A

D i n r i s numero xx- horum anteriores iv. iique ma-
ximi luciforii erant, duo inferius, totidemque luperius
locati> inferiores fuperioribus longi majores, pollicis
longitudine hi quoties os clauditur ad porter ior a pro-
tenduntur fuperiorutn. Exterius fcmidrculares funt , ex-
tremo valdi acuto prxditi ; Color intemus albus , ex-
ternus fubnibicundus, ad croceum quodammodo ver-
gens.

Hos prarter inciforios Maxillares aderant xvj. utrin-
que viij. quorum iv. fuperiores , totidemque inferiores,
in his i dirertis fibi invicem impofitis nil confiderabile.

In Pidum rtrurtura lingularia occurrebant varia .
naturam animali huic aquam xque ac terram concdliffe
ad vice confcrvationcm manifertantia. fatuor etenim
licet ipfi pedes ad inrtar terreftrium , poiteriores tamen
ad natandum aptiores notabantur quam ad ambulandum,
digitis quatuor quibus conflabant membrana- ope conne-
xis , uti in pedibus anferum cernere licet ; membrana
bxc digitos connertens in anterioribus non aderat , hinc
manuum inrtar animali huic funt ad edendum. Lon-
gitudo nedum anteriorum calce ad extremum digiti ma-
ximi pollicum erat trium , po (feriorum pollic. vj.

Prarter ikites v- qui omnes in extremis unjuibur prx-
diti incilis, interius calami feriptorii inllar excavatis, in
parte exteriore cujusque pedis. Ossiculum erat emi-
nens , quod potuiflet haberi pro fexto digito , ii lepara-
tum fuiflet i pede , forfan ad robur datum.

C a u d jb Cartoris debetur quod T erreftribus xque ac
aquatilibus annumerare voluerint hoc animal feriptores
omnes, corpori etenim reliquo neutiquam refponrfet, pi-
fcium cauda; magis flmile , inveliiebatur cuticula fqua-
mofa.

Folamih txerctiom /ircum alvinarum Jeftinatum
inter caudam Sc os pubis, pollic. i j. pra-ter propter latitu-
dine inferiori magis litu , eo qui ert caudz . pollic. vj. eo
quiertoflium pubis. Ovalis ipfi fyura erat, cutis ubi-
que in ambitu nigricans, pilis deititura, facile aperie-
batur , claudebaturvi , non ope mufculi Splunrteris, uti
in aliis befl iis, fed utirimxfolent. Nec fblum alvina ex-
crementa hic exirum inveniebant , fed & XJrina ipfa ;
prxterquam enim quod intertini hic notaretur terminus,
etiam in parte anteriore, fuperioreque penis extiemuin
obfervabatur.

Cavitatis occurrebant dua , exiles , ad latera
foraminis dirti , utrinque una, ad hoc rtyluminatvum
dimiflum diducere neutiquam licebat. Cutem compri-
mentes tubercula duo notabamus, qua; V i s i c * erant
Cafiere xm eeutmentrr. Hxc res quo plenius nobis inno-
tcfceret, cutem totam feparavimus , hac enim ablata eo
loco ubi tubercula di&a reperiri diximus , Ve ficu nota-
bamus quatuor , eafque infignes valdi , circa inferiora
ollis pubis ; priores dux in .medio collocat* erant , reli-
quis prominentes magis , cordis fieurx haud abfimiles ,
quoties umex fpertantur , longitudinis erant pollic. ij.
cadcmque trallit ies. Ad partem inferiorem velicu larum

S T O R E.

harum duaalia ad erant , utrinque una , pyro compla-
nato, aut amygdalo viridi limites.

Veficis his quid contineretur quo conflaret, diflertione
unius farta liquorem effluere permittebamus , mellis in-
flar flavum, unrtuofum, foetidum , mflammabilem. Ca-
llores eo uti ad conciliandum fibi appetitum quando eo
carent, dicitur.

Tistis Canum tertibus fimiles, longiores tamin,
tcnuiorefque . longitudinis pollic. i. btitudTpolI fi.

Epididtmi! fimilitir ac vaia genitalia omnia eo-
dem fe prorfus modo habebant ac in Cane.

Pinis hic contrarium ac in Cane litura obtinebat,
ftyli inftar acuminatus, tenuis, ubi enim ab ofle pubis
ad umbilicum protenditur , hic defeendit deorfum ad ori-
ficium excrementorum ubi terminatur , rerto inteftino-
impofltus.

In partibus aliis imi ventris nil confiderabile. Muscu-
li» rERITOSSUM, VlNTllCVLV», VlSICA,
ut in Cane conftituebantur.

Intestinum Coi Cum pollic.x. longum erat, i*,
latum , linirtro in latere fub liene fitum , undedefcende-
bat ad Ortis Ilii cavum , ubi terminabatur rotundo extre-
mo appendice pollic. long. prxdito. lutejhua reliqua vix
differebant, adeo ut Colon difeernere neutiquam lice-
ret, longitudinis pedum xxviij.

L 1 1 n finirtro latere Ventriculo accumbebar- imb ope
venarum orto totidemque arteriarum nertebantur, vala
ex his brevia ; Celeria erat (ubrubicundi , longit. pol-
lic. vij.

H i r a t i s lobi erant v , color idem qui in Canibus,
concavx ipfmt parti immerfa erat Visica fillia
lobo duplici inclufa, longit. pollic. i*, laticud. poli. i.

Panciias Canino cpioque refponclebat pollic. x.
longitudinem, ij. latitudinem habens.

Pingue fatis licet animal , inprimis in ventre & cauda,
vix tamen adipis aliquid occurrebat in omento & arli-
pofa tunica renum.

R r n i s longit. erat. pol. ij. latit. poli. j.

Caktilaoo Xithoidis rotunda erat, tenuis,
flexilitque. Pcrtoris cavo conclufx partes vix differebant
a Caninis, pulmo Labis prxditusvj, horum tres in
latere erant dextro, duo in linirtro, unus minor in me-
diali ino.

In Coi di notatu dignum erat auriculam fmifiram
longi fuifle majorem dextra, quod etiam in aliis anima-
libus obfervatur, neutiquam in homine j longitudo cordis
pollic. erat jJ. latitudo fei i pollicij. •

Cranio ablato fnw occurrebant Meningis, ho-
rum Juprcmue aborte ethmoide procedens cerebrum di-
videbat in dextrum finiflrumqiie , fleque rerto durtu ac-
cedens cerebellum duos in rame t diviaebatur fatis nota-
biles , ad formam Y , utrinque progrediebantur cere-
bellum i Cerebro feparantes.

M eninge dura elevati C avitae exigua notabatur quam
finus causarat. PAR1SIENSES.

CA P.

De Cervo & Cerva.

C A P. X L
De Cervo & Cerva.
NOTATA

OSSIBUS.

CErvi tiha nodri fimilis , &fubeaadrag*lus, &
fubaRragaloos calcis, jl quoad tibiam ucrinque
oflicula duo altragalum condringunt.

Ot f aerum longum, anguflum , uno olle & principio
fecundi os ilium tangit.

Foramina intro « foras , ut in homine habet in duobus
primis fpondylis: in tertio tantum anti, fed per latus
etiam exeant : in quarto , & quinto foramen antica: , &
podici parti ob ollis tenuitatem commune : in fexto
cellat medulla.

Spondyli in lumhir fex, apophyfes horum tranfver-
fe etiam olli facro proximi , longi 8c furtum fpe&an-
tes, podici omnes cfeorfum.

In metaphreno tredecim fpondyli , <^uot & cofti :
fpondylus ipirnTciticet duodecimus ed &deci-

mustertius , & primus lumborum. Codi in medio inter
fpondylos omnes articulantur.

In eoSa , fpondyli feptem prilongi , infimus brevilTi-
tnus , dens brevis in fecundo , fed amplus & ad medullam
cavatus.

Septimus colli fpondylus non ed in lateribus pertufus
6. f.4. 1. ampla in lateribus corporum non apopliyfibus
habent foramina ad cervicalia vafa: fextus in quo dens
tantum fupemi in fuo corpore exiguum , feptimum ca-
piti proximum fupemi minimum, quod in foramen me-
dulla: incidit.

In ofle ptemam , & adragalum firrml excipiente fe-
cundum longitudinem totam cavitas ed, qui per fora-
men amplum in canalem medium duarum pedis trochlea-
rum incidit.

Spondyli thoracis, & lumborum parte antica acumi-
nati, non ut in homine rotundi.

Ligamentum habet in ifchii latere ad foramen pubis,
quale homines. JACOB. SYLVIUS m I/a^oge A-

natomica.

CUTE.

MObilem valde iis Cutim c(Tc ad fugandum quic-
quid moledum H I C H M O R. tradit.

CEREBRO.

PLixus aiTiFoaMis qualiter ex arteriis condi-
tuatur , vide hoc opere ubi de Cane , Vitulo ,
Ove , &t

SPINALI MEDULLA.

QUalitir hic didribuantur Sinus Spiuslir Meduli*
cum Venis & Arteriis vide capite de Ove.

MAMMIS.

D E Mannis legi hic poted caput de Cant.

SPLENE.

VASoatiN S pl in- ico a u m deconftitutionecon»
fule re poterit Lefior caput de Bove.

RENIBUS.

PEIvem Renum interius non cingi Tunied aburete*
ribus proveniente ut in homine, fed interditis vafo-
rum divaricatorum perviam, runicam eam ede , ubi ad il-
lorum cin&uram divellit fe , & ulterius continua non ed,
H I C H M O R. tradit figuraaue delineat.

Vasa Rinalia non undicunque Renum fubftan-
tiam adnatam haberent in homine& aliis , fed qua finum
fpe&ant eorum furculos nudos reperiri , & ubi anterio-
res cum poderioribus uniuntur , aliquid parenchymatis
intus iis adhirere.parvamque conftimerc extubcrantiam,
IDEM. M. «. part. j. cap. 4. dooft. plura vide qui de
Ovihut.

GENITALIBUS.

Circa C 1 n 1 t a l 1 a Cervarum & Damarum varia
notavit HARVEJUS hh. Jerener.anim. qui or-
dine accurato difpofita SCRADERUS exhibet
^i.4j.&l'eq.

In externo orificio, nec labra, nec clitoris, necnyra-
P i ™?1 duntaxat orificia duo (alterum urini
pectinis odi adjun&um , alterum vulvi inter anum &
urini meatum) reperiuntur. Cuticula merobranofa (qua-
'em in gallina obfervavimus) deorfum ab anoprotenfa
velabrum operit , ouod a femina , dum coit , aliquantu-
lum retrahitur , vel (altem a maris pene , cum vulvi ori-
ficium ingreditur , furfum propellitur.

Va^ma uteri. Vulva five vagina uteri, quiabexter-
no pudeixli odio ad internum matricis orificium extendi-
tur , in dama pariter ac muliere inter veficam urinariam
& intedinura reftum locatur : marisque genitali, formi
amplitudine, & longitudine refpondct. Eademddfeia»
oblongis intus rugis , fulcifque hians ad facilem diftbnfio-
nem, lentoque humore lubrica cernitur.

Cervixuteri. In fondo vulviorificiumangudiifimum
& oedufum confpicitur : principium nemjie cervicis ute-
ri , per quod quidquid ex uteri cavo propellitur , foris
emanat. Sequitur uteri cervix, iivcproccfliis, tranfitus-
qnc longior ac rotundior multo quam in muliere ; fibro-
fior etiam , craflior , & nervoiior , i vulvi fondo ad ute-
rum ufque protenfus. Ihd.

Cervice hac fecundum longitudinem refeida , videas
non modo ingredum ejus exteriorem, in vagin* fundo
confpicuum aridi coitnivere, firmiterque conglutinari,
adeo, ut ne air quidem inflatus , in uteri cavitatem pe-
netrare queat i fed & quinque alias confimilcs angudias
ordine collocatas , firmique contra omnem extranei rei
ingreflum conilritdas , & mucagine glutinosa figillatas.
lhid.

Suinque hi receflus didinihiflimi in cerva & dami
niciuntur, ceu totidem orificia uteri condritta, &
conglutinata ; qui merito credas munimenta adverfiis
cujuslibct rei introitum ; Aylus tamen c cavitate uteri
G x foras

DeCervo

foras cmifTus, dida foramina facili recludit ; & egredi-
tur. lix. 6 f.

Vrcrur. Uteri cavitas in cervis & damis minima eft';
uti & fubftantia ejus magnitudine & craflitie exigua.
Quippe uterus in illis animalibus eft tanquam vefti-
bul um five propyl.rum , in cujus cavitate iter utroque
apertum , aextrorfum & fimftrorfum in cornua deducit.

In Cervi & dama . ut & citeris quoque viviparis fan-
guineis (priter mulierem, fimiam & (olidi pedum ge-
nus) pars generationis pracipua non eft uterus, fed cor-
nua. IhJ.

Cornua ifta infra quidem cellulis quibufdam protube-
rantibus rugofa funt , ad coli mteiiim modum ; fupra ve-
ni (qua (pinam (pedant) Levia, & xqualia, ac quali
tsenia ligamentosa aft rida recurvantur ; feidimque, cor-
nuum indar, gracilcfcunt. Licet autem in cenarum &
damarum cornibus plures Cnt cellulx, non omnes ta-
men uniufmodi funt magnitudinis , (ed prima ceteris lon-
ge major eft , in qua potillitndm conceptus conci-
netur.

Quemadmodum^ muliere, ita fimilitet in damis &
cervis , cornua ureri utrinque cum tefticulis, omnibufque
uteri vafis , circumvicinis partibus (prafertim dorfo)
crafsi membrana annedunrur ; inque ek partes omnes
didi fufpenduntur ;, vaiaque uterina per eam diflemi»
nantur : in qua etiam veiictil.e quardam utrinque, & glan-
dulae cernuntur , quas Anatomici vulgo tefticulos appel-
lant. IhJ.

Subftantia cornuum uteri eft cuticularis , five tunica
camofa (qualis inteftinorum) venulisquibufdam gracil-
limis confperfa. Poteris eam , more Anatomico . in
plures. tunicas difpertire, diverfosqre fibrarum dudus
obfervare. Cornua ifta , inftar lumbricorum terreftrium,
fefe moventia fepi&sconfpexi. IhJ.

PJftJJteri. Vafapraparantiadida,& deferentia vel
ejaculantia hic non invenias.

Ven* uterina: omnes (utin muliere) originem i vena
cav4propi emulgentes ducunt: artem vero (quod illis
etiam cum muliere commune eft ) 6 ramis arteria: magna:
defeenderris cruralibus oriuntur : & quemadmodum
in muliere gravida , vafa uterina fanguinea plura &
majofa funt pro proportione , quam in reliquo ejus cor-
pore j ita quoque cervis & damis pragnantibusufu ve-
nit. Arteria: autem , ( contra quim in ceteris partibus)
multo quam vena: mimerofioresfunt; ezdcmquc infla-
ti vicinas venas pariter diftendunr : quod illis ab inflatis
venis vicillim non contingit. Hoc ipfiim quoque a D. Rio-
lano obfervatum video , IhJ.

Ttfhcxh. Tefticitli in his, ut & ovibus, capris ac bi-
fulcis omnibus, vifuntur quidem, fed funt quali parvi
glandula:, qui proflatis, aut mefenterii glandulis pro-
portione refponaeiit. Coitus tempore ( quando maribus
tefliculi turgent, & humore fcminalireplentur) in cer-
vis & damis , ceterilque viviparis omnibus (in quibus
reperiuntur) uteri cornua immutantur; tefliculi autem
(tanquam ad generationem r.ihil facerent) nec turgent,
nec quirquam k folita conflitutione (five anti coitum ,
fiveport ipfum) variant.

Umi qualis hic Graviditatis tempore conftitutio ,
& quam varia immutatio, imo qualiter le habeant rot-
Tvs partes omnes, ex iifdem Htrreii cxeratsuomt ve

8c Cerva.

excerpfit Idem SCRADERUS* Verba hic ha-
bentur. pag. ^8. & feq.

Menfe Septembri , cum primum femine ineun-
tur, earum uterus (cornua intelligo) paulo camofior
& craflior, mollior etiam Sc tenerior confpiritur. In
cavitate ucriuique cornu (parte illa qua: tanquam ti-
nia-ca perata eft ; nempe quAfpinx objicitur) caruncu-
la: quinque, ceu verruca: molles aut papilli ordine di-
fpofitx, protuberant : quarum prima reliquis major,
cetera-que fuo ordine continuo minoses funt ; quem-
admodum & ipfa cornua perpetuo dudu verius extre-
mum cacumen tenuantur. Earum aliqua; ad digiti craC-
iioris amplitudinem (quaG caro fimgofa luxurians)
cxcrelcunt : qua: aliis albidiores , aliis rubicundiores.
£«.67.

Circa diem Septembris viccfimum fextum aut vicefi-
mum od.ivum , (ut etiam poftea in Odobri) uterus craf-
fior redditur ; &canmculz jam tumidiores, mulierum
papillas referunt : ladi profundendo paratas crederes.
Abfciba harum fummitate, eafdem ex innumerabilibus
pundis albis compadas , tanquam ex totidem fetis cum
mucosi aliqua vifeiditateeredis, confpicabar: f.idaque
inter pollicem & indicem a radicibus furfum verf&m con-
ftridione, & fingulis putidis minima fanguinis guttula
prodiit. Unde duigentiore poftea indagine intellexi, to-
tidem arteriolarum capillamenta ede. Ih J.feq.

Uteri (fcil. cornuum) cavitas, & interior fuperficies
haud aliter, quam interior ventriculorum cerebri con-
cameratio aut caro glandis intra prxputium , tadu mol-
liflima, & lxv illima apparet In illa ver6 nec fperma
maris, necaliud quipniam ad conceptum fpedans inve-
nire unquam potui. Mares tamen interea quotidie coi-
tum celebrabant , egoque femellas quamplurirnas dide*
cabam. Vidi in nonnullis, carunculas inter fe vicinas
adeo , ut quali protuberantium quandam continuam , ex
quinque fimul jundis prae fc ferrem. Ex. 67 .f>. 199.

"Menfe OBthi. Plurimis quidem difledionibus menfe
Odobri, tum arti finitum earum coeundi terminum,
tum etiam poftea inflitutis; nunquam tamen in uteri ca-
vitate, aut ejus cornibus, femen aut Unguinem, alrerraf-
ve rei vel veftigium tiuidem reperirc licuit. Uterfis folum
major, & aliquantulum craflior; caruncula- quoque tu-
midiores ac floridiores confpiciebantur : i quibus fadi
digitis expreftione validiore, minimi (anguinis guttula:
emanabant : quemadmodum i gravidarum papillis, quar-
to pr.vgnationis menfe , lac aquofum exprimi folet Iu
unius quidem, aut alterius utero prater naturam exte-
nuato , inveni putrilaginem quandam viridem & ichoro-
fam, abfcdfus inftar . cavitatem ejus replentem; cetera
tamen , dama- illa: fani erant & obefulx ; non minus
reliquis , quas fimul recenter madaras infpeximus.
£x.68.

Circa Odobris finem, 8c principium Novembris, fi-
nito jam tandem coitu , femellifque a marium conlortio
difcedcntibus . coepit uteru^ (aliis prius, aliis pofterihis)
minorem molem pra fe ferre, atque interioris cavitatis
paries, ccu inflatus, tumefieri: namque ubi cellulz nu-
per erant, ibi nunc globuli interii» extuberabant , qui
cavitatem fere omnem opplebant ; adeo ut latera (efe
mutuo tangentia & quafi agglutinata confpicercntur , ri-
hilque inter le ('patii relinquerent. IhJ.

Caruncula: nihilo majores, fed albidiores tantum, &

quafi

Cervo & C

erva.

quafi aqua calida macent» videbantur ■ quales la&antis
papillz , flatim ab infantis fudu , conlpici folcnt. San-
guinem veroex illis, ut antea , digitorum comprcifione ,
elicere non potui. IhJ.

Interior illa uteri fuperficies tuberibus inflata , adeo
nunc tencra,delicata, & l»vis evafit.ut nihil fupra. Credas
equidem , ventriculorum cerebri mollitiem adefle , digi-
tumquc ei admovens , nifi oculos confutueris, vix perci-
pias te eam tangere. Jamque aperto flatim poli Interne»
cioncm uteri flnu ; undolum ac tefludineum motum f»pe
vidi (qualis in ima parte cochle», aut limacis , dum re-
pit , confpicitur) quafi uterus efTct animal in animali ,
motumque proprium exerceret. IhJ.

Paulo poli dicta interioris tunic» uteri extuberantia
foti Icere , (ac fi madore perfunderetur) Sc paulatim fide-
re i atque extenuari expit ; quinetiam nonnullis, fed raro

Eurulcnta quzdam materia (fudoris in modum) adhxrc-
at. Vifa primum hac materia, dubitabam, num maris
femen efle , an ex puriore illius parte conco&um quid
arbitrarer. Quoniam autem camrariliimf, & in paucis
admodum «impicabar ; & jam viginti diebus prxteriiflet
cum maribus confuetudo ; materiaque ipfa non eflet len-
ta, vifeida , aut fpumofa , (quale femen deprehenditur)
fed magis friabilis , & purulenta , ad flavedinem tendens,
appareret ; potitis calii aliquo , vel a fudore , ex nimio
curfu ante necem defatigatis, eam contigifle judica-
bam. IhJ.

Quo clanus tanti momenti experimentum , (nihil Ici-
Iicetetiamnum feminis aut concept&sinutericavorcpe-
riri) porteris conflaret ; Sereniflimus Rex experiendi
causa (quoniam in omnibus idem concipiendi modus , &
tempus eft ) duodecim circiter damas feminas , circa ini-
tium Oflobris, ab omni marium confortiofegregavit,
murifque inclufas in vivario fuo idibus Hamptonienlibus
vicino detinuit. Ne vero quis cauflaretur ; nasitafeclu-
fos, femen ex ultimis congrellibus retinuifle, (coitus
enim tempus nondum prxtcrierat) earum aliqua difle-
cui, vidique, nihil feminis in ipfarum uteris mperefle:
cum rcliqux tamen ex prxcedaneo coitu , (ceu contagio
quodam prxgnantcs fuerint , fetufque fuos flato tempo-
re pcpcrcrint. IhJ.

McnfiUovemkn. Circa diem Novembris duodecimum,
aut decimum quartum, aliquid primum in uteri dama-
rum cavo , ad futuram prolem pertinens, reperiri , pluri-
morum annorum experientia edodus, vereteftor. IhJ-
Memini quidem , anno falutis i6j). conceptionis li-
gna , five exordia , paulo citios appamifle ; quod tem-
pertas nubila, & pluviofa eflet. In cervis etiam, qux
fex feptemve diebus pt ilis, quam damz , coeunt ; octa-
vo vel nono circiter Noveraorisdie, aliquod femper fu-
turi fetus veiligium deprehendi. Quid autem illud (it, &
quomodo inchoetur, jam dicam IhJ.

Paulo antequam quippiam difeernitur , uteri five cor-
nuum fubftantia minor apparet, quam cum primum libi-
dinabantur ; albxque carunculx flaccidiores funt , &
interioris tunicx proniberantia fublidit aliquantulum ,
corrugatur , ac madeicit Circa tempus erim prxdiclum,
per mediam utrifquecorRU atque etiam uteri cavitatem,
mucola quxdam filamenta (tanquam aranearum rclx)
ab ultimo five fuperiore cornuum angulo ducuntur , qux
fimul jun&a , membranofam , ac mucilaginofam tuni-
cam , live nunticam vacuam referunt. Atque & plexus

choroYdes per cerebri ventriculos traducitur ; ita faccu -
lus ifl e oblongus, per totum utriulque cornu, interme-
diique uteri cavitatem protelatur. In quo dufiu, intra ru-
gas fatifccritis tunicx interioris fele infimians , inter prae—
didas globulofas extuberantia*, tenues fibras implicat,
ad eum prorlus modum , quo pia mater intra cerebri gy-
ros feabfcondit. IhJ.

Poft diem unum aut alterum, mantica hac impletur
aquosa , albi , lenta , & albuginea materia ; longum-

3ue farcimen humore ifto plenum refert. Lentore qui-
emfuo exteriore uteri lateribnscontincntibusaliquan-
tulum adhxret ; ita tamen, nt facili ab iis feparari queat :
quippe in uteri anguftia (ubi conrtringitur , dum eam
pertranfit) arrepta illa , ex utroque cornu integra educi-
tur, modo caute adum fuerit.

Conceptus ille adaudus & extradus , figura manticx,
five duplicis farciminis deprehenditur ,• & exterius qui-
dem, purulenta quadam iorde oblinitur ,- intusverolu-
bricusert , lentumque humorem , ovi albumini liquidiori’
non abfimilem, in fe continet. IhJ.

Primordia hxc circa diem decimum odavum No-
vembris, ant (ad fummum) vicefimum primum, per-
ficiuntur ,• klquc interdum in dextro cornu , aliquando
in finirtro , nonnunquam in utroque ; habentque in fir
materiam colliquatam , transparcntem , & cryrtallinam,-
propria tunica tcnuillima , atque orbiculari contentam,
liumoreque eo, in quo poflea conceptus natat, long^
puriorem; in cujus medio, fibra* languinx ,& pundiim
laliens (primum futuri fictus fundamentum) circa ullam
praterea cujuslibet rei prxfen tiara, clari dilcerritur.

Chorion totum conceptum involvit , & per utrurn-
qite cornu extenditur: amnion in priore aqua natans in
alterutro duntaxat cornu continetur ; nili ubi gemini fe-
tus adfuerint quo cafu, utrivis una hac tunica ineftv
Exteriorem membranam alicubi fi diflecueris , aqua tur-
bidior llatim omnisex utroque cornu effluit; cryllalli-
naver6', qux in interiore amnio eft, non fimul elabitur,
nifi & ipfiini quoque apeitum fuerit. IhJ.

Vena qux primum in humore cryflallino intra amnium
confpicitur, e pundo faliente origir.em trahit; atque
umbilicalium vaforum naturam , & orificium fubit ; pau-
latimque audior reddita , in alias quoque ramificationes
per colliquamentum fparfas, protelari cernitur. IhJ.

Colliquamnctum integrum aqux tepida clara in va-
fc argenteo vel ftanneo inditum , punitum laliens in-
nantium oculis perbelli exhibet ; Eique liquentibus-
diebus (vigeiimo primo, aut vigefimo fecundo) mu-
cago, indar vermiculi, galba forma, adjacet, induas
partes divila; ex quarum altera truncus formatur ; ei
altera caput; fpina, mftar carina, paululum inflexa ;.
caput ex tribus veficulis , five globulis parvis imper-
feat compotitum cernitur, & in aqua cryftallina na-
tans , crelcit continui . figuramque debitam adipifcitur-
Poft fextum & vicefimum Nov diem , fetus corpore
propemodum perftdo cernitur ; atque indilcriminatim,.
quibufdam in dextro , quibufdam in liniftro cornu , repe-
ritur: quibus autem gemelli fetus contingunt, iis in
utrolibet cornu unus adeft.

Eodem tempore, mas a femini genitalibus fuisfacilA
difiinguitur. Marem & feminam (prout cafustulcrit)
modo in dextro , modo in finirtro cornu invenias. Sx-
piu . -liuen feminam in dextro . in liniil ro marem oblcr-
G j vavir.

De Cervo & Cerva.

vari : idque frequenter in damis , quae gemellos utero ge-
rebant, mibi videre contigit. Ex. 69.

Pedes formatos, ungulas fidas, mucofas, pirumque fla-
vefcentcs viilere licet. IhJ.

Quamprimum fetus formari incipit , fic crefcere ; fub-
ftantia uteri plurimfrm extenuatur ; contra quam in mu-
liere ufu venit. Quippe in Cerva & Dama , quanti) ma-
gis emhrvo augetur , tanto propius etiam earum uteri
Cornua aa inteftini formam accedunt ; (in quo fretus con-
tinetur) facculum refert , licet amplitudine fit capacitate
fui, alterum exiuperct. IhJ.

Ovum hoc , five conceptus nufpiam hadenus matris la-
teribus adhxrct vel adnalcitur , (quanquam f.rtus jam
perfodus cernitur) fcd facili negotio integmm eduxeris.
IhJ .

Venarum umbilicalium ora , intra conceptus albumen,
& vicinos humores , corumque tunicas obhterantur; nu-
fpiam autem adliuc utero adnexa funt , licet per eas venas
folas alimentum fetui fubmimdretur. Si unicus ferus fue-
rit, illius vaforum umbilicalium didributioadurrumque
cornu (ramulis quibufitam per uteri cavitatem didudis)
protenditur , ut utrinque alimentum hauriant. Sin bini
adfuerint (in lingulis nempe comibus unus) uterque va-
fafua umbilicalia in illam foKim conceptus partem difle-
minat , qu* proprio fuo cornu rcfpondet : nimirum dex-
ter fetus 4 dextra conceptus parte vidum quarrit , linifter
dfmiftra: ceteraque etiam fimiliter conceptus geminus
cum ovo gemellifico fefe habet. IhJ.

Sub finem Nov. partes omnes clari acdiftind4 digno-
fcuntur ; fetufque jam magnitudine fab* majoris . vel
nucis mofohat* apparet ; occipite quidem prominulo, ut
in pullo; fed oculis minoribus : Os ad utramque auricu-
lam hians cernitur : buccae enim & labia ultimo perfi-
ciuntur, utpote partes cutanea;. IhJ.

Fanum magnitudine faba; majufcul, intra tunicam
amnion tranfparentem , in pui illimo fuo pabulo natan-
tem t vafi argenteo aqua limpidifiima pleno fep4 indidi ;
h.cc que pottifim&m notatu digna oblerva vi : Cerebrum
albumine ovi paulfi crallius (tanquam lac mediocriter
coagulatum) rudique forma, fine calvaria, intra am-

par) alba funt, & quafi fpermarica. Truncus venarum
umbilicalium ex corde oritur , jecorifque gibbum tran-
fiens, in vena: porta: truncum perforatur ; indeque pau-
lulum nrogrediis , & inplurimaspropaginesdifpertitus,
per colliquamenmm & tunicam Chorion innumerabili-
bus furculis diffunditur. Latera utrinque d fpinaafcen-
dunt; unde thorax quafi cymba aut navicula apparet;
priufquam cor, & pulmones intra ejus ambitum recon-
duntur. Inccdina, cor, aliaque vifcera plani confpicua
funt, videnturque corporis veluti appendicula:; donec
obdudo anterius thorace., atque abdomine, intra eorun-
dem cavitatem occluduntur. Eodem tempore latera
utrobique, tam pedoris, quam alvi, alba, mucilagi-
nofa, fit quafi finularisconditutionisvifuntur; nili quod
per interiora pedoris exiles quxdam & capillares line»
candiditlim* occurrant ; quarum indicio inter futuras
codas, psrtefque lateris camofas difiinguimus. IhJ.

M.nfe Det uniri. Principio Dccembru audior jam &
perfodior fetus confpicitur ; digiti nempe longitudine.
Cor, ceteraque vifocra fit mtcilina (qu* antea foris ap-

penfa cernebantur) in corporis cavum abfeonduntur; ut
ea citra fodionem intueri , cordifque pulfum dill inguere

nequeas. Ex. 70.

Conceptus, five ovum , mediantibus in utrolibet cornu
quinis carunculis utero totidem in locis copulatur , fic ad-
nafeitur , ron adefi tamen, quin facili conatu avelli queat.
Quod ubi fidum eft ; in exteriore Chorii fuperficic , qui
utero per didas carunculas ndhatrebat , vedigia harum
fr-njualia , lentorequodam vifeofafit rugofa confptciun-
tur; quafi eodem glutine adhxfio, fiveconjundiofada
foret. Caruncula: , qu* prifu (tanquam fungi aut ver-
rucx) uteri lateribus adnatx cernebantur ; nunc conce-
ptui annexa:, vicem fupplert placent* IhJ.

In Embryone hoc tempore didcdfli interiora omnia
didinda, & perfeda conlpiduntur, prxfortim ventri-
culus, intedina, cor, renes & pulmones; quietiamin
lobos divifi , fanguinolenti apparent , fbrmamque debi-
tam nadi funt. Color autem nis rubicundior eit, quam
iis, qui afirem aliquando infoirarunt; quod pulmone* ,
ab eo dilatari , albedinem induant. IhJ.

In fetu femineo teftes juxta renes , in uteri fufpenfo-
rio, utnnque ad fines cornuum, pofit i funt ; majorefqoe
proportione , quam in adultis , oc , caruncularum indar,
albi vifuntur. IhJ.

In fetus ventriculo materia aquea (non abfimilisei,
in qui natat) reperitur; fed turbidior paulb, minufque
tranfparens ; quale lac eft , cum primum pnegnantibu*
mulieribus, circaquartum aut quintum menfem , 4 pa-
pillis emulgetur ; vel ferum albidius , quod nos miti
pofjct dicimus. IhJ.

Inintedinisfupcrionbns chylus ex eidem materii co-
di abundat ; In colo autem excrementa virefcenria ,
& formata foybala apparere incipiunt. IhJ.

Urachum non invenio perforatum; nec differentiam
aliquam tunica: allantoidis (qu* urinam continere dici-
tur) a chorio: neque urinam in fecundis reperto , fed in
vefica, eamqueeopiofam. Veficaipfa oblongior, inter
arterias umbilicales i ramis arteria: magnx defcendentii
ortas, fita eft. IhJ.

Jecur rudeeft.&propemodum informe; ac quafi ali-

bientem undique membranam continetur. Cordis conus 1 ,quid pnrter naturam effet , videtur fothm rubicunda &
albicat; ceteraque omnia vifcera (ipfuroque adeo hc- languinolenta eflufio. Cerebrum nonnihil figuratum intra

membranam crafiiorem continetur. Oculi fub pallebri»
occulti latent ; hxqueadefi invicem conglutinat* funt, _
ardeque coharent , (velut canibus mox ab ortu evenit) '
ut eas disjungere, oculofque aperire vix potuerim. Pe-
dorisofla , & coft* jam fonfim durefeunt : mufculorum
quoque color, exalboinfanguinemtranfit. IhJ.

Inftitutis per hunc menfcm plurimis difledionibus , fi-
dus fumquottdie certior, carunculas illas placent* ute-
nn* othcio fungi : e*demque jam rubicund* ac turgi-
d*, nucis juglandis magnitudine reperiebantur. Con-
ceptus , quem antea mucoris folhm ope carunculis adhx-
rere diximus , jam vaforum umbilicalium ramufculos , in
ip&s carunculas (ut piant* radices fuas in terram) inie-
rit , quibus utero agglutinatur, ficadnafcitur. IhJ.

Sub finem Decembris , fetum fpitham* longitudinis,
fcfc valid4 moventem , calcitrantemque vidimus- Os ac
fauces aperiebat, daudebatque. Cor in pericardio fi-
tum . ditledoque pedore confpicunm , manifcft4 forti-
terque pulfabat ; ventriculi tamen ejus uniformes erant ,
fic magnitudinis ejufdcm ; parique cacumine (ceu bici-
piti

De Cervo & Cer

v A.

piti cono) conflabant : parietum quoque craflities aequa-
lis apparuit. Quin etiam liquidA vidimus, cordis auri-
culas (qua: hoc tempore, tanquam veficx ma jufculx. fan-
guine replebantur) poflquam cor ultra pulfaredcliiflet ,
motum luum diutule continuare. ItiJ.

Interiora omnia, qux nuper quidem perfeda erant,
nunc ampliora St confpediora funt : Calvaria autem car-
tilaginea , partimque oflira eft. Ungula- flavefeentes,
flexiles , ac molles (ut adultorum aqua calida cmollitx)
eonfpiciuntur. Carunculx quoque maxima- (ceu fungi
grandiores) per totam uteri cavitatem extenduntur, pla-
centarque vicem plani fubcunt : propagines enim com-
plures amplxquc venarum umbilicalium in illas pene-
trant. Itia.

Inquocunque hujufmodi conceptu , unicus folAm fac-
tus cfforinatur ; ejus vafa umbilicalia ad omnes caruncu-
las (tum ejusdem, tum etiam oppoflti lateris) derivan-
tur : in quo autem bini fetus adlunt, eorum utriushbet
umbilicalium ramificatio, non ultra ejufdem lateris ca-
runculas porrigitur. Ex. 70.

Vena? umbilicales minores vcrliis fetum tendentes,
dum coSunt , jn alias majores definunt, exdemque fimi-
liter ulteilus progreflx , & unita; , in alteras maiores ;
tandeinque duos truncos conflituunt, quiiimul jundi,
fanguinem in venam cavam & portam regerunt.

Arteria; vero umbilicales (4 ramis arteria; magna; de-
fcendcntis orte) dux funt , perquam exigux , nec nifi
ob pulftim confpicua; : exdemque ambitum conceptus j
(fcif. ad conjunftionem placenta:, flve caruncularum cum ;
venarum propaginibus) d id uda; in capillares primnm ,
ac demum in invifibilesobliterantur. IHJ.

Quemadmodum in utero, vaforum umbilicalium ex- !
trema in carunculas terminantur ; ita fimilitcr extra eum
vafa uterina (qua copiofa & larga funt) fanguinem a
matre verfus matricem i mediante mljicriforionim dudu)
deferentia , in eafdem carunculas forinfecus delinunt.
Notandum etiam , vafa interiora fer4 omnia venas efle ;
exteriora verA plurima efle arteriarum propagines. IHJ.

In gibba live convexa caruncularum parte, qux conce-
ptum fpcidat , miram Naturi obfervav i folertiam: in
plurimis nempe cavitatibus & cotyledonibus, five aceta-
bulis exterius hiantibus, materia alba & mucilaginofa '
reperiebatur ; qua,- (ut mei favos) carunculam totam
implebat; eratque colore, confidentia. ac fapore albu-
mini ovi perfundis . Conceptum veri ii carunculis iftisfi
avulferis ; videas illicocx fingulis cotyledonibus & favis ,
eorundemque mucore , totidem furcillo* , five capillares
vaforum umbilicalium ramufculos (tanquam filamenta
oblonga) fi mul extrahi : quemadmodum herbas 4 terra ,
cvulfas radices fiix comitantur. IHJ.

Unde c!ar4 conflat , vaforum umbilicalium extrema ,
nullo modo cum vafis uterinis per anaflomofin conjungi ;
neque fanguinem ex illis haurire; fed in mucagineuti
terminari, atque obliterari , indequefihi alimentum fu-
merc; eodem prorfus modo, quo antea ex humore al-
bugineo intra conceptus tunicas comprebcnfo , vidura
qua-i itaba- 1. IHJ.

Idque etiam inde porre) cognofcitur, quod extrema
umbilicalium filamenta, cm 4 pixdido mucoie extra-
huntur. a'bannminAcoi'fpicantur. Ex. 70.

Denique , fi carunculas illas digitis coniprefieris ; ex
carum una aliqua (tanquam ex papilla) fucci iftiusal*-

bilis facil4 cochlearis menfura emulgetur: idque nullo
apparente fanguir.e ; quem attedatu, etiam valido, nun-
quam elicueris. Quinetiam caruncula fic emulda atque
inanita, comprcflx fpongix inftar , contrahitur & flac-
cdlit; nlurimifqne foraminibus pertufa cernitur. IHJ.

Mcnjikur Jjtixirio , FcHuxno , Vjiij. Finito Decem-
bri, caruncula; minus firmiter, quam antea, utero ad-
ha-rent ; parvoque negotio ab eodem disjnnguntur. ImA
quo grandior fictus fuerit, partuique vicinior,- eAfaci-
liiis etiam caruncula- iftz ab utero recedunt: tandemqne
(ceu frudus maturior ab arbore) fua fpor.tc , tanquam
ad conceptum attinentes, ab utero delabuntur. IHJ.

His ao utero feparatis ; videas, in earum relidis ve*
ftigiis arteriolarum adeuntium purida fanguinem funde- •
re. Sin verA ab ipfis carunculis conceptum avulferis, fan-
piis ex illis non emanat ; veriim contra 4 vaforum fo-
lAm finibus ex conceptu prodeuntibus, effluit. Ex. 70.

Poft Decembrem, nihil novi aut notatu digni evenit ,
de quo non fit didum prius prxtcr pilos, dentes, cor-
nua & ftmilia) fed ea omnia audiora lolum apparent.
Ex. 70. Hadcnus H A R V E J U S.

CutYLiDONis pollicem alta- copiofiflimos Cj-
n jlicultt monflrabant, & r umero & fitu dr. crfos ab il-
lis qui in vaccino utero eonfpiciuntur ; cumChoiionfc-
paraiem Radices Chorii didis Cotiledonibus ir.fixasind4
eduxi, nulla ne quidem gutti fanguinis cifufa , lingu-
las radices attentius examinanti duplex fubftantia fe ma-
nifcftabat, exterior albicans & transparens, Gclstmx ad
inftar , qux fac:14patirbaWrlefe abradi interior rubicun-
da. St fecundum radicum longitudinem extenfa conti-
nua vafis fanguineis, qux penetrabant in coipus ipfius
fertus , qui jam tum omn ibus filis numeris ablofutus erat,

& brachium circit4r longus.

Ea ratione Chorii feparationem adminifiravi ut a-
mnion & allantoidesa leinviccmdiftindxconfpiccren-
tur, nec tam4n effunderentur humores, quo exadius
humorum proportio inveniretur, tumor inxmuio con-
centus ad eum qui inallantoide continebatur cam habet
rationem qux eft ; o. ad 1 ) . amnii humor limpidus St fub-
falfus adulo aceti fpritu albefeebat, idem aceti Ipirinis
humorem allantoides qui dulcis erat St albus , & alno fla-
vum reddebat, fubfequente manifolia prxeipitatiotie.
Spiritus vini redificatus reddebat amnii liquori colorem
quam aceti fpiritus mutaverat , St pnreipitattonem impe-
diebat quotiescunque illi milcebatur ante aflufioncm fpi-
ntus aceti: Inallantoide reperiebantur corperx JohJx
oblonga & albicantia fimilialadi concreto, fed tenacins
compada , frr4 ut efle folet Cordis polypus. A Vefici
in allantoidem patens a£ri via erat , interiori amnii fuper-
ficici elegantem ornatum addebant propendentes ab illa
quali JhriualHe copiofillimx , qux varix longitudinis
erant , quibufdaru earum longitudine digitum trans-
verfum a-quantibus, inflata tuba uteros intumuit. Te- -
jit euh ovisfplcfii , fibra; motrices ab utero vel ejus tu-
bis ad tefticulosufque extendebantur: extra tefliculum .
membranas inter lixrebat oblonga veficula limpidilfimo 1
humore turgens. STENON1US m Djkic.
Iit. L p. aa 6.

FOR-

Chameleonte.

E OE T U.

IN Cerva juniore deprehendis tenellus foetus cum fe-
cnndinis fuis ovum Gallinz iquantibus. Difciflis fe-
cundinir profufoque liquare intus albugineo prodibat
Foetus in luo parum inflexo fitu perfe&i viri duos indicia
articulos exasjuaus , poft aliqualetn pro reihlineo poficu
extentionem aliquantum excedens peifafii fatis confor-
matus: mafculus vmno craititie mediocris netri-
cum acus , longitudine veri quam pennz anferinz roe-
d luin przterproptcr emetitur, cura iisiicuiouim
notis perfcfiis , cauda pro ratione proportionis lon-
giori articulationibus fuis diftuxfta , pene de cztcro cras-
liori.

Abdomen mirosao undique claufum ut nil pro-
penderet , umbilicalia autem vasa variorum fi-
lamentorum indar ad hypogadrii initium exirent. Dis-
fefta illa membranula cc quod illi in mufculorum for-
fan rudimentum incumbebat , apparuit u i p a t i s fub-
dantia, fcd indigcdi indar floridi ( quadantenus coagu-
lati) fanguinis , fic etiam suis, ac paulo nigrican-
tior.

Renis utrinqucpro ratione fictus majusculi, gra-
num piperis mediocre zquantes, cum aliquot incifuris.

Ventriculus cum binis fuis appendicibus ad gra-
ni cannabini magnitudinem accedentibus appenfa (cras-
lions dupli modo) odendebatintedina.

Defupir Diaphrauma, & utrinque C o s r * *r-
rx , circa miKi regionem mcmbranofa fubdantia
jun&z, inferius cum spuriarum quali initiis.

Hinc pulmonrs, pili liortorum majoris magnitu-
dine , C o R autim piperis feri grano par , exangue ta-
min , cum venula; circa tempora , maxillas , & in ipfo
(runco forent confpicuz.

Eviiceratus ita fertus lateralitir carinaque fua pla-
ni referebat colubrum , f fundulum , cui interanea fua
exempta.

Caput ma jusculum , avellanam majorem excedens,
nuxillit , in obtufum quafi rodrum utrinque protenfis,
lingua (didu&o ore) elegante , latitudine dorfi cul-
tri mediocris.

Oculi effudi Cannabis aut cardamomi majoris gra-
num axj nantes, cum pupilla per fubtile palpebrarum
tegmen admodum confpicua.

Auricula protende, feJ, fi adultorum conferas
circumcirca obtuliores.

Cerebrum i Cerebella in apicem quafi quendam
abeurte intra tenellam adhuc & membranofam calva-
riam diflinSum, album ac crafliim indar fpiffie mucila-
ginis tragacantli*.

Ungula 8c articulatione/ pedum perquam confpi-
civt' , fulidiusculx , albe, ut ipfa quoque fpma. DA-
NIEL LUDOVICUS MtfccUxn. cunofor. anni vj.
<*j: e^l.

C A P. XII.
De Chamaeleonte.
A N A T O M E

Communicat a

a PANAROIO.

ejus

OC u l i Mufcuhi dedituri motum naacifcuntur
in omnem partem i corrogatione membrau*, qtne
fibrarum ciliarium beneficio contrafta oculum
trahit quocunque ed movendus , ficut frons alioquin cor-
rugari folet..

Nervi optici ex Cerebro enati flarim dividun-
tur, utfinguli ad fuum oculum vergant, nunquam con-
jungantur, f. confundantur , ut in homine. Hinc unius
oculi motum alter non flarim fequitur. Laxi funt non
tenfi ut ad pofteriora fine ruptura refle&i potlint.

Linguam inveni non efle aliud quam canalem con
cavum in exortu, Scpropi finem camafum,fpongtoJ'um
& vifcofum , in cujus canalis medio tranlit fkmcuhm.
qui extenditur & contrahitur inftar Chorda: tcftudinis, in-
feriturque in linguz finem , quum ab o(Tc byoide fumat
initium.

Ossis ntoidis alia quam in homine fabrica , nam
ejus pars extenditur in longum infinuatquefe in linguz
concavitatem , ut inftar gladii in vagina recondatur , ab
hujus odis extremo camlaginofo fumculus ille oritur lin-
guam retrahens-

L i r n i caret , & V t s i c a , nec igitur bibit , nec
mejit, fed alimenta ingefta deglutit . eademque parum
mutata per alvum dejicit, ut naturali licentem laborare
videatur.

Diaphraoma nullum hic confpicitur.
Pulmonis fatis fpongioii , rari , & parvi.
Viscera exiguum in abdomine fparium occupant,
ut aere potius plenam videatur quam vifceribus. Reliqua
vifcera ab humanis vix differunt.

•silis

Quam exhibuit

THOM. BARTHOLINUS.

ANimal eft innoxium , & fi ad lumen folis vel diei op-
ponatur feri tranducens.

Oculorum orbes , quod mirum , in divertas par-
tes fle&it, unoque momento dextrum oculum potis eft ad
anteriora movere , & finiflrum ad pofteriora , im5 ele-
vato capite oculorum beneficio tergum fuum intuetur,
quod nobis natura denegavir.

L t s o u a tam langa ut longitudinem totius corporis
feri exzquct. Complicata illa in ore latet annutorum in-
ftar, quam totam explicat , emittitque m&u oculi ad ca-
ptandas mufeas, &c. qu* facile adlizrent muco linguz
lubricz, & fequuntur captantis du&um.

Dentis ipfi acuti fed parvi.

Cuti m maculx diftinguunt, qux quofv is colores
vicinos imbibunt, viridem facili & nigrum , difficilius ru-
brum. Mutationem hanc colorum luas habere periodos

Vchn-

De C H A M OE LEONTE.

'Vthngita retulit, qui plurcs vidit in jEpyrfto Chamoeleon-
>tes: nam mani & circa vefperamviridescoloresoften-
dit , circa meridiem ad nigrorem vergit , circa nodem
pallet, media node candicat. obf.6x. Ccnt.x.

*AVta

C hamoelcontis ^gyptiaci ,

mjlituta a

PARISIENS1BUS.

CU r » pedus abdomenque inveOiente difledd fe-
parataque Mimiiaki fe offerebant piarim*
Collas colligantes , Spatiaque intercollalia occupantes,
pellucida; adeo , ut interiora transparerent Venter totus
divilus cartilagine X^phoide.

Ventre aperto Hepar occurrebat , ex quo ad Co-
das nothas Te extendebat folliculus fsllis, in-
tra hepatis lobum duplicem in liniftro latere , pifum ma-
gmtuJmc referens, feri rotunjur, obfcure virtfccm/,
ab ejus collo JuBu/ procedebat h lari ut.

Hepatis parenchyma durum fatis , variis cavitatibus
przditum , colon/ ex nigro rubicundi. Duos divideba-
tur in toici , quorum dexter Aniftrum magnitudine ali-
quomodo fuperarc videbatur.

Hepati fuccumbebat Ventriculus, qui OEfo-
phagi in ventre quodammodo dilatati continuatio vide-
batur, per pedoris cavum defeendebat redo prius du-
du , hinc recurvabatur verfus pylorum quodammodo
ibique etiam anguftiori fado membranz apparebant
durx.

Ventriculus ejufdem erat fubfianti*, coloriique cum
OEfopliogo, Tume * quippi dux albicantes , minimi
cransparentes , utrumque conii i tuebant. Longrtudini/
erant fimul fumptx hz partes pollic. )}.

Circa pylori terminum Intistinum amplum ma-
gis ocurrcbat , hujus anfraBm imprimis confiderabiles
tres, prmnu ad latus dextrum pylori, afrer circa ventris
inferiora, undi fwfumadfcendebat verfus ventriculum,
ubi tcrtiu/ flexus , tb quod ad anum iterum excurreret.
LonptuJimr erat feptem pollicum, ejufdem ubique am-
plitudinis» nigricantisomnind eolocu , Membraniscon-
nedcbaturqux Mesenterium conllitucbant. Va-
fa in hoc notabantur fanguine adhuc repleta, fibrx iti-
dem albicantes vaforum laBeorum fpecie ; in medio
•membranz mefenterium conflituemis, qux pellucida val-
de , particula quxdam Angularis vel pancreaa afellianum
vel receptaculum peeyuetianum reprxfentabat , impofli-
bile quamvis vaforum {anguiferorum ramulos in mefen-
terio unum in truncum colliget e, unus tamen fc offere-
bat, qui pro Vena peri* trunco habebatur.

Lienis nullum veftigium. Renisus animalculumhoc
carere Authores omnes tradunt ; Reperiebamus nihilo
minus particulas duas carneas oblongas ad fpinx latera in
regione lumborum & odis fani, Itas renes habebamus, fa-
cite erat eas feporara , adeoque pro mufculis pfoas haberi
non poterant . firmiter tamen ali igatz erant circa extre-
mitatem inteflini , ubi utero firmius anneditur.

Parcnclymate przditx fatis valido, denfo , colori $ fub-
rubicundi, ferofa humore repleto ; quod prxeipuum,
ad fentenUx ooftrx robur plurimum faciens , comitat erat

•>7

in utrimque metlio , membrana gaudet «firmi, quam ptl.
vim renum vocare licebat

UriRiis collo fuo carni illi incumbebat , quam re-
nes efle credebamus , fub extremo inteflini , fimilirerae
in avibus; Cornua hic aderant uti in befliis aliis ad pol-
licum ji. latitudinem exrenfa, ex collo piocetlentia , in
idemque reflexa : varix erant amplitudinis. Ora nulla ob-
fervare nobis licuit uteri cavum (ivi confideraverimus, fi-
ve membranas adfitas Ovarium didum conflituentes.

Vifcera prxeipua , Hepar fcil. Ventriculus , Inteflina
colligata erant ope ligamenti fortis, quod fepti inflari
Cartilagine Xiphoide, ad Ventri» inferiora defcendcbar.
Aderant& Membran * timilcsquxabeadcmcarrilaginc
ad dextra Aniftrave extendebantur , Diaphragma eas di-
cit Harvtjut in avibus, quod negat fabnatu eoquodear-
nofa non fint; hx fani pellucidx valde erant omni car-
nofitatedeflitutx.

Loco eo qui pulmonibus debetur particulx dux
fe exhibebant, qux antequam flatu extenderentur carun-
culis fimiles, iifque exiguis valdi , fabx magnitudine,
rofis rubris colore refpondentes, utrinque cordi adfitx. Et
tamen portio hxc pulmones in totum haud poterat con-
ftituerc , convetriertius cenfebamus eam pro pulmonum
membranis fupremis contradis corrugat is vi amrraere, in
quibus tubercula rubicundiora, qux quoties flatu mem-
branx extendebantur, iifdem fubfidentibus uniebantur.
Aeque carnofacorpuicula referebant. Spongiofum corpus
neutiquam hic admitti poteft , quale Panarolu t dari vult,
fola membranarum colledio occurrit.

T r a c ii s a brevis admodum ex annulis cartilagineis
vulgari modo compofitx Laryngem Epiglottide/ dux
confliruere videbantur, claudebant hx Rimam, non ut
in aliis animalibus fonum edentibus , qui in Chamaeleonte
noltro nullus . redam , fed transvertam.

Cor valdi exiguum , acumina tumvi. ^ uricul * In
fignis amplitutudinis , An iftra imprimis» rubicundiores
Corde, quod pallidum latis. Va/a /anguinea cordi ad-
fita fanguine repleta.

Ciribrum paucifllmii quantitate aderat , fpinali
medulla haud duplo craliius. Albicantis valdi illa colori/
erat, hoc fubgrifei.

Nervi optici haud breves adeo ac quidem Ari-
ftoteles Peribit ; protuberanti * hic cerebri dux, quje ner-
vorum didorum principia , feparabantur in duos funicu-
los longos , qui inferebantur elobo ocuh extra axem.

Oculus Tunica conjunftivM tedus erat , fub qua
Mufcuhrum Infcrtio notabatur ; non fibrx hx , quod
Panarolo placet, fed caro mufculofa vera.

Sub Tunica conjundiva Mufculut aderat rotundus
qui oculum palpebrx cormedebat, unde oculi xque ac
palpeprxinferviebat motui; fpeciatim tam<!n palpebrx
foramen exiguum claudebat. Mufculo hoc elevato Iri/
occurrebat integra, Jon/lonmr quamvis Chamcleonti
eam deneget. Tunica Cornea tenuis valdi , pars antica
Uvex craffa fatis, & dura, poflrca vero tenuis.

Humoris ocuh aquei omnes, ut difeernere eos im-
poflibile. Criftailinus aliis quoque mixtus.

Auditorii miatus, nec adeo fenfus audiris
Indicium in hoc animali ullum , quod nec recipit ncc edit
fonum ullum.

Nervi ex Spin ali medullla procedente» no*
labiles fatis vifceribus omnibus remotis.

H C AB-

Cauni rralll Chamileontem prxditum ^iriftetelet
fcribit , niti circa maxillas & Cauda* principium , ad in
nodro totum corpus ea gaudebat , exceptis iis locis qua:
peftoris atque abdominis , ubi mufculi omnes membrana:
pellucida:, duplicis , fibrof.eque conditutkmcm refere-
bant, & fibras has fufficcre judicabamus relpirationi illi
qua: m hoc animali tarda valdi. Mufculi ipli rubicundi ,
tendonibus argenteis prxditi, pinguedine omnideditu-
ti , cujus nullum in toto «orpore veftigium.

Lingua came conflabat alba , rotunda , circa ex-
treipum parum acuminata. Apertum hoc , facci indar
excavatum. Olli hyoidi uniebatur beneficio du&us cu-
iufdam intedini fpeciem habentis , cujus longitudo pol-
lic. rj. exterius membranofa* intus nervofx fubdanti*.
Vafi lingua gaudebat plurimis, ob copiam fanguinis ,
qux lingularis hic, fimilitir ac in univerfo reliquo corpo-
re; quamvis eum adefle negaverit Aridoteles.

Ossa cranium condituentia Mufculo temporali ful-
ciendo folbni infervire videbantur, ingens hic valde fibro-
{x fubdantia- carnis fpecie totum caput occupabat , in fu-
premo Cranii notabantur Cnfta tres ; quae concurrebant
in acumen verfus podica , quarum illae qua: oculos te-
gunt fupcrciliorum indar fpatia roagr.a" relinquebant qui
Zygomitis indar erant.

Maxilla mjhrioru pars quxvis duobus ofliculis conda-
bat per diarthrofm jun&is. Proceflus qui a maxilla: parte
podica ad temporalis odis articulum le extendit, fingula-
rc os erat.

Dorf Jpina cum eauJa vertebris componebatur lxxiv.
harum in collo ij. in dorfo xviij , in lumbis ij. inofie fa-
croij, inca11d.1L. fola vertebra colli prinia proceflii prae-
dita erat fpinolo furfuin erecto , utrinque , prxter ordi-
nem, excepta. Reliqua- omnes parte fui luperiore ca-
vitatem habebant qua recipiebant , inferiore caput, quod
recipiebatur. Ginglimus adeoque articulatio lixc dici
poterat. Proceffiu unicuique feptem , exceptis iis qu*
caudx funt, in quibus ofto notabantur, Ipinofx fcil.
duE, fuperior major , & inferior, exilis valJe, transver-
f.eduE, & obliqua- quatuor. Obliquarum ope articula-
tio omnis perficiebatur fupei loribus procellibus lupra im-
pofitE vertebra- proceOus inferiores longe fatis fe exten-
dentibus,

CojUrum in quovis larere xviij , tripUcir hE condi-
tionis, fuperiorum du.x dernura non attingebant , iimi-
liter ac tres inferiores. Tertia , quarta , quinta Si fexta
ope appendicum , non cartilaginofarum fed cjufdcm cum
•collis fubdantiE, demo jungebantur, novem colis re-
liquE derno neutiquam cohErebant , fed oppoliti lateris
codte qua-vis earum uniebatur communis appendicis in-
terventu.

Sternum oflibus condabat iv, horum primum am-
plum valde.

SrspuU ejus- amplitudinis erant ut fc extenderent a
fpina a.i ipfum dernuin, cni cohxrebant, adeo ut Clavi-
cularum etiam munere fungi viderentur.

Ops htneminsts circo pubem uniebantur modo ordi-
nario ; cum olle tamen facro os ilium haud jungebatur.

Or humer 1 , quod per gynglimum rodebatur fcapulx
procelfum exhibebat circa caput Trochanteri limilenr,
aberat hic in ofle femoris quod per Enarthrofin articula-
batur cum ode Ifclno.

Pedum, anteriorum xqueac exteriorum quivi» «Jf~

De Chams«leonte.

hui condabat duobus, qiueradiocubitovefimilia magts
quam T ibix & fibula* , eb quod utrumque per articulum
jungeretur odi femoris xque ac odi tiumeri.

Manuum iv. eadem conditutio, nili quod in anterio-
ribus Carpe in poderioribus Tarfo fimile quid notare-
tur , ofTa chm hic majora , ibi minora , hxc numero fex
iilaxij. Nec Metacarpus nec Metatarfus aderat, nifi di-
gitorum internodia duo priora eo nomine donare pla-
ceat, quarum articulatio Cunilis illiqux Metacarpi &
Metatarfi.

C A P. XIII.

Dc Cuniculo.

A T

SPINALI MEDULLA.

Sinus Spiualii Medulis cum Venit & Artern, qua-
liter hic didnbuantur, vide capite de Ove.

PARTIBUS VARIIS.

C Eubium ut in av ibus nullos habebat gyros.

Diktis in inferiori maxilla primores qui duo funt
in parte fui podica dentem utrinque habent exiguum lon-
giusculum indar lubulx.

Tiiymus hic etifim aderat.

Diaphiacma valdi pellucidum in parte nervofa ,
adeo ut pulmones transparerent.

In Umi comubusccllulx, minores tamen iis qux
in Colo intedino. Fibrx reftx erant ad commodiorem
dilatationem. Nulla hic ejus conditionis corpora qualia
in vitulo ex quibus podea oriuntur Cotyledones. A M-
STELODAM.

OCULO & NA-SO.

DE Vasis oculaxidu» & Nasalibus le-
gi hic potcd caput de Vitule.

MAMMIS.

DE Mammabum /h & 'Numere lege ex tVhar-
tene hic propofita capite de Cane.

PULMONE.

Pui Mosis in fcetii uteroadhOcdetentodenfosfan-
C

guinolentosvi fingulari experimento reprehendit , in
eo vero qui extra eum albicantes fpongiofosque STE-
NONIUS, vkie Epifi. Bartk. 55. Cent. rv.

PANCREATE.

Ductum p ancis aticum fimpliccm hic dari,
cumque xv. vel xvj. digitis transvertis fub pyloro ui-
tedinum ingredi, GRAAFIUS notat.

INTESTINIS..

IN Cumulo fcemini menfe Febr. 1 666. Intistinum
coicum amplum & longum , Ita ut totius coqxins

De C u

longitudinem fuperaret , intus membranosi cochleati
valvula puditum ab uno extremo ad alterum extensa.
Colon ligamentis, cellulis, g^ndulisquc plurimis

^ Rictum tres (pithamas longum obfervarunt AM-
STELODAMENSES

S E C U N D I N f S.

PLacint* Uteiikz de conft itutior.e vide caput
de y*cti & Cane , imprimis caput de Ove ubi ex
fibr jk^hjuap-nJ. varia proponuntur.

Placenta: uterina:, Membranarum fcetum ambientium
quzque eo faciunt conftiturioncm naturalem cap. t N, de-
clarat N E E D H A M his verbi» : Medium quid inter
placentifvra & glandulifera fretum cunicularem pronun-
tiavimus cap.ij.ii ngulis nempi fretibus lingulas placentas
impertit hoc animal , qua- tamin utero mediante glan-
dulofo corpore agglutinantur- Prioresillas Cotyledonis
vocat Everlmritu, & unicuique Embryoni binas tribuit,
fabx majoris magnitudine. Hoc cft placentam in medio
dividit, ubi rima fatis magna hiat, & fini omni negotio
ex altero latere poteft divelli ; utplurimum taiy n ex alia
parte concrefcunt, neque prorfus feparari poliunt, nifi vi
carnibus fada. Imb non raro fecunda fiffura apparet qua:
corpus hoc tripartitum reddet. Quia tamAnhaic perpe-
tua non funt , et ubi funt omnes lobi fimul furapti in pla-
cer.ta: figuram difponuntur ego mallem tanquam unicam
deferibete. Idque eo potius, quia lienem ipfuin in tres lo-
bos diftindillimos divifum nonrarb invenerim m Cane ,
neque tarain aufus fum tres illi lienes tribuere ; quum
omnes fimul collari unicum tantum lienem tum magnitu-
dine tum figura «quarent.

Ei ipterim incumbif flaniutcfum aliquod corpus, quod
jyhartoKtu placenta: tacinacex non inepti ajfimilat.
£ ver ar itu in ejus facie fuperiore qua: uterum (pedar fe-
ptem foramma numerat , quibus vafa uter i in fe recipit ,
ibiJemque terminari eafdem (latuit, & groindi nullam
cum umbilicalibus Anaflomofin dari : ir.tfnm redi mo-
met idem hoc quoque corpus cum fcctu exire . & a matre
matuntate quadam fui decidere.

Priufquam in hujus conceptus defcriptionC( ulterius
pereimus, monendum eftgl^ndulofum corpus i placen-
ta (eparandum non dTc, donec perada ell membranarum
Anatomc ; quippi quod per placenta: riman ad ipfura
ufijue pertingat tunica urinaria , & adeo arde adhxreat,
ut nifi hic drfrupta avelli nonpollit, eodem itaque ali-
quamdiu dimillo extera aggredere.

Extimam Membranarum fuperficiem mollem e fle &
albicantem cito corfpicies » faltem quoufque fe extende-
rint Vafa ibidem fparfa invenies. Extrema vero cornua
hac lanugine deftiruur.tUr & prorfus pellucent. Har.c
albugineam luofiat, Ciani pro Chorio habeo, flatuoquc
fubtus iplain repere vafa praxli&a , & ex membrana pro-
ximi cui incumbunt liquorem fuum fugere. Stcunia vero
illa tunica eft omnium maxima integrum conceptum am-
pledcns. Feri fcmilunans apparet ; convexa fui parte
tertum ambit, concavi placentam attingit , inflata Re-
nem humanum tum figura tum magnitudine xmulatur.
Vafa fuper eju* faciem fparfa fi probi animadverteris ,
videbis in truncum tand^pr colligi qui placerti prorfus
neglcda ad umbilicum pergit, neque funiculum alibi con-
tingit. Nam intra abdomen ad mcfenterium pergunt &

N I C U L O.

vafa illa Omphalo nufeutcrica alibi deferipta conllituum .
Sis cautilfmius in hujus membrana: apertura, ne fimul
etiam fubjcdam vulneres, tutillimi fiet fi ex concava
parte adoriatis; emiflo liquore inflari poteft, ut figuram
luam melius prodat, inflata quoque tuatlimi cultro finde-
tur fine vicinarum tunicarum injuria.

Hifce peradis & amnion itidem in parte convexa
aperi, humoreque per exiguum foramen emiflo infles ,
tum demfim aliam membranam relinqui videbis liquore
turgidam . qua: a funiculi divaricatione I). e. ab urachi fi-
ne ortf principio acuto verfus placentam pergit , ean-
demque pro baii habet. Hanc ego pro urinaris habeo,
& urachi dilatationem puto ; & hujus gratia corpus glan-
dulofum relinquendum monui , ne dum illud aufers hu-
jus liquorum emittas.

Tandim funiculo perfequendo vacabis tum quatenus
ad placentam pergit, totus enim illi impenditur, tum
quatenus abdomen ingreditur. Sic etiam vafa mefente-
rica quxrere poteris, quod nili fumma cora excquaris
operam ludes. Ego forcipibus uti foleo , & omnes abdo-
minis mufculo-i cum parte thoracis abfeindere. Iiifce le-
vitir fublatis & nvmu fufpenfis poteris tum venam umbi-
lici ad hepar , tum Arterias ejufoem ad aorue finem , item
mefenteiii vafa ad ipfius mediam glandulam pergentia in-
■ qua: nili cautiflimi tradentur in pulillo animali fa-

tueri;

cili

n^jn:

itur, fupcrerit demum placentarum fepa-

rumfl
ratio.

Multim refert an cuniculum domeflicam eligas an
agreflem. & quali coeli flatu fiat fedio. SiaereRem gelu
rigente fecucris habebis omnia clara & memoranas fucco
turgidas ; fi domefi icam coelo pluvio vix occurrent plu-
res quem dux membranx, humor pancillimus. Ego
dura in folisdomefiicis laboravi Everardi fententiam oe
numero membranarum fecutus fum. quam tioflea agrefH-
bus confpedis depofui hxc N E E D H A M.

C n o a 1 1 membranx figura hic renis figuram quo*
daniminoreprxfentat. GRAEF. iemul.Organir.

Cherton infigni quodam ramo potitur, qui prout ex-
tra fretus abdomen pervenit , relidis valis (anguineis ter-
fus placentam excurrentibus inter amqji & urinarue
membranx duplicaturas laterahtir ad chorion pergit cu-
jus partes omnes perambulat, liem.

Uno loliim in loco utero adnafeitur , fimilitir ac in ho-
mine. liem.

De Chorii conflitutione quxque ei faciunt vide qux
habemus ex Graefio capite de Ove.

Aius roiDis membrana hic inter foetum, &
placentam uterinam ad latera vaforum umbilicalium
tantum collocata , figuram neutiquam farciminalem
obtinet; fcd ex variis cavitatibus circa vafa umbilicalia
concurrentibus conflari videtu»; quemadmodum elegan-
ter patet , fi tubulum per placentam in ejus cavitatem im-
milens» inflata enim hxc tunica concamerationem talem
efformat , qualem exhibet "Tabula 17. in cujus cellulis
urmofus quidam liquor inefle ronfpicitur ; qui autem ra-
tione hk i vefici urinarii ad eam tranfeat , necdum afle-
qui potuimus, qualemcuraque in perfenttando diligen-
tiam adliibuerimus ; nam licqfin velicam flatum aut li-
quorem immitteremus, ne minimum quidem in urira-
r tam Iranc tunicam propellere potuimus. Hem.

Piacinta parte ei qua Chortfc anr.editur rubet ,
alteri vero qui cum utero copulatur albicat. liem.

H a Gtne-

6 o

De Cuniculo.

Gener rtiMu hiftoriam quique eo faciunt lingulari ca-
pite quod xyj. eft proponit Grsrfm Je mulier. organis his
verbis.

Quandoquidem ea omnia , qui pr.Tcedcntibus capiti-
bus tradidimus, in homine ad oculum deroonltrari ne-
queant; ad brutorum difTeftiones nos contulimus, ac
elegimus ea, quomm nobis maxima copia fuppeditari
poterat , quorum coeundi tempora exadt notari , & qua:
plurcs fcetus firaul eniti confueverunc ; ut quod in uno
deeffet , in altero examinari poflet : iteque in hunc finem
pra; citeris (elegimus cuniculorum genus. Et ift certo
quodam ordine ungula confcriberemus, primo cuniculi
foemelli a mare necdum coinpreffie genitales partes in-
tueri nobis allubuit ,• illa itaque difleata Vaginam admo-
dum latam & odo circiter digitos longam videre licuit ;
eaque fccundiun longitudinem aperta , In fuperiori ejus
parte femilunari fepto divisi duo conftrifta olcula pro-
minebant, utriufque nempe cornu principium, UtePus
enim in cuniculis ftatim ab ipsi vagina.in duas partes di-
rimitur , quarum una dextrorfum , altera hniftrorfum
vcigit ad trium plus minus digitorum latitudinem , ubi
ilico coardantur , & cum Ovidu&ibus continuantur ; qui
in hifce animalibus peculiarem fitum obtinent ; quoniam
leniter inflatis uteri comibus non extuberant , nec flatus
in eos penetrat propter laxas quafdam fimbrias inftar val-
vula: inteftini Coli concidentes. Ovidudiqulli gracili
principio a cornibus exorti ad quinque cireiteWigitorum
longitudinem ferpentino duftu fcniim magis ac magis fe-
fe dilatando ultra Tefticulos excui-runt, donec venus il-
los retorqueantur , & infundibuli adinflar terminentur,
quorum una extremitas cum Teftibus, altera per gracil-
limanr membranam rurfus cum cornu copulatur ; ira ut
hoc membranofo vinculo Tefe f ontrahente , infundibu-
lum verfu» Teftes cogatur, eolque amplexetur ; cui
etiam contribuere videtur vinculum, mediante quo cor-
nu extremo anne&uiitur Teflicuh ; qui licet exigui, plu-
rima tamen Ova limpidiflima in fe continebant, quibus
difledis liquor viiadus inftar albuminis exprimebatur.
Hac promi fisi.

Dimidii heri poft coitum aliam aperuimus ; cuius
ntcri cornu aliquantulum rubicundiora vidimus ; Teui-
culorumvero Ova necdum immutato erant, nifi fbrfan
pauxillulum de limpitudine fua rcmififfent : in vagina
autem uterive cornibus nihil omnino feminis aut quid ei
iimile deprehendere potuimus.

Sex circiter Heri/ poft coitum aliam diflecuimus; m
cujus Tefticulis Ovorum folliculi ad rubedinem verge-
bant, ex quibus acu pertufis materia lenta ac limpida
erumpebat . fubiequente cruore e 1'angumeis vafcolis per
folliculos difperfispromanantc : femen quoque in hic ne-
quaquam inveftigarc potuimus.

Viguit t quMuar horu poft eoicum aliam cultro fubje-
cimus j in cujus uno Tcfticulo tres, in a!tcro*]uinquc
Ovorum folliculos admodum immutatos competimus ;
nam qui prius limpidi nulloque colore przditi erant,
nunc opaci & diluto-rubicundi evaierant , in quorum fu-
perficiei medio perexigua veluti papilla fefe roanife-
Ilabat ; in difle&orum tolliculorum medio pauxillum li-
quoris limpidi, & Id cftcumfcrentii materia quaedam
fpdlior ac iobrubens confpiciebatur.

Vtginti feptem poft c catum aliam infpeximus, cu-

jus uteri cornua cum Ovidudibus magis fanguiwca dete-

ximus, Ovidudus quoque extremitas inftar infundibulb
Teftcs undique amplettebatur ; in folliculorum medii
fuperficie, quemadipodum in procedentibus, exigua:

Sapill* eminebant, per quas prefsa Tcibculorum fub-
antii liquor limpidus profiliebat, quem alhis rubicun-
dior denftorque mblequebatur : in diffcdu uteri corni-
bus nulla reperimus Ova, fed rugofa cornuum interna
tunica aliquantulum magis tumida confpiciebatur.

Quadraginta dS» polt coitum horis aliam examinavi-
mus , in cujus uno Teli iculo feptein , inaltero tres folli-
culos immutatos invenimus, in quorum medio papilla:
aliquantulum eminentiores erant , per quas prefsa T cfti-
ciiloruin fubftantia modicum liquoris albuminis inftar ca-
tillabat , reliqua veru fubrubens Ovorum fiibftamia, quia
nunc aliquantulum fpiilior erat , non tam faalc quam in
procedentibus exprimebatur.

Quinquaginta duabus heris poft coitum aliam perlu-
ftravimus, in cujusunoTefticulounum, in altero qua-
tuor immutatos folliculos reperimus ; quibus difledis ma-
teriam quali glandulolam offendimus , in cujus media
exigua cavitas erat , in qui cum nullum notabilem liquo-
rem comnerircmus ; fulpicari coepimus num limpida eo-
rum fubftantia , qui propriis membranis obvolv itur , dif-
rupta vel ex pulla foret; quapropter Ovidudus ac uteri
cornua perferutati fumus, at nihil depihhendere potui-
mus; rugofa tamen cornuum interna tunica admodum
inflata fplendebat.

Septuaginta Justus heris five tertie i coitu di: aliam
infpeximus , qua: nobis longe aliam & maximi miran-
dam mutationem exhibuit , infundibulum enim Tcfticu-
los undique ardiflimi ampledebatur , quoretrado, in
lateris dextri Tcfticulo tres folliculos aliquantulum ma-
jores ac duriores offendimus, in quorum fuperficiei me-
dio .tuberculum ad modum papilla: exili foramine pertu-
fum vidimus ■ io folliculorum vero difledorum medio-
cavitas prorfus exinanita erat ; quapropter vias , quas
Ova tranfire jiebent, iterum iterumque perquifivimus ,
ac invenimus in Ovidudus dextri medio unum, & inejuf-
dem lateris cornu extremo duo minutillima Ova , qualia
exhibet Tab. 16. fig. i. qui licet perexigua geminii ta-
men tunica amiciuntur , ex quibus acu pertufis limpidilli-
mus liquor prodibat ; haXaquamvis incredibilia, levi ta-
men induftria nobis deinonfiratu facillima fune. In alte-
ro autem T ell iculo quatuor folliculos invenimus , quo-
rum tres aliquantulum magis lucidi, minorique forami-
ne pertuli videbantur , in quorum etiam medio tantillum
limpidillimi liquoris adinvenimus : at quartus folliculus
obfcurior erat , nec quicquam liquoris m fe continebat ;
quamobrem Ovum ex hoc folliculo elapfum liifpica-
bamur , qui de causa ejufdem Uteris cornu & Ovidu-
dum jierfcnitati fumus, ac unitum tantiim Ovum in ipfo
cornu principio deprehendimus, perpufillis alterius la-
tcrisOvis limillimum : unde liquet Ova jam jam £ Tefti-
bus exclufa aliis adhuc in Teftibus haerentibus decuplo
minora effe , quod eatenus contiogcrc nobis videtur, qua-
tenus fcil icet in Teftibus axiftentia adhuc aliam mate-
riam compleduntur , illam fcilicct, ex qui glandulofii
folliculorum fabltauria provenit.

Operte a coitu dtc aliam aperuimus, in cujus uno
T elticuloquatuor , in alte rt^ tres globulos lea folliculos
exinanitos invenimus ; & in utriufque lateris conubna
totidem Ora procedentibus aiapro, magnitudinem cit.

Tab-

Cuniculo.

Tab.fig. i. referentia, quic non mOvidudus, aut cor-
nuum principiis hirebant , fed vcrfus horum media nunc
provofura erant ; in eorum capacitate aliud quafi Ovum
innatare lonjjiciarius quam in pricedentibus confpexi-
'mus: vidimus priterea in Teflibus priter hos follicu-
los , ac alios mafculino necdum femine irroratos quatuor
veiiculas nigricantes , ex quibus apertis fanguinis grumus
depromebatur; illud, cum in aliis cuniculis fipiusob-
fervaveridlus , tanquam minus rarum filcntio involutum
relinquemus.

Quinto 4 coitu Jie aliam diflecuimus, in cu^xs Ova-
riisfive Tefticulls fex exinanitos folliculos notabili |>apil-
la prarditos enumeravimus, per cujus foramen medio-
crem fetam in eorum cavitatentfacili inferuimus : tob-
demquoqueOvaadfcagnitudmemcit. Tab.fig. )• indi-
verfis uteri partibus invenimus , quibus tam laxi ad-
jacebant, ut folo flatu quaquaverfum facili propelle-
rentur : horum interna tunica magis adhuc conlpicua
evaferat.

Sexto poli coitum Jie infpeximus aliam, in cujus uno
Tefticulofex folliculos exinanitos, & in ejufdem lateris
cornu quinque tantum Ova prope vaginam in cumulum
quali rcdafta invenimus: in alterius verd lateris Tefti-
culo quatuor folliculos exinanitos , & in ejus lateris cornu
unum tantftm Ovum comperimus ; cujus diverfitatis cau-
famfufpicamur, vel quod aliquot Ova undofo uteri mo-
tu, inteilinorum motui periftaltico non abfimili , deor-
fum vcrfus vaginam delata, foras propulfa fuerint; vel
quid in folliculis confumpta ad uterum non pervene-
rint ; vel alio quopiam modo fmiflrum eventum habue-
rint. Horum Ovorum magnitudinem exhibet cit. Tab.
16. fig. 4-

Septimo i coitu Jie aliam examinavimus ; in hujus
Ovariis exinanitos aliquot folliculos pricedentibus ma-
jores, rubicundiores, ac duriores pcrfpicati fumus ; & to-
tidem tratifparcntes tumores ftvc cellulas in diverfisujeri
partibus confpeximas ; ex quibus apertis Ova multo ma-
jora utpote cit. Tab. fig. 5 . magnitudinem referentia exe-
ruimus ; in his priter internam tunicam longi conlpi-
cuam , & limpidilfimum humorem nihil conlpeximus.
Mirandum eft Ova tam exiguo temporis fpatio tantam
liquoris copiam imbibere , ut qua.* antea facili , jam dif-
ficillimi ex utero defumantur.

OBtv* i coitu die aliam aperuimus, in cujus dextro
uteri cornu unam, infiniflroduas cellulas vidimus; ha-
rum una fere dul pio major erat altera; ita enim Natura
quandoque variat , ut non tantum in diverfis ejufdem
fpcciei animalibus eodem poft coitum tempore diffidis,
led etiam in uno codemque divcrfi magnitudin» Ova
reperiantur,- qua: tamen omnia determinato partus tem-
pore fimul excluduntur. In apertis uteri cornibus vidi-
mus Ova aliquantulum adauda , qui omnia, priufquam
in totum eximere poteramus , dilruptis tunicis lim pidil li-
mum fuiun liquorem profundebant; quidc causa aliam
odavo fimiliter 4 coitu die difledamtentavimus ; cujus
dextrum uteri cornu in duos, & fmiflrum in quatuor
tranfparentes tumores Gve cellulas elatum vidimus , £
quibus ut eximeremus Ova fumraam diligentiam & at-
tentionem adhibuimus ; at limulae ad ea perveneramus ,
eorum tunici prx teneritudine pariter dirumpebantur ;
Ova ani cum utero elixav imus, & eorum contenta albu-
minis inftar induruerunt, ir.wriu cellularum fobftantia

in parte qui Hjpogaftrica vafa excipit ."tumidior ac ru-
bicundior evaferat.

Kono I coitu Jie aliam vetulam diflecuimus , hujus
Tefliculi fere duplo maiores eram, quam in junioribus;
in dextro duos, in finiflro quinque folliculos nuper exi-
nanitos vidimus, & priter hos adhuc alios admodum
pallefcenres , quos procedentis coitus c(Te totaliter non-
dum abolitos judicabamus , tamctfi plerumque tantilm
fubcinei itiapunda relinquant , quibus T cfticiilorum de-
betur adaitftio. Poftremi coitus folliculi papilla obfiti ,
alii vero plani exiflebant. In cornu dextro duo, infini-
flroquir.qli^upei eminebant celluli . quaruin fubftanda
reliquis utenpartibus rarior ac pellucidior multis vena-
rum arrerianimque propaginibus intertexebatur : ajier-
tis imibufoiam cornuum cellulis , Ova quidem intueri , aft
integra eximere non licuit ; quapropter Ovorum conten-
tum in ipsa cellularum capacitate rimari coadi , illud ad-
indar cryftalli limpidum invenimus; in cujus medio nu-
becula quidam rara & oxilis «natare confpiriebarur ;
quo in aliis cuniculis nono pariter I coitu oie diiTcdis
propter fummarn exilitatem vifum fubterfugiebat. In-
terna cellularum fubllantia , ea nempe quiHypogaftri*
ca vafa recipit, pro reliquis magis ramida jam placenta-
rum primordia exhibebar.

Decntto i coitu Jie infpeximus aliam; in cujus T efticit-
lo dextro unicum tantum, ciimqueexinanitnm folliculum
invenimus , qui ob fanguinea vafa copiosi per eum fpar-
fa rubicundior erar, mmoriuue papilla proditus; in hu-
jus cineritio fubftantio medio adhuc perexigua cavitas
apparebat : in finiflro vero Tcfliculo fex ejulcemodi fol-
liculos adinvenimus. In Uteri cornubus tot etiam cellu-
las i unam fodicet in dextro & fex in finiflro tranfverii
digiti latitudine a fe invicem diftantes offendimus , in
quarum medio rude mutihunneutn embryonis delinea-
menrum velur vermiculus delitefccbat, uti exhibet citate
Tab.fig. 8. Placenta quoque dari confpicicbatur , cui
Ovum mediante fuo Chorio annexum erat. Ovorum uni
cum Utero concodorum materies , albuminis inflar in-
duruit, eundemque fapoiem referebat, ac elixa confor
hdataque T efticulorum Ovorum fubflantia.

Duodecimo i coitu Jie aliam aperuimus, in cujus una
Tefticulo fcptem. in altero quinque folliculos exinani-
tos reperimus; totkiemque cellulas uterinas pnceder.-
tibus jam multo majores ac rotundiores , in quarum
medio embryo tara confpicuus erat, ut artus quodam-
modo dignofcerenmr, in cujus pedoris regione duo
puivffo fanguinea , ac totidem albefcentia fefe in confoc-
dum dabant ,- in abdomine mucilaginca quidam (ub-
ftantia hinc inde ad rubedinem vergens exoriebatur.
Plura in hoc informi aniiuakuk>ob teneritudinem cer-
nere non licuit.

Deamo-querto a coitu Jie aliam diflecuimus ; cu-
jus Uteri cellulas adhuc majores evafifle , & plura ac
turgidiora vafa fanguinea ad fe allexifle conf|>eximus ;
advertimus quoque cellulas, nui roagisaugclcunt, co
magis ad fe invicem accedere , &*earum interftitia di-
minui. Membrani vero Amnios & Chorion uni ne-
debantur , qui quamvis crafliorcs ac robufliores ap-
pareant, difficilius tamen, quam in OVis integri ex U-
tero exemptis , i fe invicem disjunguntur ; quibus difra-
ptis embryonem vidimus,qualcm exhibet cit.Tab.figio.
capite fcilicet prigrandi ac pellucido, cum cerebello in
H i api-

6 2

De Cuniculo.

apicem porrcfoo : oculi prominuli , os hian» , & quo-
dammodo etiam auricula; jam dignofci poterant: (pina
per dorfum albicante colore in longum protendebatur >
qux circa fternum inflexa carinam referebat : ad cujus
latera tenerrima vafa fanguinea excurrebant*; quorum
ramificationes ad dorfum & pedes extendebantur. In
pe&oris regione duo pun&a (anguinea prarcedentibus
ma;ora cordis ventriculorum rudimenta pne foferebant ;
ad quorum latera totidem albefcentia pun&a loco pul-
monum vifebintur. In aperto abdomine prino fubru-
bens fe manifcflabat hepar ; albicans deir.de corpufcu-
luro, cui inftar fili contorti materia mucilagmea annefle-
batur , ventriculi ac inteftinorum primordi^Qu.e omnia
in fequentibus majorem tantum molem ac prrtcftionem
acquirunt : & ne eadem toties repetita narratio naufeam
moveat, reliquas difle&iones in hoc cuniculorum gbne-
re inftitutas confultb prarteribimus, unica duntaxat exce-
pta, quampenultimogcftationisdieinftituimus; ut ea,
qua: in prioribus confuftjantumdignofcebantur, in hac
cluccfcant.

P’tgtfirno-H!ini demum a coitu die (qui eft penultimus
ge (lationis) infpeximus aliam, qux fex hebdomadibus
ante pepcrerat , Sc in coitu , quo ftrcunda reddita e(l ,
omnem crafliorem mafculini (eminis portionem remife-
rat, quae limpidillima: cujufdam gelatura: confidentiam
quodammodo reterebat. In hujus Ovai iis undecim exi-
guos folliculos albicantes offeiTdinius ; & adhuc alios lon-
gi minores , a Tedium fubdantia parum aut nihildifcrc-
pantes. Videntur Ovorum folliculi in Tedibus non in
totum evaneftere , fed aliquod in illis punftum relinque-
re; unde proculdubio contingit, quod cuniculi quo fz-
piusplurefvc foetus ediderint, eo etiam Tediculos ma-
iores ac albicantiorcs habeant ; fic ut ex fola Tedium in-
fpctdione , an Erpius peperint, & plures foetus habue-
rint , conjicere valeamus. Ovario perludrato ad Ute-
rum progredimur, quem non amplius in ccllulasdidin-
ftum , led indar infarfti farciminis nndique didentum
compcrimus ; qui motu undolb , peridalrico non ibfi-
mili , ita agitabatur , ut ftrtus vagirer proximiores mem-
branis adhuc obvoluti in lucem prodirent ; idque adeo
pr.rproperi , ut nifi totum extirpaflemus Uterum, haud
dubii omnes expuUi foiflent. Difledi Uteri craflities vix
major erat quam in vaccis ; fecus ac in mulieribus acci-
dere diximus: in illius cavitate undecim foetus calcitran-
tes confoeximus , qui mediante membrana Chorio , qua
omnes leorfum involvuntur, tam ardi (iniul copulaban-
tur, ac fi uno eodemque Chorio inclufi fuiflent. Singuli
foetus Cborion ab arteria Omphalo-mefcntericA Tangui-
nem fuum accipiebat , & Amnio proximi incumbebat.
Ad membranarum figuram peniti is examinandam , pri-
mi per tubulum Amnium flatu didendimus, quod figu-
ram renis nobis exhibuit .• in quo nihil omninaliquoiis
continebatur ; quo vifo tubulum per foramina in albican-

te Placentae parte confpicua ki membranam urinariam
immilimus, qua methodo vidimus eam pluribus quali
cellulis excavari , quarum capacitas alteri, inquafortus
erat, non multum cedebat: in membrana hac urinarii
drachmam (emis liquoris urinofi offendimus, cujus in-
greflum ut invedigaremus , Typhonis beneficio primi li-
quorem , deinde flatum per Pudenda In velicam urina-
riam immifimus , fed neutrum eorum in membranam uri-
nariam adigere potuimus. Placenta inhifceaiimalibus
illud peculiare obtinet, quod licet unica fit , duplici ta-
men (ubfiantia condet, rubicunda una & albicante alte-
ra , qua: licet facili a fe invicem feparentur , utraque ta-
men in partu una cum fcetu excluditur. Albicans fub-
(lantia , qux inter rubiam & Uterum medium occupat ,
fex vel leptem ut plurimum foraminftus perforatur , qui-
bus indatis rubra placente portio indar Ipongix intume-
fcit. Placenta harc duplici vaforum genere gaudet , duas
arterias habet ab arteria: Magna: trunco , «unicam ve-
nam ab Hepatica ortam , qua: antequam Placentam fub-
eunt in varios ramos finduntur , qui promifeui ad omnes
ejus partes excurrunt.

Ex iis, qua: circa cuniculorum aliorumque animalium
difle&iones multiplici experientia edo&i fuperius memo-
ravimus , condat

Prime, fallieos, quidicunttnmeonjugatasquam vir-
gines Ova toties memorata faq>iilim£ excernere ; quo-
niam gLindulofa fubdantia, cujus beneficio illa 4 Tedi-
bus exturbantur , tantummodo pod coitum foecundum
inter Ovorum folliculos excrefcat.

SrcunJi, quod Ova intra fpatium duorum vel trium
dierum ad magnitudinem cerati nigri majoris non exere-
I fcant.quoniam illa mufculino (emine irrorata per tres dies
in cuniculis, & in aliis animalibus, qux diutius Uterum
1 gerunt, perahquotfeptimanasinTedibus immorentur,
in iilqucfenfmi magis demagis diminuantur, donec de-
cuplo quam ante coitum minora par cralliufculam carum
membranam expellantur, ticabOvklu&ibns exceptaad
Uterum deducantur , ubi ratione fuperius enarrata incre-
mentum fumunt.

Tertie, non dari foetus humanos triduanos aut quatri-
duanos ; quia in cuniculis , qux tantum per j i . diem ute-
rum gerunt , Ova tertio duntaxat die ad Uterum pertin-
gunt, in quibus nono i coitu die folummodo nubecula
vix confpicienda comparet , quod adhuc longi tardius
contingit in iis animalibus , qux diutius Uterum gerunc,
& quorum Ova plufquam per mcnfemlimpidiflima per-
manent.

IJueite , erroris arguendam e(Te vulgarem illam opl-
iuonftn , formellas in coitu fcecundo femen femper reti-
nere; nam cunicula io. poli coitum die difle&a, llanra
a coitu excepturo malculilemenrcmifcrat, & nihilomi-
nus undecim foetus utero comple&ebatur ; quod in aliis
etiam cuniculis nobis fxpius oblcrvare licuit.

•

CAP.

«- int

De Echino.

C A P. XIV.

De Dama.

Vx de Cerva addu&a , etiam ad damas referri
debent.

NOTATA

M A

M M

I S.

F£ Mammis ptfilli/qtu vide caput de Cane.

LIENE.

Lltnem in Dama, Ove, Bove, Vim a s nullas ha-
bere , fed ramum fplenicum ubi ad Lienis fedem infe-
riorem pervenit quamprimum peni tunicam penetravit,
inporoiam Lienis fuBltantiam definere , in eamque variis
foraminulis pertufam fanguinem effundi , quo in por-
tam reducatur , Astiuan fplenicam non efle divi-
fam , fed totam in partem ejus inferiorem implantari ,
quia partibus fuperioribus fbrtitir Ventriculoalligatur.
cum vero fubilautiam intravit, per eam in plurimas ra-
mulorum fobolcs diffundi , HICHMOR. tradit.

TESTIBUS.

QUater inDamis in Tisticulorum Ova in-
quifivi. Prim a juriorerat, nec praegnans, ubi plu-
rima Ova albicantia humore rransparente plena erant.
SccunJa prxgnans quidem erat , fed nullum fartus prin-
cipium exllabat, tumentibus duntaxat interioribus par-
tibus uteri: hujus alter tefliculus infignis magnitudinis
Ovum continebat , pars tcfliculi glandulofa lubflantia
conflare videbatur. Tertia fenior fatum integri forma-
tu nigeftabat , licet Chorion Utero non nifi quam Ievilli-
mi adharreiet , Ova tefliculorum minora hic quum in fe-
cunda. _ In Quarta utrumque uteri corhu humorem al-
bugineum continebat, qui codusalbuminis inflar indu-
ruit , quo modo tefliculorum Ova codione indurefeebant
flmul & albicabant. Eiant in iifdcm tefliculisquardam
cavitates omni humore vacua , alia: humore cornu adin-
ftar diaphano repleta:. Et hic lubflantia albi parenchy-
matodfes confpicua erat. STENONIUS m ^48.
Dan. /. i.

UTERO.

DAma hic ad Vaccam qnamproximi accccdit, nec in
alio differt, quam quod pauciores glanJular ha-
beat. Hanejiu f. in utrolibet cornu numerat ir. altero tan-
tum contradiore cjufdem latere fitas. Carterimi Arteria*
infignes Tenajhut in redis feri lineis adopppfitamuf-
que Chorii refflonemadeA exporrigit, ut fuspicandi an-
fam dederit humorem quei iiam laltim fecundario illic

Sioque ex Utero more milio fugi ,& mediantibus Vafis
is ad foetum devehi. N E E D H A M.

PLACENTA UTERI.

DE Piacist* Umis* conflitutione vide
quxex 1'ai.ai^/JqujpcnJ. habemus cupitcdcOvr.

C A P. XV.

Pe Echino.

A N A T O M E

ECHINI FIMEUL

1665. m. Ipril .

i S E G E R O

lnjhtuta.

IN r 1 s r 1 n a valde tenuia , fine vefligio Caci.

Duodeno fubjacebat Pascuas album, oblon-
gum, latum, Judu Virfungiano fatis confpicuo prodi-
tum.

H 1 p a r non feptem ut Severinus notat , fed tantum
quinque habebat laior . duos majores, tres minores.

Harum alteri, & quidem foli ejus fupcrficiei levirfr
tantum , adhzrebat Visicuia filus, rotunda ,
fatis magna. & humore nigricante referta.

V asorum Lymphaticorum vefligia circa Ve-
nam Porta: confpiciebant ur.

L 1 1 n oblongus, gracilisacrotudus.

Renis, cavitate infigni przditi , articulum pollicis
per omnes dimeniiores aijuabant.

.Illis incumbebant Vesicula atlaiuarii,
minoris Phafeoli fnagnitudineconfpicux, quarum fini-
ftra fubjacenti Rem' mediante communi tunica firuulli-
me adhxlit.

Ut iri bicornis orificium circumdedit lima qux-
dam ntrxra mediocris cultri dorfum latitudine non ex-
cedens. H*c parte ea qua uterum rcfpexit ifli firmifli-
md adnata erat, aft qua pudendum cxtcmuiji exparte
attolli potuit, undi Valvulam non inepti armulabatur.

At Cornibus uterinis quz aliquantulum reflexa jace-
bant adhxrebant Testiculi, fed perexigui , & vix
lentem requantes.

In Thorace ductus uctiui fimplex pauco hu-
more aqueo refertus apparebat.

Cordis Ventriculus dexter fanguine fcatebat.
Pulmonis flaccidi atque variegati, in quinque lo-
ta/, duos majores & tres minores (quonim q.ntuor La-
tus dextrum quintus autem qui maximus liniflnim occq-
pabant) diflindi erant.

MASCULI VIVENTIS.

N biafcula vivente eodem tempore fequentiavifa.
Pancrias album & glandulofum cum fuo du&u.
Nullum Coici vefligium.

Visica psilis ingens, &fucco flavo turgelcens.
Vasa Lymphatica Venam portz cingebant.
Capiuii atrabilarije oblongas, & lute*.
Renibus inftratae, ejusdem cum Renibus fuoflantfx.
Prostat* flavefeentes, radici penis adjacentes.

T 1 s t 1 c u l 1 ab omni humore vacui articulum polli-
cis magnitudine zquantes.

Cordis Vei-triculus dexter fanguine turgens , fini-
fter vacuus. M/celi. cur. anu. v. ai/. 5 8.. *

tA'-i»

De Echino.

«4 J»

*Ah*

ECHINI V I Vi N T IS

1 66 J. m. j4pril.‘
a SCRADERO
m jit mia. ,

• Mnia ViiCHA totumque corpus intrinfecus fri-
gida fenllbiliter, id quod digitum ubivis inter intefli-
naaliasque partes inferenti manifeflc patuit.

Samouis 4 vulneratis vafis effluens frigidus aquofus
& pallidus erat.

InMefcnteriieypansi ttrnici Vasa iaciia val-
dt confpicua.

Vasa niumtuiCa sanguinea paucis ra-
mificationibus erant difperfa, fed propii intellina , fa-
dis prius quibufdam flexibus , numerofos ramulos emit-
tebant.

Hiras in vij. letat divifum , quorum maximus la-
tus flniflrum , reliqui minores dextrum occupabant, ho-
rumque unus vicinum Renem dimidium obtegebat.

Lias majusculus , Ventriculo ardil per membra-
nam annexus.

Vesicula fellea fphccrica bilem aerugineam
continebat.

Pisis latis magnus & plani mollis.

Testiculi intra abaomen reconditi , fat magni ,
aliquantum pellucidi, fubvefici urinaria latentes.
Vesica feminales fat amplie.

Diaphragmatis pars tendinofa tenuiflima erat.
Cor non minus frigidum ac reliqua vifcera , tamen
ad tres horas , aperto licet thorace , pulfabat, ita ut aeris
externi allapfum quafi eludere videretur.

<Atu

a BORRICHIO
«^71. habita
In

FEMELLA JUNIORE.

CLavis terebrari fibi pedes Scdlfcindi vifcera patien-
tiflimi ferebat, omnes cultri idus fine gemitu plus-
quarn fpartana nobilitate concoquens.

De externis ut re in vulgus noti nihil adjungere vifum.
In interioribus primum Hepar occurrit, pulcherri-
mi rubicundum , i nfeptcm lobos divifum.

Sub Hepate Vesicula fellis, rotunda , co-
loris fubcarrulei , qua aperta bilis profluxit viridiflima ,
& tantillum ad oerulcum inclinans . amariflima gullu.

Vasa lactea fucco fuo albifllmo diflenta hinc
inde mefenterium perreptabant.

In risriMA omnia eadem feri craffitudine.
Rikee Succenturiati non informes, -fed ob-
longi rotunduli 8c elcgaiitcs , teretes, veri autim Re-
mis figura imitabantur Phafeolos.

C oecum nullum.

Uterus fcu potius uteri vagina ampla fita medio in-
tei inteflinum & velicam loco, fed qua ex vagina in

cornua uteri patebat ingrefTus.rimilui cervemobtmv
debatur, durus firmnfque ofculum Uteri interius coniti-
tuens, ne immifliim forte femen temcrielaberetur, cor-
nua uteri pro bcftiolx corpusculo grandia.

Lien canino minori limi lis.

Cor minutum, cujus pulfationes nondum aperto
pedore facile erat videre per mediam Diaphragmatis
membranam.

M X S C U L O.

In mafcnlc h.Tcpr.Tter alia annotavi.

] t c u r lohi quidam feptem difl indum , fed quorum
duogeminis iterum-apieibus extuberabant.

Ti s r i c u l i intra corpus conclufi , venientibus tan-
tum exterius in confpedum duobus foraminibus , quo lo-
co illi dclitefeebant, neque tamen per angufla illa forami-
na eludari poterant in lucem puMicam, nifi parte fui
graciliori, an per hiatus illos auram (alutarcm captent,
nondum liquet.

Pinu intra peUem abdominis, more taurino, recon-
ditur, digitum minorem craflus, quatuor transverfos lon-
gus, ad cuius radicem proflatarum (jcculus communis,
undique fphindere vefiec circumdatus, fed in quem ex
divertis glandulis feminariis dudus ferebantur , ut ibi fele
exonerarent.

Musculi Recti ad os pubisutrinque trifariam
divifi& pedinathnfemgredientes, quodSc nuper in ho-
mine quoque fieri obfervarum.

Rostrum quatuor lAmfcmlerttm paria regebant,
motumque ejus iif omnem partem gubernantia, quod&
generarim fuillo generi aeddere crediderim.

Interiora Stomachi oppido rugofa , famem enim
diu toleraverat , pylorus externa facie circulo fuo carneo
inii rudus.

Panniculum' carnosum , quem vocant -am-
plexabatur Mufculut pami circularis , admiranda; fa-
brica:, lacinias fuas ad pedes, caudam, caput, varii ex»
porrigens, cujus minillerio Echinus fe ad arbitrium in or-
bem contrahit . ^IS.Dan.t

k B

.an. i6Ti.pag.t-j6.
utilia

L A S I O
perada.

P Anniculi Carnosi Carnofitas licet inAbdo-
minc notabilis fatis, notabilior tamen multo circa cor-
poris latera , dorfo , lumbis , cervicique vicina, ubi Mn-
jcnli, & quidem fatis crafli, latique, fpecie fe exhibet,
principium futim ducere videtur circa Cervicis fuperiora.
Occipitifque inferiora, hinc fado flexu aliquali per la-
tera corporis circulari aliquo dudu dtfccndit verfua
caudam, ubi alteribs lateris mulculo unitur, ade6 qui-
dem, ut haud duo hic fintMufculi, fed podiis unus eoo-
(litui debeat. An hic ille fit cujus mentionem facit Mar-
cus Aur. Scverinus in Zootomia, judicet Ledor. Ardif-
fimi adeb Cuti cohxrcbot, ut non nifi magno labore
reparari potuerit. Setarum tamen fundamentum haud
notabatur , eo enim k Cute ablato integra: occurrebant
earum radices , Cute tedx , mucofum liquorem diffedx
exhibentes,

CLAM-

'Glandulis totam corpas, intus extufvi, valcii
fcatebat , confiderabilcs inter alias illi qui txi Boree dici
folent , ampli hi ade6 ut non tantum ali cavum occu-
parent , fea & anteriora verfus extenfi jugulum attin-
gerent, ubi conjungebantur. Color* fubnavefcentis,
adeo ut a pinguedine eas diftinguere haud adeo facile,
moBet admodum, crojfitiei varii ,' adeoque iniqualcs ,
ad modum glandularum aliarum conglomeratarum.

Pinuvido omnis, & qui panniculo carnofo fub-
jefta , & qui , in corporis cavitatibus , Renibus , alfif-
que partibus adharrebat, mollit admodum & quafi mu-
cofa , e olorir flavefccntis.

Tiiymus hic quoque aderat , Juro fatis , vafis jugu-
laribus, guli atque trachei undique cohirens.

Gusodls Insuinales axillaribus longe' mi-
nores, fiquidem amplitudinem fpeftes, a (i majores fi
crailitiem , quadrati enim magis figuro , fongumolento
quoque magis naturi videbantur, uve colorem confide-
res, (iveconftitutionem intimam , grumos enim fangui-
nis concretos referebant. Similis conditio Glandularum
earum, quas numero plurimi, magnitudinis figurique
varii, imprimis ovales, circa lumbo/ in Ventre iplore-
perieb.imus , intra Renes & Intel! ini Redi extremum ,
fub Peritomo*vafa Spermatica continente , ipfoque in-
teftino Redo , collocati , Vaforum magnorum , Veni
nempi, meliorine diftributioni an inlerviant, an ver6
Int elfini didi humedationi , an urrique , Ledor inquirat.

Vasa Mammaaia it Epigastrica non
folum ampla hic valdi , per pinguedinem Abdominis nu-
merofis ramulis diftributa , ipfamque Cotem accedentia,
verum etiam circa Abdominis medium notabiliter adeo
uniebantur ^/inofiomofi mutua, ut fanguis inferior ver-
ius fuperiora, & iterum fuperior verfus inferiora facili &
liberi deduceretur.

P in o u id o abdominis Glondulo*
mas exhibebat , liguri & magnitudinis diverfi , Candi-
cantes quidam earum , eiqtie aliis confidentes magis ,
quidam nigricantes, & molliores.

Vasa non folum fongumeo in Externis corporis in-
tegumentis & numero & magnitudine confpicua , Nem
quoque confidcrabilcs hic valdi ex Spinali Medulla per
pinguedinem ad Panniculum carnofum ipfiqucinhircn-
tem Mufculum lupra explicatum , imo & Cutem ipfam
excurrentes.

Omentum mucofum aliquod integumentum refe-
rebat, vixemm pnter membranam tenuillimam, «10-
I tofo humore oblitam . vofts fanguineis plurimis pridi-
tam, aliud r.otare licebat, quandoquidem Pingite dinit
veri beni fe habentis vix veftigia fe exhiberent, nili circa
Ventriculi fundum, ubi aliquam adede diceres.

Misintiaium Glaixlulis variis fcatebat, maximi
circa ejus centrum , nigricantis hi coloris , rotundi, lon-
gioresvi, uti in Canibus aliifquc animalium variis nota-
mus, duplicati, fic ut fibi invicem incumbant, manife-
fti feparabiles.

Claviculas hic notabamus , quod jam Eudachio
notatum reperimus.

Vasa lactia qui alias in Echino recenter ex-
ftin&o infigniterfeexhibent, inlioc fubjefto adhuc va-
riis locis fe exhibebant , licet jam per biduum , quantum
mihi condabat, demortuum fuerit, optimi hic i ner-
vis difcctncre licebat per motum liquoris iis contenti ,

D E E C H I N O. '6 5

qui notabilis valdi fi dylo attingeretur , protrudere-
turque.

Ventriculus amplitudinis fummi erat , extra
corpus enim flatu didentus .liquoris ft. ij. fi. recipere va-
lebat. Orificium ipfius inferius , quod pylorusdici folet,
angudum adeo , ut per gulam immifliis flatus circa ipfum
fiderctur , nec ad mtcltinum penetraret, etiamfi Ven-
triculus quam maximi didentus , nifi violentia quidam
adhibeatur , maxlmoque impetu flatus ad intcAinum pro-
moveatur.

Lien magnus hic valde, acuminatus obi interiora
Abdominis refpicit, aliis ohtufus. Vala accipit dupli-
ci loco.

Pancreas confidcrabile hic quoque , & per trans-
verfum & verfus inferiora fele extendens, adeo ut in duas
partes convenienter dividi queat. •

Intestina longitudinem habebant infignem, ejuf-
dem feri ubique amplitudinis, nifi Inprincipio, quod
Duodenum , & fine, qui ReBum , conuituit. Colen hic
nullum, uti& Cacum, in ejufinodi adeoque animali-
bus Intedinorum didin&io in T enuia & Crada quomodo
pollit habere locum doceat qui poted , &Ccecumenim
defideratur, & Colon (ii locus id dari velit) duodeno
angudiused, tenuiulque.

In Duodeno dum datu didendebatur foromino duo,'
imo du&uum reliquii, fe exhibebant, liorum Ulud quod
fupenus , ventriculo magis vicinum , confpicuum minus
o Itero , quod inferiori loco occurrebat , utpoti quod fty-
lum ordinarium Anatomicum admittebat, Volvuli in-
terius , quantum obfervare liceret, indrudhim. Pan-
creatici duplus ingredus hoc videbatur, illud bilarii. Di-
dabant fpatio eo quod minimi digiti apice tegi pollet.

Pericardium hic nullum, fed, leparato me-
diadino liberi Cor fe offerebat omni integumento de-
quoque pluri-jL&tutum.

verfi . Candi-^^CoR complanati figuro erat, coloris rubicundiffi-
mi, Jubflantis illius qui fanguinem concretum potius
referret, quam mufcuiolas fibras.

A e r per tacheam immidus primi Pulmones diften-
debat , hinc auriculam Cordis finidram , qui albicantem
colorem didenta contrahebat , ipfiufque Cordis Ventri-
culos , ultimi auriculam dextram , qui ad fimilem albe-
dinem haud deveniebat.

Mediastinum hic fub demo evidenter divifum ,
fic ut membrana unius lateris cartilagines codarum ac-
cederet, altera lateris alterius , undi ad digiti tranfverfi
latitudinem fub derno cavitas relinquebatur , contineba-
tur hac Cor ipfum, fic ut Pericardii vices aliquo modo
Mediadinum ludincret, licet ipfi cordi, uti Pericardium
ia aliis animalibus , haud edet unitum .

Vesica fellea DuBibui Hefjticir , qui quidem
Cy/hco uniebantur, plurimis gaudebat, ad aliis, qui He-
par intrarent, ex Veficx fundo procedentes, haud ma-
nifefti prardita. Bilis vari£ prefla dudushosmnnifefta-
bat. Erat hic fluxilis admodum, & feri aquea , amaroris
vix aliquid poflidens, quod gudu exploravi. •

Vesica Urinaria liabita ratione fubjefli ma-
gna fatis,' exonerabat hic fe circa vagini uterini me-
dium, quamvis collum ipfius fpatio eo quod pollicis eft
tranfverfi inter uteri membranas decurrat, antequam in
vaginit uten aperiatur.

Ris cralhor magis eft i parte poftica ad anticam
I quam

Echino.

quam a dextra ad fmiftram. T tibuli hic reperiuntur tu ,
quibus ubique carunculx papillares incerjedx. In medio
borum tubulorum, ubi Sinus Ureteris, protuberantia
quxdmi notatur , qux perforata Ureteris principium di.

Succenturiatus quafi ex particulis conllat
puribus. _ ,

Genitalia in plerifque cum vitulinis convenie-
bant. Vafa Spermatica , 4 cava & aorta exorta, corruo-
Io dudu Tepet accedebant. Videbantur hi Veficula-
rum aquearum dudui lingulari inclufarum, congeries,
varix hx magnitudinis, molles omnes , adeo quidem, ut
non nifi muci fubflavi , tunica tenui condufi , colledio-
nem Teftem diceres. Connedebantur Tcljes Cornuum
uterinorum extremis, JuSwJcferentir opera, an fibril-
larum membranearum, determinare nequeo.

Ut taus 1'aginam exliibebat rugofam admodum,
Rugx autem hx nonejufdem omnes conditionis, qux
enim orificio interno viciniores tortuofo dudu , furfum,
deorfum, tr.anfverfx , obliqux, ferebantur, qux vero
circa medium aut anteriora occurrcbrnt, longx omnes.
Orificium internum valde hic anguflum . ficut ne Itylum
tenuillimum admitteret, protuberabat hic uterus inflar
glandis virilis perforati , apice vaginam , bafi pollcriora,
n. e. cornuum uterinorum concurfuin , refpiciente, tege-
batur prominentia haec duplici quali prnputio, quorum
tamen unumquodque circulum abfolutum haiul aofolve-
bat, fedfemicircuLirisfigurxcrat. Unum eorum, idque
Interius, &prxdpuum inftar palpeprx cujufdam orificii
ingreffum claudebat , 4 parte non folum interiori, fed to-
tum ; alterum, klquefuperiuslcu anterius, prxcedenti
minus , eodem cumhoc officio fongi videbatur, palpebrx
itidem figuram habetis, femicircularcm ambitum circum-
Icribens. Tegumenta autem hxc coibant fuis extremis,
fimilitcr ac palpebrx fuos angulos conftituunt , fed vero
qux fuperioris funt ab iis quxTunt inferioris un inque
gna parte tegebantur, limJi fanllimutn fupei iori fi
in totum, maxima tamen fui parte, fub inferiori fcab-
fcondere , ac fi palpebra inferior fupra fuperioris aliquam
partem extenderetur. Atque ita & ardam uteri clau-
iiiram & foetus in utero confervationem fatis conflare
Judico.

NOTATA

U T E R O , &c.

CUriofa in Erinaceo obfervavitSTENONIUS, verfiis

tubas Uteri inquit fibrarum matricium duo genera tc-
nmtur, unum habens extremitatem oppofitam fuperins
fub rene, an in primi cofti ati tartim in peritonaeo du-
bium , alterum habens extremitatem oppofitam inferius
vcr£is inguina, hoc ligamenti rotundi nomine venit : hu-
jus extremitas tubx continuata videtur fibras fuas dii per-
gere per totum comu ufque ad concurfum ejus cum cor-
nu oppolito, fibrx fupei iores verfus extrema cornuum
videntur in nodum album colligi. 4 quo nodo exeunt fi-
brx elegant ir difpcrfx verfus fanguinei vafis dudum
arcuatum Ova fullincntem. An hx fibrx continuentur
cum fibris nutricibus tubarum incertum eft, poliunt vel
fiinul agere, & fic tubam illuti tentam tenere vel feor-
fim, & fic modo furfum , modo deorfum trahere. Mo-
vpseurne in conceptione, an in partu, an extra illa tem-

pora , an in omnibus illis temporibus I circa extrema
cornuum Vefuula confpicitur, intra quam ex altera par-
te Ova, ex altera dudus cartilaginofns confpicitur in
circulum non tamin claufum inflexus , ubi hiat circulus
oftiolum eft: 4 Veficula in abdomen in vicinia oftioli
aperit fe tuba intra Veficulam , cui adftat tuberculum al-
bum elegans forti impediens ovorum dilapfum extra ve-
ficulam m Abdomen , quo fadlius tubas fubintrent, ova
omnia ordine difpefitafunt drea vas fanguincum in gy-
rum ductum, cui adhxrent libere per valcula ut in ova-
riis avium. Plura hic /anguinea vafa ad tubas, cornua,
& Uterum , quam ad Ovarium ferebantur, quod ideo
contingit, quia plus materix Ovo accedit in illis locis,
quam dum ovario adhxret.

Sub fibris cutem admirando artefirio moventibus fita
u a i a a regionem pedoris & Abdominis utrinque occu-
pant, in quolibet latere unum corpus Glandulolumcon-
il ltuentia , licet papillarum quinque paria forment.

Inter fibras mulculofas Cutis & reliquos mufculos, ut
& inter conglomeratas ladeas plures blandula
conglomerata aderant , una rubefeens fub ladeis
in pedore.

Mirabar Vesicam Urinariam adeo tumi-
dam, ut ovogallinx major furforn egerit inteftina, &
Veficulx tcllis proxima tinduram inefc viridem traxerit
cum tam in 4 morre levi prefiione omnis Urina efflueret.
~43. Dan.tii. i.oif.ii.

VENA AZYGO.

IN Echino & Mure Vena Cava fuperato Diaphragma-
te in duas partes fcinditur , dextraque earum Cordi in-
figitur, indeque ad jugulum fui lateris adlceiidit; fini-
ftia vero inter Cor & jugulum Aztgau Veham
irodudt, qux arteriam magnam comitem fibi adjun-
;eni juxta finiftrum Vertebrarum latus deorfum fertur ,

' U S T A C H. de Vena fine pari antig. xij.

naribus.

NArium Lamella qualiter conftitutx offendit
caput de Ove.

OSSIBUS.

OSsa Echir.iab iisqux Martis vix differunt. Capitio
Offa in Echino majora acutaque magis iis gnx Mar-
tis. Circa foturam fagittalem proceffus adeft magnus
acutufque. Nafi Jorfum conflitucntia Ofla longiora iis a
qux Martis.

Parte Arteriore in maxil!4 fuperiore Dente i oculares
adfune , acuti valdi fimihtir ac m interiore molares Den-
tes exafperati funt.

Proeeffut ah formet inflgnes valde.

Meatui auJitornn apertus.

Colh vfftcpm feptem funt ut in Marte, harum pofte-
riores dux proceffus habent laterales valdi latas & an-
trorfom recuryas , ut in fimia caudata.

Coftn utrinque xv. pro ratione corporis validx ad-
modum.

L' lancula humeris fimiles.

Sterni narces quinque, harum fuprcma reliquis craffior
ob claviculx nexum , ultima cartilaginis fcuuitiimis fpe-
ciem refert,

. Scm

De Elei

Scapula longiore* ii» qo* Martis, feri itsnua? lepo-
ris fimiles , nili quod procefliis medius circa collum (ca-
puli haud ita divifus ut in lepore proccflus, ancboroides
Clavicula- jungitur.

Pedum anteriorum ftru&ura fimilis illi aui in Marte
obtinet, radius non ut in homine ad latus ulni fed ante-
rius humero jungitur.

Vina & Radiu/ haud ita ab invicem didant ac in
Marte. ,

Lumborum Vertebra fex, breves, brevibufque inftru-
&e procellibus.

Cauda brevis. Ot Ilium breve, latumve , pelvia oflea
hic valde ampla.

fibula Tibia connafcitur , abeaque procedit deorfum
ad medium , uti in Vulpe & Lepore , in Vulpe circa me-
dium Tibia: non connafcitur fed tantum comeret firmi-
ter. COITERUS.

C A P. XVL
De Elephante.

ELcphas Cinitali fimile Equo habet, fed par-
vum nec pro corpofls magitudine.

T istis idem non foris confpicuos, fed intus circa
Renes conditbs habet.

Oimtis ipfiutrinque quatuor, quibus conficit ci-
bum , atque in ferini fpeciem molit. Duo priterea pro-
minent grandes, quos mares grandiores refimatofquc ha-
bent,femini minorcs,& contra quam mares.vergur.t enim
deorfum pronique deviant. Starim ciim natus eft Elephas
demes habet, quanquam grandes illos non illicbpeilpi-
cuos obtinet.

Linguam perquam exiguam habet atque interius magis
pofium quam in citeris fit, ita ut vix eam videre poflis.

Jecur Ipli fine Visica iuiia , incisi tamen
parte qua adhirere folet humor felleus effluit, plu* minus.

Istiitinqm ipfi ita eft linuofum ut alvos habere
quatuor videatur.

Jicur bubulo quadruplo major. ARISTOT.
lib. a. de Hijl. anim.

C A P. XVII..

Dc Equo , Equa , & Mula.

OBSERVATA

CEREBRO.

INtcr Cerebrum’ & Cerebellum non tantum officu-
lum ut in Canibus , fed cavitas pecularis in iifum
cerebelli efiformata ex fubftantia oflea. AMSTE-
LODAM.

In Cerebro Equino obfervafle fe fer ibit in Ventriculo
nobili plixum Choroidi fimilem , imo in hoc ut &
ipfo Choroide affufam Vafis fubftantiam Glandulis fimil-
limam , STENONIUS. tpijl- Bartk. if.Cent.iv.

Quod ckomisintia mati foxMis fintprin-
cipalcs, & T nixi illarum Epiphyfes, fivi proces-

H A N T E.

fuum medullarium , qui exindi in Cerebellumferuntur
capitajqmbus illi divertulis primariis adjunguntur, roani-
fefto apparere in Ove , Vitalo. Equo & quibufdam aliis ,
ubi cum nates ftint magnitudinis inlignis . iis teftes pere-
xigui molis adnafeuntur, atque. his pland intermediis
procefTus medullares prominentiarum priomm appendi-
ces exiflere, WILSIUS feribit de Cereb. e. l .

Prominentias Cerebri nati formis Hc
fimilitir ac in Vitulo, O re & plerifque aliis quadrupedi-
bus infignimr magnas, exterius carnei coloris apparere ■,
qui tenui meninge Vafis plurimis pridita inveftiuntur,
cum icterius fublutei coloris fit tunica fublata, IDEM
tradit.

Glandula pituitaria quod diverfi adei»
magnitudinis, in Agno fejl. major quam in homine aUt
Cane , in Equo minor quam in Bove. Ejus difcriminis
ratio hic potiflimum quod glandula bic in aliquibus fo-
lummodd fuperimpofitam Cerebro molem , alii in alib
& Cerebrum & Arterias Carotides juxta illam adfcen-
dentes , refpiciat , adeoque prout fimul utrique horum
aut tantum alteri refpedum debet , ejus moles aut major
aut minor exillit. Emmvcrd in quibufilam animalibus
Arteru Carotides intra Cranium delati flarim in plexus
r^iformes divaricantur , & plexibus iflisplures utrobi-
que Vaforum propagines hanc Glandulam fubeont , ejus-
quefubftantiara intertexunt. Porro quoniam ifteVafo-
rum plexus Rete mirabile diftus, in aliquibus valdi am-
plus, & in aliis perexiguus reperitur, idcirco hxc glan-
dula , fiquidem ab his pauciore* Ramos , & ab illis longi
plures, atque in aliis quibufdam animalibus , ab Arteria
vix ullas propagines admittit, diverfihuic Vaforum di-
ftriburionis moli fui variata proportione refpondet.
Quippi obfervare eft quibufdam animalibus , uti impri-
mis Homini & Equo Rete mirabile omtiinb deefle, cum-
que in talibus utraque Arteria longa ambage intra hu-
jufce odis receffus circumducitur , & trunco ejus in homi-
ne modo furculus unus aut altrtr modo nullus in glandu-
lam pituitariam infertur: Etiim in Equo pauciores Ra-
mulieam fubeunt, ideoque moles ejus innisdiminutiar
•vadit. IDEM cap. iv.

Arteria C a r o r i s in cunftis animalibus obliqui
intra Cranium adfcenditj verum quoad litum f. proten-
fionem ejus juxta glandulam pituitariam non eodem mo-
do fehabet in omnibus : nam in Homine Canalem o(Tcum
propter ipfem pccullarifer exfculptum trunco lingulari
pertranliens utrobique per longum exporrofla jacet ; at-

3ue ex hoc trunco interdum furculos quofdam adglan-
ulam pituitariam, licet haud fempir, emittit, itui in
Equo, truncus ejus fingul.-ris eft, verum ubi primum in-
tra Cranium emergit per Ramum transverfum ab uno la-
tere in alterum emidura, utnque Carotides .priusquam
duram matrem perforant , inter fe communicant, cum-
que inciteris plerisque animalibus Arteria, ut ut prius
ramificata tamen fingularis & truncus unicus fafta , Cere-
brum confcendit, in Equo utraque Carotis dipartita duo*
Ramos , i dura matre in duobus biftin&is locis emergen-
tes, furfum emittit. IDEM.

SPINALI MEDULLA.

QUalitir hic diftribuantur finus Spinalis Medulla» cum
Venis&Arteriisvideex bVilfio capite dc Ove.

I r Narium

De Ea.

MARIBUS.

Axium oflk turbinata qualiter fe habeant ride capite
LARYNGE.

CRtcoaHraoiDsos Musculos inEquo.Bo-
ve i Porco , diftin&us quam in Homine apparere
PLACENT. tr.Je Laryngi docet , qui Laryngis par-
tes varias, Gmiliterac Amria utriufque, delineavit.

OCULO.

IN Equis, Bobus, Ovibus Glandulam Laciixt-
malim non ad oculi Canthum ita apponi ut exterius
confpiciatur, verum ejus loccvprominere tuberculum ex-
terius membraneum , interius cartilagineum , cui appen-
ditur Glandula quxdara oblonga, continens in media fui
longitudine Cartilaginem latam & longam. Cartilagi-
nem hanc aliquomodo conducere ad membrani deteno-
riaeexpanfionem , qua; animalium horum Oculis conces-
laeft, quemadmodum plurimis avibus, & pifcibus quo-
que nonnullis , membrana Colum obtigit. W I L S 1 U S.

CORDE. •

DE C o * d i s (IrufhirS vide qui habemus ex L O U-
WERO capite de Bove , & Vitulo.

Septum cordis fpongiofura rald A.

Membrani Valvulae um Artcrii aorti no-
bis erant duplices , & ubi ad Ventriculos accedebant
inter duas membranas continebantur fibri camofi , una
membranarum continuatur cum Arterii vel Veni mem-
brana interiore, altera cum membrana Cordis interiora
vcfticnte. AMSTELODAM.

RENE.

IN Risi Equino non ut in aliis fieri (olet animalibus
papilli per foramina eum in finem aperta pelvim re»
foiciunt, verhm pelvis ipfa in multos tubulos eft divifa ,
finguli autem tubuli exigua habent foramina quali cola*
toria per qui urina defluit. UDEM.

VESICA FELLEA.

Ullam hic dari Vesicam villis MATH.
M ATHI ADES Epijl. 5 j. Ceut. iv. Borfk. pro
indubitato habet.

PANCREATE.

FAncx i as uncias cirdtir xj. habere, non femel,
cum WHARTONO notat GRAFIUS.

I N T'E S T I N O.

INPistinum Rictum duobus FmnJu gaudet
altero lato velutalba vitta, fupernA fiv A exterius in-
firato , altero vero rotundo inferni qua mefenterio com-
miaitur. A parte crailiore Coli dependere Caecum culo i
putatorii figura , SEVERINUS feribit.

L I € N E.

IN Vinis Splenicis msnifcllas hic dari Vahn-
laa HICHMO RUS /ii. i.fag. j.r. j. docec

U O , &c.

DUCTU THORACICO.

DE Vale e» quod duftum Thoracium f. Chylifernm
appellare placuit Recentioribus leftu digna funr
qui habet EUSTACHIUS hi. i. Veni fmepof! ^f«-
tigrarn. 1.. Quandoque inquit etiam Vena fine pari, A
regione fexti Tlioraci; vertebri ramum ad fimllram
partem mittit , qui furfum elatus ad quintam ejulitem ,
cum alio, i trunco finillro (uguli orto, conjungitur : lixii
ulque ad tertium intervallom alimentum pubens con-
Icendit. Ad banc naturi providentiam quandam Equo-
rum V etiam aliAs pertinere credidi : qui , cum arteficii
& admirationis plena fit, nec delegatione acfruduca-
reat ; quamvis minimi fit ad Thoracem alendum inftitu-
ta, operi precium eft, ut exponatur. Itaque in illis ani-
mantibus ab hoc ipfo ittfigni trunco finillro juguli quod
pollcrior fedes radicis Veni interni jugularis fpcebt;
magna quidam propago germinat, qui priterquam
quod in ejus origine olliolum femicirculare habeat ; eft
etiam alba, & aunei humoris plena ; nec longi ab ortu in
duas partes fcinditur, pauli poft rurfus coeuntes in unam,
qua nullos ramos diffundens juxta finiftrum vertebrarum
latus, penetrato fepto transverfo, deorfum ad medium
ufque lumborum fertur , quo* loco latior cffefta , mj»
gnamque Arteriam circumplexa, obteuriffimum finem;
mihique adhuc non beni perceptum obtinet.

PARTIBUS GENITALIBUS.

VEsicul* Seminalis in Equo nomini fui feli-
ci us refpondcnt , quam in quovis alio. Etenim con-
dant ex duabus partibus, quarum altera mera Vefica
membranea eft , altera glandulofa. Velica a me difleda
fex pollices longa, ScpropA tres lata erat , quamquam
vacua & nondum aperta , videbatur autem diftendi pofle
ad majorem amplitudinem , fi modo repleta fuiflet:
Continebat in fe materiam quandam feminalem indar ge-
latini & fubcineritii coloris; ftyfcis in banc veficam,
aperto fundo , immitius oblique ferebatur verfus ure-
thram, inque illam per idem foramen cum vafe deferente
ejuldem lateri , inferebatur. Altera pars, quam glandulo»
fam diximus, craflior erat, latiorque ex ilU parte qui
Urethncommittebatur, &ubi inferebantur vafa defe-
rentia , non defecndendo verfus fundum , paulatim cunei
indar attenuabatur. Subftantia hujus glandulx haud mul-
tum abfimilis erat illi tediculoaim . ledgrilei magis colo-
ris & confpicuis foraminibus ftylum mediocrem admit-
tentibus intus excavatur ; hic omnia foramina in dndum
unum communem uniuntur, nimirumpriufquam ad Ure-
thram pertingunt- Etenim immiflus Itylus in quodvis fo-
ramen facile m dudum illum communem impellebatur,
ipfe ver6 hicdudus non penitus Urethram pertundebat,
led tenui & fporgiosa Urethra membrana operiebatur*
Per illam materia fpermaticaab hifce veficulis elaborat*
in coitu eliditur. Verilimile eft, veficulashafccglandu-
lofas extra coitum plenitudinem fuam quoquo modo de-
plere in veficulam membranofam annexam modo deferi-
ptam , fiquidem materia (eminalis in utrifque contenta
ejufdem fpecieierat, multum tamen illi diflimilisqoiia
Tefticulis perficitur. UndA concludimus Veficulas femv-
nales non excipere materiam quam continent a Tefticuli*
per VaCs deferentia, led a lua glandulosa. firbilanrii,

quarti

De Eo.no, Eq.ua,

qua» etiam involvb(commnnU tunica vefica: membrano- | in varias dividentur.

?*, & eo facilius certiusque glandul* fu* fidamina fe-
minalia in cavitatem fuam admittat. WHARTO-
NUS.

Foramina quibus prostat* aperiuntur in Ure-
thram in Equo confpicua , & pollicari minimum diftan-
tia extra infertionem Vaforum deferentium in fupemam
Urethra: partem patefcere. Duodecim exigua Foraroi-
nula , qux lingula in papillis grani finapis magnitudine in
Uredira protuberantibus repcriuntur ; papillas urin*
pratterlabentisingreflum prohibere, IDF.M notat.

De Utero equino ita hUrvtjtu Equa & Alina li-
cet in Utero conceptum gerere videantur, is tamin con-
ceptionis locus cornu potius naturam 8c conii i turionem
quam uteri refert , locus enim ille non eli iis partibus fed
oblongior, & ab Utero difcrepans , tum fitu tunf conne-
xione tum fabricA St fubftantiA , magifqtie Utero fupe-
riori feu proceflui uteri Gallinx (ubi ovum crefcit fit albu-
mine cingitur) comparandus eft, quam utero muliebri.
HARVEJUS Excrc. 6$.

Uteri pattiumque in generatione eo fped.intium Hi-
ft oriam hanc exhibet N E E D H A M cap. 7. his
verbis.

Equa Sui proxima eft cujus fi exteriorem uterum in-
tuearis , muliebri conlimilem fatebere. Furnium enim lia-
betbene magnum in quo integer fettus delitefcit. Hoc
tantum ab homine dillat , quod uteri cornua , ut ut iis
ceterorum animalium multo minora , muliebra tamen
excedunt, & membranarurinari* fub chorio recondit*
portionem utrobique recipiunt. Ille tamen, primis ge-
ftationis menfibus apertus , fuilli inftar foetum nondum
cohaumtcm dimittit , nec ulla placent* aut glandularum
veftigia prodit. Progreflu tamen temporis adnafcunmr

Saulatim caruncul*, qu* circa mediam gcftarionem non-
um utero affixx totidem orobos magnitudine xquant.
Interim paulatim craflefcit chorion & venas infinitas fibi
infperfas diflccanti detegit. Tandem in nofterioribus
menfibus eb ventum erit , ut chorion, notabili jam craf-
fitie infigne , placentam per totum uterum continuatam
rcprxfentet, lurculofque infinitos totidem venulis jur-
gidos uteri tunic* interiori immittat: qui pari vaforum
maternorum numero ita accurate occurrunt, ut incautis
pro totidem analiomofibus facile oftendi pofltnt. Ana-
Romofes vero non efle , vel exinde conflat , quod ex prx-
didx membrati* alveolis abique omni fanguinis miifione
eadem facilitate exeunt quA foetus bubuli anfuUaex glln-
dularum loculis. Utero ablato membranam Cutdiihim
eft) denfam. fuccoque alibili turgidam invenies, qui|u-
nicam hanc A fubjeda leparanti , & digitis prementi ratn
copiosi effluet , ut vas aliquod , aut cunicam fradam efle
fubvereri poteris. Tandem venarum arteriaramque my-
riades fubtus confpicu* funt, St huic tunic* confertim
inferuntur- Allantoklen interim transrepentes ei foveas
plurimas infeulpunt ; ne unicum tamen ramulum imper-
tiunt; verum capillaria omnia in chorio definunt, ma-
jora vafa ad funiculum colliguntur.

Hifce peradis, ad membranam uriharfam accedes,
qu* hic aliter quam cum ahis ht integnim foetum ambit ,
& amnion in fe continet; Vulneinta liquorem urirofum
exhibebit faturati coloris, m quo non raro concrcfount
corpulenta , qu* primi facie carr.oia videntur, digitis ta-
men diduda, vel, in unam pelliculam diflendeotur , vel

Mula. 6p

De hujus concretionis ratione vi-

de cjp. ;.

Magis infignis eft illa concretio quxlif nem bubulum
fcrereprxfentat , fed multo minor eft , Unguam pulli e-
quini vocant noftrates, invcntamque& relervatam boni
ominis efle credunt. Forte etiam illud eft quod Come-
lita (fi bene memini) pulli fronti adnafei pu-

tat , m.Utemquc , niG illud comederit , pulli oblivifci :
Indcquc philtrum componit. In hAc cavitate for.iculus
ex multo pluribus, quam alibi fit , ramulis contortus con-
fpicitui , neque prius vafa fua fpargere incipit , quam hu-
jus tunic* extimam partem penetraverit, retro vero ad
amnion recedens canalem fatis infignem fibi adjungit, qui
videtur efle amnii intro reflexi portio, & tamen urachi
vices luftinens , allantoidi infervit. Primo ingreflii pol-
lici excipiendo par eft, paulatim tamen anguitior fodus
ad vefiqam pergit ; huc ftylo vel flatu permeari poteft.
Tandem amnion aperire licebit St funiculum inlignitcr
contortum confpiccrc, & a<l foetum ufque perfequi : ubi.
vafaqu* ( hadenus numerofa) prope umbilicum tandem,
in quatuor colliguntur, & vena jecori, urachus velicz, ar-
terixaort*implantantur. Canalis venofus Hepatis,itenv
vaforum anaflomofes prope Cor , more vulgari ferutanti
comparent.

S E

CUND1NIS.

>ASAS Ilie rres dari FOETUM AMBIIK-

fimilitir ac Cotyledoniferis f. rediusglandu-

M:r.-

Ii feris docet. NEEDHAM.

Egb fani inquit cap. ,. Equum medium quoddam ani-
mal inter placentifera & glandulifera exiflimo , cum illis
nempi confentit, quod urina firtum prorfus ambit , &
placenta licet in initio nulla fit, tamin progreflu tempo-
ris tanta accrefcit , ut totum fivtum ampledatur , & fani
illa craflities Clioni eo feri nomine placent* appellatio-
nem meretur, quod venulis tam frequentibus & confer-
tis fcateat, quam placenta muliebris. Adeo etiam quod
nihil ex parte matris ei refpondeat, ut in glanduhfens
confuevit. Hoc umincum ruminantibus commune ha-
bet, quod per digitulos carneos utero conncditur , St
quod hxc cralfitics vix ante fextum menfem notabilis
evadit.

HiftoriA peculiari digna eft Toxica Auantoi-
diSi tum quod de ejus exiftentia hadenus controver-
fumeft, tum quod in variis animalibus infignitir variet.
In glandulifcrix nempi', Ovibus, Bobus. Damis funi-
culi fini adnafeitur, & Urachi prolongatio qu*dam St
dilatatio videtur, farciminahs figurz. Utrinque enim ad
Uteri extremitates intra Chorion porrigitur. & cornu*
* furit , & totidem foe-
t,ad iliiusOvi extrema
trobique farAninalis figur*
eft , undi Altartoides romen fuum meruit. In Equabus
paulo aliter fe res habet > quibus membrana hxc Cho-
rio ubique fubneditur , ut univerfum foetum cum amnio
in fc contineat. Urachum interim habet evidentem , qui
non tam ex ipsAnafci videtur, quam ex amnio, & hu-
ius quafi duplicatura efle in vcficam ufque reflexa , ut vet
flatus vel ftylus immiflus eo facili pergar. Ejus foramen
in funiculo tjuxrere oportet qui infignitir contortus ali-
quam fui partem indi fuper Amnion difpefcir , reliquam
conjundam per hanc cavitatem transfert, & Cbono tarv-
X. j dem

De E o.u o, Eq.ua, & Mula.

d^m infcrit , ibidemque in infinitos Ramulos dividitur ut
ea crallities Chorii videatur placenta: nomine digna.
Tfim in hoc animali! tum in glanduliferis notabile eft
frequentes concretiones in hujus tunici liquore natare ,
qua: primi facie adipem aut carneam moleculam reprx-
lentant , revera tamen digitis dedudx in membranaceum
quid dilatantur ; videnturque urina: mollioris & quafi
glutinofxexiftentis coagula. IDEM Tan. j.

Cii oa ios prioribus menfibus fimplex eft tunica,
tradu tamin temporis infignitircrafie(cit& carunculas
carneis elformat piii minoris magnitudine. Verum tan-
dim & h.rc (juoque conjunguntur , ut integrum Chorion
in latrflimam quandam placentam degenerare videatur ,
multis vaforum myriadibus intertextam infinitas digitu-
los in membranam Uteri interiorem , qua: nihilominus
fimplex perdat, exporrigentem. IDEM.

Equixus foetus prioribus menfibus Utero nus-
quam cohseret , donec pod aliquod tempus carne* tuber-
cula exigua appareant orobi magnitudine. Hxc paula-
tim angentur, invicem continuantur & digitulos (non
glanduiofo corpore utero adradenti . fed) ipfi uteri
membrana: interiori fatis infignes infcrit Ut revera con-
tinuata qua-dam placenta per totum Chorion extenfa vi-
deatur, vel potius Chorion ipfum ex membrana in pla-
centam mutatum. IDEM.

Placinis Uteris* Hidoriam vide capite de
Ove ubi varia ex AQUAPEND. proponuntur, qui
idem foetus delineationem exhibet. •

A m s i o in tunica foetus Equini frenu infignes vidif-
fefe refert AQUAPEND. cap.i.Jcfirm. fatue.

Eduabus mulis edudos T esticulos examinalfe fe
STENONIUS refert. In primi tedes exigui ad
modum , fed vafis fanguineis copiofis inftrudi , in iis
diffedis nulla ovorum vedigia reperiebantur. Tubafie
fatis longa , & in multos anfrados plicata , exterius
orificium tediculis proximum patulum latis erat , jnterius
adeo ardi claufum . ut ne quidim agri in uterum trarfi-
tum permitteret , licet in cornu uteri papilla manifeda
edet, qua- in aliis animalibus patens repentur. Interior
uteri tunica rugis multis afpera, fed latioribus , &infu-
perficicm uteri inclinatis. Orificium uteri minus ardum
erat, licet protuberanti» annulares illud claudere folita
non deeflent.

In fecunii Muli Tediculi magni ut in Afina, in
quorum parte cavi prxter pauca « exigua Ova , con-
tinebatur in uno ovum infignis magnitudinis liquore
flavefeente plenum, in altero corpus oblongum cx ru-
bro nigrum qua fabricam glandulx conglomerata: fi-
millimum , cujus extremitas verfus partem Tediculi
gibbam extenfa cavitatem in fe continebat , altera extre
mitas extra partem Cavam Tediculi extabat ; totum hoc
corpus ab omm parte liberum erat nullis vel vafis vel fila-
mentis T edicuJo adhzrcns , uterus interius rubens tumc-
fceb.it , omnlaque ejus Vafa fanguine turgida erant.

Poterit itaque abfque miraculo mula parere, fi ovo-
rum in Tediculis praventus adfuerit, licet miraculo non
careret fi ex prxdido fimul contingeret tum in lignis ali-
quis in rebus politieiseventus , tum mula: partus. Sterilit-
/ujiu autem in illis plures dari poterint rationes, ut ovo-
rum abfentiaautnimiaintraTediculos profunditas, vel
materia Ovorum conceptui inepta, alixqnc plores inter
folitas deriliutis caulas numerat». Quod fi fiepius id Te-

diculis reperire liceret fimile corpus ae in ultimA muli
defcripli , in illam fulpicionem devenirem , dari femel-
larum genus in quadrupedibus , in quarum Tediculi*
Ova jAm tum placent» primordiis invelliuntur. Oif. 98.
lib. Djn.

C AT. XIIX.

De Fele.

A NATO ME FELIS
A SEVF.RINO

infiuuts.

PErstonxum hic tenuidimum, fub enfiformi car-
tilagine (ati%pingue.

Omentum prxpingue alligatum lobo uni dextro
Hepatis, Spleni, Ventriculo, Duodeno, ad figuram
lacculi conditurum.

Hepar fex leba didindum, medio duorum a parte
dextri egreditur Vefica fellis, ita ut fundus inter lobos
didos ad modum prominentis oculi appareat.

Vesicula hxc duos habet ramos, alterum qui de-
rivat ab Hepate in duodenum ad expellendas deces, alte-
rum qui recurrit ad veficam ut ibi contineatur.

Color Hepatis veluti canicul» pifcis. Cervix vefie» di-
de veluti varicola.

Ventriculi tunica interna fatis rugofa , rugis fe-
cundum Ventriculi dudum procedentibus, & in rotun-
dum replicatis veluti in ventre Bovis.

Intestinum RcSum glandulas habet miliare*
varias. Idem eolilgatum cauoz principio per medium
ligamentum. Cacum hic latitudine pollicis longum.

Pr.rtcr Redum & C oecum totum quod reliquum eft
inteflini uniforme eft , fed tortuofum adeo , ut U violen-
tius extendas feri difrumpatur.

Renis perampli magnitudine nucis majoris, intra
quos pauce cavitates funt Selinus ( omnia utin Cane) in
quibus percolatur urina.

Vena fort* duos hic facit ramos , Mcfemuri-
cam , ad mefenterium propagatum , etiam ad extremum
inteftiniRedi, & Splenicum ad Splenem transmifliim.

A Ramo fplenico derivat alter ca luctu, fic didu*
aula Ventriculum circumpleditur , in quem humorem
ducit Melancholicum ad appetitum.

Vena paris expers a Cava juxta Cor reflexa &
defeendens, in latere dextro utrinque Cordis Venas ex-
Ubet.

Ab Hepate Vena Cava perforat Diaphragma,
ficqoe Cor, petit in cujus partem dextram fe inierit
A lateribus VenxCavxadfcendentudcfeendit Ner-
vus quidam ad circulum camofum Diaphragmatis, al-
ter vcr5 A finiftra defccndit fultus membranis afperx ar-
terix, deportabtes fenfum Diaphragmati.

Bini Nervi A lateribus afperx arterix , utrinque
unus, defeendunt ad orificium Ventriculi fuperius, hinc
inde afperx arterix pulmonibufquc ramulos cti.im exhi-
bet. tes.

In Aspera Artiria femicirculi, ut in homine
divifi , fed parte pofteriore duplici tunica compreheofi ;
altera quidem externa & carnosa, altera vero interni

Stiler-

De F

& nervosa, rafritnr bic ab extremis circulorum mar-
ginibus.

Ubi primCim finditur afpera arteria apparent nonnul-
li glandula , majores, parvi, albi , rubra:, emen-
tia:, mixti.

Nervi fkverfivi m afpcrx arteriae caput inferuntur i
facto pari orti, & utroque in latere fimiliter ac in Cane
circa aortam arteriam renexj.

C o a o i s Ventriculi , Auriculae & Vafa fimiliter hic
fe habent ac in Cane.

P u i m o habet pinnas fex.

Tisticuli quatuor tunica funt tefti , harumi
ferctum eft f burla externa, i. Dartos, etiam exter-
na, ). Eiythroide/ f. rubra, propinquior , 4. Immediata.

Extra abdomen inferni fupra os pubis prodeunt per
duo foramina Vufu Spermatica adTefticulos, tam qua:
praearantia dicuntur quam qui deferentia.

Pizparantia poftquam attigerint proximi tefticulum
corpus conftituunt quod dicitur Epididymis.

Vim a Emulcens utraque £ Cava , aft duplo fert
longior liniftra ea quafi dextra eft , altior etiam .

Umrur! ex Cava Renum parte prodeuntes ad
vefici collum tranfeuqj.

Tefticuli per mediam membranam cuti alligantur a la-
teribus penis.

Pinis medio digito longus inferni fulritur mufculo
oblongo delinente ad medium penis, vel amplius, fulcitur
etiam mufculo oblongo defeendente ad medium fpatium
MufculiSpliinfterisanum claudentis.

Visica uaiNARiA alligata peritomo fupemi ,
inferni inteftino Redo.

Auricula hic interior cxfculpta ; Stupe/ non
perforata.

In Ccribro Smtu tres , fed duo circularet.

In Oculo Ukj parte anteriore non cohircns cor-
nei, hinc dilatatio huic generi major, minor.

Nirvus opticus feri ad medium defertur, quam-
vis declinet ad inferiora.

Membrana crajia oculus aliqua parte velatur , ut in
galli naceo genei e. Zootem.part.iv.

ANATOME FELIS, GRAVIDA,
ET CATELLORUM

injhtuts ah

OLAO RUDBEKIO.

G Ravidam felem diflecui , cujus uteri cornu dextram
duas fbeminas cum mare geftavit , finiftrum verb
unam & feminam & marem : quod etiam inaliis quoque
animantibus contemplari licet', unde falfum evadit, in
dextro cornu marem & finiftro feminam generari , quod
obfervavit quoque Harvejm de Generatione animal.
Exercitat. LXIX. fbl. 118. hi /rem & fleminum , ait,
(prout cujiu tulerit ) motio in dextro , moJo m ftniflro cor-
nu ohfervavi : idqui frequenter in damu , qua etmeUo/
utero gerebant ( aliquando etiam mOve) mihi videre con-
tigit.

" In diflefticme Chorii ac amnii venas duas umbilica-
les 8c totidem arterias, ad placentam, chorium in me-
dio inflar annuli cingentem, tendente* confpexi ;

E L E. 71

fuper unam venam multo minorem , qu* amnion falcem
multis ramulis occupavit: quoinlocoetiamammonvl-
fciditate lutea illinitum erat, perquam venam exiilimo
cum Harvejo fetum primo alimentum A colliquamento,
quod inter amnion ac corpus ipfius foetus reperitur , hau-
rire; quam Hurvr/iu in oviparorum generatione ex vi-
telli tunica erumpentem animadvertit , in viviparorum
autem fetu eum nullibi c)us (ni fallor) meimmflecom-
perio : officium tamen illius affignaffe videtur Fxerat.
LXV111. Venu, inquit, quam primum in humore cry—
flaUmo mtra amnium eonjpieitur , i punBo feliente ori-
ginem trahit ; dtque umbilicalium vaforum naturum C»
officium Jiibit ; paulatimque urBior reddita , in aliae
quoque rumificat toner , per eeEiquamentum fparfur, pro-
telari cernitur : ut certo conflet , nutrimentum Jub initis
a foto coLiquamcnto ( 111 quo fletu/ natat) hauriri. Vi-
fciditas quoque illa, qui radicibus hujus vem allidet,
ejufdem coloris & conimenrii eft cum humore inter cor-
pus & amnion contento , & clientum vitelli in ovo re-
priicntare videtur.

Cum (exempto' A membranis fetu) arterias venasque
umbilicales intra abdomen prchcndifTem , & digito fan-
euineni , umbilicum ufque , comprefliflem , ut viderem
h quid languinis remearet, ne guttulam quidem verius fe-
cundinam elicere potui. Unde liquet animantia bruta ob-
ftetneibus non indigere in edendo partu , cum indita na-
turi vi umbil inis feipfum occludar.

Intra corpus felis & amnion diiTeftum uni cum sho-
rio, eradi quidam mucilago undiquaque circa corpus
difRifa apparuit, faciem decofti ex vino pultis, repn-
fentans , qui? analoga vitello ovi videtur.

Vafaumbilicaln intra abdomen in illis, nt&inaho*
ram animanrium feru , V . reperi ■ quorum primum Ve-
na fuit , ad Hepar vergens : fecundum 8c tertium Ar-
terii, qui ab utroque latere vefici urinarii in iliacas
feruntur: quartum, minor quidam Vena, in portam
circa pancreas carnofum ducens: quintum, magnitudine
xquavit prius . 8c Venas mefentericas juxta pancreas in-
greffiimeft. Hancdiftributioncm Harvejiu intraft.de
Humoribus & uteri membranis , in aliquibus fe obfervaf-
fe affirmat. Redeo , inquit , ad vtfa umhiliea/iu , qua in
omnihw animalibus haud eodem modo dil iduntur : in qui -
bmdam enim hm venarum ramuli , pl urens in fletu/
corpore referiuntur ; quorum alii jecur tranfeunt t ulli
m portum vel mefentenese venae inferuntur.

Obfervavi item in liifce , quod ubi vafa fpermatica-
coehnt , paulo antequam per abdomen exeunt , glan--
dula quidam ab utroque latere illis attyofm erat , forni*
tefticulorum bauddiliimilis : aperto vero feroto, telie»
glandulis majores milii vili.

Renes illorum ex glandulis compofiti non eranr.quem-
admodum in ovium , vaccarum , &c. fetu , verum fo-
lidi&globofi.

Velica ipfis oblonga fuitSt magna; quam dum pre-
mebam, urina percudenda exivit, non per umbilicum-
Experienti tamen Itylus per umbilicum ecrelTuscft ; in-
terim nullam rupturam wftam .mimadverlim.

DifTeftis omnibus catti fetibus , perfimilem m ore ,
crfophago , & ventriculo confpexi mQCilaginem & vi-
feiditatem illi, qui inter corpus & amnion erat, tam
quoad confiftentiam , quam colorem. Sed vero inte-
n uigribus inteftiuii, cralLor magisque viridis mucilago

«a

ida fuit, qnantum craflii Intedinis appropinquabat : in
quibus iruginola, inque folidos globulos conlolidata,
vetuli canis excrementorum fpccicm prife ferebant- 1h
otf. jnjt. uJJ/tiitnBjtui Je vnfu ferofn.

NOTATA

CEREBRO.

Piomimintias Criiiti Nati formis &
T istis in Felibus , Homine, Cane, & quibuf-
dam aliis animalibus iquales efTc, perexiguas.Sc fimiliter
ac reliqua portio meauili oblongati albidi coloris,
W I L S I U S ctp. x. JeCeretro docet.

Glandulam pituitariam hic limflitiracin
Cane infundibulo cohirerc , adeoqnc cum eo amoto
uni divelli, ficque molem ejusglandulis duabus inter fe
dirt indis, & facili ab invicem" 1’eparabilibus conftare
cap. iv. Je Centro tradit I D E M.

Riri mirabili in Vitulo, Ove .Capra decane-
ris qui herbaceis vefcuntur amplioris molis eld, quamin
Cane, Fele, aliifque brutis carnivoris. IDEM.

SPINALI MEDULLA.

QUalitirhicdiftribuantur Sinus Spim alis Mi-
d u i l m cum Venis & Arteriii, vide capite de Ove.

OCULO.

Oculum multum humoris Vitrei parum aquei con-
tinere i pium aqueum humorem efle iiibfalfum
£ O R R I C H. obfervavit.

MAMMIS.

DE M a m m a r v m Gtu , & Numero vide caput
d e Cane.

L I E N E, &c.

Lienem longum indar Canini ; DuBum Hrptticum 8c
Cyjhcum amplos , prafertim Hepaticum ; Borri-
chmm oblervafTe, Catt.iv.EpiJl.ei. BARTHOLIN.
fcribit.

INTESTINIS.

GLandularum in intedinis conditionem defcri-
bens Pejerat has habet. In felis domeflici intedino-
■mm examine , datim fub Ventriculi pyloro, quidam
plexui , fed pufitiu , vix unquam minimo digito te-
nuans apparuit , pauloque pod transverforum aliquot
digitorum intervallo j/iui, priore nonnihil prolixior,
quem denuo excepit porvulm , novem duntaxat glan-
dularum congerie condans. Hinc in Ileo quatuor aut
qninque alii, pracedcntibus amp liores ac numerofiore
glandularum caterva dipaci ; quarum bales nitebantur
tunica interiore ner vea , quod egregii odendit hujus ab
intermedia fibrola detradio. In podremo Ilei circo ple-
xui ghnJulofue , quinque digi|ps transverfos longus . led
angudus transparuit, ea vero intedinijportio , cui mefen-
terii cii cumferentia annectitur glandulis omnino carebat.
Plexus hi hic candicant, & glandulicomprefli humo-
ris fub albidi momentum effundunt. Porro antrum inte-
dini Cea glandulis quoque rcfcrtillimum erat, & in Rjc-

E L E.

Bo glanduli venticulares albidae fparfim , non in race-
mos aut plexus congedx apparebant. PAYERUSd»
gU hJ. inttflim.

PANCREATE.

PAncriasMc quafi bipartitum fimilitir ac inCane,
Simia, aliisque animalibus , notante G R A F I O-
Simplicem eius JuBum IDEM clfc tradit , cumque
ut in homine bifario conjungi.

VASIS A Q^U O S » S.

DE Vasis Aquosis Hepaticis xque ac glando-
larum vide quae capite de Cane habemus ex R U D-
BEEKIO.

TESTIBUS FEMINEIS.

IN felibus tam domedicis quaqj Zibethi minus infer
Ova fubdantix reperiri SWAMMERD. fcribit,
uam in muliere & Vacca, & hoc ipfum in caufa efle ju-
icat cur Ova in hoc genere animantium per externam
membranam magis protuberent. TrtB. JeXJtero.

SECUNDINIS.

PLaCINTA UTIRIN A, MIMBR ANARUMQ_Ul
F OK TUM AM8IIXTIUM, qtllqUC CO faciunt COIV-
ditutionem ex capitede Cone petere licet, per omnia
enim Canem imitari felem NEEDHAM eop vy. t edatur.

Legi etiam hic pofliint qui habentur ex AQU A-
PEND. & GRAFIO capite de Ove.

Prxter Vinam umbilicalem qui in jecur in-
feritur, etiam dui Veni alii confpiciuntur exigui omni-
n6 , qui tamen in mefuaicas terminantur , nempiuna
propi Ventriculum , alia vcr6 ad intedina crafla. A-
Q_U A P E N D. Je finn. fatus etp. io.

CAP. XIX.

De Fele Zebethica.

A N A T O M E ejus

injlituta i6jj.

a THOM. BARTHOLINO.

PLures quidem & externam figuram animalis & li-
quoris conditionem adumbrarunt, ut Bellentur,
Grfuerur , ^rfUrovonJut , E5V. pauci tamen inte-
riora penetrarunt. Solus P. CafieSm Meflanenfis Me-
dicus . amicus meus, cum Romi eflet, Anatomen Hyx-
nl odoriferi celebravit, & publico podea fcripto Mef-
fani edidit , fed nec omnia egregius ille Anatomicus as-
fequutused. NamHyma, quamdiflecuit, Hydrope
interempta, unde putrida ibi omnia non fi nebant quic-
quam notare pnrer vafculum , quod tamen nec ita accu-
rati aut defcnpfit aut depinxit , quin aliquid noflnin-
dudrii reliquerit, Quidobfervaverim in t-lyina nodra,
brevibus fignabo.

Figuram externam re&i aflequutus ed i Sefnerui ex
Cajo, &P. Collellui in icone annexa. Curis illi macu-
lolapilifque oblita, qui nigras hinc inde lijeas elKciunt
inter alios pilos flavefeentes. Caput feri lupinum,

curti auris, riniis huic obtuli firc feru live

arte

De F e l e Z

arte detruncati. Cohum eradam & oblongum , mu-
fculis valdi camofis robuftum , quorum duo longius in-
tra thoracem fupra (pinam protenduntur ad crudis ufque
regionem. Orbita oculi fuperiorc parte verius frontem
patula. Mufculus temporalis craflus totum utrinque ca-
put fuperius occupat, nec alii in capite mufculi manifeftt.
Per medium cranium incedit procelfus ofleus loco futura;
fagittalis, inftar crillx, dividens cranium in duas partes.
In dorfo cutis fetu habet longiores, nigras, durasque,
quas iracundum animal erigit.

Differo abdomine , mulculis nempe & peritor.TO ,
Omentum occurrebat ubique duplex . fed renueretis in-
ftar, hinc inde pinguedine pauca confperfum, quod a
fundo venti iculi cui arfli cotoret , jprotendebatur lupra
omnia inteftma ad pubem ufque.ubi le circumvolvebat ad
fpinam, & intdiina velut in marfupio comprehendebat.
Involvebat quoque Lienem odo digitos transverfos lon-
gum , duos pollices latura , cetera fanum , mfi quod exi-
guum apoftema fanguinem pifi magnitudine in extima
lui parte fplen monltraret. Hepar magnum floridumque
Diaphragmati non lotum confucto ligamento fufpcnfo-
rio, alligatum, fed ipfo parenchymate cohxrens. Lo-
bis feptem dilbnguebatur. 1'cftcuh Mu paruin liquoris
continebat fuboblcuri. Venat cava* defeendentis truncus
ex Hepate llatim renes contingebat , ut vix tantum foa-
di pro ligatura fuperellet. Circa portae ingreflum obier-
vati funt JuBur Lymphatici plurimis ramufculisconfpi-
cui , & fupra portam verius mefenterium tres rami tumi-
diulculi. In mefenterio nuite ladca manifeftx , nam
ventriculus plenus adhuc erat dbo copiofo inco&o &
CralTo. Inteflina fcatebant excrementis nigricantibus &
ipfumccecum articuli pollici- magnitudinem asjuans eo-
dem excremento plenum vilcebatur. Nulla valvula in
colo, nr reter circulum duriorem.

In Thorace McJiaflinum valdi tenue & foraminibus
hinc inde retisin morem perforatum. PericarJium pau-
cam aquam continebat , quia calidum eft animal. Cor
ipfumjullx magnitudinis & interna & externa facie ni-
hil ab homine diverfummonllrabat. Dextrum ventricu-
lum & auriculam dextram & ingredientem cavam, ma-
gna fanguinisgrumofi nigrique copia diflenderat , ut in-
figniter tumerent. Hinc non aliam mortis caufam in ani-
mali fano invenimus , quam fuffbcationem. Sanguis
in corde contentus nullum odorem Ipirabat. Pulmone i
utrinque longi, dexter tribus, finiller duobus lobis di-
flinfhis. Ardi per membranam mcdiaftini cohxrebant
rrfbphago & arteriae mngnx defccndcnti. Forfan hinc
ingluvies, a pulmonibus continui irritatis, commoto
& aperto orfophago- Tkrmur nullus , fruflulo pingue-
dinis illius vices fupplente.

Exemptis mteftmis , renes, vafa fpermatica, & valcu-
lum Zibethicum aggrelfus fum. Renum leviter incifa
tunica fponte leparabatur, fubjefhimque parenchyma
foraminulis fcu foveis externi hinc indcdiltmftum : an
id naturale omnibus, vel huic proprium , athrmarenon
Ilum. Sinifter obfcurion colore fafcus. In urcteribur
valis foermaticis diligenter feparatis nihil notatu di-
gnum. Situs inferiorum hic erat. Veflca parva Iodum
continebat folito loco repofita , cum Peni/ eminebat ex-
trema parte olfeus cura prxputio ficut in Canibus. Ure-
thra inde longo traihi dcfccndebat ad Tcflci infra pendu-
los oblongosiuftar nucleorum da&yli. Intgr penem ve-

I B E T H I C A. 73

r6 & refles collocatum eft vafculum ZUcthi , membra-
nis urethra alligatum. Vafculum externa forma vulvx
allimilatur, per medium fiflum &pilofum, tresdigitos
transverfos longum , totidemque latam , quod per me-
diam rimam nonnihil didudtun , in utroque latere fora-
minuluminftaroriscarpionisoflentat lanuginofum. Ut
interiores cavitates paterent , per mediam rimam dif-
fecui & in duas partes divili ad urethram ulque, qua; per
medium inferni tranfibat, & a vafculo facili leparabatur.
H ir.c ad vafculi utramque pastem divilam converfo , pri-
mum circa marginem vafculi divifi punda candicantia
occurrebant , deinde foramine ante dido latius recifo in-
terior cavitas in confpedum veniebat. Rotunda illa,
amygdalum capiens , lanuginofa , membranulis fubtill-
bus binis inftar valvularum diftinda. An ifta membranu-
la ex pilis Zibetho irnpragnatis emerferit , quia facili fi-
lorum inftar dilccrpcbatur , non aulim deteiminare. In
limbo hujus cavitatis & in reliquo valcuficotporeglan-
dute compar ebant quam plurima* , modo majores mod6
minores fua cavitate fingulari prxditx, quali veficulx
Zibcthicx , quibus apertis liquor odoratus olei inftar
candicans effluxit, odore fi agrantillimo fpirans , qui
charta exceptus candicabat , poft aliquot deinde dies
mutato in flavum colore confiftentia firmabatur. Exter-
nam quoque vafculi folidioris partem diilecui, vcficulas-
que copiosi ibidem difpcrfiis fimili liquore inveni refer-
tas. Infra tefticulos prope anumad finem urethra, dux
glandulx fitx funt rotundx nucis minoris magnitudine ,
ux intus cavx fperma effundebant , quas Vcjicultt cre-
idi efle (cminalcs , lupra vero infra collum vciicx mino-
res alix glandulx collocabantur , quas pro Proflatu

habui.

Curiofa induftria his vifis occupabar in inquirendis viis
per quas liquorem veficulx Zibethicx attraherent. Se-
paratis uretnra & tefticulis a vafculo, lingulisquc exa-
minatis nullum inveni commercium nifi per membranas,
quibus invicem omnia jungtiptOr, led facili feparabiles.
Nulla alia vafa pater, tia aderant, nec ulla in toto cor-
pore particula odorem iftum Ipirabat , pr.fter folum
vasculum. An igitur ex veficulii liminariis f Vicinxqui-
demfunt, nec liquor diverfus, fi odorem excipias. An
ex vafis prxparantibus i Sed hxc folito more tefticulis &
Epididymidibus inferuntur. Non ex alvi excrementis,
quia urethra intercedit inter retftum inteftinum & vafeu-
lum, adhxc fxtent illa, non hxc,- & hxc colore can-
dicant , nigricant illa. Via igitur incerta eft. Certum ta-
men videtur in veficulis Zibethicis confici iftum liquo-
rem odoratum , ficut i tcftibus femen , a mammis lac ,
occulta quadam poreftate Sc vafculi odorati proprietate.
In quibufdam veficulis internis vafculi, loco liquoris,
erat rubra materia inftar concreti laneuinis , & friabilis.
Unde fufpicio nata ex farguineconhriZibethum, qui
propter affe&um quemcunque veficularum illarum , in
Zibethicum liquorem non potuit converti. Nam hae
hyxna nec tanto Zibetlio abundarat, Mejericonfcflio-
ne, nec tam fragrantem odorem , ur alia congeneris fpe-
cici animalia, emiferat. Ex veficulis turgidis tranfudat
liquor in cavitatem & lanugini adhxret . torfan ne citius
excidat & ut diutius per ficiatur , exinde liatis vicibus vel
fponte aftridu animalis excernitur, vel i miniftris co-
chleari apto eximitur. Ex inodoro (anguine odoratum
liquorem in vafculo generari mirum videri non debet,
K. quia

De Fele Z

quia & flores frurtusque fuaveolentes ex fucco terra
plantaque inodoro emergunt , in parte propria planta
«rborisque alterato.

Exoculo lapidem denique erui, de quo P/nwtr/1. )7-
e. 10. & ^rlliertur Magnui referunt . lingua hominis
fubditum futura pradicere. Nihil vero eft. nifi humor
crydallinus elegans & pellucidus, durusoue. Similer ma-
jor dextro erat. Sed futura pradicere falfum , nifi augur
acceflerit. Ego auguria non novi , nec coelum arulpi-
cum curo, ut loquitur Prtconiui. Hift. a<f. e. 4. 1 .

^Atia

EJUSDEM.

ANno ifitS. prafcntc S. Pauli aliisque in Zibetha
femina obfer vata fequentia.

Umus rtiangularis , cujus cornua utrinque altius
protenfa Turis glandulofos attingebant, hiulco ta-
mgpfine.

ATeftibus Uga mentum utrinque membranofum , te-
res , ad Renum adipofam tunicam adfcendebat.

Os Vulva prima fronte quadrangulare apparebat , la-
tius vero didu&uin oblongum vilebatur.

Sub hoc Vafculi Zitetbici ofculum eminet in quova-
fculo leu claufo feu diflc&o nihil lingulare , nec ulla parte
i mafculo differens.

AMS TELO D AMENS IUM

ANno 1665. Amdelodamenlbs fequentia in ei obfer -
varunt.

Colium erat craflum & mufeulis robudis prxditum.
Mnfculi temporales totum fere caput cingebant.

Ex medio cranii oriebatur proeejfus quidam ojjeus ,
loco futura; fagittalis & coronalis , cilquc cmmeqtia in-
dar criit» non divilx, urduas autem partes cranium di-
videbar a nafo incipiens ad luturam coronalem delinens.

Omentum duplex, tenue, inilar retis, pauca pingue-
dine pratditum , ventriculo ardi adhxrcns, fupra omnia
inteilina ad pubem uique protenfum.

Hepar VII. habebat lobos.

Vcftcula felln continebat multum liquoris , fed ob-
fcuri.

Truncur Vena cava: defeendentis ex Hepate ilatim
renes attingebat, ut vix fpatium pro ligatura fupereflet
lntejhnum Cacum xquabat magnitudinem articuli
pollicis.

Nulla in Cola valvula , prarter circulum duriorem.
McJij /linum in Thorace foraminibus multis indar re-
tis prxd itum.

Pericardium parnmaqme continebat.

Cor Jio dexter ventriculus H dextra auricula tumebant
obeopiani fanguinis grumoli , nigricantis.

Pulmoncr tangi, utrinque tribits lobis dtdmdi.

Color eorum erat fubruber , multis quafi nigris fila-
mentis (utintclisaraneantm) prxditus.

Thymus non aderat, fed ejus loco frudulum pingue-
dinis.

Renum tunica facillime & quafi fponte feparabatur.
Co ae JanjuinU renum erar fufcus Sc aa nigredinem
vergens.

I B E T H 1 C A.

Vefiea urinaria erat parva , & membfana duriori
pradita, parum urinr continens.

Penit a parte exteriore erat ofleus, in medio vafculi
Zibethici collocatus.

Vafculum Zibetbicum membranis urethra: alligatum;
hoc autem duplex efl. Datur in unoquoque C avitae qusc-
dam qux continere amygdalam pollet.

Pilofum id ed& ex multis rugis conflatum.

A parte poileriore hujus vafculi inulta: dantur glandu-
la conglomerate, in quibus du&us, per quos Zibediura
fertur.

Hoc tenue, faporis amari , odoris gravis , coloris al-
bicantis, pofl paucos dies flavefeentis.

Pars externa hujus vafculi continet multas vcfuar li-
quore hoc Zibcthico refertas.

DuBw Bilariut IS Panereatiew unoeodemque fora-
mine terminantur. Ohferv. Coli, ^/hnfiel. part. j.

B L A S I I.

IN plurimis partes felis hujus, Hyana odorifera, een
Zicvet Rat alias dida , conveniunt cum iis qua Canis
funt , funt tamen quadam . in quibus diverfitas quadam
notatur, ad hanc itaque folam (fi non in partibus omni-
bus, faltem in pracipuis fpe&atam) hic attendere placuit
Ex oblervatione nodra Anno 1670. & feq. habiti,
duo utrinque Muscul i tenues membrana camo»
fx immerii, quorum umn linea albxvicii.ior ad codas
uique fe extendit, alter inferior magis. Conjunrti hi ad
facculi Zibc thici anteriora excurrunt , im6 penem ipfum
parte aliqua accedunt.

Lixis alba admodum hic tendinofa , fic ut rigi-
dum funiculum reprx lentet.

Musculus quoque obliqui discindimi
tcndmofus valdi, validufque, ubi oifi pubis jungitur.
Reliqui ahdomiuh mufcuh , tenues licet omnes, ten-
dinofi tannln admodum , imprimis circa ventris infe-
riora.

CiiNASm ted is ad ollis pubis fuperiora fe exten-
dit , imo obliqui hic procedendo fibris mufcali adfcen-
dentis mifcetur.

Sacculus tertium totus membrana hic cingitur
carnosa, carnea valdi.

Die quinto port interitum Vis* lacti* adhuc
copioia turgidxque circa duodenum & Chyli receptacu-
lum fe exhibebant.

Omentum %siJipir parum continet , anterius ut in
Cane Ventriculo , poderiusColo i r. te fimo, in Utere dex-
tro Hepati atque Duodeno, in finirtro Lieni, unitum ,
ad pubem ufquefe extendens , teuue admodum, Vafia
fanguineis plurimis ptxditum. Intedma omnia quafi fac-
culo quodam continebat , eo quod ad podica ventris lele
extenderet.

In nsxiNA mirum fitum habent , rubicundi valdi
coloris.

In risriNUM C oecum fimplicis figura, minimi,
ut in Canibus , contortum , pollicis Longitudinem ha-
bens , fimiliter ac in fele communi , aliifquc variis anima-
libus , nil nifi Coli pincipium ampliatum.

Colon quod hic fimile omnino illi , quod in Canibus
eo nomine venire folct, xqualc ubique, Cellulis nullis,
Ligamcntijque , prxditum, Vafis bamerrboidahbur ex-

tcinis

De Fele Z

terni» & infignibus & copiolis gaudet , fimiliterac Re-
Ahim , adh-erent hi» toto^Juftu glandula plurimas exi-
les admodum , & feri ovales, fubnigricantis coloris.

Ilii ad finem membrjnjceu/ Ci rculu/ , craflus fatis,
mollis licet , rcgreflum mater ire ex Colo haud parum im-
pedire valens : non tamen eju» magnitudinis elt, ut viam
totam claudere queat.

Ricti circa Inteflini extremitatem utrinque V ficu-
la , avellana: magnitudinem habens , matorii alba li-
quidiore, feri repleta, exonerat fucc materiam idi&am,
per foramen exile, in podicis finem: qualis ea fit , dice-
re arduum , inquirant mecum alii.

Pancrias verum amplum valde , ut in Homine
ftmplcx , minimi, ut in Canibus., divifum.

Du8u/ ejus uno eodemque firamine cum bilario
Intcfiinum Duodenum ingreditur , quod idem & in feli-
bus aliis notamus.

H i r a a & amplum , & divifum , feptem enim ad-
funt Lobi, quorum tres exiles admodum ; unus.pofte-
rior. Renem dextrum tegit , maxima parte, eidem fir-
miter connexus.

R in uterque proxnnu/ valdA Diaphragmati, ita ut
truncum Vena: Cava: defeendentem intra HcparSc Ve-
nas Emulgentes ligare arduum omnin6obfpatii exigui-
tatem.

Renis tunica adipofa pinguedine omnino defiituitur,
vel faltem coufiderabili haud praedita; Propria levillima
opera A fubfiantia ipsa feparatur , in hujus luperficie Va-
fa , jucundo adfpeAhi , mirA fe confpicienda praebent, ar-
boris ramulos plurimos repra-fentanria.

Risis Siccisiukiati infignes liic admo-
dum, duorum ferA digitorum tongitudinem , unius lati-
tudinem, habentes, ex albo rubefeentes.

Vafa hic accedere (anguinea quam certum , tam cer-
rum itidem. Nervis A plexu prodeuntibus plurimis gau-
dere , mirA hi totam fubftantiam earum pererrant , quem
in ulum ignoro.

Vistc* Urinari* Collum , ad pollicis tranf-
verfi longitudinem , intra tunicas progreditur, antequam
uteri vaginam intret. Loco autem eo quo hicingrefliis
datur, collofa magis , cralliorque Uteri lubdantia.

Artiri* Spiinatici anfraduofo magis du-
Ahi & Teflem & Uterum accedunt, quam veae. Nec ad
uteri fola Cornua vafa ha* progrediuntur, fed & ad Col-
lum ipfum.

T is ns duritie hic fummA nraxliri , variegati co-
lori/, flriis albicantibus, viridibufque, varie mixtis. Vi-
detur autem tota fiubftantia exterius minutifiimorum
globulorum alborum congeries.

Vas Diiirims ex Tertis fuperiore parte tortuo-
fo valde du&u ad cornu Uterinum procedit.

Tegitur hoc , frob detinetur , membrana duplicata ,
inrtar facculialicujus aut integumenti Tcftem anterius-,
laxA, tegentis.

U i s r u s bicomis , in omnibus cum Canino conve-
nit, nili quod I. Vefica: urinari* Cervicem profundiore ,
h. e. a pudendis remotiore, loco, excipiat.

I I. Ligamentum Teres, a medio Cornuum procedens
ad pubem , veri ligamenti membranei conflitutionem ha-
bet, fupra Aliformeextenfum.

III. ATcfbbiufuperiora verfqs Ligamentum pyra-

I B E T H I C A. 75

midalefc extendat . ad adipofam Renum tunicam, aut
loca Renis gibbo adlita.

Pudendum ejus externum oblongioris figura eft, Sac-
culo Zibethico prius fe exhibens , Tic ut primum locum
occupet Uteri hic meatus, fecundum Sacculus Zibethi-
cus, ultimum inteflini Refli extremum.

Ad pudendi hujus ingreflum duo confideratione digna
occurrunt. Horum. I. Parte fuperiore f. anteriore fe ex-
hibens Eminentia acuminata, inaequalis , aft Uevis ; Cli-
toridem cara cenfeo. I. Quod nervofa particula fit ,
nervorum fcil. eo deduftorum congeries. 1 1. Integu-
mento membraneo quafi praputio quodam tegatur.
III. Modb extra hoc integumentum prodeat , modo
iterum retrahatur. Adeii ut fe totam ablcondere queat ,
mox iterum ad minimi digiti tranfverfi latitudinem pro-
dire.

IL Parte inferiore f poftica refidentes glandula: du?,
fibi mutuo adfitx , ex conglomeratarum genere, albican-
tes, liquorem album, confidentem latis , per foramina
plurima in hanc vulvam prefli emittentes.

Sacculus Zisirmcus nnica licet cavitas , in
parte/ tamen duas manifeflA feparatur. Harum utraque
ejus magnitudinis ett, ut pollicis articulum recipere
queat.

Componunt eum I. Glandula minutiflimre plurim* ,
acini majoris caput vix excedentes, anterius h*, fu pe-
rius , & utroque latere , fibi invicem accumbunt, at po-
fterius , magno adeo numero occurrunt , ut unam con-
glomeratam glandulam utrinque conftituere videantur.
Vaficula hic fe offerunt plurima Zibethi (detur locui
conjeAhiris) in glandulis colledk fccretique , cxdufioni
dertinata. 1 1. Membrana exmna Glandulas conne-
flens , tenuis valdA , at in lamellas varias feparabiljf.
III. Membrana alia , dhflifupermdutfla, fibrumufeu-
iofi/ , varii generis, praxlita. IV. Membrana interna ,
mollis, cralla, in plica/ plurimas corrugata fummeque
pilofa. Receptaculum hax: Zibcthi , ex quo aufertur.

Cobaret Sacculus hic, porterius.intertino Re^o, bene-
ficio mufculofanim fibrarum, mufculum utrinque confi-
cientium, anterius fuccumbit Uterinae vagina:, arAlA ei-
dem connatus.

Diafhi agmatis Camofia partes, & inter fe, ex
fibrarum vario dudu, &a nervofisdiftis (nonfolumin
medio, quod Centrum ejus dici folet , fed & poftcrius,fe-
fe exhibentibus,) facilA hic dirtinguuntur , imo Vafa
Phrenica ordinaria confpicua hic admodum.

Gula Ventriculo haud committitur fuperios, (edi
latere magis.

Ob Colli longitudinem fummam Gula & T rachea infi-
gnis longitudini/ , fic ut etiam duplo longiores canale»
bofce inveniamus iis qui in canino corpore.

Vina Azroos infignis hic , utriufque lateris ir>-
tercoflales, fmgulari , clegantiqiie, modo exhibens,
praterquam quod Tracheam iplam, imb Medullinum
totum, numerofis ramulis profpiciat.

Piricardium aquam continet fanguinolentam,
etiam in vivo fubjeAlo.

Pulmonis fimiliter ac in Cane fex Lobo/ exhi-
bent , quorum quatuor in latere dextro , duo in Cnirtro ,
horum tamen fuperior in partes duas notabiliter di-
viditur.

Thy mus Glandula, obfcuri valdA colon/ eft ,
K i Flaccida

E L E

FUcciJj admodum, confiderabilis fatis, vafa devin-
cietis.

Cranium fuperius Eminentis prarditum lingula-
ri . fecundum capitis longitudinem, aiibe indar fe ex-
tendente.

Cituri snfraBtu haud ita breves, multiplicefque,
•c in Cane, Homine, aliifque animalibus , fed veru &
pauci. & longiores, ad eam iiguram, quam intedina ,
ab Anatomico Tabui* impofita, exprimere folent, fe-
cundum Capitis longitudinem.

Alias in omnibus correfpondet cerebro canino. Ven-
triculi tamen fuperiores profundiorem litum hic obtine-
re videntur.

Cnuu um i cerebro quam in Cane , evidentius
feparatur lenimento duplici offee, quorum unum a pro-
ceflu ollis Temporum petroio furfum adfccndit, alte-
rum, priori longe majus, a futura Occipitali deorfum.

DRELINCyRTII,

Le)Jn , mcttfc Nov. 1678,

ANimal quadrupes Corium lubuit tenue fatis n-
Lia admodum denfis , fubcrifpis , modo nigris, mo-
do albis & fubflavis- Juxta fpinam a vertice ad caudam
extremam nigriores , altitudine palma; unius.

Auris fuere breves, latae & rotunda-, & quafi
ovales.

Oculum nullum album exhibet , fed totus intra pal
pebras & canthos majores nigricat, interius fufcedincm
fubrubram habet. Cf/ijrfint pauci

Palatum macuuHm nigrore infigni, juxta decur-
fum, & quafi interditium erat.

‘Lingua oblonga a freno ad proglottida poli. iij. fi.
admodum fcabra indar felina;, freno amplo, lato, car
neo > valde fibrofo & mulculofo.

Unguiculi funt ubivis V, cum pulpamento nigro
& glabro.

Musculus pictoralis revellebatur una cum
fuii nervis & vafis.

Cauda admodum dura xvj. pollic. longa.
Musculi aidominis iidcmceuinCane.

Lien capite longiore occupat regionem lumbarem,&
cauda breviore umbilicalem. Vafa fplenica media cre-
puere , & fanguinem grumefadum effudere in Epiploon
lineale inter ejus tunicas.

In Jecori vij.Iobi.

Vesicula ut in Canibus.

Ptlorus & orificium fuperius ut in Canibus etiam.
Pancreas magis accedit ad humanum quam ad
Caninum, portionem enim pblongam non habet. \ie-
fenterium ampliflimum , nuroerofis & extantibus vafis
pingnedineque dura rcfertillimum. Pancreas Afcllii fatis
flaccidum.

Gracilia Intestina xvj. ped. Mathem. longa , &
craffa xvj. poli. Colon Epiphyfi carebat.

Ren dexter dimidia parte alcior finiflro , fimiles
Caninis.

Cartilago Zvpiioidea plar.e rotunda , neu-
tiqnam bifida.

Vesica peritonaeo fimpliciter fufpenditur , non in-
cluditur.

I B E T H I C A.

T 11 t m u s exilis valdi.

Costa adfunt xrij. Clsvicfis nulla.

Anteriorum p e d u m ad cubitum ufque longitudo erat
vij. pollic. Pofteriorum ad menfuram inguinis vnj. poli.

A Roffro ad caudam longa fuit pedes 1. cum i- Ambi-
tus circa inguina tum circa pt&us medium 16. polL
Pedis quatuor, omnino nigri. Spina nigra omni-
no. Collrim nigrum cum axdlis & femoribus internis,
fed iniums, ferctum 8c stJomen parti m ingricant par-
tim albicant. Quafdam fetas albas , qualilam nigras in
fuperiote labio habuit , in inferiore non.

Fauces «que rubicundas habet ac aliud animal.
Mufculus cremaster ab obliquo adfcendente
provenit, elongatur intra thecam peritonari. Mufculi
erectores feni t adfunt, a tubere Ifchii tendunt &
oblique inferuntur in radicam penis.

Epididtmis oblique hic decurrit* in nobis autem
reda linei •

Vasa prapaeantia & ejaculatoria
axungia multa molliquc ufque ad tunicam ncrvaceam
arcumduda reperiebantur.

T 1 s t 1 c u l 1 oblongi funt & diva; magnitudine.

Ad radicem penis funt duo copora globofa ,
glandulosa utrinque ampledentia penem , ij polL
longa, et felqui poli. lata , poli. j. alta, fubmufculis pe-
nis crcdoribus , ex variis acinis albicantibus conflantia,
intus cava & cute coriacea obduda, atque varie revoluta,
& helicem five cavum formans indar alvearii auricula-
rum nodrarum,quod cavum verum & genuinum recepta-
culum Zibctta:, quampueetn tdu acims filtrari, &pe-
detentim in cavitatem liillare , haud fecus ad cerumen in
cavitates aurium, qu* apprimi amulatur rimam ma-
gnam femineam , qua'decurrrt ad refl iculos ufque , at-
que adeo tediculi firi funt infra rimam magnam illam ,
live intra duo receptacula Zibett* j. poli. Tupra anum.
Tediculi itaque penduli funt intra ferotum , inprrinax»-
juxta rimam magnam Zibetticam & podicem , paulo re-
motiores i podice quam ah infima rima Rima porro lurc
univerfa totaliter ubique frudicat pilo tenui , brevi &
denfo ad intimas ufque oras alrcarium. Qu.e alvearia
crudofa funt , & cartilagine* duritiei a'mula-

Vasa Spermatica tum prnfsrjntis , tum
cjjcutstons vera , una cura cremsjierc 81 proceffu pe-
ritonari trajiciunt utrinque trium mufculorum, transverfi,
obliqui adfcendentis & defeendemis XmoO>a,n« , & fir
fubducunt per latera penis utrinque fub tuberibus illis , fi-
ve molliculis g1anduK)fis Zibettac filtris in ferotum ad te-
diculos , quos involvunt more communi canibus atque
viris.

Pinis autemutinaliismafculisedadinfimampubis
fymphyfin,& ligamentis axpiedonatur cavernofis, *que
, oriundis a tubere Ifchii. Pubis autem hic duo poli, ed
longa-

Vasa qu* deferuntur in capfulas atque glandulas Zi-
betticasfunt ab Hypogadricis & Pudendis , funtque Ar-
teris & Veiue.

Intra majores duos molliculos , qui ted iculos grandio-
res ovi gallinacei figuram *mulanrur, congeries ed plu-
rium acinorum candicar.tium,& ladeo fucco manantium.
Idis glandulis transveriim fedis lacuna: apparent , haud
fecus acin glar.dulis mammai arr. tubuli ladei , in his vera
& genuina Zibctta filtiata confpicicodanifcfe profert.

Pra>

De G

Prstterquam quod iftar glandula: conteguntur mufeu •
lis ere&oribus penis , procefTus fibrofos & mufculofos
habent A pube oriundos, orbiculatim eos cingentes , ad
fuos ufque apices lummos, perinde ac noftr* feminales
veficulc , qu* uti tios proprios mufculos habent, ita&
vafafibi propria.

Antequam ergo Zibctta fele conlpicuam dat intra al-
veare commune coriaceum pura puta eft in alveari pro-
prio , fimiliter atque lac in tubulis filis purum putum eft ,
atque lic tranfit ad papillas. In illis papillis transverfc
incifis .-eque Zibetta eft rotata, fty lus intrufus capitatus,
qui leniter ada&us eft in alveare commune oblique fere-
batur A fupernis in infernas partes. Compreflis corpo-
' ribusgt.-mdulofis.five utraque congerie glandularum, in-
numerofis poris Zibctta tranfudat in alveare commune.
Digitis intrufts intra alveare, tota illa glandularum con-
eries fentitur ambitum univerfum obducere altitudine
untaxat i. linearum matliematicarum. Et lic fuperfi-
cialiter difleftx lia: glandula’ per areas quasdam apparent
difpolit*.

Iu medio cujufque are.e eft pun&um quoddam gran-
dius quod videtur reliquarum glandularum filtratum fuc-
cum transmittere, fiquidem ftylum accipit, qui, uti prius,
ftylum trajicit in alveare commune. Leniter apertis iftis
areis numerofa congeries apparet indar atomorum , non
diflimiliter ac nervo optico transverfoincifo numerofa:
papille apparent, ex tot funiculis & glandulis quibus
compingitur. Atque adeo rationi confonum eft omnem
talem aream conger icm efTe plurium minimarum glandu-
larum , qua: fingulx genuina filtra junt liquoris Zioettici.

# C A P. X X.

De J31irc.

A • N A T O M E ejus

infiitutt

a G. B L A S I O.

HEpar hic magnitudinis inflgnis, habita ratione
corporis , Coloris fere variegati , aut intenfl ru-
bri , (optem in lobos divifum.

Vesicam felleam nullam hic reperire hafter.us
licuit.

O m e s tu m tenue admodum, ala conflat duplici, ha-
rum anterior Ventriculo, pofterior lieni & pancreati,
coha:ret.

Ventriculus dimidia fui parte tunica interius
conftat duriore , fibris circularibus gaudente > qua parte
reliqua deftituitur.

Intestinum Cacum Severint» nullum licet gliri
competere dicat , revera tamAn ingens valdA hic da-
tur, diflentum feri, materiique liquidi, fubnigra , re-
pletum.

Colon flercorafempAr continet, globofa omnino, lo-
cis diftimft is , ita ut inter globum unum & alterum inter-
cedat fubftantia inteftini hujus contrada , ad digiti unius
aut plurium latitudinem.

Partes hic' vari* quibus femen aut femini analoga ma-
tcria elaboratur, aut ult Ara detinetur. Prima earum Va-

L I R E. 77

fis fpcrmaticis unita , Testis cfl^ ex vari A conglome-
ratis fibrillis, quas cavas Graefiut aliique dicunt, im-
iprais conflans, arteria fingulariter per exteriora fub-
lanti*eiusgyrofoduftu antequam ad interiora tranfeat,
diflributa , facilA feparabili , gaudens. II. £ r ■ Di-
dymis, tortuofam itidAm faciem exhibens, longitudi-
nis inlignis admodum , habetur ha* fibrarum didarum
Teftcm conftituer.tiumcontinuatia IIL Epididymidis
extremo illi quod eft A Tcftc remotius continuatum Vas,
deferens vocari folitum , ad Ventris interiora pro-
cedens , ubi ad latus meatus urinarii occurrit I V. V e-
s i c a ampla , cornu quafi exafperatum , varieque con-
tortum , referens. H*c. iterum dufhis fabrilioris fa-
ciem adfumens gyrofo quodam dufhi Urethram acce-
dit, eo loco quo vas deterens altero extremo exceperat.

V. Capsula exigua pyrifbrmis Mufculis penis in-
cumbens, in Urethram patens. Materiam h*c continet
tenuiorem, minus albam , (imilitAr ac locus VI,
Glandula fat magna, foramine manifello, circa
prxputii externi extremitatem , interius prxdita.

Penis non tantum nervofo corpotc duplici conftat,
urinarioqne meatu , fed 8c ojjiculo lingulari , fimilitArac
in Cane notamus , anterius levitAr incurvato, tegitur hoc
pnrputio quodam membranaceo , quod internum nomi-
nare placet , cum externum adhuc aliud fit cutaneum
omnino.

Pericardium fubtiliflim* conditionis eft,Cor de-
bito modo cingens.

T ii t m u s valdA hic notabilis , vafis plurimis , vifibili-
bus fatis , fcatens.

Vena Azygos, raro exemplo, fmiftrum hic Thora-
cis latus occupat.

NOTATA

INTESTINIS-

CO i o n gliris eleganti modo difpofitos habet interius
pt ures angulos a-quales, fe inv,ccm excipientes fecun-
dum longitudinem inteftini , ubi crurum qu* angulo»
conftituunt divaricatio reflo inteftino. eorundem” ver5
concurfus apicem anguli formans ilomacho obvertitur,
ubi dum crura contrahuntur anguli, ipfum angulum ad
inferiora tralmnt , fimulque intra angulum contenta
deorfum protrudunt C A S P. B A U T H O L I N.
Difp‘ it OEcon. corp. hum.

Glaniulcfum plexum in inteflinis deprehcmlit
PAYERUS vide cap. de Fele , Ctnt , &c.

VESrCA HILARIA.

Ullam in hoc animalculo reperiri Vesicam fcl-
lis pro indubitato habet MATH. MATHIA-
D E S Epij}- J J. Cent. IV. Barti.

SECUNDINIS.

D F. Pltemti uterina , &c. vide Caput de Mnrt.

C ii o r i o n uno folum in loco Utero adraditur, fimi-
litArac in Homine. GRAEF.

K. f

MAM-

Hyjena & Histrice.

M A* M M I S.

G Lires femini loco a u i r o m duas habent Veficas
lade plenas , inter cutem & mufculos abdominis col-
locatas, per foramen utrique Vefici commune, ubi com-
primuntur, lac exhibentes. COITE RUS.

C A P. X X.

De Hyaena.

IN Ventre , remota cute (latim ussicuius fc-
fc obtulit , revera quali carnofus , colore perfofus ru-
bicundo , pricipui ad collum denfifiimus.

Ex Musculis jiJominir pyrtmiJilcr non adfunt.
ReSi mufculi nullis difiindi nodofis tendinibus A pedo-
ris collis carnofo principio oriundi , in olle pubis utrin-
que nullo manifefto tendine definunt. Vena paritir tum
mammaria tum hypogallrica, transverlim tarnin , ramo*
fuos per corpus mufcuTorum diftribuunt.

V is rs i cuius ingenti mole totam quafi Hypo-
chondrii capacitatem occupabat, membranis contextus
crafEflimis , fummoperi ingellorum copia mfanfhis. In
cujus capacitate pilorum & ollium pugni quantitatem ad-
aquantium lingularis congeries deprehendebatur . foedo
& abominabili odore przditorum , orificium fuperius
nervos infigni magnitudine confpicuos , numeroque plu-
rimos fortitum efi’

E p a a non ade6 amplum , loti/ tamen quam fre-

SHimis divifum, cujus pars major in finiftrohypo-
lio Ventriculi fundum parte quadam apti conte-
gebat, fub concavis ipfius cystis mu* viriditlimi
coloris, tribus aut quatuor protubcrantiis inaqualis, ra-
mum tami n habebat Epaticum qui manifefto oudhi circa
duodeni finem terminabatur.

L 1 1 n c fmiflro Hypochondrio anteriora verfus pro-
tradus tibialia infantis comprefia continua figura expri-
mens colore prxditus rubicundo, interiore tamen cir-
cumferentia Uvidus , epate durior , mole tarnin lon-
ge minor.

Risis utrinque forma rotunda confpicui nullis d
peritonio membranis tedi, a quibus vmmis validi
& ampli in V i $ i c a m definunt.

Hic quantitatem maximam obtinebat, urina turgida,
colore h vellente imbuta, quin & aliam quafi fuccenturia-
tam Veficulam in dextro latere fibi annexam habebat.

Umbilicalia vasa vifu hic deprelieixiere non
potui.

Pulmoni* in utroque latere elegantes , colore ex
miniato candicantes , maculis per totam externam 1'uper-
ficiem purpureis infigniti , exiguis.

Cervix craila & mufculofa robore pollens maxi-
mo , cujus vrrtekrt prwti duos continet proceflus late-
rales »n{» ymiiif admodum prae citeris omnibus pro-
minentesjongitudine trium.latitudine vero quafi duorum
digitorum, ex quibus caufam eruere licet, quare bellua
bic caput ad Utera & potlica contonjuere commode
non pollit.

Caput calvariam babet utrinque fuperius com-
preflam , per cujus latera ulqne ad verticem fummurn
Te nporaht Mufcului craflifliraus , Utiuscule expanfus
adiccndebac.

Cgribrum perexiguum Maxilla admodum
robufti , qui dentibus armati non longis quidim 8t
acutis, led obtufioribus , fit crafiis , adeoque vel durifiimis
non cedentibus.

P i d i * Canini , & ukouibus muniti crafiiilimis.

Totum animal truci adfpcdu lupinam feritatem fpi-
rat : altitudo corporis duornm cubitorum , latitudo
trium, Or quam in lupo longe contradius, Anrej tenues
penduli & oblongi , Dorjum totnm cum cauda fetis
quafi fuillis denfillimis oblitum, in latere , alveo , pedibu*
pili molliores & breviores- Color ex luteo albicans macu-
lis circa ventrem & pedesilriatis fic nigricantibus diftio-
dus. V E S L I N G. in obfervatiorabus.

C A P. XXI.

De Hiftrice.

POrci hnjus fpinofi f. fetacei Anatomen ann. 1678-
inftituit Clar. DRE LINCU RTIUS , in ei
qui, priter vulgaria , obfervavit SCRADE-
RUS, Med. Studiofus, mihique communicavit, hzc
imprimis funt :

Sita f. pmiuc numeraliores circa caudam fit Ilia,
quam in do/ fo , radices habent in parmiculo carnofo.
Pedum digiti unguibus muniuntur.

Clavicula hic etiam adfunt , demo articulati >
cartilaginei magis quam oflese.

Sternum amplum, cum cartilagine mucronata.
Costa adfunt quatuordecim.

Totum palatum rugofuin , atquchirfutum multis
extantibus carunculis afperum.

Dentis intertorti quatuor , arcuatim ifflcxi , quo-
rum fuperiores paulo brevio is funt inferioribus ; pecu-
liari theca f- vagina continennir. Adfunt & dentes mo-
lirer , all plani omnes > gingivi profundius inhx-
rentes.

Lingua papillis deprehenditur plena ; funt illi A
bafi ad proglottiaem extenfi. Freno plani caret.
Auricula perbreves adfunt. •

Nares crafli, glabri, cartilaginofi , in extremi-
tate refimi.

Oculi foramen angufli!fimum& rotundum.
Pulmones xiv. lobis confiant.

Pericardium Cor totum invefliebat.

Hepatis Lobi v. funt majores , fcxtus minimus.
Lien ampledebatur Ventriculum & liber erat ab
omni connexione.

Vesicula pellis bifida apparebat, & cornuta
quafi, contenta vero bilis omnis feri coloris expers fic
aquea plani.

In nobis fit Canibus fi mulae oefophagns nertranfivit
Diaphragma orificium ventriculi format nullo fpatio in-
terjedo, iiic rero trium digitorum fpatium adhuc inter-
medium deprehenditur antequam ad ventriculum per-
tingat.

Piritonaum & mesenterium adipe defti-
ruuntur.

Longitudo coli & reliquorum intestinorum
hic eft maxima, inteftiaa tamen in fui decurfu nunc am-
pla fit capacia funt , bine iterum contrada , nunc irerum
• tradus

De L a

tra&ns occurrit valdi didentus , nunc iterum angudatus
decurrit.

Inted inoram tenuium longitudo ed 19. pedum Ma-
thematicorum , humana vigmti duos habere obfervavi.

Dum viveret hxc hid rix averfabatur. potum in totum ,
ita ut nunequam omnino biberit , Vesica tamen ,
qtuc non minima; erat capacitatis , urini plena & diften-
ta erat.

Rimis adipe plane carent , ac in univerfum in hac
bellia nullam ad ipem reperire licet , etiam iis in locis ubi
aliarcopiofif conlpici folct.

C a rsu t * AttASiLAtia renibus adfitxfimili-
ter in hoc animali deprehenduntur, cavitas illarum ni-
gra erat perinde ut in aliis.

V t s 1 4 u l * Simis ales oblonga; funt pellucidx
valde , quafi tot condicerentur Vafa lymphatica, in
nobis autem Veficul* illa: feminales ccliulx & fer obi -
culifunt , hx vero hiftricis Vcficulx pancreata pilcium
xmulantur.

Miniula nervofa , vafis irrigua , perinde ac V ul-
pis , Lupi , Canis , ad extremam olica. Prxter libramen
oili penis mfculptum pertingens ad Veiicam adhuc unum
in extremitate penis deprehenditur , paulo inferias.

Sce anis contra&um valde, ano proximum , fic ut
perirxo plane careat , vacuum omnino, cim

Testiculi intra inguina deprehenduntur , finider
quidem altero gracilior, intra duplex peritoneum ela-
tior in ipfa abdominis regione conlitut , alter vero dexter
maximus obfervatur , oblongus , eo loco pofitus quo
alias Glanbul* imcuinalis confpiciuntur.
Quamvis tciliculi in inguine latitent adfitx tamen illis
etiam erant itiguinalesglandul.e.

C A P. XXII.

De Lacerta.

HAbet Lacerta costas ficut & quadrupes quod-
cunquc , quamvis revera cartilagineas uno modo
colligatas.

Habet pulmonem bifidum oblongis fibris.
Diaphragma nullum obfervatur.

Omentum nigrum, ut plerifquepifcibus. •
Hepar prxruptx rupis indar , a cujus iumma fibra
adfcendit Cava Vena ad Cor Pericardio fuffulta
ut videtur.

Idem C o r alligatum pluribus ligamentis dextror-
fum , duobus ad latera abdominis.

Ab Hepate Visica pellis mittit Ramos
Ciiolidochos ad duodenum.

Imtrstima prxlonea.

Rimes albi , rotunditate ovali , dexter fuperior.
Gikitaie duplex, in extremo bifidum. 5£V£-
RINUS.

Hepar liic in multiplices , oblongos , & quandoque

Faciles dividi lobos, eap. *. Je Hepate docet MAL-
IGIUS.

Pulmonum de Rru&ura vide qux habentur hic cap.
de Uanu ex SWAMMERD.

Ovarium botri figuram referre Idem faibit
SWAMMERD.

CERTA.

Cremium ipfi ex laminis Variis coagmentatum utifer-
pcntibus , qux tamin neutiquam in internis ut externis
notabiles.

Clavicula hic etiam adfimt, aded& /ternum cui Ce-
flet varix junguntur, reliqux qux ventris imi partes con-
tinent carni inhxrent. graciles valdi, fpinarum formam
obtinentes. Pedoris reliquum lamina tenui offeaobdu-
dum. Scapula angudx admod&m in principiA , hinc la-
tiores eradunt.

PeJihu pixditx lacertx brevibus , quo antra angudx
intrare queant; Anteriores incurvantur ad poderiora,
poderiores ad anteriora.

Humerur, Cubitui , ipfsque manat extrema nodris
feri refpondent. Digiti adlunt quinque . exigui valde
unguibus armati, difpans longitudinis.

0/ facrum seque ac lumborum vertebri proccflibus
condat transvertis , gracilibus , quam ob caufam os Ilium
excavatum.

Ot Ilium fingularisfiguneed, i vertebris remotum.

Offa pubu duobus locis coalefcunt.

perneri 1 & Tibia odi nodris fimilia ; pedes extremi
anterioribus refpondent.

Cauda vertebris condat primb amplis, hinc gracilio-
ribus, longitudinis inlignis. Earum procedus transverti
in primis ctutn longiores quam in fequentibus. COI;
T E R U S.

C A P. XXIII.

De Leone.

A N A T O M E eju»

faBa

i THOM. BARTHOLINO.

LEo Africanus novem mendum a Clemenriffimo
Rege nodro Studiofis Medicinx conccflus, m
Tbeatro Anatomico privam exercitatione narurx
cultorum XIX. Dec. 1656. locabatur. Si quidem verA
non ubivis obvia ed Leonis A narome, non gravabor vifa
ibidem 1 me aliisque in animalium Principe annotare,
neutiquam Leoni mortuo infultaturus , fed fortitudinis
roborisque decantati delidcrio. Abdomen ferx primo
intuitu tumidum videbatur, quafi aqua inter cutem late-
ret , qux copiosd per os demortui effluxit.

Im testis a era/fa umida qux & fxtentia, liquidis ex-
crementis nigris plena univerfum abdomen duobus gy-
ris tegebant , magnitudine ventriculo ovillo fimilia.
His (ubjacebanc tenuia , veri tenuia & exilia, yiror-
fus vacua. Omentum adfe Ventriculus traxerat feri fine
fevo , mar lupio vel rete conficiendo peraptuin. Cacum
intedinum amplitudine cum eradis intedinis certabat , d
quibus difeerni non potuiflet, nili in pervia extremitas
quali indice digito notiis mondriffet , iisdem excrementa
ad fatietatem Icaten*. Valvula coli eleganti mitrx capa-
cis figura fe commendabat.

Ventriculus capax, finidra parte, (eu fundo. tumi-
dior, media condri&wr , dextra pariter prope Pylorum
latior. Pylorus parum aberat quin ad duodeni medium
totus edet cartilaginofus. Interna ventriculi facies ordi-
natis plicis ieulapiuus velat membranulis didioguebatur,

qua-

80 D e L

quarum n. numerabantur jufla ferie per circulos axjua-
lirer diftantesdifpofica: , fingula: radebantur aliis exilio-
ribus, «piali valvula; cordis fuis columnis. In his loculis ali-
menta diu aflervata felicius concoquuntur. WrMr grande
fatis , fubfufcum , odo lobis divifum. Te/cuU fcUn in-
gens , plena bile atra. Audax enim & iracundum ell ani-
mal. umbilici funis nou Hepati , fed medio mefentcrio
inferebatur duplici diverfaque origine. Lien lividus lin-
guam vitulinam forma St magnitudine referebat. Ptn-
erui ab humano nihil divertum, nili quod durius effet.
In Rcmiut , a/fulir , vtju /permitia/ nihil peculiare.
Omnia tamen nomini fimilioraquam Canibus. TeftcuU
feminate/ plense feminali materia candicante.

Thorax compreffus & anguftus. Sternam erat fingu-
lare. Ad medias coftas extenlum per cartilagines demum
feparabatur. Mufculus IVemi utrinque longus Utusque.
Minor pedoralis. Medium ftemum fex oflibus circulari-
bus cor, liabat media caitilagine. jundis , qua* grandiori-
bus in unum os folidantur. Periar Jium denfius pingue-
dine abundabat. Cor humano periimilei magnitudine &
forma. Cnimofus linguis in dextro ventriculo, ut in
fuflbcatis adulet. In utroque ventriculo concrementum
adipo glandulofum offendimus , fimile polypo cordis
aha loco dcfcripto. In dextri ventriculi finu altero trian-
gulare hoc coagulum calianea; magnitudine perfibrillas
annexum latebat , fua membranula tedum , quod fcn-
fim attenuatum vafis indar adlccndcbat ad venam arte-
riolam , ibique in trifidum ramum inpulmonibu.,di' ide-
batur. In finu primo ventriculi fmiflri fimilis fubllantia
ha-rebat , qua: totidem ramis arteriam venofam ingre-
diebatur, quot ipfa arteria venofa. In principio aortae
tertium concrementum adipofum confpiciebatnr , pro-
fundius cum trunci divilione difleminatum. Im(iedittis
hic ibique fanguinis fuerat circuitus, unde vifccrum ca-
chexia, & aquoii liquoris in corpore congell io, (anguis
praterea ciaiTus alibi in venis comparuit , fed calidus ,
more Canum , digitosque corrugans. Accedebat pere-
grini hujus humidi aeris & frigidi vitium, infuetum leo-
nibus. inprimis junioribus.

Ad organa vocis progredientes, vidimus iJ^erjm ar-
teriam inlolita- fabrica? , Cartilagineos circulos integros
fed ampliores , ut invicem implicarentur , & unius cir-
culi extremitas fub altera inflecteretur ; mobili tamen &
compage foluta , nifi quod membrana confueta jungeren-
tur. Hoc artificio ad mugitum utitur Natura . explican-
tur circuli inflexi mobiles in mugitu , fono extenfo i eple-
tique copiofo afire , redeunt deinde , minusquefpacium
occupant in lilentio. Spedaculo hoc fpeCtatores omnes
impensi afficiebantur , inprimis Illuflris & Gencroifimus
VirDn. F.valdus Klcilt , EleCtoris Drandenburgi Cor,-
filiarius & ad Kegem Dani.e Auguftifiimum Legatus ,
magnus Natura artiumque fautor , in cujus prafentia il-
luflri facra h.ec tradabantur. An cum atate ir.tegri hi
circuli expandantur 8c feraicirculum efforment , dubito ,
cum omnia pariter increfcantbc augeantur. ^slmtgJiU
oblonga: propendebant , rubentes , otto digitos trans-
verfos longa; , laraduos, oblique per alpei x arteria; la-
tera ferpentes. Nervus recurrens confpicua: magnitudi-
nis. larynx cum Epiglottide , rima , cartilaginibus con-
jundis ab liomine non deviabant , fed majora omnia.
l/n^ui afpcrrima , fetis brevioribus obfita , quar di-
gito uda aculeos quali habebat, utlqgibcndo caecare

E O NE.*

animalia ad paftum poffit , cruoremque derafa cate

eliciat.

In capite Jenter Caninis fimiles , fed pauciores, Mu-
fculus temporalis amplus & fortis , quia mordendo leo
valet , obfervante quoque Gileno 1. 9. Us. Part. c. 19.
Cnnium crafiiUhnum & porofum , necdum in os conden-
fatum. Cerebrum St cerebellum humano fimile, fi ma-
gnitudinem excipiamus , vix enim decimam partem illius
iquat. Ventriculi' nitidi & fatis ampli pro proportione
cerebri. Ventriculus ver6 quartus nobilis capacitate hu-
manum fuperat, quia plurimis fpiritibusanlmahbusin-
digetleo ad robuftos lenius. Roburanaivr debet bre-
vioribus & mufculis coinpadis, & validiflimis tendini-
bus. Ad hos copioli fpinras confluunt in amplo ventri-
culo nobili generati , quos largus corporis fmg^s ubique
tumidis venis confpicuus alit. Parum effi conferunt,
quxfolidanonfunt, fedcavitatik* pra-ditamanifeffis,
quod viderunt quoque Cotumbu/fS Severmu/ , cumme.
uuILc ubertate , nec folida fine ingenti pondere & cor-
poris gravitate ede potuerunt. Nolo de oifibus plura re-
ferre , quie ex fceletis Leonum in magnatum Mufieis pe-
tantur. Sutfici.it in hac fediora vidifle & monuifTe con-
tra veterum credulitatem , & offa Leonum efle medul-
lofa, & collum vertebris diftingui ad facilem cervicis mo-
tum. Cent. iv. Uifl. C.

•

nAIU

PARISIENSIUM.

PRodiit anno 1667. Parifiis Epiftola Anonymi ad
I). de Ia C H A M B R E , Gallici (cripta , qua exhi-
bentur obfervationes in Leone, eodem anno, in Bibliothe-
ca Regia fad.T , hanc in Latinum verfam hanc habe.

Obfervationes noftras poilquam incepimus ab iis parti-
bus, quzpoffunt videri absque diffedione, invenimus,
quod crij/iticr CAPITIS qua: memorabilis eft in
hoc animali , confidat pracipui in extra ordinaria abun-
dantia carnis caput contegentis , & in magnitudine offis ,
quod componit maxillas. Poir6 quod Pictos largum
appareat non aliam ab caufam, quimob pilos longos
denfos pedus circumflantes , cum Sternum fit compref*
fum , & mult6 magis in extremitate , quam non reperi-
re licet in plurima parte Equorum aut Canum. Eadem de
causa emJj non videtur efle axjualis craflitiei ab una
extremitate ad alteram , ob inaxiualitatem pilorum, qui-
bus cingitur , in principio enim nili breviores finit , ibique
offa & caro denfior, exinde pili magis magisqne longio-
res fiunt, quo magis circa finem caudx illa ( offa & caro)
imminuuntur. Invenimus quod longitudo pilorum (/■-
ii dida) circa collum St pedtis nullatenus differat a re-
liquis pilis corporis , nifi longitudine , & quod nihil con-
veniat cum natura crinium.

Invenimus, quod ungula non habeant tliecas , in
qua» unguium mucrones condant , ne refringantur hebe-
tenturve in ingreflii, ut ait Phn. hi. viti. np. 1 5 . fed po-
tius quod h.TC animalia, utiobfcrvant Plutarcb. St 5o-
hn. Polyhijl. ctp. 40. huic damno profpieiant , retrahen-
do mucrones mediante pirticulin irticulitnme poftre-
mxjundura, qua: taliscff utpcnultimumosdum fein-
fledit , externi cedat poftrcmo odi ipfi articulato , 8c
cui ungula eft infixa, ut fle&aturtiun facili fupra ad la-
tera, quam infra etiam ; eo modo, ut id quo terram

attm-

DeL

tingit, non fit extremitas digitorum, fcd nodus articu-
lationum ultimorum duorum odium , eo modo, ut inter
eundum ungula? maneant fupra elevat» & retra&x intra
digitos , nempi omnes penis dextri verfus latus dex-
trum uniuscujusque digiti , & omnes pedis finiftpi verius
latus iiniftrum. Flexio digitorum propter mellum non
aliunde provenit . quAm a tendinibus Muiculi fublimis
(externi ,) cum illi tendines Mufcuh profundi non agant,
nifi quando opus eft , ut extendantur ungui*, & pro*
deunt, quando ultimus articulus intra fie&itur. H»r
mirabilis ftru&ura non invenitur in pollice , cujus ultima
jun&ura nonffe&irur , quam verfus luperiora ; caufa eft,
quod hunc digitum non reponat ad terram tanquam bre-
viorem reliquis , & qui ordinarie non habeat plura, quam
duo olla.

Quod in utraque maxilla habeat XIV. Dintis, ni-
mirum quatuor lnciforiot , quatua^Ls/mto/ & fex Mo-
lare/; quod Inn/in fint minores, Camni maximi in-
aequales , ut ex iis duo grandiore/ , duo vero minoret.
Grandiore/ longitudine attingunt pollicem unum cum
dimidio inftar dentis aprini , illosque folos pro Caninis
xftimat Ariftotelcs ; fcd hi focios habent alios minorer
& acutos ad latera Incifi vorum , & qui in fuperiore ma-
xilla inter hos & maiores tantum relinquunt vacuum fpa-
cium , quantum futticit, ut inferatur eo Uncus Canini
grandioris inferioris maxill* , in qua inferiore maxilla fi-
mile Ipatium eft intra majorem Caninum & primum Mo-
larem delimatum , ut ibi recubct major Caninus fupe-
rioris maxill* , fcd quod fpatium raultb majus eft, ut
fcilicet maxilla inferior fe pollit extendere antrorfum ,
quando neceflitas poftulat. Molare r funt pariter valdi
inxquales, prxcipui in maxillA fuperiore , ubi ille, qui
Canino afliftit , tam parvus eft , quam incilivus. Reliqui
molare/ grandiores lunt , & habent tres inxquales mu-
crones reprxfcntantcsquafi florem Lilii.

Colium maximi rigidum eft, uti obfervarunt Autho-
res, fed diflc&o monftravit, quod non eodeq^ modo
fiat, uti illi putarunt , quod nihil aliud fit Collum Leo-
num , quAm unicum os : (ed quod fpinofa- ajiophy-
fes Vertebrarum Colli longiores fint , & alligat* li-
gamentis tam fortibus & duris, ut videantur efte uni-
cumos.

Invenimus id, quod Scalig. dicit fc obfcrvafle in
difleftione duorum Leonum , & quod Ariftot. beni in-
tellexit, quando ait in Phyfiognomia fiia . quod corpus
Leonum fit notatu dignum tam propter cralliticm . quam
propter robur & firmitatem articulorum.

Invenimus quod luspua fit afpera & aculeata copia
mucronum inftrorfta ex materia dura, fimiliterilla, ex

2 ua ungues, ficuti udem eandem habent figuram, dum
h mucrones excavati funt in illorum balt & incurvati
verfus gulam. Longi funt propcmodtim duas lineas, &
habent verfus ipforum bafir parvas rotundas eminentias
fadbs cx lingux cute carnosa.

Invenimus, quod oculi Leonum fint clari & lucentes
poft mortem, & quod videri pollit per foramen Uve*
fundus Choroidis quali auratus: quod conjunBiva tuni-
ca fit nigra: quod anfam dederit credendi Leones Jor-
mire oculi/ operti/, quia palpebras non claudunt, pof-
funt etenim operire oculos beneficio membranx crailio-
rli & nlgrefcentis >' qu* hxret verfus majorem angulum,
quxque elevata & elongata verfus minorem canthum fefe

E O N E. 8 1

extendere pote ft fupra totam Corneam, ficuti vfderi licet
in Avibus & prxdpui in Fehhn , qu* tam infignem ha-
bent confirmitatem cum Leonitu/, ut fundamentum quali
habere videatur fabula iff A Icorano inventa, ubi narra-
tur , quod felis primum in Arca prognata fit ex ftemuta-
tionc Leonis. StruBura particulari/ palmer pedit f.
brarex, dentium, oculorum, lingux, quam obfcnra-
vlmus in Leone, commut is inventa fuit cum tele, &
partes illorum animalium interr* eandem habent con-
formitatem, quamquam contrarium dicat ^Jlhcrtu/.

In prima Lccnir apertione curis non videbatur *x-
traorainaiixcfle duiitici, aut qnod fit impenetrabili»,
ficut refert CarJanur, feci inveniebatur tllafirmiteran-
nexa per copiam fibrarum nervofarum , qux oriebantur
ex mufculis . & penetrabant panniculum camofum.

O £ sotiucui non erat hic adeo largus & amplus,ut,
fecundum traditionem Autorum, pollet Leo deglutire
integra membra animalium , fiquidetn non excedebat
latitudine pollicem cum dimidio, fic conllringebatur fo-
ramine Diaphragma tranfiente more ordinario , neque
erat apertus ficut in maxima parte pilcium & fcrpentum»
qui facillimi deglutiunt, quicquid ipforum gulam intra-
re poteft.

Visu iculus erat longus 18. pollices , Iatus6.fi-
tuatus a fumrno ad imum deorfum , inclinans paulatim
verfus dextrum latus, & fc revelans circa pylorum , ha-
bebat in parte fuperiore & anteriore duo Tubercula
inxqualia-

Omnia intestina continebant longitudine 10.
pedes , Colnm 18. pollices*, & 'ppendix f. Cacum
mte fimum tres pollices.

Panckeas erat finiile Felium & Canum Pancreati,
& majore/ glandula Mefenteru ab Afcllio Pancreas di&x
fimiles erant pariter illis animalibus.

E p a x invenimus conflare 7. lobis ficut felinum>colo-
ris erat bruuni ad nigredinem accedens ; & erat maximi
molle. Ejus cava pars fub ve/iculd fillea erat repleta
bile in iplius fubftantiam diffusa , ficuti etiam in reliquas
vicinas partes , qux circumdantia fola caula eft , ut fu-
fpicemurexinde mortem hujus Leonis accidifle, putan-
tes cfle morbum illum , cui , Plinio narrante, foli Leones
fintfubje&i , quemque appellat tyfgntudmem fajhdii :
n.im live hoc intelligarurdc txdio mortali, quod conci-
pit ex captivitate, ut ifle Auror exprimit; autquodfi-
gnificct faftidium, quod ipfi mortem infert, quando
non comedit, tamen facili colligitur , quod retentio bi-
lis unum altcrumvi producat afiechim.

V ssicula r sllis erat longa 7. pollic. unum cum
midio latudme. Stru&ura iplius erat aamodhm firgula-
rif , habens anfraflus varios circa meatum Cholidochum»
& quali fcparata in plurimas cellulas , qualem quoque fe-
les habent. 0

Lien longitudine unum attingebat pedem, latitudine
duos pollices, crallitic dimidium pollicem,

Ken erat feri rotundus , longitudine accedebat tres
pollices cum dimidio; duos cum dimidio latitudmcac
crallitic, ponderabat 7. Unciascum duobus groflis.

Parte/ reiterationi infervientes habebant hoc particu-
lare, quod UaiTiixA non erat recurvata , fcd tota refta
A veficaufque ad extremitatem virgx, &quod initium
ligamentorum, qu* cum Urethra corpus virgx conftf-
tuunt, multum diftabat A Proflatis, qux funt fub prin-
L cipiuto

D E

cipinra cftlli vefiae: tali modo, ut Urethra , que tota
habebat undecim pollices, non extra protendebatur his
ligamentis junfta , quam longitudine pollicum trium cum
dimidio: unde dubitandum ddreritate lArtfateUcoi re-
lationis de Natura Leonum , nimirum quod per ex-
cellentiam & pre reliquis animalibus pollitleat ligna no-
tabilia i qua: demonftrent potentiam « perfedionem ItfS
fexus. Ratio hajui fraSurx videtur afle fundata fupra
extraordinariam latitudinem ollis pubis , per cnjus longi-
tudinem oportet, ut Urethra defeendat retr6 veficam,
cujus fundus debebat procedere fupra h*c ofla pubis , us-
que ad ipforum partes inferiores, ex quibus nafeuntur
hax ligamenta , qua: componunt virgam. H*c confor-
matio efficit , ut Leo urinam retro ejiciat, & non elevet
pedem more Canum , uti vult Pliu. & quod coeat cum
Leznl eodem modo , uti Cameli St Lepores.

Aperiendo Thoracem obfervavimus , quod ex omni-
bus Cartilagimhuo Stuki incilis, exirent du* aut
tres gurt.-e (anguinis , qua: notabant, quod h* partes non
fmt jwc& folw* , ipiarumque cavitates impcrceptibiles ,
uti quidam Autores Ifatuunt, quia funt pervia & pene-
trata valis fanguincis , ficuti videre licet in omnibus ani-
malibus , quando adhuc funt in Juventute.

M idiastimvm erat quau femi natum plurimis va-
fis majoribus; membrana1 , qu* ipfum conflituunt, &
qu* erant perforat* inflar retis, fe conjungebant, nec
vacuum relinquebant foatium , nifi verius Diaphragma
re&i ad cufoiJem cordis . ubi erat cavitas laris ampla &
grandis. Idem obfervatur in Felibus.

Pulmo inventus fuit habere 6. Lobos , in latere dex-
tro tres , & tres in finiftro. Asnt a Arteria ha-
bebat omnes cartilaginei amtularer integras , pnetor-
quam t. aut tresfub Larynge , qu* in iplarum magnitu-
dine, qu* excedit quatuor pollices in ambitu, habebant
quafi duas Lineas , qu* non erant integra:. Latitudofic
firmitas hujus organi ad edendam vocem nobis videba-
tur optimi difpolita pro formando fono horribilis fre-
mitus.

Canalis Lacteus Thoracicus erat admo-
dum parvus , & inh*rebat longis filis adipolis extenfis
fecundum longitudinem & ad latera corporis vertebra-
rum, latitudine habebat duas lineas.

Cor inveniebatur ticcum, 6c fine aqua Pericardii,
multo majus fecundum proportionem , quam in ullo ali-
quo animali , habebot 6. pollices longitudine, & quatuor
latitudine verfusbafin , « finiens in cufpidcm admodum
acutam. Suhjlaiitia nobis apparebat molliufcula , ante-
quam eflet aperta , fed repertum, quod exinde hoc ori-
retur , quod cor parim de carne poilideret , • & quod to-
tum feri cavum ; Ventriculi ipfius erant adeoampli , ur
finifler qui defeendit ufque ad oifpidem , non haberet
tantam carnis ipfum ibi contegentis crafljtiem , plusqudm
duarum linearum , verfus balin non Habebat plufquam
feptem , & feptum habebat feri totidem. LrfuncuU
cor Jit erant t«m parv* , ut dextra , qu* tamen multo
major , non haberet dimidium pollicem. Strudhira cor-
dis felini non efl adeo lingularis , namque magis obtufum
cft in cima & more fohto carnofum.

Proportio Ramorum , quos Aorta Afcendens e-
mittit, erat talis, ut CarottJer eanriem haberent crafli-
ticm, qualem ramos fubclavius fini lier , & qualem reli-
quum dexbi , ex quo furgunt. Quod conliderationc ma-

e o v r.

xhni dignum refpeftu parvitatis cerebri. Idem videri
poteft in felibus , qu* ad proportionem ipfarum magni-
tudinis habent majorem quantitatem cerebri.

C rrrbrum r*>n habebat plus , quam duos pollice*
in omnibus dimenlionibus ; fllud erat inchifum cranio
erado dimidii pollicis eo in loco , nbi magis tenue cft , St
feri integrum pollicem circa regionem frontis.

Vertex capiti/ erat elevatus hdtar crijhc in galeJ , ut
mcliiis exoriri poflent mufculi Crataphites , qui conte-
gunt latera urraque verticis capitis , & relinquunt in me-
dio frontis illam cavitatem vel linum, quam Ariflot.
adjudicat Leonibus effe particularem. Unusquisque mu-
fculorum Crotaphitorum longus erat <. pollices, latus
quatuor cum dimidio , crafliis' duos pollices , & pondere-
accedebat xo. Uncias. Ilocci I-ecniuum coput aefebbe-
ni carne munitum, & ex firmijjimit tam (Iruifura, quam
fubftantia ojjihut ^hpoftam , anfani dedit cogitandi ,
quod fi Urfus ex mente Plinii habeat caput tam tenerum i
ac debile, ut facili poflit pugno alap* occidi, ir.de ap-

E areat , quim difficile fit interimere Leonem , 8c quod t
oc non ignoraverit Thcorritut , qui Introducit referen-
tem Herculem , quod volens interimere clavi fui Leo-
nem Neme*um , praftare ampliis nihil potuerit , quam
ut attonitum faltem reddiderit , utque ipfum tandem oc-
cideret , propriis manibus eundem flrargulare coarius
fuerit.

O s quod in brutis reperitur intra cerehram cerehd -
Ium rea i ad futuram Lamdordetu erat longum pollicem
cnm dimidio, latum lineas decem, & craflum duas , fi-
gura magis quadratum, quim illud, quod in cranio Ca-
num aut felium.

Glandula Pini a lis erat disphana, & adeo
parva , ut longitudine non excederet lineam unam , &
duas tertias in bafi.

Nirvi Ornei apparebant majores 8c grandiores
poft eorum conjundioncm , quim antei, quod inde-
pi oveqjf , quod foramina , per qu* intrantorbitam , non
iunt rotunda, fcd in rima . quod >Hos elongat, dum ex*-
quanntr. 1'oflquarn prodierunt per foramen Orbir*,
clongebantur ufque ad orbitam oculi latitudine duorum
pollicum cnm dimidio. Oblervatomquod cantu liujus
Orhta non erat penitus ofle munita interius, fed quod
illa erat pcrtula verfus tempora intra apophylim odis-
frontis, & illius primi oflis maxillaris, qu* non fe con-
jungebant invicem pariter, ut inCanibus& Felibus.

Globat oculi habebat fedecim lineas in diametro.-
Cornea erat denli tertiam partem unius line* in medio ,
poft femper crailior evadebat verfus fiiam circumfe-
rentiam, iilque ad dimidiam tertiam unius Ime*, eodem
modo, ut vitrum oculare in confpicillis. Jri/ oculi erat'
coloris pallidi , quem appellant colorem Ifabell*. Ta-
petum f. Tunica CboroiJct apparebat colore magis flavo
aurato , & qui rahil habebat oe colore viridi , quem plu-
rimi Autores Leonum oculis tribuunt, & qui non majo-
rem reddunt rationem , quim ii, qui iptbs Charopos
nominant , nili quis intelligat id ftnfhim per Antiphrafin,
licut fecit Ue/ioJut , ea ratione, quod m afncttu Leonis
fit terrihile aliquid & horridum , lient pulchritudo &
gratia , quam verbum Choropos fignificat , non provenit
proprii ab uno colore, quamvis aliqui ita appeti aript
aquam in.iiinam, quando illa virelcit. 1'crJ'a psrrXJvttt
anteriori» co in loco , ubi Cryftallino incumbit, tota erat
nigra. Crj-

De L

Cryjlollmut fuit inventus valde planus Se maxima
ipfius convexitas prxter (blitum hxrebat in ipfius parte
anteriore , quod etiam oblervatur in oculis felium. Piju-
r* Crjfixtiui erat talis , ut videretur corniculata per cur-
vaturam . quam habebat in latere , & qux reddebat Cry-
ftallinum oculi finiftri (ubi hate inflexio major erat) in
forma cordis : fed unui ex his Cnjlallwii , qui jam
corrumpi experat glaucomate , fufpicionem dabat, quod
bocfuiflec contra naturam , & prxeipui in hoc fubjeoo.

11 u utor oqneu/ erat in fac magna abundantia , & qui
reprxfer.tabac ferefextam paitcm humoris vitrei: hic
abundantia judicabatur efle vera caufa claritatis , qux re-
manet in Leonum oculis poft mortem, qui livorem con-
trahunt tum quando cornea exorefcit per defe&um hu-
jus humoris, qui ipfam tenebat extenfam.

Ultima objirvotio fuit, quod, non obftante tempore,
tnquo fiebat ifta diffe&io , (nempi calido & humioo)&
quod difpofitum ad putredinem fuerit animal morbo ex-
tin&um , & quod omnes Aurores referant , habere ha-
litum tlm fetidum, ut inficiat omne, quod ipfi appro-
pinquet, & quoti tcliqua animalia non attingant reliquum
carnis, dc quo Leo manducaverit, nihilommiri nihil in-
veniri licuit, quod aliquam extraordinariam corruptio-
nem denotaflet, odor ipfius noo gravior, quam ille i
cervo, quem evifccrare decet paulopoftquam fuit inter-
emtus. Forate/ qui inveniebantur fupra carnem Leonis
guarto die, erant imprxgnad a mufeis , uti judicare licuit
per frudum lingux , papyro inclnll , quodque per nodem
Cccatum fuit , « maxime durum fadum absque ullo odo-
re. Ille qui dicit , quod Leo fit fubjeBu/ febri , aliam
non potcll intelligere quam Ephemeram, quamvis alii
dicant, quod febre laboret per totum vitx tempus, &
comprobat , quod bilis fit balfamus in corpore animalium
refluens corruptionibus, & qux hoc quoque officit , ut
.Leones , in quibus illa dominatur , vivant tam longo
tempore.

Fiebat adhuc alia cauftdcratio circa parvitatem cerebri
hujus animalis , de quo Philofogjii Naturales referant
tot vefligia Judicii & rationis, li flat comparatio cum
abundantia cerebri in vitulo ; judicatum quod paucitas
cerebri fit magis figmini & caufa indolisferinx& crude-
lis , quam defe&us acuminis. Hxc conjedura firmaba-
tur per aliam obfervatioaem ; nux ante qua tuor dies fue-
rat m V ulpe marina, in qua feri nihil inveniebatur de cc-
.rebro quanquam putatum fuit, quod fama fagacitatis&
dexteritatis qua pollet , ipfi hoc nomen intcr pifqes con-
ciliaverit: nam communiter omne genus pifcium minus
cerebro inftru£him, unde etiam parvam habent difpofi-
tiocetn ad focietatem &. dilciplinam , ad quas animalia
tcrreflrh funt difpoflta.

NB. Menfuram linearum St pollicum B. L. ex annexa
Tabula faede computare poterit. Mtjceil. curio/,
ltb.x.

LAUR. \TOLFSTRICELS.

ANatome Leonum Sphfnchnologici , myologici, &
o fico logice anno 1670. a LAUR. WOLF-
S T R I G E L , Prof. V ienn. exhibita , propofita eft his
verbis.

Leonum exta potiilimum in Abdomine contenta , Ca-

•

num yifceribus adrnoddm funilia , cum aliis edam, depre-
hendimus. Stomachus cum Mmxmio ac
Intestinis niliil prxtematurale in tribus Leonibus
ac ammadverflone dignum prx fe ferebant : nifi quod
Stonuchu/ Ltfhu adulti, feu poti&s feuioris , vermibus
albicantibus, fpitbamam longis, fcateret : ac quod reli-
qua ventri/ inferiori/ vi/ccra , potiflimiim in Lcxna ju-
fliori , a nobis trucidata , ropiofo alluerentur fero : ex
drimptri igitur lymphaticis Hydropem in hic feri depre-
hendimus. *

H* raa in lobos feu fibras (ut loquitur interpres
Gal.J. 6. de ndmimft. auat. c. 8.) Icptem divifum, Ca-
nino quoad fubflantiam & colorem non ade6 diflimile.
nec adeo tamen concamerationem Diaphragmatis , ut m
Tigridibus, explens. Prxtematurale erat , quod in fe-
niore Leone inibi in parte convexi dux hydatides» io
Lcxna veri fcirrhoti aliquot tumores re perirentur.

V ssrcuLA vellis, in junioribus, in catulo nempe
trium Ix-bdomadarum , ac Lexna annum cura mcnfe na-
ta, cellulis plurimis, inftar Cob Inteflini, exarata: qux
quidem in Simiore Leone non admodhm confpicux. Re-
barego, Naturamprovidam , in animante in irasfepihs
excandefccnte ^ cfluflonem bilis , nimis alias efferam >
hacce llru&ura refrxnatam voluifie. Sed fixe parer cos.

Lien in Lexna quidem nigricans , qualem obferva-
vit in Leonibus Gal. 1.6. de anat. aduiniflr. in Leone ve-
rbnoflro morbofo tamen , rubri Coloris, fednonadeb
floridi, in quo longitudine fua duas fpithamas cum di-
midii , latitudine verb ultra mediam , ac pondere libraa
tres noflratcs (3f XVI.) civiles adxquabat. Situs is erat
ad fundum Stomachi femilunari forma : in Leone eun-
dem compleficns: in catulo veri non totaliter fub Sto-
macho locatus.

Mesenterium prxtematurale kf habebat , in
Leone ac Lexna , quod glandulx , maximi in illi fcir-
rhofis aftecfx tumoribus : inter quas tamen eminebat
, media , feu Pancreas Afellii.

Pancreas Canino refpondens laciniatum : In Lex-
na pra-ter rutu: a' iter induratum.

Ren es in Catulo ac Lexna adhuc glandulofi. In
Leone vero fen iore clobofi potius > qulm ovales, ad duo-
rum pugnorum valtitatem accedentes , ac tunid albi-
cante & fatis crafsl invefliti.

Glandula renales ad laterafitx, nec Reni-
bus adjacentes.

Uterus Lenitorum , comubus, fen potius tubis
furi ad Renes ulquecxporrc&is. Canino peni xmulus.

In Leoni/ Pudendo hoc peculiare a nonis obfervatum,
quod glans papillis minutis prxdita , qux ta&um forium
inditurum morabantur afperitate fua quafi imbricata :
Urethra ctiara non adeo ut in Canibus cartilaginofa.

Qnx de partu, numero ac ordine prolium refert Stagi-
rita , apud nos non usque adeb vera dcprehenfa funt :
pofl plurimos enim editos foetus Lexna fenior, adhuevi-
vens, unicum catellum > enixa eft .

In Tboroce C or maximum Pericardio fuo involu-
tum ac Bovinum quin etiam fuperans > in Leone xquA ac
Lcxna fpc&itum. In hic prxtematurale id habebat,
duod Auricula dextro Hydntide , ad magnitudinem
nuc is avel lanx, atficcretur : in illo vero quod amhoFcn-
tncnli , Polypo fcbaccotcndinofo ac radicibus furi , feu pe-
dibus, firmifLmc columnis cordis adnato , opplcrentur:
L a qui

«4

qui & per Venam arteriolam & Aortam, vaftitateadmo-
modum memorandi , propagatus . motumque refluum
crooris prxpediens, neci effcratiiiimx beilix occafio-
nenuulit. Oculatum teftcm fcorum denomino Excellen-
tfjjlmum Dominum DoBornm ^IttlQ/ Collegam meum
percolendum, quem ad hanc anatonKn femper voca-
veram.

Pulmonis in Juniore Leaena ac catulo rubicundi ,
quod & in Seniore Leone fpcftabiie. in plure» lacinias
diilintti : in catulo prarterea pr.wer naturam muco bron-
chia copiofo infarciebantur, unde fuifocatus obiit.

- CiLiBtvM Canino etiam iiinile, pulchri natibus
ac ceteris apophyfibuseonfpicuum : id i Cerebello, in-
tercedente apopnyfi interna Cranii oflea, juxta ilufhnn
Citurarum, fagittaiis ac lambdoidxx (ut& in canibus)
dirimebatur.

In Oculis id peculiare erat, quod retina tunica colo-
ris carnei erat ; ob intermixta fanguiflua vafa fibrillis
nervi Optici: qualem & in Tigridibus obfervaram, ac
inde rutilantes ac igne micantes horam animantium ocu-
los ex Spiritibus igneis in hifcivafts contentis, oriri pu-
tabam-

Collum junioris Lcxnx Bronchocele, ad magni-
tudinem pugni , affectum , quo vasarteriofum admodum
confpicuum pertingebat.

Catmt sim* Atmia in Leone admodum
granae : Cartilago scumsormis oblonga:
Epiglottis ligamentis potiik carnohs, quam mulcu-
lis , nec, ut in bobus, manifeftis przdita.

Lingua imbricata ac afpcrrima , limam quamque
crafliorem xquans: in catulo in extremitate fimbriata-
Musculi in genere valtiflimi , ac in fpecie Tempo-
rale) (quod & Gal. 9. de Uf.part. annotaverat) ac her-
me circa futuram fagittalem fe invicem rursus attingen-
tes, utin Canibus, & iis feris, quibus cx dentibus robur
efl. PeBoralcr mufcuh , ubi alias Clavicula: locari Co-
lent, vaflillimi, ut &czteri omnes, exceptis Glutau ,
qui in hoc animante , refpeftu aliorum , adeo robufti ac
carnoli non Cunt : robur eundis addit copiofa ad cos ner-
vorum & valde confpicua difleminatio.

Ossa etiam in genere quod fpedat, iis tanta folkli-
tas non efl , quantam iis attribuit Arifloteles lib. ;. de
hift. animalium, c. 7. neque medulla dcftrtuta , ac adeo
pauca prxdita, ut ferroe nullam habere videantur, ut
eidem placet : quod etiam obfervatum a Fallopio in Ex-
pofit. lib. de Oilibus Gal.c. 7. imo Lexnx junioris Ofla
(quod tamen prxter naturale ) d Domino DoBore Greife-
Ito pro parando Sceleto codurx commifTa , vix vulcani
adhuc remiflioris vim experta jam in mucagincm tota
diflolvebantur : in qua etiam Offa Cranii (ut in fpecie
quxdam de Oilibus afferamus) aJebmoHu, utacieffcal-
pelli absque ferra dividi pollent. OrtnJntulart ad ini-
tium lambdoidxz futura: admodum confpicuum : Offa
maxilla fnperion/ numero fuperant humana, tum in ni-
fci brutis , tiiin ficinfimiis, adfunt enim duo, quxfex
incifores dentes comprehendunt : quorum mentionem
Gal. lib. dcOIT. ad Tyr. fecit, & mali ad maxillam hu-
manami retulit : inoffe maxillari foramen fuborbitarium
ampliflimura efl , uti & in T igridc , ut copiofi ac vaftio-
res nervi ad mufculos labiorum ac faciei , pro efficiendo
ri&u, propagari inde pollent. Or primum maxilla fupe-
rioru proceflu fuo, quo aliis abfui vic orbitx canthum

IONE.

exteriorem , non pertingit *d os frontis usque, neque
fundus orbita: i maxillari ofle, usque ad foramen optici
nervi abfolvitur, acproceflus jugalis valdi arcuatus efl,
extrorfiim prominet , ut temporales mufcuh fat vafti ,
fit fpatii . cum usque in orbitam fefe inlinuent , habcrcnc-
Obquani rationem etiam orbitra exrrorfum, nec totali,
ter oflea efl, nenempi in motu didi mtricnli l.ederen-
tur, froceffut PterygoiJai id nominis in hilcc feris (ut
adhuc in fimiis) non merentur, cum potilis acuti fint.

Tympanum in fartu Leonino cum ofleo fuo circulo ac ei
fupertenfa membrana , adeo elegans ac fublevatum , ur
non putarim convenientius ipfi nomen tribui pofle , pro-
eeffui Mallei membrana: tympani accumbens longior
confpicitur , ac in homine ac vitulis efle folct.

Dente) in femore Leone omnes fermi jam attriti , e*
quibus cum Ariftotele L 9. dc hift. animal, c. 4 4. fenedu-
tem illius collegimus.

Maxilla infe.ior pluribus foraminibus pertufa pro
copiofioribus tranlmittendis nervis ,ad labiorum mu-
fCuloSL

Collum Leonum unico ofle non riger, quod vofuit A-
riftoteles 1. 4. de hift. animal, c. io. uti nec in Lupo , fed
feptem conflat Terfebri) , inter quas Prima vaftifluna
efl ; quem lapfum Stagirite jam annotavit Scaliger
Exert. 108. in Leone inter Clathros Regis Navarrxaf
fervato ac extindo. IncauJa 18. nnmcravimus cHficula
feu vertebras, inlumbu fi. quorum tranverfi procefTust
ut in fimiis , furfum fpedant

Cojla ij. utrinque fpedantur, quarum numerum fe-
quuntur & tiioracis Vertebra:. Sternum ut& in fimiis 8.
conflat oilibus, cartilagine Xiphoide, qux in brutis id
nominis non meretur , uti nec femper in hominibus, cum
rotunda potius fit, munitum.

Loco Clavicularum maximi in catulo ofliculum fe-
milunarc Acromio laxi cohzrens , ac tandem ad fummi-
tatem Sterni, qux acuta efl, terminatum , deprehendi-
mus: quod & in Tygride obfervare licuit. 'Ojtlftjy
etiam funth.ee animantia, nec vS.«Wn;», ut homo.

Offa innominata oblonga utin omnibus feri quadru-
pedibus digitaus&bifulcis, qualia &in fimiafunt, cu-
jus Ofteologiam tradidit RJolanut ad finem fuxAnthro-
pographix.

tAnur anterioret hoc peculiare habent , quod os Hu-
meri circa inferiorem epiphyfin introrfum perforatum,
ut quafi per trochleam tendo Bicipitis mulculi trajicia-
tur. Diditi 5. anterius confpiciuuntur, uti in omnibu*
digitatis ex prxda viventibus ac carnivoris, nec id tan-
tum Pantheris , quod tamen mali pro peculiari diferi-
minis nor .i G vilius in .Elianum apud Aldrovandum ad-
fert: Rctrorfum veri 4. digitis pnedid funt, non tan-
tum Leones, fed Canes &Tygrides & exter* ferx, ut
fupra innuimus. Offa fefamoiJaa ad infcTtioncm Gafiro-
cremii fub poplite Ipedatx magnitudinis vifuntur. Un-
guet aduna ac phramcati , lati ac infra non levi acie in-
llrudi ; qui mvaginisfuisexcuteconflatis reconduntur,
ne maiirum aries obtundatur.

%/tlis

O L.

BORR

D E

I C H I I.

LEonis Vifcera interior* perfcrntatur BORRI-
CHIUS prifente inter alios Cefp.Birthohne fiho
fcqucntia proponit. •

Qu* i Parilinis de Leone fapientir attaSa lunt cum in
lucepublica verfentur repetere fupervacuumeft, pauca
evidentioris lucis gratia adjicere viium, chm parifini Leo-
nes ex morbo deS^Terint, sdeoquc omnia vifcera fana
revifentibus nequierint ofteMcre, noder vero ad ufque

feralis plumbi admiflionem vixerit faniflimus.

Co» ejus nequaquam flaccida came molliusculum ,
fed durum firmumque, & circa conum pinguiusculum.

_ .... ggj- paries robuftus.com-

ries externus adeo tenuis utCliartam fcriptoriain crafli- |
tudine vix fuperaret , pendebat autem Cor cum auriculis |
(qui fatis ampli) &infperfo hinc inde adipe, remoto ,
(bericardio, tere ^ xxiv. In utroque Cordis finugluti-
nofum quoddam corpus polypodes hanebat , utrum id
naturale, alii dijudicent, mihi quidem p.n-coaluiflcvi-
fum. In principio Aorti defendentis non niti una valvu-
la mihi obfervata. ,

Pulmo grandisinloboso&odiviius.eui thymus
adlnrebat, pinguis Mlcquidiim . fed pro animalis magni-
tudine minutus.

Rivis elegantiflimi , grandes, gibba parte rotun-
duli» fed quarum fuperficiem nulla perreptabant vafa,
faltim confpicua , ut fiirpicari liceat p. n. intumuifle Va-
fa exteriora Renum in Leonibus Parilinis. Pendebat au-

tim Ren unus Leonis noflri remotis integumentis circi-
ter 5 i*.

Umtixum initium adei» anguftum ut vix calamum
feriptorium admitteret. Pelvis in Renibus nulla (eor-
fum, fed fparfa hinc indi inter papillas vacua intervalla.

Colon &vicina Intistina ofllbusantedegl»-
titishinc indi referta» id quod novi fpeculationi fene-
flram aperit. An & inteftina Leonum 0(6 tandim di-
gerunt / Nam per alvum dura excerni vix aut obferva-
tum aut credibile.

Visica ullis mediocris» plena bile vindiqs-
cula, fed non ita acris ut exfudaret quicquam vicina
tingendo » quod tamen in Homine & Canibus fre-
quens.

Liik ab omni pinguedine liberatus pendebat circi-
ter § xj. forma ejus oblonga, & inaarvata , diceres ma-
nicam thoracis reprarfentari , ita alteri extremitate am-
plior erat, medio curvus, altero extremo tenuior. Lon-
gitudo ejus feri ad pedem cum dimidio protendebatur.
Color faturi rubicundus , parenchyma molliusculum , &
ut folct attafiu frequentiori ia cruorem facile refolven-

dum. Fibri difeurrentes infinitae. VasartcriofumHich-
mori tenuius , & obliqui hinc indi proferpens.

OF soni a uus interna facie propi orificium fto-
machi oppido rugofus , rugis in circulum euntibus , ut eo
firmius orificium ejus conflringeretur. Per illos autem
circulos ic&a defccndendo Cruces formabant oblongi
vclutcolumnuli carnei quatuor» ad robur parti conci-
liandum haud dubii formati.

Aa Thia aipu a vel bubula amplior, undi ru-
gitus ille Leonum formidabilis procedit; poftic.i parte
qua vicina eratOEfopharo, tantum memoranacea, ot
cederercibis durioribus ftomacho ingerendis , antici au-
tim parte, & ad latera cartilagines erant robufti, fo-
miannulares, & quod obfervari meretur, primi annuli,
i capite numerando ufqui ad o&avuin vel nonum ,
nondillingucbantur proprii membrani intermedia , fed
fquammatim, imbrientimvi ftbi incumbebant, ut folet
teflum inftemilapidefciflili, id quod ad robor vocis be-
flii hujus non parum conferre creditum.

Lingua tunica fuperior ran fabric*,& primus qui-
dem apicis ejus limbus mollis ad poUicismedii latitudi-
nem , indi fecutus fpiculorum corneorum fauces fpe-
ftantium exercitus. Spicula liare dura quo magis appro-
pinquabant faucibus , hoc erant minora R acutiora , hi
ipfis faucibus non nili exigua. Separata hic tunica i car-
ne lingure unum corpus continuum cum corneis his Ipicu-
lis conftitucbat, cavitatem fpiculorum fubeunte came
iingui eminentiori. Ita propi Unguli tnnicw hujus pori
intingula terminabantur Ipicula , caquedura & rigida,
non ut in bubulo genere plicatilia. Sed quis perfequere-
tur uniuerfa nifi cui pacatiusotium eft ? /« Hermeth , Wr.
Jepientie viuJieme.

N O

A T

SPINALI MEDULLA.

Ualicer liicdiftribuantur Smm cum Venit St Ar~

tenti vide caput dc Ove.

MAMMIS.

DE Mammaxum fitu & numero, Papilliique vide
iiic caput de Ce ne. •

OSSIBUS.

A Cremo in mufculos temporis foramina quinque ner-
vis viam dant.

OrMeJhiJct magnitudine & forma Ovicavitate intus
manifcfta cura aurium cavitate continua.

Ot Occipitii apophyfes habuit duas fundes noftris, qu*
cum primo ibondy to articuUntur.

Idem crafliflunum & briffiminn» ut locum det mufrius
caput tendentibus. JAC. S Y L V I U S._

86, De L e

C A P. XXIV.

Dc Lepore.

A N A T O M E cjtu

inflant*

a THOM. BARTHOLINO.

INteriora Leporis ifijo. forutatus Vinhicb-
lun inveni utricularem , oblongum, utrinque glo-
bofum, fcdfimpbcem, cui Lux exiguus ad jacet nu-
cem parvam vix fuperans.

Coecum iiitellmuinampliflimum, eju9que duspar-
ees. Extrema una claufa pollices (epccin erae longa, unum
craila , excrementis liquidioribus & candidis repleta ,
quafi alter Ventriculus, colore exterius glandulam refe-
rens : Altera verfus Ileon craflior , nigris excrement»
turgida, duas fpithamas longa & amplius cui propi coli
initium affigitur circulus meuibranofus glandulae iimilts.

CoioN rugofum circulis exilibus gyriique implica-
tum, anguftiusquam coccum.

in Mesenterio p i nguedinem uberrimam & cir-
ca Renes.

Him veficula fellis deftitutum.

Pulmonis flavefeentes , tribus utrinqpe lobis, ma-
jori uno, & duobus minoribus , quibus in medio feptimus
additur circa dorfum levis, fpongiofiis.

C o x pratter corporis magnitudinem latis magnum-

a GEORG. SEGERO.

PLacet poli Homerum Iliada feribere, & licet jam
olim eruditam Leporis Anatomcn magnus BjrtM.
Hiji. 6%. Cent.il. propofuerit, liic tamin brev iter ea le-
cenfere placet quar in binis obfervavi maribus, quorum
alterum cumque vivum Hafni* 16 j6. die 1 8. Martii , al-
terum ftrangulatum Lunaburgi 1657. die tj. Novemb.
diflccui.

Ventriculus una cum inteftinis co fe habebant
modo quo deferipta funt a Bartholino.

Lien exiguus gracilis, & circa extremitates acu-
miiAtus, longitudine fua omnind, vix vero latitudine,
nullo autim modo craflitic, minimum attigit digitum ,
atque mediantibus binis venulis Ventriculo adliarlit.

H a p a x prater tres lobos exiguam habebat appendi-
cem in omenti duplicatura latitantem.

Circaeo rtam Rami Lymphatici apparebant.
Vesicula sellis exigua , biliofu hunioretur-
gida, Hepatis parenchymati ita iroraerfa ut vix confpice-
retur.

Visicul* atrabilari* ll^vcfcentus pha-
fcon magnitudine & figura confptcu.c , cxcavatsc erant.

Renes lat magni & cavi ita lumbis adlia.’(arc ut dex-
ter longo fuperior cflet finiftro. Hi iu priori fubjc&o
nulla coni perii erant pinguedine: ira6 nulla pinguedo in
toto corpore. Aft in potleriori fubje&o non ratitum to-
tum infimum V entrem largillima ambibat pinguedo , fed
& omnia Vafa, omnesque Renes itaoccultarat jUtnon
nili ci remoti in coufpe&im venerint.

PORE.

Uxe teres exigui circa collum feri vjefice ifli in-
ferti erant.

VtsicA urinaria ingens, oblonga . & Tero re-
pleta, longitudine o&o, latitudine quatuor pollices trans-
verlbs non fuperavit

VtiiCut* Se ninai.es ori6cio Veficrefiibftn^
tx albo turgebant humore-

T *‘T 1 c u 1 1 Aio , nimirum utrinque unus, in abdo-
mine fub communibus corporis integumentis latentes,
longitudine tres , latitudine unum, craffitie medium pol-
licem transverfum non excedentes, eo loco ubi plexura
pampiniformem contingebant nimium anguftati in illum
definerc quafi videbantur. Tranfcendebant «os funiculi
quidam carnofi , femoribus firmirtr annexi in eum finem
per transverfum producb quo firmius loco fuo affixi hae-
rerent tefticuli.

Hitumci tantum albuginea te&i, & 4 fubflantiiglan-
dulofa conflati nullam manifeftatn monftrarunt cavitatem.

Parastata utrinque una ad latus terticuh fui ex-
tenfa ifhim inftar pulvinaris excipiebat.

Pinis nerveus in extremitate acutus & ex parte in-
curvatus vifus.

Irtius radici appenfie moitati glandulofie cine®
reique «oloris, nullam manifeftamoftendebantcavitatem.

E regione auttfm penis, in externa parte cutis pilohe
foramen confindebatur, vulvam aemulans , quod
;«Jcb obtorto dureu. ut fine feifoouc ftylo minimi inve-
fngnrlpoflit, in proflatas tandem definebat. £t quando*
quidem in binis ilhs leporibus tale fora mendepreliendi,
mei ito fufpicor , in aliis quoque mafculLs fimile apparere,
unde forfan vulgus anfam arripuit ut Lepores Herma-
phroditis annumeraret.

Pulmones flari Cor ambidfites, in pofteriori fubje-
fto n quinque tantum lobos diflin&i .atque in finiftro la-
tere Di«pliragmsti& VcnatCavs adnati erant.

Pericardium, humore plurimo fcatens, Cor
magnum continebat , cujus auricilla dextra magnitudine
excellit finiftram , & in cujus dextro tiulamo languinis
concreti copia viTa.

•In Cerebro denique flaccido quatuor Vemtrinli,
Ktte quoque mfraii/r , 6; Kervirnm origine/ fatis erant
confpicui. MiJctH.curiof.uk. 3. okf. 98.

*Ab

ODE

ANno 16 j6. die 10. Martii prafente Bulhchu fcaL
pello examinavi Catulos Leporinos binos, totidim
Uteri portiuncuIuE adhuc indufos , in iis qua; notavi
h.TC funt.

Uteri fubftantia a tunica crafliori nullo modo dif-
ferebat.

Hujus finiftro cornu appenfus erat Testicului
pinguedine confperfus, & tuniese albarinclufus.

Hac rupta tres glanJuU pliafcoli quantitate & pecu-
liari alba membranuli veflita, nec ulla cavitate donat*
apparuere.

Incisa per longitudinem particula illa uteri inconfpe-
crum venit CatuTue major tunicis fui s involutus, & pecu-
lian placenta Uterini , inter quam & Catulum diftantia
unius pollicis transverti intcrceflerat , donatus.

Difta

D * L e

Difta plaCtnta pollice* transverfo* in circumfe- 1
mflft fua lata non adeb firmitiradhsefit Utero, fed fa-
cile ab eo feparabatnr. Coloi ispnrrera erat fufci , exce-
pta ea parte, qua Utero adharlerat: H*c namqne pla-
centae particula candidiflima erat exalperata , i multis
epuli fibrillis albis contexta, &ab ea Uteri parte, cui
inftrata erat facili feparabilis.

Ciio a ioh tenue, multilqoe pneditnm vafculis,
quam firmiflimi adh.rfir placenta: , ica ut de ea ablquc
beftone vix potuerit detrahi.

A m x t o m tenuiflimnm quod nullo negotio i Chorio
reparabatur, multo refertum erat liquore.

Huic catulus odo pollices transverte» longus ,
Capite verius uteri orificium converfo, innatavit lcquen-
temobfervans fitum: Pedes anteriores auriculis pollicis
rranfverfi longitudine in dorfum reclinat», impofiti
erant , ita ut auriculas arrigere non potuerit nili ablatis
jjrius pedibus. Polleriores a. pedes abdomini incura-

In funiculo umbilicali quatuor apparebant
Vnfn tenerrima , quorum unum qood Urachits erat , iu
feparatione rumpens fui inveftigarionem impedivit.

I'ent Hepati, Artiti* dua: mefentfrio,& ex illis altera
multiplici Ramo ipfi feri mefenterii centro inferebatur.

C«erim aperto didi Catuli abdomine H s p a a
Jufto majus , rubicundum, in tres lobos divifum, & Ven-
triculum omni ex parte regens in confpe&unt primum
venit, illius lobo dextro immerta erat Visica ai la-
bia turgida, fcminlciicumerisperomniafimilis.

Vintaiculus fucco pi tuitofo ac flavefeente re-
plen» erat.

Intestina convoluta vifa, quorum cralTa candidum,
tenuia flavum referebant colorem, & illa quidim excre-
mento craflo, fubnigicante, ac leporini indar in globu-
los didinfto , ifla vero mud> flacco turgebant.

Liin fubnigricars Ventriculo fubftratus pollicem
transverfiim magnitudine non exceflit

R sn c s candidi , & pili majoris quantitate confpicui,
ab externa fua tunici feparabantur fportte , atque difledi
aliqualem offendebant cavitatem. Eorum dexter vicinior
erat Cave quam finifter.

V is i c u L * ATLABiiAiii iruequales, deprefla:
ac flava: feminis lini magnitudinem non fuperarunt.

Vesicula Ul m ali A, fim ili liquOre, qualis in
amnio llagnabatturgida femen fraxini peronmesdimen-
ftones reprartentavit, nifi quod circa cervicem aliquanto
ebtufior ruerit.

T i s t i c u l i , fub cute pilosa circa inguina pollicis
transverti longitudine, * glandularum conglomeratarum
inflar confpiciebantur.

Pingui do iq abdomine nulh, in thoiace plurimi
apparuit , univerfus namque thorax , cum anteriori colli
parte fub pilofi) cute involutus erat glandulosi pingue-
dine.

Pulmonis candidi infexloboseramdiflindi.

Coa albicans Ct pbafeoli indici magnitudi: e corfpi-
Com in fuperfide exrernakneola fanguir.ett notabatur ,
b*c Ventriculos diftinguebat , quorum fn jfler vasius
dexter grumis fangulnis rcfci tus erat.

Oculi jufto majores adciffimnrer erant conclufi, ut
non r.ifi vi aperiri potuerint.

D in t i v m an tenorum rudimenta jam adfuire.

PORE. 87

Cia 1 BiUMCum cerebello flaccida ac fluida erant,&
Ha:c in Catu Io majori.

Crtulu, minor omnibus quidim partibus abfolutus.aft
tres pollices transverti» tantum longus , eundem quem
alter lervabat litum .

H 1 p a a ejus merinnm & majus fuit , & firmius Ute-
ro adharfit, quam majoris.

In amnio quoque copiofior repertus liquor.

Vasa autim u m bi t re ai i a ,'tma cum rupicis
involventibus nil diverti pnebebant.

V intbiculus vix confpiciebatur.

Intsstina fili indar involvebantur.

J 1 c u a totum feri abdomen replebat.

R in xs candidi cicerum quantitate erant confpicul.
Coiculum album magnitudine non fuperavit pifum.
Pulmonis albicantes ob parvitatem in lobos non
erantdiftriburi.

Caput denique refpeftu reliqui corporis nimia quan-
titate prxdirum erat, m mifr. cur.

NIC. S T E N O N I S;

QU.t in Anatome Leporis Stmoiiiur oblervavit an-
no 1671.menfeO1ftobr.in vi exhibet Bartk.Fstcr.

H tr ai duobus lotu magnis & pajro uno conflat.
In quoirnm maximo fifliira fatis magna lobum illum in
duas partes dividere videtur. Iftius lobi pars maxima Vr-
siculam fillis recipit jiyramidali forma.

L 1 4V admodum parvus figuram brachii repradentat,
quanquam non magnitudinem.

OE sopii a o tr s medium Ventriculi ingreditur.
VisraicuLUs quanquam unicus fpcciem tamin
duorum habet, duo excrementorum genera continens,
ficca magis a parte dextra, humkla it parte fmiflra. Hinc
caufa ruminationis in Lepore quodammodo poteft inve-
ftigari , quo in Levitico nnnittire perhibetur , .tametfi
uricum habeat Ventriculum & ntrinque dentes. Curan-
tem Lepus & Cuniculus rumipent , cum urum rar.rwn
Ventriculum habeant, rationem reddit Mrcu.ht.vae.
Ie8. Iit. v. c. 1 j. quod quoniam parva fmt animalia plo-
res Ventres naturam oomperfnflc irtfftir.is gracilibus &
cneco inteftino ampliffimo & v.iflHlimo, quo-l in aliis
parvum, itaque IVjlJnnrurlit. ile Joifort ejp. jurxi'. ul-
timi Ventriculi loco Carum efleputat. ubi abfnlvimr
Chylus, cilin illud irteflinum mater n Chylofa fenipif
plenum inveniri dicat Ni» autem in illo humorem inve-
nimus minus coftum quam In Ipfo Ventriculo.

Panciias non tantum ab inteftinis fub Ventriculo •
finiflrorfum fertur , lieni ultra mediam ejus longitudinem
ad h anens , fed & inter inteftina ipfa longo trulhi defotf n-
ditfup ra ramum Venae mefaraica:,ubi circa extremitatem
ejus a Ventriculo remotilfiream egreditur JuBur pin-
rrr*fir«/, ulnam circitir ab inferrionedu&us bilarii remo-
tus Ipfius pancreatis fubftantia in unum corpus coafta
non eft fed per mefenterium drea venarum ramificatio-
nes Iparfa.

Ductus bilaui infertio ininteflinumad medii
.digiti didant iam i pyloro vifitur.

T ota illa portio I n t i s t i n 1 ab infertione du&usbi-
larii ufque ad iufertionem du&us pancreatici habet vafa
fanguinea, exterius turgentia fanguioe.

Ctcum

D E

Cacum ultra ulnam protenditur i exterius ultra dun^
tertiis totius longitudinis fpiralem lineam exhibens» ut
incuniculis. Extremitas ejus ad odo digitorum longitu-
dinem vafa (anguinea admodum confpicoa monitrat,
ipfaque fubftantia quafi ex glandulis rotundis conflata vi-
detur. Cui fubftantii fimilis alia circa tenuis inteftini in
Ccecum ingrefliim confpicitur > partim intercepta inter
fpiras duas helices, partim elevata fupra ipCum Caecum
parva: conftaneac magnitudine, Talis etiim fubftantiare-
periturin tenui intcftmo adfcqui fpithami diflantiara in-
fra dudus pancreatici infertionem.

Coa magnum, quod omnibus animalibus timidis com-
mune tradit Plmiur hb. xj. c. 7.

Djfttudu* hic revera lexus, vidimus enim marem &

femellam

Barthahn.

lam, organis generationis prorfus diftindis. Cafp.
t/in. fihui iAtt. Djh. 1671 .{. 1)6.

NOTATA
I"

SPINALI MEDULLA.

kUalifir lite diflribuatttur Sinu/ Spinalis "Medulla-
'cum Venit & *sirtcrtti , vide capite de Ove ex

nnljio.

OCULO.

DF. Vasis Ocularibus Iachrymalibu/ , qui
qUi funt Nafaha , vide qui habemus ex S T E-
NONIO capite de Vitule.

Collicias f. punBorum laebpmalium in unudt utro-
que in latere dufhim concurfus .humorem palbebrarum in
Narium Cava derivantes STE NONIUS tn3.de
GtanJ. SJ Mufc. deferibit.

NARIBUS.

DE Tubulis & LamcVi/ Neriam in Lepore, variis-
que aliis animalibus, vide qua: hic iiabcmus ex Selmei-
dero , aliisque, capite de Bove.

De tunica narium agens SCNEIDERUS
dcojfe cribr. Non exigua inquit Mc in divertis animalibus
differentia ; in Hoqiine iptis ciliorum apicibus infculpta
foramina breves demittunt canaliculos, nec demor. Oratu
faciles, nifi cauti diffradis narium ollibus tunica: relin-
quantur integra: , mox enim ubi ofTa penetraverint,
(quousque tenui liparantur membrana) in linum amplia-
ti narium continuantur tu n ici. In Ove, Lepore, Vi-
tulo, Cuniculo, non in ipfis ciliis, fed interius pauli ea-
dem repenuntur odia, qui profundius in ovibus que-
renda.

PANCREATE.

QImplicem ductum hic admittit pancrrati-
O cum cumque quindecim aut fedccim digitis rransver-
fis fub pyloro in inteflinum inferi , ait GRAEFIUS
traB. Je fueco pancreatico.

INTESTINO.

DE IX r i s t in o Cotco curiola funr qux obfer-
vavit GUST. VON DER MUHLEN
EU3. Brandb. ^Archiatcr.obf. 1)9./. ). fdife. cur. Lepo-
ris exta inquit infpexi atque tum admirandam didy mo-

f O R X.

•

rom ftruduram.qua & extra corpus propendere Cottsvft
Intra corpus plan£ retrahi atque occultari queunt» ut aco-
lis videri potiet rei ignaro lepus , non fine admiratione lu-
ftravl Inteflinum przterea Cacum , quod fani & ma-
giutudine&arteficiofillimA ftrudura omnem feri admi-
rationem vincit , vulpinum illud venuftum quidem ti af-
fabri conftrudum vix quintam magnitudinis partem s-
quat. Appendicem quimedii digiti longitudinem fesqui ■
alteri proportione fuperat, acpundulisaigitalisad inftar
interflinguitur . alias xquali fuperfleie atque tunica du-
plo reliquo fuo corpore crafliori prxdita cft , excipit du-
dus iple cratlis inteflinis & hac appendice tenuior qua
tunicas , mu!t6 cra/bor & capacior , qua molem ipfam 1*.
ulnam , fi in longum protenderetur , longus . in circulum
mefsnterii beneficio convolutus , fibris fpiralibus cochlex
ad inftar adeo ex parte fervata Ipirarum diftantii, circum-
volutus utinlignc Natura arteficium verbis debiti expri-
mere nequeam.

Coincidunt ultima hic cum iis qui in Cuniculo notata
& delineata proponimus. BLASIU9.

De Glandulis Intejlmorum ex Obfervatione TVepferi
fiic proponit PAYERUS. Intotointeftinoiaimtra-
du A pyloro ad Coli valvulam folummodo fex areola/
tubulorum feu glandularum inveni, quarum quilibet
dimidio bazio obtegi potuiflet: propi finem Ilei oblon-
gam illam aream , in plurimis aliis conlpicuam, non re pe-
ri- In Caco & Colo mira conformatio non apparuit.
Inteflinum Cacum totum feri ulnare fuit, A principio
tres uncias latum , quam latitudinem ultra tres quadrant»
fervavit , ut ob hanc molem alterum Ventriculum men-
tiretur, atque verfus finiftnim latus declinaret. Tum
fubito graalefcebat , ac referebat appendicem reda pro-
tenfam ad uncias odo applitudine Indicis Portio intefti-
nihujus lata fubviridis , gracflis,exalborubefccnserat,
ob plurima vafa fangui fera «Bjultaria per totam ejus fu-
peracietB difoerfa, inter qui plures Circuli minuti ru-
bicundi pulcherrimi pollucebant. In appendice inveni
mucum albicantem turbidum^uo deterfo tota interna fu.
perficies apparuit focaminulu minutis pradita, ex qui-
bus, prefsi foris appendice, prodiit liquor albus, tur-
bidus , ac manifefli patuit totam appendicem nihil aliud
efle quam corpus tubulofum, nam aa difei tsa vidi tubulos
non fecus ac in gula avium propi ftomachum , qui intus
olculis aperti erant, foras cici. Operiebant corpus tu-
bulofum foris pnter communem etiam fibrofa inteftini
membrana. Appendix mulfocrafiior erat quam reliqua
portio Cteci, tum ob tubulos, tumob vafa fanguinea
plurima. Proximi fub Valvula Coli apparuit ofculum
almd , parvi digiti apicem admittens , quod in ambitum
incifuras redas lupernelari.is habuit, ac ti feconftringeret
quandoque ; patuit hoc in appendicem aliam & divertam
prorfus i Ceveo, fimilem parvo Ventriculo rotundo nu-
cis juglandis capaci, colore, confidentia, vaforum fao-
guife rorum multitudine nihil A priore differentem , ple-
nam quoque muco albo turbido. Hac divisa inveni quo-
que eam intus compori ex tubuli s plurimis, osculis in
ejus cavum hiantibus, veriJm tubuli non totum appen-
dicis (parium occupabant , nam fpatiola quidam iis de-
flitflbbantur. Tum appendix prior, tum Ventriculus
ifte videbantur fermentem quoddam , illa in ccecum, hic
in Colon inftillare. Ab oftio Cati & orificio hujus fmut
expendebatur in principio Coli feu area feu plexas tubu-
lorum

De L e

loram non rotundus feti feri triangularis , latus unciam
unam & duas longus : indi prcflo Colo i minutis osculis
prodiit mucus albus turbidus , ut ex aliis Areolis in in-
teftinis Tenuibus , & appendicibus folet, hiraue plexus
Colo eriam profpicere videbatur. P A Y E R U S de

gl/nJ. intcji.

P E R I N X. O.

WF. P F £ R U S literis ad Sadjium datis in Lepoi e
femella in perrnao Sinus duos laterales reperii-
fe fe tcflatur , in quibus fubftantia quali ccrca contineba-
tur , qui in compendio omnem nidorem Lepqris in fe
continebat, dc acri ftrtore nares fkipugit : in finum utrin-
que excernebatur ex glandula conglomerata dura, in api-
ce ofliolo pratdita . nam illa prelTa exibat fimilis fubflan-
tra : ob glandulas illas laterales & clitoridem unciali car-
tilagine pfipurioque priditaxn > Mufculum putaflet ,
nifi aperto abdomine, invento Utero femellam certo vi-
diflet. Mtfc. cur. 1. t. ebf. 151.

PARTIBUS GENERATIONIS

obfervantt *

NEEDHAHMIO.

DVphcem Leporibus concedam pt acis tam, al-
teram rubram Chorio immediati adhirentem , alte-
ram albam glandulofi fubflanrii, qua: inter rubram pra^
didain & uterum intervenit, ad uterum veri» non per-
tinet , utpote qui cum fcctuexit , & fecuodaram partem
conilituit. cap. 1. tradit- vide caput de Cane,

S.T E NONIO.

TEsTicuioauM geminam fubflantiam STE-
NONIUM repende in <sl3. Daa. habetur, gri-
fcam utramque , fed obleuriorcin alteram , alteram ma-
gis ad album vergenrera , in hac multi ab ipfo notati
rotunda? macuLc iis flnullimi, quje in Gallinis in bali ova-
rii conllituunt ovorum primordia. T ubaiapcrti tefticu-
lis eo Authore incumbunt.

S. \VF I L L I O.

LEporcm fceminam quam ruridefundam repereram
fecui uteium potillimum contemplat is. A cu jus pri-
mo introitu inti a tunicas ejus proprias tendinofum cor-
pus, clitoridem innuo, protcuditur capite acuniiiujo
glandem non mali repnfentans.

Uteri r«iM reliqua non rugofa comparuit ■ feil livis
admodum & glabra vclut Of.fophagus. Hujus inpn-
mo limine complures exftitere caruncula albicantes ca-
pituli aciculi magnitudinem non excedentes. *

Cur CUtms tatnproccra dlet eofinevideturconti-
gifle , ut tenfa & reft ro rigefeens glabram tunicam vagi-
ri hofpiti mafculo cucunitendEret ardius, cogeretque
marem ad vivificum vedigal promptius folvendum.

Quinis feri i vulva transverfis digitis comparent fo-
r anu na Jit* , minori ad veficam itur majori ad uterum ,
quem in cornua fat longa bifurcatum duo aperuint fora-
mina. Cornu dextrum gracile erat nullis noaofum tumo-
ribus. Sinijlrum quinque nodis imquale. Vacuumcor-
nu per foramen quo in vaginam hiat flylum admifit
promptifiimi. Fartum cornu a^ri admifit , admifit ta-
min. Cum vacuum unum, alterum fcetumcornuvidif-,

. O R E. $9

fem , omnini probabilis Giperfcetatio , videbatur in hoC
animalium genere. Uterus ei parte ubi placenta ad' i"
ret , maximi carnefeebat , quod Heparuterinum maju*
quoque fuit integro firtu , facile ab U tero fpatuli prefiii
feparabile , reflantibus utrirque purdis.

Fatur numero V. membranis fuis Innatantes , non
excellere fabi communis minoris magnitudinem , plani
albicantes. Cafut membrorum maximum , nigrum in
utroque latci e cum centro concolore circulum oculorum
rudimerra ofiendit. Reclines in collum Jurer jam acu-
minabantur , peder Jaip dillinxerant digitorum diferi-
mina, cejla « cauda elegantircompaniere, nondum
tamin mufculi & cutis invefliverant abdomen, purpu-
reum hinc Hepati/ rudimentum cernebatur , ad quod
Vena umbilicjlir currebat , jucundilliir.e cernere etiim
erant miri mtejlmerum niveorum anfradus. Adtadum
digiti mediocrem omne corpus difToIvebatur , nonfecu*
aC ex ladis coagulo conflarer , ad foleia brevi ita exaruit,
artiafleri livdlimo non corpus organicum , fed albumen
ovorum aut ranarum fperma impofuides.

fefticnU mati is fat grandes debito loco pofitiflacce»-
febant interpolati infinitis pundis Jtrorubentibo» , qui ad
vacuum cornH erat diflediis ubique ftbi funilis erat , r.on
craihor pars videbatur , non tenuior, fedqucminfupcr-
ficie ofiendit coloicm & fubflantiam omni corpore refe-
rebat.

Altet cornu forcu udato annexns tr/hculm fitfeos quin-

3ue compledebatur globulos piii magnitudine , confl-
entia fpongiofa fuit , durior tamin & compadior reli-
qua teflicuh fubilantia , color qualis Nucis Mofchati
difledi, aliquam fed vix notabilem in medio cavitatem
habuere. Ific cor pufcula quia 1. tot erant quot fretus
1. cornu fecundato annexo triliculo conti nebantur, nulla
vacuo. ). Aliquam cavitatem habebant , non potui non
pro folliculis reputare, quibus Ova fcecundata clapfa funf,
qualia quifiilm ovorum receptacula. in omnibus volucri-
bus nuper Ova enixis cernuntur promptillime. W I L-
L 1 U S m ^4d. Dan.anrt. 1674.

B L A S I O.

figni? fatis magnitudinis, cute pdofa gaudentes.

Unica hic tantum tunica r os tum t i g i x s, te-
nuis valdi, huic placenta unitur a parte anteriore ovali
figura fe extendens ab ore ufque ad pedes.

P 1 a c 1 x t a facile adeo a tunica Uteri feparatur ut
dc connexione omni dubitares.

Tis ns feminei ampli admodiim, variis Ovis, etiara
exterius notabilibus, gaudentes.

Tuba u t r a i x a anfraduofo valdiduduTeflicu-
Ium ambit anteriori inferiorique parte , exaemo foluto,
patuloque manitvdi notabilis.

ASr per pudendum immifTusnon folum uterum , ejus-
que cornua extendebat, feti & per vafa fanguinea Uterin»
per ligamentum aliformc copioft difperfa impetu fummo
prodibat.

In pudendo diflentofupqiori parte feexhiliebat durior
quidam fubflar.na lingui acuminati figuram habens ,
hoc cum WHho CuroniDtM habebam , eo quod
egntinuum duriori corpori alteri exterius i parte vag ini

■ir fu

upe-

90 De L u p. a

fuperiori occurrenti. Cire* extremum pudendi oux-
DUi* quam plurima: minores'. Ad latus utramque vagi-
nae ubi pudenoo vicinum glandula fatis notabilis.

OSSIBUS.

Cideut hi.caded oblongum; Oi frontis in medio di-
virnm , proccffu infigni, adpolleriora feextenden-
te , prajditum , Occipit u notabile fati*. Orbita acuit
tnagna; OJJa tugtlU (nfignis itidem magnitudinis, pars
eorum qui abodibus fuperioris maxilla: incedit , .longa
raldir feri ad ofla Temporum fe extendens.

Nafi offa longa quoque, luutframin foramina profun-
di adeb fe extendunt, ac quidem in bediis aliis.

Subjacent ad utruraque latus ufla qui infui extremo
Dentes continent duos, longos-, incurvatos, latos, acu-
sninatosvi. Hinc in maxilla fupenore dentes nulli alii re-
periuntur fimiliter ac inferiore.
ffertebra Calli feptem.

Cojld leves . Litiquc, duodecim, ut in Vulpe i Carti-
lagines fuperiorum ubi flcrno junguntur lata: quoque.
Vera: numero leptem.

Sternum partibuscompor.iturfex, harum ultima Cae-
tilagini Enfiformi liominis fimilis.

"Thoraci r l'rrt;bra fupchores propriis gaudent proccf-
fibus podicis , angudis , fenlim deorfum procedentibus.
Vertebra xj. & xi j. procefTus lubet breviores, latiores,
fiufumcxtenfos.

Scapula & figura iv procefTus fmguLvem merentur
confiderationem. Cervix longior ; proccllin fpmofo,
longiori, alius adefl, ancborqiJifiinilis, tenuis valde.

Clavicula hic etiam adfunt, angoila.-v.aldi, caitila-
ginofique. *

Lumborum vertebra firma- valdi , proceffibns indru-
&a, robudis, iifque variis, vatii perforata-, ad motum
lingularem ncccflari*. Sex adfunt , haram trcsfupe.Ho-
res proccfliis oblinent odo , anterius fcii. tres , polierim
quinque, sa famatum duo laterales funt , validi fatis,
lati . furfum adfccndertes , in fini bifidi ; tertius ex
vertebri medio adfcendit, latus itidem, lor.mifque.

Poflcriorum unus furfum proterfus defeendentes duo*
vertebra vicini excipit ; duo alii 3dfcendentibus jun-

Suutur. Vertebra tres reliqui procellibus iifdem gau-
ent , eo folo excepto qui interius ex corpore vertebri
procedit-

Vertebris 0> fubjacet, facro liaud abfimile, angu-
fhlin, poderius alio validiore, adiccudente priditam.

CauJa in principio vertebra gaudet longa . fortique,
cujus proccMus extenius medius robudus valdi , fimilis
procefTus etiam in vertebra fecunda & tertia notatur.
Vertebri reliqui latiores funt, ultimi ovalis magis
figura.

PeJcr anteriores poderioribus breviores , flexiles ad-
modum; infimi vulpinis feri limiles, nifi quod in pollice
pedum antdBfum ollicula tantum duo , non ut in Vulpe
tria, adfint.

In Carpo officulum , in Vulpe , jc Lnpo digiti in-
dar fc extendens, hic ctiim rcperitur, brevius licet.

OJJa innominata hicut in Vulpe. COITE RUS.

& L UT R

CAP. XXV.

* De Lnpa.

TEsticuii plurima in fe continebant Ova, fu»
fingula membranis & vafis fanguineis confpicua ,
prout in avium ovariis moris ed . omnia libi mutuo Vicina
erant , & cingebar.tur fubdancia quadam non in totum
membrandi , fed ad glandularum naturam accedente, il-
lius bafis indar undi Ova in avium ovario dependent mfia
gnis illa cavitas erat, qua tediculi includebantur nec nifi
exigua apertura in abdomen patebat ; fupra tcdiculum
extendebatur orificium tubi , per quod albefcens humor
non mod6 per totam tubi longitudinem, fed. etiam in
cornu uteri ciaca interius orificium reperiebatur • reli-
qua uteri parte vacui exidente tubi odium Utero ob-
verfum medii papilli infcnlptum erat, certo argumento
ex Utero in tubam diificultir , i tuba vero in uterum fa-
cili tranfire humores , in vagina ufen ingens tuberculum
exdabat, in quo radiipentugonia figura confpicieban-
tur. -In concurfu radiorum uteri odium reperiebatur.
STENONIUS hb. x. Dan.cbf 89.

CAP. XXVI.

* De Lutra.

A ^

Nno menfe julio Icqucntia inca obfervavi.

O m r m r u m pinguedine hinc indi cofifperfum, atque-
duplex, & non tantum biper intedrna proter.funi , fed&
Ventriculi fundo. Hepati quoquet ac Lieni connexum ,
telarum aranearum formam omni cx purte referebat.

V en inicuLUS fi^cco albicante pifcmm fpinis refer-
to repletum# «

Intestina crocco colore tin&a * & ubique fib»
squali 1 > ccrcoquedcftituta , fuccum albicantem i ■dem
continebant

P ancreas exiguum nigricantem habebat colorem»
Hepatis lobi numerabantur feptem j m cujus cava
parte umbilicalis Vena portar inferebatur.

Lien Ventriculo fubftratus , & fex pollices transver-
fos longus.

Renes ingentes , i decem glandulis conglomeratu
In penis extremitate apparebat Os durum in exti*
ma fua parte di v itum , incurvatum ? & cartilagine obdu-
ihnn, quid longitudine digitum minimum iquavit-
Tborace aperto Mioiauikum oculis fe obtulit ,
quod telam aranearum reterebat.

Pulmonis lutei, ttibus utrinque lobis Cor ambie-
bant.

C o x autem vakl£ longum & magnum duas habebat
cavitates , quarum dextra tenuis & fanguine concreto re-.
pleta, finidracrada nimis & vacua erat.

• JJl^ftiti quafi pa scatatis figura , fimiliter ac
ia Canibus, Felibus, &e. G RAETIUS.

CAP.

De M

A P. XXVII.
De Marte.

ANA

TOME

injiitut»

SEVUINO.

ejus

SUb cutem nu« kuvh extenti numero &
ftrn cofl is omnibus rcfpondenteS.

Cusi* numero xiv. .

Mtmusji nulla cAtsou.

Musculi abdominis inter duas peritonxi tu-
'nicas. *

Ideo videtur rttitosiius crafTum &denfum,
non mirus quam cornea tunica oculi Bovini.

In longitudine per eam lineam qui refpomlet umbili-
co erat carnofum, fed non lati, & in infimi fui parte.

O m i n r u m Ventriculo inferni annexum . inteflinis
& Lieni. #

Sed Liin parvulus fatis parte Gniflra Ventriculo ap-
penfus, omenti parte adalligante.

V ismtuus amplior quam pro pufillo corpore ,
conflans duplici tunica , led externa albidior & levigata ,
interna utraque tenuis.

In t i st in a retrorfum annexa fpim per mem-
branam.

Nullum coxcuM inteflinum, uniformia omnia.
Visica urinaria oblonga. tenuis-
H c r a r leprem fibris conflans , quarum infima qu.T-
dam trifida , vehit pes pulli , media triangularis figurx.
Veni Cavi per membranulam parvo fpatio annexa.

R in dexter fiipcrior.

• E»m u lc i n s finiflra longior quam dextra.

Ad Venam Cavam hinc & hinc glandula fubrubnf
flavi.

Vina Cava multos fpiiuc Ramos mittipper lum-
barium mufculorum intercapedinem , lic & magna
A r r r r i a Veni fiibdita.

Vah jpsr m atica a Renum medio defeendunt,
fed finduntur utrinque parte ima, quorum alter Ramus fit
continmis tefl i abdomen extra per vadens.

P in is i ligamentis coccygis enaicens cartilagineus
8t durus' inflat offis, fumma lui parte contortus ut tere-
bella, amiflusfua tunica , qux juxta fu i principium va-
lidi adimebat, in extremo perforatus ut acus.

U R i t i r dexter vcficx infei icur inferius quam C-
nifter.

D i a r ii r a g m a ad fines Hepatis obliqui defeendens
eidem illi parte connexum.

Pulmo dextrorfum quatuor conflat fibris minori-
bus, firistrorfum duabus majoribus.

Vina Cava interitur in Cordis Ventriculum dex-
trum proni auriculam dextram ; eadem varii in pulmo-
num confpergitur parte dextra. *

a BARTHOLINO.

A Euro satui in hoc fubje&o non comparuit.

R T . E. pt

.0 m i n t u m in marfqpio omnia jnteflina includebat ,
tenue, fine pinguedine.

Intisiinorum nulla obfervabatur differentia,
crallius enim Ileon erat quam redum- Cereum nullum.
Pascuas candicans.

L i « n rubicundus & oblongus.

Pallidius Hepar, fex lobisdiftindum.

Vesicula ullis lobo inclula, quali plicati*
fimbriis.

Vrn r r« c u l i forma confueta.

Pulmoni* tribusutrinouelobisconfpicuL *

C o r & citcra nili il infolitum aliis animalibus ofleo-
takmt.

Pinis offeus. Hijl. 14. Ccnt. *.

OBSERVATA

diversis.'

TRes utriusque fexus Martes diffecui, ex quarum
feftione inurimis fequentia defidero in- defcnpdon»
Martis quam habet magnus 'Severinus.

L Quod ci denegaverit memiranam earnofam , qua
tamen abenigna natura donati funt Martes, licet ardi
valde cuti connata. •

1 1. Quod penem tantum cartilagineum efle voluerit
ciim revera offeus fit, tam in adulto quam juvene , mim-
bilifque figun. SEGERUS /ri/i.86. Ceut.U.oiferv,
Barthol.

OSSIBUS.

Cvdfitis offa iis qui Vulpis feri fimilia. Os /ugale
longum valdi atque recurvum.

• Dmtes inutiaque maxilla lidemqui in Lupo Sc Vul-
pe, exafperati valde. Ocularer longi funt, his interjedi
Ineifom fex, exigui fatis, imprimis in maxilla inferiote ;
Maxillarium utrinque odo funt.

isju.hrci itu meatus hic eodem fc habet modo ae in ^
Vulpe ac Fele.

CeUi vertebra (eptem funt, harum prinja, utinVuL
[ic • Lupo, Lepore , valida valdi, latis, robuilisque pro-
celiibus pridira, in fecunda qui etiam valida faris, priori
longior, latu» adefl validusque proceflus, pratcrcono-
idem.

Cojta adfunt xiv , Cartilaginibus inflrudi longiori-
bus, gracilibus valdi. Harum decem veru funt, ex qtrt-
bus novem flerniolhbus longis gracihbmque junguntur- .
Reliqui fpuna funt.

Dtrfivertc^ru tres priores proceflus habent externo»’
validos fuifumadfcendetncs, in reliquis proceflus omnes
graciliores.

Scapuln hic valdi lati. Clavicula etiam adfunt c3r-
Ciidt^inofzp* - ,

Pedum anteriorum ique ac pefienorum eadem feri '
conflitutio qui in fimia caudata.

In pene oflicululh adefl. COITERUS.

CAP.

C A P. XXIIX.

De Mure.

A N A T O M E
Muris majusculi.

AUricula cordis dixtra longi major
efl fimjirs, & illa nigra veluf eruor.

Ad orificium Visnicun fuperius proccfTus qui-
dam circularis revolutus in feipfum, parte qua Ventri-
culum refpicit fimilitudinem haben? avis» qui collum &
caput in peftusrefleflit, & Condit.

Vim C a v a ubi priin&m abHcpate exfurgit amplo
facis initio, mox exilior, & pei petuo .tqualis adfccndit.

Coicum intestinum figuram habet Venti iculi
fuilli,magnitudincmi& circumferentiam paulo minorem.

T istis habet magnos ad corporis rationem. Credo
etiam Epididymida defccndcre inferius quam ipli intus
conditi teftes, ellque dexter venoiior quini liniller.

R is dexter longi vicinior cava: quam liniller.

V iiitrum qua proximi terminatur cartilagineum )
& trifido acumine compotitum , ni fallor) rei iquum, duo-
bus nervis.

Glandulofas habet prostatas ad Vefica: cervi-
cem infignes.

Diaphrag ma media fui parte pellucidum , oblon- .
gum , & rotundum.

Muris montani.

COE cum peramplum Ventriculi modo interni afpe-
rum & reticulatum, in quo valvula inlignis intror-
fum externi.

Hipar multifidum feptenis lobis diflin&um, quo-
rum major vergit ad finillram partem reliqui ad dextram,
omnes i fcinvicem diilindi.

Cystis iiL^ts Cholydochi valvula ad duodepum.
Srnx longushirudinis maioris modo.

Uritiris non reflo du&u defeendentes i renibus
fed dorfo hzrentes & exigui.

Muris Indici.

VEsica milia exerta cft abHcpate, peneque
cft inanis.

V r. n t r i c u-t u s ipfi & gliri confimilis.

Coicum intejlmum quadruplo majus Ventriculo.led
agnina forma.

Intistina numerofa xv. circitir pedes longa.

1 1 r p a r fani magnum, feptem fibris dlflin&um, cum
in fu m mo Cava exilit veluti ciflerna- fons amplus, qui
mox tamen anguilatur • SEVERINUS.

Muris Alpini.

IN Mure Alpino mare varia annotatione digna obfer-
vavi. Primi occurrit p illis, in qua raritas & pau-
citas fiUrma, & Un* obfervatione digna efl. Unus

Mure.

enim Cuniculus qui magnitudine Murem alpinum cxx-
uat tempore hyemali plus habet crinium & lanx quam
uo mures alpini. Putasne hoc fine caufirftfummo crea-
tore ita fafhim fuifle , minimi. Quia enim animal hoc in
autumno fe abfeondit , & per totam hyemem in cavernis
profundis 8c calidis dormit, & non nifi in fine veris, quan-
do aCr itcrilm mcalefcit , ex locts iftis fubterrancis & cali-
dis prodit , fupei fiiium Fuiflet fi lana & crinibus , uti reli-
qua animalia quas dies noffesque aifris inclementi* , im-
bribus ac nivibus expolita funt, vellitum, onuilumque
fuiflet, fnperfluum non folum fcd & damnoluin fuiflet ,
calor enim ille externus & ad ventitius calorem internum
extinguciet , humidumque radicaleaniinalis abfimieret,
& vix ad adlatem fuperviveret.

Sequitur p iM u u i n o, ‘circa quam copia illa magna
proportionalitcr loquendo obfervatione digna. Inter
pellem 8cmufculos ultra libram j.S. in ipfo veri abdo-*
mine ad lib. j. collegi. efl autem pinguedo illa non admo-
dum fpifla, fed quodammodo liquida, qua propter vero-
fimile milii videtur in ipfa fuccum quendam alimentofuin
contineri, quo animal cum byeme in cavernis profundifli-
mis montium dormit, nutriatur, qui enim tempore ver-
no capiuntur, macilentos efle , venatores referunt. Mi-
rus autem pinguedhis in abdomine liujus animalis
propterca cor.t ineri exili imo , ne vifcera interna propter
pinguedinem comprimantur, {fc eorum aftifcies ludantur.

Musculi si J omini r propter pinguedinis copiam
vix conlpiciebantur , peJtbur vero tibiisfque ram ante-
rioribus quam poflerkwibns inlcrvientes mufculi validiHi-
mi , neque usque adeo pinguedine circumdati erant.

Pauco S a m o u i x i prxditum efle animal hoc etiim
obferravi, fanguinem enim protinus in pinguedinem
tranfmutariexillimo, in porcis filem obfervant laniones,
quo enim obdiores eo minus habent Unguinis.

In dorfo prxfertim verfiis cervicem 8i Icapulas multum
carxis glandulosa, qualis & mammarum, inve-
ni. Carnem hanc duplicem ufum habere exiilimo. Pri-
mo cum in dorfo humi Itratum efl animal in alium *
extenfis pedibus infi.ir plaullri foeno onullum, & alii mu-
res mordicus apprehensi cauda verius fpecjim ipfum tra-
hunt, n^fpina dorli lederetur. Dem verifimile in carne
illa fuccum alimentofum adlatis tempore coacervari, quo
inhyeme, cum animal dormit, & cibnm non capit , ca-
lor natirus& humidum radicale mirando modo fovetur.
Ha:c fi non «podi&ica , verifimilia tamen videntur.

Uritiris craflitie calamum feriptorium penn* in-
feri n* ad.T<juant. Hrc tamen cum diiltn&ionc mtclligen-
dafunt. Verusenim Ureter proportionem non excedit,
fed pinguedine , qu.?&fiiam membranam habet invefti-
tusell, forfan in eum finem, utinHyeme, cum animal
dormit, praiter vclicam etiim ureteres extendi , & por-
tionem aliquam urina: retinere poflent.

Ihtistina fepties corporis longitudinem adaqua-
bant. Cneum hic capacitate fua proportionem reliquo-
rum nonnihil excedit, forlan in eum fir.cm , ut in byeme,
dum dormiunt , & pur illimo fucco alimentolb in pingue-
dine & carne difla contento nutriuntur , fi qua: excre-
menta fupeifuerint, hic colbgerentur, ufquc dum Vere 4
lomro cxpergilcuntur.

Vs!vu!sm nullam inveni , forti etiam inutilis cflet.
Ufuseuim valvula: pr.Tripuns cum fit, ut obdet, quomi-
nus flatus puti idi ex colo ad intefliaa fupenora adlccnd*-

r in excre-

re chyluroque inquinare podii t, ter, ullus faetor ii
mento fit ■ non video ad quid profuiflet valvula.

PeBut St caput non perludravi , quia ofli integra
fervare volui.

Offa Colit St pe&orit cum homine feri conveniunt.
Collum enim feptera condat vertcbris^lrrra/arquin etiam
itir fabricatas habet.

3 enor par t Crann obruta ed magis quam in reliquis
lpcdious» procul dubio ii creatore ita fartum ,ut
caput fpinst dor ii firmius incumberet, robur aum etiam
capitis , diim pedibus terram fodit & qu* obviam ve-
niunt dentibus rodit, adaugeretur.

Homoplatn codis uti in homine alusque non incumbunt,
fed elevatur, & undique camcglandulosa fubdratz funt.

Cejlat uti homo cx utroque latere habet duodecim ,
feptem veras , & quinquq mer.dofas. Quod in aliis qua-
drupedibus non obtinet-

Pedet anteriore r digitos habent quatuor, unguibus acu-
tiilimis , ac validis mumtps, fed pollicibus carent. Pojler tu-
rei vero pedas fuos habent pollices.

Hujus drurturi' cum admirarer differentiam , & qua
dc caufa id i creatore fartum apud me percpiirerern , en in
Gefneri opus de quaJrupcdibui incido, ubi in dclcriptio-
ne hujus animalis hxc habet verba: Ceterum mittit ob-
fervanduro ed tempus quonam dormiunt» ne ante illud
fodiantur. Pinguiflimi quidem liib natalem domini repe-
riur.mr. DaixS etiam opera , ut inter fodiendum pa-
rum drepitus fiat» ne m calido fuo loco excitentur, fcx-
perrerti enim capi non poflunt: nim utcunque flrenud
fodiat venator , ipfi fodiendo Cmul & retrocedunt. St
pedibus quam effoderint terrain rejiciendo fofforem im-
pediunt. Exhisapparetanimal hoc pedibus anterioribus
radere» podcriorlbus uerii retrorfum projicere terram,
ad radendam itaque terram & foveas excavandas digiti
quatuor non tantum fufiiciunt, verinn etiam pollices
inutiles & impedimento effent. Poteris id in pueris aui
ardatis tempore ad httoramanibus ferobes fodiunt , ob-
'fcrvarc. Pofteriorum pedum ver6 alia ed ratio : illis
enim quia terram prihendic & retrorfum contra foflb-
remcumimpetupro|icit, pollices majoris roboris caula
requiruntur. HILDANUS Cent. vj. otf. 97.

Muris ejusdem.

IN Alpino mure quem domialuimusdiflertoqua: Feb.

HilJanm Cent. vj. obf. 97. prodidit , vulgaria omnia
Gc fe habere confpcx imus. At Linguam pmerea
proportione capitis totiusque animalis, fatis longi m !a-
lamque obfervavimus,& Laryngem quoque faris amplam.
Puliusis altero tanto minores quam Hepar,
TbiIiim autim pulmonibus adfitum juxta arte-
riam afperam plani ejusdem cum illis magnitudinis.

V intxiculum fi mpliciifimum ex duabus mem-
branis tenuioribus compoiitum.

Pan Chias longiusculum, fed fubdanti.e valdi te-
nuis, cum canaliculo Virfungiano.

Quemadmodum etiam Intxstika membranis val-
di tenuibus contexta.

Liin digiti longitudine & ipfe tenuiierat , fedcolo-
lorisfanguinei, floridi.

In Rimibus Caiuncnlas papillare* non pluresquara
quatuor deprehendere licuit.

UR E. 93

Htm v.roaxinfamerat, In v. lobos divifum, tres
mir.ores fed. unum majorem, & unum maximum- Ex
quibus major ille extrema fui parrequafi trifidus Vcficj-
lafti hilariam aflixam habebat valdi exiguam , bilem pau-
ciflimam continentem , fed viridHIimam de aquar indar li-
quidam. V ELSCHIUS obf. 160. hb. 1 . Mife. cur.

Murium in Norvvegia depluentium.

MVret in Nortccgia depluent er quos vulgo Lcmmtn-
Jer vocant Bergis Hahnam miflos j.imque exiicca-
tosdc exenteratos cum Cl.lVonmo 1657. riiflccuit Bar-
tbolmu/ , in differtione occurrebant fequentia.

Muris univerii magnitudo Glires nodros arquat.

P iliis variegata, flava, nigris macuiis diliinrta,
adeo tenera ut fepvari nequeat , niliinraydace. . *

Dimn mciforiiduo in utraque maxilla • loco ca-
ninorum vacuus ed locus, quem implet feri lingua. Se»

Suuntur mox Molares , quorum ucnnque tres fune , tori-
em Alveolis didinrti, primus latior incifuris quatuor
velut ferris donatas, quarum inalveolisquoqueconfpi-
ciuntur vefligia; alter tribus, quia minor, tertius toti-
dcyi, fed arctioribus quia priore adhuc minor, inciforii
inferiores fub prioribus terminantur,- in aliquibus lon-
gius prominent , minus in aliis. Protenduntur radicibus
longiirimi incurvi ad molarium principium. In medio
latiores dc indar gladii acuti. In extrcmicateprimi ex-
cavati i«lut cochleare, quo melius fruges arrodant.

Lingua larga longitudine dentes inferiores incifo-
rios facile exaxjoat.

Maxius interiori» qua fuperiori inarticulatur, tres
funt apophyies^

Os purorum quali cariofiim cultro non difticul-
lir abraditur.

Ossicula auditus tria exigua a Caflcno depU
rta . fed dapedisforina ab illo variat, hic feri rotunda ,
medio foramine in ambitu fuo dellularuin velut radios
obtinens.

Mimsxum genit ur foris pilofum intus carti-
lagineum ex ofle pubis prominulum.

Cauda brevior, (ecus ac in vulgaribus, decem ta-
men articulis condans.

Os Femoris triplici capite acetabulo jungebatur.
Accuratam hujus animalis Hidoriani pertexuit O-
LAUS WORMIUS, Icnptoquc pubico illudravit
THOM. BARTHOLINUS.

NOTATA

Ito

A R I B LT S.

NaiJob lamella; qualiter fe habeant vide capite detfve.

MAMMIS.

DE Mammarum fitu & Numqp videqua: habe-
mus capite dc Cair. %

PLACENTA.

DE Placinta Utrrina vide caput de Vao-
ca , Cuniculo , Lepore. St Ore.

M 1 CAP.

D e O

C A P. XIX.

. Dc Ove.

EX OlSIIt riON I NOSTRA.
Collicii i privati"
Amstilodam ensis

Membrorum.

VEntricuii hic quatuor,diverfn? conditionis &
magnitudinis, fimilitir ac in Vitulis uti Kig. III.
Obfervarionum Amilel. exhibet , Primus eorum,
qui mnpout Venter dicitur. Secundo, qui Reticulum vo-
catur, allidet. Ille capacior multo altero eil. Ciccis nul-
lis, quales in Vitulo-notamus , praeditus, Hic(quamfe-
cundumdiximus) gulam magis recipit primo, nullis iti-
dim plicis, quales in Vitulo obfervari difto loco docui-
mus, exafperatus. Urerque adco<)ue fimplicis veficar fpe-
ciem , irtus, extusvi, refert, od recipiendum fatis aptus.
Tertias, Omufux appellatus, fidus membraneis. Val-
vularum conniventium in Intellinis humanis (imilirudi-
rem habentibus, quinque aut fex . quafi excavatused.
Ad hunc facilis materia- motus ex ventriculo fecundo
iplique continuato primo. Ad ingrefliim tamen egref-
fomque notabilis valdi valvula e(l , viam varii angudare
valens, membranofa omnino. Quartus, omnia ex Ter-
tio accipiens , irlhmtafur nuncupatus , capacdiimus o-
mniumeft, oblongioris figura?, pyloro continuas, pli-
ca; in hoc nulla- , fed aqualis maximi fuperficics, interna
atque ac externa.

Arteria Splenica quamprimum Lienis corpus
accedit in duos infigniores dividitur ramos, horum unus
inferiora alter fuperiora adit , U terque iterum quampl u-
timas propagi nes de fe dimitit.

Vena SpitsiCA antequam Lienem ipfum intrat
tnphires feridiflribuitur Rumor, rarum enim , nullam
omnino ejusdivifionem hic natari, quale exemplum haud
ita pridem mihi obtigit. In Ramorum horum uuovis Vul-
vultr ordinario duas repetimus, refiuxum fanguinis ad
Lienem impedientes.

Uteri orificium mtcruum varii contortum Intefli-
nulutn refett , fiquklem artificiole extenlum exiiecatum-
que fpeftetur, circulit mcmbrarcis valvularum intedi-
r alium figuram referentibus , locis omnibus ubi plicatur,
incurvaturvi, miri id angudantibus. Haud uniformis
interna ha?c ravitur eft , utpote qtiain modo pollicem ,
modo vix raininn digiti extremum, recipere polle ob-
fervamus.

Tuba uterina extremoeo quo tefli viciniored
ampla quoque admodum notator, vildeque lacmiata,
fimilitir ac in Vaccis id obfervari fuo loco docemus.

• T ts ris cx duplici fuijluntiu in Ove fivmii.» con-
flare videtur, oluit JulorJ una . urticam quidim glandu-
lam , ad ex plariinis minoribus conglomeratam , exhi-
bente, altera o tCcuUri omnino, acti vcficanimnuu-
rillimamm nquofo humore repletirum congeries effet.
Oblongioris huc figurat cd , it/j globolse magis • Huc
quoque Vatis fpermatnxspra-parar.r ilxis vicinior, licut
vefi.cuja qua-v is fn-.gular i eorum ramulo gaudere videatur,
alf iSn ab.nftlem remorior.

Vasa Spermatica in ftcnuna refto duilu ab

Aorta, Cava, & Emulgentibus ad Teftes haud defeen-
dunt, fed veri variis modis contorquentur, antequam
e6 devertant.

Membranarum in fetu ovillo.hic vfdetur litus.
uAmniot , tenuis' quidam , ad valida , laxi eum ambit ,
humore lento , Aqoat obdurat vifeidiori colore fapore-
que fimili , inter eum & foetum colledo.

Huic ab uni parte, qua? nempi funiculum umbilica-
lem refpicit, ^Aluntoir cohatret, parte una ultra 'A-
mnion, verfus Cornuum uteri extremum , utrinque fe
extendens, ubi etiam acuminatam magis figuram adfu-
mit, alteri verfus fundi uteri angudiaseasquat orificio
interno addant. Utrique circumjacet , imo cohatret fir-
miter, Membrana Chorum , Vafa excipiens ulhbilica-
lia , iifque tranfitum permittens ad uteri runicte intima
Cotylcdonci , hasverbubi intrant vafa fia-c , miridivifa,
complicataque , glandulosS fubllantia dipantur , ficuf
ex vaforum extremis , &fubdantia hac glandulosa glo-
bulus complanatus exfurgat , qui cavitate ea , Cotyledon
di4a , recipitur. Chorum ex Membraris duabus condat,
qualis tunicarum numerusetiam in lAmnio obfervatur,
licet in chorio cradities major quam in amnio notetur.
lAUntoit liquidam fummiit ex albo rubicunda m con-
tinet materiam , quam veram urinum ede , vel ex eo fa-
ta evtdenrtr colligimus , quod inflata vefica urinat ta fla-
tus per urachum in tunica? hujus cavum tranfeat , aquam
eo contentam commovens.

In funiculo umbilicali Arteri.r dira? fune,
quarum quanris feparato loco ArteriSm Iliacam fretus ac-
cedit , dua? itidem Venu , qua; tamen circa eum locum
qui Abdominis ed in Venam unam coiunt, cujus pro-
greffus in Hepar ipfum , preter XJraehum feu duAutn
urinarium. Tortuofa valde Verarum artenarumque in
bod funiculo didrflxitio , ar vero urachi rcSa omnino;
ufquedum in Alantoidis membrana? cavitatem hiet.

Alantois Membrana fubtilidima? valde fubdan-
tia? & A mnio modo clidEo coba-rens.

Intestinum coecum in abortu ovis nil nifi Coli
qisedam extremitas . fimiliterac in FllcZibethica, aliif-
que animalibus variis.

Rfnis valde hic tuberofi atque inwjuales , quafi ex
quampUirimts globulis , aut oblonge quadratis particulis,
edent condruai. Elegartiflin'.i figura eorum notari po-
terit ubLtur.ic.T tegentes omr.es ablata? , fic enim egregie
patinam eam lapideam refert, quam nos vulgo em jchulp-
Jihootel vocamus.

Membrani adiposi ablati tunico integuntur propria,
denfa, validanuc faris, huic, ubi aufertur, cdhserct
fothjhuntiu qna-dam cinerea indar crnd.-e carreh? ir ted i no-
ram . ejufdem ubique cralfitiei , facili a liih^ntia reli-
qua Renis, rubicundiore, (credens, pefliculani mucrdam
cineream diceres, indrumento i tunica ipfa facili poftea
li- paratur.

Visticulus in Murt vaginali etiam tumeo in-
volvitur. puer ejus inferior crada ade-N , nttedieuhim
tediculo additum referat, albaed, denfa, globofiorf»-
quqfignr*, aliqua fui parte Tediculo vero contir-.ua '.ru-
bicundior Ixec ed exterius , dwflibu* feminariisalbicantl-
busper tunicam (utj videbantur) quafi transparentibus.
Quid particula difta efficiat, &an vaforum feminalium
complicatio qua-clam, necdum determinare licet. B L A-
SIUS.

D E

notata
; »

E R E B R O.

VAria hic proponit cra&. de Cerebro brutorum-
que anima W I L S I U S , qua: luo loco legi pol-
iunt, pauca huc tranAulifle luHiciet. •

Quod prowininti* natiformts fint prin-
eipaTei, & TcAes illarum Epiphyles. Iiv4 procefluum
medullarium qui exind4 in Cerebellum feruntur capita,
quibus 1A1 diverticulis primariis adjunguntur. manifeftA
apparet inOve, Vitulo, Equo, & quibufdam aliis, ubi eunt
nates furit magnitudinis inlignis, iis Tcftes perexigua: mo-
lis adnafcuntur,atque fiis plani intermediis procWTus me-
dullares pronuncncunimpi iorum appendices csrftunc.

Promis is n* dicta: sat 1410 turi hic fimili-
tir ac in Equo , V itulo , & pier lique aliis quadrupedi-
bus iniigmcir magnae , exterius carnei coloris apparent ,
quia tenui meninge Vafis plurimis praxlita invclkiuntur ,
cum interius fublutei fint coloris tunica fublata.

As Tisia Carotis in cun&is animalibus obli-
qui intra Cranium adicendit ; verum quoad iitum f. pro-
tenfionem eius , juxta glandulam pi tuitariamjion eodem
modo fc habet in omnibus : nam in Httmne canalem of-
feum , propter ipfiun peduliaritir cxfculptum , trunco
lingulari pcrtrar.licns, utrobique per longum exporrc-
&a jacet; atque ex hoc trunco interdum lurculos quos-
dam ad glandulam pituitariam , licet haud lempir, emit-
tit. Item in Equo truncus ejus fingulariseft. <kc. (vide
caput de Eque) In Ove, Cute , Vitule , Cervo, Vulpe,
& plci ilque aliis quadrupedibus utraque Carotis dum in-
tra Cranium fub dura matre reconditur , in exiles propa-
gines diviia , cumque aliis Vafis IciL tum Venis tum fibris
nervofis complicata plexus retiformes couilituit , qui
plexus utrinque ad lacera fella: turcica: protcnfi cavita-
tem inibi exiAcntem implent , dem poli multiplices
Vaforum omnium divaricationes propagii.es qu.rdam
arteriola' ab aliis extricata* ac deruo unirre, inenndem
truncum coalefcunt. qui duram matrem perforans reda
Cerebrum cop.lcendit.

Pr.xdidi Vaforum plexus f. uri misaiili in
quibufdam animalibus longi majus cA , ac multo plures*
Vaforum divancationcs conrlnet quam illud ipfum tn
• aliis: nam in Vitulo, Ove, Capra , & citeris qui her-
baceis vcfeunrur, ejus compages amplior «t>, quam in Ca-
se, Fele, aliisque brutis'carnivoris& calidioribus.

Glandula pituitaria intra feliam propriam
in tpedio ollis cuneiformis excavaram reconditur , in area
modo laxius, modo (Tri&ius inclufa, nam in Cime , fele,
& quibufdam alus amnialibus infundibulo cohxrens cum
eo amoto una div«lliftr,& tunc moles ejus glandulis dna-
’ bus, inter le diAindis, & facile ab invicem reparabili-
bus , conflat . Verumin Ove , Vitule, Ftee, «multis
alus, ex omni paite nili qua infundibulum admittit,
dura meninge inveflitur . ejusque obdudiore intra ollis
cavitatem ardi concluditur. Ii liipir in his compages
ejus unica& individua vx etur, licet revera 4 fubllantia

aut Catte , in Equo m. miror qnain in Beve. Dilcurri’
nis hujus ratio in eo potillimum confillere videtur , quo"
ea in aliquibus folummodo fuperimpofitam Cerebri n o"
lem , atque in aliis & Cerebrum « Arterias carotide*
juxta illam adfcendentes refpiciat , adeoque prout limo'
urrujue horum aut tantum alteri rcfpeAuin debet ejus
moles major aut minor cxrAit.

NERVIS.

N Ervorum HiAori.nm euriofam ,
a

quz duplicis gener is eH cor flatur.
Glandula hsc

in uslgtu major eA quam in Homine

Homini .-eque ac
animalibusaliisaccommodatam, WILSlLIS lin-
gulari tradatn proponit, ex eo qua: ad Anatomen bru-
torum facere poterunt, fuis locis legere poterit Ledor ,
placuit robis ron nifi eaqnarlpeciatim in animalibus oh-
lervata fpeciali cnpite exhibet, huc transferre, aliis ani-
malibus fuis locis accommodantia , 111 reliquis benevolum
ablegare Ledorem ad ea qua: in Anatome Hominis ex
eodem adferentnr. ?

De ratione difaiminis quod Hetvor Ferit vegi & tit-
tercojielis in Homine ac brutis animalibus , intercedit,
haxrcnp. 19. proponit.

Hadenus Nervo» omnes ad pra-cordia St vifcera, nec
non ad pleralque afias partes , qua: fiindionLs involunta-
ria: orgar.a furt , protenfos , juxta ritum quo ifli tn ho-
mine conformantur, delcripiimus; eorumque munera
ac ufus , ac in 'omnibus pha-nomen»* maxime notabi-
lium rationes , fubdidimns. Priufquam ad reliquas Ner-
vorum conjugatione» procedimus, offendere oportet,
fub quo difcriminc Nervi pr.ndidi in hrutirenmiehfair
rcperiur.tur , & in quem iinem talis cujufque illorum di-
lcrepartia itiflituitur.

Supra irhuebanir, Paris vagi truncum, in qveJntfeJi-
Itu/, vaia nerve» plura quam in hmw: ad Cor & appendi-
cemejus mittere: cujus ratio fatis obviaeff ; quia fcii.
Ncrvkardiaci in brutis fere tantum ab hoc Pari , & vix
omnino ab intercoffali procedunt : quare cum ifli folum
umusoriginationisfunt, tdeo plures icqtiinir.tur , qni ta-
men omnes multo pauciores funtqtiam udem in homine ,
a gemina (lirpe, fcii. ambobus Nervis, profudi : hr quan-
tum be Aiae prudentia carent, & vari* drverfifqiie partio-
nibus non multum obnoxia: funt, ideononopuserat, ut
fpiritus ab in praxordia derivandi, duplici

commeata, fcii. uno pro nnidionis viralis exercitio, &
altero pro afteduum imprertionibus reciprocandis , po-
tirentur; quin fufficiat eas omnes, in qu.ecuncuf ipfo-
rum munera deftinatos, eodem ufquc tramite deferri.

In plerifque Brutis, Nertuj infere /lelij aPlexueju»
anglioformi . fere fine olla ramifiestione , ufquc ad
'lexum ejus thoracicum, folitariys perflat : in quo ta-
men tranfitu non eodem ritu in omnibus habet: nam in
quibufdam fnrgirieru, & fcorfum d Paris vagi trunco
oefertjr, nec in toto itinere, nififuperiusperiurculunl
a Plexu ganglioforrai dimlffiim , cum eo communicat :
in plurimis vero Nervus intercoflalis mox 4 plexu e|us
ganghotbrmi in vicinum Paris vagi plexum tranlit , ubi
cum utrique Nervi coalefcere videntur, illuc aiplxi fub
eadem communi capfula involuti , quafi unicus eflcffci fi-
rtiul feruntur , donec 4 regione prima* cort* pervenitur,
ibklemquc plexu cor.Aituto, Nervus intercoAalis Par»
vago abfccdens, in plexum Thoracicum defertur; li-
mulque Nervus alter inter hunc & iftum plexum proten-
ditur : qui Nervi cum unus fub , & alter fupra Arteriam

fub-

m *

96 D e O

fubdaviam dcfertor» fitfU velat anfula, truncum ejus
conftringunt.

Etiam Nervus intercoflalis* a jugulo ad fummitatem
Thoracis, cum Paris vagi trunco feb eadem vagina de-
fertur j liaud tamen eidem unitur, fed utrique in toto
hoc traflu ufque diflindi manent, & membrana difle-
<fh , facile ab invicem fecedunt, nifi quod fibrillis qui-
bufdam ab invicem cmiifis qulbufdam locis conne&un-
tur : quatenus autem hoc ritu Nervus intercoflalis Paris
vagi trunco adjunftus. fub tegmine ejus incedit, foluirt
tutela Sc uiehorieeonduBu/ gratia ita conditui videtur :
quare in quibufdam , forfan ubi truncus intercoflalis ma-
jorefl, aut tranfitus ejus tladium brevius, ouaii tal 1 prar-
dio non opus effet, ipfe folitarius defectu) it. Vidunus
hunc Nervum in uno latere Paris vagi prxfidio obte&um
fuifiir, altero Iblitarium procdliflc.

Sive Nervus intercollalis ab inferiori Paris vagi ple-
xu abfeedit, five non,* utcunque inter hunc & ple-
xum Thoracicum in plerifque brutis , forfan omnibus ,
ramus protenditur qui in tranfitu Arteriam vertebra-
lem circumligat, quo certe inter pracordia & exterio-
ra refpirationn organa Jyittpraxis feflinctur : quinimio
ab hoc inferiori Paris vagi plexu quandoque ferculum &
fibras ad rami brachialis principium > in quo Diaphagma-
tis nervus radicatur . deferri obfervavimus • quandoque
etiam, licet rarius, d plexu thoracico propagines quaf-
dam verius Cor & appendicem ejus emifias vidimus. In
Cercopitheco , fepra liunc Plexum thoracicum , furculas
quofdam & propagines a Nervo intetcoflali verfes prz-
cordia attentos, prius innuimus.

Circa hos Nervos infra praxordia , in venti iculnm&
vifeera inferiora ubivis diftributos, nullum Tere diferi-
men, quo in homine ac brutis differunt, advertor* licet.
Diaphragmata Nertut in quadrupedibus inferius confi-
dit: Cujus ratio efl, quia Nervi brachiales , c quibus
ifle procedere debet, inferius oriuntur; quoniam fcil.
Bruta longiora colla , utpote jugo deftmata , tribuuntur.

SPINALI MEDULLA.

Circa Vafa in Spinali Medulla fe exhibentia antiquis
haud adeo cognita varia comrnunicaieplacuit Tra8.
d 180 de Nem 1 W 1 L S I O ; H ominem tradita zque licet
fpcftcnt , ac bruta animalia , haud inconveniens tamen
etiam hoc loco _qu* de iis adducit proponere, ad bruta
alia feis locis referenda. Cap. allegato xxix. liare Coroni-
dis loco adfert.

Adhuc amplius circa Medullam Spinalem advertere
liceat, quod finit Nervoi ordinata ferie&diataxivelut
miliarinianipulatimacqu.il! per turmas emittit ; ita / a»
fa ejui /anguifera non minus infigni artificio slifponun-
tur : nam qu* in fejferficic Spinalis Medulla: quaxjue
juxta ambitum ejus deteri* & f'rna aliique fangui-
duBui feruntur, rariora quadam & femino notatu di-
gna continent.

Primo obfervare efl, quod Vafa /anguifera totam
MeiLilla Spinali» pariter ac oblongata compagem den-
fa piflpiginum ferie Invcfliunt ; quod cuipiam inquirenti
manifefHns fiet, fi prius Arteriis vertebralibus atramen-
tum injiciatur; nam i tali inje&ione aliquoties iterata ,
facile patebit vaforum plexus veluti retiformes feperio-
rem inedullx- traftum obducere. Quo tatuen ritu liare

•

V E.

vafa utrinque ab arteria: vertebralis trunco procedunt, ac

qui infuper fenguiduBus venofi tot* Meduli* Spinali ,
ac artetiof ejus portioni inferiori defiinantur, non ita
plane conflat; quia fciL vertebrarum claufira odea non
line difficili negotio, praefettia in adultis animalibus,
perrumpuntur ; coque opere ut plurimum vaforum or-
tus & ramificationes deleri folent : verum ut recondit^
ha* accuratius rimemur, varias embryonum difle&ioMs’
mllituimus, nempe in quibus vertebras adhuc molliores
quoquomodo diflecare . iifqpe medullam integram exi-
mere , atque odium reccflus quofvis penitius introfpicere
licebat; porro vafis omnibus, quo illorum tiaftus&di-
varicationes melius perci|>erentur , liquores vario modo
tin&os injecimus. Atque huicindagimfeceefliisoptatus
aderat : nam cito cum plurima admiratione deteximus,
quod cjufmodi vafa, fcil. rArterja , Smur & Venar
qu* iuipnxtt refpiciunt , cum apparatu non minus 10-
iigm difpofita, etiam ad Meduliam Spinalem pertinent.

Cumolim CapitggkorUmi fpma diifecaremus, ar-
terias vertebralri tantum ad fpe&are, juxta vul-

gi fententiara , opinabaifaur : Cumque in abfeido medul-
la: oblongata: Caudice tres rami arteriofi apparerent , id-
circo in utriufque Figunc explicarione, arteriam verte-
bralem eum triplici ramo m occiput efferri pronunciavi -
'mus. V crura enim vero ^drteru vertebrata, fuperiori
fpma part^, (anguinis aeque magna tributaac iph iUt-
•?*>* pendit; atque medius 1 de Ramus arteriefus , qui
in Figura prima litera T. in fecunda vero S * infignirar,
minime in caput alcendit, verum ab ifto arteriarum ver-
tebralium concurfu verfes fpinam dclccndir, ac a com-
muni fanginis perplures arterias confluxu ibidem fafto,*
laticem pro medulla’ fpinalis femmitate irriganda deor-
fem convellit. Quare hic loci non modo ilium errorem
noflrum corrigere, ac vaforum omnium qu*fpin.T de-
limantur , qu* fcil. plurima llupenda continent , exafhun
deferiptionem tradere, oportunom videtur. Cum itaque
hax vaia triplicis lunt generis ,*fciL Arteria, Sinus , &
Vena, lingula eurum pai ticulatira exponemus ; ac im-
primis do idrtcriss dicemus. * '

yArtena, qu* fanguinem verfes fpinam conducant,
alio modo fepra Cor , ahoqtic infra tpfum dilpontm-
tur. Quoad prius , cum adorta truncus ibi ftatim in
plure* ramos fifliis, regione fpuveadfcedit, ideo 4 ra-
mis ejus axillaribus Arteria vertebralis utrinquc produ-
citur, qa* reda in occiput alcendens, ferculum incu-
jufque vertebra: commiffuram eminit. Infra Cor vero,
in quantum Aorta in toto deicenfefeofpinz incumbit,
i bafi ejus juxta lingula internodia , du* artfrri.einfpi-
nasn fefcipmntur ; adeo ut fi Aottx truncus per longum
didedus aperiatur, foraminum duplicium feriespei to-
tum ejus tradum concinno modo, velut in rapite neu-
rana , difpofita: apparebunt.

Rami arteriofi , qui tum fupra , Jum infra Cor verni
fpinam feruntur, flatim bifidi femilum unum mufculit
vicinis impertiunt , atque alterum jun&mis vertebrarum
inierunt ; qui intra fpectim odeum delatus , llatimin
tres ramulos finditur , quorum bmi Caudici medullari e
atque alter membrana Ipccum odeum anterius feccin-
gcr.ti impenditur.

Quoad propagines Caudici medullari dedjnatas , illa?
mox duplici via tendentes , ac utrique fibranim nervea-
rum manipulo obviam fa&e, verfes earum origines a' cen-

durft

* ’ v

De O

dunt; adeoque arteriola una fu/teriorem medulli fupcr-
ficiem afTecuta , vafa capillaria in ipfam diflribuit : alte-
ra autem propago arteriola , qui major & pnecipua cft ,
quamprimum MeJuS* anterioris marginem attingit,
exinde obliquo tranlitu in mediam ejus fifluram defertnr ,
ubi pari alterius lateris propagini occurrens eidem uni-
tur , ac ab ilio coalitionis modo Caudex arteriolas , quafi
dudus communis , ab utraque propagine vertebrali con-
flatus, ineafifiura, pcruijius vertebrar fpatium defeen-
dit , ac In brevi illo tranlitu arteriolas tum in utrumque
latus difpcnfat, tum inter medulla; latera eas pii matri
innixas altius inierit : cumque adeo in toto medulla: tra-
du , prxeipuus cujufque arteria: caudex in fiflura me-
dia defertur, primo afpedu videtur, quali idem trurcus
arteriorus totam medulla: compagem i capite ad caudam
fubduceret. Porro veluti a lingularum utriufquc lateris
propaginum concurfu, Arteria Spinalis fupra medul-
I* fifluram delcendit : i» ubi Arteriarum vertebralium
trunci coeunt (quod interdum in occipite fupra mc Jul-
iam oblongatam , & non raro in cervice fupra Jpinslem
fieri contingit) Ramus arteriofus , citeris aliquanto ma-
jor, dcorlum protenditur. Hincolira (uti modo innui-
mus) pro tertio arterii vertebralis ramo alcendente per-
peram cepimus: Ceterum aliquoties adverti , quod in
brutis, ubi Arterii vertebrales cum angulo acuto fupra
Caudicem medullarem coiverint , illi mox ab invicem
difcedentes ad utrumque med ulli marginem refla pro-
tenduntur, unde llatim reflexi iterum in mutuos oecur-
fus feruntur, adeo ut inter binas ipforum coalitiones
Jigura Rhomboidee deferiberetur , uti dl. Cujus ratio
proculdubio hic ell ; nempe ut (anguinis verfus 4M-
<tm\„ euntis, flumine ejus parumper divilo, rapidior
decurfus inhibeatur.

Tertius Arterii cujufque vertebralis furculus in fpe-
cus oflei cavitatem anteriorem delatus , ac llatim bifidus,
in dextram livamque tendit , ac utrinque furculo proxi-
mo ejufdem lateris, & per proceflum tranverfum , illis
alterius lateris eodem modo unitis, inofculatur; adeo-
que omne* hujus cenfus arterii in toto fpim tradn velut
e et nue enuuli fe mutuo excipiunt, & lub eodem dudu
flexuofo continuantur. Si Arterii vertebralis trunco ac
plerifque Aorta foraminibus atramentum injicitur, omnes
tuarterii eodem tindi, cum jucundo fpedaculo, ve-
lut injhta reticularis apparebunt.

Hujufce plexui artcno/i fummitas in Cranium delata,
duas propagines refla cmiflas ren mirabili inierit, &
binas alias utrinque lateraliter exeuntes Jura meningi im-
pertit; ejufdem extremitas inferior >ufque ad etSecrum
protcnla . in vafa minuta , qui oflium membrari infer-
viunt, ddinit.

Si inquiratur, ob quem finem hxc arterii ita crebra
inolculationc concatenati intra fpinam difponuntur:
propter trtrufiu hoc ita i nll itui videtur , fc. prime, hic
vafa (licuri& Sinuum dudus) repetitis ambagibus eo ri-
tu divaricantur , ut a fanguine ita in crebros quafi voiti-
cescontorto, calor conflans, tanquami Balneo mari*,
circa medulli fpinalis ambitum fuppeditetur ; quale qui-
dem muneris genus plexus Chorocidcs intra Cerebri pli-
caturam priflat. Secundo , hac ratione providetur , ne
fanguisin Medullam Spinalem deflinatus , illuc ubertim
nimis influat, aut i debito influxu deficiat; namfanguis
Caudicem medullarem ubenus influxurus , i ramulis c.J.

in hic emiflaria e.f. divertat , atque In defefhi ejus ,
penus fubfidiarius i plexu medio per canalem e. in vafa
e. J. evocatus, in eundem Caudicem medullarem deri-
vetur. Tertius hujufce plexue aneriojl ufus videtur e(Te
ut i dudibus ejus fanguis in membranas diflribuatur , qui
fc. ubique ab iftis per vafa capillaria effertur; cujus i; em
reliqui per canaliculos a /nutus emilTos reforbentur.
Porro ab hoc condo, fi nccdfitas urget, penus quidam
in Cerebri exigentias accieatur ; quare hinc vafa minuta
in rete mirabile defmunt.

Hxc de Arteriis circa (pinam diftributis. Vala fe-
cundi generis funt Sivus, qui propter medulli fpinalis',
non minus quam ipfius ufus, Arterias Cf ['enas

intercedunt , atque hic implicatione magis coneinna or-
dinantur. Ratio autem cur Sinus ad nobiliores has par-
tes, atque pnterea vix ad ullas in toto corpore requi-
runtur , hic dl ; nempe ut circa corpora illliic fangui-
nis extravafatio , aut llagnatio quivis omnimodo inhi-
beantur: attamen Teu* interdum non fatis deplentur,
ut (anguinem ab Arteriis depofitum illico excipiant,
adeoque eluvionem ejus quamvis prohibeant ; quapro-
pter fmus , velut excipuli magis idonei, ei muneri de-
ilinantur , utpote quoru i receptacula ampliora funt , ae
cito inaniuntur ; proindeque fanguinem ab utraque fub-
(lantia medullari, ne fdl. ipfam in capite aut Jpma in-
undet, commodius derivent.

Quoad Sinus vertebralis Figuram, dudus ejus plexui
artenofi conformes huic in toto fpim cradu fubjiciun-
tur: pari enim modo in utraque fmus, qui intra fpecus
odei cavitatem ab occipire in os facrum protenditur , vae
unum excipiens, per cujus llatim bifidos canales fangui*
ab utraque medulli fuperficie in finumreduritur; atque
aliud J 'ifbrt w^fiabctur , cujus dudu idem in venas expor-
tatur. Porro in plerifque animalibus ( licet non omninus )
Sinus utriufquc lateris fuper vertebrarum internodia per
procelTus transverlbs connedi videntur , adeoque inter (e
communicant : uterque Simus in fummitate (ua in fmus
Cspitis letereles continuatur ; porro ab eo tum in venam
jugularem tum m vertebralem dudus utrinque patelcit.

Quis fmus pmdidi ufus in genere fit modo innuitur»
nempe ut fanguis ab arteriis in Spinali Medulla depolitus,
illinc a velligio exantletur , ac intra finuum cavitate*
ampliores retineatur, donec in venas depletiores fadas
transferi poterit : at vero, qui circa illorum canaliculos
deprehenditur , JivcrfnnoJ * implicationis cerebraque iu -
ojcu lationis ratio efle videtut, ut fanguis, fi forte intra
linus partem aliquam uberius aggeftus , ibidem (lagnare ,
aut in medullam regurgirare aptus fuerit , per illa cerebra
emilfaria huc illuc in medium , aut in latus oppofitum
proliciatur : pari modo de finubus circa fpinam habet, ac
cum nidicus in agro fuo crebras foveas tranllerfim fa-
das ad derivandam uliginem quamvis effodit.

Reflat alius finuum verteDralium ufus, cujus fupra
mentionem fecimus , nempe ut fanguis juxta corpus me-
dullare, per horum (uti & plexus aiteriofi) rrnandros
varii intortos trad udus, calorem pro fpirituum anima-
lium celeri trajedionc requifi tum velut a Balneo mari*
fuggerat. Quo flexuofi finuum tradus& complicationes
melius confpiciantur , tindura quidam venis vertebrali-
bus injiciatur , atque flarim ea finuum dudus pervadens,
ipfosqueinfigniens, feal* longioris, cum multis appen-
diculis, apparentiam exhibebit.

N Qui-

De Ove.

Quinimo demum , per illas fimum appendiculae ad
ternum vaforum fipmahum genu/ manuducitur, qua: nem-
pe furit Vtma in quas finus omnes farcinam fuam imme-
diate convehunt , quo nimirum ipfi continuo inaniti fan-
guinem ufque recentem excipere poffint : Quare per fin-
gula.5 verteorarum commifluras remut verne! ur in fimum
protenditur, qui extemplo fanguinem ineo depolitum .
ac verfus Cor reducendum , auferat. Vena huic muneri
defignatx, ad arteriarum exemplar, alio modo Jupra
Cor , alioque infra ipfium difponuntur. Quoad prius ,
ramus a Verne trunco infra fubclaviam profedus arte-
riam vertebralem comitatur , & per proceiliium forami-
na afcendensi inter fingulas vertebras ramulum Sinui
inferit. Dein vero hujus V ena: fummitas , verfus occiput
delata , in finus truncum continuatur , perque dufhim
alium in venam jugularem dehifei: : infuper vero , tan-
quam ha: communicationes pro (anguine elutriando ad-
huc minus fullkiant , etiam inter utrafque venar rami
traniverfi protruduntur. Adeo multiplicia proflant di-
verticula, quibus fatis fuperque providetur ne fanguis
propter quamvis occafioncm verfus Caudicem medulla-
rem regurgitet. Infra Cor, quia Vena: Cava: truncus
non uti Aorta immediate fpinx incumbere, cafdcmque
propagines inferre poteft , ideo venam line pari dimittit,
cujus trunco rami bijugi cmiili , ac ftatim bifidi , & mu -
Jculi/ utriufque lateris & ipfi fip‘»a profpiciunt: Infra
renes , cum verne Cavi prope fpinam deferri fpatium
conceditur, vena Azygos definit, atque i nujoris ve-
ni, pariter ac ab Arteria: trunco vafa lumbaria imme-
diate procedunt.

H*C de vafiu (anguiferi/ ad fpinam & fuperiorem
«f. partem (pedantibus nuper obfcrvat.i , & hic
appendici/ loeo inferta, referri debent adfliam hujus fa-
rina: dodrinam fuperius certo capite traditam. Inte-
rim ad inflituti noftri , icOgi/yi*/ fcil.quodrefiduumefl
ut redeamus, non multa priterea circa Nervos obferva-
tu digna occurrunt : Enimvcro ifli , quoad majores &
pnrcipuas ramificatioiics , quo ritu eos dclcriplimus ,
tum in bonmu tum in bruti/ ammahbu/ , fere conflantor
habent. Interdum accidit , licet hoc etiam rarius , circa
minimarum propaginum & fibrarum divaricationes va-
rietatem quandam evenire : attamen quoad flamina pri-
maria, eorumque protradus , cujufque nervorum Paris
configuratio in omnibus ufquc eadem , aut fimilisexiflit.
Modo reflat, ut nervorum Theoriihadenus orationis
Itylo exarati, adeoque intelledui tantum objedi, de-
mum lenfus (quem ilii magis relpiciunt) profpcdui ac
arbitrio fiftantur. Quapropter Nervorum Pari/ vagi
ac intcrcoftalu , nec non aliorum qui pracipui funt no-
ti , ipfiufiiue Medulla Spinali / declineatione/ icbuogrj-
phiear , palam exliibendas curavimus : Horum Icones
ab exemplari mortuo licet defumpti, tamen poftplures
difledioiies , & 4 collatione crebra quoad lingulascujuf-
que partes inflituta, quali ad vivum defcnbuntur qua-
rum lineamenta, cum notu charaderifticis, ut melius &
diftinde magis percipiantur , cujusque figura: pi otradura
ampliorem, ac eorundum in corpore animato nervorum
(chematifmofereparem, procudi fecimus: Porro, quo-
niam utriufque fimul lateris & cavitatis interjedi con-
tenta in proprio Ctudeicribi non poliunt, ideo hiefup-
ponitur fpinam cum medulla oblongata , live totum
Caudicem medullarem in mt^iiodUlcouin evolvi, ejus-

que latus utrumque cum Nervorum partibus in toto tra-
du oriundis ad exteriora projici

OCULIS.

DE Glandulis Oculorum Nariumqui,
earumquedudibus.vide qui ex STENONIO
habemus capite de Titule.

Glandula L ac hrtm a i ii in Oculo Bovino,
Ovino & Equino non ad oculi canthum ita apponitur, ut
exterius confpiciatur. Veriimcjuslocoprominet tuber-
culum exterius membraneum , interius cartilagineum :
cui appenditur glandula quadam oblonga continens in
media fui longitudine cartilaginem latam & longam.
WHARTONUS.

NARIBUS.

DE Tubulis Narium vide qui hic habemus ex
SCH N EIDERO capitede Bove.

Narium utraque cavitas dividitur in duas partes unam
anteriorem, qui dici poteft fretum vel viaaeru, alte-
ram pofleriorem, quam fimum aerii vel diverticulum
appellare licet. In via aeris lamella funt, in diverticulo
ACris funt tubuli, qui Cerei dici poliunt. De his& il-
lisita Cajfernu de fabrica Nali lib. j.cap. 16. In pro-
fundo Nanum recondita funt ojjicula illa oblonga , Jpon-
giofii qua gradut Jcala videntur appellanda , eo quod gra-
dalim unum fupra aliud pofitum fit : cucullam quidam
vocarunt nefcioqua fimihtudine , mfi forte fupenora duo
cucullam rejerre veliat , qua ege concha Teneri/ libeutnn
ajjlmtlaverim. Manicam Hippocrate/ non inepti nomina-
vit. Turbine/ ego ES a forma ii officio vocarem. Deidn
qui in hommibtu inveniuntur Jemper loquar, quamvuiS
in Bove iS m Equo hoc modo maximi Je habent, ut iS in
Ove : at in Lepore arca cribrum tale quiddam etiam adejb
quidem, verum circa priorem nafi introitum artificioj/imd
/t natum quoddam oj/lculum repentur , uti ES m Cane,
alio tamen m hoc quam m illa modo. Offa , non cartilaginea ,
Jient. Turbinata offa reSi dicuntur. Oriuntur ex paneti-
bu* nanum , offibtn , inquam, cavitatem genarum inter-
ni Jepientibui , ubi initio tenui exorti ftatim craffejcunt ,
ES turhnu formam affumunt , undique libera ii nufquam
mfi j'uo principio alligat a , ita detrjum pendula depen-
dent , ut intermediam quandam latebram inter Oi gena
conficiant. Tria plerumque , imo Jemper, fiunt nume-
ro , ESr. Hadenus Caffenu/.

Nos in capite Ovino illa ollicula cum annexis cartilagi-
nibus & membranis lingulari figura exhibuimus, qui ha-
betur fuo loca

Juxta Cafferium ollicula illa fuo calore Aerem i ngre-
dientem pnparant , ideoque lita putat in medio 'Na-
rium, ut aer ad ipfa appellat , &ficipfius impetus tf an-
gatur. Cltcrum redius inferviunt multiplicandi fuper-
ficiei Narium tunid, qui particulas odoriferas una cum
fluido refpirationis impullas percipiet , quo plura io
Aeris via lamellarum interftitia , & plures in diverticulo
tubub , eo amplior cunica omnia hic olla inveltiens,
adeoque limul piutes particili odoriferi Narium tunici
afti icantur, & in plures ramificationes fecantur Nervi.

Lamelli,quas m Vi4 aeris leperiri diximus. in fuperficie
interiori parietis externi exfurgunt Iccui.d m longitudi-
nem duai, fumque uu mero unaius -accientes, qua-
rum.

D E

rum major feri femper bifida (in nonnullis alteri parte
breviorcft, altera longior) & circa axem cylindri inflar
convoluta, in quibufdam animalibus, ut Damis , Cervis,
Bobus , Agnis , farpius convolvitur absque aliarum La-
mellarum indi nafcentium multiplicitate , ut figura fuo
loco ollendit CASP. BARiHOLIN. fi- Dijp.
Jc oderit ut orgino.

AURE.

OSsium auditus Hifloriam , fimilitirac Ocu-
i oiun videubidc Bove & 17»«/«.

Ove.

dine a corde circa locum exortus arteriarum intercofla-
lium : ad divifionem autim T rachcx etiam h.rc Arteria
dividebatur, camque comitabatur neque ita fetnpir reflo
tramite (uti Rujfchio in pulmone Vitulino depifla efl)
fed fubindi figura pampiniformi procedebat, & ad lin-
gulas Bronchiorum divifiones fubdividebatur.

Annuli Tuchi* non ubiqne eodem modo fe
habent , aliaenim figura eorum extra pulmones, aliam
ubi easdem ingrediuntur. Priores uno corpore conflant,
pofler rores ex cartilaginibus pluribus fimul junflis.

DIAPHRAGMATE.

PARTIBUS ORIS.

GLandula oris quales hSc dentur, vide ubi de
Vitulo. Eodem capite etiim hic facientia de falivse
& muco dicatis vafis legere licet.

De Lingua ovilis aliorumque animalium confli-
rutione itaSTENONIUS. In lingua Mufculorum
extrema in peculiarem abire fubflantiam voluerunt. Sed
fafloexaminevidi peculiarem hanc fnbftmtiim mufeu-
lofim efle, quod, ut alii, fic& Nic. Mtffi in fuo libro
Sinit, introi uBono a variis lingua: motibus demonflra-
vit, licet fateri coaflus carnem hanc non efle diftingui-
bilcm , fed tantum per operationes cognofcendam. Sed
wVn&> illici» non pronuntiandum quod nobis tale vide-
tur. Ab apice namque ad ipfam ufque bafln diilinfli
omnes fibrarum feries demonftrarc licet attendenti , [qua:
in toto lingam corpore tantum triplices. Exteriores fu-
periorique fuperficiei proximat fibr* reflum fecundum
lingua; longitudinem fervant duflum . reliquarum totum
medium corpusoccupantium duo tantum genera , unum
quod I fuperiori lingua1 plano defeendit , alterum quod a
medio verfus latera in homine recedit. In certas hate duo
genera feries difpoiita funt.fe altematim excipientes,qua-
rum lingula; vix nili unam in craflitie concinent fibram >
ita ut flratum fuper liratum hic non inepte applicarent
Chymici. Ipfum fuperius lingat planum tunicam exte-
riorem inter & carnes carnium tendines fervat claufos
STENONIUS.

PULMONE & TRACHEA.

Circa Pulmonim ovillum fequentia notarunt AM-
STELODAMENSES Anno 1671. menfe Dec.
V in a pulmonalis ad finem feri pulmonum val-
d4 notabilis progreditur, & anteriori parti trachea- qua:
ilcrnurfl fpeflat incumbit.

Aituia pulmonalis magis ampla adhuc
quam Vena, etiam ad finem pulmonum excurrit, ita ut
neftraminjs quidem latitudine a membrani cingente ab-
fit, & oppofiGeparti trachea: qua: dorfum fpeflat , in-
cumbit, ita ut Trachea inter utrumque vas media de-
ducatur.

In Tiackia, circa ejus divifionem cartilagineos
quafi hamos licet obfervare, quicamnon (utaliiannuli
vulgo ita difti) fecundum latitudinem, fed fecundum
longitudinem ambiunt , fubinde figuram littcrz X. ex-
primentes.

Altilia bronchialis oriebatur ex aortz
medio qua tuor circitir digitorum transverforum latitu-

DE firuflura ejus novi vide qu* capite de Bov: ex
CASP. BARTHOLINO proponimus.

CORDE.

COrdis fabricam vide ex LOUWERO capite
de Bove.

MAMMIS.

DE Mammarum fitu& numero ptpilhfqut vide
caput de Cone.

gula.

13 E OEsorHAoi conrtitutione vide idem caput.

INTESTINO.

GLandulosorum plixuum multitudo hic in»
fignis, atque ficuti natura ruminantibus inteflinorum
copia & prolixitate , ita pariter iflorum plexuum ««-
mero & mi^nituJwe uberrimi profpexit , ufque adeb
ut inteflinum Ileon in extremitate fua qua crallis inferi-
tur, ad ulnarum duarum triumvi nofl ratium longitudi-
nem, iifdemconfertim flipetur , excepto eo tantum loco,
cui extremus Mefenterii limbus affigitur. In Reliquo te-
nuium inteflinorum duflu plurimi alii plexui unciam
unam nunc plures longi, latique, itim in Colo glan-
dula- non pauca , leotlim apparer.t. PAYERUS de
glinJ. mtcjUnorum. videcaputde Fele, Cane, Vulpe, &c.

VASIS A Q^U OSIS.

DE Vasis glandularum Sirosis vide
quzexRUDBEERIO habemus capite de Csne.

LIENE.

LIenem in Ove , Bove, Dami Venu nullas habe-
re,feti Ramum fplenicum ubi ad Lienis fodem inferio-
rem pcrvenit,quamprimum peni tunicam ejus penecravit,
in porofam Lienis fubflantiam flabm defincre, in cam-
que variis foraminulis pertufam fanguinam effundi , quo
in portam reducatur Arteriam ; fplcnicam non efle divi»
fam , fed totam in partem ejus inferiorem implanlari ,
quia partibus fuperionbus fortitir Ventriculo alligatur
cum veri fubilantiam intravit , per eam in plurimis Ra-
mulorum fcbolcs diffundi HICHMORUS tradit.

N 1

GENI-

IOO

GENITALIBUS,

S E C U N D I N I S, &c.

OVis Genitalia ex obfervatione IVilt. lingit
his verbis defcribit ScbraJemr.

Pudendum five orificium ed fatis latum , atque interitis
corrugatum; in principio femicirculanbus, deinde ad
daufuram uteri longis rcdifque rugis coi , dans ; longitu-
dine fex fcptemvc pollicum transverforum > & collum
uteri indigitari poteft ; fed hoc ubi terminatur > occurrit
corpus quoddam cartilagineum longitudinis trium aut
quatuor digitorum , quod in quatuor aut quinque partes,
live valvulas didingui potcd , imd in feptem valvulas,
qua: ita funt difpofitx , ut ab utero collum verfusdylum
labore atque indudriadiredum , aliquando transmittant,
verum fi contra k collo uterum ingredi tentaveris , trudra
eris; tali enim artificio funt difpofitx, ut duxlemil una-
res cufpidcs fingulis valvulis ita lint oppofita , ut introi-
tum , quacunque adhibita folertia > attingere nequeas.
Via , qua per nas valvulas in uterum pertingitur > eft fatis
lata , anti imprxgnationetn humore lento obfita , fed
pod fenfim magis magi9que lentefcente , adeo ut vel fo-
lus omnem uteri aditum exitumve praeludere polii t,
prafertim podremis gedatioms feptimanis, quo tempo-
re maximam tenacitatem acquirit. Neque i vero ablu-
dit, qui pradidarum valvularum colorem , fubdantiam.
duritiemque cum epiglottide confert. Collum Uterufque
duplici membrana condant , quas inter feruntur plurima;
verne arterixque ante ficturam in fe , indar vaforum fe-
men prxparantium , contorta* , qux deinde ■ crelcente
agno , fic dilatato utero , omnes in redum extenduntur ,
augenturque numero & capacitate.

Dillcdo uteri collo, atque prardidis valvulis, cavita-
tem intramus > qua: , ubi duorum pollicum latitudinem
progreflus fueris , medio pariete in dextram linidramque
cavitatem didinguitur, uteri duplicatura condantcm,
adeo ut ex quatuor membranis uterus compofitns ede vi-
deatur- Hinc ubi hx cavitates incurvantur. Cornuum
oomen adepti funt, qui fenfim adeo attenuantur, ut
parvi venx capacitatem vix retineant , eodem cum toto
uterocolore anti initum, &ufquead mediam ficturam,
quo tempore nigrefeere incipiunt ; femper humore albo
replentur . qui ufque ad tertiam (eptimanam adulo Spi-
ritu Nitri fermentat , indar feri fangumis.

Interna uteri membrana multis tuberculis atque papil-
lis protuberat, ufque ad cornuum extrema , qux, pra-
fertim ad cornuum dexuram , menfe Odobre ante initum
nigricant, quemadmodum quoque ultimis fxturxfepti-
manis.

Ovit comctptM. Anno i6;y. i j. die Febr. fequentia ob-
fervavi in conceptu Ovis tertia feptimana. Agnus cum
humore Amnio contento erat magnitudine fabxparvx,
feu phafeoh. Didinde admodum per lympham amnium-
que confpiciebantur litus agni cjulque partes tum tempo-
ris formati. Forma (cmimnari fitus erat, atque diftm-
guebantur , Cerebrum , Collum , Spinalis Medulla , cum
rudimentis atque didindione vertebrarum, cauda; prx-
tercor, ejufque unam auriculam , renes, venam, arte-
riam , atque umbilicalem venam unam ftneconjuge arte-
ria, contentarum partium fub coofpcdum veoicbat ni-

U V E.

hil. Cerebrum , quam collum , aut fpinalis medulla, ali-
quo modu magis protuberans . magnitudinem feminis be-
ti xquabat , utroque latere duo punda aliquo modo ni-
gra exhibens; Collum a cerebro, quod teres Serenius
edet, & Spinalis Medulla, vertebris, cauda, tenuicate
didinguebantur. Cor , alixque partes nondum pedore
aut abdomine claudebantur, fed ut extera, trans lym-
pham confpiciebantur ; erat album cum una auricula
purpurafeente , venam umbilicalem , nifi me oculi fetel-
lerunt , emittebat , fine conjuge Arteria. Kenes albi in
lumbis; Vena arteriaque per totamfpinam extendeban-
tur. Pedibus , aliis que omnibus partibus , quarum hic
nulla fit mentio, carebat.

Anno 1656. menfe Martio, infpexi uterum Ovis, quin-
que feplimanis imprxgnatum , & inveni conceptum nul-
libi utero fundum; Acetabula jam erant molliora & quali
cuce nudata, rubra quxdam punda albis didindaexhi-
bebaut. Humor tam Chorio , quam Allantoide contine-
batur , & Agnus feri eodem modo apparebat , quo folet
quinto die pullas. Quatuor quali truncata Crura, V ifcera
nondum abdomine aut codis teda. Oculi multo minores,
quim oculi pulli, fimili tamen colore & figura, quem-
admodum quoque Cerebrum atque Cerebellum , Cor,
Pulmones, Ventriculi , & InteOinacuro Spinali m edulii
&caudl.

Anno i6fy. 1 ;. die Nov. mihi data ed occaGo infpi-
ciemli uterum Ovis gemellis imprxgnatx ; atque uterum
non alio , quam quo folet ante inituram , modo claufum
efle experti fumus, ejusque collum humore lento tena-
ciflimoque plenum , neque craflitic immutatum , imo
potilis imminutum efTe. Externis omnes Venx Arterix-
que dilatati erant ; incerni facie nili il occurrit notata
dignum, nifi quod acetabula vulghdida, colore, fub-
dantia , & magnitudine immutata erant , nam cum anti
inituram fmc alba in circumferentia , fed incacumine ni-
gra, jam tota funt pallida, nonnihil ad davedinem ver-
gentia , quem colorem brevi a coitu acquirunt menfe
Odobri; fubdarcia flaccidior multo in medio evadit,,
atque fefe jungit cum membranis Allantoide & Chorio,
Magnitudinem folitam fcmel excedunt. Lenillima inter
digitos comprefiione pars illa , qux fccundinas utero jun-
git, 1 reliqua abfcedit , fine ulla venarum laceratione,
eodem modo, qno in vaccis , quafidigitatim inter fehte
partes jundx fuiflent. Conceptus hic ubique fe Utero
jungit , non immediati , fed mediantibus acetabulis; &
aliis locis per contadum tantum ; & cnm acetabulo mi-
nimi C miles fine hx carunculx , cum cavitate careant,
& aliquo modo protuberent , immerito ab antiquitate
eo nomine appellantur , nifi ilia tempore imprxgnationi»
eo donata efle dicamus, nam tum facili excavantur, ab-
fcedente, medullx indar, interiori fubdantii. Hinc
conceptum ipfum aggredientes , duos illo Agnos conti-
neri animadvertimns , utroque cornu unum , & conce-
ptum ufque ad cornu utriufque finem extendi , fed circa
finem acetabula nondum illi unita efle, quemadmodum
quoque circa orificium uteri, neque alio modo, quam
glutine ejus extremitatibus Utero appenfum. Communit
illis Allantoides , Choriumque , humorque illis conten-
tus , & has duas membranas invicem immediato contada
j undas facili reparavimus, prxterquam ubi acetabulo-
rutn extremitate interveniente ardiis jungerentur, non
umcuadeb, quin autuma vi iliace» feparentur. Vafa

nratfl»

D E

umbilicalia ad cornuum extrema fefe extendebant, unicui-
que acetabulo Vafa fua dillribuentia , & per transverfum
amputata, quataor punda (anguinea cliflind.i notavi.
Apertis membranis prididis , illicb fefe obtulit Amnion,
magnitudine & forma Ovi gallinacei, quo continebatur
Agnus magnitudine primi pollicis articuli, C3pite inter
anteriores pedes nonnihil inclinato , & cruribus didudis,
omnibus partibus externis conflans, innatabat humori
limpidiflimo , oculorum cryftallino perfpicuitare valdi
fimilL Sed cum hunc humorem, aherumque aliis mem-
branis contentum , fermentispermifeerem , nullam alte-
ratiorem animadverti, contra qu.im in acetabulis divi-
fis , horum enim liquor , quemadmodum fanguinis fe-
rum, rnladis confiftentiam atque colorem converteba-
tur, hinc conjeci , illum humorem efle folam aquam omni
alimento privatam. r-l I

Hinc Agnum ipfumUterocontentuminfpeximos, at-
que nil tanta pcrfpicuitatc oculos ad fc trahebat, quam
Vena jugularis, magnitudine alias omnes partes fupe-
rans ; Os itlierat apertum, Cerebrum album atque flatili
confidentia, fed aqua circumvolutum ; Cranium mem-
brani duritiem vix adeptum erat; Cor illi album , auri-
culse (anguine dident* , nignque; Intedina, quatuor-
que Ventriculi alias partes albedine excedebant , fed an
humor illis contineretur , pr* exiguitate impereeptibile,
oifi ex eorum rotunditate atque intumefeentia id quis af-
firmaret j Renes albi erant j Pulmones rubri ; Spina dorii
fubdantia ejusdem coloris & confidenti* cum cerebro
plena erat ; Veficulam bilis nondum oculis alloquebar.
Credo conceptura fuifle circiter duorum menfium.

Acetabula ufque ad finem terti* leptiman* nihil im-
mutantur, nifi quod hinc inde, ubi cornua incipiunt,
pundis rubris circumambiantur , & parim intumefeant;
circa finem , ubi cornua incipiunt gracilefccrc tertia fe-
tur* feptimani , fanguine tinda inveni; Illo tempore
nondum fecundin* vafa Utero junguntur ; alia eorum ed
facies primis, mediis, atque ultimis fictura: feptimanis.
Quarto mcnfe imprignat lonis fordent humore , nigri
flavique coloris.

Ven* arteriaque Uteri cum vafis umbilicalibus non
junguntur, fed in condylomatibus terminantur, quem-
admodum quoque vafa umbilicalia ibi definunt, & fiiccus
nutricius ibi enbfus i venis umbilicalibus abforbetur ,
quemadmodum in Hepar , Lienem , & glandulas me-
fcentcrii defertur fangms & Chylus , & effertur ab aliis
vafis.

Membran* Agnum involventes funt tres : Allan-
toides, Chorion, & Amnion ; illas vafa umbilicalia
pereeptanc & Amnion cum fetu continent , hac fa-
tum amplectitur. Tertii feptimana & diutius nondfim
Utero alligantur, neque podea aliter, quam Venis ar-
teriiique, qua utramque inter feruntur , & tandem, ut
arborum radices terram , fic illa acetabula perreptant ,
& his uniuntur adeo , ut medio fiemra non nifi medulla-
ris lubdantia condylomatum partem fecum trahant, &
indar.tc partu , totam interiorem five medullarem fub-
flantiam; adei> ut tum potxtsad membranas, quam ace-
tabula pertinere judicares-

Humores hifcc membranis continentur limpidiflirai ,
qui initio fetura aliter fefe habent, quim fub finem,
quo tempore affulo Spiritu Niti i nil immutantur, fed
initio , quemadmodum iblct Chylus , iocraflautur & can -

O V E. IOI

defnint, quemadmodum confpicitur humor ide albus
membranis adharens. H inc conjicio , humorem ex quo
fetus formatur in fc continere partem fanguinis . qu*
corpori folet alimentum efle , & i nobis in fero contineri
affirmatur, qu* materia five fanguinis ferum, abundi
fermento imprxgnatum , fermentarione incraflatur , in-
que corpus Agni mutatur , fuperilite aqua , qu* pro
vehiculo humori pridido fuit, atque illa his membranis
ad partum ufque confervatur , continuique augetur.

Vafa umbilicalia in Agno trium feptimanarum cordi
implancantur , atque ramos per Chorion, & AlLan tDkfenr
fpargunr.

Placent* U r i m M * varietatem efeganter ex-
>onit Fekr.et AQUAP. de fcrm.fatii cep^.pirt.t.
n multis inquit animalium generibus figura, magnitudi-
ne, fitu, numero, admodum varia efl. Quam fani varieta-
tem primi) ex hujufmodi divifione percipias. Carneam-
fubdantiam alia habent , alia non habent. Habent Ho-
mines , Cuniculi , Sucula Indica , Mures , Canes, Feles,
item Oves, & extera altera parte dentata. Non habent
Sues, Equx , Pennata, & Ovipara omnia, item Pifes par-
tim ovipari , partim vivipari.

Rurfus qui habent, alia unicam, aliaplures habent.
Unicam Homines, Mures, Cuniculi, lucula Indica,
Canes, Feles. Plurcshahci t omnia altera parte dentata ;
fivedomedica, ut Ovis, Vacca, Capra; five fylveftria
fint , ut Cerva , Caprea , Dama , & id genus alia.

Qux unicam habent carneam motem, iniis, vel caro'
figura placentam imitatur, ur Hominibus, Cuniculis,
Muribus , & porcellis Indicis ; vel cingulum, fcu xonam,
aut fafciain refert corporis truncum obvolventem, ut
Canibus & Felibus. Item qu* unicam habent placent*
fimilem, ctfi figura in omnibus fimilis , fitu tamen difli-
milis cfl. Nam Homini uteri fundo ad hir et , & longifli-
mii , hoc ed, per longa vafa A firtu didat : Muribus1
ver6, Porculis Indicis, Cuniculis, partim lumborum rc-
gioni , partim thoracis lateri anneditur.

Plores habent carneas moles, altera parte dentata O-
mnia, utOvcs, Vaccx, Capri, Cervi, Capreoli, &
ftmiles. In quibus tamen hic ('pedatur varietas. Nam
Ovibus carunculi magnitudine funt nucis aveham, r o-
rundiores rubent ioresque , ut papilla mammarum mulie-
rum. Vaccis verii majores, plaiiiorefqoc funt, & albi-
diores ; fpongiofoque corpori , aut fnneis vulgii fron-
zuoli didis ftmiles- Qu*vcr& carneas moles non habent,
vel prorfusiis dedituuntur , ut qui Ova pariuut, ovipara
dida, ut Pennata ,- item quitum partim ovipara, tum
partim vivipara funt, ut pifcis afiarius Canis vulgii ; vel
prima facie quidem deditui videntur , ciim tamen chorion
refertidimum habeant minimis quibufdam tuberculis , aut
imqualitatibus , afperitatibus , rugifque, qui interni
uteri faciei in fuas cavitates immittuntur , & carneas mo-
les imulantur , ut Porcis , & Equis. Hifce omnibus mo-
dis carneam molem in fcetibus variare hucufque mihi
compertum ex anatome efl. modi) exadius cu jufque va-
rietas deferibenda.

Etenim in Homine carnea hicfubftantlacirculum re*-
fcrt , unica efl , & figura placentam imitatur, unde etiam
Plecrnrj A Fallopio appellatur, pollicis digiticraliitie ,■
ad uteri fundam furfum maximi appofita , magnitudine
tanta, ubiperfedacft, quantum poliis utroque pollice,
& uxiicc cuculum efficere : nonnulla ctuuu ampliore*
N «t

102

D E C

ex ea parte, qui fcetum refpicit, in fua fuperfide Ve-
nas , Sc Arterias infignes habet per totam ejus planitiem
1'uperficiemque miro ordine difeurrentes : ex altera ve-
ri, qua." utero adluerefcit , rubra iniqualis, rudis moles,
& fine vafis confpicitur. In Cuniculis quoque atque ii»,
qua- vulgi Porcelli Indici vocantur , atque etiam Muri-
bus limitem eft videre placentam, qui tamen fretum con-
tingit ad alterum tantum lumborum thorarilque latus an-
teriora verfus , colore fubnigro , fubftantia laxa ; figura
rotunda , Sc magnitudine pro ratione corporis ipfius ani-
malis ; at in Porculis Indicis privatim duplex carnea mo-
les altera alteri fuperpofita oblervatur. In Canibus veri ,
& Felibus carnea Imc moles latum cingulum, feu zonam,
falciamquc refert , qui totum ferine fpatium circulo
compleaitur , & comprehendit , quod inter anteriores ,
pofieriorefque artus interponitur, quod eft thoracis, &
abdominis univerla in circuitu regio.

Pennata autem animalia hac carnea mole deftitui vi-
dentur , fed Veni quidam ab ovi luteo, quod ex Arift. j.
degenerat, animat, cap. j. utero in pennatis refpondct ,

adhuefccntcs , alibi quidem majores , alibi autem mino-
res; omnes tamen parvi funt, nuccmque avellanam i-
quare videntur , at maximi . qui ad fuminum tres funt ,
circulum non fupcrantd pollice, St indice inter fe in ex-
tremitate contingentibus , fadum : plurimi funt fparfim
per uterum pofiti, fed plures, numerofiores, ac mino-
res in cornibus, quim alibi confpiciuntur ; atque in to-
tum numerum definitum non habenttaliisenim^aliis 66.
aliis plures nnmerati funt : igri ab utero fep arantur ,
fedfeparati, extuberantes funt , veftigio, feu cavitate
interim effatu digna in utero derelida , nec non pluri-
mis atnfquc pundis, qui abrupta orificia venarum funt,
notatis.

His Bovinus fretus fimillimus eft . nifiquod placentuli
majores funt, neque perfecti rotundi, rubicundique
funt, ut ovilli, deniquequa utero applicantur, iniquales
peitufiquc funt, ac iungis illis non iliilimilcs , quos vulgus
ftenzuoh nominant. Cumque in tot animalium generi-
bus carneam hanc molem adnotarim , opinabar nullum
animal efle faltim viviparum, quod ea deftituercrur , cum
tamin porcinus , equinus. St alttum foetus omnino defti-
tui videantur : Etenim in pennatis Veni quidam ab Ovi
luteo , quod ex Ariftot. utero in pennatis refpondet , cx-

Eullulant, ad pullum procedentes. In Porcis autem &
quabus minima & numcrollima tubercula vix confpicua
apparent.

Cur in his non potuerit unica carnea moles fieri , ea-
que ampliflima, ut in hominibus & Canibus fadum, Idem
ab AQJJAP. quirftr. j./. i. deftr.fai. Non eft di-
cendum refpeniet hoc evenire , quod alia unicum , alia
plures gellcnt foetus , Se quod iis , qui plures , unica car-
nea fubftantia fingulo foetui fit tradita , cujus ope quifquc
foetus fui uteri parti fit affirmitus , aliis verti unicum ge-
ftantibus carnea moles multiplicata , & in multis uteri
partibus appofita fit, ut ab omnibus veni trahant , quo-
niam in hominibus unicus foetus, & unica carnea moles
fafta eft; quocirca dicendum eft, propter uteri cornua
id evenire > qu* non patiebantur , ut moles carnea am-
plillima efficeretur, nc fi ambo cornua, videlicet dextra,

» V E.

finiftraque, qua per fe maximi fanguis ad foetum com-i
portatur , & reliqua uteri capacitas carnea fubftantia uni-
ca, & continua effet incruftata, gravitate fua facili ab
utero difiungeretur , aut uteri cavitas , & locus foetus an-
guftaretur, aut quod majus eft , profui ipfius nutritione
bonam fanguinis partem attraheret, ex quo poft modum
vel foetus , vel foetam alimenti penuria laboraret. Itaque
fa&um eft, ut per multas exiguas velutiplacentulasin
utriufuue uteri comibus , & multis aliis uteri partibus po-
fitas , foetus ab omnibus fiermi partibus alimentum trahe-
ret , interea vero neque uterum gravaret , neque fangui-
nis copiam effatu dignam furriperet. Mulieribus autem ,
quarum uterus cornubus deflicuitur , facile fiiit unicam
tanthm carneam molem , veluti placentam , efformare,
qui a dextris, finiftris, & omnibus uteri partibus, alimen-
tum commodi attralieret.

Allantoidim inveniendi modus nobis commo-
diftimus videtur , fi , apprehensa ex cotyledonibus uni ,
vel placenti portione , Chorion exiguo vulnusculo per-
foretur, ut tubulo per illud immiflb inftari pofiit , vide-
bis enim hac ratione , jucundo prorfus fpedaculo , inter-
cedente flatu membranas a feinvicem fecedere ac aliam
tenuillimam membranam fubalbicantem nullisque farv-

encis vafis refertam in conipcdum venire, qui allantoi-
appellatur. GRAEFIUS.

Chorion in Ovibus, Vaccis, cattrifque bifulcis ,
quorum uterus bipartitus eft , inftar manticiad utriufque
cornu extrema protenditur, adeoque totum uterum re-
plet: in Cuniculis autem , Canibus, Felibus, Maribus,
aliifque animalibus utrimque dentatis , quorum uterus bi-
partitus eft, aliquam tantdm uteri partem adimplet ; quo-
niam in his determinatam magnitudinem confequitur ;
& fi contingat in uno cornu plurima Ova contineri , eo-
rum exteriores tunici in principio d feinvicem multftm
diftabunt ; poftremis tamen geftationis diebus ita fimul
conjunguntur, ac fi eunda uni & communi tunici invo-
luta forent: qui res nobis anfam dedit cogitandi, inO-
vibus. Vaccis, aliifque bifculcis > dum plures foetus ge-
ftant, cujuslibet Chorion pari ratione jundim copulari
Cujus rei ut certiores fieremus ; in Ovibus prsefertun, ut-
pote quarum nobis copia fuppetebat , quotiefeumque
duo foetus liraul adeilent ; immifimus tubulum in Chorii
cavitatem cornu extremo correfpondentem , quam cum
flatu leniterdiftcnderemus, vidimus illum circa medium
firti, nec ad alteram, in qud fecundus foetus erat, per-
tingere; nifiadaudo conamine leptum, quod ex utriuf-
que extremitatibus fimul jundis conflat , difrumperetur ;
quod eo facilius contingit, cum ibi tenuitatem luam fer-
vent , dum alibi .propter ufura quem Ovis priftant , in-
dies magis incraflantur, adeoque flatui magis rcfiftunt.
Videmus etiam in Ovis jam primum in Uterum propulfis
geminam membranam Amnium videlicet & Chorion
exiftere, quod nos movet, ut contra communem opi-
nionem fentiamus, in bifulcis quoties plures foetus funt,
toties fingulos tam bene quam in cuniculis fiium Chorion
obtinere ; fecus quam in feminibus , frudibus , aliifque
rebus contingere videmus ; cujus differentia nobis appa-
ret, quod hic eodem in loco fimul generentur,- illa ve-
r6, qootiefcumque plura fimul concurrunt, five ab eo-
dem five a divertis T eft ibus proveniant , diftindis in loci*
enafeamur, & propriis tunicis Amnio fodicet & Chorio
mftrudaad Uterum pertingant, quod cum perpetui in

Ovis

De C

Ovis (quae in hanc finem confervamus) cuique demon-
ftrare pollimus • non abfque ratione ulterius ftatuimus
has Ovi membranas non in Utero, fed in Teftibus ge-
nerari.

Chorion inCane, Fele, ac aliis forfan animalibus cin-
gulo quodam ita diftinguitur , ut geminum appareat ; re-
vera tamen unicum exiftit , quod vel inde condat, cum
ante cinguli efformationem tale illud extitifle experientia
condet." Membranacea illius fubdantia prioribus menfi-
bus fimplicidima & tenuidima confoicitur ; tradu tamen
temporis craflefcitr intus larvis ac lubrica ed; foris vero
iniqualis ac vifeofa cernicur. IDEM.

De PtACiNva Uims* inOvealiisqueromi-
nantibusconditutioncita WHARTONUS cap. 55.
Animalia altera parte dentata , quorum Uteri cornua ha-
bent, licet illa utplurimum unicum fartum gedent , quo-
niam tamin grandior ed , debet cx utroque cornu ali-
mentum petere , & propterea carneas has moles divifas
ac multipbces habent, ut videre edin 0 vitat, Capra,
Capreola , Faccit , in quibus valdi numerof* funt, ut
60. imo 80. pluresque aliquando numeraverim.

Placik i e MmiASitoHuni t 01 tui»
SMSiisruiN condrudionem dodrina de Faccit, Bo-
but , Fitatia exponit. Curiofa funt qua; fpeciabm de Co-
tyledonibus proponit N E E D H A M.

Ovis inanit per omnia Vacca; limilised ; praxerquam
quod glandes qua; illic convexi iimt hic concavi appa-
rent , & cotyla: live acetabuli nomen fenfu maximi pro-
prio ferunt. Revera fi ad prima ufque Anatomii incu-
nabula redire placeat, hiftoriam generationis hinc ini-
tium fumpfifle conflabit. VocabuUnue ab ovium fedo-
ribus impolita ad alia animalia fubfequentibus feculis
tranflata eflc. Quod quum progreflu temporis animad-
verfum non edet, ea in rerum nomenclatura confufio
mox fequuta eft , «t etiam Galeni itate de cotyledonis
fignificatione difputatum Iit. Quid nimirum efletflc an
mulieri foedet. Quo autem longius pergis ad reccntio-
res feriptores , ei magis perplexa invenientur omnia , &
tenebris involuta. Quibus lucem non exiguam afferet
quifquis in Ove fedionem indituere voluerit : ubi res no-
miniou: aded apti refpondere videbit, ut in ca-tcris tan-
tum metaphorici ufurpari facile intclligat. Hic nempe
glandulas uterinas cotylarum more cavas reperiet ; qua:
acetabula ( nam illud de integri glanduli fupcrficie in-
telligi debet) alios in fc alveolos complures continent
placentularum Chorio adnafeentium digitulis aptatos.
Mirandum fan4 eft quam fe torferunt Autnores inphra-
feos hujufce interpretatione ; dum alii venarum ora intra
uterum in cotylarum fpeciem dilatata, alti alia intelligi
voluerunt: & proinde omnibus animalibus adede. Ad
veritatem propius accedentes Cl. viri Harve ut & VVhar-
iomu cotyledonum nomen ad glandulifera redrinxenint.
At in hoc peccarunt quod de glandularum alveolis illud
pronuntiaverint, quum revera de interna tantum glandu-
la-ovilli et caprilia» fuperficie verum fit. Tedor enim
quempiam grx-ci lingua- peritum an cotyla illius fimiri
cavitatem ulpiam figmficet , qualem exhibent glandula-
rum loculi? Rodius multo Feflingiut, quidum Gale-
num acetabula mulieribus aflignar.tem innucir, illud de
tota interna placenti facie interpretatur . qimm cotyla: in
■morem excavailfei ibit. Mitn-musirtenir.de Allantoide
& chorio loqui > qua ejuklcm hguti quum linteum bu-

1 V t. 105

bulis, hoc tantam peculiare habent quod canmculi car-
nei Chorii hic protuberent ad implendas cotylas, illic
Cavifint. Amnios quoque ejnfdcm naturi; fed dc hoc
animali imprimis dicitur & inde nomen fumpfide videtur
quod in fe immediati continet.

Itaque ad hiftoriam generationis accedens ab Ove me
Authore incipiat , ut illic veras & genuinas vocabulorum
ftgnificationes difcat , & tum demum quoufque ad glan-
dulas vaccarum damarumque priind , tandem ad placen-
tas aliorum animalium extendi poflint intelliget. Inie-
rim ovem tantummodo & Capram veri nominis coty le-
donas habere inveniet, citeris minus proprie A feripto-
ribus tribui.

Ailantoidis tunica fic di&a , quod farcimini fi-
milis h. e. inteftino , ex quo farcimina fieri folent , tenuif-
fima tunica eft (ita ut tenuior nedum inveniri , fed nc ex-
cogitari quidem pollit , ita ut ad aranei fpeciem proximi
accedat, uti quoque notat GaL) mollis, denfa. & li-
vigatillima , figura > oblonga , angufta , rotunda . ca-
va, ut inteflinum tenue fradum, extremis partibus in
Uteri cornua fubeuntibus paularim gractlefcera , donec
in mucronem deiinat; ab uno ad alterum uteri cornu ad
extremum ufque protenfa , nequaquam totum foetum-
obvolvens, fed trunco corporis fertus fubjefta : Item ca-
piti , naribus & pedibus, ut quoquedicitGalen. fuper-
jefta. quz in fui longitudinis feri medio, qua fertus
umbilicum fpedat, quadruplo longi anguli iorem, mi-
no remque de fe tunicam , quali inteilinalcm dicas , umbi-
licum verfus producit: quod breve eil, &angu(latum
cum uracho jungitur, ita tamen, ut urina ex uracho in
inteflinalem hanc tunicam effundi quidem poffit , refundi
autem ab inteftinali in urachum non fit ita facile. Hoc
quanquam lenfibus evidens eft , Galenus tamen non ad-
verfatur ly. de ufu partiam cap. y. ubi fatetur, fc per-
difle&ionem vidule , urinam modi) quidem in alantoidem
fondi, mod6 vero, in vcficam refundi, vicillim coro-
prefla, tum vefica, tum alantoide. Quam adminiftra-
tionem docet Galenus hoc modo : DiviJa enim ea peri- -
tonat parte , qua vefiea cfl prapofita , utramque fimul
facite, umbilicum quidem attollito , H quod ia vefiea eon-
t metar , cempnmite , mana ipfam comprehendent : cernet
autem t lotium permeatum, qui efl ad umbilicum , ia in-
tcflmalem effluere : contra vero comprejfa intcfliuali , vefi-
cam impleverit. Inteflinalem hanc tunicam fi aballit tu-
nica fiparare tente t , ita diftender, at Juplo longiorem
reddat , quam fit , eam fima! eam ahu ia propria fejo
continetur: ita qui Jam prompte extendi nata efl. Inter-
Jum enim novem Jj-itbaniot longam eam teperi , ut omnet
tantam longitudinem mirarentur, facile quoque m meram
latitudinem amphtuJincmque diflendet , fi eam Jpintu in-
flaverit , cavitatemque ampUJfimam parabit , pracipnd
vero ad medium , qua urachum producit. -Nullam quoque
habet venam , quot fnb afpeBum cadat : propterea quid
Fena , qua aJ eam nutriendam parriguntur , tenmflima
H quafi oculi t metnflieua funt , deinde fer */ ilantoidir
reduplicationem diflemmantnr. Etenim (quod mirum tibi
videatur) tunica duplex eft , quoJ facile obfervabit, fi
alantoid.m aliqua ex parte abruperit , parumperque ad.
latera trahae, fabr.ab A QU A P.

De Allantoidi t vh IC a Ex.do.ita flane-nr.
Allantoidcm quam praxl icant tunicam a Choriodiftiii-
in ovillo conceptu non invenio , fed pciica , fa tu

Digitized by

104 D e C

grandiore fa&o, cnm Ovum f. conceptus Utero ad na -
Icitur, Veraque Carunculis infeminantur , Chorion ul-
terius protenditur , & utrinus in extremitatibus ejus
(tanque appendicibus) humor quidam Havcdinetin£tus
(excreroentium diceres) feorfum cernitur.

Vasoxum umbilicalium propagines eodem
Aucltore firmiter adeo Carunculis Uterinis adnafeuntur
ut cum divellere eas cuperet, gibba a tunici Uteri inte-
riore abrumperetur potius quam a conceptu recederet,
contra quam in Cervis & Damis contingit. Catteroquin
idem utrobique officium . cademque acetabu Ia deprehen-
duntur, atque eodem modo vifcofus & albugineus mu-
cus (qualis etiam Vaccinis carunculis inefl) emulgetur.

De Caxunculis Utixinis h*c habet : Tunica
Uteri ovilli interna innumeris carunculis ( ut coelum dcl-
lis) tota infigniebatur, crantque oculis cancri i nobis
diais non abiimiles , fed minores, & tanquam Ver rue*
penfiles, glandulol*, ac albi, inter Tunicas Uteri hae-
rentes conceptum verfus nonnihil excavabantur (contra
quam Cervis & Damis evenit, in quibus foetum verfus
extuberant) quin etiam fanguine turgebant earumque in-
terior fuperficies , quii conceptum refpidt pun&is nigris
(anguineis plena confpiciebatur. In has carunculas V en*
foetus umbilicales nondum inferebantur, nec conceptus
ipfe Utero adhxrebat.

Circa Uterum partefque genitales alias, imprimis fe-
cundinas varia obfervavit ST E N O N I U S. In Ute-
ro inquit Ovispriter protuberantias nihil aderat , qu*
difTetf* Vafa ol tendebant manifdia , erant autim pro-
tuhrjntm undique te&® membrana , in media planitie
protuberantiarum videbatur quali rubedo quidam, fed
humoris nulla notatu digna copia.

In alio Utero Ovis Cervix admodhm angufla, & va-
riis parvulis eminentiis hinc indi afpera dyloque invia ;
Chtrn extima fuperficies variis albis quafi lineolis pida,
qu* licet variis in locis admodum irregulares edent, in
abis nihilominus fecundum longitudinem du&z quali ro-
tunda quxdam fpatia fuis includere interditiis videban-
tur. Cotyledonum magnus erat numerus, nec certus fi-
tus , medio loco adhatrebant illa vafa Chorii : premendo
eas in confinio Uteri ex alveolis Utero adhxrcntibus pro-
diere integra; glandul* Chorio annexx , quibus /inulis
fubdantia in ipfis alveolis reperiebatur.

In tertio Vestro manifedo fepto dividebatur Vteru/
in duas partes , in extra&o Chorio cotyledones ultra cen-
tenas numeravi. Foetus tres communi Ckono tegebantur,
«y Imnio autem & ^/lontoide erant diftin&i.

Diflc&o fcetu ovillo , ex abdomine aqua effluxit.
Lien parvulus & feri rotundus, Veficafellis.idhavebat
Hepati, cui incumbebat alia tenui/fima veficula hinc in-
di agitabilis , in veficula utraque difle&a humor al-
buserat, & ad fenfum vix amarus. In Ventriculo aqua
erat limpida, & vix fapiens falfedinem, in Inteftinis te-
nuioribus viridis color obfervabatur , in cradioribusex-
•rementa fordida. Oif.St.l.x. Ujn.

C A P. XXX.

Dc Porco.

A N A T O M E ejus

inJHtutS

iCOPHONE, SEVERINO,

& THOM. BARTHOLINO.

POrci Anatomen quam fuo tempore exhibuit CO-
PHO, SEVERINUS in Zoot.p. J9c. &c.
proponit , fuperficialis ha* valdi cum fit, noluimus
hoc loco eam adducere.

Idem Severmut varia quoque obfervavit , quicum
plenins ab aliis podea declarata , non eft quod hic a nobis
proponantur.

Nolo inquit BwnMmur Hift.67. Cemt. x. qu* C*-
phon de Porci Anatomiafignavit, & Severmut in Zoo
tomia repetere. In nonnullis Porcis in *dibus noftris
maftatis quidam obfervavi , qu* trita non funt.

In finidro Porci V intxiculo circa conum con-
textus mihi vifus Nervorum elegans , feu fibrarum , qu*
cum Valvulis nihil habent commercii , colligantquecar-
nofbs parietes.

Id Sipto Coxdis hic Ha/hiz 16(0. plurima /J-
nmins pili magnitudine pervia erant, qu* fty Ium levi-
ter adactum facili admittebant, deducebantque in fini-
drum Ventriculum , ubi renuis membrana velut Anado-
molis apponebatur reeredum inhibens.

In Umo tot cellulx quot Porcelli , fed numerus
horum numerum papillarum excedebat.

P o x c 1 l l 1 longitudine minimi digiti vifi , in his o-
mniacartilagino/a. •

C o x bene formatum, candidum, Ventriculis excava-
tum. Ejus Auricul* rubentes.

Hi pax molle & rubrum indar fanguinis concreti,
univerfum occupans abdomen & intedinis fupcrdratura*
Intistina candicantia , Vermiculorum a-mula.
Visrxicuuj vacuus & parcus.

R 1 m 1 s majores quam pro corporis proportione.
Capsulai flaccidi.

Cixsbxum fluidum, venulis confperfum.

Situs porcellorum in Uteroed oblongus, pronoea- ,
pite, extenfis pedibus.

Ex umbilico tria V asa umbilicali a diftin&i
prodeunt per transparentem funiculum confpicua , ma-
jor Vena, laterales Arteri* exiles, diflin&is dcinidi ra-
mis per Choiion difpcrf*.

Amn 1 os tenuilfima, in qua mucQs &copiofum fe-
rum continetur.

Allan toidis aqua limpida referta VeficioblotP-
g* formam refert cum collo excrementis vii id ibus refer-
to. Rode ab x/fquap. dep&a , fed globofior una par-
te extrema indar cucurbitx.

C n o x 1 o n carnol ius circa utrumque finem , & in
medio, ubi Vafa umbilicalia inferuntur.

Intixiox Utixi S u bs t an r 1 a camofa pa-
riter cui Chorion adhaeret facili feparabilis.

NO-

De P o

NOTATA

cerebro:

DE CirIbro & Nervis vide qui ex WIL-
SIO cjp. de Ove adduximus.

NERVIS.

DB Ni a v i optici conftitutionc vide qu.t hic pro-
ponuntur ex MALPIGHIO capite de Bove.

SPINALI MEDULLA.

DE Sinibus Spinalis Midvlls , aliifque
eo facientibus, vide quz ex WILSIO hic adduxi-
mus capite de Ove.

NARIBUS.

DE Tubulis Narium videri pofliint qua; hic
habentur ex SCHNEIOERO capite de Bove.

MAMMIS.

DE Mammarum papillarumque Numero & Situ
vide caput de Cane.

VENTRICULO.

O , &c.

I05

duorum digitorum latitudinem in circumferentia fc ex"
tendit, connexa fubje&i tunica; Ventriculi.

Ad pylorum sifx.fubftantiiferi carnei, pollicis trans-
verfi habens longitudinem , digiti minimi latitudinem »
continuatur tunica; Ventriculi modii nominati, fic tamen
ut hic nervea tegere tue, quam & crufta carnea incrufta-
bat. Fihrioui hic adfunt refht funt, crufta quoque
obdu&x , a bafi ad mucronem (qui a tunicis fubjc&is li-
ber eft , quo melius pylorum obturare poflit) fe exten-
dentes.

INTESTINO.

GLandulosi plixus in inteftinocrebrd hic ap-
parent , & tanta eft glandularum in Ileo caterva, ut
ejus extremitas ad duas propi fpithamas iis denfim con-
fit* reperiatur. PAYERUS Je ghuJ. inlrjhn. vide
caput de Cone , fele , Bov», Lepore, 8cc.

PANCREATE.

DUctum Pancrxaticvm intra duas inteftini
tunicas deferri HICHMORUS treJit , fimilitir
ac in Vaccis, Canibus, &c. Eundem fimplicem dari fe-
geranunque abiiario inteftinum ingredi docet GEA-

LIENE.

DE Vasis Splenicis vide qui ex HICH-
MORO habemus capite dc Eque & Certe.

RENE.

IN Ventriculo Porcino AMSTELO-
D AMENS ES menlc Novemb. 1661. hic nota-
runt.

Membrana intima plicis plurimis gaudet, qui-
bus omnes alii deftituuntur.

Extima, qui 4 peritonxo efledicitur , feparabilis
eft A fecunda > qui camofa , Cc ut non mali pro carnofo
Mufcuio haberi poflit. Fibri hujus Mufculi tendinibus
fuis, varii unitis, membrani extimi adhirent, &in
eam delinunt.

Inter hanc & intimam qui vulgo pro tertii habetur
intercedit siis, tenuis, ab aliis feparabilit, perquam
V afa copioii (qui lubindi ad intimam penetrant, quam
variiitidemperreptant) diftribuuntur.

Interna alba eft , nervea , denfior , fubftantia ru-
bra , firmitir tunica- juntfta , incruftata , notabilis hic
fubftantia ad fundum , minus circa orificia , color au-
tem qui eft ad pylorum luperat eum qui ad ftoma-
chuffl.

Membrana hic nervea erufis fui adhuc pridita,
cum manibus laceratur, duplici cx fubftantia conftare de-
prehenditur , uni rjin cavum Ventriculi refpiclt & glan-
eulofa magis altera qui exteriora, & magis eft nervea.
Fibri ha- glanduloli fi premantur liquorem emittunt in
Ventriculum.

Quod (i fubftantia hic duplex tunicam intimam con-
ltituens confideretur, pannum heteromallon (beluis Feln
aut Trypdhftum) referre videtur. *

Tunica intima guli , Venti iculi cavitatem egrefia, ad

IN Rene Porcino Csruucula / obfervavlmus ps~
ptUsrer & numero & magnitudine valdi infigncs,pre»-
f*hi ferum couiofum exhibebant pelvi renrii. A M-
STELODAMENSES.

URETERE.

DE Uritiri ejufque pelvi vide qui hic habemua
ex MALPIGHIO capite dc Cstte.

PROSTATIS.

PRo st atm in Porcis maximi (unt , oblongi , crafli,
Srferi teretes , urethr.e lateribus utrinque adjacent ,
in cellulis materiam mitem craflam, lubricam, albugi-
neam , gelarim ftmilem , continent, in quam per unicam
infertionem , fed amplam , ofbr pollices ultra deferen-
tium & Veficularum exitum in urethiam materiam fuam
deponunt. Pondus unius erat undarum quatuor , & lon-
gitudo ejusdem pollicum quinque. WH ARTO-
NUS rsp.)t.

UTERO.

UTerus Suis non pugnantis longior quam Ovis,
cornua habet iongiftima , utrinque meandris involuta
modo inteftini coli, & in aiitra£hia lios vafa fimilitcr di-
ftributa.

Caruofa eft interna t unies , & molli & concidente,
O adeo

P'igil

1 06 D e P o

adeo ut vix cavitatem deprehendas ejus & cornuum , nili
digitum, vel quid tale immittas.

Tisrts liabet ad mucronem cornuum ceu granis 6.

7. 8. racematirn cohxrentcs.

CetyUiona nullx.apparent nec iu Utero, nec cor-
nibus.

OiVteri anfradus habet ut Vaccinas uterus , fed mi-
nus duros.

In Sue jam pra-g nante , C 11 o a 1 o w unicuique porcel-
lo toti fuum, & Amnios toti Tua, & Auantoi-
dis lateri fua : ita tamen junguntur , ut unnquxque tu-
nica videatur omnium communis & unica: fed tamen o-
mnes funt difcrcta*. Nam inflato amnio limul cum Cho-
rio fibi connexo ubique , flatus ad fequentis porcelli
amnion non pervadit : nec fudor amnio compreflo , nec
urina compreflo Aliantoide , qui velut nodo quodam al-
ligatur extremo amnia

Coiuidovis non magis in Sne apparent . quam
muliere, nili dum hxc cum amnio inflatur: tunc enim
afperitatesmanifeflascerms, quales lunt pori in refrige-
ratis , & deplumatis anferibus . quibus chorion U tero lc-
vitercobxrct. JAC- SYLVIUS.

SECUNDINIS.

POrcinus foetus nullam habet Placentam , vel Zmar,
vel Caruncuhi orbiculare a , fed Chorion & ejus Vafa
tangunt tantummodo Uterum 8c Uteri Venas caufam
ignoro. A Q_U A P. deform. fiet. pari. 1. r. j.

Loco Piacinii UmiKa, imi> etiAm tuber-
culorum per Chorion uterumvi difperforum , gelat mam
quandam vel raucilagineura fuccam W HART O-
NUS hic notavit, tunicasque contigua tum Uteri tum
Chorii rariflima membrana larvique & lubrica teftns.
Hinc etiam chm interior tunica Uteri fuilli tenuis adeo
■fit , ut fuccum nutriritium fuificientem transmittat c
tunica exterior Chorii non minus rara & tenuis fit ad eun-
dem imbibendum . caufam nullam videre fe addit, cur
carnea mole omnino carere Porcus nequeat.

Sui per totam gcftationem nihil carneum accrcfoere,
verbm Chorion iniignitir denfari , & crafliorcm fieri ,
etiam NEEDUAM docet , & cum eo GRAE-
FIUS.

De Utero fuillo, partibusque adnexis, imprimis in par-
tu deciduis ita IDEM NEEDHAM diflerit:
InSue, cujus uterus omnium fimpliciUiiniis eft , defi-
nunt vafa prxdida in membranam tertiam live interio-
rem , variifque ambagibus ibidem pulcherrimi dilTemi-
nantur- Si in prioribus feptimanis fere ulque ad medium
cellationis tempus fedionem inflitueris, invenies mem-
branam hanc tenue Icrum paulatim exudantem , quod A
Chorio confeilim imbibitur. Minimi tamen adhalet
•Utero Chorion , fed quotquot funt foetus Porcini, quafi
■totidem Ova tollis nondum veflita > in Utero tum ab eo-
dem, tum ab invicem fejundi jacent; ut matrice tantum
aperta (ponte ciebantur. Nulla: hic glardulx, nulla pla-
centa. Sed Chorion quod molle & porofum eft, liquorem
Jjwngix inftar exugit.A Venis poftmodum degluriendum.
Sani cauto opus elt , fi hanc tunicam a fubftratis Allan-
toide & Amnio iifdcm non ruptis ieparare volueris. Hoc
tamen tado utraque tunica fuo peculiari humore turgida
comparet, ut & funiculus adime uitra amnion latens.

R C O, &C.

prxterquam quod vafaqaedam ad amnion exporrigar,
ad allantoiden vero prxtcr Urachum nulla, faltemnon
infignia , nifi forte capillaria paucula a funiculo propi in-
grenum Urachi fpargantur , qua: tamen brevi mtrA digiti
unius aut alterius latitudinem delinunt. Allantoidcs tan-
dem caute (digitis non cultro) feparetur ad Urachum
ulque , & tum demum aperiatur amnion: quo fado ef-
fluentem liquorem ad libitum vel abjicere potes, velin
futura experimenta refervare. Hinc ad Fretum progrc-
dere , cujus abdomine aperto, videbis Arterias umbihca-
les reda ad aorta: finem tendere. Venam ad Hepar ; qui-
bus ab Uracho drvifis , ( aut fi placet ante divilionem , ne
inter dividendum tenerior Urachus frangatur) lihtrura
tibi erit , vel vulnerata vetica inde allantoiden inflare, vel
Aliantoide (qua: hadenus integra fit oportet) aperta in-
flare V eficam. Hifce peradis ad Cor accedere licet, ibi-
demque tum foramen Ovale in auricula dextra quxrcre :
tum etiam canalem arter iofum in arteria pulmonali,
item canalem venofum in Hepate invcfttgarc.

In fine geftationis res paulo aliter fe habent, Chorion
nempe crallitiem non contemnendam acquifivit, item
tubercula quibus utero (licet non admodum tenaciter)
adhxret : interim fretus invicem ita ardi adnafeentibus
Choriis agglutinantur, ut vix ull^ arte, nifi, tum Cho-
riis, tum intcftinahbus tunicis ruptis, feparari poliinr. Id-
que eo magis quia farciminis illius portio obfor.ga, qux-
ab uno porcello exporrigitur fuper Chorion proximi re-
cumbrt.eique paulatim accrefcit. Summa tamen diligen-
tur adhibita Allantoidcs integra eximi poteft, & inflari

F OE T U.

IN Utero Suis reperi genicurasaliquor. 8. velx.die-
rum, & vidi in medio Uteri ubi Cornua utrinque ab-
fcedunt fubftantiam pellucidam VitreoOculi humori li-
milem , membrana: inclutam , in cujus medio erat pun-
dus (anguineus circulo fanguineo , ut in Ovis gallinaceis,
circumdatus , a pundo videbatur prodire Vena & Ar-
teria , ex quibus ramusculi multi per fubftantiam femina-
!cm clillr ibuebantur. Veiicis pertuli*» effluxit aqua &
vilcufum quid feminis naturam referens. COITE-
R U S.

In Utero Scropha: Silveftris quatuor fartui contine-
bantur,quorum qui collo Uteri proximus erat Chorii alte-
ram extremitatem biiurcatam habebat, parte ejus in al-
terum cornu adfcendcntc, parte verius orificium Uteri
prolapla. Membrana cuilibet fretui quatuor erant, pri-
maCioruH , qua: tota in rugas annulis iimiles corrugata
erat , ubique refpondentes alias rugas in tunica interiori
U teri inveniebat. *Per totam Chorii fuperficiem diflemi-
narx erant infinitae macula- alba:. Ovales, magnitudine le-
minisanifi, quae quibufdam in locis fe invicem continge-
bant , extera parum A feinvicem remotx , in medio o-
mnium macularum rubri quid emicabat: maculis Chorii
fax in Utero maculae reipondebant , & fitu& magnitu-
dine iis fimiles; quibusdam in locis Chorii macula* ma-
culis Uteri firmiter admodum adhxrebant ut pro Coty-
ledonibus eas habendas vix dubitaverim ; Reliqua Cho-
rii ut & Uteri fuperficies innumeris cavernulis erat afpe-
ra ; Secunda u/IVantoider , cujus humor parvus erat&
flavis excrementis fddus ; Tertia isimmoi cujus liumor
itidem parvus, fedlimpidus&tautillumglutinolus, ple-
nus

De P o r

nos globulis flavis (ibi invicem adhanentibus ; Quarta
memtrana ftetum pilis jam tum veftitum arfli umliquc
ambiens, ut Scspulchrc inveftiera fingulos pedes , ungu-
las , caudam , auriculas ; folum Os cum narium forami-
nibus,umbilici ambitu, & pudendis, nudum erat reliftum ;
in ciliis fopcrcillisque oculorum pili longiores extra di-
&am membranam extabant. Novo experimento patuit ,
ore nutriri foetum in Utero , quandoquidem non mod&
Amnii humori fimilis humor in eorum (lomacho reper-
tus fuerit , fed etiim confpefti ibi fuerint globuli (olidi ,
magnitudine figura & colore iis fimiles qui intra Amnion
erant, quos globulos Inteflini reftt excrementa foifle.refi-
dui in eodem (nteftino globuli prxdiftis fimillimi evin-
cebant, quid amplius miramur Cutis excrementa infer-
vire nutritioni , liipfa ani excrementa in ftomachum re-
vertuntur ,■ fcilicet qua: primis a formatione diebus ab in-
terius fluidis in extemum fluidum per capillaria vafafc-
cemuntur , cum vel fucci vifciditas vel caloris imbec.lli-
tasmulu ibi reliquerit cruda , ctiammiui & cum tempore
in partes fabriliores refolvenda , toties de novo in corpus
recepta in eundem circulum percurrunt, donec acria red-
dita , ubi fcmel in fluidum extemum feu amnii liquorem
depolita fuerint, ut fenfurn nimis tenentia , rejiciuntur
ab animali, illudque ad exitum (limulant. STENO-
NIUS Oif. 89. /1*. t Da n.

OSSIBUS PORCELLI.

IN Maxida inferiore antrorfam utrinque Dentei fe
exliibent trer, qui fc extrorfum fecundum maxilla-
longitudinem 1 ncutiquam , ut in aliis , furfum > exten-
dunt, fequitur utrinque dem Ungui , incurvatus, in fexu
virili, qui in muliebri non adeft. Huic imus adjacet, fc-
quuntur dentes mola rei, quorum ultimi varie exafpcrati.

Oi jugale procefTu valdi magno gaudet ciica meatum
auditorium.

Meatui auJhoriut profundior quam in Capra ; Pro-
cefliis hic etiam adeft jljlaJei , loi^rus, crafTus, validus.

Vertebra coUi feptem , harum ultima proceflum exhi-
bet longum pofticum._

Clavicula loco odicula hic fe offerunt duo , coftx- As-
periori unita-

Sternum fex conftat oftibus, quorum fupremum &
ultimum, exiguum, terueque, reliqua majora & latiora,
ultimo Cartilagines fcutiformes junguntur.

Coda adfunt xiv , vera feptem , & totidem fatfa ,
cartifaginibusprzdirie, ut in Homine.

Pedis anterioris Humerut humero Hominis Capratvi
refpondet. Pars ejus altera, eodem feri modo ut in Ho-
mine, ulrz jungitur; hax radio, longior , oiliculo alio
longitudinem augente, cum alias eo brevior.

Carpur quatuor componitur oflibus, fimilitir ac Me-
ta caput, horum media Jongiora iis qua: utrinque adja-
cent, crallioraquc. '

c o, &c. 107

Digiti fequuntur quatuor , ex ofliculis tribus com-
pofiti

Or facrum, cui Os Ilium jungitur, Vertebris conftat dua-
bus duris fatis.

Caudam xxiv. conftituunt odicula, & plura.

Innominata Offa iis qua: Capra: fimiliafunt.

Offa femorit , FateUa , Tilia , Fibula humanis fisi
refpondent.

Sub ofle Tibia: Tali Oscum Calcifermi refidet, cu-
jus proceflus valde longus, Hifce fub jacet Os Cubiformc.
COITERUS.

Apri Indici

ANATOMEN aliquam
Ol.AUS W O R M I*U S
In MUSEO
Verbis hifce proponit.

ANno 16 j 7. Lugd. Ratav. fe&ioni publicx fubjeee-
runt in Schola Academica , in quo quz inventa par-
ticularia ita ad me perfcripfit Vir Exper. D. Uennena
Fuireniut , fimulque pilorum fpecimen transmilit. Por-
cus americanus quam fecuimus parvus erat, saris lon-
gioribus , variccatis ex albo & nigro.

H 1 p a a nullo ligamento falpenforio in abdomine
continebatur, fed per membranam vertebris nedebatur.

Liun longitudine duorum palmorum craftitie digid
unius, non fub coftis lateris finiftri fitus, fed transverfim
in Abdomine mediante peculiari membrana adipofz Re-
num membrana: jumfhis.

Vismcvios duobus quafi cornubus dotatus ,
quorum alterum circa fuperiorem , alterum circa interio-
rem ejus partem cxftabat.

Folliculo fsllis carebat.
iNTtsriMA tenuia ad dextrum latus, loco paulo ela-
tiore, craflaad finiftrum decliviore fita erant. Longitu-
do totius fiftulz Inteftinalis 34. pedum Geometricorum
erat.

P u l m o s 1 s in vij. lobos divifi , utrinque tres , unu»
in medio circa Cordis mucronem, utrique parti com-
munis.

Supra (pinam dorfi propi lumborum odis Mu-
m a erat, cujus circumferentia imperialem magnitudine
amuabat , <jua lac proli pra&uiflc videbantur teuari glan-
dula: fubftratz , ineasenim Vcnzvariz,eaxjue magnz,
inferebantur , papilla: ver6 fub Ventre nullius ufusefle
putantur , iis enim nulla- grandulz, nulla: Vcnz qua:
pro lade generando fanguinem vellerent aderant. Alle-
runt tamen ii qui in Bralilia vixerunt Lac papillis exhiberi
qua: fub Ventre funt. Vide Uijl. 69. e. 1. BARTHO-
LINI delineationem , vide apud MarKgraflum.

io8

De Rano i fero, & Rana Arborea.

C A P. XXXI.

' De Rangifero.

IN RangiferoMaremcnfeOdob. i67i.hxcvifa.
Tres IsmsiciiDKis curviliue n erant in
Redis Abdomini/ Mufiulu, quarum mfirior pollicis
latitudinem xquabat, reliqua dux anguli lores , ut veri
pateret interfediones illas cflc tendines inter carnes in-
terceptas.

Coicum In terti iram erat 'r uinx longum fine cochlea.
Intistina fu ferior* in fcptem gyros fe involve-
bant , inferiora in novem. Duobus a. modis diveriis in-
volvuntur , uno ubi orbes feinvicem ambiunt in eodem
plano, illi impofiti fibi invicem facculumformai.texpan-
fura manum capientem. In InteOinis autem duo fibra-
rum genera funt , exteriores fecundum longitudinem, in-
teriores hcliciformes. Ab Intertino Ccecofuum initium
fumuntlntertinorum circumvolutiones. Longitudo Inte-
ftinorum ulnas 44. continet. Pulchra quoque cft Vena-
rum mefaraicarum Anaftomofis.

Risis iuccistuu ii figuram Renis& ma-
gnituJinem olivx rcprxlentabant. cavitate donati.

Rinum figura rotunda 8c oblonga , fubfianria ad-
modum tenera. Dexter Ren foveam in Hepate fecerat ad
dextrum latus finifier Ren detnifus fuerat, incertum
morbi vitio an fecantium.

Circa planum inteftinorum Misixmivn latum
j. vel 4. digitos, ubi & Vena porta ambiebat ultimum
gyrum Inte(linorum,& glandube fbvij.per eundem gyrum
difpofitx confpicicbantur > quarum alix oblongx , alix
fabx funiles.

Pulmonis partim miniati celari/ patjim nonnihil
obfcurioris , refolvcbantur in exiguos labor communi
membrana ardi inter fe connexos, (icut Renes in urfo vel
potius in Vitulo. Indextroiv. infiniftroiij. lobivifeban-
«ur, quorum uni i parte dextra foramen erat fuperius an-
te bifurcationem folitam.

L 1 1 n V entriculo adhxrebat St Diapliragmati, latitu-
do ejus ,J. ul. longitudo I. ul.

Dux HyJatiJer m Omenti circumferentia , una ma-
ena inrtar Ovi gallinacei , altera parva inrtar Ovi co-
lumbini, quarum fingulx aquam punllimam continebant,
illa tamen prxter aquam materiam quandam gypfeam
pifi majoris magnituefine in fe compledcbatur. Et mi-
nor velicula lymphatica in rnajoti continebatur quafi
prxgnante. V identur lix hydatides in Cervorum genere
naturales, in aliis antea a me vifx.

Hi var reperiebatur ablque lebir, alioqui dux ad-
fuere incifioncs, una fupra Renem, altera circa Hepatis
medium.

Hvxot Cxist allisus magnus & aliquanto
compidlioi.

In OE sopii aoo fibrarum Ipiralium duo genera i
partibus oppolitis defeendebant , oc alternarim feinvicem
(candebant.

Glfn.lula fu fenor Cutiuti major erat quam in uria.
Plexu / Chorei Jn notabilior quam in urfa.
Ciiidiui lamellxalbxcralliorcs quali in uria.
Strix io cor for e finato diilindiores quam Urfx, erant

etiam multx ftrix confpicux intra fubrtantiam fecundi
Paris tuberculorum , qux a’'3s appellantur tlialami Ner-
vorum opticorum.

Ductus salivalis exterior tfefcendit. Vcrfus
angulum inferiorem maxillx , ut in Vitulo.

Inter Radicem bngux & Epiglotridem fpathim erat
i. digitorum transverTorum fubftantia membranofa in-
terveniente.

In Tonsillis erant novem Carem uU per re-
dam lineam fitx , quibus apponebantur alix ad latus ex-
terius: funiles Cavernulis in pulmonibus avium. STE-
N O N I U S in *A8. Dan. iAnn. 1671.

C A P. XXXII.

De Rana arborea.

FAbrica interior Ranx viridis arborex, qux Ger-
manis jHaub fcofcfl vocatur , paucula quxdam
oftendit, quibus vel a Rana vulgari aquatica tan-
tillum recedit , vel ad Bufonem accedit , c6m multis per-
fuafum ex genere bufonum efle , ilhsque Veneno turgi-
diorem.

D 1 o 1 t 1 pedum extremitate fua rotundis muniti tu-
berculis , quales in Rana vulgari non vifuntur.

H 1 p a a rubicundum , quatuor lobis dillindum.
Folliculus ullis diluti cxruleus.
Pulmonis veficulofi quidem , fed valdi parvi.
Strix pingue imu oleofx , ut in Rana communi tefti-
busannexx.

Coa albicans ttt in bufone , ejusque auricula dextra ,
finiftra intenft rubet. OL. JACOBiEUS TraB. Jt
Sili/.

C A P. XXXIII.

De Simia.

A N A T O M E ejus

infirent*

JACOBO SYLVIO.

N Simia Mafcula Aponeurofis ert mufculorum obli-

dit : alligatur infernx parti lobi imius Hepatis, „
fupra fundum Ventriculi afecndit. Hoc emoto Intefii-
num colon nigricante colore (quia, opinior, herbis mul-
tis vefcebatnr) triangulum, longum fefquipede aut plus,
cellulis permultis alte ftriatum ; per hujus latera duo me-
dia ab intertino Coeco dux nervof» ceu corrigiolx , un-
gue dimidio latx, ufque initium inteftini redi feruntur:-
per latus tertium Venx mefenterii inferuntur. Hocln-
tcllinuin ad fundum Veficx fuper Os facrum ferpentis
modo inReditur , ut illi annexum redum Intertinum
etiam ibidem anfraduofum, & longum fefquipede. Idem
colon ad fines loborum Hepatis receptum refleditur ad

lute-

D K S

loteftinum Coccum humano perfimile. Inteftinura tenue
admodum breve in limia.

hepar peritona» multis locis annexum. L>m qoam-
minimus, longulus, fedvelut dentibus concifus. Te/iei
humanis majores. Venis per epididymidemambage via-
rum deftributisu Erat enim fimia vervece paulo minor.
Pudendi tunica qualis homini fed laxior. Glam obtuiior

3 nam Homini. Parte inferna meatus eft urinarium, in me-
io meatus eft Cupri amplus, & femen fanguinemque
continens , inferni exitum raanifcftum non habebat, for-
tafle ob continentiam. Renibus & Cava emotis , videas
tendonesrobuftiflimos mufculcrum in fpina interna lum-
borum accumbentium , k quibus in magnum trocluntc-
rera infertis tollitur crus. Ibidem videasex duobus ^on-
dylis lumborum concurrentes nervoi duos unum etheere
craflum.qui in cras medium defeendit.

Super Diaphragma r en» eft , ex Cava nafcens fub cor-
de , qua? fecundum bafm ad finiflram cordis auriculam
fcflinat : inde divifa Ramum bifidum mittit duobus me-
fopleuriis, utrinque reliquum defeendit ad reliquas fex
coftai inferiores dextras & liniftras : fupra Cor item alia
Vena /me pari , qu* dextra fpondylorum parte defeen-
dit ad o£io coftas inferiores nervi (exta: conjugationis ,
pars qua: ad radices codarum fertur ad Imgux radicem
reparatur : reliquum defeendens non involutum mem-
brana communi cum carotide, ut in Homine.

Mufculur JjuJJimur fuper infernum omoplata: angu-
lum fertur, deinde imotcr.dorte in brachii cervice locum
paulo inferiorem: parte altera fui carnofa fecundum bi-
cipitem defeendit & tendone inferitur in olecranum. A
parte reliqua coflre inferna: omplat* unut in brachium
prope infertionem latrllimi , ut in Homine. Deinde Del-
toidei ut in Homine. Sub /pina omoplata: unus, Si fupra
unus, ut in Homine. Qui fub fpina tendone in caput bra-
chii carne in ejufdem cervicem inferitur. Sub pe&orali
umu & parte una natus ab exortu re&orum qua: in bra-
chium aponeurofi definit prope tendonem pe&oralisfic
ligamentum fupemum bicipitis : parte altera majore a
reliquo (lerno tendone lato in ligamenta commiflura: bra-
chii & omoplata:& caracoidis. Dicepi in radii initium in-
tus, Brachmur in cubiti initium propi totum, & liga-
mentum ipfi cum radii principio commune. Cubiti fiexo-
rcr in brachio ut in Homine, tubiti' teafirei etiam , fed hi
inGgnes: unus a colla inferna omoplata:, alterafummo
brachio , ambo in olecranum cum germine quodam la-
t illimi. Membranajut ab ofie facro inferno & raufculo
craflo gloutio , tegit modo deltoidis articulum , & por-
tione lui in Os cruris fub trochantere abit , reliquo ut in
Homine. ReBur, Vajlur, Crureur, in tibiam per rotulam.
Sub merobranofo era (fur eft . totum cavum externum of-
fis Ilium occupans ulque Os fecrum , in coronon leu ro-
ftrum totum trochanteris magni definit : fub hoc inferni
parvului in cavum trochanteris magni cum tribus trans-
verfis & duobus obturatoribus fertur. Lumbaris bicep/
totus in trocliantera parvum definit. Trifipnu parslon-
giilima, a tubere incondylum: altera portio inlignis, a
tubere etiam nata, poftico cruri propi toti atKxa, aduf-
que cavitatem inter duoscondylos mediam : tertia mini-
ma & brevitfima , a commiflura olfis pubis , in medium &
(X) Ilicum Os cruris.

iSjbJuBortibi* k tubere in molam & finem cruris &
principium tibia: tendone inferitur , & bona fui portione

I M I A. IO9

degenerat in mufculum carr.ofiim. ^ JJuBor crallior k
commiflura oflium pubis cum lorgocoftdiu , &aponen-
rofi fubcarnola iti tibiam longuli inferitur oblique.

Sub his flexor tibi* parvus k tubere ortus j£>peab-
duftorem , tendone obliquo in tibia: principium fub
Epiphyfi abit, ut etiam abducat , & antrorfum tibiam
totam cum pede vertat. A tubere deinde mediocri ten-
done in iplum tibi* principium interni & antici infcri-
tur. Duo ilii graciles* rabere , quorum interior in Epi-
phyfin tibi*, exterior in tibi* Os fub Epiphyfi : ambo
tibiam flectunt.

Capita gemellorum ofla fefamotdea habent firmantia
in condylis eruscum tibia , •Pophteui utin Homine. In
poplite multum adipis. Plautam in ligamentum craflum
piant* tofi fubditum definit, eftque major quam in Ho-
mine. ioleui ad ufque pternam carnofiis.

Peronni portio major tendone pofteriore poft Epi-
phyfin perones reflexo , Os fefomoides aflumit lub
commiflura cyboYdis & ptern* : poft obliquus in O»
pedii majus inferitur , minor portio tendone in Os mi-
nimum pedis : ipfum ambo extendunt , & hic germen
tendoms 111 parvum digitum abducendum emittit.

Tibili tendo alter aflumit lefamoides 4 regione con>
mifliire aftragah & fcapholdis.

CAR. DRELINCURTIO.

ANn. 1671. in Anatome uiriusque fexus Simia: ICh
DRELINCURTIO inftituta Difcipuli varii
curiofa fequentia, qux oculis inter fecandum fubjeda,qu»
potuerunt fedulitate fuos in codicillos conjecerunt , milii-
que communicarunt.

In Mare.

DE>ct 1 s in maxilla fuperiore (unt 4. Incijbrii, 1. Ca~
miti , & 6. Molares , totidem in maxilla inferiore.
Amygdala cava:, pertufa:& fcrobiculos habentes.
Uvula firma eft & carnofa.

Epiglottis caret mufeulis.

Lixoo* bafi non tantihn incumbit hyoidi fupenw,
fed Si ampleAit ur ejus tuber inferius podici ; papilla/ ha-
bet bovinis fimrles 8c tunicam propriam permeantes.

Pulmo dexter quadrifidus , lobus infimus omnium
crafltflimus , fuper ior mi nhscrafliis , intermedius reapfi
medius fitu & magnitudine. Quartus demum crenam
infculptam habet , qua parte Cav* fulcrum pnebet.
Pulmo fimjler bifidus , & lobus ejus fupcribr bifiu-
catus.

Papilla dux fupra peifhis uti in femellis.
Glandula OEsophagxa nulla:, fedduzinfi-
gnes amygdaloides cum aliquot aliis intra membranam
trachea: Arteria: , qua bifurcatur Sc nervos fexc* con-
jugationis.

Genitali prorfiis expers eft fnenuli ac proinde
preputium devolvitur ad radicem ufque penis, & denuda-
tur glans ipfa atque penis integer.

Balanus confundis virili, excepBo frenulo , atque
prxterea hiatum maximum exhibet, qua parte ligamen-
ta cavetnofa delinunt, & glans utrimque prominet.

V asa JUf ha t enim decurrunt venula & arte-
O f nola

i io D e S

riola ab epigadridi intra ifchii tubera & extremum pubis
Os , 8c per idem loci nervus ab ode facro protenditur per
m edia (angui rea vafa.

Scao#M pendulum nullum ed, fed tediculi utrimque
juxta offis pubis fumma latera, vel (pinam fummamejus
decumbunt extra prorfus abdominis cavum & proinde
extra mufculorum Epigadrii Aponcurofes.

Tunica Elttroidis fibns carneis a cremafte-
re confperfa ut in Homine.

Arteria Spermatica miro lufu fpiratim re-
volvitur fupra Tediculi dorlum.

T isncncs autem ventri Epididymidum adhat-
ret i nili fibrillis paucis & laxis «capite fuo , quo (penna-
tica deferentia admittit , leparacur illi Ius , cauda autem
fua, qua ejaculatoria vafa emittit, tot pun&ula candi-
cantia exhibet, divulfus ab Epididymide, quot i tefliculo
canal iculi protenduntur.

Totus penis duobus ligamentis cavemofis a tuberi-
bus ifcliii gaudet.

U a e r ii a a plane carnofa.

Vasa ijAcutAToau retro veficam tendunt in
corpulculaprxdura, mire antraduofa , ut & ipfum ini-
tium Epididymidis-

Coapoaa clanduiosa duos velat nates circa
veficx cervicem fupra Sphin&crcm exhibent.

Umbilicus retra&us fed funiculum nerveum ha-
bens vj. lineis longum, in medio albi line*, vakft hic no-
tabilis,qua pane Vena umbilicalis in jecur prodit & Ura-
chus eininet •

Adeps nullus inter panniculum carnofiim& cutem.

Musculi pyrami Jale/ nulli.

Musculi reBi carnofi fupra pubem. Interfe&io-
num mufculi refti vefligia duo infra umbilicum & inte-
rius unum dire&o umbilico , quartum & quintum fupra
umbilicum interius , exterius vero nulla vedigia.

N i a v i lumbare < Mufculum transverfalem perreptan-
tes refle&untur ad re&um interiorem juxta camohtates
ejus intra fcdiones nervofas.

Mammaria prodiit d latere odeo Xyphoidis , cu-
jus interiora Diaphragmate connexo opplentur-

Diaphragma proinde cohxret Xyphoidi odei
interius & nothis codis extremis.

Mammaria non attingit nifi fecundam interfeftio-
nem nerveam Mufculi rc&i (upra umbilicunt,nec occurrit
Epigaftricx.

E p i p l oon adipis expers, vafis turgidis, nullis glan-
dulis confpicuum, protenlum ad veficam , & velutiflacco
Intedina concludens, Intedino Coeco juxta ligamen-
*um tertium & fupremum firmiter cohxrens, juxta colon
autdm adfcendens firmiter connatum . prxfcrtim qua par-
te in hoc (imia Intedinum illud colon& veficulam con-
fcendit & contegit , atque ab illo maximi coloratur una
cum pyloro Intestinorum gracilium.

Pancreas immediati fubdratum Ventriculo jux-
ta decurfum vaforum fplenicorum , i quibus dextrorfum
vel fmidrorfum vafa accipit.

Pancreas connatam principio fuo capiti Renis fi-
nidri & caudx lienali neutiquam Diaphragmati-

Vasa brevia Ventriculi i Lienis hma oihx

Lien triangularis 6c craffior quam in hemina pan-
creas excipiens.

Intestinum primum tenuium five Ecphyfis re-

I M I A.

torquetur i pyloro infra Renem dextrum fibi fubdra-
tum, & colon fibi adjacens, i dextris, meatum hila-
rium communem & truncum portarum , a finidris , &
transveriim incumbit trunco cavx adfcendcntis fub Ar-
teria mefenterica , circa quam & portarum mefenteri-
cam velut trochleam potelt revolvi , & tota fua longitu-
dine non nifi duos pollices iquat

Ecphyfis hic non fubdernitur toti Pancreati , fed di-
midi* duntaxat ejus portioni.

Dum enim refl editur Ecphyfis circa emulgentem fmi-
dram & ejus Renem, pancreas ultra tendit intra Lienis
caudam , Ecphyfis autdm e6 prrcift loci definit ede Ec-
phyhs, & incipit ede unum, ubi portio pancreatis dextra.
qu^extroReni incumbit deferit Intedinum.

A ptloro. qui videtur fuggrunda elle circularis &
carnofa principio F.cphyfeos prxpodra,ad foramen ufque
intra eandem Ecphydn commune dudui bilario & Wir-
fungiano, praei fe pollex ed Mathematicus, ab illo autem
foramine intra duplicem Ecphyfeos tunicam dilus gra-
cillimus intrufus elt in prxdi&am veficul* fellea: recur-
vitatem , rurfusque ab eodem intedinali foramine idem
dylus compulfus ed in dii&um Wirzungianum.

GlanJuU ad radicem Misinterii & padim in
ambitu numerofi & planz , magnitudine lentuli fed
ovales, ^hufonofet frequentilhmi Venarum cum Venis
& Arteriarum cum Arteriis in univerfo mefenterii cir-
culo.

Extremum Ilii, qua prte fubit monoculum coe-
cumve, materia ficu lenta longitudinem duorum pol-
licum totaliter turgens, ab illa autem didantia circiter
qua tuor pollicum Intedinum idem Ileon portione fua fu-
perna regerebatur & retundebatur magnitudine pollicis
transveriim intra portionem ejus infernam.

Intistinum Crecum extremo fuo fummum vcfid
contegit fupra Mufculum iliacum & pfoas, Vafa fperma-
rica , Uretherem, & Vafa Iliaca, carctqueEpiphyfi ver-
miformi, qualem Homines habent.

Colon cohiret infra Renem dextrum Peritonio
&ipfiReni, primooue tenuium Intedinorum , & exinde
citra cum Ventriculi fundo nexum retorquetur Lienem
verius, ubi &angufhim& cellularum ed, Scpod varios
gyros, longe majore^ quam in Canibus .definit in Redhim.

H jmorrboiJ j!u va/a A principio Veni Splenici , non
autem a mefentericis.

Vena Spermatica dextra craffa & ab interiori
trunco Cavi adfcendentispollice infra emulgentem Gni—
dram enafeitur , furculofque emittit finidros in membra-
nas vicinas. tsBrtcna Spermatica dextra a trunco an-
teriori aorti pauli) infra emulgentem fmidram enafeens
fub Vena emulgente intercruciat Cavam afcendenteni ,
qui fiqver inequitat , & conjungitur Verix confociali e&
pracifd loci ubi Vena inferitur tuum in truncum. Smi-
Jh-a ('ena Spermatica inferitur in Emulgentem juxt»
truncum Cava , & confocialem Arteriam admittit eo
pracifd lod, ia qua enafeitur dexter.

Aorta defcenJenr mox atque bifiircatur equitat, 8c
adfcendenti cavi incumbit.

Urrt hiris fupra Pfoas mufculo & Iliaco atque
fiibtus vafis fpermaticis quibus decuffatim lubltrari funt
etiam quibus vafcula admittunt, fefe refledhmt inUy-
pogadricam , decuflantcs Ramos Iliacos & Ejacula-
torios.

OEso-

p * s

OEsopuagus fubit abdomen intra portiones Dia-
phragmatis eradas & camo fas a tendinibus enafeemes
non vero permeat circtllum nerveum.

Vesicula vellis longa i,1, pollicibus a fiindo ad
cervicem ubi recurvitatcm habet maximam , dimidiate
liaret merfa fubftantix jecoris.

• Capsula atlabilaiie triplicem fcrobicu-
lum liabent , quarum liquor exprcdiis linguam non ia
condringit , uti in capfulis femineis.

R i s dexter cum fuis vafis longi fuperior finiftro.

J icor i s lobi duo juxta umbilicalem Venam ; quo-
rum fecundo incuneatacratvcficulafellis, duoalii Ven-
triculum ampledebantur cum lobulo quinto fe inferente
in fpacium Ventriculi intra orificium utrumque.

Par s u p i r i u s nervorum brachii oriundum k fo-
raminibus vertebrarum cervicaliam , trarfmictitur per
crenam cervicis externam Omoplat* fub acromio inmu-
fculum infrafpinatum cum concomite Arteria.

Musculus iraciiii biceps inferitur in tuber
interius radii & flexor eft cubiti, idqueidcoquia cubitus
cum radio comeditur.

Musculus unui ejl longus a brachio fupra Mufcu-
los amnes recubans , ii. feritur fub tendine extcnforjs pri-
ma’ pollicis Phalangis in Radium infimum & externum.

Musculus Rudinus externus fubjacens Ungo trans-
mittit tendinem gracilem & teretem fub tendine exten-
foris pollicis in Os carpi ex mediis diredo : ejus focius
proruis diftindus ab iulo origine, ac proinde mufeub illi
duo non condituum bicornem uti vulgo feribitur, fed
mtifculum ab ipfo origine di vcrfum,& luc poflremi tendo
trajicitur cum priore fub primo pollicis extenfore , & ul-
terius tendit fub tendine fecundi pollicis extenforis, & in-
feri tu r in Os carpi i diredo indicis & medii-

Mi ifculus Cubit.fus externus non oritur fimpliciter
d cubiti olecrano, fed ab iplb cubito, & incumbit toto fuo
corpore olli cubiti exteriori , & transmittit fuum tendi-
nem per crenam extremam cubiti in Os Carpi in regione
auricularis.

Mufeulusextenfor communis digitorum manifedife-
jungitur a mufculo exiliori, qua tendinem bifidum fub an-
nulari ligamento mittit in auricularem & annularem.

In Femina.

PA p i l l * liic dua; pedori infunt , pollicis diftantia ,
circa circulum earum fibr* nervofe varia: , Nervi iti-
dim a Mufculo nedorali eas accedunt.

Coe IUM valdi delicatum.

Umbilicus retradus, nullatenus prominens.
Pasniculu* caenosus cuti coliatrens nullo
adipe interjedo , odifofut nullus.

Linea alba magis confpicua a Cartilagine Xi-
phoidc ad umbilicum , quam ab umbilico ad pubem.

Glandula Axillares & Inguinales
numerofe , fubrotundx , ' pla'n* & nigricantes j ingui-
nales macra , numero decem.:

Musculus oblique descendens ab odo
codis internis, idque i fpatio externo.

Rami Vena Azygos & AeteEiaeum
Jntiecostalium permeantes Mefople urium infe-
nintur in odo capita M ufculi obliqui defccukutis.

I M I A. m

Rami Mammaria in caput Mofculi longi fe-
runtur.

Tendo Musculi longi a primd coftd & clavi-
cula.

N a a v i M ufculi trtnsverfihs porredi in Mufculum
redum , in eum paria lex tendunt > qua: intra umbilicum
funtmiuora.

Aponeurosis M usculi Ricti in confinium
prini* coda: & clav icul* tendit.

Musculus Rectus carnofus inferitur pubi circa
tendinem & pyramidalem.

Intersectionum in hoc Mufculo veftigia intra
umbilicum tria > fupra duo. h*cque tantum interius ap-
parent.

Obliquus adscendins infertus aponcurofi
fua extremis cartilaginibus quinque codarum (puriarum-

Transversalis a lateribus Xiphoidis cartilagi-
nis & extremis internis quinque Cartilaginibus codarum
notharum.

Cosi a hic duodecim, notharum prima inferitor in-
tra Cartilaginem Xiphoidem o fleam, & Sternum.

Musculus latissimus mentum untverfum fit
buccas obtegit , qua parte limi* faecum formant, intra
quem efculenta recondunt.

Inhxret qua tuor Apophyfibus fpinofis dorfi inferio-
bus, conneditur cum Cucullari.

Caro Musculi pectoralis non confunditur
cum Mufculo Redo.

Muscululus pectoralis abuniverfo demo,
laterali clavicul*, protenditur in brachium fuperiusfic
interius , & contegit Nervos per axillam tendentes in
brachium. Inferitur cartilaginibus ultimis Codarum ve-
rarum & prima: notharum.

Musculus dentatus minor ab extremis
tribus Codis fupernis juxta Codarum illarum cartilagi-
nem tendit ad claviculas, Maioe a codis novem fu-
pernis & Apophyfibus rransverfis cervicalibus oritur,
contegitquc Nervos in brachium tendentes intra Clavi-
culam & primam collam.

Musculus Cucullaeis xque ac in Homine,
tres motas habet , furfum . deorfum , reti orfum ; inferi-
tur toti fpin* & bali omoplat* & obvolvit Mufculum lia—
pralcapularem & levatorem omoplata: proprium , & in-
teritur in acromion & extremam elavem.

Levatoe omoplata ab Apophyfibus transver-
lis cervicalibus in acromion & extremum Clavicul* ex-
tenditur.

Suprascapularis transmittit fuum tendinem
fub extremo Clavicutefic acromii in tuber anterius bra-
chii juxta tendinem rautculi infrafcapularis,

Infrascapulaeis transmittit fuum tendinem
in tuber anterius brachii fub Apophyll Anchoroide fub
tendine Mufculi bicipitis , fimilitir ac in Homine.

Deltoides ab univerfa feri clavicula , acromio ,
& fpina omoplata* tendit in brachium medium , fupre-
mum & anterius.

Crena exterior in brachio fulcrum eft brachialis po-
fterioris & mufculi deltoidei.

Musculus ct avicularis inferior eftumisex
dilaUtoribus xv. pedoris, liicque eft fub Clavicula, ideo
fepi Jnfraelovieulons vocatur , tendit in coftam i. & a.

Cavitas Scapula intra suraia & su-
pra

I 12

De S

vra s p in at a obducitur perioftio infra mafculum uti
in temporali mufculo.

Musculus rotundus m i n o r initiem tuber definit
in quod infra fcapularis > fed paulo inferius.

T endo ixrixsoiis friant philangis pollici t tra-
ducitur per trochleam radii externi & infimi.

Extusus alter oriundus 4 cubito externo per
olecranon Juxta cubitum externum transmittit ten-
dinem fub annulari ligamento in pollicis phalangem ulti-
mam.

Glanduljs Salivalis ad angulum maxilla in-
ferioris oblonga?, laxa?, molies, albicantes.

Distis lueiforn quatuor, Clium duo, Moleres
utrinque quinque.

Parotis olasdula contegit mufculum ftemo
maftoideum s articulationem maxilla , & mufculi pero-
ralis portionem.

Musculus Stirnom asioidius A fummo
fterno & Clavicula tendine robuilo juxta meatum audi-
torium inferitor.

Musculi stirno htoioii non enafcunturab
exteriore & luperiore ftemo, fed ab ejus parte interna
profiinda.

Gustui* Tiiyroidi* & Cricoidi*
cratla funt , & fubnigricantes , & illas permeant furculi
eirotidis ^/frteriad jugularis Perne extern* cum furculis
Nervi recurrentis.

Musculus d i c a s t r i c u s tendinem habet in-
termedium, pollice longum & gracilem , enafeitur autem
non ab Apophyfe ftyloide, fed ab ode bafilari.

Psricranium mufculum temporalem etiam ut
in homine involvit.

Epiploon macrum, vafis turgidis, involvens In-
teftina omnia ufque ad pubem , adharens extremo Hy-
pochondrio dextro qua parte Colon fubftratum jecoris
limbis. Idem aditaret Ventriculi fundo&Colo ut in Ho-
mine.

Jicur opplet regionem Epigaftricam quintuplici
lobo , uno fexto minimo opplens cavitatem lunarem
Ventriculi.

Lobulus Jscoris Reni dextro incumbens , &
annexus membrani forti.

Sex ejus loh, tres majores parte dextra, & finiftra
onus, alter intermedius eft,qui folliculum follis & Venam
umbilicalem admittit.

J « COR i S fufjseufirium litum non modi) a Xiphoi-
defed unciali difuntiaverfus umbilicum, fic& k Xiphoi-
de per Diaphragmatis circulum carneum in nerveutn ex-
tremum ad V enam ufque cavam.

Vina umbilicalis immittit furculas in perito-
meum redo mufculo fubftratum , & non concurrit Epi-
gifinci cum Mimmirii.

V e s.i c u i a *F i Li i s oblonga & angufta , immer-
fa lobo jecoris medio > & dimidia fui parte , ut globuli li-
gnei innatant aquis. Tifi ejus valdi tument, vafcula ab
ea in jecur plurima.

L i r. s (calonum figuri refert , coharet Reni fmiftro ,
& liber eft a Diaphragmate.

P akclias connatum lienali • cauda? & extremo
Reni finiilro, ejusdudus inferitor odo lineis fupra po-
rum hilarium, contra ac Canibus. Subfterniturimmeaia-
t4 Ventriculo & fuperfternitur brevi Inteftino.

1 M I A?

Miatus hilarius intra pancreatis extremum
perforat tunicam externam, multitante tunicam inter-
nam, circiter dimidia? uncia?.

V intriculus rugis interius nullis gaudet.

Vtua in ejus parte interiore valdi notabiles.

Tunica admodum tenues , leves & perlucente* ;
interior propria admodum carnofa , vafa admittetis
varia. •

Abrasa tunica proprii Vafa fimul abraduntur, nullo il-
lorum veftigio in fuperftite tunica externa communi re-
manente.

E tlra tunica exterioris propria omnes re£hc.

Tussici exterior camofis fitris redis plurimis conlper-
fa, & nonnullis transveriis nervofis.

Orificium ejus Juperius nulla vilruli daufum, fed in-
terceptum duplici poftione Diaphragmatis carnofa ab
ejus tendinibus oriunda.

Intistinum breve a flexura pylori transverfim
incumbit trunco Verer Cava? adfccndentis<& fuperfterni-
tnr Vena- porta, & Dudui bilario; fubjacct vcrfiipfi
pan creati.

Colon annexum pcriton.ro interiori intra ioumi
juxta mufoulos pfoas & quadrangularem lumborum.
Annexum idem Ileo extremoqua parte ingrcditurColon,
6c incumbit mufculo Iliaco & pfoa. Confcendens Renem
dextrum Ventriculi fundum perreptans, nec atringens
Jecur aut Veficutam ejus , revolvitur infra Lienem , cui
noncoharet, fed circa illum valdi anguftatur , liberum
dein a connexione retorquetur varii, antequam producat
Redum. Cellulas habet ut in Homine.

Lsgtmcstit Coli tria , unum inferius, duo lateralia
media.

C oi c u m hic caret Epiphyfi & duarum unciarum eft.

l~entCaeili/,Coh & HamorrhoidiUs 4 mefcnterico
Ramo proveniunt , non 4 fplenico.

Glandula cft in confinio Hei &Co!i, qua parte Ileum
Colon fubit.

Glandulc’ Misintirii in toto ejus ambita
coloris aquei, magnitudine tritici.

Rinis gtobofi , dexter intra hydochondrium in-
cumbit cofta xj. & xij. fmtfUr locum liabet intra co-
fum ultimam.

i/Htituda Reuis dimidia unda.

Renalium venarum dextra longi elatior eft finiftr4-

Rene aperto carnis diferimen ut in Homine , exte-
rior quidem nigricans, lineis quatuor crafla , intcrioral-
bicans lineis duabus.

Nullus hic adeps in tunica communi , nec propria.

U r * r i r i s expanfiones arcuatim reflexa ur in Ho-
mine. Vtfi habent fuperni 4 Renalibus , inferni 4 mu-
(culis* •

R *n SncciKTui i a tus fmifter ab emulgente
Venam habet. Idem major dextro.

Artrria aorta intra Diaphragmatis tendine*
progreditur urin Homine.

SmaATiCA Vina fmtjlri ab Emulgente fini-
ftra; dextri 4 truna parte interiore, pollice infra E-
raulgcntem finiftrara.

Visica peritonao fufpenfa ut in aliis brutis.

U R « r u a a rubicunda, folida, & brevis.

Vagina admodum rugofa , monticulum iiabens in
medio > pipiBu extuberans ut in palato, pollicem longa,

traix-

De S

transverfim fcifTa pollicem Ut*. Orificium inierim valdi
folidum. Cervix interior admodum dura , & paulo intra
olcuitim internum duritie cartilaginofa.

OE sophaouj triplici conflat membrana, uti vulgo.

Vasa intercos talia undecim* & duodeci-
ma: codx latera Diaphragmatis perreptant > & illud con-
fcendunt ad extremas ufqne cartilagines codarum no-
tharum inter mediam pleuram & fubdantiam Diaphra-
gmatis carnofam. Eadem quoque Vafa ultimi coda: per-
reptantDiaphragma inferius qua parte oblique committi-
tur mufculo abdominis transverfali , & quadrato lumbo-
rum ad apopbylin luperiorem St externam ollis Ileum.

Cor Iblidum in Ventriculo fmidro laxum in dextro»
praxfurus Conus ejus : firum in pericardio fubfalfurr.

Vafa Coronaria tumida , prxfertim circa Ventriculum
finidrum, aJcpr Circaea nullut

T r ach i * annuit fe habent uti intedinorum fpi-
rx, nervoGsmembraniscolligantur.

Leti nuLMOSis Jtxtrs totaliter divifi iv, quorum
fuperior , bifidus totus , adeo ut fint v. in ea parte , /ini-
tier pulmo bifidus totus, & lobus fuperior ultra dimidium
fui dirifus.

Latus pulmonis incumbens corpori vertebrarum fulco
prxgrardi exaratum.

Glaniuitc nigricantes infra bifidam tracheam nutne-
rofc, motles &fufcx.

OSTEOLOGIA

EJUSDEM.

S Irate Ossa, Musculi varii, imt> & partis
extern* interrxque plurimx , qua ratione ab iis qux
Hominis funt differant. prolixi exponit VESALIUS
F.pifi. JeRaJ. China. Legi hic etiam poterunt qux habet
de odibus E A L O P P IU S.

Odeologiam Simte » fivi Odium Simix & Hominis
comparationem , Antropographte fu,r addit K I O L A-
N U S fii. Hanc traditis Jungere utile cenfemus. Si-
mte inquit caput rotundum eft humano ftmile. Cyno-
cephali veri» caput oblongius. Urriufque Sutum adeo
fitnt obfcurx, ut earum nullum appareat vefligium- Pro-
pterca potihs harmonix dici merenter, quim futurx,
quia rerum conditarum figuram non xmular.tur. Atta-
men Voleherut Coitcr futuras attribuit Simiis , parumab
humanis diferepantes. In Cercopitheco fquimmifbrmcs
deliderantur. Frontis Oj incalvarte baiis (ede, ad con-
jurationem Oflis fphenoidis , transversa potius linea
quam futura didinguitur : ampla oblongaque (cifiura
Homines divifum obtinent , in quam aliud Osinliar cribri
perforatum conjicitur, arftillimeque condringitur. At
Simia Or Frontale ea in parte omnino continuum exidit,
Sc qui nafus principium fumit, non longi ab ea (ede,
qnx frontem condituit, alto & rotundo foramine pa-
rumper a lateribus compreflb, illo foramine quod ner-
vum viforium emittit , nonnihil amplior, excavatum ed.
In ejus humiliori profundiorique lcdc , quatuor aut quin-

Suealia foramina refla & lata cernuntur, lnSimiicau-
ata Os ethmeiifs admodum profuodf in nares defeen-
dit , paulo infra eam regionem ex qua nafus exoritur.
Harmonia per medium dividitur» & umniquc ab Ofle
frontis, quod etiam profundi defeendit, edingi videtur.

1 M I A, 113

Superficiei fcS. t fphenal it, ad narium principium i 11 Ode-
trontis non ed plana & xqualis ut in Homine, fed ed emi-
nenti dima. In poderioii felix « minentia glardulam ex
C'C?rte * rePeritllr foramen exfcnlptum. In felix hujus
fubdantia nulla latet cavitas nt in Homine. Cavit tuli»
qu* fn Apophiiibus pterygoideis exfculptx funtunaxlm.x
« proftindx «pparent. Offa Bregmati/ , CJ Tcmpcrum,
nec intus , nec foris, ullam demondrantvftvifioncm, quafi
ex unico continuatoque Ode condarent. In Ode tempo-
rum Apophyfis Mafiaidis deed , fiylorJis exigua ed.-

Cavitas aurii videtur umca.oibiculatim in plurcs gyros
driata, nec tria Odiciila, Malleolus, I ncus,8c Stapes re-
periurtur , quibus aliorum animantium aures rnlrrufix
funt, (i credimus C afferto . fedegoftmperobfervavi.

Os Zygoma , qua parre ab Ode orbitario procedit, crap-
funi & robuftum ed , atque ejus in medium linei potius
quam didinguitur. In homme vero tenue exidit, & fu-
turi dirimitur.

Simte Fanes rotunda eft, Cynocephali oblonga & an-
trorfum protuberans. Odivero Maxilla fugerim t re-
fpondenthuBi.mis. Sutura? funt harmoniis, Rve rimis fi-
nnlcs, potidhnum ea qu» medium palatum interfecat.
Sed peculiaris futura norarur, ab inferiore orbita inci-
piens , fecundum longitudinem maxillx ad Caninum den-
tem cu jufque lateris prorepit , ipfumquc palatum dirimit.

Maxila inftrior integra ed , nulla linea in mento diP
iefta , brev illima ed corporis pro|»ortione, ira ut ex omni
animantium genere nullum breviorem habeat, excepto
homine. Extremitas qu* cavitati temporum articulatur,
ed condylodis, ut in Homine. Quare non ed gyngly-
moides lixc articulatio , utfcripfit 1'hteherurCmar.'

Simiam Jentihus Caninis & molaribus differt ab Ho-
mine. Caninos quidem habet Jentes humanis limites,
in unaquaque maxilla binos, qui utrimque allidet & ac-
cumbit incilbribus. Singulas radices ut incifores habent,
fed alti&s infixas robudiorefquc , miniis etiam ex anterio-
re parte , quam poderiore prcdasSc angudas. At Simia
cynocephalos dentes Caninos longiores ptomentioref-
que, quam vera Simia obtinet. Molarium Jennum nu-
merus in Homine incertus ed, Authore Galeno: fe-
pius enim in utraque maxilla funt fexdecim , interdum
viginti, nonnunquamviginti quatuor. s/it Simia fem-
per certus ac Jefinitus molarium numerus. Differunt quo-
que Maxillares Simte ab humanis , in figura externa, &
radicum numero, quamvis enim priores duo molares Si-
mi* , ab humanis , aut nihil , aut certe p.irumil derepent,
quia in Simia primus inferior nnutn tantum apicem obti-
net : Attamen in poderiorum dentium meirlis, fecundum
longitudinem maxillarum, profunda admodum linea ex-
Iculpta ed. Quam lineam altera etiam transverla, qux
in quinto dente Simte non caudarx gemina ed , intrinfc-
cus fle etrefecus ad ginguam ufquc protrafla interfecat.
Quo fit, ut linguliejnfmodi dentes eminentias, ut pluri-
mum quatuor in angulis (nam quinto fex dtnt) tres vero
foveas in medio habentes , duarum ferrorum mtttuo fibi
occurrentium modo committantur : quodprcfeftoaccu-
ratifliiuus Author Galenus expltcaic minimi p.a-tcrmi-
liffet , fi molares fimiarum defcripfiflet

Scire oportet Maxillarum radices in Homine non ea-
dem perpetua forma fingi & diftnbui l.cut in Simia , In
qua femperlioc modo fc habent : quippe lingulim<i'arw
maxillx fuperioiis tres radices emittut.t, interioris ma-
P xtl!»

1 14 D e S

xill* molares duas , quinto excepto qui geminus eft. In
altera Simia ttibus etiam radiculis firmatus eft , maximas
omnium quartus obtinet, ficut etiam maximus ipfeeft,
radices magis teretes & tenues, atque etiam acutiores in
duobus funt , qui poft Caninum ftatim collocantur.
Omnes prxterea magno intervallo defiunguntur , non
fiefuidem .equabili, fed quemadmodum in triangulo , lon-
giore, in fine, quam in principio. Adiment autem in
maxilia inferiore propriis alveolis afTix* fecundum ipfius
longitudinem. In fuperiore vero duc ex ipfis ad partem
exteriorem vergunt, una ad interiorem, i regione fpa-
tii quod medium eft inter duas priores. In homine longi
fecus res fe habet , ut fufi hteque explicat Eujlacbiur,
libello Je DcJttibitj. #

0/ HyoiJc humano fermi fimillinfiim exiftit , priter-
quamquod medium ipfius ollicujum amplius eft , quim
in Homine,& pofteriorefede infigniorem ollendit cavi-
tatem , gibbis ipfius laryngis partibus invehitur , fitque
propugnaculum cartilaginis fcutiformis. In illaenim lata
oblongaquc Apophyli , interiores partes Ollis hyoidis
eftormat , qui deorlum adeo producitur, ut inftar clypei
cartilagini thyroidi obtendatur.

Simi* Cervix brcsijcft, leptem vertebris exftrufta,
corpora vertebrarum anteriori parte non funt rotundam
homini , fed plana. Pollie* Apophyfes fpiuol* non funt
longa, &bifida, fed breves , limplices, &acma. Ia
pruni vertebra , nullum Ipine veftigium apparet , imo
nulla fentitur ai per icas , in anteriore parte corporis prima
vertebra humana obtufa quadam eminentia apparet ,
qua in fimia magis extuberat , & in mucronem produci-
tur. Quod fi vertebras Si fpinas breves habet limia, Apo-
phyfes transver fas obtinuit longiores , atque ad anteriora
magis, quam in Homine reflexas. Imprimis verbfexta
colli vertebra , qua hunc procefliim pr* citeris infignem
adepta eft , cumque bifidum , magilquc recurvum &
adduncurp , quam in aliis vertebris. Hic autem Ipondy-
las fex tus maximus ell , propter illas transvertas Apo-
phyfes grandiores, in Simia caudata minor eft. Septimi
Ipondyli transver!* Apophyfes fimplice* & tenues , in
caudata fimia bifida, & fatis longi exiftunt, qu* licet
in Homine limplices appareant , fexto tamen crafiitie non
cedunt.

Prima Simi* vertebra ad finem proccfliis transverfi
afccndentis utrimque foramen liabet. ad nervum trans-
mittendum; quo humana caret vertebra, feptima colli
vertebra in Homine fxpius eft perforata : ui de evenit,

3uod transverfi procediis hujus vertebr* non funt iiiniles
ipophyfibus transvertis colli, fed potias thoracis Apo-
phyltbus transverlis ailimilantur. rertebrirum dorfi cor-
pora parum ab humanis differunt, neque Apophyfes
multum diffimiles funt, exceptis redis ultimarum <1ua-
rum vertebrarum , qu* rediores funt in fitniis, paulum
deorfum inclinant in hominibus. In potirem is vertebris
dorfi repcriuutur quacuor inferni Apophyfes articuli
gratia conftrud*. In humanis vertebris du* tantrlm ro-
tantur , quas etiam in lumborum vertebris oblcrvabia. In
fimia decima dorfi vertebra, infra fuprave fulcipitur, at
in Homine eft duodecima.

Lumbi, inquit Galenur, in fimiis funt longiores quim
in hominibus , fi pro ratione reliquarum partium lioc *-
ftimare velis, nam in homine quinque vertebr* lumbos
efformant , in fimiis non fecus , quam in abis quadrupe-

\ m r a.

dibus fex adfurr. Haram vertebrarum procefTusab hu-
manis differunt. Siquidem transverfi in Homine terete*
funt & oblongi , nonnihil in exteriora converli , cofiula*
rura vicem gerentes. In Simia funt ampli , intro fpedan-
tes, di. inflar fquanmi* tenues: figura caudam hirnndi-
nis referant , aut cornu retortum , quod oblongo acuto*
que mucrone erigitur, ac furfum vergit. Actertia lum-
bi vertebra primo incipit transverfum confequi proces*
Ium, qui brevis eft. Reliqui fubfequentes longiores exi-
bunt. 'Rofteriores proceflus fpinoii non funt redi , fed
fuperni fpc&ant, atque excipiuntur a fupernis incumben-
tibus vertebris, qu* hiatu iivc fciffiira triangulari inter
duos transverfaies proceflus exillente, duminpofterio-
ra limi» fpinam iufledit, eofdcm transverfaies excipunt.

Oblervandnra venit in Homine circa radices inferna*
transver fanim Apophyfeon lumbarium , atque etiam
duarum infimarum thoracis , quidam tubercula magni-
tudine figuraque mcfpiloram nudeos referentia firpius
reperiri , qu* cum in Canibus ik fimiis non liabeantur,
lulpicari pollet aliquis vicem illarum quas pau!6 anti de-
fcripli proceritatum in Homine tenere.

Oj Sacrum fpini fundamentum in Homine , exrribus
vertebris conflatur : In Simiis ex duabus tantfim compo-
nitur, quibus Ilium Ofla copulantur.

Sum* longior eft Coccyx, quim Homini, pluribus
ideo conftrudus Olfibus, qu* juxta commiffuram Ollis
Sacri perforata lunt , medullamque concinent , atque ner-
vos antrorfum & retrorfum emittunt, qu* omnia de-
lunt in coccyge hominibus: cur autem limia vera coc-
cyge carucnt , rationem reddit Fobopiur m Obfervat.
«^7 ai tomi cie.

Homo, inquit Galenm , ex omnibus animalibus Coffa*
curvilfimas habet , propterea larillimum pedus obtinuit.
Simi* latius citeris pedus datum , fed humano angu-
lliu*.

Rorro Simia, tam caudata, quam non caudata, coftas
viginti fex pr* fe fert , cim in Homine tantrlm viginti
quatuor reperiantnr. Harum utrimque funt odo ver*
coftar, in llomir.e feptem, qu* per articulum demo
committuntur. Quinque ver<\ n,>th* coft* non definunt
in peiiedam cartilaginem verius demum invicem con-
ftridi, ut in Homine, fed ofie* magis quam cartilagi-
noli , A fe mutuo defiunguntur. Cofl* in fimia, tam
caudata, quim non caudata, lpatiis vertebrarum atte-
xuntur.

Sternum odo conflat Oflibus rotundis , quoram pri-
mum aliquanrilper prominet-, fupra cartilaginum dua-
rum primarum conjundionem , qu* du* cartilagines vi-
dentur amplexari fuperiorejparte primum Os fterni. Car-
tilagines codarum commiflurisOfiium flemi accrcfcunt ,
duiultim* concurrunt fimul in articulationem ultimi Sc
pcnultinu Oifis fterni. Ultimum Os demi Xiphoidem
cartilaginem referens, imperii longum eft, & teres.

Simu quad Scipuhr Si Chvtculii Homini maximi
fimilis eft , Authore Galeno. Clavicula incipiens i pri-
mo fterni ofle ad medium coft* redi procedit, inde ad
acromion ulque multinn curvata intumefdt : huic articu-
latinio interjedum eft ofliculum , quod in Homine ad de-
cimum odavum annuin, & ultra, appendix exiftit : at in
Simia, nec illud ofliculum , nec illius veftigium ullum ap-
paret, imi pars illa robuft illima eft.

Simi* & Hominis Omoplat * omnino firailes funt.

Uume~

D E S

Hument Simi* non admodum ab hti mano differt , in
caudata diiTimilis eft juxta inferius canut , quod cubito
articulatur. Hac enim regione refleoitur ab exteriori
parte introi fum , atque in ula flexura canaliculum acqui-
rit ex oppofito latere pen ium.

Cahti Ojf* Juo in utraque Simia humanis refpondent.
Cirfui Simi* non valai difTcrt ab humano . obtinuit
tamen nonum os, de quo lic loquitur JLujUchmt : Hoc
ofliculum non in prima brachialis acieert locatum, fed
tertio ejusdem aciei olli incumbit , atque inter ea qux in-
dicem & medium diaitum fuAincntfeipfuminfcrit; vo-
catur a OiUna hoc offc videntor carere Simi*

caudata-, fed ejus loco adipifeuntur Os peculiare, quod
Carpi Olli cubito fubftrato anneditur , & fatis longi pro-
tuberat- Deinde inff ar cornicis verfus manus volam incur-
vatur , atque cum proceflu odis carpi radio articulati ,
magnam cavitatem mufculorum tendinibus edomiat.

Mctjctrfu, Dij/toium Ofi Simi*, tam caudat* quam
non caudau, parum admodum ab humanis olhbus di-
ferepant. Simia quidem magnum manus digitum PeUi-
crm, mutilum obtinet, & curtum, & indici propin-
quum, non oppolitum , indar alterius manus , ut in homi-
ne : Reliqui digiti mult6 funt minores digitis pedum.

Ossa Ilium in utraque fimia, tam caudata quam non
caudata, toto habitu , & figura didant ab humanis : de-
hifcunr enim co in loco , ubi pubis ofla effc debebant , at-
que omnino privantur olle pubis : propterea ad veloci-
ter currendum ineptx funt. Ifchii articulus plani dillimilis
ed ab illo hominis, ut notavit Gelenw.

Eaed Femori/ ftniftura in fimia, ut eam dare redam
non permittat, oec indar hominis corpus fuum erigere,
aut incedere , ne quidem fecere , quia femoris caput obli-
quius in articulo coxx committitur. In Homine cervix
rotur.di capitis femoris oblonga ed, & fenfim obliqui
deorfum ducitur. In Simia vero brevis, Scpronemodum
transvada vilitur. Sub femoris cervice , Apophylesdux,
trochanteres did* , in Gmia (imiles funt humanis , verum
in illa , ut in caudata minores.

pjtel/i ytriufquc fimi* manifedumdiferimen ab hu-
mana demondrat : ed enim oblonga , non rotunda.
Quamvis awem extrinfccusgibbalit, atque intus cava,
nihilominus longi aliter fe habet quam in Homine. Nam
fecundum iplius longitudinem recurvatur , excavaturque
adeo, ut nihil propentodem in medio emineat, curvo
aduncoquc ejus finu naviculam qiundam clegantiilimi
referre videatur. In caudata fimia patella videtur ex duo-
bus ollibus mutuo adnatis condruda.

T'H/t utrumque 0 / in utraque limia humanisoflibus
Gratllimuin ed.

Simie ?tt ab humano maximi difcrep.it . ed enim
oblongus latulipte homini , aheudus brcvilque fimi* ,
pro ratione corporis, pcdifque digiti longiores funt , fed
metatarii offa weviora, calcaneum veroangudius, &
anteriori in pute qua cum olle cyboide committitur , la-
tius evadens , magifque inibi longum , quam retrb , im-
pedit ne fimia diu ereda , & dare , & ambulare queat.
Adragalus Gelet» tenuis non efficitur, fed manens fnb-
limis, ofli fcaphoidi conjungitur, quod funi* repugnat,
in qua adragalus humilem , oblongam atque tenuem cer-
vicem habet. Planta in fimia ex quatuor ollibus compo-
nitur. Pollex ex tribus, inquit Zufterbim, Quamvis |

MIA. ' 11$

tiam. qua difereparet ab homine. Digitorum notiflima
eddilcrepantia in homine, ut notavit Gelenui , omnes
una feric difponuntur, breviflimbqiie fpatio difereti, mul-
to minores funt, quim qui in manu habentur. Nam quan-
ti pes fumma manu major ed, tanto illius digiti manus
digitis funt minores.

Accedit quod pollex longitudine indici «qualis ed ,
quem dupla craffitudincfupcrat, talifque cd quatuor di-
gitorum commenfuratio , ut ab md ice ad minimum fem-
per dc liceat longitudo : & fecunda- acici Offa, fi indicem
exceperis, breviora funt iis, qu* in tertia phalange re-
ponuntur. II *c omnia in utraque Simia aliter fe habent,
omnes enim pedis digiti inflgni fpatio difereti funt , iiTOJ-
toque longiores , quam in manu exidunt : Pollex c*teri^_
digitis brevior tenuiorque ed , atque diverfam ab aliis po*»
fitioncm fortitur , dehifeit etiam , ut pollex in mamv val-
de ab indice. Dijjiti pedis fimi* , manus human* digito-
rum feriem imitantur , ed enim pollex in pede fimi* re-
liquis digitis brevior , inter 3lios quatuor digitos ut in ma-
nu , medius omnium longillimus.

In Homine Offi 1 SefemoiJe e pauca funt, magna queer
parte cartilaginola , St fi eaquxpollici applicanturat-
ceperis, incoiillarti fede firmata. In fimia vei 6 multa,
atque magna occurrunt, & offea perpetuo funt. Cuique
primo quatuor digitorum internodio , & fecundo pollicis
gemina feri femper adne&untur. Duo oflicula magnitu-
dine ciceris , fupra utrumque tuberculum femoris m ori-
gine gemellorum reperiuntur.

NOTATA

SPINALI MEDULLA,

&c.

DE Cis i ori partibus variis, SpinaliSQOr
Mimu, vide qu* ex WILSIO hieprop*-
nuntur capite de Ove.

M *A M M I S , &c.

DE Mammarum fitu & Numero , papillis-

qju 1 vide caput de Cene.

Pascuas limilitir ac in Cone , Fele , &e. biper-

titum. G R A F 1 U S.

A N A T O M E
Cercoprthcd Indici.

IN Cercopitheco Indico intifitatx fornix Mehomet
dido , a nullo hadenus vifo aut «lepido obfervata leq-
Umbilici nullum apparuit vefllgium.

T istis fatis magni fupra penem in medio offis pu-
bis fitf.

Pinis oblongus in cujus medio mufculi duo rotundi
ad arredionem ejus fpedabantur.

Prostat* majores utrinque fuo loco , quibus mi-
nores orbiculares pedebantur.

VssicuL* seminalis glandul* erant minutz
fine liquore.

L 1 1 n exilis vix tres digitos transverfos xquabat ia
longitudine.

Septum Cordis videbatur pervium potu. BAR-

y ilrierut in caudata limia nullam oblcrvant differta- |T MOLINUS %st3.Den. 1671.

CAP.

1 6 De

c a p. xxxi y.

De Sciuro.

NOTATA

H E P A T

C I U R O

& T

A L P A.

N Sciuro elegans & clara eft Jecoris compofi-
il tio : primo namque in multiplices dividitur fibras,
I^P-quas intcrlhtiocum divertiis color in plures lobulos di-
vifos indicat , & tandim emergunt glar.duloii acini ex-
, tra adurgentes . ut quid diftin&His vi* confpici potlit.
MALPlGIUS de Hepate.

M A M M I S.

DE Mammarum Papllarumque fitu & Numero
vide caput de Came.

FOETU, & SECUNDINIS,

ANno 1667. mente Mart. in Sciuri gravidat finiftro
cornu reperiebam tres fretus, quorum fmguli pro-
pr iis involucris amitti propria quoque gaudebant placen-
ti uterina.

Hoc finiftrum cornu fretibus turgens ad oppofitum la-
tos erat reflexum, ita ut fartus medius medium quoque
corporis, reliqui duo utrumque latus occuparent.

D n* jicvndix* comparebant , inter quas nihil
humoris obfervavi, plurimum veri inter amnion &
fotum.

C 11 o m o m placenta; uterir.-c qua ftetum fpettat fir-
miter annexum. t

Placenta ab Uteri pariete inftar maturi & decidui
fruttus nullo negotio poterat avelli, utriuque infigairfr
patentibus Vafotumoftiolis.

Fatuum uro incifo Hepar occurrebat magnum per
■niverfum feri abdomen proccnfiim.

Intuti» a conglomeratis albicantibus filamentis
fimilia grandi jecore tegebantur. SCR A1>£RUS
Okf. 1. DecaJ. 1.

OSSIBUS.

Uoad Offa Sciurus tepori in plerisque fi m ilis. Dente t
v^»n feriores maxilla: fupetioris longa; valdi, in princi-
pfo Jejuntti • hinc iterum conjuntti, acuti admodum. In
maxilla qui flint inferiore , lati magis , acuti licet. Supe-
riorum bafis bnli inferiorum cedit.

Clavicula hic adfunt valide, fimiles iis qua; Echini
terreftris, hmiiitir ac fcaputa.

cofln utrinque xij. pettus Ikrt breve latumque : Item,
o j lex, horum primum quod latiflimum claviculas ex-
cipit.

*rr1rT,ore' fimiles iis Echini terreftris, «arulae ut
Martes qui , que habet, f allex incrorfum moveri poteft
ut in Homine.

Vcrtckrn CaCi vij. iis quxMartisiefpondent, fn lum-
bis viij adfunt.

Offa innominata m in Marte, Lepore Echino fe habent.
t ernarie Oe ut in V ulpe & Lepore.

Pee meJiue Ofle duplid conii at , fikula e* Tibia pro-
cedit, infimae digitos quinque exhibet. COITERUS..

C A P. XXXV.

Dc Talpa.

A N A T O M E ejus

infitiata

S E V E R I N O

IN Talpa Mare Vifcera omnia ficut in aliis quadru-
pedibus , prater quam quod nullum Colon, in-
tdtinaque reliqua uniformia , nutlumque C oe c u m.
T 1 s r k s intro condiri , colore nigro A lateribus ve*
fiae.

Renes conjuntti proximx Vena: Cavi pufiilofna-
tio Emulgentium- ~

fP,^ Cho^hi^' * Pr° rorPOre m3JUSCUU ' CUm
ViNuicuii ianitor linei quadam transversi ve-
luti ligatus atque dilliuttus.

Lart-nx qualis in teftmline terreftri , mutum enim
animal.

Ossa AUDiTusduo Malleus & Incus, miri exigua.
Os intermedium duobus aurium Oflibus egregii pumi-

Procefths inferioris maxili* utrinque tres.

Vera funt qum feribit Phniue de Oculis Talpa-
vifuiitor enim ip!. in fuo loco nigri tori , contctti cutepul
fdli, qiutcefl femen pfillji: nuTIi ipiis inferti Nervi omi-
ci (quantum mihi advertere licuit) nec fatis fcio , num
turm videndi munere poflint . non eam fi, lam ab caufam.
qoodtrtti cono *unt , verum quod multa eisdefint , qu»
ncectTiria funt. Omninh autem exiftimirira vefticiaharc
etle oculorum potius quam oculos veri.

Panniculus carnosus totuscameusmlricu-
ti commifius.

Cerebrum pro ratione magnum & beni diftinttunr
atque exornatum.

Rusicct* non funt externa; , interna penitu» abdi-
ta, cujus oflicula tria fupra modum perpufilla.

GEORG. SEGERO.

C^^\Seg<rU, ,6m’ vJ’ J*nii lequentia Hafiii* ia
V» I alpi malculo notavit, qua- habentur Okf. c 7. hk. x.
Mtjccil. curtos. 1

Ventriculus fucco nigricante repletus erat.

7!HA’ recrSra<fnt» bine indi referta , &

potilhma fui parte uniformia erant , ita tamin ut anti
fuuaunauutji mfcttiocem ad diftantiam feri Spithama

De T

is adhiferit Veftculaquaxlaminanlr ex multis rfltali mi-
rutiflimis conglomerata, cuj 's membranula fiarumqus
dim adruifit , non tamen efflifit ; in alio autem fubj-So
loco memorati Vcficutx glandula crafliore tunica pra.-
dita apparuit xid rupta excrementa cffiuxcn!nt,vidcritur
hic vices Iriteftini Ctrci quod Serthnur Talpisdeneg.lt
fupplere. Cicerum omnium Jntcftinorum longitudo non
excellit dias ulnas integras & tres quartas partes ulna-
Hafnjenfs.

H ( r a a in iv. divifum erat lobos. Huic annexa
VtsicutA bilaria vix corfpiciia erat & inani* >
fecus ac in alio fubje&o , io quo copiofo liquore fubviridi
referta obfervata.

Rimis pro exiguitate lita cavitatem habebant latis
magram.

Tisncuti a lateribus Veli ere in infima abdominis
cavitate latitantes, lutei, non nigri, ut Severmur notat,
apparebant.

Pium os* u m lobi quinque numerabantur.

Membrana, Cerebri crafli, & in (uperficie
exteriori omnio nigra: viGc.

O cu 1 1 beneficio aliquot fibrarum membranuli fub-
jacenti firmHIimi annexi, & toti nigri, feminis pfilhi
magnitudinem non excedebant, ut optimi annotavit Se-
vtrinnr , iidem dtfiefti nullum emittebant humorem , ne-
que tamen illis omnem videndi facultatem cumAn/letcle,
Plimt, & ,sflb. Ma^no denegandam effit cenfeo, cum
natura nihil faciens fruftra, non tantum oculum formave-
rit , & fibi debito repofuerit loco, fed & ipfam cutem ex-
teriorem t regione oculi ad iftius magnitudinem cxafti
perforaverit.

Auriculas externas nullas habebat, non nifi in
quolibec latere foramen patebat , rui annexus du&us car-
tilagineus . qui ad oflisulijuc petrofi cavitatem protenfus
illi plurimis fibrillis membraneis anne&ehatur , cavitate
perram columbinam majorem iquans, longitudine ve-
ri pollicem trnnsverfum excedens.

Quinque tandim dici ri in pedibus tam anteriori-
bus quam pofterioribus , fatis erant confpicui. Undi no-
tante quoque Gcfntre male illis digitum quintum dene-
gat ^Albcrtur.

I incu a qiiafi Cyprini nobilis.

Distss acuti.

K os r r u m fiiillum.

Ocuorum inextemi capitis parte veftiaium rnl-
luni, in interiore tamen, remoti pelle , duo vifi rotun-
di globuli nigricantes , cum appendici: li nor v ei in Cere-
bri,m eunte cujus beneficio globi illf extra pellem faci-
le poterant exferi , retrabiqie pro arbitrio-, namque
foramina intus erant cor.ipic.ra latis, extra pilis inter-
micantibus , perfonftorie fpe&antittm aciem non ditfi-
ficultir eludunt ; in illis oculorum globulis humor aqueus
copiofe laus natabat , cit erorum non nifi tenue velli-
gium.

N O

A T

T»

O L.

y»

B O R R I C H I O.

BOrricbiur Anno 167?. inTalpi varia obfervavit, qtue
habentur £p/jf. Bartb.gi. Certt.iv,

Lobi pulmonis qdicque aderant.
Ventriculus intcrfe&iombus albicantibus di-
llin&us.

Liin immediati Ventriculo adhatrens, fimilbCa-
aiuo.

H 1 r a r fuhpallidum particulis luridis refponrum. Lo-
bi ejus quinque.

Vrsica sellis confpicoa, bile vacua.

Kenis iuccimiuiiati minuti, albicante».

T 1 s t 1 c u c 1 intra corpus abfeonditi.

P 1 n 1 s autenc tt glabri humana: manus imuli, quin-
que digitis , unguibufque totidim acntilfimis, quibus ter-
tam effodit, armati ; poileriores pedes priorum quidem
tuulcs, fed longe minores.

ORGANIS VISUS AUDITUS-
& ODORATUS.

E Organo auditus variifque aliis ita SCHNET-
D E R U S Trj8. dc OJfe cribrare. T alpi, abdito illi
terraque te&o animali, Redrum eftad imaginem Porri
procerum , non vcr& ejus ob produftionem exadins odo-
rari videtur. Quemadmodum enim Porco tam procerum
roftrum luit datum ut Radices ex tera eruere, & ex iler-
corc& hruocaquiin jiabulo funt extrahere pollet , ita
T alpa tala vofirum nafta cfl, ut, cirai prioribus pedibus,
ceu man ibus terram perfodere incipit, caput ita acumina-
tum viam muniret, quo reliquum corpus facile fubfequi
pollic. At quoniam Natura hoc viti genus ipli deftinavk
etiam perquam exiguas Otulet , qui punAi nigri fpccic
funt , « magnitudinem qua aciculi caput vix iquanr, de-
dit eo corwlio, ut ii pririofiiTima corporis pars d rem
pulvere ne affligerentur. Ipfi infuper pilis teAi fur.t , ut
ii eospreilius intueri volumus hoc pilolos villos difflare
necefle habeamus. Humores illis oculis infunt , & (unica
nigra, uvea, fc prodic. Ad hos tramite alio nervus ve-
nit, cum Cranium eo loco fit claufum. Senfualis 4 urit
meatur eadem dc cauia pilis obficus eft > admodum obli-
quus fertur. Eli inflar Cartilaginis durus Canaliculus , &
oppido teres, quo agrad antrum auris meat, quod fibi
in imo Cranii locum vendicarit- Gemina eft Membrana
Tympani , geminitin quoque antium, nam ut interius
membrani ita exterius ar.mim etiam eilfimili membrana
obfcptum, i qua prior tunica, veri T ympanum diAa ori-
tur. Hanc membranam contingit ejjiculum cui duo re-
liqua inhxrefeunt , nam vcliementir deceptus fuit Cciter.
Hoc Organum pro parvitate corporis & vita: condicione
quam incavernmet ri agit, fatis pcifeAum eft. Oipanun
Odoratur magitconlpicuum eft , nam primim membrana
laniquam tenuis qua mtimanariumie (inus (upra conte-
guntur fe oculis ingerit, mox nervus grandis Se candi-
dus, tandem corpus illud fpongiofum, foramina quidem
ttibiformia exilia funt in coao Cranio facilius notandi.

INTESTINO.

GLandulosun iiixum inlnteftinisdeprehen-
difle fe refert P E Y £ R U S. vide caput de fele ,
Cane, &C.

9 y

CIR-

De T a

L P A.

I 18

CIRCA GENITALIA.

IN Talpisnon mod6 Ehdidvmidim fcd Visi-
cutAs etiam siminalis, (quasoppidb magnas
habent ) fuos particulares Mufeulor, quibus cinguntur,
obtinere, quorum priores cum Cremafleribus conve-
niunt . SwAMMERDAM./.r. notat.

Talpis placentam duplicem naturam dedifle, al-
teram rubram & Chorio immediati adhaerentem , alte-
ram albam , glandulofx fubftantiae , quar inter rubram
pridi&am & uterum intervenit,ad uterum ver6 non per-
tinet, utpoti qua: cum fretu exit, & fecundarum par-
tem cortftituit , TILINGIUS tradit.

S t c u s d i n a a u m conii ruftioirein eandem feri ad-
mittit NEEDHAN qui in Cuniculis.

In Talpa inter Cutem & abdominis Mufculos magna
uvis retradio confpicitur, ejniquc pariiir femini
longior & profundior Vulva obtigit. H A R V E J U S.

IN OSSIBUS.

CRanium amplum valdi, _/af«r»/ob!curispraxhrum j
Os jugale longum, gracileque, unico oiTc conflans.
MaxiBa fu ferior Dentex lnetforior obtinet fex . fequi-
turutrinquedens Caninus acutus valdi, addant Cantui
minores quatuor, ultimi funt Maxillares tres.afperi.

In infinere lucifer n odo reperiur.tur , Caninus major
unus , Canini minorer tres, cum totidem maxillaribus.

Offa juJitur tria hic defiderari judico, Authorcs varii
licet contrarium velint.

Structura Colli , Scapularum, PtBcnstjue mira ; qon-
lis in nullo alio animali Scapula haud ita ampli» undi
ex pedoris Ofle primo mulculi varii oriuntur, qui alias
ex (capula in aliis animalibus proveniunt ■ pedoris OjJi
(capulas hi magna parte adhxrcnt, ad colli ufqne me-
dium extenfe, ubi humero lato inxqualique junguntur.

Scapulis interjacet OJJis pedoris pars fuprema, coinrct
hic parti fecundi, qui ampla valdi, lataque , ad colli
medium excurrens, ubi proccuus notatur infignis, cui hu-
merijportio notabilis jungitur.

Os quod pro bumero haberi debet icutiibnnis figur.r
cft, fulcimenti loco pedibus concefliun.

PeJcs anteriores duplici conflant Cubiti Ofle; Vina
proce (Tus inferior longus, gracilis, excavatus .capitulo
exili prxditus. Nec Carpm nec Metacarpus adeit , u-
trumque cum digitis componunt olllcula , plurima.

Officutum fngulare eo loco ubi Cubitus pedi extremo
jungitur femi! unam figura adeit, ad fbdendum aprum.

Digitorum anteriorum (qui quinque) quivis ex parti-
bus tribusdidis condat , ultimis ungues impoliti.

Vngjtes validi funt, longi, latique , exterius rotundi
interius cavi.

PtSus anguftum primo , magis magisque ampliatur.
Dorft Vertebra , lumborumi/oe , 0,1 a itidem innomi-
nata ut in Mure atque Sciuro fe habent. Co/la adfunt
tredccim.

Os Sacrum, cui Cauda jungitur, unico condat Ofle.
PeJcrpof mores Jimoro coultant , Tibraijne, cujus ex
medio fbula pronafcitur. Cxtcrn ut in Echino, Mu-
re , Sciuro fe habent. OJlculum hic idemadefl femilu-
itare , de quo modo. Ungues x uti magis. COITE-

CAP. XXXVI.

De Tcftudine tcrrcftri.

ANATOME tju

infimi a

k G. B L A S I O.

VAria ineo notavit SE VERINUS qui ha-
bentur Zootom.p. ,11. c Ifea. Plenius ni fallor
Anatomen hujus animalis cxliibcbunt qui in va-
riis ob fer vavimus.

\ iNrumus variis equiiltm ex membranis com-
ponitur , carnol us tamen valdi cfl , circa pylorum angu-
Itus admodum , minimi cum humano conveniens , etiam
ubi quam maximi didentus.

Ististima tenuia ejufdem ubique craflitei funt, in-
fignis exiguitatis. Circum hic nullum. Colon amplum ,
imprimis eoloco ubi Ileo jungitur , Volvuli notabili ad
principium gaudens. Continent Intedina hic Excre-
menta nigricantia, dava , viridia, alimento etiamd nul-
lo aliquot mendum (patio udim hoc aninialculum.

Rcao Intedinoanterius transverlo fitu incumbit capfto-
la membranacea , manifedo collo in Intcdinum potenfa ,
continet hxc materiam aqueam , c udioribus particulis
ulque albis varii mixtis, Urina- receptaculum cam ha-
bemus, cbm alia pars ejus collcdioni dicata nulla ia
v entre reperiatur ; licet dudus uiinarios 3d eam excur-
rentes necdum mihi videre contigerit. Ex Intcdinoio
eam etiam materiam quandam dercoraceam deferri, non
video quid datuere impediat.

H i r a a Hyponchondrium utrumque occupat, varios
in lobos divifum. Sinu notabili Vi sicam bilauaM
excipit

P avchai Inteflino duodeno jungitur, molle, ru-
bicundum, trium digitorum trans . -eriorum longitudinem
habens. Dudumejw ob flacciditatem reperire haud li-
cuit.

L i m circa duodenum verfus poderiora collocatus
in latere corporis dextro, nigricantis omnino coloris, exi-
guus admodum, vafts fanguincis plurimis Intedioo di-
cto cohzrcns.

Diai ii sagma infigne admodum , obliqui * pe-
Aoris antcnore.inferkwrque parte lurfum adfcendit late-
ribus primo, hirjf dorfo , firmitir adhxrens , altiorem
adeoque fituro in podicis obtinet , quam iu anticis, contra
ac in Homine, Cane, Bove, aliisque animalibus obfer-
vamus, ubi anteriora fubtimem magis locum habent po-
derioribus. Membranojum totum notatur, limilitirac
inavibus variis deprehendimus, fibns carneis mauifedd
gaudens.

Didinguit equidem-Thoracem a Ventre inferiore, aft
non ut in animalibus aliis , pulmones enim cum hic fele
in Hoc magis quam illo Ventre exhibeant magna parte.
Diaphragmati hauri includuntur , imo vixaliqua parte.

Extendit fe (upra Hepar, partesque alias ipfiaddtas,
ufquc ad V eficam urinariam , coi valide adeo unitur tota
fuperficie fuperiore , ut non nifi magno artefioo feparari
queat. Superius pericardio jungitur.

Px-

De Testudine Terrestri.

i n

Pericardium hic eradam > denlumque , magno
fpatio. maximi ubi flatu extenditur, a Corde ipfo dillans.
Aquar clar* rotabilem continet quantitatem.

Cor tricuspidalis licet figurae iit , planum tamin ma-
gisanterius atque pofterius obfervarur, quam quod cli
Hominis, Canis, alter msvi animalis. Cauttai hic uri-
ca tantum, quam pro Ventriculo habere licet, huicco-
lii'ret Cuticula , infignis adeo ut etiim flatu diflenta
Corde ipfo triplo fit major . coloris h*c nigricantis . Cor
licet rubicundi. Ex Ventriculo *Arttru prodit varii i
furfum deorfumquediftributa, aft ex Auricula Ai au pro-
cedit in Hepar deducenda.

Artiria Magna ex Corde emergens mox fupra
illud utrinque circa tracheam hic contortam rcflcriitur ,
ficque per dorfum miliis hinc inde Ramulis , quovis in la-
tere, defeerdit-

Tr acuia flat im fub larynge in duos infignes dividitur
Truneot , horum uttut colli petit latus dextrum , alter
limftrum. Uterque fui lateris Thoracem ingreditur, mox
ab introitu antequam pulmonem ipfum accedat, variis
modis contortus. Notabilis imprimis circuitu illecft,

3uem hic conflituit , traduriiom Arteria; aorta miro rao-
o infervientein , circa eum enim Arteria hxcquafi circa
trochleam convolvitur.

Tracheam hanc conftjtuentes aanuh integri omnes
funt, etiam ubi pulmones ipfos transeunt , nih quod hic
aperturas varias agnofeant , fatis infignes , numero pul-
monis lobis refpondentcs. Hinc cft quod flatus in T ra-
cheam tmmifliis haud penetret totum pulmonem, fed pri-
mb in partem pulmonis primam, hinc fi flatas alius im-
mittatur procedat idem per tracheam eandem in u.1rtcm
fecundam, tertiamque. Bronchia adeoque hic nulla , fed
unico continuntoque duriu Trachea hax lateralia pul-
monalium diriarum partium perreptat , fola per forami-
na, eaque ampla valdi, ad ri in eas progreflum concedens.

Pulmonis hic duo, utroque in latere unus , Mem-
branofi omnino ac Veficulares, i jugulo inferiora verfus
le extendentes per dorfum totum, ultra corporis medium.
Utetque iterum in partes quatitor, quinque, aut fex , fe-
paratur. Pars qoxvis inflata unam quali Veficam exhibet.

Grvitalia Teftudinis quod fperiat. Vafalt fe-
rentia partem aliquam gyrofom , fubflavam , Tefticulo
accumbentem, accedere videntur, hanc pro Epididymide
aflumamus non video quid inhibeat.

Pinis, circa foramen Veficx minari* principium
fumens , humano externo adfpcriu fimillimus eft , niti
quod pars anterior afperavaldt atque acuminata, infe-
riori fui parte auafi divifa cernatur.

Mufeutit idem gaudet iuohut , utrinque uno, quos e-
duftioni ejus extra Inteftinum iufervire conjicimus, ex eo
quod quivis eorum adorio interius procedens verfus offa
pubis, poflquamhfc circa Mufculumaboflisdirii parte
anteriore ad pofticam fe extendentem M brevem quidim ,
afl robuflum, tar quam circa trochleam contortus interio-
ra Intcflini Rerii petat, ficque lateri partis diri* firmitdr
implantetur.

• Notabilia hic Corpora lurvefa , qu* fiquidem flatu
diflendantur . anteriora penis maximam in molem augen-
tur, rigiditatemque fummatn acquirunt, cum apicis verfus
poftica incurvat iooe aliqua, quo afpentates ill* , quas in
parte poftica f. inferiore penis notamus , circa mucro-
nem ejus manilefliores. Iibcxioresque reddantur.

Notabilis itidem in parte hac poftica , qua nempi
^cloacam diftara fperiat , futue uuidara f naulum , infi-
gnis faris capacitatis, dura rigidus efficitur penis canalis
Jprmain adfumens, cum in pene viam aliam obfervare ha-
ctenus h.Uni licuerit , hanc feminis Ejaculationi infervire
judicamus, anteriora autem pems diflenta utero firn.ma
mh*rcre, afpcritares verb addurias voluptati venere*
in femina excitandx dicatas efle.

Parastata! rotundiora funt corpufcula, fub Vefi-
ca ui maria collocata ; ex innumerabilibusconftant fibril-
lis, (fbrfan excavatis) ab his JuBut/ioguSam feextenJft
ad Cloac* partem fuperiorem locOeo qbi micrtioui Ve-
ficre urinari* proximus efl , vix flramlnis latitudine ab ea
diftans.

T istis mollis valdi, filamentof* flavefccntisqoe
fubftantuefti notabilis fatis magnitudinis, hujus cum pa-
rabatis communionem necdum notare nobis licuit , licet
funiculi varii membranacei ea conueriere videantur.

Vssicul* seminales variis conflant duriuum
feminalium, iifqnegyrofis valdi, durii bos. Repleti hi
omnes nlbicante.eaque fatis confidente materia, liax quo-
ties durium aliquem aperimus libere effluit.

Scapula nic in periore, quibus Brachia f. pedesan-
teriores conneriuiitur.

Vertebra k collo ufque ad caudam una tantum
videtur, k qua C o s t * procedunt ix. aut x. afl fi accura-
tius omnia eonlideraverts , reperies illis locis ubi Coft* k
vertebri hac procedere videntur , interftitia dari carti-
laginea , fic ut quot Coft* tot ad minimum hic occur-
rant divifiones . imoCofta quxvis i Vertebri ipfa libera
eft , intercedente fimili fepimento Cartilagineo. Coi>-
: jungitur autem Cofta non vertebra; corpori intermedio,
nec extremorum uni , fed illi loco, ubi Vertebrarum dua-
rum datur coi.curfus, h. e. ubi Vertebr*du*fe invicem
] tangunt.

| Cohum A 'ertchrai verat habet, fimilitirac CauJa. In-
curvata h*c cft, non furfum aut deorfum, uti inanimali-
| bus aliis notamus fed vcrolateralitcr, maxime dextrum

verius.

NOTATA.

TESTIBUS FEMINEIS, & c-

A V a hic plurima membranz cujusdein limbo adh*re-
bant , quorum minima erant alba , mei ha exalbo fla-
vefcebant, maxima croceo colore fulgebant: In lingulis
Ovis membrana calicis more illa continens rotundo (patio
hiabat, qu* alias in Callinis lineatu oblongam .sus va-
cuam relinquit , fub ovarii membrana utrinque adjacebat
Ven* Cav* corpus albicans.

Ovi durius gemini incommune oftium externum con-
fluentes: in quolibet Ovi duriu luerebant duo Ova cor-
tice albo, & jam tum duro obdoria. STENONIUS
9hf.%%.^18. Dao.l. x.

CEREBRO.

CE R e a r i deferiptionem vide hic cap. Jc Ramr , nlil
varia huc facientia CX Eptjlola Bartholini aJJacv-
heum proponuntur.

CAP.

iao

De T

I G R I D E.

C A P. XXXVII.

Dc Tigride.

A N A T O M E ejus

PaBa i

L. WOLF5TRIGEL

CUrioEi funt qua: in Tigride obfervavit Ltur.
IVof/Jirigc/ . Okf, 7 . J. i. jrlufc. cur. typis tradita
hoc ordine.

Tigridem aput Scaligcrum Exereit. 108. animal di-
cunt ferum Indi : at eum ille Pardum putat : quando-
quidem St cnrfu minis valet , & ex infidiis vi&um qu.o-
rit. Macula; aliae funt, quam nofbatium Pardorum , Pi-
lus d> potius , quim lana , orbiculi ad latera rotundi, &c.
qua.- videri ibi polTant ; neque etiam icones, qua; habet
i/ildrovaudui I. s. r. 4. fuo Tigride Gcjntri acquorun-
dam, noti rati coriefpondent; deferiptioni tamen , qua;
apud cur dem ex Solmo & ^/Hkerto habetur , apte fatis
convenit ; Collum enim lucc fera habet breve, quale Leo-
ni St Urfo , unde non efl Pardalis feu Panthera, qua- col-
lum longum , colorem fulvum nigris maculis inrercunda-
tum, quafi fupercilia ocuhs impolita ; & quod maximum
eff argumentum , quodtefle Aibcrto ha-c animantia Fe-
libus iint per fimilia : tiim quod Pelliones noflratcs, pel-
le* horum animantium communi hominum confenfupro
Tigidum pellibus divcmlitcnt. Maneat itaque fera hrec,
cujus Anatomen nunc trademus, Tigni , correfponden-
tlbus notis, qu.rde hffciapnd Bentium Medicum Bata-
vum in Java. afferri folent.

Tifcera itaque abdominis Felium inteftinisperfunilia
obfervavimus ; Isiistiss proprie di&a perpauca,
nec multis fpiris circumvoluta , ac craffa quidem omnibus
cellulis deflituta, unde & frequenter excernere folent
hzc animalia alvi illuviem; ut Tigride Jeniore teremen-
fa longitudinem corporis .rquabant ; Cucum longum ;
ad cuius latera dua glandula 0 valet ex mejent erio utrin-
que deferebantur, quas etiam in Tigride ( . menfium,
quem prodentibus ExeeBentijJimi/ Domini, DoBonkur,
Domino perjinando Hertodi , Dn. Juugio , Dn. Xulmtn-
no, Dn.Pifano , E laliii, diflccueram , dilucidi admo-
dum confpexeram , quales deinceps & in Fclcdomeftica
repereram.

H r v x a utrumque hypochondrium mole fui occu-
pans, in lobos d. majores, Sd Cavam fei mi ufque per-
tingentes, dividebatur; quorum maximus rnrfusbiper-
titus, intra quem Vssicula villis latitabat: quod
& obfervavit in brutis Gal. lib. 6. de Anat- admitufl.
DuBiti hujus cyjheui rechnatusadmodum, Duodenum
petebat.

Li iH non adeo magnus, ac iu Leonibus ex anguff o
Itipra, deorfum dilatabatur, colore fat floridus.

Pamcrias laciniis duobuspraxfitum , quariimbre-
viorad Lienem fub Ventriculo terebatur; longior, du-
ftunj feu traflum duodeni ac jejuni Infequens, in juniore
Ltigride fpithamam cum dimidii longitudine aqua-

bar, in quo etiam videbatur duplici dofhi in duodenum
hiare-

RtmJ «uccrvturiati humanis quoad figuram
limiles , _ neque ii renibus adeumbebant, ftd ad latera fiti ;
ip/i ver6 Risis pulchelli in juniore Trigide colori*
floridi , glandulofi , quas glandulas venoCe ii icriptionis
propagines emulgentium dirimebant ; qualis ftru&ura
Renum & in Felibus donieft icis junioribus confpicua efl ;
fubffantia interna fibrola, membrana itero facile fupera-
bili legebantur.

V 1 s 1 c a , quod tamen prxtematurale , in juniore
Tigride gangrena rada ac disrupta , unde & urina in ab-
dominis cavitatem effluxerat.

Mimbrl-m V 111 ti iu adulto Trigride pro mole
fera: parvum , XJretkra cartilagine, ut in Canibus, inftnt-
3a. I11 Junioris glande abfcefliis ac tumor, quidefexu
dubitationem injecerat, cum tciliculi admodum adhuc
fublcroto valde contra&o latitarent , vifcbatur.quifup-
prellioncm urina: . inflammationem velica , gangramam
ac undem necem fpeciofe huic ferar intulerat.

DiAmiACMA concavum admodum confpicie-
batur.

In PeBcrc rati nil obfervatum , nifi quod Misia-
stinum valdi tenue ellet; & quod in juniore Thy-
m c s ad pericardium usque longi lateque difleminarerur.

Cor non adeo tnagnum ut in Leonibus.

PuiMOHij ndmodum laciniati , coloris rubicundi ,
ac in adulto Tigride ablccffibusfcatebant, inde tabes &
tandem mors.

Crribrum a CerekeSr proceflii ofleo, ut& inLeo-
nibus diftum , dirimebatur. In Cerekro VentrtculutUr-
nut vulgi, difttu, valde patulus.

Tumea retina oculorum venulis etiam plurimis
fufiuia. Lingua etiam imbricat*.

Epislottis mufculii mftru&a.

M 0 s c u 1 1 omnes robufliflimi , ad quos copioff nervi
delati confpiciebantur ; & in fpecie Mufeuh temporalee
etiam vaflitate eminebant, dem peBoralt /, cucularer ,
ac omnes artuum, gleniie tamen non adeo pulpofisexi-
ff entibus, ad caudae mufculos , qui propagines femilpinati
ac longilTimi dorfi videntur , nervi copiofiflime feruntur :
Continuo enim h* fera rotando feu potius contorquendo
illam quatiunt.

Ossa fat folida ac robufta, mcduilofa tamen. Cal-
varia ad futuram fagittalem fc lambdotdar.vm proceffi-
bus protuberat , ad annexum firmiorem temporalium
mufculorum. Orhta oculorum flon ade', dillire, ut in
Leonibus, abinvicem ; nec etiam cxtrorluin oflca-. Offi-
rulum triangulare quin ctiun, ut in Leonibus, confpi-
cuum: kajir Crann feu cunei ferme Os anguihun , ut Sc
Zygomatici procejfut extrorfum multum protuberantes ,
ad concedendum liberius fpatium Cnttpkhii. Tympa-
num evaridt i Leonini £wus membranaceo, quod hic in-
fra jmn plani ofleuni ac fub rotundum efl.

Dente/ ferrati ac acutic horridi . tales tamen funt, ut in
fchbus : Molare, fuperiores, inferiores fuperequitant

Foramenfuborbitarium peramplum , uti in Leoribu?,
infmuatum. Cxteranon opera: pretium eft curiofis com-
memorare.

In (pina& Tliorace nil peculiare obfervatum, quod
jam de Leonum oAibus didum non fit.

In audi tamen vutekrai feu portiones xy. enume-

D m Vacca

mertvi : quibus procefliis transverfilongiorcs funt.

Ctflt , clavicularum noee , quoad numerum 8cc. cum
«am didis Leonum oflibus coincidunc. In artubus antepo-
bus circa ollis humeri extremitatem inferiorem perfora-
tio patentior eft : Unguet & relique folide partes cum
iam enumeratis etiam conveniunt : ita ut tandem finis
brevi huic noftrar enarrationi Anatomice imponendus fit.
Laur. Wolfjirtgel Litt. iVicnni Uratuldridm sAStcb-
fiumjatit 1671.

G. B L A S I O.

IN Tigride Mare 1. Decembris 1677. fcqoentiaobfer-
vare licuit.

Omistos amplum valde, fic ut, inflar Reticuli tir-
cularifer euenfum , Ulr.e longitudinem cxced#ct , cir-
cumfercnHPrerh tres Ulnas , pingui admodum , ade6 ut
pondere 1. excederet.

Non folum fupra Inteflina omnia extenfum erat utra-
que ala , fed utroque latere progrediebatur *d poflica ,
lic ut Inteflina undique ampledcretudf im6 locis pluri-
miqin Inccflinorum interftitia , profundi adef) ut Mefcn-
terii glandulam magnam firmus tangeret ■ fe dimitteba*

V iNTKicuLus omnibus iis loris quibus Vafa ad-
mittebat Gaflrica , omnis ordinis , mljora minoravi, im-
primis circa orificia, fin ateJimr Vafa ubique flipantis
plurimum habebat, fic ut Tafa intra pinguedinem omnino

Iultata non nili ei reparata notare pomerint.

Ltxcrt as non foliim hic transverfuny ab intefli-
Kl Lienem extenfum , fed & quod fecundum duodeni
du&um deorfum procedebat ufque ad locum eum ubi
mefenterii glandula: adjacet.

Pavcsiaticvs ductus antequam Inteflinum
ingreditur , fimihtir ac in Fele , Homine , aliisque ani-
malibus, unitur bilario.

C 01 cum hieexiguum, fimile illi quod in Fclibusdo-
meflicis, Zibethicisque, datur.

Colon omnibus Cemthr, Ltgamrntiique

defl iturum, duanim^itham arum longitudinem haud ex-
cedens.

Hipai variegati valdi coloris, aurei imprimis,
punfiis albicantibus innumeris pricditum , in Mcr fex
divifum.

V 1 s 1 c a mi iA admodum ampla , Hepatis fub-
ftantia* ad trium digitorum transverforum latitudinem ,
immerfa, ejus ductus Hepatici valdi multi, varii divifi.

Risis tvcciNruMAti humanis quam fimil-
limiL plani, ampli, cavitate notabili proditi, inflati
Veficulam juglandi figura & magnitudine fimilem reprz-
fentabant. Vcnat ab Emulgente zque ac a trunco ipfo as-
fumebant.

Rixis corpulenti valdi, exterius fimiles iis qui in
Fele Zibethica dantur, intersusvi notatiles hic valdi
Belliniani dufhis. Tunica propria Renum circa fin jm
Renisad interiora procedit , V afa Emulgentia, fubflan-
tiam Renis accedentia, ubique integens , ficque pelvim
cOtiflituens , hinc ipfi continuatum Ureterem. Sinifter
inulto inferiorem occupabat locum dextro.

P 1 v 1 s valdi exiguus , minimum digitum longitudi-
ne , crafliricque haud adedens.

In podice utrinque Vuiccla avellana: majoris ma-

Sc Vitulo. i 21

C'in^foramincin inteflinum aperta , prcflz ha: ex-
nt materiam ex albo flavcfcentem , putis boni m-
(lar confidentem. Similia in Fele Zibethica notari t fuo
loco indicavimus. , . •

Faucis hic valde ab ore diflabant , duarum fcil. ma-
nuuni transverfarum latitudine, fic ut facculus quafi ah-

3uis fcexhibqrct ab ore ad Epiglottidis locum fe exteu-
ens, antequam Gula ipfa fe exhiberet , faccushic non
recipiebat adfiimpta, quantum obfervare licuit, exore,
nili eo loco fbi Epiglottis Tradieam claudebat, ficui
adfumpta primo viderentur reda via defcerxlerc ad Epi-
glottwcm , hinc in faecum didum , feri ad Os feexten-
dentem, deduci, antcr]uam gulam intret.

Thymus valdi 11 Agnis , i jugulo ad pericardium fe
dimittens, rubicundi coloris. ' •

Visa Azygos vertebrarum dorfi corporibus non
accumbebat , fed incumbebat.

Tiios.ax valdi longus erat, rpithamarnm duarum
longitudini accedens.

C o s 1 * hic numero tot quot in Fele.

Ad humeri cum Icapula articulum in Mufculo Deltoi-
de Ossiculum minimi digiti longitudinem habens ,
tenue, ab antico ad pofteriora, f. florius i llerno ad dor-
fum, extenfum. Figura ejus f. litteram repradentar.

CAP. XXXIIX.

De Vacca & Vitulo.

CApite III. & IV. de Vacca & Vitulo egimus,
unum alterumvirfrca genitalia i Cl. S L A D O
obfervatum propofitis addere ncceflarium. Sunt
hzc

I. ulnutomc Vteri VdCCd non gravi Ad.

UTeri collum apertum pliear habebat, inflar gy-
rorum cerebri. varias .Sc manifeflas.

Extendi id mirabiliter & facile poterat, deletis plicis.

In hujus colli paire fuperiore duo eram firamma , ab
ipfi» plicis efTormata.

Horum alterum duriufeulum , k latere fitum, non
rc&a refpicicbnt duritiem illam, obicis inflar , in ore u-
teri interiori (live paulo ante Os Uteri interitu) pofi-
tam; alterum foramen, fivemgrelTus alter, duritiem il-
lam rcfpiciebat : facile, per illud immifliis digitus illam
o ffendebat, five tangebat.

Oifp , paulo ante Os Uteri internum fitus , itaeffor-
matuserat, ut difficile aliquid admitteret . facilius vero
emitteret. Obex ille, digitum fere crafliis, media inter
glandulam & cartilaginem fiibflantii > efle videbatur.

Os Uteri intiikdm ejufdem fubflantiz erat ac
obex ; ingrtflu admodum angufto . & qui vix extendi
poffet.

T uni ea Uteri interior manifefli ad oculum porofa
erat , leviterque comptefla humorem fundebat faporis
duhi* inter fubzruginofum & fubfalfum.

In fuperficie Uteri interiori multzerant protubaran-
twi variz figura:, fub tunica illa porosa, in quorum
medio erant corpora preffe rotunda, duriora, in medio
albicantia, in quibus terminabantur plurima filamenta,
<i. vaf»

122 De Vacca & Vitueo.

vafisfanguineis comitata: qua: filamenta, ab s^ra 'parte
oriebantur k medii tunica Uteri.

NB. In Utero fiiifle tres tume»/: fciliret interiorem
Illam porofam . mediam , k qua filamenta illa oriebantur>
Si txti iw». .

V i*TiB**,in medio ofle», in ambita vero clrti- •

lagine*.

Ocun & adii! erantdaufi.

VtsTRicmus erat repletus eodem humore qui
erat in Amnio.

1 1. Anatome Uteri Vaccas ,

ejus que Fatus iij. aut iv. mettffum.

Circa orificium Uteri internum & inter ejus plicas
multum muci inftar glutinis hirebat.

H* autem fie» fimiles crai* plicis ccfophagi Boum
aut Vitulorum.

Chorion & Amnion Sl, ,lmt erant conjundz,
Cne ullo interveniente humore, vel fibri.

Unaquaeque pucistuu tenui papilla. & oblon-
ga (in quibus vafa fanguinea erant coni picua) infereba-
tur in cavitatem Cotyledqnis.

Uterus mulcis vasis, intra ipfius duplicaturam,
erat confperfus ; fuSjhnna vero quali glandulofa vide-
batur. *

Produdiones vaforum umbilicalium fretum fpcfbntes
intra Chorion& Amnion lucrabant.

Placenta U ubique cingebantur Chorio , prxterquam
illa parte, ubi Cotyledonibus adhxrebant qua: eo non
cingebantur.

Unaquxque tunica fua peculiaria vtfa habebat, qua: in-
tra earum propriam duplicaturam ferebamur.

Corpufcula fui generis , qualia etiam in Ove , multa ,
albicantia, parva , magna, vari* formae adhairebant
interiori parti (id eft qu* fretum refpicit) Amnii , imo
etiam illi parti , qu* vafa umbilicalia cingebat; ufquead
extremitatem veretri autem omnium minima erant.

Humos Allantoidie multo turbulentior erat
illo , qui continebatur in %Amnio-, nonerat autem. acris
(aporis , fed referebat odore & iapore aquam putealem
(illcveroqui Amnio continebatur fubfalfus erat) impo-
litus igni non concrefcebat.

Vasa Umbilicalia in ambituplacentarwn, id
eft in illa parte qua: refpicit fretum , Cbnfpicicbantui- , &
Cotyledonum Vafa in interioribus.

Placentula habet plura & majora vala , quam
Cotyledones , & fi limior arer injiceretur in Arteriam ,
qu* fertur in placentnlam , Cotyledon manebat alba.

Humor injedus per vafa Arteriofa Uteri ferebatur ad
Cotyledones , & per cavitates Cotyledonum ad placcn-
rulxfubftatitiam.

Testiculus apertus eratcrocei coloris. •
Umbilicus» non erat contortus, ut in Homine.

IN F OE T U.

LIkgua cultro fcifla in medio tota alba erat.

Pulmo in jcdus in aquam ftatim fundum petebat.
1. 1 e m partim lividus, partitn vero rubicundus.
Hepar erat valde rubrum» & ad dextram & fmi-
ftram abdominis partem pertingebat •

3u crement» imx iu principio Ilii hxrebant ad flaredi-
nem > Si in crafibruin intellinorom principio, ad viro-
rem & nigrorem vergebant, horum autem fapor nullus
■ut vix aderat , qt & in Inteftioo Reda

. • III. Anatome Vituli

ad fartum proximi.

JN interno Uteri orificio, palmam longo .multus ap-
parebat Mucui denfior, «tenacior, ex papillis com-
prelhs , foramimbus duobus vel tribus minifeftis » exiens.

Ar.fraftus quidam, pars cornu alterius (in quo etiam
Allantokte erat) parvas habebat Cotyledones, & Uterus
ibi crafljgr.

U t s a u s quo magis recedebat ab orifiefcnterno,eu
magis gracilis bebat ; Tai. ad tenuitatem Imperialis prre-
terpropter.

Ex tunica Allantoide humo* turbulentus effluebat,
coloris magis flai^, inftar Urina: (non tamen falfi, nec
acris , fed zruginofi (aporis) copia totam urnam re^ns.
^11 umor , qui in ^Anrnio continebatur, erat coloris
flavi dilutioris , vifcidior » ejufdem coloris erat etiam
in Ventriculo ; niifcuod paulo albidior eflet: copiaau-
tein non accedebat ad 10. paitcm humoris qui erat in Al-
lantoide. •

In Ventri ctdt vero erant unci* p. aut 40. liquo;
Cotyledones qua-dam xquabanc magnitud
renum ipful? vituli

Renes erant valde rubri, ut & Hepar; eorum tamen
rabor non accedebat ad illum Hepatis;

Thymus a i aperior e parte ipfius fterni defeendebar
uRpie ad Diaphragma, & (e ad latus diffundebat, per fpa-
tia intercoftalia , tam fuperiora quam inferiora. Vklcoa-
tqi cfle ex conglomeratarum vulgo didaram numero.

Humer in pericardio rabebat, & cr.it fapons falfi, non
concrefcebat igni impofitus/Ved fruilulatun (ut ita di-
cam) arefeebat. #

Humer IU Thor/cc copiolus etiam rubehat , eundem-
que habebat (aporem quem prtcdiCfus.

Puemonis rubebant : pars aqua: injeda fundum
petebat j fimulatque vero femel afrem inflatum admifis-
let, aqua; innatabat.

Liquor in V 1 s 1 c a erat limpidus , & fapOris fub-
dulcis.

Humer in ipfa capacitate ahJommu copiofus, rubi-
cundus, fapons quem explicare nefeio.

Face/ diflcndebar.tlnteftinumredum, erant glutino-
fie > habebantque pJbs plurimos, eiufdem coloris, quibus
Vitulus tegebatur.

Cscum fracibus repletum, piraterquam in fine, quid
preffie fceces facile adducebantur , fed tunc pars extrema
magis albebat.

Artui* & Vm* inprincipiocirca umbilicum
erant valde craffir: accedebant enim ad magnitudinem
digiti minoris, & tamen pro rata parte non valde eav*
erant.

Vaforum /anguineorum capillaria extrema penetra-
bant ad fundum Cotyledonum , ubi Vafa majora Uteri
intrabant (non tamen ad oculum adunabantur) ncccx-
trada ianguinem emittebant.

P APj

De Vipera

CAP. XXXIX.

r f *

Dc Vipera.

OBSERV ATA
/»

PARTIBUS INTERNIS

V A R «( I S.

i BALDO ABBATI O.

Figunt Anatomici interiora Vipqri proponentes
cum alii haud occurrant quam quas exhibuit A 13-
B A T 1 U S, operi huic nofiro eas infercre placuit
ruditir licet omnia adumbrent, ufque dum accuratiores
exi libeat alius. Habentur hi in fine fuo loco.

V E S L I N G I O.

VAfia in Viperi obfervavit Sevcrimu , in ZtuiomiS
tradita>varia itiditii Bohlut ^/initl.^Abbatiui TraB.
Jt 1'iperS , ex quo tradita adduxi, Cottam itidim ple-
nius omnia examinavit VESLINCIUS. Obferva-
ta Epiflola lingulari ad Sevcrinmn feripta proponit.
Efl hic ordine lxxii. ejus verba hic funt: Feci lubens
Clani lime ^iureh , qui poftulafli , & in [lartes viperi,

rntum per occupationum feriepi licuit , adhibita difle-
neinquifivi. Pernicioliferi, fia Veneni fui trucu-
lentia abominandi, nitipaiem malo remediorum opti-
morum thefaurum pojlidq^jaindudum fe dignam pri-
flitillet, quilimulacris Ifirtls coronam > Rcgum<|ue dia-
demati ornamentum pubuerit ; qui in /tlculapi i tem-
plo fubterraneis cellulis enutrita fuent ; qui calamo, tuo
doftilTiinopoftcritatis memoria- confecretur, hisqueadeo
F.ugancis Patavini Phcebi collibus tot feculS feliciter
holpitata faligi publici , non damno generis humani fe-
cunda (obole liia perennet.

Cum cxterniuncjus liabijpm contemplor reliquo fer-
pentum generi i® diifimtlem invenio. Quo rcile Philo-
phus mu tniffu lacertis proximum fcri-

piit, fi quis pedes dempfent* coiqiorisautcm longitudi-
ni adjecerit. Cum inter iplas viperas comparationem
inftitui , yEgyptias Patavinis majores deprehendi. Ni-
cander AliaticasEuropiis aliis magnitudine confpeftio-
res tradit, quas vocat , Orgyalcs. Troglody.

ticas extulit Nymphes, &fcptcnum denumque cubito-
rum refert. Mari caput magis acutum, venter adllrniior,
cauda veluti muribus in acutum attenuata ; motus robu-
ftior : Fenum latius caput , tum venter , quamvis non
prignanris, amplior, brevior, & quafi putfcda cauda,
reptatusque magis placidus. Color Euganei terreus , &
fuwutcuseft, obfcurioribus tamen per latera, dorfum-
que maculis varius. Alcxaixlrinis viperis arendus , rarius
niger. Candicantes ferre Megaram ad montem Gambo-
nium , & cornibus armatas , autor efl Nicander ; quam-
vis & inter Patavinas meminerim , 'cui argentei nitoris
fquamulas nigri , purpurcique macul® ingebant, fupra
Nariumfpiraculacornuntiico, levitcrquc rctortoaCur-

gente. Cutim fqualidam , & crebris minutifqoe fiqoami<
per latera S* dorlum afperam , tadu prorinus cxpenmor ;
inierntl tamen liviorcm, ac pro coiporis amplitudine ,
plus minusve latis veluti corticum lamentis exquilite
commidam. Obtegitur hic cutis pod menfium aliquot
decurfum cuticula alia, madorem corporis, vaporesqtie
ambiente externo denfante. Pellncida tota eft , fquama-
ninique fubditarum ordines elcgant^mwfi typo repra-
fentat. Hanc , cum perfpiratui deinJ®ibcri<jfi otbeiar,
tam verno tempore, cum 6 latibulis proiepunr, quanaau-
tumnali, dum fe recondunt . inflinchi naturi inter lapi-
dum vcprjumvc anguilias , a capite cam paulatllh inver-
tentes, exuunt. Grici n-9aff , vernationem Latini nun-
cuparunt; fnolmm elegantius, &feneftam: quiapoft-
quam hac pellicula vipera fpoliati funt, renovato qoafi
corporis nitoft fequioris itatis vitium pofuide videntur.
Eandem cum Arillotele Uinjt extremum corium
voces licet. Non ideo tamen n Wo* «i tfeinn
primi ortus velamentum ; quia omnino dtftm&um quid
a vera cute, & fecundinis eil ; nccfemel, fcd fipiusi
corpore ferpentium abOrahitur. Illud vere traditum
cIhA •/Hfitik ii cifcr cX(s( e*A' mart( «I i U~*i»
Politi fencaipartem interiorem extra
ferti &: exui, quemadmodum Chorii membrapa k fetu.
Igitur ut Chorion non perpetuum propriumquc embryo-
nis velamentum cft ; led temporaneum tantum, brcvjqae
rejiciendum: limilem in modum feneda . utpote ex ac-
cidenti potius prqdufta , non genuina corporis i Ijierrn li-
te 1WS exiftit; fcd adventitia tantum,- falloque Theo-
dorus Gaza & contra mentem Ariflotclis feneitam exui
Icribuit, ut cute altera intus fubnalcente ipfa renovetur.
In homine poli diuturnas febres limilem a toto corpore
membranulam abfceflifle, & frequentius Elingua, no-
tumexobfervationibus medicorum.

Separari porro Iquamofi cuti membrana liibjacet mol-
lior, pashiculum pinguedini fubllratum exprimens.
Quaremora inferius tunica alsa fubtilior fele offert, qui
pent nui indar ctm&a comple&itur. Exterius per lateri
dorfumque mufetthft comioris molet occurrit-

Huic a capite ad extremum Caudi fiibUnifla efl verte-
brjtj plurimorum Ossium compages, non fccus atque
in pifcihus ordinata fpinarum codas imulantium ferie . u-
trinqq^ carinata* Vertebrarum Apophyfes breviores
time , pncipue juxta caput, cujus propterea flexus in
averfum , & latera facilis viperis eft ; Iccus Leonibus, Lu-
.pis, Hyinis, qtibrum vertebra , qui yanpius caput ex-
cipit, latis amphsqueprocdlibusvelut sJis dednfta , ca-
pitis , collique convertionem impedit • non quod hoc
lingulis, ut arbitrabatur Plinius, re&isque olhbus rige-
ret. Eadem allium, & fpirarum droilura edicit , ut nec
collam viperis . r.ec fievtus , nifi quadam analogia tribui
poiiit , Arillotele cenfore ; .ideoque ineptum pariter fit ,
Collas iisdem tribuere metifiun» diebus numeri paritate
refpondcntes, cum fpinarum magnitudine, kuigitudi-
neque differentium , vel in unico latere major lorige feries
occurrat. Incumbit his ullibiis ingens muscuiorum minu-
torum prifulmm, tum fpinas tendinum exilium magno
apparatu diducentium, tunf vertebras uotilfimum indi-
verfa Hc<fl entium , atque erigentium. Adcoque illam
corporis miram agilitatem, non tantum (ut refert Sta-
girita) in f jfiAiti k «f,,A iUi, quoniam fa-

ciles ad flexum, & cartilagineas pioduxit vertebras,- fetf
Q_x & quia

De Vi

& quia multiplicia motos localis inftrumenta mufcnlos
fabrefecit, provida rerum parens natura confccuta fuit
Sed in externis aiquo diutius me detinuit admiratio : ver-
to aciem ad penetrale corporij, & vifcera ipfa. Jure ta-
men Ariftotelicum illud praefatus , & propter longitudi-
nem, atque anguftiam , qua fe corpori aptant . tum aU
¥ wy? ifijti-ni , ob figurarum fimilimdi-

nem cognitioni nflftr* fubduci Ne quid igitur admini-
ftrem confufe , nRribuam omnia diftiraftionc jam rece-
pta, in vilcera naturalia , vitalia, & animalibus fundio-
nibusdeftinata. Naturalia, vel public* co&ioniftudenr,
vel fobalis generationi operam conferunt. Ex illis Ven-
triculus, jecur, lien, intefiina, fellea eyftis , & renes :
Ventae utut validis 4 membranis compotitus , non inepti
fi Philofopho laxiori inteftino comparatur. Collectus
enim eft , adeoque infiti caloris robore polfens , cum non
fecus, atque aliae ferpentes omnivorae vipera; fint. Illos
Arilloteles ^ «e,t l- ii,»

animantium guloffimos , vinique incontinentes fcripfit,
quamvis & inedia: longe paticntillimi , cum non per nie-
inem tantum , fcd xftivos aliquot menfes in vails deterttx
vitam abfque cibo trahant. Jungitur fuperiori Ventricu-
li orificio ra/a , du&u longo i faucibus deorfum proten-
fa, robuftis pariter membranis . adeoque maga? diften-
fioni paribus produfta , cum obfervatum fit , viperas, la-
castns, atque Ova integra deglutiiflc. Vidi, qua- pollicis
mei crafiitiem haud excedebat, paflerem tamen cum pen-
nis totum devorarat. Infieriori Ventriculi orificio litte-
Jliitj continua funt , vix notabili tunicarum diferimine va-
riata , neque immerito unicum inteflinum Philofopho
vila. Conne&untur non admodum ar&e , gyroque brevi
flexuofa , longo du&u , re&oque deorfum porre&a fi-
niunt. In iis , quemadmodum in Ventriculo repeti ali-
quando lumbricos vivos o&o , non contemnendo indicio,
vitam Serpentes non in propria tantum , fed aliena etiam
lobole tueri polle. Jecur habent , utjcxta corporis alta ,
longum, fimplici membrar^ parenchyma fuum inclugau-
dens. Recepit dcfccndentem a Corde Vena; Cav* trun-
cum , qui partim intra fubflantfcm ejus fpargitur , partim
per fiiperficiem inferius decurrens , tum propinquis vifce-
ribus, tum reliquis omnibus ad extremum ufque cauda;
pertingentibus lurculos impertitur. AfTurgere autem a
jecore Venam fingularcm , qux ad dentium radiqp , ut
refert Abbatius , Fel deferat , ut ibi a&u vipereum vene-
rum evadat, neque ieb-tfm confirmat, nec ratio cogit
ulla. Quamvis qpim contentus intra gihgivarum theculas
humor Havedine bilem exprimat : notum tamen eft, tum
aurium recrementa, tum diutius hauentem intra nares,
ac pulmones pituitam , abfque particularium venarum ac-
ceflionc fimili colore non raro imbui. Solo item vapore
biliofo a jecore fublato , amirefeere Os , linguamque in-
fici. Nam fi omnino virus illud mifturam bilis per Venas
affundend.e requireret : nil obftaret, quominus perjugu-
larium venarum RamosTcopum hunc natura confeque-
retur. Cy/hn filii r jecori jubjeftam viperx non habent ,
quin digiti potius latudine ab eo fe junttam. Inhxret enim
Inteftinis , quemadmodum avium non paucis , quibus fel-
lo alias deefle creditur, Hifc ampla fatis eft , bilemque
fi jecore per meatum proprium attrahit , inteftinoque libi
commiffo refundit. Plinius purgamentum appellat pef-
fimifanguinis, virus item, ac ferpentium venenum. Mi-
hi quidem comperturae!!, cuti animantium etiam largiter

PERA.

illitam bilem , nox* nihil attulide. Jecpri , eyftique fel-
lis propinquum lienem, re&e Ariftotcles m.g, «;

yi\,i «rnf ¥ «*•'»»•, paruum. & rotundum, qualis la-
certorum, exprefiit. Parenchyma obtinet fingutare,
fimplici membrana indutum. fxpe colore fenguineo,
nonnunquam nigricante perfufum , ut argumentum inde
a&ionis propri* non obfcurum nobis prxbear. Rene/,
Sc veficam ■ veteres dtfledionum autores viperis ineffe
negant , juxta cum aliis animantibus , qux Iquamis, cor-
ticibus, aut pennis natura circumdedit ; paucam in his
aqueam humiditatem , aut motu corporum difflari , aur
in operimenta confumi arbitrantes, fnefle tamen Renes
Viperis nemo dubitaverit , quisquis iniiscontemplabitur
comora duo raaonitudine integra, defeendenti inteftino
re^o utrinque, « dorfo conjurufta. Subftanriam obtinent
ex plurium veluti glandularum congerie compaiftam;
qu* fimplici tenuique membrana obtegitur. Venas 8c
Arterias fortiuntur fatis confpicuas , fpecicmque proli-
xam ; fic taraen , ut fuperior , inferiorque pars in acumen
contrahatur. Dextrum altius eft , humilius finiftriim ,
meatuque proprio uterum xmulo, indi&um inteftinum
redundantem feri portionem transferunt.

Partium generationi dicatarum in inveftigatione fidem
veterum, ac diligentiam non parum vacillare perfpicio.
Illis, pro fexus diferimine dfttin&is Vipera quoque do-
nanda fuit. Et nias quidem ut femen produceret Vafis
I jiermaticis , & T eft ibus , ut produdum in uterum fpar-
geret , Mufculis tenforibus , ac Pene inftrucndus erat,
roemina ut femen exciperet, conceptumque fervaret.
Utero. Coeunt igitur , quemadmodum fi prifeis obfer-
vatumeft, «rnimi* «aui invicem circumvqjuti, fic
ut ferpentls biciptis«oicum corpus adhxfu muruo reprx-"
fentent. Exigua enim parte conjungendis nimia corpo-
rum prohxtas impechmenn^brat futura. Marem autem
quod attinet, fcnplit Ariftoteles incommuni •‘/'«{mic

* y*tt M 't0nt ,/ (a./n«i , ,n ,*/i enixu ; tfyyit ajs tl

**« >"e*< i»i( nec Teftes habere fer-
pentes , Pjicc udendum ; fed meatus qualiter habentpi-
fces. Non pudendum , quia cruribus carent : non Te-
ftes, quoniam longum eorum corpus. Meatum autem
pifeium totnm , talem efle refert, qualis in homine fimi-
libusque animantibus , W «, «A =*•»,».

pars altera replicationis, vaforum fipnret fpermatis, fi
teftibus ad Veficam reflexorum. Nobis hic quod in pari
difficultate alibi fuadet Philolophus , W „•

« t £ xiyrn mr/Cn tt. Senfui magis quam rationi creden-
dum. Neque enim pudendum, vel natura, velpofitufi
cruribus dependere vero confentaneum eft , nec longitu-
do corporis quotiescunque Teftes cum fpermaticis Vafi»
intus reconditi manent, noxiam femini refrigerationem
inferre poteft. Id convincunt Lacert*, Scinci , Crocodi-
li, quas ut corporis vifcerumque prolixitate, fic partium
genitalium fitu, feroentium generi fimillimos reperio.
Senfum igitur fi contulimus , Tefiei habent vipera: am-
plos, & oblongos , fimplicique tunica velatos . fubftan-
tix glnndulofa: habitu, fuccique laftcfcentis ubertate,
munus fuum abunde manifcftantes , Collocati utrinque
fupra Renes , fic ut dexter altior plerumque fit, humilior
linifter , licet ,yfiienui tn ht. eiu Tefticulos ad caudam
Angues iiabere tradiderit , quod & Abbatio placuit. De-
fcenduntab iis l^ri Renes Vafi ffermtuca , albicantia
colore , flexu varicitorraia , qu.cquc circa penis latus in-
ternum

De Vi

ternum paulatim dilatantur , ubi excipere eaconfpicimus
glandulas duas oblongas, albas, capfularum inflar femi-
nalium fperma in pudendi fiftulas transmittentes. Pemr
in Viperis geminus eft, {Irutturaque plane mlrabilg. O-
riginem fumit ab extremo caud.r^ principio exili , quod
paulatim carnofius , amplius , & rotundum , non fecus
atque quadrupedibus Mufculi penis tenlores , definit in
porum, meatumve nervofum , quo valide comprcflb eli-
ditur corpus afpettu fponginfum i diftra&um in lobos ,
■ •' • ■ s- a - -LC — — !i nafcentibus

E R

Qy°

• eft (eminam inter
illecebras Venerei» aculeis pudendi acrius irritatam , non
iethali > fed clementi moriu , caput maris fidius petere:
idque fabula: parricidii Viperini occafionem dedifle. Fe-
mina: vipera: natura Mammat negafle videtur ,cum neoue
illarum veftigia fub fquamolb cutis contextu fc profer®t,
nec foetus matrem lattei defiderio fettetur. Coniiderabi-
lis in ea Utrrsr, qut* cumvivam excludat prolem, nomen
apud Latinos natta rait. Illum “i ««oblongum

bifidumque rette Philofophus prontinciat ; qmm puden-
do virili gemina vagina aptari debuerit. Componitur 4
membranis robuftis, len iterque circa fuperiora contortus
expanditur in tenues , & membranofos loculos , intra
quof rapto maris femine» fpermatiooque femina: excre-
mento largiter affufo, concipitur id, quod Ovi fpeciem
in Viperis exhibet ; atque in eo embryo in ipfo vermicu-
lo per initia perpufillo compar. Ovum id optime Arifto-
teles unicolor moli ique cortice

prxditum dixit. Ingenitum ipfieft, qnod oviparisaliis
fuppetit , latteum ali mentum. Hdc vero nomine circum-
fluum fpermati nobiliori feminalem Uteri humorem ac-
cipimus. quo fovetur , reficitur, confervajurque ftrtus,
donec ad incrementum corpufculifanguinem maternum
per umbilici venulas attraxerit. Prodit in lucem pcrfe&us
Jam foetus, nunccxplicitusfecundinis, nunc plus minus-
v4 impeditus, prout virium robur nattus fuerit. Arro-
dere eum membranas, aut lateribus genitricis perforatis
erumpere, fi fidelis unquam obfervatio detexit, contra
natura: legem accidit. Ventrem denique femina: la&e-
fcentis pinguedinis ingens copia farcit, haud dubi4 fri-

Przftantioris ordinis partes fimt, qua- vita praHidia eoo
fervant , Cor nimirum , & Pulmo. Car Vipera Pericar-
dio fuo > id eil p «emolli , firmaque membrana involucro
totum opertum eft : quorreclufo, venit in confpettum pa-
renchyma ipfum, fi: nui fub tunica purpurafeens, exiguum
mole, & oblongum, Philofophus rembusfi-

mile prodidit, ideoque confpici minus interdum ad pettus
mucronem dirigere. Hoc ut Plinii verbis utar gemino (i-
noofoque fpecu prima domicilia fanguini pr abet. Wilcur-
runt exeo, veluti fonte. Vena «que Arteria' magna, tum
in inferiora, utfuperius innui, tum fuperkfra , duplici
ramorum ferie , ad maxillas & Cerebrum afceixlentes, ut
membris omnibus vitalem fanguinem irrigent. Solum in
grandiore animali diuturnis vitiis non maceratur, nec
fupplicip vita trahit ; in viperis tamen lafum exemtum-
que mortem illico non aflert. Palmo fpirandi officina ,
longitudine infignis eft , propriis k corde tam Venis,
quam Arteriis reTpcrfus. MolliJumus totus, ac fpumofia,
atque idcirco a£r is hauftu copiolo facile replendus: un-
de rette Arillotcks hoc genus amaunuum «J •* i-

is, «fi i

}»»»%•» ci rJ iil joCf £$•••’- parum fi-

tiens , parumque bibens , «fi mergantur diu aquam to-
lerare feribit. Dclabitur in pulmones duplici diftratta ra-
mo ajhera ^Irterh , tantahic longitudinis, ut non tan-
tum ultra gulam afiiirgatrfcd etiam lingua parti pofte-
riort lare ii cumbat, quamvis hoc Philofophus contingere
exiftimarit oj* n vr r*«'

Ttic <»ik. quoniam contrahatur lingua , neque ut alius
(infitu) manet. Principium ejus in faucibus flrangulata
▼ipera confpicuum , tanquatn mufculis fingularibus prx~
ditum, adftringi , ruifumque dilatari ob lervatur. Lm-
X*am tenuem, & fi extrahatur pralongamadeprtbfunt,
initibprogrciTuquecarnofam, nerveam infine. Dirimi-
tur in flagella quali trina, colore atroperfofa, quorum
utrumque capillamenti fubtilitate gracilefcens vario flexa
vibrat. Fulcitur Oflc proprio cartilagini potius fimili.quo<l
bifidum circa linguam , deinceps longo fimpliciquc duftti
fuperafperam Arteriam deorfum protenditur. Anima-
lium tandem fonftionum fedem i quis viperis in tanto fen-
fuum motuique localis vigore neget? Cerebrum habent
Cranii firmo propugnaculo tutum , & duabus fupra fub-
terque meningibus velatum. Parvumque quidem , fi mo-
lem fpettes, duobus tamen fcjun&umproceflibus, con-
tinuanda: dorfi medulla: abunde fuflidens. Diffundit tam
per Cranii bafin , quam foramina vertebrarum , minuto-
rum nervulorum feriem inligncm , fpiritum animalem , in
fenfuum, ac motus organa diftribuentittm. Ocuh laterali
orbita: inclufi palpebra fuperiore immc^ili , teguntur, in-
feriore mobili , qua crebrius conniventc , fera ipfa dor-
mit abunda: fimilis non raro confpicitur. At in receflil
ampli funt oculi, humorumque, & tunicarum operofa
compofitione vel m*imis p3res. Quo manifeftior eorum
error , qui erutos juxta cum amputatis caudis renafei exi-
ftimarunc. Ariflotelcs remex aliorum fententia narrat,
non Tua- nr elnamVa ? phtjf

onlxn. ferpentium oculos fi quis expunxerit, ajuntrena-
fci denno. Hebetes tamen elle pluribus perfuafum eft „•
quamvis dubitem an 4 natura vitium fit, cum in exuviis
luculenter appareat, eas non minus reliquo corpori,
quam oculis obduci , non levi tunc vifionts imped imento.
Vartt , biforem odorum viam , exterius duobus meat£

gidioris Uteri conccpfcrque fobolis fomentunieximium < > busoflendunt , qui diducuntur in cavernas ofleas amplas

ri A — — -A:_ ? — m — M— ^ < .1 « — , — f ^ , /, ,1 tll « , , A» X. a — I

fepimento diflinttas , olorem halitus fpecie ad cerebri
nroceflus anteriores deferentes. Mirum magis quo-
nam modo tam cxatt4 vipera* audiant , «unfveifign ipGs
aurium obfcurifliina fint. Porus tantum eashafiereati-
ditusque cavernas, traditum a veteribus, forfaticonje-
ftura magis quam fenfu perfuafis : alii communem odori
fonoque viam , ut in pifeibus ailigrant ; 'leti qua* tenuiore
duttu in fpccus Cranii auditui proprios vocalem andam
pervehat , Subjacet Cranio maxilla duplex, odium longa
produftione rittuin conflituens. Harum liip-rior, cum
morfu fcr4 fa:vit, collo terraepcrvlm applicito niobilis
apparet, quemadmodum in Crocodilo ob longitudinem
nttus pedumque contra brevitatem pileis videbatur , re
tamen vera tam in Vipera quam in Crocodilo immobilem
eam efie , cranioque nrmis odium harmoniis conjunttam,
exploranti imum habeo. Dmuim annantur minutis
quam plurimis , pettinatim coeuntibus, ne contrai io
occuriu facile atteranmr , laxis utrinque gingivis indu-
tt.T. Accumbunt maxilla: fuperion dextra Ixvaque den-
tes duo acutillimi , fttldum inflar verius interiora faucium
1 Q_ ) tecur-

i z6 De Vi

recurvati. Longior anteriofl^fterior minor , ac bre-
vior, ambo fragiles, adeo^w acrius irafcenti mari non-
nunquain unus alterve excuti folet ; quod in errorem du-
xit Nicandrum vetuniflimuiafcriptoteffi . dum fcemina:
quatuor , binos mari dentes gignat. Quatuor autem &
mari, & feminae tribuendos cllc, tum alveolorum nu-
merus, tum plurium viperarum infpedio fatis pofteros
docuit. Reconduntur intra laxas veluti vaginas , /elleo
liquore plenas . £ quibus ad libitum fera: celerrime exfe-
ruutur. Fundamentum locglosve fuos habent , non ■
lpfa maxilla fuperiore , fed m ofTe oblongo , & robulto,
lateri qprerno maxilla; didm firmiter adliatrente. Has le-
tliale diferimen , & perniciem afferre deraorfis, tcuuique
fillula , veluti fcorpionum aculei perfosatos infundere
• venenum, tam experientia; ccnfura, quam nutorum di-
ligentifUmoiuni feriptis ferio confirmatum ell. Habes,
Vir Clat illi me , qua; celoci, ut dicitur, filo de partium
Viper.cflrudura jiertexere potui.

Jurgatur huic pars Epifloke ixxiu. genitalia Vipera;
exponens, his verbis : UrtRUit Vipera' ui conceptis Ovis
tumentem, non ut in animantibus vivos foetus parientibus
craflum, fed tenuem valdi, & pro conceptuum numero
membranofos in loculos diflentumobfcrvamus. Porri
guntur ad eum a defeendente Vena Cava ArteriaqueMa-
gra pet vinculum membranofura , quod ollibusdorfi ver-
tebratis uterum nedit , t sfcula plurima, profectus ma-
gnitudine plus minusvediduda, quibus alimentum Ute-
ro pariter ac fcetui fubminifirandum efl.

Ova ipfa, fet potius ovifbrmia illa , qua: Utero Vi-
pera fert, numero varia , fatpi tainen vicena, alias plu-
ra. Figura lunt rotunda ; fed oblonga Si ntrinque
ajqualiter propemodum acuminata» conjuncta inter fe,
atque in longitudinem Uteri porrecta, ut reptantis gene-
tricis motui nulliim obdaculum pr.ebcrc queant. Anfio-
tcles excluia a ferpentibus aliis ile connexa efle feribit
hb. q. hifi. cap. ult. Ut vmftgiiuc , mulicnilll

monilia referant. Componuntur 4 membrana valida ; fed
qua: ab initio conceptus ad partum ufque mollis efl- Sim-
plex item lenfui occurrit primum : in progrcfTu tamen
Chorio foetus commifla deprehenditur. Hanc, cura r.on-
«Iuiti in membra diflindumeflcmbryum, repletam ma-
teria copiofa, lenta, atque albicante, non tamcu pellucida
five clara, ut in pennatorum Ovis ,

Caniijs qua croceos circumfluit unis viteVos ,
fed vitellis Kcenter produdis, antequam luteum colo*
rem imbibunt , habitu fimillinia,conrpiciinus. Haxrvc-
ro nihil aliud efl , quam obvius in Utero Vipera: femina-
lis humot , qucin primo fcrtuli lyllcmati largiter natura
cifcu infundit , ut id foveat . conlervet . reficiat. Eam in
oviparisaliis '<ixtu antufkrU, feminalcmmatcriam ap-
pellat Philofophus. Ex qua in feveundum ovum cum
membranis, corticibusque producit. Isb. ).gcu.cap. i.
In Plantis t> «jini yuXmurCtir , vocat hb, i.gcn.cdp.4.
primum luteum , idque bulbofis adeo copiole fubmini-
ilratur , ut non tantum conceptum novellum vegetet, fed
extra tcriaga quoque fufpenlum ad gcrminauJum com-
pellat, atque augeat, utalu, fcills, limiliumquccMCm-
piis docemur. In liisOvis quoti per initiaoculisobvium
efl , primuiuque ex mare fcrmmaquc nullum dici potefl,
exiguunvcfl, rotundumque corpulculum veri ifmtjfuii,
paitibus (enfij noflro dillinguendis nullis pia-ditum. Id
veri» temporis progreflu vermiculum iu fpiras convolu-

tum exprimiteandidum , pcllucidumque totum, tum Va-
forum umbilicalium tenuiflima veluti filamenta exhibet,
tum Corculi micantis circa Vena; Arteriaxjue magna;
exortum vcftigia evidentiflima. Eo pauli, magisadau-
do , • feminali matris excremento fenfim deminuto , C
ilrangulata genetrice /nondum vero mortua, difledio
fiat, evidentiora funt omnia. Nam gemina fub extima
Ovi membrana confpiciuntur involucra , quorum alte-
rum crallius efl , atque Ovi membrana; proximum , Cho-
rio fecundinarum fundatur ; altcrum.tcnue valde, fcetui-
que propius circumdatura , quod meriti»«\mmum appel-
laris. Confurgunt circa genitalia adThorionextimam-
que membranam umbilicalia Vafa, tamis, furculisquc
plurimis dilkibura , lateuue diffufa , qua-que nullo hic
caniofo cotyMone , nulla placentula natura fulcire vi-
detur , nec velamentum atldcre lingulare, quod
ilQbiiKi’ islrijlouli hb. i. geuer. csp. q. utpotc qua: fa-
tis horum fccuntati profpexit , dum quaqua verfum am-
bientibus membranis ea connedit : ijque in ovipararum
quoque pullis confplcitur. C.Ttcrum explicato frrtulo
Caput amaret amplum, turgidulis Oculorum Iplia-ris, nec
palpebris fuis 'penitus opertis. Circa dorfum & latera
Iquamularum rudimenta adfunt , & in mafcula prole fub-
ter umbilicales Venas globuli duo, quiTellisaliis.mibi
Penis bifidi extrem^ videntur fpongiofa , nondum «utra
corpus addod.i. Jam aperta fecundum longitudinem ad-
huc vivente befliola Cor obvium ell, eximii conforma-
tum, ac concinno fyllolcs, diaflolesquc motu diu cita-
tum. Sub co Jcciu- ex candido flavefeens deorfum porri-
gitur, & virefeente bile turgida Velicula proximis Inte-
Itinis annexa ell. Reliqua derique v ilctfa naturalem ha-
bitum diilmdis <t iux*<piun feu lincanWitis odendunt.

DENTIBUS.

TT Iperas utriufque fexus duos taatum haliere Jenter
V Caninos, quibus mordent, firmos. &foli.los emi-
cantes ex oflemaxillefuperioris. fingulos pro latere, &
operiri 4 vaginis, modo non prorlusdilhmili illi, quo
Leones & Feles abdere & contrahei e fuos ungues folenc ,
R E D 1 U S lialiet in obf. Jc l 'ipciu, & hac in plus quam
, ^recentis Viperis fc notafle feribit.

Verum efl inquit quod intra has vaginas ad radices
nominatorum duorum dentium enafeuntur plurcs alii
minores. Numeravi hos ufque ad feptem per totam va-
ginam, & omnes jundi invicem in unoqunfi falciculo
(veluti in pratis nonnulli fungi nnnoretad radicem fungi
majoris) nafcuntur, idque inaquah magnitudine alius
alio in ordine minor; nec funt adeo duri & radicati in
maxilla, ficut dens major, quin imo perpaiuni adhx-
rcnt,^L illifi facillime excidunt, cum dens major, non
fmc violentia evellatur. E fi quandoque, quod tan.4n raro
contigit, ifi venitur jdiquis majon aqualis . putandum
unum de duobus vaciflare, movcci, & calui proximum
efle: proximum cafui dico, quoniam dantur Autborcs,
quidod4 affirmant, quodqoovis tempore Vipeiatden-
tes excidant & renafeantur. Didi dentes inteiius funt
Cavi, & perforat 1 (canalium inflor) ufque ad extre-
mum apicem, & viderunt eos per microfcopium mo-
derni fcriptores , videri ctiarrf pofliint line nnerofeopi»
quando (icci funt , oh id levitir contuli finduntur per
longitudinem radicis ufque ad acumco u tres aut quatuor

fellu-

U R

& U

feducas , mondrantes ad oculum internam cavitatem ,
quam etiam obfervirunt Antiqui, Plinius, Author de
Theriaca ad Pifonem.

PANCREATE.

REGNERUS deGRAAF Tra&. de fucco pan-
creatico fimplicem hic dari ductum pancria-
ticum docet.

GULA, & INGLUVIE.

Viperarum Ingluviem capacem vaUfe elfe , Gu-
lam quoque infigni modo dilatabilem.exemplis va-
riis declarat BARTHOLINUS Cent^iv. U/ji. xi.

UTERO.

UT i r u s es utroque lateredtdinchis ed , & Jupha
for emine exit, duplici maris peni aptatus , rurluap-
terque Uterus pnediidus (ex Viteflario dicam & Ovario ?
an potius) ex ovario& «'<, condat, in fuperiori enim

parte Ova in tenui membrana fufpenia inveniuntur dum
In Utero ipTo vivus conceptus tornatur. N E E D H A M
«/>. 7. • *

OVARIO.

T T Ipqfis duo funt Ovaria, quorum dextrum fini-
ti /ri^alriusfemelobfervavi . an & in relkniisita fuerit
neglexi. In eodem, fi bene memini, triaOvafimdroin la-
tere erant, in dextro quinqui , quodIibet.es ovariis vide-
tur eflq Membrana peculiaris, in formam cylindri , feu
portionis ab Inteftincflrefeffi utraque parte ad fenfum
clauf.v, cui intusadharcntOva.

Oviductus itidem gemini verfu* exteriora con-
suunt in commune orificiunfobbngum , fitum inter In-
tedinum Redhim & dorfum,verfus interiora manent ori-
ficiis fuisdidinda, quae exigua admodum , & Ovariorum
Extremitati proxima , in unius V lperi Ovidu&u dextro
videbatur oftium interius expanfum in facculum, quo ex-
tremitatem ovarii amplexabatur.' STENONIUS
Obf. 89. ^18. Den.

C A P. X L.
de Urfo & Ursa.
ANATOME URSI

inflitiits

i PAR IS IENS IBUS.

DEntis non differebant ab iis qui Leonis, nifi
quod minores. •

Thorax amplior eo qui Leonis , longior-
que, codis condabatquatuordecim.

Collum haud breve , crafKim licet, longum digitos
povem, latum feptem. • ,

Os umoris Ipngiuseratquuminaliisbcdiij, con-
nexum r 1 n 1 m eo articulationis modo quem Autliores
nullibi reperi volunt nifi in Homine.

Curis orca tergum crafla valdi.duraque, circa ab-
domen tcrftais admodum obfervabatur.

Pili haud ita rigidi ac in Leone aut Hidrice.

Omentum inlignis fatis magnitudinis, pinguejimt
exigua gaudebat quantitate, fimiliter ac totum corpus,
quod ea intus a?que ac exterius omnino ded i ruebatur.

Hepar vadum valdd, in tobor feptem. diverfie ma-
gnitudinis divifum.

V?s,c*,,-A p sll is ea qui Leonis longi minor,
bitu licet fatis notabili quantitate.

OEsophagus camofusvaldi exterius.

Ventriculus exiguus. In Intestinis nulla
apparebat didin&io, ut in aliis animali bft' erant ea qua-
draginta pedes longa, cum tamen inredina Leonis diffedi
non fuperaverint longitudinem pedum xxv. Nullum Ca-
ci, aut epprnJicir vtnmformie , veftigium , nullum cel-
lularum Coii.

Lien parvus , temrilqnc admodum longitudinem ha-
bebat poli. vj. latitudinem ij. crailitiem unius.

R rNUM ftruftura fpecialis erat, longitudo poli, vj.cum
dimid. latitudo poli. ij. fi. TrnnieS eJipoia qua: pingue-
dine omni carebat ablata tUs occurrebat dura , crafla-
que , propria hic nem erat , parenchymati unit^ fqi fae-
ci indar tvj. exiguos renes continebat a&u invicem di-
din&os, quorum unusquisque obduffus erat fua mem-
brani, erantquedifti Renes paffim connexi fbbtiliilimfs
fibris, & habebant linguli amplam bafin exterius, coar-
fiabanturque introrfum ; di&a bafis erat m quibusdam
hexacona, in plurimis pentagona , ficin aliis quadrata,
collectioqiie tota reprifentabat quafi maturum pini po-
mum , uvarumque congeriem. Vefe Ewulgentie cum
Ureteribus pedioli quafi conditionem referebant.

Genitale longum erat poli. v. cum dimid. offer
fubdantu, uti in Cane Sc Vulpe, ad Indar litera & incur-
vatum.

Pulmonis /obi erant quinque, horum trei in I».
tere dextro , duo in finidro. Superiorer dextri inlignes
valdi , inferior medi* conditionis, drea ext/cmuiu in
apices tres di vifus.

Cor pollices vj. longum , tv. latum.

Aipiee Arteris annui i omnes impeifefli.

Lingua ampla erat , tenuiique uti in Cace ft
Fele.

Cranium firmx fatis conditutionis.

Cirebrum pollic. iv. longum erat, totidemque
profundum ii), latum.

Glandula r in i a i i* valdi erat exigua.

Oculus teffus palpebri internA, qua: principium
ducebat ex a^Dulo majore, exigui amplitudinis.

NO-

I 28

D E

notata

I B U

Xu.t in Anatome Urii i STENO hllO Hafnix
circa partem inferiorem pedum anteriorum,
quam depilem Urii frequenter hycmi prafertim exfu-
gunt.obfervavit Btrtbcl. junior Excrcn iv. bis verbis pro-
ponit.

i. SutjUn tu adeft folida & ex infinitis Canaliculis
perpendicularibus compofita, qua: Cubitantia « an cuti-
cula incrafTanda dicenda fitidubitari poterit.

II. Cuti/ moBis & crafla.qux fuperficie exteriore pluri-
mas fibrillas f. vafcula emittit fuis lingula Canaliculis prx-
di&x parti inferta. Id quod pulchri admodhmconfpi-
ciebatur relifla utriaoe parte per aliquod tempus in aqua
calcis viva:, tiun enim ab invicem fecedentes dux illic
partes VaTcukxum f. fibrillarum i Canaliculis exitum
oflendebant.

III. SutftsHtu quxdam M* , mtUit , pinguedini
non admodum diifimilis Cita ad radices digitorum , ita ut
cuilibet radici fua eflet pars a vicinis diftin&a. Vifaetidm
vjji ftmuhus ad eandem diftributa partem , ut proba-
bihtir edidit Staumut , quemadmodum naturalitir
per cutem fecernitur aliquid afanguinc, modo habitus
modo fudoris forma , fic in hac parte Urii fieri feqetio-
nem partium ferofarum fanguinis eo copioforem , quo
feequentiori fenfu major materix copia allicitur , pori-
que apertiores redduntur.

OVARIO.

TEsticuli in ea conflant plurimis grtnuln al-
bicantibus inftar Ovarii pifeium, tubarum excrema
expanfa illos adeo undique includunt , ut parvulum dun-
faxat foramen in abdomen pateat , quo dilatato fponte
elabuntur Tefticuli. Ita notavit STENON1US
6S/ 8 8.1. i.^B.Dsm.

MAMMIS.

DE Mammalum Gtu& Numero PtfiUtfqtu vide
capite de Ca«.

I -N T E S T I N O.

IN Urio nulla Coli i reliquis differentia obferva-
tur.CASP. BARTHOLINUS Vtjp.JcOEco».

terp. tum. •

C A P. XU
De Vulpe.

OBSERVATA

VENA SPERMATICA.

Vix obfervare potui in quo partes interna: diffe-
rant ab iis qua: funt Canis, confiderabile tarain in
Vulpe a me difefto. Visam Spumat i-
« a m utrimque lateris ex eodem V eme Cavx trunco de-
fcendente , longi infra Renes , originem fumpfifle , cura
inCancfoli dextra hoc competere foleat , finiftravcro
ex Emulgete , prodire ordinarium hoc an fit, nec ne, dc-
^pninare non audeo. BLASIUS.

CAPITE.

TN Vulpe, Cane, Ove, Cervo, Vitulo, & plerisque
A aliis quadrupedi!^ utraque Caaotis Altilia,
dum intra Cranium fub dura matre reconditur , in piopa-

ginesexilesdivifa, cumque aliis Vafis , Venis fcil. atque
bris nervofis complicata: plexus retiformes conftituit,
qui utrinque cavitatem rqilent , qux ad latera felix tur-
cicx cft , dein pofl multiplices Vaforum divaneationes
propagines quxdam arteriola: ab ahis ex trica tx, ac denuo
umtx, in eundem truncum coalefcunt,qui duram matrem
perforans rc&a Cerebrum confeendic. WILLISra/.}.

INTESTINO.

INteftinum Coi cum eochlex adinflor affabri exca-
vatum Mif.an.ht. ). Obf. 159.

Glakdulalum inlnteftino plixum his verbis
delcribit Wcpferut : Tubulorum iflornm , glandulas in-
telhge, quatuordccim reperi ad Rc&um ufquc. Pri-
mam duaium palmarum diitantia a pyloro, extera nunc
palma una , nunc unciis duabus nunc plus quam palma
diflabant. Amplitudo plerumque accolarum erat dimi-
dii Bazii, quarundam minor. Infignis efl illa . qfce
Re&o vicina eft , & ad Valvulam extenditur , longa
enim erat palma , lata parvum digitum. Omnes prellx
emittunt liquorem turbidum , album , vifcidiusculum.
Jn Cceco & circa Refti finem plures ejusmorli tubulos
fed folitarios & fparfos reperi. PAVERUSa/i GlanJ.
Intcji.

FOETU & GENITALIBUS.

I N Vulpe pragnante fini/irum Utili cantu duo*
* globulos Ovi columbini formes oftendit, dextrum ve-
ri) nodum unum inftar Ovi paflerinl

Majores N0J1 dilTe&j blandi aliquid primhm hu-
moris nigricantis effuderunt , mox contentum conce-
ptum. Omni vero parte portio illa .Uteri qux fretum
inclufit, humore IcntO fimili Ovis conquasfatis copio-
fo oblica fuit , haud dufcii placentx incremento de-

flfnato

-V.

D K V

fliruto Membrani» tamin foetus non pertinacius adhx-
refcente , & ab Utero tenui fcalpelli motu feparabili, quo
remoto camofior Uteri Tunica vifebatur, infinitis pun-
ftis ir.terpunOata.

Ipfi foinji jamcoptofo liquori innatabant, Mem-
branulis ad proportionem fat validis, per quas ramifica-
tioncs umbilicalium vajbrum clcgantir fparfx cernere
erant, tanquam rubrat linea: , majore» qua ad foetus ab-
domen accedebant propius.

Foetus phalcolum magni plani albi erant, nifi, quod
Oculi circulis nigris notarentur, & in temporum au-
riumque locis {tria: rubra comparuerint, Caput maxi-
mum , Pedes, Cauda , St Os in articulos jim diflin-
fta. In Abdomine, quod apertum erat, mada: qux-
dam nigricantes . Vtfcerum primordia , transverlx tn
Thorace Orne Cofiarum St candidi in Abdomine gyri
Intcfhnorum rudimenta, Vajt rubicunda , per omne
corpusculum confpicua, quod adeo molle cft, ut le-
vi digiti preflu in gluten potuerit diflolvi. Nodus , quem
in cornu dextro paflerinum Ovum axjuaffe diximus ,
materia nlandulofii plenus erat albicante, qu.T tamdn
magnitudine fcri comi ab Uteri hic incraflentis &
fubU.intiam hanc contigui includentis fubftantiii leni
prefTu facili divelli potuit, qux per longitudinem dif-
fefta humorem conclufiflc viia cft plani Sbumini ovo-
rum fimilem, latera interiora cavitatis difhim liquo-
rem continentis rubedine miniata fplendebant , didhi-
£hs hinc indi ftriis magis ex rubro nigricantibus, &
prxterdifla in hoc Oro nihil oblcrvabatur- Reliqua
cornuum pars humore lento vifeido erat oblita.

Q L J I. 129

Matris Ovarium dextram fiuiftro duplo majua
detrafla membrana vanis pun&is rubentibus notaba-
tur ; verum folliculos ejufmodi , ut nupir in Lepore ex-
plorare non potui. ,

In Vulpe gravida alia utrumque Cornu globulo ob-
longo intumuerat, fmiftrum majori & tuba- propiori,
dextrum minori & in medio cornu confidente , reie&a
cornua prope commilfuram humorem fponti effluentem
viridiusculum fofcum effuderunt.

Diffofto Oro finiftri Cornu , quod paderini Ovi mo-
lem fori habuit, fufeus effluxit numor glutinofus, cui
albicantia multa filamenta hinc inde cohaxentia innata-
bant , adlixlerat Utero ut ut facile feparabilis cafeo-
feor Ovum involvens fubftantia, placenti rudimentum
in Ovo rubei coloris ne vertigium apparuit.

Dextro cornu quod claudebatur Ovum priori minus,
extera fimillimum , nifi quod in ejus liquore rudiftimum
exordium foetus forma feri triquetra, vix ciceris dimi-
diati magnitudinem referens comparuit.

Tisticulus Vulpis dexter finiftro feri duplo
major pallidi flavefeens , plura pun&icula attenti mon-
ftravit intuenti. Erat in diifto Ovario aliquod tuberculum
majus capitello aciculx minoris llmile, colore fature ra-
bente, quod an Ovum imprxgnatum, an clapli capulum
fuerit, in medio relinquo.

Ovarium fim/irum dextro plane fimile, nifi quod 6c
minuscflet, & duo tubercula modo di&o adhuc minora
albk-antioraque exhibuerit. JOAN- VAL WIL-
L I U S in t/iU . Dan. an. 1674. C ic. Obf. 81.

CORONIDIS LOCO

PragreJJls addefb utile eenfcmut

SCIAGRAPH IAM

bugineo (vel potius albuminibus , ab Arteriis , illum
(vel illa) adeuntibus & tangentibus fufo , ideftfubtilius
reddito (prius tenuiore dein crafliorc albumine) rcftau-
ratur : vitello amem nutritur, per tubulum inlnteftina
transmiflb , St ad vifcera delato , fub finem & cum jam
tcllam rupit.

Nutritionem variam in Animalibus variis
brevibus exponentem.

Quum aliquot ante annos publico communi-
cavit Cl. MAT. SLADUS,
Theodorus sUdes didtus

HARUM

I- Nutritionis Pulli in Ovo.

COrpus pulli au&ius redditum (pullas autem , aut (al-
tem aliquid pulli fine dubio cft ante Callinx incuba-
ram, tam in macula, live cicatricula, videturque ejus
pars elle album pundum D. Harvci , quod non videtur
mutari in rubrum , fcd fubfidcrc paullolnm , apparente
rubr-o) continetur in Membrana , Amnium D. Hamo
nominata, humoremque, colliquamentum illidnfhim ,
ore aiTumit , qui ne deficiat a tranfludante humore al-

11. Nutritionis Fatus Naccini in Zltero.

F cetus Vaccinus m humore Alimentari.levifTimi fallo,
natat, qui deinde fit alterius fajioris, quemfatisex-
pheare nefeio, quique eft unicus, non duplex , & in
Amnio continetur, cujus defe&us fuppletur , ab humo-
re mucaginofo, qui in Cotyledonibus feparatur a fan-
guine , cui antea [lerniHlus erat , ut lac in glandulis mam-
marum , defertur autem ille (anguis ; cui mdeaginofus
humor permillus eft , ab Artei iis matris ad Cotyledones.
Humor autem qui in Allantoidc continetur , eft Urina ,
nec quicquam facit ad nutritionem , in Chono autem aut
nullus eft humor , aut fi aliquis unquam , inbifulcisfd-
licet, reperiatur, prxter miraram eft : ita vero illud
nos quod D.Hamjur de Allantoidc dixit potiore jure
ad Cnorion transferimus.

II L Ai»-

130 DeFoetus

III. Nutrititnu Fatus Humani.

Nutritione.'

fanguinem , ab coque (anguine etiam Placenta incre-
mentum fuum habet, Tabem maxima ex parte.

N Fcetn Humano non eft Chorion aqua aliqua reple-
tum . (nec eft T unica Allantoides five proprii five
Improprie di&a) fed tantum humore alimenta» repleta
eft Amnios, & Chorio undique iu imt (nullo interve-
niente humore) annexa five contigua, maxiinc illa par-
te ubi eft placenta , per quam fuctus fertur nutritius , ab
illa etiam paullulum elaboratus , qu* Placenta Utero
firmiter adrueret, fine Cotyledonibus, totumque fictum
cum Chorio primis roenfibus ambit, nec vafaulla fan-

Kinea ab Utero in illam terminantur . fed tantum ad il-
a ab Uteri glaadulofo corpore pervenit , percolatus
humor, five lympha vulgo di&a. Va(a autem fanguinca
nunquam hiant (de gravidis loquor,) five aperiuntur,
nili vi aut p reter naturam, fed foetus proprium generat

ADDITAMENTUM

De Vrina.

URina autem pulli in Renibus & Ureteribus lucret
(Vefica vero carent, fecus ac pifces ■ (altem quidam ,
utCarpio&c.) Urina autem bifculorum in Vefica eft &
Allantoide, prius autem in illa; nam Allantoides (pet-
fime Allantois dicitur) primis menfibus nondum patet.
Excrementa autem alvi in Inteftinis, nifi aliquid forte,
quod interdum fit , fcetus antequam in lucem edatur, eji-
ciat Urina autem Hominis in Vefica , qux duplo major
eft in fartu quam in adultis.

FINIS PARTIS PRIMi.

•

j» r* fL •

NAT

. O

■3»

E S

U T

U M

P A P

L S

II.

VOLA

T I

L I

P R O P

O N

E N

C A P. L
Dc Accipitre.

IN Accipitris eenere quod vulgo Ciitauliam
dicunt hic oblervavi.

Vmmcuius hic rotundus , mcmbranofus ,
ncutiquam ut in Gallinaceo genere, carnofus, cartilagi-
neusve, minimi rugofus.

C os cum Intistinum hic nullum , undi fre-
quentir excernit.

Hipaa jequis duobus lobis utrinque diremptum.
SrLiN exiguus, rotundulus.

Fillii coMCirr aculum ab Hepate exertum.
Oculus prxgrandis pro ratione corporis, qualis
cato aut bxdo eft. U vea Tunica unicolor & atra, Cornea
Cartilaginea, prarcipui circa Iridem.

UaorroiuM praloncum , Mufculo rotundo longo
inrigni munitum, inter Mufculos obliqui infertum.

U n u v i s acuti & folidx prx citeris avibus non car-
nivoris. SE VER INUS.

Volucrum Ciliila Meningismus in qui-
bus differant ab humanis vide capite de ^Aufert.

C A P. II.

De Anate.

NOTATA

Jit

PARTIBUS DIVERSIS,

EX obfervatione noftri aliorumque ^rlmflcIoJa-

menftum.

OstrmvM hic valdi Pingat , & Ventricu-
lum, & Inteftina , & maximi hxc , anterius non folum ,
fed & utroque latere , atque inferius > tegent. Im6 variis
locis iis connatura.

V ivti iculus ligamento membranofo , pingui ,
omento continuo , fufpenditur ab Olfis demi meo io.

Membrani condat validi , crafsi , densa , rugosi-
que, quam ab utraque parte tegit caro inflex. Harum
prima cunicx di&x incumbens atque conjun&a, crafla
valdi cli , utroque latere, duplici tendine, anteriore uno,
altero pofteriore , eoque. licet tenui, valido admodum,
inter fe unita : adeo ut duplicem Mnfcnlxm exhibeat.
Fibrx hic omnes latus utrumque,im6 fuperiora infer iora-
que occupantes, ad tendinum concurram anteriorem &
pofterrorem excurrunt , fimiliter ac linei omnes circuli
ad centrum.

Priori huic mufculo %Ahue utrinque incumbit, tenui»
IStis , hic in parte dextra ab inferiori Ventriculi parte ei,
qux media ed , mollior, & quafi receptaculum adfum>
ptorum , per latus diftum adfcendit ad Ventriculi fupe-
riora, uti qui in latere Gniftro ed i gula defeendit ad Ven-
triculi inferiora.

Intsstina non obtinent anfraAuofum eum /itum,
qualem in Canibus , aliifque animalibus , notamus, fed re-
ftum magis, eumque transverfum.

In Intcdino, remoto fatis a Ventriculo loco. Foramina
duo occurrunt, quorum unum, ordine prius, JuBur eft
Hepatici ingredus, alterum, quod poderius , JuButCy-
ft ici. Dufhis hi diverfx conditionis bilem in Intedlnutn
effundunt, unam viriJem , qui ex Hepate, alteram ni-
grieantem magis, qui ex Velicula profluit.

Cacum duplex nic ed , longum valdi , & tortuofum
aliquomodo, indar duplicis lumbrici Intellino Refto,
membra noti vinculi ope , connexum , fcecibus nigrican-
tibus femper repletum. Eodem loco utrinque ex Intefti-
no Refto principium ducens , difparis tamen termini.

Gula feri duplici loco protuberare oblervatur, uno
qui Ventriculo vicinus ed, altero qui digitorum aliquot
diftantia ab eo remotus. Illo loco anterais atque pode-
rius exile aliquod tuberculum communiter aded , interius
cavum , fere vermiculis repletum , in gulam ipfam
apertum.

Ventriculi T unica intima , crafla , rugofa , non intrat
gulam , fed circa orificium fuperius definit. At fecunda
gulx continua ed. Ed tamen pars hxc gulx inferior rau-
fculofa magis illa qux fuperior.

R » Pax-

133 De A

Pascuas hic duplex, membrana intercedente
feparatum , vafefangnineo membranam hanc tranfciinte
pr.editum, Inteftino accumbens.

Lien Hepati fuccumbit, exiguus, rorandiorifque

figura.

Renis Lumbos utrinquc occupantes parenchyraa-
ticr naturas funt, in partes tres feri difhruffi.

Renales Glandul.v valde hic exiles , plana ,
atmie rotunda , ex albo rubicundi caleris.

Testes in corpore ipfo fitum habent , fupra Renes,
Venas Cavas defcendenti accumbentes. Locum cum in
femina Ovarium occupat. '

A Tefle utrinquc JuEfui Jpermaucut videtur de fren-
dere , verfus ventris inferiora, ubi terminari eum fnfpicor
(necdifmenimdereccrtus; incorpus illud longumi va-
riique contortum, quod Penem d icimus.

UaorvGiuM Glandulis duabus conflat, albicantis
coloris, reretisque figura; , verfus dorfum a fe invicem
parum difhmt, at qui parte extremum uropyciirefpi-
ciunt conjunfl.c , foramme notabili duplici gJudent, per
quae materia alba , oleofa , cavitate ea , quam quzvis ea-
rum continet, contenta, exprimi poteft.

T a a c ii e a latere dextro & finiflro Mufculo prae-
dita tenui, carnofoque, flraminis magnitudinem habente,
a faucibus ad thoracis fuperiora fe extendente Hic ubi
definunt offeam allumit Trachea conditionem , ampha-
tnrque in receptaculum AUrts ingens , caVeniofum , mox
dividitur in duos Ramos priorem naturam iterum a Jfu-
mentes, hinc membranoiiores redditos.

Circuli omnes. Tracheam conftituentes , antei iusde
poflerius, particula quadam exigua deftituuntur, ita ut
duo conjuncti circularem defectum , & quali foramen ali-
quod exile, conftituant.

Circa Mufculosdidos Nerw utrinquc adfcendunt Re?
currentes.

Pulmonum munere fungi ordinata: Veficula: mem-
branacea:, ad Ventris inferiora fe extendunt, quod flacus
per Tracheam immiflus evidenter declarat. Ipti alias
Pulmones rubicundioris coloris , rari valdi hic notantur,
dorfoadnati. BL ASIUS.

CAPITE.

IN Capite Anatis fcquentia obfervarunt AMSTE-
LODAMENSES.

Foramen Ausis externum hic manifeflum, fed plu-
aris tedum, lato digito ab oculis diflans, verfus inferiora

NATE.

ITotaorbita oculi non eftoflea, ut io aliis animali-
bus, fed ab inferiore parte locooifiscaroeftmufculoia,
cum Nervo ir.fiqni. qui ad Roftri finem excurrit.

Supra Oculi orbitam Glandula recumbit magna, lata,
carnofa, rubra, ad urrumque oculi canthum cxtenfai
bine torum implens circulum . prcITa hic fuccum exhibet
flavefeentem. inlipidum, crafliim.

In orbita Oculi Glaudula alia, albicans magis, minor,
fuccum fimilrm exhibens.

Non habetur hic F.piglottis, fed laryngis aper-
tio eft inflar rima: oblonga, Mufculis munita , ica utfe
claudere & dilatare pollit.

Lingua ab utroque latere duos quafi dentium ordi-
nes habet, vel falt£m fpinarum quarundani nigrarum, den-
tium inflar acutarum, mollium licet.

L t n o u a Os habet inllar ejus quod habetur in Cygno.

CEREBRO & MENINGIBUS.

CE a e it a, M en inc esqu t Volatilium in quibus
differant ab Immanis vide que hic proponuntur ex
ex W I L S I O capite de infere.

NARIBUS.

DE Odos, atus Osgano lege qu* hic habentur
capite d e infere ex SCHNEIDERO.

ORE.

SUblihguales ductus ialivalis pro lin-
gu* magnitudine fatis profundos hic dari Tra8 de
Gland. Oris habet STENONIUS. Vide caput de

Cygno.

URETERIBUS.

P Ennatorum Ureteris f.pdvis elegans efl forma, etenim
A per totam Renum concavam longitudinem fubalbum
quoddam excurrit Vas, a quo lunc inde Rami promun-
tur, qui fenflm latiores tubae indar fafti innumeras albo-
rum Vaforum colle&iones admittunt 1 peripheria pro-
greflas, ita ut haereas an hxc candida Vafa i lancinaro
pelvi & veluti exeuntes digiti a divifa manu promantur,,
an vero lue latiores pelvis portiones fint inflar infundibu-
li > in quod illacopiofa Urina: Vafa ferofitatem exone-
rent. Ha:c in exiguum corpus implicatione congloban-
tur, quod cum Rerulibus in Bove & Uriis lobis propor-
tionem habet. Ex harum obfervatione interdum dubi-
tavi an excretoria vala Urinae edent propagines Ureteris.
MALPIGHIUS de Bxmbui cap. j.

D E

C A P. III.
De Anfcrc.
notata

MENI

N G

IBUS.

NSERE. 133

Infundibulum patefcit, aperitur; & «r utroque du&us
latere medulla; oblongati cura exporrigurrur, quibus
utrinque Cerebri hemtfphirium per duo medullam cor-
pora appenditur ; nimirum i Cerebri mole, Ventriculo
fohftrara meditullium unum, & 4 membrana fti i ita Ven-
triculum obtegente, meditullium atrerum prodic. F bi-
nis hifce, in utroque latere poliris. Corpora medullaria ,
nervorum inilar, transverfim protenfa , duo Cerebri he-
mifpluria invicem conjungunt. Infimer bina hic utrin-

3oecoalefcentia, utrumque Cerebri nemifpliaaimnmc-
ull.r oblongata: cruribus affigunt.

Adeo Cerebri figura in Vo!ucribus,fi hominum & qua-
pedum perferiorum Cerebro comparaveris . vefuti i«-
verfa elle videtur. Nam ftcuti in his, pars rortiealir
exterior eft, eique medullaris fubdernitur ; ita in volu-
cribus inferior Cerebri compages , qua; mole craffa &
& fpiffiori conflat , eortieis loco eft: membrana aurem
extima & fuperior, Ventriculum concamerans , funra
quamvis aliam partem medul/arrs apparet. Porro ren-
triculi in Hominis & Quadrupedum Cerebris, infra &
propefundum, in Volucribus fupenus & juxta oram ex-
terrorem collocantur. Hujus diferhninis ratio efle vide-
tur , quod in Cerebro perfectiore , quale Homini & Qua-
drupedibus contigit , fpiritus animales tum ortum fuurn
tum exercitium habent , (crl. in parte ejus corticali pro-
creantur, atquein medullari , qui fatis ampla huic fob-
fternitur, pro facultatum affibus, iidem circulantur, va-
rieque expanduntur. At veroin Voluctum Cerebroi fpa-
tium quidem fatis amplum fubcft pro fpiriruftm gener a-
ticne , fed pro circulatione eorum ibidem locus vix ullus
conceditur Nempe Avium cerebra , muneribus phanta-
fii aut memoria; non multum occupari videntur : Quin-
imo putandum eft, fpiritus in Cerebro genitos, in me-
dulla oblongata , pro ruemla funftione animali , potifli-

MF. w 1 s o r s quod fpciftat in volucribus , Cranii
tegmine fublato, dura meninx molem intus
contentam anffecompleiffitur ; in medio illius,
ubi Cerebrum in duo hemilphiria dividitur , fnui in lon-
gum protenfos habetur, qui tamen nulla falce in interftitia
dimifTa , Cerebro minus profunde inferitur : dein ubi hic
membrana Cerebrum & Cerebellum interflinguit, duo
ftnur laterales efforroantur : Infuper volucribus /mus

fuartus adeft, verum qui aliquanto pofterius, qu3tnin
lomine aut Quadrupedibus, fitum habet ; nam paulo in-
fia glandulam pinealem , dura: meningis proccnus cavus
& teres fuper medulli oblongata: crura dimittitur ; ubi
ftatim dividitur in duos Ramos, quorum utrinque unum
furfum emittit T in cavitatem , inter membranam ftriatam
& Cerebri lictmlphirium , in pofteriora Cerebri parte
confitam.

Superiore hac membrana, five dura meninge circum-
quaque difcida & fepofita , Pia mater valde renuis appa-
ret, qua: non, uti in Homine, aliifque pcrteiftis anima-
libus, tam crebris vaforum plexibus inlignitur ; verum
hic meninx fubtiliftiina fibrarum textura conftans, Cere-
bri intus contenti fuperficiem, planam & luuabilem, ,B , r r , r_

gyrifque & anfradibus prorfusadlitutam , folummodoi * mum exercei i 1 namque illic , uti mox ofteralemus , fob-

inveftit undique ac intime fuccingit. W ILLIS de Cerebro.

CEREBRO.

CEa tu ili fabrica in Volucribus aliter habet ae inHo-
minc non quadrupedibus : nam priterquara quod in
bitu aut ejus anfraffus & inaequalitates omnino oefunt,-
etiam interius , Corpus caUofum , & Fornix, etiam Cor-
pora friata . qualia fupra dcfcripfimus, prorfus delidc-
rantur : atque infuper ipfa Ccreori compagesalio modo
configuratur. Quo hic melius perfpicianrur , Cerebri
anfens, aut GaSu Indici difle&ionera inftituas; atque
Membranis difeiffis. Cerebri fifluras, & medietatem
ejus unam ab altera levirer compr imendo , dklucas, & fe-
pararel pergas , donec Ventum erit ad ipfum fontium, in
ouo duo corpora medullofa exiftunt; qui nervorum in-
ftar , transverfim protenfa , hemilphiria invicem conne-
4funt. Utrumque interftitii latus membrana fubalbida
inveftit, qui quidem ftriis velut radiis, k toto ambitu
verfus angulum inferiorem produftis, infignitur; ftrii-
qui iftae circa corporum medullarium iniertiones con-
centrantur. Dein, fi membrana hic fccetur , in utroque
Cerebri hcmifphirio , cavitas fobjc&a apparebit : qui
totum ab interftitii latere fpatium, ac infuper pofticam
Cerebri regionem , magna ex parte fubducit . eaque
membrana ftriata concameratur. Utraque cavitas circa
fundum, inductum intermedium & communem, qui ad

flantia medullaris, qui cor poris callofi loco eft, confi-
ftit, & inftar corporum (friatorum in aliis, in hir funt
membranae ftriaro . per quas fc. fpiritus in Cerebro pro-
creati , fine quavis ibidem diataxi , protinus in medullam
oblongatam feruntur. Cicerum quia Iph itus in Cerebro
geniti excrementa ferofa deponere debent , ideo i com-
plicatura membrani (Inaro, fuper Cerebri puppim,
ipliulquemcdulli oblongati crura. Ventriculi ad hanc
fatis idonei refulranc. Attamen volucruni Cercbr is , qui 1
fornix omnino dccft , bim tantum 1'cntriculi anterio-
res adfunt , intra quosplexuschoroeidesexpamlitur , cu-
jus portio venofa k unu quarto, utimododiiffumcr.it,
paufp inferius oritur; Arteria: autem ex utroque latere
rncdulli oblongati afeendemes accedunt.

Nec magis in ipfbVolucrum Cerebro, quamin Me-
dulla oblongata , heterogeneiro, five conformatio ab ea-
dem in hominibus & quadnflNibus longe difpar appa-
ret; nam in prima illius feftione, unde nervi optici o-
riuntur , dun infigite s protuberanti n lateri utrique accre-
fcunt : Hi multo majoris font proportionis quam in per-
fe&ioribus prominentii orbiculares; adeo ut Cerebrum
alterum & fueeenturiatum videantur : utraque albidi
coloris & pure medullaris , interius excavata eft ; ita ut
hujufce generis animalibus bini Ventriculi in Cerebro,
cotidemque in medulla oblongata , reperiantur : Cum-
que in his , ficuti in citeris quibufeunque animalibus ,
etiam cavitas Cerebello lubjiciatur. Ventriculi in toto

R 3 i»»i-

tu*.

1 34

•De An

ir.tUix, exidentes numen pariter ac fanet & politio-
re Jifferent.

In medio Caudicis medullaris , ubi fcil id* prominen-
ti* lateribus ejus ad nalcuntur, Rima ad infundibulum
ducens inciditur , in illam autem otriufque Ventriculi
apirturadehifcit, ut minime dubium fuerit, quin fero-
fitates ibidem congedx ida via amandentur. Porro veri-
fimileed, has prominentias excavatas, & medullares, in
volucribus corporis callofi vicem fupplere , in quibus
nempe fpiritus animales , propter facultatum Tuarum
exercitia, circulentur: Quippe in Ceiebro fpatiuman-
gudum ed, ut fpiritus intra illius confinia produci, ac,
una circulari nequeant. Porro cum involucribus fpiri-
tuum animal iumufus ad facultatis fenfitiv* ac locomoti-
v* a&us , plus quam ad phantafiam aut memoriam requi-
ratur; certi prxcipuus locus ubi & conveniant & exer-
ceantur, in medulla oblongata potius quam in Cerebro
collocari debuit.

jlrteri * corotiJe / qu* ad Avium majorum Cerebra fan-
guinein adducunt , tam exiles lunt , ut ad eaTdem in Ho-
mine & Quadrupedibus harum nulla fit proportio. T run-
ci ipfarum intra calvariam delati, fine quavis divarica-
tione in plexus retiformes , eodem quo in aliis animalibus
ritu, juxta glandulam pituitariam afeendunt, & re-
dta Cerebrum petunt, vaforumque exiles qualdam pro-
pagines, tum ad exteriorem ejus ambitum, tum per in-
teriores receflus didribuunt. Enisivero perexigua fan-
guir.is portione , refpcftu aliorum animantium , avium
Cerebra irrigantur : quia nempe ad fpirituum animalium
rcfe&ionem , ubi pliantafia aut imaginatio minus exer-
cetur, haud multum fanguinis requiritur-

Potuere/ (fecusac nonnulliaflcrunt) & Proeejfn/ mo-
miltret, & 0/ cnirefum habent ; nam anteriores Ce-
rebri produdior.es , fumme extenuat* , & dura meninge
involuta.-, fere ad mediam rodri partem prorenf* , odi
triangulari (cui finus duplex, tenui fepto interii indus, ad-
ell ) inferuntur. Idi autem proccflus intra praxlidi ollis
finus delati , delinunt in veficas aqua limpida plenas, qu*
plane refeiunt procefius mamillares in Vitulo aqua lim-
pida tumidos. Porro cum 4 quinto nervorum Pari ra-
mus infignis in utroque latere , oculi orbitam pertran-
tiens, naris cavernam ingreditur, 4 trunco ejus furculus
«nidus , ipfi naris orificio impenditur ; interim ambo
majores trunci , odi cribrofo circumdato , mutuo con-
veniunt , & mox ab invicem abfcedentes , & ad rodri fi-
nem pcrdu&i , in palatum didribuuntur. Ad hunc mo-
dum Potuere/, pariter ac Homo & ^huJrupeJe/ , pecu-
liari oijeBu/ orcino, gemino fcil. frocejjit mtMmil/By in-
flruuntur; ac infuper intra nares, 4 quinto Pari nervos
afeititios habent ; quorum a&ione , « ramorum in alias
partes communicatione, etiain in ipfis drida adeo inter
olfadum & gudum aHinriP contrahitur. Cxtera nervo-
rum Paria fci e ad eundem modum 1 labent , ac in Homine
& Quadrupedibus. Pariter item obfervamus, quantum ad
Cerebellum , & reliquam medull* oblongatx portio-
nem, inter Aves & alia qu* liipra confideravimus anima-
lia, haud magnum difcrimcn intercedere ; nifi quod pro-
minenti* orbiculares ante Cerebellum, ali*qu4 annula-
res fubipib, in illis occurrentes, utrxque involucribus
drildei antur ; nempe lue poderiores non videntur omni
rio requirij priorum autem vircsaprominentiismcdul-
laiibus excavatis, quales volucribus fiubede oitendimus ,
facile fupplcnrur. W I L L I S l.c.

NARIBUS.

IN Arium interioribus N a x i b u s etiam inveniuntur
tubuli, qui, eo quod non aperti Cnt, fed utraque ex
parte cceci, fimilit4r acin Bove, Ove, Porco &c. mi-
nim4 receptacula funt pituic* , volucram enim natura
ficcamaxim4. Suntque ni tubuli non femioflei , non car-
tilaginei, fed membranacei, quos tubulatas veficas vocare
licebit. Harum ad fupremam ex anteriore & acuminato
Cerebro tendunt duo nervi , quorum membrana ex mem-
branis Cerebri , medulla ex ipfo Cerebro, trahi videtur.
Hi ver6 funt exiles, teretes & oblongi , ufque in princi-
pium rodri quod eo loco latius ed cxporre&i.

Anferes inter Aves alias cum hoc lendis genere valeant
maxime, baud alienum erit ejus organum Jniispredhis
infpicere. Hic via illas licet hic quam commodiffim4 in
confpechim dare. Primum pracifi capitis cutem fubmo-
ve, ut Cranium fit nudum, mox illud levi ferra admoti
divide, nt incif* partesex facili fubfequantur. Deinin
interiore orbita oculi partes qu* juxta funt fcinde, ut
oculus deprimi poflit,quo fafto magnum & eum perquam
candidum nervum deprehendis , quare oculum ita ex-
fecas ut ne ille Nervus l*datur. Erato oculo alium Ner-
vum fuperiori adimilem in inferiore parta orbit*, quam
diffecare convenit, notabis. Hos perfequere ufque ad ex-
tremum rodrum, quare feca qu* obdant. Podeaetiira
fummum rodrum incide ita , ut ne fubjed* partes vio-
lentur. Patcfcente rodro videbis omni ex parte candidu-
los illos Nervos, qui Narium tubulatzvefio* inh*re-
fcunt, nec ab ei adei) facile fegregari queunt, namind4
abeunt ulterius. Uno intuitu tum etiam Nervos illosex
procelfibus mammillaribus trados notare potes , qui in
tubulatam illam majorem Veficam inferuntur, und4 ipfi
%afci videntur. Tunc debes etiim anterioris Cranii dif-
fe&i partes fubmovere , ut hos Nervos i fadigiato Cere-
bro dudos ad fatietatem usque oculis contemplari queas.
Hi Nervi non funt tam candidi, quam candidi funt duo
priores, ad extremum rodrum, quod eo loco poris plenum
ed, pertinentes , fed ii aliquomodo pallefcunt , aut, ut fi-
gniheantius loquar, eo funt colore, quo ed fummum Ce-
rebrum fuis membranis cindum. Hi funt gemini, utrin-
que unus, & pollicis articulum latum longi. •

H i canales , aut, fi vis , filamenta, erunt vel ipfa organa
olfa&us, vel naturi & officio nervi. Non pofluntede
primarium olfa&us organum , quia odorandi (enfus ac ra-
tio in tim angudis fimilis contineri nullo modo poteft.
Sunt erg6 nervi, qui more nervi optici aut auricularis
nervi fpiritum animalem impertiunt. Si erg6 nervi funt ,
non poliunt ede primarium odoratus organum. Jam illud
avium in Naribus nulla alia pars ede pored quam h* in-
dar cochlex cavat* & quafi tubulatx Veficx, qu* per-
tenui membrana funt invedit* , ut etiam Tunica in avi-
bus genuinum olfa&us organum illorum nervorum ope
eflepoflir.

In hominis quidem & brutorum Craniis Os cribrifor-
me multis foraminibus infigne ed , quibus non duarfcd
nlures & ij admodum exiles nervi (ita enim vocamus illa
filamenta) feruntur, qui in tunicam Narium intima ope-
rientem inferuntur.

Qpare illa Narium Membrana admodum fenfilis & ad
odores percipiendos vehementer apta evadit, quamvis

,ejua

D E

ejus ad fenfum etiam plurimbm conferant nervi, qui di-

1 35

verfo tramite i tertio pari proficifcuntur.
At in volucribus Nirvi hujus g

ujus generis furit tantam duo.
Hique, qui , ut dixi fxpibs, de antico jam acuminato
Cerebro orti , per foramen fubter fummum roftrum re-
do itinere utrinque decurrunt . funt in Cranio Ardea:
multi) prod udiores , multoque majorev Hos , eruto
oculo, nemo non invenire poteft. Adeo ufque in oculos
omnium fe ingerunt. Hi in membranam abeunt , qua-
veficas illas tubulatas obducit. Si contendis, die duo Du-
ra: meningis ligamenta, non eris audiendus. Nam in iis
latefccns quadam medulla notari poteft & apprehendi.
Et quo confilio Natura tim magno itinere emitteret li-
gamentum ad Veficulam > qua- i pia nihil liabct firmita-
tis i Si vellet duram iftam meningem alligare , ad Cra-
nium commodi firmiterque eam poflet annedere. Et
quid muneris injunges veficis his tubulatis, qua: avium
iuroftro fida: funt? *' $■>»< »»iiJ «fei ifj>> >A> /o>twi>.
Putasni eas etiam in avibus, ut in hominibus & reliquis
animalibus pituitam Cerebri recipere? Verum in volu-
cribus ftrudura Narium omnin5 diverfa eft. Siquidem
ex i Cerebro interjedu oculorum magis remotx funt.
Quare qui illa Cerebri purgamenta ad has veficas decur-
rere poterunt ? Ipfx quam mundx funt? Quopado ita-
que erunt excrementorum receptrices ? Et Cerebrum
avium qu^m ficcum eft naturi? quam non redundat hu-
moribus? Et demus, confluere purgamenta. Qui pote-
runt illa reddi , cim hi tubuli , ut in Bovis , Ovis , Porci
Naribus, fuperni & inferni claufi fmt, nec ullo modo pa-
teant?

Cxrerfim in avium Cranio, ut modii tetigi, illa pars,
de qui hi nervi progrediuntur, ut in humana calvi , cri-
bri inftar multis foraminibus patefada non eft. Quidam,
cujus memtionem fupri intui i , meo rogatu fui fuper hac
te judicii copiam fecit feri hifce verbis : homo fx bruta
agreftia ut Bos , Afinus, Ovis, dum fpiritum ducunt, ex-
ternas Nares motant, Aves non i{cm ; ciim nafi foramina
in corneo roftro flfta fint , ut ipfe tradit Ariftoteles. Er-
go proce (Tus mammillares , Ollis cribriformis foramina
& externx mufculisque donata- nares propi in unam rem
confpirare videntur.

Si veri) mi interrogas , cur Avium m Crania Ot cirihn-
ftrrmt nam inveniatur f Refpondeo ad hunc modum : i
tegumentis Cerebri per foramina ollis Cribrifbrmis inHo-
nune & exteris animalibus qui) plures, eb magis exiles
nervi ad Narium Membranam feruntur , ut illa ad fen-
fum odoris apta reddatur. Hic veri in Volucribus duo
faltem foramina & duo fal tem nervi confpiciuntur, qui ad
intima Narium tendunt. Quare quam utilitatem plures
illi at tantb minores Nervi in Homine & reliquis ani-
mantibus, eandem ferb in avibus afferunt etiam hi duo
nervi, qui aliquantb majores exiftunt .

Si hi duo nervi, qui in anferis capite infunt, cum duo-
bus Nervis, qui Jn Bovis Cranio per Cribriformia fora-
mina ad Narium tunicam tendunt, comparentur, certi
illi hos feri fuperant magnitudine. Quare cbm ejufmodi
nervi in Homine & brutis plures fmt, jufta Natura avi-
bus duos tantbm, at eos tantb majores concedit. Atque
quoniam ea pars Cranii in avibus minor eft , in ea tot fo-
ramina baut potuit fingere Natur» , qux cx occafione &
ex ratione uniuscujusque rei opera fua & format 8c va-
riat. Atque fi Cranium avium mulos foraminibus tam

manifefti, ficut vulgus*cred it fieri poffe, inibi pateret,
volatus impediretur, cum Cerebrum avium tanta atris

irruptione offendi pofle videretur- Et Belifarius Aquivi-
' Neririnorum Dux ufu cognovit , aquilas, fi Narium

foramina in iis curationis gratia patentiora fa&a funt,
olar* "

commodi in altum haud volare polle. Profe&o illa duo
foramina etiam in avibus funt hifce transeuntibus nervis
adeb ufque occlufa, ut nullus atrad Cerebrum hac vii
penetrare pode videatur. Hic tam cito in volatu hauflus,
certi multa incommoda afferret. Nam quamvis avium
varia & valdi libera per atra fit difeurfatio, tamen ex
plerunque vento adverlb volant.

Qux cbm ita fint , hx tutulata Vefca nec ideiififtx
erunt, ut ai; rem, hoc verbo utuntur fxpius, prxparent ,
quem Avium Cerebrum ferunt trahere. Et illx tubulata:
Veficx quam infignes funt? quam fpatiofr? quantum
airis ponunt capere? Certi tanta vi atris nihil indigebit
Cerebrum Avium. Atque fi tubuli etiam in exteris ani-
malibus edent fiifti ideb , ut at/is injurias repellerent, eos
Natura tam vario artificio non fabricaret. Cum verb
unumquodque animantium genus fori lingulari odora-
tione gaudeat , etiam harum & aliarum interiorum nafi
partium ftru&ura diverfa eft & valdi multiformis.
SCHNEIDERUS JcOfccntrif.

PARTIBUS ORIS.

PAIari de Membranis pituitariis m Homine & Vitulo
poftqua egerat SCHNEIDERUS/. yJt Cathjr.
ad Aves&fpcciatim Anferem fe convertit. Et aves m-

2»'t Animalium, ficciliimx minimi deftituuntur palati
umore ; ejus fons etiam hic geminus , alter in palati
tunici latenter emicat, alter animx in canali, qui etiam
eft divifus , interjefta odea lamina ad limilitudmem Os-
fis Vomer difti etfiifta eft. Hujus cooperimentum eft
valdi quam rofeidum. Utrinque tabulx Vefca adja-
cent , quarum Membrana admodum tenuis , & ob Valo-
rum multitudinem rubicundior, etiam feri firoili muco
fuccida reperitur- Nam exilia lda fanguinis conceptacu-
la funt fubter illam pelliculam mirifici fufa, per quam ille
humor indefinenter , fenfim & occultati prorumpit. Hic
paulatim conducitur m roftri fuperioris foramen , cui in

ore contra fi tum eft foramen laryngis. Ille mucus didmfto
ifu facilis, & i veftigio fe vel

roftro eft vifu facilis, & i veftigio fe vel excis notum facit.
Multus namque dependet d lummo ufque adoris imum-
Plura huc facientia vide capite de Vitula.

Epiglotti di deftitui Anfercsommaqne pennata,
& Ranas PLACENTINUS docet.

CORDE.

E Coa dis fabrica vide Caput de GatmJ.

DIAPHRAGMATE.

Ide qux hic leguntur capite de Bavt , ex Tra8. Jc

Duft. BARTHOLINI.

PANCREATE.

PAncxiaticum ductum ordinario hic gemi-
num inveniri fcnbit GRAEFIUSdr furca ranca.

C AP.

igitb

i36

D i

•

C A P. 17.

Dc Aquila.

N A T o M

inflitutt

A BORRICHIO
PRIMA.

AOd1' i A M_,nter Mutet referendam, coloris
lubfuici diffecui, in ea pra-teralia vulgaria lue
potiiiimum obfervata.

Rostrum nigricans. & in acumen definens adun-
cum, cujus pars infima concava, & in morem hauftri
pomm/roPCm°dUm lonnata ’ eo<luc ^/“rbendum op-

£*.*•!?? oblonga; ad quorum marginem

interiorem cxlerti videbantur nigricantes pili,
te!£rZ^nl1-C'VitM' millc odium flrang,oforumdi-

Duoilla/^M qua* i ptlpekri, mUtres definunt
in Homine, & quadrupedum genere, evidentir hic
etiam confpicua.

Li.N °.u A tres diSitos transverfos longa, vix unum la-
na, o, ad concaviun nonnihil inclinans. Paulo ultra me-
dium ejus verbis fauces exfurgebant utrinque duo afpcr-
nmi diutii , pifeium denaibus duritie & acumine
pares , eum integra ferie aliorum fed longi minutiorum
Transverlb , R lemilunari dutffu lingui fuperiora mu-
nientium. Dentes hi fauces fpe&ant , &quicquidori in-
gei tum erat, vetebant regredi, poterantque ut notavi
u viva a clliuc volucre ita attolli , ut in altum exfurgerent ,
& regreflum alimentorum impedirent.

In faucibus poft Arteriam afperam feqacbanrur ordines
duo transverfi fimilium dentium , fed minutiorum, djfpo-
lin quoque in morem cornuum Luni, quos mox excioie-
bat tnplex dentium obliqui dantium feries OJTopha-
gum refpicicns. '

*?' fecul,dllm longitudinem membri li-
ntaris vifii c-ff firtmmum patentium feries humorem
faliva* congenerem preffu modico effundens.

In lupcmo palato itidim duo cartilagineorum den-
tium ordines fele aperiebant.

vi"i1.UCib?SJn:,l!.um Uvcit ant Epiglottidis

tenti8n^l l\rynt“R"”* nihilominus jimpa-

tenti oiculo lu.ibat , jam coibat, quoties volucri libitum
quod in faucibus vivi fpcftare licuit.

ris rmf-li.r<?--DJ.S Pp^?!0* in morem triden-

hLL^”-?*1 denfC l*ev,ori) formatum, anterius
bidentem referens, quemadmodum ex figura alibi clarius
intehigitur. Antenoris ternus incipiunt fubtus , qua

A o. u i

Iingu.r dentes fupra eminent. In Regione colli illa ipft
Membrana communis qra afperam v effiebat Arteriam
Ingluviem etiam amplexabatur.

Ab Oculi angulo qui roffro proximus exferebat
(ere tumet quudtm peUuadt , & crailiuscula, a Mufculi»
fuis duobus, pyriformi altero, altero propemodum qua-
drato gubernata, quam aquila pro arbitrio jamfuperin-
ducit oculo tegminis inftar, jam removet ut videat cla-
rius. H anc membranam aliis quoque volucribus commu-
nem obfervamus.

Orhtteeuh non tota offea , quippe externo latere fup-
pleverat CHhs vicem membrana quidam craffa , & robu-
ffa , & ipia ofieam orbita; fubftantiam fupra Oculos in-
cingens

Tandim in confnefhim prodiit Oeulur, & ille pupiUs
faturo colore coeruleo tin&a Inde circumambicntc feri
cinerea. Tumet Oculi Cernet , & craffa erat , & o-
mniumduriflima, crederes germanum ede cornu trans-
lucens. lAqucur humer parcus ; Titrei eadem feri con-
filtentia qui Cnfttlhni. Figura Cryftallini anteriori
p3rte planior. Memkrtna fuknigrictm & in plicas cor-
rugata, nervoque optico in longum expanlo continua,
medium digitum lata erat , tota Vafis diffirxffa fanguineis
lecundum longitudinem rugarum. Margo lingularis hu-
moris Cnffallini a Pemjcie adeile creditus oblcrvari hic
nequit. Exprodu&is jam in medium non difiacile opinor
iucrit rationem reddere curoculi aquila: fine noxa ferre
queant folare jubar. Enimvero fivi tunicam illam exti-
mam ambulatoriamque obtendat Oculo a radiis folaribu*
non lidetur magis , quam Oculi noftri folem |>er diluti
coloris vitrum mero meridie inruentes, five etiam remoto
dio tegmine veriCorneamillam Tunicam foli offendat
ethcict & cralhtudo ejus & durities ut nihil adeb damni
contrahatur.

Quin im6 verifimile fuerit ab infpeffo identidem fole
vifum avis hujus acui,ca!efa&a non tantum rigidi illa Tu-
nica cornei , fed & humore vitreo , qui in hac volucre
craflior,& motu fegniori.ad ingrefluin radiorum foliseffi-
caciusinclarefcente. Crediderim alioquin non folum aqui-
lam . led & volucrum alias , quoties T unicam illam ex-
timam Oculo fupcrinducunt jubar folare irretortis intueri
polle luminibus , cum & nos eadem avibus majoribus
exempta & admoti oculis noftris idem non diifioiltir
pratffemus, quod in Tunica & aquila; & Anfcns con-
tingere experimento didici.

Diffc&i Cuti locuples ubique pikouido, Mu-
sculi ffri&i , & fikni fuis pulcherrimi diff irxSi.

H c r a r rubicundum, in duos lekoi iqualesdivifum,
quorum dexter dexrrum fere replebat hypochondrium ,
finifter hniftrum , diftinguente lobos membrani tenui .
Ilerno annexa : quippe iiib ftemo (e aperiebant mem-
branacei cavitates quatuor, du.e laterales pro pulmoni-
bus, intermedia; duae pro lobis Hepatis, & illi ipfi
Membrari vicem fupplentes Diaphragmatis,
jr‘R> ^ M i di asti n i, quod aliis quoque avibus fami-

C o r magnitudine propemodum Ovi gallinacei in
JP™° fitumpeffore , apice ejusdem nec ad dextram, nec
liniitram inclinante , fed fub fpina fterni , mediam Hepa-
ti, refniciente figuram. Sed & id volucrum aliis contin-
gere obfervatum.

Ductus Hipaticus in Inteffina fefc exonera-
bat

D e A o_ u i l a. 107

baptribus circiirr fpidiamis cum femifle infra pylorum fi
intarflina extricata confideres, infpecic tamen ab gyros
inteffinorum varii involutos proximi videbatur adnire-
re, eo peni loco ubi* itidem ductus rASCUari-
ci duo feie in Inteflina effundebant. Duftuumwordo
notatus : ptimd vfi i pyloro incipiamus, offerebat fe du-
&us H qiaticus , inde duo pancreatici , tandem Cy (liciis,
omnes intervallo vix lati digiti k fediff antes. Kami He-
patici dn&us totum Hepar percurrebant iique fatis am-
pli, paffim meram bilem vehentes, adei non deeft ani-
mo fic volucri quo adjram 6c motus veloces incitetur.

Nullum Valvula Coli deprehenfum veftigium. In
Colo excrementa nigriora, quam in reliquo inteffinorum.
Superiora Intistina tantillum ampliora inferioribus
omnia fimul junifta implebant pedes Romanos xiv. cum
digitis quatuor. Cneum duplex , ab utroque latere Inte-
(lini unum, fed minutum, & vix digitum transverfum
longitudine axjuans , 1 podice quatuor digitis transvertis
remotum.

Stomachus pro corporis amplitudine fatis angu-
ftus, neciimilis quadrupedum Ventriculis , fed cono fi-
mi lior circa fundum obtufiori. Vix capiebat univerfus
ffomachus liquoris §. iv , an contraxerit captivitas in
medio relinquo. Di videbatur autem in duas pariet quafi
fuperiorem qua- ab orificio (lomachi incipiens interiori fa-
cie primum offendebat tunicam albam , quatuor Iuleis
parallelis defeendentibus intertlin&am , & mille forami-
nibus minutis pertufiim , deindi fub ea tunici parietem
cralliusculum compofitura ex infinifbs & rotundis glan-
dulis , fed minimis , qua- per difta foramina in Itomachum
hiabant, atque fubea demum Tunicam communem , &
inferiorem, qua; in fundo rugofa prinum membrana in-
horre Icebat, quam fecutacarnofa (non ut fuperiusglan-
dulofa ) tunica , & illa a tcitia communi externi tandem
excepta.

Qua parte fuperior Vefitriculi pars abinferiori divi-
debatur , duo Corniculorum Cartilagineorum eminebant
paria . exffantibus gUnJuhr quibusdam comitata , quas
inter varii iterum pori in Ventriculum hifcebant. An ab
infinito illo glandularum fuper iorum numero fenfim in
Ventriculi partem inferiorem acidulus quidam liquor dc-
ftillct, ad appetitam excitandum, & coquenda eo facilius
alimenta , 'definire longioris forlan erit fubfellii, fimiles in
diiledionc Cygni lemma; glandulas inter tunicas Ventri-
culi fuperioris notavi , ex quibus fuccus fubalbits molli
preflii eliciebatur in Ventriculi inferiora defeendens.

Pulmo coloris erat miniati , defccndcbatque ultimis
marginibus ad ufque Renes. Im6 Cavitater pulmonum
defeendebant infra mediam abdominis cavitatem, ita ut
a£r per utrumque eorundem foramen, quod amplitudine
vix pilum admittens in Abdomen hiat,quaquaverfum Ca-
va abdominis ingrediatur. Quod & voluerunt aliis ufu
venirecompertom. •

Larynx conflabat cartilagineis circu/ir integris,
nifi qua parte incumbebat OEfophago, ibi enim annuli in
Membranam terminabantur. Otfcutifbrmc durum & fa-
tis lol idum. '

R r s 1 s agninis fimiles , fed non ita incurvi ut Renes
vulgo clle folent. Interior eorum facies Tefliculorum
cariii liniillima. Ab his, vice Uritirum, defeen-
debat alveo fic fatis amplo ductus Excrementa albicantia
in ultimum IuccffiniKe&i Cavum deportans, ut ibicum

decoloribus Irtcffinorum Excrementis junfla fimul ex-
cludantur, quod avium generi folenne.

Cvstis fillia rotunda magnitudine referebat
juglandem, bile virkli diflctfca.

Rotundus etiimpropemodum Liin, &cy!U fellea
tantillum minor, fubffantix molliculx.i

Glandula in corpore plures : inter alias, nume-.
nari merentur dux fub lingua (ytrinqueuna) ea-quelon-
giufculx dc conglomerata- : adCyflim felleam una, fed
quafi in duas filia, colore albicante. Toto colli dufhl
ad latus Vena villi etiam luml amis glandulofa, hinc indi
interferta. * •

• In Aquila, ficut & in pluribus volucribus dilTeffas nul-
laha&e UN vd V ASORUM LACTEORUM Vel LtM-
MiAticoiu m niihl fpeffata veft igia, ut fulpicari non
alienum fit » Chylunuu hoc genere animalium ftatim rapi
in Vala (anguinea. 'Quod oi in Aliferum Mafculorum
(ubi frumentaceis ianidiu turundis paffi fuerint) manato-
rum fanguine evidens eff , quippe is ubi refrixit albillimo
lafle fuiiematantecora peritur.

Sub digitis, prarcipuc autem fub digitorum extremis
T ori rotundiores eminent , quibus infidit Aquila, quoties
per afpera & faxofa meandum , elevatis interea unguium
apicibus , quod ut (accedat eo commodius Squammas
cornea digitorum fanima regentes , dum floc fit in fefe
profundius recedunt , quod grelTum alitis & fabricam pe-
dum intuenti non potelt non ede mani felium.

. £ .*» «j| «V*

Sectolth. •

IN Anatome Halia-ti qux occurrerunt etiam in diffe-
nione alterius, qux Chnfaeton ^/Irijicuht vel BcBonti
videbatur , prope modum fpeftata omnia.

Huic tamin Stomachos longi amplior, &cum
Inclutis junihas , vel duarum aqux librarum capax,
figura etiam ab illo altero 'nonnihil farians.

Caput & roflrum majus, firmmfquc, & quia opor-
mmtas paulo commodior inquirendi in hujus corpus, vl-
fum hic adjicere quaxiam anti prxtermifTa , non quod de-
finde ea exiffimem in illa prima, fed quin in una aut al*cr3,
per ingerentem Ic putredinem, per negotia, perdilTe-
canda inter inquirendum, non licet omnia pcrlequi.
Co»DIS_CUm PiLICARDIO & AURICULIS
ndus rmt 5. xiv, H 1 p a tis cum cvsti fillia
xxxiv. L 1 1 n 1 s 5. j. cum granis iij. Intestina
longitudine xvj. pedes Romanos implebant.

Cornua Uteri teretia, fed longa Orq inTcflicu-
lisf Ovario multa, fed minuta..'

L 1 N C u a illa pars, qux Jenter illos duriusculos inter
& Afperx Arteria- caput interjacet, poris conlprcuis
hians, qux veri pars a dentibus ad Apicem lirnpix excur-
rit talibus vacua , fed firmior , & membranis robulliori-
bus communit», in medio etiam tendrnofa, ideoquccA
parte poff mortem tranfiuler.s. •

Aspera Arteria Caput its Ojfe fenuformi
fic latis firmo undiquaque incinAum, ut liceat fnfpicari
etiam'in viva volucre claudi hiatum vix node, & hinc
ex parte pendere clamoris defe&um. hinnuli ^ Ijper a
lArttrue qua incumbit OElbphagus in Membranam
abierant, utdeglutitu frudis majoribus cederent prom-
ptius.

Inter

«38

De A q. u

Inter utrimque Oculum tenuHIimu» pariet dividebat
ex duabus Osseis M i m b r a n i s fed pelluccntibus
compotitus.

Cras ii futur a nulla:, rffi quod utripque fupra ocu- ,
losroftrum verlits poitio qu.cdam Ollis exigua a reliquo
Cranii corpore per harmoniam venus quam luturam i di- p
videretur.

Os Etiimoides irwCramo nullum j in Rostro
fpongjofa varia i & quidem primb utrinqueunumiingu- |
laris arteficii qua paitc roftt*m fronti committitur , id-
que crebris iicrtulum joramintytr , fed Membranaceae
tenuitatis , (Tguxa cellam apicula: in ali cai i formatam non
inconvenienter exprimens ; plura alia ad Olliola Narium
fed quod & dar.lalam magni artificis manum loquitur ,
pirictcs roftri interiores Olle albiilimo lubflantia: fatis
Iolida: , fed miris foraminum ma-andris und iqu?feneftra-
to incruftati , ad quoj labyrinthei generis flexus allapfic
particula* odorifera: varii fe infmuunt vai ieque refultant,
«fiepe (urvcrofhnillimumeft) in duos illos Nervos o-
dorarorios, qui per roftri inania feruntur (& verfus curva-
turam ejus mamfefti in iv. finduntur ramulos) incurrunt
motum fui generis Cerebro communicature, ut proinde 1
roftri aquilini fabrica multum conferre ad odores exquifi-
tiftimi percipiendos videatur , adeoque odoratus orga- I
non redius in Naribus cum Hatonc’ . quam intra calva-
riam cum Galmi conftituendum.

Iabynnthur in A u r. * interna apuilxutrinqueunus,
fpedem referens quodammodo crucis ad extremitates in-
xurvatx, & in fe ipf 'ara reflexa:, pediqne O fleri incumben-
tis.antus ubique cavitasquxaciculani facile admitteret.

Cerebrum vix unciam pondere i «plebat in cujus
fabrica , quod , antequam manas ipti examinando admo-
veretur invifam putredinem exhalaret • nihil obfervatum
memorabile.

. Tatia.

Vix expedita Chryfailti hujus Anatome, tertia in
manus noftras Aquila incidit, & illa Cbrjfacti no-
min^non indigna , quippe colore & magnitudine priore
fere gemella , nili quoa nec cruracjus intenfe flavefee-
rcnt ■ nec more* cum fupeiioripcr omnia convenirent.
In hujus Anatome prater fuperius obfervata hax fe ocu-
lis noftris fpedanda obtulere. •

Laterales Cerebri partes feri globofx , & verfus
locum quo invicem junguntur Ventriculi aderant tenui
Cerebri fubtbnsia tedi. Pars quae fefti loco defervit
fibris albis hinc indi diftinguebatur. Infum feptum non
erat unum corpus continuum fed in medio divifom.

Loco Pinealtt Glandula apparuit fubftantia quxdam
glandulofa a bali Cerebri ad ulque duram matrem con-
tinuata: qua autem pirteilla dura matri illa anneditur
crafljor vifebatur , indi mox tenuior reddita verfus balin
funiculi Nervi f^eciem referebat. Anti eandem fereba-
tur Ventriculus quartus.

Cerebellum figura & prope magnitudine Co-
lumbini Ovi, fed in eo lamellarnm Rami longe rariores .
quam in Honune aut brutis. Cavit ar in Cerebello inli-
gnis notata, &ad quartum ufque Ventu culum fe por-
rigens.

Scrverwn optK*rnm Halamur, livi continuatus pro-

ceflus non tegebatur partibus Cerebri lateralibus, Ter!
conftituebat tubercula qnadam \>sculiirn . qtnr utrinque
Ventriculus unus , & is Gc fatis nynifeftus , cnmmuni-
cars nim Ventriculis reliquis fub expanlionC Cerebri ,
quae vei fus Cerebellum continuatur. Ut adepque in Ce-
rebro aquilino fex Ventriculi confpiciantur. ’

Quo loco Nervus opticus corneam penetrat non de-
prehenfnm eft foramen rorandum , fed oblongum. •

Humotr. Crystallinus & antici parte ,& po-
Ilica planior , media convexior in morem cale hollandici.

P u r i l l a hic cornulea , Irix flava.

Ossis Sponoiosi vices fupplebat 'Membrana
qu.tdam Iolida, coerulea: modo circumiens, & 'Servet
recipiens non tantum ab odoratorio , fed & ab altero illo
Nervo qui per orbitam oculi pofterius accedens cum pari
denique fuo concurrit, & in roftri interiora diftnbutus
in varios ultimi ramulo* difterminarur. Huic Nervo as*
iidebat Glandula quaxiam Conglemerata , Vafculum
fuum . ut apparet, verfus Narium foramina emittens.

Sub Peri ternae Intestina involvente pallim in-
venti minuti & rotundi oiobu l i (an glandula:) Ovi»,
formicarum non abfirailcs, qui preflu unguis attriti curo
ftrepitu rumpebantur.

Pancrias altera parte fubrotundura & planius, al-
teri in longum protenfum.

AdlareraVen»Car.Tcirca Renesnorara cerperadu»
GlanJulofa oblonga, m tendines tenuillimos delinentia.

In Cordis hnu dextro valvula carnofa rncuspi-
dum vices fupplebat, quod & in volucribus aliis depre-
henfum.

In Uro pro u extremo eerpera due glaudulefa 8c
quidem cava , ceSuhfqu^pluribos, in oftiuro commune
contenta fua exportantibus diftinda.

Ossium hiftoriam attexere non placuit , ut in fcele-
tis ^rfldrevandi , aliisque paftim obviam. Ojjir tamen
Hyoidei conformationem ut faleris non annexam figura
exprimere libuit in ^A3it Mei. BORRICHIUb ia
Sapient tS veterni.

Myologia ejusdem

S T E N O N I a

* exhibita.

Hiftoriam Mufculorum Aquili hanc exhibet STE-
NONIUS Obf. 1 17. I,b. ». Dan.

$. 1. De Mufculij Capitis.

1. Cum cute Capiris erat icfeda Mufculi cujusdam
extremitas inferior, cuius fuperior extremitas parti po-
lieriori orbita: oculi , & huic vicino Olli Cranii fupra
orbitam fito annedebatur.

1. Maxillam inferiorem deducetis mufcdlus extremi-
tate poftenore anneditur Cranio poli aures , medio fuo,
quoa admodum breve eft, fertur immediati fupra Mem-
branam, qua- conditu it meatus auditorii inferiorem &
pofteriorem partem , anteriore extremitate anneditur B-
■kx infima: & poiicriori maxilhe inferioris.

- . 3 • V*.

De A q_ u

).* Validiffimus omnium Maxillam inferiorem moven-
tium eil, qui illam furfum verfus anteriora trahit , cujus
extremitas pofterior anneflitur maxilla* inferioris parti
pofteriori& interiori, anterior autem extremius anne-
Situr & Olli quod vomeris parti potieriori refpondet, &
ofG quod anteriora palati conflituit , huic Offi carnes
utrinque immediate anneffuntur, ita ut totum Os nil fit
nili Mufculi compoOti tendo intermedius in Os muratus.

4. Qui crotaphiti refpondet mufculus non habet api-
cem cui inferatur eo modo quo in raaxil («iliorum anima-
lium, adeft tamen tuberculum aliquanto ab aiticulo ver-
fus anteriora remotum , cui inferitur. Uliadhirct Mu-
fculus qui Mafleteri refpondet- %

4. Os intermedium inter Cranium & maxillam infe-
riorem habet duos Mufculos ad minimnm. Qjorum pri-
mus hahet extremlurem alteram , in Cranio, expanfyn
a medio balis retrorfum verfus exteriora , alteram ex-
panfam fecundum longitudinem ipfiusOlTis intermedii.
SecunJus habet extremitatem unam in latere inferiori
intermedii; alteram extremitatem interius verfus pofte-
riora & inferiora maxilla; inferioris.

6. Quidam fibri Mufculofe ab angulo pofleriori
maxilli mferioris unius lateris transverfim fub afpcra
Artet ia verfus angulum oppofid Uteris feruntur.

Do Mufculis Oculorum.

Inter Mufculos oculi primb occurrit Palpebram attol-
lens, fub quo litus Muioilus obliqui defeendens fub fe
continet Glandulam fitam in Oculi cantho anteriore, qua;
colore quidem Mufculum refert, fed vafeexcretorioin-
figni pudita perforat Membranam militantem loco fa-
tis propinquo ipfi cornear.

Priter attollentem palpebri , & praeter Mufculos
Membrani ni&itantis feptem alii Mufculi reperiuntur.

Obliquorum extremitates a globo oculi averfc in can-
tho oculi anteriori reperiuntur , non multum remoti ab
invicem, quo fit ut Trochle* ibi nec pratentia, nec
ufus.

Duos Membrana niftirans habet Mufculos , ex quibus
fblus Pyriformis fufficeret aperiendi Membrani , fed fi-
mul confringeret nervum opticum , nifi eodem tem-
pryc in partes oppofiras traheretur ab alio Quadrilatero,
cujus altera extremitas cornei anne&itur , altera nulli
parti annexa canalem tendineum foimat , per quem py-
riformis Mufculi tendo tranfit. Aperiendi Membrani
ni&ranti videtur fufficere ipfa vis claflica feu rcfulta-
trix Membrani concurrens cum convexitate Tunici
cornei.

Adpiirandura Dei artificium ex diverforura animalium
comparatione indies evadit marufeflius , mirantur omnes
T rochkarem in oculisHominum & quadrupedum ,& uni
dem jure ; fed admirationem omnem fuperat , quod fine
trochlea oculum movens in avibus novum genus trochlei
longi artificiofiusni&iranti Membrani dederit. Qui ne-
gat libertatem & prudentiam caufie univerfali , nifcat
primb mechanicam , inde perluflret animalium variorum
fabricas, & vel Hominem exuat oportet, vel liberum
agens, & prudentiffimum admittat.

Do Mufculis Lingua ,Ojf:s Hyoidis, Ingluviei
C? uffper* lArtmu.

1 . Primus fc. Infimus habet in medio tendinem , cuju*
oppofita- extremitates ad latera maxilli inferioris utrin-
que & retrb maxillas feruntur.

x. Habet itidem extremitates oppofiras utrinque in
latere interno maxilli inferioris , i medio maxilli ad an-
gulum anteriorem continuando , & in loco inter extrema
medio tendinem.

)' Circa medium primi offis Linguae ad latera utrinque
exit Mufculus , qui rnque ad medietatem feri crurcra fe-
cundi Offis refpondentium cruribus Odis Hyoidis aliorum
animaliuift continuatur.

•4 • 'A parte pofleriore primi Offis exiens Mufculus , in
apicem Lingui inferius terminatur , eum verfus inferiora
incurvans.

4. Ab ur.o crure primi Offis in alterum crus ejusdem
offis transverfim fub fecundo Ofle feruntur fibri caraofi,
dep reffiim apicem Ungui indireflum elevantes.

6. Ab apicibus crurum primi Offis fertur utrinque
mufculus ad fecundum ordinem ferramim-

7. Offis Hyoidis exterior mufculus habet extremita-
tem anteriorem verius partem anteriorem Offis Hyoidis
fuperius ante articulationem , pofleriorem extremitatem
jn patte poileriore maxilli inferioris partim exterius ,
partim interius. ,

8. Genio Hyoides pneedente major habet extremi-
tatem unam in parte pofleriore Offis Hyoidis alteram io
medio maxilli inferioris.

9. Ultra articulum utrinque exflat apex ofleus, unde
ut ex reliqua parte fecundi Offis mufculus retrorfum fer-
tur verfus maxillam inferkxem.

1 o, Circa regionem articuli alius mufculuqpbfervatnr ;
cujus oppofita extremitas eff in parte pofleriore & infe-
riore primi cartilaginis.

•

Fibrarum mufeuiofarum circa ingluviem toto du&q
colli expanfaruro quidam utrinque circa acromii regio-
nem haboiit extremitatem fuam pofieriorcm.undealcen-
dentes ad latera aliquantulum expanduntur, & verfus po-
fieriora reflexi tandem habent extremitatem fuam ante-
riorem in Ofle Cranii ante extremitatem temporalis, fu-
pra latus fuperius auditorii meatus.

a. Alii fibri lubent extremitatem inferiorem utrin-
que in parte anteriori & media crurum Offis bifurcati ,
quod eil ante flernum , unde afeendentes expanduntur
fupra ingluviem , & verfus poileriora reflexa- vel ipfum
collum ambiunt , vel poflerius cuti inferunnir , & tat fi-
bri omnes fua conflrict lone fei viunt ad exprimenda con-
tenta in ingluvie.

4» Duo Mufculi afeendentes ad latera Afperi Arteri*
habent extremitaienr inferiorem adbitentem fierno,
quam disruperam ; inde afeendunt utrinque annexi afpe-
ri Arteria- ; extremitate fua fuperiorc quo pertingant,
non obfervavi.

Circa bifurcationem Afperi Artet ii, elegans artifi-
cis liberi agentis indicium actegitur ex avium compara-
tione cum quadrapedibus ; cum vocis gratia in diverfis
avibus diverfam mufculorum fabricam Omircatioiii Afpe-
ri Arterii dederit , quorum nullum veffigiumextat in
S x Ho-

lltlZI

140

De A

o. u

Homire & quadrupedibus mihi vifis, ubi omnes vocis
mufeulos capiti Artcrio junxit. In aquila imifcu'orum
roci fervicntiitm plura paria rcperiunnir, ptimi piris ex-
tremitas fuperior ad aliquot digitos fupra bifurcationem.
Inferior in prima Cartilagine exterius. Hoc pai videtur
dilatare locum divifionis feu bifurcationis.

i. In ipfis jam bifurcato ramis exterius alio fibro re-<
periuntur, quarum extremitas fuperior in prima ramo-
rum cartilagine, inferior fenfira in fingulis cartilaginibus
inferioribus , adeoqueferviunt conjungendis cartiUgiri-
bus ramorum. Cxtcra non examinavi.

f. 1 1. De Mufculit Colli.

•

Mufeulorum Cranio continuatorum
exteriore parte Colli ,

PRimus habet extremitatem fuperiorem expanfam in-
tef temporalem amiculum & medium occipitis, infe-
riorem in procellibus' lateralibus vertebrarum quarta-,
quinta , fexta.

Sccugdus Digaflricus habetextremitatera fupcriorftn
circa medium occipitis , fub concurfupnecedentis piris ,
Inferiorem in fpina vertebra: decima tertia. Hujus mu-
fculi primus venter l&nguseft duos digitos cmn dimidio,
tendo intermedius longus tres digitos dreiter, tendo in-
ferior excipit novem mufeulos a novem diverfis verte-
bris > quorum qiiaruor fuperiores redpiunt extremitate
fua fuperiore fuos finguli mufeulos continuatos verte-
bris interioribus. Inter utrumque Digaiiricum colli eft
aliud genus mufeulorum , cujus extremitas inferior eft in
tribus Ipinis vertebrarum colli, indpiendo ab illa qua
proximi eft fupra fpinam cui infentur Digaftr ici extre-
mitas inferior.

•Tertius habet extremitatem fuperiorem, incipien-
tem ad latus externum primi Paris , & expantam fecun-
dum extenfionem Apophyfl» lateralis Cranii , inferio-
rem in medio colli circa fecundam, tertiam, & quartam
vertebram.

Quartus habet extremitatem fuperiorem fttpanfam
(id) extremitate fuperiore trium prodi&orcra inferiorem
in (pina vertebrarum lecundo& tertia:.

Quintus habet extremitatem fuperiorem circa medium
occipitis, inferiorem in parte fupcftore fpino fecunda:
vertebra:.

Sextus habet extremitatem fuperiorem ad latus pro-
cedentis , inferiorem in primo vertebro parte i fpino re-
gione verfus latus. •

Mufeulorum Cranio continuatorum parte
interiere Colli.

•

r. Habet extremitatem fiipcriorcm latam expanfam
a medio Cranii verfus proceflum lateralem . inferiorem
in medio vertebrarum , incipiendo a pruna & continuan-
do per plurcs fcquentes vertebras.

x. (laber extremitatem fiiperiorem fub procedenti ,
migis tamen verfus latus , inferiorem ad latera colli , in-
cipiendo itidem, j procelhbus primo vertebro & conti-
nuando gei fequeminm plure*.

Mufeulorum inter primam vertebram ^
rehqu.tj.

t. Ad latera tuberculi quod corpori vertebro rcfpon-
det, utrinque extremitas (uperior eft mufculi, cujusex-
tremi rates inferiores feruntur intra proceflus laterales fu-
periores, verius locum articulationis venebrarum ter-
tio, quarto, fexto , ubi indpit etiam perapophofin
vertebro conti nomi deorfum; inde magis ad latera ex-
trorfum continuatur.

x. Sub prodxfeo > verfus anteriora (itus eft mufculus
eX^uus , cujus altera extremitas in corpore fecundo ver-
tebro fuperius verfus medium, & etiam in primo verte-
bro 1 a mir.e* ofTea, altera in tertio vertebro proceflu la-
terali fupetiori.

Parte Pejferieri.

Unum par mufeulorum, cujos extremitas fuperior eft
(n limbo inferiori primo vertebro , inferior ad latera fpi-
no fecundo ver tebro.

Parte laterali.

Unum par , cujus extremitas fuperior ad latera primo
vertebro, inferior fuperius in procellibus lateralibus in-
ferioribus fecundo vertebro.

Mufeulorum inter fecundam vertebram CT
inferiorem antica pane.

i. Habet extremitatem fuperiorem ad fpino pofte-
rioris latus inferius , & in proccllus Lateralis parte (pinam
refpicier-te , inferiorem totam in fequentis vertebro fpi-
no parte fuperiori.

x. Habet extremitatem fuperiorem in fecundo verte-
bro proceflus lateralis parte pofteriore, iuferiorem it»
fex vertebris fequentibus, & randem in concuffu cum
extremitate inferiore digaftrici fupra deferipd.

j. Habet extremitatem fuperiorem in |>arte laterali
proceflus lateralis leoindo vertebro , inferiorem in parte-
luperiori procefliium lateralium tei tio vertebra:.

Mufeulorum inter tertiam vertebram CT
f eluent es antica parte.

t. Habet extremitatem fuperiorem ad latera fpino*
inferiorem in quinto apicibus anticis foflom includen-
tibus.

x. Habet excremitatem fuperiorem mproceTTibus la-
terali ms inferiorem in quarto, quinto, & fexto apicibus.

?■ Habet extremitatem fuperiorem interius aa latus,,
inferiorem in fequenti vertebra feri ad latus.

P t fica parte.

t. Habet extremitatem ftipcriorem in parte inferiore
fpino. i' feriorem in parte fupenore fpino quarto-

i. Habet extremitatem fuperiorem poflerius fub pro-
ceflu lateiali, i. .feriorem in roto fpatio, quod eft i atra
fpinam Pc partem luperiorem proceflus lataahs fequen-
u i vertebro.

}• Ha-

De A q_

). Habet extremitatem fuperiorem extra praxeden-
tem in ptoceflii laterali, inferiorem ad latera fextx&

ieptinix.

Mu f cultrum inter quartum vertebram C T
fequentcs parte antica.

*t. Habet extremitatem fuperiorem in divHione fiib
fpina , inferiorem in duabus proximi fequentibus verte-
bris aliquantulum a medio verfus latera.

i. 1 labet extremitatem fuperiorem inter Apopbyfin
lateralem & fpinam , inferiorem , fupenus verfus latera
(equentia.

)• Habet extremitatem fuperiorem in ipfa Apophyfi
laterali , inferiorem in liquentibus vertebris, quinta,
fexta. lextima, & oitava.

<». Habet extremitatem fuperiorem in proccfTus late-
ralis parte laterali infer lore , interiorem in fequentis ver-
tebra; procellit* lateralis parte fuperkxO

Ptflica Parte.

t. Habet extremitatem fuperiorem in parte fuperiore
Qiinx quarta; vertebra: , inferiorem m parte fuperiore
Ipina* quinrx.

i. Habet extremitatem fuperiorem in proceflus late-
ralisinferioris parte poderiore, inferiorem in quinta, fex-
ta, feptima, otrava, torlitan & nona vertebra.

Alufculorum inter quintam vertebram Cr
fequentts antica parte.

1. Habet extremitatem fuperiorem in parte fuperiore

ad latera foflie medix, inferiorem in parte fuperion fe-
quentis. ,

2. Habet extremitatem fuperiorem in Apophyfi &
fub Apophyfi , inferiorem in fexta, feptima, c&ava.

). Habet extremitatem fuperiorem inter Apophyfin
& procclfum lateralem , inque ipfa pane laterali & in-
feriore vertebra: , inferiorem in fequentis vertebra; pro-
cefTu laterali fuperius. #

• Ptflica Parte.

Habet extremitatem fuperiorem fecundum amplitu-
dinem anguli inferioris fub apice qui eil loco fpina*, in-
feriorem partira in fequentis medio partim in proccflibus
lateralibus feptima:, oriavx, & in extremitate inferiore
digallrici colli.

Mufc ultrum inter fextam vertebram] O"
ftquentes antica Parte.

Tria funt paria ut in praecedente, pari modo fe haben-
tia, fed & podica parte litus concurrit cum mufculo po-
llico prxccdente , nifi quod hic incipiat (id quod fScfe-
quentes quatuor imitantur) fibras longhtlculas emittere
verfus medium tuberculum o&avx , nona:, decima:, un-
decim*. & duodecima*.

Ulteriorem colli mufculorum Anatomen per alias oc-
cupationes non continuavi. Qui Deuiu iu operibus natu-

U I ' L A. t^.i

ne qu.rrunt , ut ubique alias fic in colli varia longitudine
fecundum varias animalium fpecics prudentem artificem
agnofeunt, dum brevius collum illis dederit .quibus ar-
tuum anteriorum «rrema diftinxit In digitos verfuso-
innia corporis loca mobiles: quibus autem illosnegavit,
caput longius d trunco removendo & vertebrarum colli
numerum angendo , roflri extrema digitorum vicibus
fungi voluerit.

J. HI. De mufc alie fervientibuj communi
cavitati Thoracis Cr Abdominis.

Numerantur fcptem Cofbe v er* & dux Ipnrix , qu*
collo proximx , (ecus ac m Homine, ubi fpurix lumbis
proxinx funt. Prima fpuriamm admodum brevis eft, ha-
•tque melculum ultim* colli vertebra: continuum. Se-
quens fpuriarum fefe extendit feri ad angulum medium
verarum collarum , habetque duos mufculos , ununr
primx Thoracis.vcrtebra:, alterum pninx coftx fpurix
continuatos.

Coflx verx dividuntur induas partes per articulatio-
nem connexas , quarum yltera (lerno proxima eft, & re-
fpondet parti collarum cartilaginea* in Homine , altera
vertebris jungitur. Hinc tres m qualibet colla vera arti-
culationes inveniuntur , una coli* cura demo , altera co-
ftx cum vertebr* . tertia inter partes coftx. Prxcipuus
collarum motus geminus efl unus verfus Collum , quo in-
fpiramus, alter verfus lumbos, quo exfpiramus , ifti mo-
tui fervientes fibrx motrices mcfinancur veifus collum,
huic infcrvianres verfus lumbos inclinantur.

Inter duas ultimas collas in parte intervalli Deruo pro-
xima nullx fibrx mulculofx reperiuntur, in altera vero
ejus parte refpiciente vertebras mulculus eil , verfus lum-
borum regionem inclinatus ; forti fub Oife Ifchii . quod.
i fitu fuo jam rum remotum fuerat , obfervandi edent alii
vertebris continui verfus collum inclinari.

In penultimo intervallo codarum in parrt* fterno pro-
xima unius tantum generis fibrx funt , omnes verfus lum-
borum regionem inornat,* , at in parte ejusdem intervalli
vertebris proxima fibrx exteriores verius regionem col-
li , interiores verfus regionem lumborum inclinant, quin-
imo intercoflalium interior omnia codarum intervalla
implet , edque inclinatus verfus regionem lumborum ,
hic collas verfus lumbos trahit, & fpatia intercodalia an,
gudiora reddit, adeoque cxlpirationi fervit.

Intra Thoracem in parte codarum derno proxima in-
fignis Mufculus confpicitur, cujus extremitas altera in
apice derui ante primam codam, altera in tertia, quar-
ta, & quinta codarum, Ilie fpatia intercodalia ampliora
reddit & dernum a fpina abducit, adeoque infpirationi
mfcrvie. Hujus antagonida eil.

Obliquus exterior, potius Transverfusdicendut* qui
habet extremitatem alteram incipientem in parte demi
circa quamde ultimas codas , & continuatam per lineam
albam ufquc ad digiti cum dimidio didantiam ab Ode pu-
bis, alterum & in omnibus codis ( tanto magis verius
vertebras recedefSo ab articulatione media codarum ,
quanto codx fuerint i primaremotiores,) & inmarginc
Ifchii quafi toto : fibrx .1 demo remotiores vidcntui ob-
liquiores , condringit interllitia codarum , & adducit
demum ccrfus fpinam, adeoque expirationi fervit.

Re3 i medietas ollibus pubis proxima, tota «endinofa
S }, «ii.

14*' De A -a.

ed , medietas altera maxima fui parti adharet derni mar-
gini . reliqui prima colla.

Ab eadem prima coda feruntur fibra ad Ollis Ifchii
marginem anteriorem» quarum qua \jjciniores funt linea
alba , funt refla , aua autem inde funt remotiores, fcn-
fim magis evadunt obliqua:. .

Subrcflis jacent obliqui interiores ob Ofie pubis obli-
que verfus llerni marginem pergentes.

Quatuor ultimi modo deferipti conveniunt, qua fer-
viur.t excretioni contentorum communis cavitatis , quam
in avibus thorax & abdomen condituunt , Membranis
pluribus in varias cellulas diviiam , differunt dum qui-
dam trahunt fternum refla verfus fpinam , alii refla ver-
fus pubem, alii obliqui & verfus fpinam & verfus pubem.

&rd in Homine licet Diaphragma duas formet cavita-
tes, cum tamen amplitudine fua mobile fit , non impedp
qui minus mufculi abdominis fcrviant etiam excretioni
a£ris per pulmones, fini expirationi.

/. I V. De Mufculis in Vropjgio piis.

i . Par quod in medio fiturn eft habet extremitatem al-
teram in Ofie quod facro refpftndet , alteram ad latera
fpinamm fingularum Uropygii, fub quo alii fibra: car-
nea: ad latera fpinamm oblervantur.

i. Habet extremitatem alteram in Ofie, uuod facro
refpondct , 8c fingulis proceifibus transverfis Uropygii ,
alteram fupra duas pennas verfus medium uropygii.

j. Habet extremitatem alteram in ipfis apicibus pro-
cefiuum transverforum Uropygii , alteram #d latus ex-
ternum ultima: penna:.

4. Habet extremitatem alteram verfus commifluram
oflium pubis , alteram verfus duas ultimas pennas.

j. Habet extremiutem alteram fub procedente ali-
quanto latiorem cum non modo Olli pubis, fed & parti
Ofiis Ifchii angulum conftitucnti cum Oflc pubis nefla-
tur, alteram verfus pennascirca medium fitas.

6 . Habet extremiutem alteram in margine poderiori
& interiori Ofiis Ifchii , alteram verfus medium poderio-
rum Ofiiuro Uropygii.

7. Habet extremitatem alteram fub transverfis pro-
ccflibus Uropigii , alteram latiorem verfus medias
pennas-

8. Sub hoc fi tus inter procefTustransverfos anteriores
& medios fertur indar vertebralium mufculorum.

/. V. Dt Mufculit jungentibus ultrum OJfn
initr ft , Cr cum OJftbus trunci.

Alarum Ofla dividi poflunt in 7. ordines : 1 . cd fcapu-
Ue & Claviculo 1. Humeri j. Cubiti & Radii. 4-Carpi ex
duobfla olliculis compofiti v- Ollis antepenultimi dupli-
cati in medio aperti» cum oiliculo quod exterius ipfi ad-
dat. 6. Ofiis penultimi cum of ficu Io quod interius ipfi ad-
dat. 7. Ultimi Ofiis quod fimplex & unicum : tot hic Os-
fium ordines numerantur , quot m manu Hominis inter
truncum & extremum pollicis apicem £)uos ordines reli-
qui digiti uno ordine fiiperant.

U I t A.

1. Eorum qui comedunt duos primos ordines

cum trunco voro inter fe. „

I. Habet extremitatem alteram partim in plano der-
ni, partim in media derni fpina prope marginem , partim
in Ofie bifurcato quod ante demum ed , atteram rflra in
linea afpera humeri, tum in alia linea i capite interitui
humeri extenfaufquc ad finem linea: afpera , cdquemu-
fculus infigr.is crafliriei.

»• Parte exteriori & fuperiori praccdentis exiguus
Mufculusconfpicitur, cujus extremitas altera in parte
ofiis bifurcati , ante demum fiti, apici proxima , altera
in ipfa peflorali , tenuis ed & latus, & emittit tendinem,
a quo in vicinia ale exit mufculus exilis, fed tamen com-
potitus ita;, ut alter ejus tendo bifidus carnes amplexetur,
alter unitus carnes fubintret.

j. Habet extremitatem alterarapartim in angulo , qui
ed in derno inter fpinam & planum ejus, partim in Mem-
brana tendinofa, expanfa inter anteriora demi & concur-
fum clavicula: cum demo, inde tranfit fub ligamento
conneflente claviculam cum fcapula, & inferitur apid
anteriori linea: afperxhumeri. ,

4. Habet extremitatem alteram inclaviculr partean-
teriore & poderiore derno proxima j alteram in apice in-
teriore humeri.

$ . Sub clavicula confpiciuntur carnes mufculofe, qua-
rum altera extremitas in parte inferiore claticulxcft , al-
tera in linea demi clavicuue proxima.

6. Habet extremitatem alteram expanfam fupra co-
darum quartam , quintam , fextam , feptimam & ofla-
vam (ubi tres dentes carnei confpiciuntur,) alteram fub
fcapula, & refpondct ferrato majori.

7. Habet extremitatem alteram in plano exteriori fca-
pula:, maximam oartem fcapula: occupantem , alteram in
cavitate, quieft fuperlns in Ofie humeri, vel potius in
margine anteriore ejus cavitatis.

8. Habet extremitatem alteram in’ larum expanfam
primo in Unca inferiore (captrix , inde per lineam obli-
quam ufque ad viciniam clavicula: , alteram in capite hu-
meri prope claviculam , qui mulculus perforatus dici
poterit ; quandoquidem fequens

9. Mulculus habeat extremitatem alteram transeun-
tum per medium hujns mufculi ufque ad Os fcapula:, alte-
ram in prima verarum codarum-

10. Habet extremitatem alteram in parte fcapula; an-
teriore & fuperiore , alteram in toto duflu line* afpera
humeri, & quidem in parte humeri exteriore.

I I. Habet extremitatem alteram in concurfu clavicu-
la: cum fcapula , alteram in plano quod ed infra lineam
alperam humeri

2. Eorum qui comedunt duos priores Ordines

eum tertio , C T reliquis.

1. Habet extremitatem alteram expanfam in latam
Membranam, & annexam partim capiti clavicuhe.partim
capiti interiori humeri , alteram bifidam, utpote & radio
& cubito infertam. Ejus fabrica fimplex ed, ubiexpan-
fionestcndwofx utrimque fupra carnes eleganter confpfe
ciuntur.

a. Ha-

De A q_' u

*. Habet extremitatem alteram partim inSoapulaHi-
nea Inferiori humero proxima , partim in iplo Humero
exterius ultra duorum digitorum diftantiam infra articu-
lationem cum (capula.

). Habet extremitatem alteram totam cameam in la-
tere Humeri fttperiorc, alteram uni cum extremitate, al-
tera pr recedentis mufculi concurrentem in unam mem-
branam tendinofam , cuiexiguus Anconeus anneditur,
qua: expanfio tendinofa inferitur poderi us & Radio &
Cubito.

4. Mufculus exilis ieeundo pe&orali fuperiusdeferi-
pto altera extremitate unitus habet extremitatem alte-
ram in latere exteriore humer i circa articulationem cum
cubito. . _ ' .

{. Habet extremitatem alteram carneam praeceden-
tis tendini annexam , uterque concurrit ad componen-
dum tendinem longum qui inferitur proceflui exteriori
Metacarpi-

6, 7. Eodem loco» in vicinia Odis duo parvuli mufcu-
li habent extremitatem primam , nlter tendinofam , al-
ter carneam in difto tendine . fecundam in latere interio-
re Ofliculi quod proceflui Metacarpi per articulationem
jungitur.

8. Habet extremitatem alteram in capite externo Hu-
meri, alteram totam carneam in Cubito, non procul ab
humero.

g . H abet extremitatem alteram in capite i nteriore Hu-
meri, alteram ad latus interius prarcedcnns mufculi.

10. Habet extremitatem alteram in humeri capite in-
teriore fub pt.-ecedenti , alteram intra inferiorem pnecc-
dentis fed longius per radium excurrentem.

11. Habet extremitatem alteram in Cavitate ,'quieed

inter duo capita inferiora H umeri, al teram in Cubito pro-
pe articulum cum humero. ,

} . In (patie inter OJfa tertii trdinit ,
exierint.

r. Habet extremitatem alteram in Humeri capite in-
terno, altera ejus extremitas tranfiens per thecam medio
loco fitam in latere exteriore articulationis dividitur
in duos tendines , quorum unus abit in odiculum, quod
eft fupra Apophynn Metacarpi, alter fub alio tendine
tranfiens in articulatione cum Cite penultimo al*. obii-
qui retrorfum in poderiorem apicem ejusdem Ollis in-
feritur.

x. Habet extremitatem alteram in vicinia praceden-
fis magis verfus poderiora , foriitan & in parte cubiti ,
alteram tranfeuntera per thecam angulo Hexionis proxi-
mam , & mox recipientem alterum tendinem i parte ,
qu* diftinguit Thecam hujus mufculi a tlieca pra-ceden-
tis,& fic abit in latus interius Metacarpi.

j. Habet extremitatem alteram intra pracedentes
duos, alteram totam carneam in parte Cubiti qu*cft vi-
cina Carpo.

t- Habet extremitatem alteram totam carneam par-
tan in Radio partim in Cubito prope humerum . & occu-
pat Interditium utriufque Ollis, alteram in Apophyfi
Metacarpi concurrentem cum tendinibus primi «fecun-
di mufculi cirqa Cubitam & Radium liti. •

j, Habet extremitatem alteram totam cameam in la-

r43

tere interiore Radii quod refpicit Cubitum, 8c maximam
partem radii occupat , ita tamen ntrec humeri nec Carpi
articulum attingat, inferiorem tranfeuntein per thecam '
ab Angulo flexion» remotiilimam , concurrentem cum
cavitate articuli : ubi exiit t Theca . accipit tcadir.cm
exigui fed elegantis mufculi firoplicis, cujus extremitas
oppolitaed ad latus exterius articuli. Hinc pergit fupra
nominati extremitas ulque ad fequenfem Articulum, ubi
feaooflb Sefamoideo continuatur ufque ad ulrimumO-
falar. Inlatcrecxteriore anguli inter Ofla tertii &quarfl
ordinisT rochlea repentur divifa iimesThccas^elut cre-
nas Cbi invicem Parallelas, per quas tendines feruntur.

4- I* fpntio inter OJfa tertii trdinit inierint.

t. Habet extremitatem alteram cameam ultra me-
dietatem Cubiti in vicinia humeri , alteram tianfeun-
tern per finum Odeum tanquam trochleam fitum in latere
interiore articulationis eum Carpo , & lixie pariter per
latus interius fequeutium articulationum transeuntem in
Os ultimum.

Z. Habet extremitatem alteram rotam carneam inci-
pientem , ubi definit procedentis prima extremitas, &
continuatam feri ad vicinam Carpi , alteram transeun-
tem per linum Odeum tanquam trochleam Grum in latere
mtemo Carpi verfus exteriora > unde obi ique exiens pro-
pd articulum cum cubito ipfi Metacarpo inferitur.

3. Habet extremitatem alteram in parte interiore
tendinis, qui extenditur a capit* interiore humeri ufque
ad tuberculum internum Odis , quod cd inrer Cubitum &
Carpum , i quo tendine credederim exire fibras tendino-
fas qua; ab uno latere qbeunt in pennas alarum, ab altero in
radium ; alteram transeuntem fub tuberculo Carpi feo
Odis, quod edi nter Humerunr& Metacarpum , ufque
ad Os penultinium alae

4. Habet extremitatem alteram in humeri capite in-
feriore in vicinia pennarum, alteram in tuberculo interio-
ri Carpi feu Odis quod eft Inter Metacarpum & Cubitum,
videtur alii mufculo adhaerere qu i toto dudu pennis pes
fibras anne&itur.

5. Circa OJfa quinti ordini t in angule
f extenti exierint.

1. HabetrextrAnitatem alteram in Membrana tfndi-
nofa, qu* anne&itur pennisCubiti, & line* anteriori
Metacarpi , alteram duplicem , cujus pars larga Cubirm
proxima eft in Cavo planiori Ollis minoris i duobus illius
Articuli, pars in tendinem exilem definit, quihicqefe-
duscrat.

x. Habet extremitatem alteram, trifidam (Quo api-
ces illius extremitatis dividuntur a ligamento Olfis parvi
liti inter Cubitum & Metacarpum. Intcrhos& tertium
fertur mufculi primi extremitas fuperior. Reliquum
illius extremitatis foperius anneditur ipfi margini ejus-
dem Olfis minoris ultra medietatem) alteram exilem per
crenam in margine ejusdem Oflis tenuis transeuntem uf-

3ucad apicem ofliculi fiti ad latus anterius Olfis fexti or-
iris, udi accipit fibras carneas antequam olliculo anne-
datur.

3. Habet extremitatem alteram carneam annexam

inte-

[44'

De A ql u i

interiori lateri Offis majoris quinti ordinis , alteram erani- j
euntem (.«' cretum in extremitate ejudem Offis Gtam [
obliqui extrorium ad apicem poftcriorcni Otris fexti or-

Inter nmimque 0« qninti ordinis fitus habet extremi-
ka.cm alteram carneam, utrinsqueOlli* fuperficiei adha?-
rentem, alteram exeuntem furfum, & transeuntem inter
Ofla quinti ordinis & pennas illi Olli allitas, ufquead ulti-
mam pennam, quibus pennis adliatrere videtur ; tortitan
liic contribuit ad pennas eo modo intorquendas, qui re-
quiritur ad interititia illarum claudenda.

t- Sub procedente in eodem odium interii irio habet
extremitatem alteram maxima fui parte adh.erentem Os-
fis majoris interiori lateri verius exteriora parte minore
minori Olli, alteram transeuntem extrofum & per cre-
nam in Ofle fexti ordinis Inter extremos apices pennarum
tfe ipfumOs meantem ad ultimi Olllculi apicem internum.

S. V I. De Afuf 'culis jungentibus pedum Ojfa
inter fe, cr cum Offtbus Trunci
circa femur.

i. Habetextremitatem fuperiorem latam Sttendino-
fam, maxima fui parte in Offis Ifchio refpondcntis mar-
gine fupremo & pofferiori , inferiorem anguiliam & ten-
dinofhm in Ollis tibia; refpondcntis apice fuperiori & in-
teriori.

• i. Habet extremitatem fuperiorem latam &tendmo-
fara in ejusdem Offis Ifchio refpondentis margine pofte-
riori a fine pr.tce. lentis Mufculi ufque ad tuberculum cir-
ca|maxiunm a fui na diftantiam (i margine anteriore
ejusdem Ollis defcendic alius tendo transverfim per inte-
riorem fuperficiem -tonfinii quod eff inter carnes & ten-
dines) inferiorem cum tendine inferiore valli externi
concurrentem.

}. Habet extremitatem fuperiorem latam in didi Os-
lis margine pofferiori incipieqdo a tuberculo ubi delinit
pr.-eccdens , & continuando fere ufque ad imum , inferio-
rem transeuntem per Trochleam clegantislimam , cujus
T roch lea; extremitas fuperior lateri interiori femoris an-
neditur, inferior ejusdem femoris capiti exteriori; in
medio T rochlei videtur nodqs ac fi edet principium Os-
fis fefamoidei, Ubi Trochleam attingit, in tendinem
colligitur fatis crafTumjex rotundo planum, noduinque
formae lelamoidei Osfis principium, fj||> quo notio iterum
exilior redditus ad duorum digitorum diftantiam intra
capnttibix, pofterius inferitur in tibiam, quo loco tu-
berculum exftat.

4- Sub hoc fitus habet extremitatem anteriorem in
medio pollici partis femoris , poflcriorem inter Mufcu-
loscaudx, fub extremitate pofteriore Mufculi quinti

caud.it *

5- Extremitas fuperior Mufculi glntio analogi occu-
pat totum marginem Osfis Ifchio refpondcntis a par te
anteriori incipiendo & per fuperiora retrorfum Iccun-
dum pofteriora delcendendo ufque ad tuberculum ubi
definit fecundus mufcnlorum drea femur , cujusfabrica
Compofita eft ex duobus Mufcuhs, tendine inferiore ni-
tra medias carnes contento * carnes exteriores breviores
funt, interiores nutem longiores occupant magnam par-
tem ipGus Osfis. Inferior extremitas exteriora Trochan-
teris majoris quali in circulum ambit.

6. Sub hoc fitus eff Mufculus , occupans extrenticate
fua fuperiore marginem anteriorem & medium Osft*
Ifchii. Extremitas inferior exterius fub T rochantere ma-
jore transverfim fertur fub transverfa extremitate infe-
riore Mufciffi feptimi. fed dudu contrario.

7- Mufculus habet extremitatem anteriorem fupra
pofferiorem pricedentis , pofferiorem vero conti mutam
per carnes fuperficiei infimx Ifchii feucoxx, qui trahit
femur retrorlum, Ut pricedens antrof Ium.

8. Juxta hujus Mufculi tendinem in femore transver-
fum eff alius tendo redus, otjus oppoli tam extrcmitateiii
refecueram , abscfue dubio continuandam pofferiori mar-
gini Ifchii

Quo loco femori continuantur , Tendo feptimi fupra
carnes, fexti infra’ carnes, confpiciuntur.

9. Habet extremitatem anteriorem fub o&avi tendine
quali in medio.

10. Trochanteris majoris, drea quem tendinem coiv
fpkiuntur carnes inftar Marfupii alicu jus, qui habent ex-
tremitatem oppofitam in ambitu foraminis Osfis Ifchii
perqnod foramen ipfe tenddexit utpote habens extremi-
tatem fnam appolitam In interiori fuperficie.

1 1. Exilis Mufculus habet extremitatem fiiam ante-
riorem in margine Osfis Ilei interiore, non procul ab ace-
tabulo , pofferiorem fiiperius in latere interiore femori*
verfus exteriora.

i j . Habet extremitatem fuperiorem in eodem loco ac
pnrcedens , ied parte interior i , inferiorem in femore in-
tra p recedentem, quo latioreft ; funt dra partes M ufeu-
li tricipitis tendines fui portione anneduntur tendinibus
Mufcnlorum in pofteriore tibfce parte fitorum.

14. Habetextremitatem fuperiorum in apice inferiori
coxa; , inferiorem in latere interiore tibi» ; eff fabrica
fimplex carnibus longis.

if. Exilis & Ibngiis Mulculus habet extremitatem fu-
periorem in acetabuli margine anteriore, inferiorem
transverfim per anteriora genu obliqui extrorfum ten-
dentem. • ,

16. Habet extremitatem fuperiorem totam carneam in
parte exteriore & anteriore femoris , fecundum totam
loggitudinem V alis,ira tamen ut fecundum redam lineam
tendo ingrediatur medias carnes. Inferiorem intibiztD-
to ambitu anteriori, ita ut rorulam fere ampledatur.

7. Habet extremitatem fuperiorem totam carneam in
latere interiore femori* , fecundum longitudinem tricipi-
tis. Inferiorem in tibia: fupcrdlio anteriori introrfum.

Circa tibiam O" fibulam , incipiende '* parte ,
exteriore V polleri ore, tn vicinia
Mufculi Trochlearis.

1. Habet extremitatem fuperiorem in apice fuperiore
& pofteriore tibia: ad latus inferius Trochlea:, inferio-
rem expanfam fub tarfo , paene ad viciniam digitorum
excurrentem . & conftituentemjpartera illius Thecae qo*
mufcnlorum ibi tendines includit, fabrica eff fimplex,
carnes mediocris longitudinis.

1. Habet extremitatem fuperiorem fub prxcedentl ,
qui infjpriorcm iri tendinem longum & exilem extenfam.
qui ingredituMccundum Theca: cavitatem & terminatur
in indicis latdf externum Bcdendo oblique extrorfum

pri-

D E A Q,

primum articulum, fabrica fimplex , carnes longiores car-
nibus procedentis. •

j. Extremitate fua fuperiore perforatur a Trochleari
fuperius deferipto, inferiore circa articulum ipinimi di-
giti crailior evadit, & contlituit perforatum , qui anncdi-
tur & primo Olli ultra medietatem fle fecundo circq prirl-
cipium, fub perforantibus ita dilatatur, ut totam amplitu-
dinem articuli occupet.

4. Anneduutur illi fuperitft duo alii. Primus, qui eft
ordire quartus , fub tarfo accipit tendinem per exterioris
malleoli regionem transverfim oblique defccndentem. ex
quorum duorum tendinum concurfu fiat una extremitas
communis inferior pergens ad digitum minimo proxi-
mum , ubi fub mininjo articulo incipit dilatari & compo-
nere perforatum primum.

4. Alter, qui eft ordine quintus . habet extremitatem
nferiorem in latere exteriore digiti, qui pollici efl pro-
ji mus.

6. Habet extremitatem fuperiorem in latere exteriori
tibia? , inter praxedentes Mulculos & T ubcrculum ante-
rius tibi® . inferiorem in fecundo Olle digiti minflho pro-
ximi, ubi conftituit perforantem primum f. perforatum
fecundum,- antequam perforatum piimum ingrediatur,
ad latus ejus externum Incedit. Hi omnes Mufculi pritcr
primum includuntur in Theca, cujus partem primus con-
ftituit, ita quidem ut Theca communis in plufC* Thecas
particulares dividatur.

7. Secundam Thecam infignem pertrarfit tendinum
pet forantium major pars eo loco in latum & durum cor-
pus expanfa, qua: haDet extremitatem lupcriorem bifi-
dam , una parte exterius femor i continuatam fub T rocii-
Ica’ extremitate fuperiore , alteri continuatam cavitati
femoris fub genu verfus interiora, ut adeoque videatur
occupare locum , quem Gaftrochncmius occuparefolet ,
fabrica ejus magna ex parte fimiliseft labrica: in femore
Hominis.

8. Theca tertia irfgnis eft , per nuam tranfit perforan-
tinm altera pars, qu.r extremitate liia fuperiore tota car-
nea adhraet 6c fibula: 8t tibia: partem fere totam occu-
pans: 7. & 8.extremitaresinfetioresubi fubtarfo ultra
medietatem tarfi perrexerunt in unum tendinem median-
tibus fibris transverfis vidcnru» uniri , qui deinde varii di-
viti , & iterum uniti, iterumque diviti quatuor tendines
perforantes conftituunt , ad fingulos digitos digredientes,
quorum qui pollici proximus reliquis crailior eit.

9. Habet extremitatem fuperiorem gpminam, unam in
Utere interiore femoris verfus articulnm , alteram in late-
re interiore tibia:, inferiorem partim componentem The-
caui, partim per theAm itrlatcre interno euntem in pro-
ccflura tarfi, adeoque concurrentem ad, componendam
Membranam , qua: includit omnes tendinescanalcm tarfi
implentes.

Circ^tibtJtm C“ fibuUm unierius.

10. Habet extremitatem fuperiorem feminam, nnam
tendinofam in apice exteriori tibia: . alleram carnofam in
linea alpera fibula: , inferiorem etiam geminam unam in
theca ipfa fub tarfo, alteram unitam cum perforata pri-
mo digiti minimo proximi.

■ 1. Maximus inter anteriores habet extremitatem
fuam fuperiorem partim in margine anteriori & fuperiore
tibia: , partim in hnca alpera tibix ab ipfb capite ultro

. U I L A.

medietatem eju3 delcendentera. Extremitas hujus infc*
riorubi per thecam feu Trochleam trarfiit, primo no"
dum format Odis Srfamoidei principium , inde majore
fui portione in mediam cavitatem lupcriorem Oflis tarfi
inleritur , minori parte in marginem exteriorem ejusdem
cavitatis. •

ix. Sub procedenti inclufus, extentor digitorum, oc-
cupat majorem partem tibia- anterius extremitate fupe-
riore, inferiore autem per thecam tranfiensfitam verfus
interiora fertur in minimum digitum , fle illi proximos
■duos alios, fle quidem in latus eorum externum. Afeendit
tendo hujus extremitatis intra carnes, nbi figuram pcnrz
anferina: eleganter refert etiam hic tendo lub theca no-
dum habet.

1 }. Habet extremitatem fuam fuperiorenf infertus
partem in tibia partim infibula, irfeiiorem peranmilum
transeuntem extrarium fle obliqui verfus tuti procedam
exteriorem incedentem ubi etiam terminatur.

Cire* Os quod fuppltt vices Ojfiunt tserfi C7*
mer*t*rfi incipiendo* fuperteribus.

1 . Habet extremitatem fuperiorem triplicem unam in
latere tarfi interiore alteram in latere tarii exteriore inter
utrumque tendinem Mufculi primi, tertiam inter unde-
cimum fle duodecimum adeo tres ventres conftituit /quo-
rum inferiores extremitates iimul concurrunt in unum
tendinem extenforem pollicis.

1. Sub hoc fituseft abdudor indicis habens extremita-
tem fuam inferiorem in latere iuferiore primi articuli in-
dicis. Venter ejus geminus , unus major & fuperior alter
exiguus Se ar ticulo digiti vicinus.

j . Habet extremitatem fuperiorem carneam in medio
Ollis tarfi ■ inferiorem io primo articulo digiti minimo
proximi.

4. H*bet extremitatem fuperiorem verfus exteriorem
marginem tarfi > inferiorem verfus latus interius minimi ,
cu j iis eft adductor.

5 .Sub tarfo in canale Odeo duoMufculi dclitefunt,unU9
qui verfus exteriora fitusabit in minimi latus exterius.

6. Alter qui verfus interiora fitus duobus tendinibus,
uno abit verius partem pollicis interiora pedis fpedan-
tem, altero in latus oppofitum pollicis, uterque primum
poliis intermedium flexit.

Imperfecta hic St fuis forti erroribus non carens Mu-
fculorum defcriptio non minus arida eft legentibus, quam
infpedantibus tuerit jucunda eotundem przparatio. Ele-
ganrillima enim mechanices artificia, creberrimi in illis
obvia, verbis non nifi obfcuri exprimuntur, carnium
autem duCtu, tendinum colore , iniertionum proportio-
ne & trochlearum deftributione oculis expolita omnem
fuperant admirationem. Si Dei ea voluntas fuerit, ut coe-
ptam plurimum animalium mylogiam abiblvam , quod in
prafens fterile videtur ftudium , trudibus (fecundum erit,
tum qua verasdifcrcpamin: caulas in exteriori diverforum
animalium figura intelUgendas , tum qua aitein Mecha-
nicam illudiandam, pMcipui vfro atl caulae univerfalis
libertatem operandi defendendam co; tra hodiernos ne-
celliutis audores, qui dum argumentorum acumine o-
mnem libertatem tollere videmur , ipfiinfuavitatumex-
quitillimarum eledione fumma fepius libertate utuntur,
adeoque opere deftruuat , quod veibis quam laboriofilli-
mi ad li ruere coeant ur. * T CaP.

D E

1^6 De A

C A tf. V.

Dc Ardea.

A* N A T O M E

infhtuta

a .

G. B L A S I O.

LIkoua in ha? *ve valdi licet acuminata, ad triangu-
larem tamin figuram proximi accedit , aut potius
pyramidalem, Inijus latus podicum, quod balis.fau-
cibjs vicinum, latum magis lateribus reliquis lateralibus ,
prominentia quadam afpera utrumque horum prxditum,
extendebant (e afperitates hae utrincpic a bafi lingua; feri
ufque ad mucronem , adi pilofis papillis hirfuta cflet.
Conjungitur Lingua, imo nrmitir unitur, oificulocui-
dam , fubtili eqoidim, aft fatis valido , rigidovi , conti-
nuum hoe OfTi Hyoideo , i cujus medio antrorlum pro-
cedit. Subftantix Lingua cademCartilaeinexeft , quam
Membrani quadam crailior , porola tamen, glandulis in-
finitis prxd ita, invertit.

Ipfiim Os Hvoides non folim lingua, fed& In-
gluviei fulcimentum , Hali conflat , tripi icique proceflu ,
Bafis media ejus pars eft , dura valdi , licet tenuis, ab hic
lateraliter utrinque procedit procedus longior , verius ca-
pitis podica , cui firmitirconaret , Cornu Ollis Hyoides
dici poreft , in parte» varias , duas (eri , aut tres, quali in-
ternodia, dividitur, mobiles partes Iwob variam inglu-
viei dilationem, linguxque motum. Ab eadem baii etiam
ad poderiora fc extendit piocedits quidam , Uitjfilis, circa
finem complanatus, parumque incurvatus.

Procellibusdidis , fi militer ac baii ipfi Iscinvm
jungitur . Sacculus h*c ed OEfophago fuperius conti-
nuus, Alimentorum primum receptaculum. ubi undique
extenditur infundibuli fpectera referens. V ariis hxc con-
dat Membranaceis lamellis, «pias Vala varia eamie infi-

f ua fatis, pererrant, imo etiam fibrx cimex ili vetfx,
ngx imprimis , circularesque , roborant. Infignitir
dilatabitis fiiccus hic , recipitque, imb ad aliquod tempus
refervat , ficque fimul non parum immutat, quam maxi-
mam ciborum copiam.

Pulmonis duplici utrinque pai te condant , fupe-
riore falicet , quxdorfo, codistjtie nrdiHimi jungitur,
rtc inferiore qux lumbis. iHa Veficularum plurimarum,
fhbtili, cique carnei coloris cx membrana, conflatarum,
congeries ell , hxc capfulam membranaceam refert,
fplendens hic , albillima, der.iil limaque Membrana, fa-
tis licet tenuis.

Laryngem tria imprimis Ossicula condituunt
quorum unum inferias , duo fuperias collocata, illuJ. ri-
gidum admodum , angulo fupflhio Afperx Arteria per
Membranam firmam, neditur. Hae, utrinque unum, pa-
■fatum refpiciunt , t- nngularis quodvis eorum figura- ed ,
extrorfum linu fingulari , quam caro mulcatam replet
prardituin , introrlu n procedu norabili , cuj-tsopcTra-’
clica non parum angurtatur , gaudet. Connectatur idem

l ft E A.

cum Olficulo inferiore mediante Menthrmti Tracbexlo-
teriora invediente , annulosque omnes connedente, inter
fe alias ncutlquam uniuntur, mobilia omninb, Rimam
facis infignem,4 oaite podica ad anticam fc extendentem ,
efficientia , pofterius ubi Afperx Arteria- arumlo fu pre-
mo jungitur moiiis gratiA, laxa datur coharenrla. Ad
finem horum orticulorum, ubi Arteria didx junguntur,
fimbria quardam valdi laciniata notatur, ad cujus medium
glandula mlnutiflima varia relident.

A*mi* Aspera inferius duos in ILamos fatis
confiderabites dividitur. Annali horum Cartilaginei equi-
dim omijes , ad non nili extra Thoracem integri, quam-
primum etenim ad Thoracis interiora Arteria' hxc deve-
nit, imperfedi notantur ejus annuti, parte ei qui Car-
tilaginea fubdantia deficit Membranacei omnmb. Eo
loco ubi Arteria dida in Ramos primb dividitur , in quo
vis Ramo Rima fingularis, fono formando inferv iens, no-
tatur. Varii hac dilatabitis, tum quod annuli didi im-
perfedi fummi mobiles , tum quod Membrana eos con-
nedens partemque Cartilaginibus deditutam condituens
facili £x tendatur.

Pericardio Cor inveditur tenuilfimx conditio
nis, hoc quoties ab immiffo flatu extenditur, fparium
inligncCor inter & pericardium riotanir.

Arteria Aorta ex Cordis Ventriculo finidro
prodiens* quamprimum fubilantiam Cordis reliquirnes
notabiles Ramos,quafi truncos t otidem, furfum deorium-
quedidribuendos, exhibet. Valvula in hic fcmilunares
egregii confpicux, fimilitir ac in V enis ircequales.

Gula Tmuctt quatuor condat, harum Prima que
litu extima , tenuis valdi , fibris carneis, quantum notari
poted , omnino deditura ; altera qux litu media, camo-
iioreft, fibris circularibas prxdita ; Terti* qux priori
luccutnbit , fubrilis fatis , hbris gaudet Redis fecundum
longitudincm‘Giilxextenfis ; inarta qux omnium inti-
ma, valida, ciaflaque fatis, nervolx conditionis eft.

hxc ododecim digitorum , non nume-
rata longitudine Ingluviei , qux pro Pharynge haberi po
teli, eo quod collum longum valdi, viginti nempi digi-
torum transverforum.

Ventriculus hic reperitur duplex. Horum jrri-
III IU Gulx quadam contWuatio eft, ejusdem cum ea fub-
(lantix, capacior hic nbnnihil (iulA dida . imb etrim
Ventriculo lecundo, verfus corporis latus dextrum ali-
quomodo declinat. Interius circa emn locum qui prima-
rium Ventilculacondltuere videtur Circnhjsglandulofus,
nibicundioris coloris, transverii pollicis latitudinem,
fammam vei-6 tenuitatem, Ijbens^ notatur, Chy lilicatio-
ni fbrfan inferviens.

Seamitn priori minor , rotundioris figura: eft , Nu-
cis Mofchatx magnitudinem habens, ad id ut Chylum ex
primo accipiat ordinatus. Valvula ad fui principium ubi
priori jungitur fingutari gaudet, materia regreflum im-
pediente. *

Ventriculis didis Terti us addi potdl, omnium mi-
nimus , Vetirfilx indar , aut potius globofx Eminer.tix
Ventriculo fecundo i latere cohxrens , qoicquid ex eo
recepit continuo Inteflino exliibfcns, ex hoc ue materis
regrediatur valvula lingulari natui a inhibet.

Renes irxqualis valdi exterius figura, fangnini pal-
lidiori concreto ftibftuirifi haud parum fimiles , Inmoo-
ruin in cellulis Oilei» litum obtinentes. Quicquid feri ic-
erit

O N I A.

De C i c

gregant Cingularem per meatum , qui pro Uretere haberi
poteft , ad Cloacam in qua terminari videtur , amandant.
Similis] omnino hic ductuum horum urinariorum pro-
greffus» irJertioque > qualis in Gallinidefcribirur atque
delineatur i GRAEFIO Trtil. de jurtiim Gemui,
mulierum.

Cloaca Inteflini Redi extremum cft, amplum val-
di , ade6 ut etiam flatu diflentum Ovum (at magnum re-
cipere queat, tenuioris longi conflitutionis ctt quoties
extenditur, Inceftinoipfo. In hanc & Inteflinum Redum
fe exonerat, & Ovarii dudus in fexu (emineo Ovum luum
deponit.

Intestina varii > furium imprimis atque deor-
fum, contorta , ejusdem omnia amplitudinis funt, (olo eo
qubd R citum excepto, utpoti quod paulo capacius ; vix
(ex digitorum transverforum longitudinem noc habet ,
circa (ui principium exiguam particulam fuperiora verfus
acuminatam appendicis inilar agnofeens. Particulam
hanc pro Inteflina Cceco a (Tumamus nihil eft quod impe-
diat. In eodem hoc Inteflino circa extremum ubi Cloa-
cam magnam conflituit Valvula notatur circularis, fce-
cum ad Inteflinum tenue regreflum impedire baud parum
valens.

Pancliai tenera: valdi fubftantix , coloris albi-
cantis > trium ad minimum digitorum longitudinem
habens.

Vesica villia infignis fatis magnitudinis , bile
ex viridi nigricante , caque lenta valdi , plurimum di-
flenta. Ex hujus parte fuperiore duBur rodit huriw,
Veficx ipfi in dcfccnfu firmiter unitus, tcrminatm hic
in Inteflinum tenue loco fatis d pyloro remota VuBum
etiam uhum a priori diflindum, ab Hepate reda proce-
dentem, qualem in avibus variis aliis notamus, hic quoque
obftrvare licet.

.Ovarii ductus antequam intrat Cloacam didam
valdi ampliatur, fic ut V cficam quandam lingularem
conftituere videatur, circa hujus ingreflum Valvula etiam
ade 11 circularis , rugofa itidiin , (mulis illi qua: circa !n-
teftini in Cloacam introitum, flercori praeludens viam in
dudus Ovarii extremum didura.

N O *T A T A
1 u

CEREBRO & ME*NINGIBUS.

CE a i b r a volatilium Meninoesq.ui in quibus
differant ab humanis vide capite de Anfcre.

NARIBUS.

DE Odor atus Org an is vide qua: hic haben-
tur ex S C II N E 1 D E R O capite ^Aufcre.

* PARTIBUS VARIIS.

. p.\N*LtM alimentorum ex arded edudum,
\-*cum duplici Ductu Pancreatico & Bi-
lario, flcfitnplici Coi eo, deferiptum Scdepi&um
abOLIGERu J ACOBdEO Dan.atm.167 j.
exliibent /a/, 141.

A N A T O M E
Ardeae Stellaris

JmBu A

amstelodamensibus.

IN ei quam difTccarunt ^AmJhloJumeuJi/ v. Januar.
1661. Lies erat fatis mannifeflus.

Valvula Cordis una plan£ carnola .
Ex Renibus Ureteris utrinque ad Cloacam extenfi.
i’ V- o r i circulus erat manifeflus.

Ventriculus ipfe magnus & membranofus.
Intestinum Coecum nullum occurrebat.

Nec aderat Vesica iellia, fed duodudusad
Inteflina deterebantur in medio circiter mediante inter-
cedente alio uniti.

Trachea in fine Membranacea, fimilitiir ac in ali»
avibus.

C A P. VI.

De Ciconia.

Erebra M e n ino r sqju t volatilium in qui-
bus differant ab humanis vide capite de <Anjhre.
VIII. Martii 1671. D. WEPFERUS Pul-
Ium Ciconia- fecuit, inltoc quxobfervatafmt Olf. i5i.
hh. x. Mife. curief. habetur. Gulam inquit Ventricu-
lum & Inteflina colixrentia exemi.

Gula propi ftomachum nodofa protuberabat , ac
videbatur minor quidam Ventriculus majori impofitus,
rubebat : ablati membrana liibcrat Uufeulut membra-
neus fibris redis praditus: fub illo occurrit thur fibris
transverfis inflrudus: hoc remoto ahui iterum redas fi-
bras habens , omnibus his mufculis membraneis remotis ,
utinCaftore in confocdum venerunt uauulif. extremi-
tates thecularutn pulchro ordine locat* , minuris capil-
laribus Irtfu fanguifcris pidx quali & decorata- : undi-
que Gulam ambiebant ad uncix altitudinem. Incisi Gu-
la. quoulquc fcil. nodus hic ipfam ambiebat innumera tt-
eulu minuta intuebar , cribrum dixifles ; preflis foras aci-
nulis copiofi emanavit mucus gryfeus, turbidiufculus :
(epar.it is acinulis inveni tubulorum extremitates ccecas
cfle: Tubuli ifli {. uncix longitudinem craliitie peno®
colurabinx , foris exornabantul* Vafis capillaribus, ct
favus meile , Gc illi muco adimplebantur : acinuli ma-
gnitudine feminis cannnbir.i accedebant. Gulx reliqua
pars fibris (eu fulci» redis prxdita erat , Ingluvie carebat.
Unde facili patuit, mucum hunc non a Ventriculo fup-
peditari, nec ab ingluvie qua deflituebatur : Credibilius
mihi videbatur (anguinem materiam fuppeditare : quod
idem iu Caftore evenire exiflimo, c6m oscula nihil ex
Ventriculo intra tubulos admittant, alias mucus certo
citius a minutioribus fegmentis confpurcatus fuilTet.

Ventriculus amplus admodum fuit* conflabat
ex Membrana peritonxi , duobus robuft illimis Mufrutu
libi oppolltis : nam unus anterius , alter poflerius ipfi in-
T 1 cum-

1 ij.8 D E C O L

c. umbebat. Ex Membrana mufculis fubflrati , & pcllicu-
'i. Internam pelliculam facili a membrana mufculis
fubflrata iHosque fuccingente fcparare potui : ambatubi
fe refpiciebant indar panni fenceitonli apparebant (4b«V
J)cn ,HKf altf §immct) alba: , tenui ferofo humore irro-
ra» , quali ipli fummum numen non Iblum de fermento
ex Gula advehendo, fcd quoque propiore profpexiflet.
Alia notatu digna hic pnetereunda obfervavi , nimi-
nirn i 'i trti Ovi lulc/hm portum aJbmrentcm follicu-
lum, prout ab Exc. Stemma inventum primum fuerat.
Item Uritiris ad latera lumborum defeendentes,
& Intcflini Redi lateribus in parte podica infertos:
ipfiim Iniistimum Rictum infide in amplam
cavitatem inmsrugofamexpanfum, aliaquc- Animalium
Ruminantium Ventriculi probi examinari forte fhaio-
rem lucem his tubulis accenderent, & proculdubio t^tum
Chylofis negotium luculentius lllurtrarcnt.

C A P. VII.

De Columba.

OBSERVATA

PARTIBUS VARIIS
%/ib

<3l borrichio.

Orriehio in Columba Juniori qua: foedata . in
Dum. anni.}. Olfcrv. 96. habentur hoc ordine.
Aspira A r r i r i a non incumbebat OEIb-
phago. fed ad Gniflram ejus , nonnunqnam etiam inter-
vallo aliquo disjuncta vifebatur- Eadem projre Cor in
Ramos findebatur duos , qui tamin ad parenchyma pul-
monum delati non dividAantur iterum in Ramos fivi
minores , livi plures circulis folemnibus indrudos, fed
omittis iis in apertos hiatus definebant,& illos potlca in
totos pulmones fele ingerentes.

. PvtxoNts codis undique firmidimi adoati , colore
miniato, infimi labronim parte infra Cor ita defeenden-
tes, ut nifi didmgueret Membrana , Renes haud dubii at-
tingerent.

i» Coi pro magnitudine avicula: fatis magnum, mquo
omnia folemr.ia ; nec Cornea valvula ulla, fquamideo-
que in feniori palumlro vifam Scvenno crediderim) in
finu Cordis dextro ad bafin patere vilum foramen minu-
tum > quod feti prolccutus Imita videbam manifedi fe-
ptum Cordis penetrare , & in finidri Ventriculi feri me-
diam Cavitatem egredi.

Apex Cordis, non, ut in pluribus animalibus ad fini-
dmm , fed in medio litos , leviter ad dextram inclinabat.

H 1 p* r 1 s loti duo majores, tertius minimus, & pla-
ni cylindri figuram exprimens.

Visicula filiis nulla : aderat tamen Ju-
8ut Ucptticui, iique in tenui fiflura Hepatis ex va-
rii* mlnutillimis profiliens Ramis, inque duodenum fe
exonerans. In hoc du&u vivente adhuc columba, jam

n M B A.

bilis confoeda ed viridis, jam iterum evanuit, fucco illo
felleo in Hepar motu fmgulari , nt videbatur , recepto.
Intervallum illud motus pauliScrat longius quamfydo-
le & diadole Cordis: Corde etiam quiefeente, adhuc
motus ille aliquamdiu durabat. Et podquam dudus jam
videretur inanis, mox iterum redagnante ex Hepate
liquore biliofo implebatur . diutius tamin inanitas tenuit
quam expletio. Ollendebatur & prope dudus alter, He-
paticus, fed minor, firmiorque, in quo nulla quidim bi-
lis notata , motus tamin idem , qui in priori. Secundus
hic priori duplo longior, delinebat in jejuni partem fex
digitis transvertis infra prioris ingrediim, adei ut pami
relponderet loco quo fuccus Pancreatis fefe folet in Inte-
dina effundere, id quod jam ante m corvo aquatico, aliis-
que volucribus obfervatum.

Vintriculus uterque bile viridi ftagnsbat , tum
prior membranaceus, fivi ingluvies , tura licundus ille
carneus, & ghrea lapilhfque faburratus. Sed cur ibi tan-
tum bilis, in volucre non admodum iracundi? credibile,
m conflidu ultimo mortis ex duodeno in Ventriculum
per pylorum iic latis patulum tranfiide.

Rixis finguli ex tribus glandulis rotundioribus fe-
cundum longitudinem libi contundis vifi condare , pir
uuarum fupcrticicm extimam dudus ferebatur , in Inte-
Itini Redi extrema terminatus , coque deferens album

Suoddam , & liquidiufculum excrementum , quod mb
um ibi cum purgamentis reliquis cralfioribusaDlntcdi-
nis eu delatisiimul excluditur. Commune hoc avium ge-
nerL|Cui cum^leht Velica, album illud recrementum
corjmrifper Renes defertur in Intedmum Redum' , ibi-
que foras amandatur.

IsrtSTisuM Coicum Sem-ino creditum nul-
lum , cum revera duplex ed , fed rara: fabrica: , syrus
. enim quidam fc odendic quatuor circitir digitis abano
diilans, utrimjue intedino annexus, im6 pars ejus, fed
■ involutior.

\ AMSTELODAMENSIBUS;

1 p X obfervatione nodra , Jlmfieloiomenfiique Cof-
Eilegii membrorum ,

: Musculi P ectjjr rs duo, fibi invicem incum-

- bentes quorum Prior, qui Ollis fterni Spina: antica: bafi
- fua adhxret . per medium tendine notabili dividitur , fic
ut fibra: ab Ofle ipfo pedoris , & ab hac fpina , carnoCc
s omnini, procedentes, in hoctendineterminentur, vel
- potius tendinem hunc condituant. Sunt autem fihr* il-
1 Ia:, funeri ores, albi, quibus hinc itxle fibnll.p rubicun-
- dxaccedunt, ha: vero, inferiores, rubra:. %uiher fimi-
- liter tendine gaudet notabiliorc.quia M ufculds major ed,

- totus rubicundus , at rubicundior parte caqiia: vicina ed
Cuti . quam ea qua: adha-ret M ufculo fubjedo jam cxpli-
- cato. Fibra: hic omnes magna: funt, fic ut Mufculos quali#
. varios referant ferile feparabites.

IxoLvvirs dilatabitis valdii faccitsed , mcmtrsm- ,
fur, rovemulu nlurimispraslitus, dilatata ea Iiucmjc*-
- hibet aliquot, glandulofas, albas, i parte fuperiorefea
- extenfa ad ingluviai angudias defeendentes.

: Cula hic incipit, qua: pollicis transverti lattgituJir-

1 nem habet, & condat glandulis internis innumeris, fub-

tuhiis.

O R NI C E

rubris , femen papaveris figura referentibus maximi qux
viciniores funt V entriculo , hic enim finus albus cft , ner-
vofufquc.

Cjifcum Intestinum, quod in avibus duplex ,
utroque latere unum , vermiculi infiar furfum ad latus
Dei. cuiadhxret, adfcendens, hic exiguum, tritici ma-
gnitudinem vix excedens.

Ttsris in dorfo decumbunt, eolocoubidefmurt
pulmones , glandularum albicantium conditionem refer-
re videntur- Hic quoque loci Ov axium in feminis
incipit.

Lien exiguus valdi , inter Hepar & Ventriculum
litum habens. Confe^qux de Anate adduximus.

V i s i c u 1 * ut in aliis avibus , ita & hac , dux aut
tres occurrunt. Harum fupenor, ftatimfub Olle pedo-
ris lita , ^x pulmonum pons Adrcm accipiens , fe exten-
dit ufque ad Ventriculum , ubi initium liimit «yJ/rery ,
priori qiinor. 1 'ertia , infima i ad V entris anteriora fita,
omnium maxima, Aiirem accipit per canalem membr4-
nacetim ob foramina varia alia per pulmones in eam
tranfeuntem. •

NOTATA

I»

. CORDE.

DE Coa dis tabcica vide qux in fequentibus pro-
ponentur capite de Gallina.

URETERE.

DE Utimi, ejusque pilvi, vide qux hic ha-
bentur ex MALPIGHIO capite de minate &
inpraigrdliscap.de Cane.

PANCREATE.

TRiplicem utplurimum in iis reperiri ductum
Pancreaticum author efl GR A E EIUS
‘TraB. Jt fucet Pancreatice.

C A P I T £.

C Erebe a volatilium, M in inc isqu i, m quibus
differant ab Humanis, vide capite «fe Jfnfere.

In Cornice varia

OBSERVARUNT SEQJJ ENTIA

AMSTELODAMENSES.

PUlmokis fe extendebant ad partem feri me-
diam Ventriculi , ipfosad Renes.

Vesica filus oblonga., & pro ratione
corporis paulo major.

1 1 • n teres erat atque rotundus.

Musculi ah utraque parte afperx Artcrix dux , fi-
militcr ac circa divarical iooetn eius.

Adetat & Mihuaka mdttona.

f49

& Corvo.'*

C A P. IIX.
Dc Corvo. •

JE c u x ipfi feri nullo intervallo diflat a Corde-,
quod parte pofteriore quafi per ciilerna* Os Vaia
excipit.

V intriculus feri rotundus, fed complanatu»
parte rotunda fpedansad externa. Interna tunica figu-
ram Ovixmulatur.

Apfixdicis qux vifuntur in avibus longiores»
exiles hic, medium digitum longa-.

Lien ad fiiprtma Inteflina pofitus. •

Rimis *cvideKiores quam in aliis & rotundi , quam-
vis ipfis fubftent corpora illa rubra Renum vicem in aliis
habentia.

Imtistima parvo conflant corpore, nec multa, nec
longa

Hir ai non magnum, fed ad parvam inclinans^
Aspiia Aitiiia non rotunda , fed comprefla
parte anteriore ac polleriore.

Circa Avium a/a» hxcin Corvo obfervavi.

Cum piopria adhne romina non fint indita Alarum
Oflibus, qux in avibus fimt, de his nos agentes partim
nova illis nomina confingemus, paitim quoque uDipol-
I umus communia transferemus , qux funt Hominum Os-
Ubus.

Conflat Avis Ala OJfihut ofto, quxdivcrfisJntcrfe'
junguntur articulationibus. Tria- majora f. lom>iora,
quinque vero minora. Majora funt Unum Os humeri, duo
OfTa Cubiti , Cubitus & radius. Prxter hxc minora quin-
que, unum quod plc&rum rcprxfcntat, & hxc lon-
gius exteris quatuor , alterum quod figuram habet tellfc-
nx parvx , tertium ex his efl calami feripturii modo ro-
flratum.

Prxtdr hxc duo ofiiaila funt ad articulationem Cubiti
ac Radii , alterum quadrangulum , ubi inferitu tendo fu-
perni adveniens : alterum oblongum & gracilo ut unguis
Caninus.

Poteris aflimilare tr ia hxc ofiiaila fimul connexa ple-
dro cuidam mufico cum fua Cherda.

Articulantur hxc Olla omnia diverfis inter fe jun&uris,
majora per Diarthrofin, minora per Synarthrofm. S£-
VER1NUS Zctt.Pm.iv.

Ciiibka volatilium Mixixoisqui in quibus-
differant ad humanis vide capite de ^infere.

C A P. IX.

De Corva Aquatica.

DUos hicdiflinftos ductus bu arios notavit STE-
NONIUS Epift. i(5. Cent.q. Bartholini, quo-
rum alter a Veficula , ab Hepate alter oriundoa
in Inteilinafc effundebat, & Pancreaticus dufhis
hic duplex quoque medio inter priore» loco, digitum i fe
mutuo diliantes.

CAP-

I$0

•De Coturnice, 2k Cucaio.

C A.P. X.

*Dc Coturnice.

VEnthicuius eundem quem in Gallina Titum
obtinet.

Intistina beni prolixa , xqualis fermi
crailitiei , plurimum conduplicata.

Coeci appendices inter omnes Aves longifTimx , ut
ad media Intcllina confcendant, fefeque porrigant , ab
ano & Redo extantes paulo minus quam j. digitos la-
tos , ipfx autim paulo minus quim 4. digitorum taronim
magnitudine fiaiernt Coccygi incumbtnrei SF. VE-
RrNUS.

C A P. XI.

De Cuculo.

INFiocfedo Vismcmus totum replebat Ven-
trem , & protendebatur ufque ad infimam ejus Re-
gionem.

Sub eo latebant Intistina fat brevia, cum annexo
Panckiati.

Ventriculo dilTedo inveniebam tunicam interiorem
qux in aliis avibus indar tenacis corii eflcfolet . mollem
bt tenemm , fuffi cientem alimento facile diflolubili, quale
vcrmeflUiaque infeda.

Interius in proventriculo cdbiofx notabantur Glan-
duhr.

Hepar (picei coloris > ductus quosdam bilarios mit-
tebat ad Inteitina.

Vesicula kiltnt aberat.

In dextro Cordis Ventriculo carnea iflhxc vol-
vulo pennatis propria fe offerebat.

Testiculi Renibus incumbebant , proximi fub
capfulis atrabilariis. SCRADERUS oif x.

Cerebra volatilium Mesirois q_u t. in quibus
differant ab humani*, vide capite de */ infere .

C A P. XII.

.De Cygno.

A N A T O M E ejus

infiitut *

THOM. BARTHOLINO.

CYeni Anatomen nobis reliquit BARTHO-
LINUS tingulari Tradatu, ex quo qux fabri-
cam iplam (pedant hic proponemus.

Caput pene anferioum cft.

L i n o u a illi ofTea , qualem cum capite delineatam
nuper dedit Btjlcrur • aa hujus latera fublingualia V*fa
oblerravit Stenomur.

Rostro eft parum turbinato>in extremitate obtufo.

Vertebra Colli xxiu. funt , 'D o r s i vil
Cauda vui , mobiles , alix enim interius immobiles
fub Ifc!uo. •

Os Pictoris protuberans : in quibusdam folidum,
concavum in plerifque ampla cavitate mediaqui parte
porofum , ut aquam admittat , quandoque tamin ratione
xtatis hic variae natura.

Scapula Os oblongum & anguflum , nt in anfere.

Ala Os brachii humani xroulum cum oblito,
deindi Olla duo Mitacarpi. Extrema ala quatuor
articulis conflat in redumprotenfis, quorum extremus
bifidus eft , utrinque tamin cohxrqjs , primus maximus.
Duo laterales, quorum fuperior major in duos itim di-
viditur.

Costa utrinque duodecim, ex plurimis fimilaribus
ac Mufculis, quorum fubflantia Oilea, Cartilaginofa ,
MembranoTaacMufculofa. Harum duo fupenorej fler-
no non junguntur , Rehtjun novem flerno arcuatim inar-
ticulantur, in medio Cartilagine divifx , & inter eas quin-
que medio Apophyfes habent incurvas; ultims corta (ii
coda dicenda) coxx fuperius connata medio ejus Car-
tilagini junda in latum & incurvum finem definit , quan-
uam potius Os pubis dicendum , fullinendo abdomini
icatum.

Os Cruris femori involvitur Tingulari Apophyfi ,
Homini inufitata.

Os Fibula in latiore principio circa medium cru-
ris in acumen definit.

Ventriculus Membranofus , minor ante majo-
rem cum OEfophago continuus major, camofus, arenulis
lapidibufque exiguis fubindi refertus.

Intestina valdi longa funt , & multo etiam pol-
licem craflo adipe, qui vicem omenti obit , inteda,qu*
cum multis anfradibus aut gyris haud fint intricata , fed
fimplici tantum media fpira in fc revolutione reflexa,
huic malo volens mederi natura Carca duo interamni .
& ipforum initium inteijcdo Redo Incdlino appendi»
qux anfradunru intefliDOrura defedum compenfarcrt.

Hepar ingens, tribus, ut iu Homine lotie diflin-
dum, cum l o/ir , & Peftcuh.

Pancreas longiusculum Venis refertum.

Arteria "spera admiranda- fani fl rudilrx.
Nam pro colli longitudine deorfum OEfopbsgi come»

firotenditur donec ad ilernum perveniat, in cujus cipfi*-
am fe incurvo flexu infinuat & recondit, velut in tuto lo-
co & theca, moxque ad fundum ejusdem cavitati; delata,
furfum reflediuir , egreditunque anguffias (lerni , & cla-
viculis mediiscoDfcenfis , quibus ut fulcro nititur ad tho-
racem fc flcdir. In quibus autem iflafternicapfulafive
vitio naturx fi vi a-ratis dcefl , Afpera Arteria quia fe huc
infledere non potell reda brevior aliarum more incedit.
Antequam autim Thoracem & ibi fitos pulmones attio-
gat, prius Urjngtm quandameffbrmatciim OJfr Hyade,
lata Membrana veflitft mnficorum inllrumcntorum
fiftoilam referente , ea facie quam infra expreilismus, fn-
peiiuslata, fed angufla rima, inferius verbanguflior&
dcnreflior. Sub qua larynge f.Ofle Hyoideo antequam
pulmones ingrediatur Arteria in duos Ramos divaricatur
bronchiis non abfimiles, tumidiores in medio, fed quii
ulmonibus vicini magis funt angulliores. Inqnibosab
umana Arteria differt , qux quidam in Ramos dividitur

& tron-

N O.

De C t

& bronchiasifed mwouam antequam pulmonum fubftan-
tiam fuerit ingfefla. Miranda hercle modis omnibus con-
ftjtutio , & rcfpirarioni infcrvit & voci. Nam cura in
Itagnorum fundo edulia pro viftn quxrat longiffimo indi-
guit collo, ne longi mora (irffocationis incurreret peri-
culum. Et certi dum dimidiam ferflioram toto Capite
8c collo pronis vado immergitur, pedibus inaltun^clatis
cceloque obveriis, ex ea Arterte qua: pedoris di&a: va-
gina: reclufa eft portione tanquam ex condo promo fpl-
ritum haurit > copiofo nutem aCre opus erat per bifidos
Ramos etiam foblevando corpori grandiori.

Os Hyoidis autem ante divifioncm collocatum
ad longioris colli firmitudinem facit , & anguftion rima
arocem cygni moderatur. •

Pulmo exiguus eft ac flaccidus.

Coa. humano firmle forma & magnitudine, Venaque
in flk) coronaria confpicna In Ventriculo dextro Val-
i ml» m Vena Cava circularis, una & carnea, reliqua: Va±
■nlg humanis fert fimiles.

OL BORRICHIO.

IN Cygno femina obfervavit OL. BORRICHIUS
Am»u» flexu illodedituram» Al-
tius» Magnam delccndcrc in dextro latere.

Ingluviem Membrana veflitam ita porofam ut fa-
cillimo prelTu liquor fubalbidus cx Glandulis nunutillimis
inter utramque haerentibus tunicam eliceretur» inque
Cavitatem ingluviei illabcrctur, haud dubii ad fcrmcn-
tationem alimenti.

Duos mictui unum a dextro Hepatis lobo, unum
A cyfli fellea procurrere ad jejunum , ita ut, cum ante
feorfom decurrant, ubi ad jejunum dcvAtum fimul o-
mnes uno eodemque loco in illud fe exonerent.

Aspis a# AiTisisa in pulmone non divaricari
in minores Ramos, verhm ubi truncos velnti duos agere
ceperit, lltttim inipfo exortu defluere, rcliftistantum
patentibus in paretKhyma ptilmonumOfliis.

In Coi dis finiflro Ventriculo refodi auricula ma-
rifeflos Mufeulorum Cordis tendines «dA6rtx initium
defmentes.

Loco D i n p*n i a g m a t i s minatos & longiusculos
Mufculoscoflistendine fuo adherentes.

Latera Lingua hinc indi, ordinata tam&n fciie.m
longum , poris dirtmdn , qui fetam fitillam admitterent ,
ut neccffir fit in carne liggua: minutas latere glandulas,
qiixflc quandoque liquorem in Os profundunt.

Coicum duplex, nigrioribus quam extera Intcflina
excrementis flagnans

R t n rs longos velpedem integrum A' vehit fegraen-
tis diflindos f per qnonun iiirei iora canalis excurier sTJ-
teres tandem indi elapfus formabat, ad extrema Redi'
Inteftini fe exonerantes.

U t i a u m longHlimtim . figura quafi longa: pyra-
midis. Epjl.ti.Cent.iv. BA^RTHOLIN.

151

. •

A MSTELOD A MENSIBUS.

AD latera pulmonum erant Mnfeali pulmonum pro-
prii . cofl is annexi. Erant & manifeita atque magna
fira, mna ex pulmonibus in Veticas acrem trans-
mittentia.

Visica filiis erat grandis pro ratione corporis.
Uiiriais. erant varii ex Renibus orti , qui m utro-
quelatere, in unum dudum confundi , ad cloacam fere-
bantur.

Os habent Ipeciali in iinoua uti Anates.

Os Hyoidis tres habebat Apopbyfes.Er io lot-
tis nulla aderat , led clauditor larynx per MuJculos, A
per mediam Apophyfin Offis Hytndis attollitur, quod
Ofliculum merito Hy poglottida vocare poffis. Obfcrvata
liare i.Febr. t6fij.

NOTATA'

- * •

C E R E B R O , tcc.

CE 1 1 b i a volatilium, Mixinois qu i in quibus
differant ab humanis vide capite de i/tnfere.

DUCTIBUS SALIVALIBUS.

DE Ductibus Sublingualibus minoribus
7 ractM Muje. Cf GlauJ. agens STENONIUS,
in avium inquit quarundam linguis rara horum occurrit
elegantia , ubi in ipfis lingua: lateribus propi balinfecun-
dum eandem reiffam dilpoiita decem duodecimvi odia,
fi comprimatur krtgua ferofi Jiumoits totidem pro fin-
dunt gemmas. In Cygno eadem dy Ium admittebant fa-
cili , & pro lingua: magnitudine futis profundi , quem-
admodum»: in Anate, fucie forti etflmln illis pr.rdidh
plura Vafa, fed horam pulcherrimo adfpcdu abreptu*
ad alia non attendi. In Callo Africano vidi non modo
hanc odiorum redam feriens fed etiam totam tunicam
tum bafm. linguae inter Sc odium laryngis , tum ih ipfis
lingua: lateribus, tum fub lingua: & glandular um abfeon-
dere corpora, & Vaforum odium per tufam.

DIAPHRAGMATE.

DE Diapii* AON ATI vide qu* ex tradam de
drudura Diaphragmatis CASP, BARTHO-
LINI 1 rabemus capite de ^imforc.

PULMONE.

PR.t reliquis notatu dignum cenfet GEOR.G WE-
DEL Oif.xii.l. i. Mije. curtat. Cygni Stiinum.
Illud excavatum iic,t amica parte eodo mcxlo ut in for-
nice pro recipienda Arteria A foera, qua: ubi fefeinh^c
interiora inclinaverit futium adedat vianv, & io pectus

STER-

>5*

De Fulica & G

A l l^o.

s t & R N 0

N Cvcmo primum hinc St in Gallina TraB. dtMufi.
_ 3 GlanJ. par. x<- A Codis in pulmonum Membranam
carnolas ferri fibra» . fine dubio in Refpiratione non otio-
fas, STENONIUS vidiffefe refert.

C A P. XIII.

Dc Fulica.

COEca Inteftina hicduo,eacmelongi(Tima.

VesiriculUs majusculus , priecipue fi ad
Hepar comparetur , quod pufiltum feri eft. p
Ctstis rutis exerta, felle nigricante plena.
Aspika Aitiua qua parte adventat pulmoni,
non qualis anati cum cartilagine rotundata , fed crebris «
albicantibus circuli».

Singulis digitorum Pinu Ossibus ala A lateribus
utrinque una , qux al.x partim conflantur ex inferiori ,
partim ex fuperiori pellicula fimul applicatis. Illa: line
dubio funt ad natationem , non alitir quidim palimribus
Omnibus quam pifeibus, & canicula: pinna: aliquot.

Articuli funt ita confirmati, ut parte fuperiori pollint
reflefli. In medio quidim digito ad quadrangulam, in
Interno ad triangulum, in externo feri ad Ovi figuram.
Caufam puto ut quoquo pa&o cedant aqua: , & commo-
di cum ea coaptentur. .

Cubiti Os di£tum ell veluti axis aut immobile
quid, luperquo motus alii. SEVERINUS Zooif.iv.
videetiam JONSTONIUM dcavti.p.itf-

C A P. XIV.

De Gallo, Gallinaceo,

& Indico.

T A

Circa

t T A

GENITALIA.

AD Vaforum prteparantium exortam T e s t i c u-
tos habere gallos , HARVEJUS feribit
Excrc.}.

Pisem hic nullum fe invenire finiit , ejus vero lo-
co orificium lerepcrire, haud lecus quam in Gallina, mi-
nus tamin illud & anguftius. Excrc. j.

PULMONES.

IN Gallo Indico, & Gallinaceo ipfo , omnibusque feri
pennatis immiflo in tracheam ftylo tranfitum i pulmo-
nibus in cavitatesubdominis apertum, patentefque inve-
niri , airem hinc in eorum pulmones follium opera in-
fpiratum non fine impetu ad infb iora pertranfire, Exer.%.
IDEM habet.

DUCTUS SUBLINGUALES,
SALIVALES.

DE Ductibu% Sublinoual ibus minoribus
TrtBM Mufc. 3 Glaud. agens S T E N O N I US*.
in avium inquit quarundam linguis rara horum occurrit
elegantia , ubi in ipfis lingua' lateribus propi bafm fecun-
dum eandem radam dilpolita decem duodccimvi oftia ,
Ti comprimatur lingua ferofi humoris totidem protru-
dunt gemmas. In Cygno eadem lly lum admittebant fa-
cili, & pro lingua: magnitudine fatis profundi, quem-
admodum 3c in Anate ■ fuere forti etiam in illis pra-dnfhs
plura Vafa , fed horum pulcherrimo adfpe&u abreptus
ad alia non attendi. In Gallo Africano vidi non modo
hanc odiorum re&%m ferte m, fed etiam totam tunicam
tum bafin lingux inter & odium laryngis , tum in ipfis
lingua; lateribus, tum fublinguam « glandularum ab-
fcondere corpora, & Vaforum allium pertufam : reli-
quorum animalium lingua: accumbunt tantum laxi &
glandula: & Vafa , ne quidem in boum genere fetam fa-
cili admittentia, licet vaforum parallelo i glandulis ad
odia du&u incedentium elegantiam contenti exornet
fplendor & ipfa exprefliis liquor detegat odia.

CEREBRUM.

CEribei qualis hic conditatio ele^ntir exponit
W ILLIS TraB. de Certiro cap. r. Eandem eam
hic admittit qualis datur in Anfire. Eo ergo loco tra-
diu hiic transferre poterit Lc&or.

OSSA AUDITUS.

IN Capite Galli Africani non nifi unnm Ossiculum
additus, oblongum, pede tamin lato tympano
fi ita appellare liceat iniidens, & fecundum magnitudi-
nem meatus proveftum ipfi meatui anteriori fua parte f.
capite annexum vidit SA112MANNUS.

PANCREAS.

ductum pasceeaticum ordinari*
F hic reperiri GKAEFIUS docet. ‘

rxUplicem
L/ hic repetii

CAP.

D E

C A P. XVI.

De Gallina.

OBSERVATA

CORDE.

IN avibus, Columbi v. g. Gallina, Anfere, &c.
Cordis fabrica fi milibus omnibus omnino firru ,
iifijue pro proportione amue magnis ac in grandiori-
bus animalibus contexitur : licet enim exterius fejni
transvcrfi latus quod Ventriculo dextro proximum cd
larvem & arqualem faciem exhibet : at interior reliqui &
extimi lateris pars tota fibrofaed, quin& vjlvulu fe-
milururibu/ , quafi in pulmonem & Aortam utrique
Ventriculi patent ambo donantur, in orificio aurim fivi
itigrcj/it in Ventriculum dextrum 1'jlvnU tncwciJc i
omnino defunt , fed illarum vice redi fuper odium Ven-
triculi qua auriculam refpicit, carnea quardam Valvula
dependet, figuror prorfus femilunaris , quarverfus cordis
conum patula fetnpir, fanguinem in omnicontradione
fuifufum pleno & aperto fcinpdr ore mox excipit , 6c
quo magis repletur eo ardius Ventriculi orificio incum-
'bit, reliquique fanguinis ibidem effluxum prohibet : quan-
quam autem Jcxter Kentricuha ex uno latere planus &
laevis fuerit ; fmificr tam£n in omni volucram genere ,
quantumcunque parvi fuerint , ex omni parte fibrofus ed
camcisque columnis extra reliquas fibras eminentibus,

3uin & 1'slvuli/ mhrthbru adeo affabri condi udis
unatur, ut nihil fanguinis in pulmones remitti linant.
J ucundq enim fpedaculo condat , fi cono Cordis abfciOo
aqua i Siphone in Ventrictdum injiciatur, membranas
idas quafi fufflatas mox extumefeere , & ardilliini fibi
undique occurrentes , odium illud Cordis penitus occlu-
dere , adeh ut quacunque vi atque impetu aqua injeda
fuerit nihil prarterflucre patiantur, fed per Aortam tota
exfilit. LOUWERUS. •

* CAPITE.

CEribra volatilium Mtuisoisqut inquibus
differant ab humanis vide capite de infere.

Si avium rostra ^idraxeris etiam ibi liquoris in
palato fuperiori notantur fontes. Omne enim illud, quod
albam tunicam rodro proximam excipit. Rimamque
cingit undique carneo colore confpicuum fi prefferis,
glandularum offta patent, pra? exteris notanda in ipfo
hujus fubdantii anteriori extremo duo punSj , per qui
magma humoris albicantis copia exprimitpr , quique vel
in Gallina domedica dylum admittunt non tantum infu-
pcrficie. T,»Q. ic Gh„J. cu STENONIUS.

•

VENTRI CULO.

VE *• r r i c u 1 1 Gallinacei Anatomen utilem & cu-
riofiun exhibuit nobis JOAN. PEYERUS his
verbis : Gemino indruitur Gallina Ventriculo : JSupc-

L L I N A. 1^3

riore quidem membftmaceo, inde i colli medio ad der-
numfeu ufque pedus prdtenfo, qui efcafarifhjs& protu-
berans etiam in vivente ibidem confpici vel tadu depre-
hendi poted. Minus autem proprie Ventriculi •omen
ipfi competere videtur , quoniam alimenta nec refolvit,
nec in chylum mutat; fed receptaculi duntaxataut /acci
loco cd , in quem ficca frumenti grana primo recondun-
tur , tamdiu aflervanda , donec lufficiente maceratione
nonnihil emolliantur , hocquc pado ad fiituram in altero
Ventriculo diflblutionem praparentur.. Redius itaque
itaque capfula hxc , didindiorisergo, Injluviet appel-
latur, & vernacula nodra Der Iiropf.

xAitcr live mftrior carr.oliis prope Membranulam
transverfam , Diaphragmatis vicariam , in abdomine lo-
catur : qui cum efcam fibi concreditam in minutas teren-
do particulas refolvat , Ventriculus proprie dici meretur.
Nonisomifio priore hidoriam tantum Ventriculi legiti-
me fic didi , in quo alimenti fit comminutio, paucis com-
pledi animus cd. Quam huc eo aptius quadrare exdima-
vi, quo majorem a3 penitus intelligenduni ea, qui de
glandulis Intedinoram alia Exercitatione dideruimus, ta-
ac lucem adulgere animadverti

Enimvero magnitudine, figura, colore . tota denique
dradura ab aliis multum differt Gallira Ventriculus ;
quoniam modus etiam alimenta fubigendied peculiaris.
Etenim plcrorumque animalium Ventriculi c tenuibus
componuntur membranis , foris candicantibus, intus cru-
da villofii molli & lubrica obdudis- At Gallim totus
quantus £ carne folida coinpadus & rubicundus apparet,
ejusque penetralia imqualibus ac duris velut cartilagini-
bus incradata exafpcrantur.

Prius veru quam JimmJJone/ ejus definiamus, monen-
dum, cum VentriculoGallinaceo ita comparatum ede,
ut quod antedifirdionem extrinfecns videtur elfc longi-
tudo, illud rcfpcdu cavitatis interni vocandum fit lati-
tudo : & quod foris putatur ede latitudo , id eodem re-
fpedu longitudinem cond ituat. Ut igitur exade fingub
Icrutari detur , Venrriculuscumguli& Inredini portio-
ne, tanquam appendicibus, integer eximendus ed: tunc
etenim fada dumenfione, duplo admodum latior quim
longus deprehenditur; latitudine ad u nciascircitcr tres,
longitudine ad unam cum femiflr, craflitie denique feti
profunditate ad uncias prope duas excurrente. Quamvis
autem magnitudo Ventriculi perquam videatur inlignis,
ea tamen non ex amplitudine capacitatis, fed parietum
cralfitic potius adunanda venit. Ctvittr enim interna
ed exigua, nec tanta ut vel nuci recipiendi fufficeret.

Tota porr6 machina fi^urrm odentat ovali proxi-
mam, uti inque nonnihil dcprelfam, extuberantibus ta-
men in medio quali colliculis. Extremitates (emi-circn-
lares & aequaliter magni funt , ac in obtufam quandam
fuaviterque rubentem mtrfhum fivtonm terminantur.

His itaconlideratis , PmgueJa fiyjJrpi fublutei co-
loris Ventriculo iudrata ac adhirefeens auferatur : Ea
namque diligenter (falvis quantum fieri poted vafisfan-
ghifcris & nervulis) abdrada , carneam illam molem
palam fit Mufcu forum compagem ede. Quo enim in
loco protuberantes utrinque colliculi incacuminaalba,
ac velut argentum fplendentia adurgere confptciurtur;
ibi tanquam in polo aut centro quodam fibra- tendinofie
undiquaque icarnofhrum ambitu emergentes , in Tiw-
Jintr vaiididimosdccuffatimjuiida concurrunt.

V llufcu-

154 De C a k

M»Jcuhruih autem dao pm-cipui paria conflitui, abf-
que nullo prope negotio dcrltonftrari queunt. Sont &
alii fibrarum carnearum fafdcuti , quos tamen atpote mi-
norisjnomenti ac feri ceterorum durftaxat traduce» i
haud opera: pretium duximus in plure» eo9que perttcula-
re^Mufculos dilpefeere.

Trimum far alpedui obvium vaft.e moli» cft , utrm-
qae lateribus Ventricul i accumbens, iisque fortiter adna-
tum, quod ea propter laterale deinceps nuncupare lice-
bit. Mirum quim dcnfa fibrarum compage & robore id
contexatur : etenim qua parte in ventrrtn qoiG & oram
(cujus fupra jam meminimus) extuberant Mufculi pol-
lice craffiores exifturt. fibra eorum ab uno polo five
pundo tendinolo ad alterum dudu pler®que arcuato,

. lingulis hemi-cyclum conftituentibus, fecundum Ven-
triculi longitudinem feruntur; qu® tamen quo ii margi-
tiibus ibfant propius , ei) breviores & redior es apparent,
ut jam in margine ipfa vix amplius quintam uncia- partem

aitudine aflequantur. Ibidem obfervare cft illas &
iores efie , & laxius aut quafi negligenter uniri : Inde
jer6 magis produd® ad unciam nunc dimidiam, mox
Integram , tandem &duas elongantur , invicemque ar-
iHflirai junguntur. Omnium denique fibrarum circa po-
los concurfu ac concentratione Tendines duos robuftos
conflari, fupra jam indigitavimus.

Atque talis omnino eft Mufculoram ita jundoram
pani aut facies , ut duobus corporibus fcmi-lunanbus
cornua fibi mutuo obvertentibus ac implicantibus , con-
grui alKmilari queant ; ceu id diligentiflitne notavit fum-
mus rerum natura- Scrutator Wepferutnojler, in manu-
feripta Ventriculi anfemm (ylvcftrium Anatome , quam
pro maximo fuo erga me pubi krumque favore mi hi nuper
communicaverat. Obfci vandum vero , feries & ductus
fibrarum Ventriculo elixato meliusquim crudo invcfti-
gari ac offendi pofle; Si enim tunc in feparando diligen-
tia adhibeatur , p net er fibras carneas redas & arcuatas
'•Ii® minutula: five tendinoi® oblique inveniuntur , qu®
tamen mox abrupr* vifum effugiunt.

Advertendum etiam , Margmem illam Mulariorum ,
quos jam defcripfimus, fibras quafdam prioribus paral-
lelis perpondicularitcr fupcrindu&as , totumque Mufcu-
lorum ventrem ambi® fuo cingentes, oflentare. Inean-
dum marginem f'afa Janguifera (3 nerv.a Mufculis hi-
fce dicata primario inferuntur.

Ablato hoc Mofculornm pari uri cum Tendinibus,
prwripuaquc mole fic detruncata , alterum multo u-
muiuty fumma & ima, ideft.dorfum ac fundum Ven-
'triculi pervadens atque tendinibus fuis ad idem cum prio-
re centrum five polum collimans , in confpedum emergit.

Horum mufculorum fibra circa medium fui nonnihil
dilatat® laxius cohaerent ; inde vero fcnfim fenlimque
eompad® in extremitates tendinofas, juxta utrumque
polum fe mutuo apprehendentes, ardantur. Dudus fi-
brarum itidem arcuatus eft tamque raamfeftus , ut ad eum
inveftigandum elixatio liaud requiratur. Subhifce Mu-
fculis ali® qu®dam fibr® carnol® breves & rransvdrf®
latent, fcutorum mox defcnbendoi um limbis fupra ac
infra adh®rcnres.

Tandem Membrana netvo-teniinofa proximi ad Ven-
triculi pcnirralia deducens in confpedum venit : crafla Ut
denfi» eo in loco , quo par Mufculorum l.iferaleadnatum

hseret, ia fundo autem & dotfo rebqudquc Ventriculi

LINA.

confiniis tenuis & delicatula exiftit , atque interit» rru/U
quadam 4 filiis perpendicularibus com polita munitur.

DifTcifTa hac membrana ipfoqne fam Ventriculo fecuu-. ’
dum longitudinem patefado, eadem erufia in utroque'
pariete, cui latcrafcs fili muftufi iderefeunt , plurimum
indurata & minimiim triplo craflior fada in qu®dam qua-
fi fcuta eallofa aut ramea fab-tatei colons degenerat
Scuta h®c in externa feu averfa parte finum vel concavi-
tatem obtinent, recipiendi» Mufculis lateralibus dica-
tam; intus veri) fulcis transverti* exafpcrat® fuperfide-
bus minimi planis fe contingunt , fcd eo feri modo in-
vicem aptari videntur , quo OfTa nonnulla , quz capitibus
fuis excipiunt & viciffim excipiuntur , articulationis foe-
de nuncupati.

In ipfa autem cavitate (quxutrumqne inter fartum
valde exigua cft) efca continetur , fd eft, frumenti par-
ricul® confrad® & comminuta-, uni cum pluribus lepiBii
doris , plerumque albis arque fplendentibus ; Nonnun-
quam etiam vitrorum im6 anrularum frufiula ibidem
adfu Hiememini.

His porro quifquiliis amotis Orificia iuo tanqnam
commeatus vi® fpedanda ftiperfunt. Alterum horafh
(illud vidclicetperquod alimentum ex ingluvie accedit)
plurima notatu digna, quorum pr®cipui oraria univer-
Tam hanc Anatomen inftituimus, comple&itur. Primo
namque OEfophagi extremitas antequam Ventriculum
fubir , in quenaam quafi bulbum rubentem extuberat ■,
quem fi quis fbrinfecus contempletur attentius , plurimi»
vcluti orbiculu atque cireeUu per membranam mufci/lo-
fam transparenribus , infigniri, eleganterque toto ambitu
ornari, confpiciet.

Ut verJi quid circuli illi defignent cognofd exadi pos-
frt, membrana exterior Mufdilofa fibris & redisSc cir-
cularibus , atramen tenuibus pr®dita auferatur : Time
enim tora interior compages ex innumeris earuneulri
fub-rubentibus , ob'ongis, teretibus, detifoque agmin®
membran® muiculol® perpendicularitcracvelut imbri-
carim adftrudis, coagmentata cernitur, quarum bafe»
antea minatorum fpecie circulorum extriniecus transpa-
ruerant.

£aruncul® id® . vel potius GlanJula , transverfim
aut per longum difled® . tubulorum inftarcav® depre-
henduntur, earumque extremi apices in gul® cavitatem
parentibus atque confpicuis ofculis ddinunr. Preifis glan-
dularum baiibus apices mueum JubtufciJum Cf albican-
tem effundunt, quo interior hujus Bulbi fupcrficies nun-
quam non obducitur ac velut incmftarur.

In eixlem quoque Bulbi limi aut Ventriculi quafi fub-
urbio h®rens interdum cfc* portio repentur. Illi glan-
dularum phalangi orifidum Ventriculi finiilrum dngen-
ri i corporit TubuU/i nomen txe. Wfff. ru, in allegata-
l_am Anferum lylvcftrium Anatome impoluit. Infra quod
fibr® quardam Mafculof®, paris fecundi traduces , con-
fpiduntur orifidum r inquam annulo ambire ; quo etiam
in loco interna cavitas anguli ior apparet.

Uterum orificium (qua fores i:i Inteftina patent)
priori vifinum ac ejusdem prope altitudinis, ex amplo-
prindpioauc quafi antro in Pylorum, fibris redis&dr-
cularibus pr®diruir,mque Intcftmadudu nonnihil retor-
to deiirer.teni ardatur.

James autem quidam aut fepimentum , tramveffim
intnufccsis protuberans, utrumque intetfrifidum poni

De G a l

•emitur. Hic loci nonnunquam grana exa&e commina-
ta > aut liquor turbidus , cnylo tamen nondum afftmf-
landus , continetur ; fepenumero eriam ibidem prxter
vifcidiufculum mucum, aut , lituvis , pituitam, ninil ap-
paret.

Tandem trifUeutencrit Vtf* in Ventriculo ejusque
duobus orificiis foedanda occurrunt. Et initio quidem
notandzfunt vArtenn k vicino Aorti trunco emergen-
tes; quarum duo rami ad bulbum illum glandulofum in
Ventriculi fuburbio mox divertunt, ejusque penetralia in
plurimos divifi furculos dcnlb agmine perreptant. Porro

K nina arteria: propago juxta Ventriculi dorfum delata
is divaricationibtis in margines , fundum etiam Sc py-
lorum excurrit ; qui vero fui culi margines fubeunt , mox
altius immerfi ac Ixpiflime divifi per totam lateralium
M ufculorum molem diiiribuuntur. Deinde contemplan-
da; fur,t

Ftmd ad cavam tendentes; qux Arteriis pari divari-
cationum modo ubique, ceu comites individui, aflb-
ciantur : obfer vare quoque eft , harum venarum ex-
uemitates alicubi libi mutuo mofculati ; etenim fla-
tus vel hquoi*veira unius lateris tubulo aut fiphoneim-
miftms , mox per oppofid lateris truncum fpirabit aut
effluet.

Denique confiderandi funt 'Nervi , quorum plures
ramuli bulbo glandulofo & Ventriculi marginibus im-
plantantur. Hi taruen mfomplurailHco filamenta exte-
nuati t aut in membranulas expanfl, ulteriorem inquifi-
tionem eludunt.

Tanta rerum natura providentia eft, ut quocun&a
viventia pabulo nutriri voluit, fmgulis ad conficien-
dum ex illo nutrimentum de conveniente organorum fa-
brica fapienrillime profpexerit. Hinc tot rcri Ventri-
culorum, quot animalium funtdifcrimina. Exemplum
proflat in Gallinis exterisque hujus cenfus volucribus,
quibus natura granorum & frumenti appetitum prxeipui
infevit. Cum enim modo haud aptiore , quam molx be-
neficio comminui frumenta pdlfint; idcirco provida illa
Mater par opus confimili feri organorum apparatu , in
Gallinis frumento delegantibus perficere fluduit. Qua-
propter etiam fpirantis GalHrx Ventriculo, ea , quam
expofoimus, ratione conftru&o, Fivsnti/ m»U nomen-
clatura haud incongrui tribui polle videtur. Interiora
namque Scuta dura i callofa, ioque plurium annorum
fubjc&o acie cultri xgri penetrabilia, molinum vice
IsptJum habentur. Mufculi vero fcula hic undique am-
plexantes totidem quali rotn notrice t funt, quarum gy-
rationibus frumenta ex ingluvie per gulam ceu infundi-
bulum demiffa , atque fcutorum commUTurx interpofica,
atteruntur. Spiritus denique animales per nervos. & fan-
guis per Arterias advc&us , funt quali ventur tf rivuli ,
mola; rotas, id eft » Mufculos infpirantes ac ad motum
impellentes.

Ut ver 6 admirandum hujus machina: artificium magis
elucefcat, opera; pretium duximus, partibus Ventriculi
Gallinacei demio ad examen vocatis, quas fingulx feor-
fun aut umverCeconjun&im ufus Sc a£borcs edant, brevi
oratione complc&i. Nec altum quorUndamlupci cilium
vulgat ia Irae imo optima quxquc temnentium , (ibique
fubhmiorn. cuiuftlam fapirntra typho aut fuco unice pla-
centium, ab iniituto nos revocabit ufu & experientia
pridem cdo&qs , in rebus opinione abje&is ac ufu trivia-

X. I N A. 1^5

libus Cepe maximos opum Natura: tbefquros latere; qui
aflklua contentione in hicem eruti, tot fapicntilfinii re-
rum Architefti veftigia produnt , quot nec mirari fatis,
nec verbis aut captu aflequi datum ell. Revera multi hoc
fctulo Viri inclaruerunt, qui ad amplifllmos maxitnique
momenti libros aut confcribendosaut illuftrandos , vel ab
ipfis Infettis eorumque vifccribus argumenta fumlerunt.
Prilcos qumctiam hiflori.e animalium Scriptates fumiaq
& induftrix & laboris laude extollimus omnes, qui tamen
diverfa prxter nomira externamque animalium figuram
afpe&ui obviam , valde pauca notarunt: quanto itaque
probanda magis diligentia eft , cum etiam dcfraflo velo
interna brutorum vifcera , multiplici voluptatis & utili-
tatis fcenore, pervefligar.tur.

Ut igitur limilitudini cceptx infiftamus . totam Vea-
triculi gallinacei machinam dividere liceat in
Jihulum, Moliat ipfim , E? Incerniculum fca recepti -
culum.

lafunJiiuli r.omire ir.tclligimus Bulbum ilhitn glan-
dulofum , in quo magna fxpe granorum vis adgefta tepe-
ri tur , quique ex amplo finu inangullum fenfmiconius,
orificium Ventriculi finiflrum conftituit , pe* quud in-
troitus in molam patet. Atque hujus infundrouii munus
eft , deglutita vel ex ingluvie fuppeditata grana fiou fuo
excipere, eaque aliquamdiu affervata Ventriculo infun-
dere. Ne autem uno impetu plus illahatur , quam probe
commuinui poteft , fibris quibufdam mufculohs orificium
hoc in orbem cinxit natura , quarum ope & moderata
conftrkftione tum decubitus ille granoium temperari,
tum illapfbram , aut infuforum , regurgitatio impediri,
queat. Prxterea efcain hoc in loco ulco nonnihil morari
necefleeft, utpriufquam Ventriculi tefta fubit , liquore
£ glandulis tubulatis fubminiftrando imbuatur. Etenim
ftatuimus , glinjnlu bulbi incoli s promtuirii tut qujft
fenter ejjc , e ijinbui bumor iJ iiioicnti exfuca vel emol-
liendi ic JiluenJt , vel inftmul (quod admodum proba-
bile) ceu menjlnio fennenttnJi , j ugiter Jefiiliet. Hoc
confpicui earum tubuli, patentia ofcula , Sc mucus cx uf-
dem comprellis emanans, abunde perfuadent.

Cum verb innumerus prope fit harum glandularum
numerus denfiliimaque feries, magnam quoque humorii
ex illis quotidie ftillantis copiam fore , fubfumere licebit.
Singulis enim hora minutis fi vel unicam ex ofculoquoli-
bet manare guttulam concipiamus > jam intra unius hora;
Ipatium efffuet tantum , quantum implendo cochleari
fufficit : ficque nytthemeri fpatto ad minimum viginti
quatuor cochlearia plena cx hoc glandularum fonte fca-
turient. Qua: notabilis humoris copia utique de nobili
aliquo & prallanti ejus ufu teftimonium perhibet, Ipia
quinetiam glandulofx illius coronx fabrica magni ac exi-
mii quid promittit ; tam enim affabre omnia & fubtill
artificio conftruda , tamque eleganti ac concinno ordinfl
difpoftta vifuntur , ut minime credendum fit, excre-
mentitiam unandam aut inutilem colluviem ibidemfe-
cerni vel colligi. Arduum autem eft , facultates fi ve fa-
porem illius humoris certo definire ; quoniam fine cau-
larum , nativam ejus crafin ac indolem dcftruei e valen-
tium, interventu, expcriqjenruift atque judicium de illo

Icapi nequit. Si quis tamen conjc&ura nonnullo veritatis
radio fulgenti locus eft, non poterunt nOn huic humori
etedem tribui vites , quas in alia Exercitatiora liquo-
ri i plexibus Imeftinorum glandulofis prodeunti afli-
V x gna-

156 De G a.

g navimus. Nimirum videtur ir. ceu menftruum Jpiri-
tuofum prineipiitque iit vigore pofttit valde turgent, rfcam
impragnare , eique vitalem auram infundere , eujur vise
injlinau eadem in ebylum fheilius exaltari queat. F.nim-
ver6 nlfi fpirituofus liquor non in Gallina; tantummodd >
fcd exterorum quoque animalium Ventriculi? admitta-
tur; vix ac ne vix quidem explicabit mortalium ullus ,
quomodo fi ve granorum frumentaceorum , fi ve carnium
comeftarum aliorumque id genus ciborum diflolutio , in-
que Chylum tenuiflimum & candicantem converfio, tem-
pore aaco brevi contingere poflit. Solam enim calo-
rem hifce perficiendis haud fufticere , inconcufia ratio-
nis & experimentorum fide ac robore pridem evicerunt
Viri Claruliml Neque etum menjlruum illud (in Gallinx
(altem Ventriailo) seidum effe eportet ; alias margariti
devorati 6 Gallinarum ficrcoribus integri non recupe-
rarentur, addiscas i vcftigio folventibus.

Ja&ura ver6 , quam perlarum ponderi in tranfitu illo
ronnunquam accidere expertus eft Celeberrimus Fran-
tifeus Redi nobili/ ^Aretmui , lapillis & fcutis deterenti-
bus potius, quam addo confumcnti imputanda videtur-
Citerum mnplillimus pateret campus in multoties de-
cantata hocfeculo Ventriculorum termenta altius inqui-
rendi , nifi e6 excurrere nimium eflet extra oleas vagari.
Quamobsem difquifitione in aliud tempus refervata, aut
dofhoribus rclitta , id hoc loco advertendum proponi-
mus; Non in Gallinarum duntsxst ,fed omnium , quit
haBcnus di (fetore noht contigit , volucrium 1'enUuulu
ejufmodi Glandularum tubulatarum catenam referiri :

reum plurimis arteriolis & nervulis femper inllniifta
non poterit non liquorenr& fpiritu nervorum r.itro-
acroo & particulis (anguinis (ulphureo*(almis (carentem
adeoque veri fermentativum. fuggerere.

Hiantem Ventriculi Gallinacei glanduli adeo plexi-
bus fnteftinorum glandulofis (de quibus inalia quadam
Exercitatione difleruimus) funtiimiles, ut Ovum magis
die Ovo non poilit ; excepta magnitudine fola , qui ibi
confpe&iorcft, hicdeprdfioraeoblcuiior. Non itaque
nit*n aut alienum, fi &ufu convenire, certe parum ab
invicem diferepare , dicantur. Cumque Homo abaque
animalia , uti pricipue Catiores (quod primus notavit
Exe. Ffepjirus nofter in Anatomc Fibri , Efhsnieridibut
natura curioforum inferta) glandulas mfi V entriculo im-
plantatas obtineant ; videntur ei in Gallinis rcliquifque
volucribus ante portam feu limen cju*. fccur itatis gra-
tia, locari: fecus metuendum, ne Scutorum calloTiras
& creber lapillorum adtritus vim glandulis, ipfarumfal-
tem tubulis ac apidbus, inferat.

Jam ipfa m Mola confideranda Mufculorum paria
duo, geminumque Scutum callofum , cum intercedente
cavitate & contentis , offeruntur. Abjefta aliis videatur
Aars Gallinx Ventriculus, nobis vel fola Mufculorum fa-
brica fiumni argumentum pribet miraculi Multum
etiam in perveftigando Cordis motu laboratum eft ; ob-
tinuit tandem , eum citerorum ritu Mufculorum aeri :
quocunquc tamen is fieri pado dicatur , non omne cedat
dubium & admiratio. Pari modo fi forte hos- V eutriculi
Gallinacei Mufculos (ftrdis inllar moveri dicamus ,
neque totum di&iitn eft , neque nihil: manet enim pne-
Cipui admiratio, qui inter duo/ oppojitor & aquali pol-
lenter robore mufculor , ea perpetuo vigere pojjit contentio
aut concors quafi Jijcordia , ut alter alterum mox tan-

L L I N A.'

quam viBorem extollat , moxeeuviBum deprinat fubigtt-
que 7 Ciim enim primo ftatim intuittfcamcm Ventriculr
ver4 mufculofam ede appareat , ipfi prarter movendi
Provinciam ufum haud alfcm tribuere licebit. Imb&rei
nccdlitas & fabrici conftrudio > motum atterendis fru-
menti granis aptum perfuadent.

Videntur autem laterales Mufculi eo fere motu fcuta
fibi annexa torquere , quo pronatores & fupinatoi es ma-
num: itautMufcuIodextri lateris oblique deorfum mo-
to, alter oppofiti lateris oblique furfum agatur, &vicis-
lim. Qua reciproca agitatione aliquamdiu continuata fit,
ut effraSxi granorum cortice medulla feu pulpa exprima-
tur, & ad rarimfubtilitatem comminuta, atque liquori
i glandulis pnliminaribus (lillanti permixta , in pultem
tenuem ac liquidam abeat ; ex qua Chyhis pofiea in Inte-
ftinis conficitur , futurum fanguinis & partium Iblidarum
nutrimentum.

Confertis vcr6 decudatim fibris tendines horum mu-
fculorum junguntur, tum ut fibi mutuo porrc&a quafi
manu auxilio ede poflint , tum ad continenda in officio
fcuta, r, e vel dchifcant nimium , vel extra ordinem di-
labantur. Quem etiam in finem carneis fftris acervarim
congeftis & robore infigni pollentibus opus erat , valido
motui & tantum non perpetuo paribus futuri». Cumque-
Mufculorum motis utrinque femi-circulum deferibat,
idcirco fibri etiam arcuati & in quofdam quafi monticu-
los hem i-fphxr ico» concinnari^equireban tur.

Infuper ne quod ruptionjs aut diftorfionis immineret
periculum, Marginet conflru&i, in iisque fibri brevio-
res conditi & laxius uniti fuerunt; Ncve fummi mar-
ginum fibn Mufculofie , d mullis utrinque tendinolis,
medio munimine carerent, aut fibi reli&x extra cancelf
los profilirent, vel motu denique valido rumperentur;
perpendiculares naturales natura ipfis fuperinduxit , qui-
bus fubje&a: paralleli ceu fafeii ambitu colligantur,
viribus ita unitis motum potenriorem fpondentibus.
Hocque probat experimentum: Ventricnloenim inte-
gro in aqua fervente diu flixato , ita ut tendinibus vehe-
menter fe corrugantibus carnei intendantur; prius has
rumpi & extra ordinem abire , quam vinculum illud
rransverfum folvi, contingit. Eadem opera notare eft,

| fibras tendinofas inter elixandum abfcedentes , autacar-
neis tradione avul&s , Membranam peculiarem mentiri,
qui praterquam tendoampliatus nihil eft aliud.

Porro Mujruli dorjum atque fundum 1’entrtcuh fii-
fanter , contrario lateralibus fungi munere videatur. His
enim fcuta, ut diximus, callofa fortiter conjungentibus*
intericcfaque grana atterentibus , illi cum opus eft , fe
contrahendo fu perficies (cu torum ab invicem dimovent ,
ut faifto hiatu captandis infundibuli granis Ipatmm denuo
paretur. Sunt oc fecundarii horum Mufculorum ufus:
Superior namque conftringendo fefe orificium finiftrum
juxta claudit , regurgitare id, quoj infuiura moli fuit,
prohibiturus, biferioris eft , fimul efcam moli fe fub-
ducentem , vel nondum probe fubta&am , incudi red-
dere. Denique, cum maffa alimenti jair. faris comminu-
ta & pulticulx limilia^ itinere acclivi & incurvo 4 Ven-
triculi fundo Inteflinis fit inferenda; probabile eft, u-
trumque hunc Mufculum expuitioni ifti opem adfer-
re. Omnes autem communi opere ad fovendum Ventri-
culi calorem confpirar.t, ut mutuatitiolfive ab Hepate,
live Liene, Omento reliquaque vicinia uullp fit opus.

De G a

Rft vero hzc mufculorum Ventriculi gallinacei con-
templatio tanti fcenoris, utpluribusaltx indaginis medi-
tationibus anfam porrigat. Et primo de univenorum mo-
tu quarrerc fubit, num cordis ceu perpetui mobilirritu
fit continuus, an datis induciis nonnulla interpun&is
quiete? Solutusnc item vel anima: parens imperio? Vul-
giquidem effato quod caret alterna rcquic durabile non
eft. At deterior multo gallinacei fors Ventriculi videtur,
cui nunquam vacuo ingluvies brevilfimam, fi modi ul-
lam otii moram indulget. Quin igitur hi ad perpetuos
damnati dicantur labores muiculonim nil obltat ; tunc
tamen prateipue vigentes, cum & Ingluvies & Bulbus
fcu infudibulum aijumta recens cfca quam maxime im-
plentur.

Dubium hinc, corJinc an VcntriculoGallinancm ajji-
Jui prorogativa motus competat ? Pari quidem ufrumque
libertate vifcus gaudere verifimile eft ; modo libertas di-
cendum fit motus perpetui jugum ac nccellitas , i fpiri-
tibus animalibus liberrime innuentibus , nec vel contra
ire vel quicfccre mandanti anima: morem gerentibus , de-
pendens. Inde fortem torquere arietem in cos licebit,
qui Cor Mufculum eflc aut animali motu moveri , ut cre-
dant, adduci nolunt. Etenim gallinacei carnem Ventri-
culi Mufculis veris conftarc, nemo quem atMnfpedio-
nem pertraxit na turre favor, ire negatum poteft ; quos
tamen eundem cum corde motum nulli anima: imperio
obnoxium , id eft, naturalem lugcmque experiri diximus.

Ea vero ftimme ardua res eft , quo pa&o motus in M u-
fculis cieatur , definire. V ix enim mente afiequi datum,
quis fit fpirituum animalium motui praifedorum genius ,
quzque in mufculorum fibras vis atque potcftas ? qua:
particularum invicem , utajunt, effervefeentium indoles
& natum i ludia robur ? Hzc admirari cundta, quam ex-
plicare , facilius eft. Proxime tamen in his perquirendis
laboravit Cl. Jobannu Ma/mo, Angli fummi acuminis
induftria ; quod hoc loco indicaflc. quamdcfmgulisju-
dicafie, fatuis ei it.

Ceterum Gallina: Ventriculus Iraud leve argumentum
przbet, etiam in Humano quendam fibrarum motum
ilatuendi ; minime autem tantum , quantum in Gallinis
adftruximus, fedhlandum ac imprimis fervenleco&io-
nis (ut vocant) opere vigentem. Neque enim talibus
inftrudhis eft Mufculis Ventriculus Hominis, nec morus
in eo tam validus requiritur , cibis in ore der.tato ante
comminutis quam deglutianrur. Quia tamen Cl.WiUifi»
& teftibus, meJia 1'entruuh tunica nil ni fi fi-

irarum mnjenlojarum compagctefi ; his aliud tribui minus
nequit, prxterquam ut motu quali vermiculari nunc
corrugando lefe , nunc viciflim explicando, alimenti maf-
fam agitent, agitationeque fubadam fenlim tScfir.efen-
(u noftro per pylorum in Iuteftinaexprimant. Enim vero
minus congrua videtur illa comparatio , qua Ventriculus
lebeti aut facco -atlimihtus alimentorum digeftioni non
plus conferre dicebatur, quam vel lebes elucand.t cami ,
velfiaccus frumento intus contento poteft. Equidem in-
ficias haud imus Ventriculo alimentum excipi , & quam-
diu ncceflc eft, retineri: Verum prztcr haec officiis
multo nobilioribus fungieur, adeo quidem ut cibi rece-
ptaculum appellari queat, fed fimui & officina fit in qua
alimentorum fit difiblutio , & organa ad perficiendum
opus illud requifita fuppediret.

Quis auteu» femorum calloforum ufus adliovcfic, di-

. »57

dum partim, partim dicendum reflat Quod enim in
mola lapides molares, id fcuta callofa in Ventriculo Gal-
I maceo prarflant ; propter qua: venter avium callofus au-
dit Plinio bifi. nat. hb. XI. cap. j 7. Horum itaque len-
torum fuperfidebus inter le mutulorum impetu arde
commiifis , frumentum five efca teritur, inque particulas
Irada, duro nododurnm requirente cuneum, minuitur.
Verifimile proin, fulcis ac eminentiis quibufdam illa in-
aqualitcr exafperari, ut attritio inter tot veluti fcopulos
minori negotio ederiusque peragatur. Scutorum autem
attrita ufu fubftantiz jadura, fibris i membrana uerveo
tendinofa fuppullulantibus , fenfimque obrigefeentibu»
refedionem luam debet ; cujufifiodi fupplemento con-
fumtas quoque dentium fuperficics reparari experimur.

Poftremo cavitatem i fpatio quorl utrumque inter
fcutum eft refultantem , rccipiqpdo granorum lapillo-
rumque dimenfo deftinavit natura ; exiguam illam qui-
dem & rimzduntaxat fpecie confpicuam , feptam tamen-
& conftridam fibris mufculolis , ne pios in eam ingeratur,
quam regi vel digeri commode poteft. Nimio enim hu-
jus rima: Jnfarda , mufculis ab officio ccftantibus , ali-
quando Gallinam periilTe notavimus.

Quod denique contenta fbvitatu attinet, duplicis ea
generis occurrunt, vefca nempe & quz vefcendo non
fiint. Illa vario utplurimum frumento condant , Galli-
narum cupediis atque lautitiis: hzc lapillis nXo/tsfPo '<>
nec non vitrorum & ferramentorum quandoque particu-
lis. Non autem temere heterogenea ejufmodi corpu-
(cula, fed certo confilio ac inftindu vorari Exc.Uarvc-
]ut Tb. Com. Confini mu/ pridem animadverterunt,
utpotc ad frumenti digeftionem tritura quafi perficien-
dam accommoda. Quorum aflertioni & nos calculum
adjicimus , perlitati , glaream illam aliaque durarum re-
rum fragmenta comminuendis granis plurimum inlervi-
rc, atque ita dentium (quibus offeisAftaci Ventricula»
armatur) defedum provide fuppleri.

Quanta igitur vis & impetus fitattritionisveliplido-
cenclapilli , quos utut durillimos inferviendo confumi
certum eft ; experimentis etiam Do&ilfimi Viri franeifei
RcJi, Nobilm Eretini haede refaflis idcomnionftran-
tibus ac confirmantibus. Necdefunt, qui ad fermentum
aliquod conficiendum vel tcmpcraruliim , arcnulaaatque
lapillos ab hoc animalium genere devorari putant ; ve-
riim minus confentiente veritate : quoniam lapillorum &
vitri particularum durior eft compages, & effectibus illis
edendis virtus inferior. Haud enim calcem vel quofvis i
trivio lapillos Gallina: abfumunt, fixi cum defertu duris-
fimos tantam, fplem!entes& cryftalliformes : quibus
luinmam propter duritiem ufus non alius tribui poteft ,
prztcrquam ut eorum collifione ac attritu interpofiti
communitio frumenti promoveatur.

Neque majorem illorum opinio fidem meretur, qui
putaminibus ovorum conftitucndis materiam indegene-
rari exiftigwnt ; fiquidemnon minor lapillorum aut are-
nz copia in Ventriculo Galli reperiatur , quem tamen
nili valde annofum (fi quz fides habenda vulgi & nudo-
rum aflertionibus) nunquam , aut miraculo perqttnm ra-
ro, ova ponere contingit. Plures etiam in avium grege
dantur, quz tota vita ne lapillum quidem dcguftantes,
ova nihilominus cortice, utGallinarum , tcCfa pariunt.
Iftud autem contentorum examen egregio fpecimine fer-
vit ad dcmonftrandum , alimenta in Ventriculo duntaxat
1 Vj folvi

*58

D e C

folvi ac in minutias redigi; in chylum verb demum ope
1 nteftinorum exaltari. Nunquam enim in Ventriculo
Gallinaceo humor Chylo analogus , femper in Inteflinis,
deprehenditur ; neque potefl non attrita dilutaqoc fru-
menti mafla, urgentibus tot undique Mufculis, in Inte-
flinamox protrudi: cfljusperfeftioni ac maturitati cum
oppido multum adhuc defit , illi impetranda: fuppctias
Inteftina ferre neccfleeft.

Tandem Incerniculi out reeeptcoeuli nomine comple-
bimur Ventriculi fundum. Pylorum item cum ejus an-
tro & Inteflinis. In hascnim partescomminuta alimenti
mafla recipitur , receptaque a furfure aut quifquiliis fil-
trando purgatur. Efl autem Pylori felet eloto EJ exitu/
per illum occhvit, ne immitia molx frumenta pri-cipiti
Upfu ante evadant aut propellantur, quam fuerint com-
minuta. Ob id lima etiam mterpofitue , quo ceu parie-
te intergerino attritorum cum integris confufio prohi-
beatur. Et mucum pituittmoe in antro pylori verilimile
efl per ctuliz villos , ibidem mollis & dclicat.e ta&u ,
tranfliidare : ea enim iterumque deterfa perpetuo tamen
madet, quod etiam in humano aliisque Drutorum Ven-
triculis contingit. Fibrarum verh conftru3io didat an-
1 fictum pylori non femper JiJhllu quoji faucAui puere ,
JeJ moJeretc umum Jebifeere J ne vel nimiumuno impe-
tu elabatur, vel quod nondum optimi fnbadum. Quid
Undem cum alimenti mafla in Inteflinis fiat , hoc expo-
nere loco nil attinet , Ventriculi tantiun non Inteflino-
rum deferiptionem aufos

Reflant enumeranda K/trteriorum , fenorum E? Ner-
vorum commodo. Sine aquis & vento molendinum agitari
quis vidit unquam? Sic abfque fpiritu& (anguine Galli-
me Ventriculum quis credat? Sunt igitur vafaillacom-
• meatus pro vita: ac motus incolumitate vedores , icrigm-
que fanguiris & fpir ituum canales. In fpecie ^Art er io-
rum efl, fanguir.e vitalf ferventeque' per Mufculorum
recefliis diffulo , fibras omnes irrigare ac ceu nedare fatu-
tare. Nervorum autem, faturatas atque perfufasimmif-
(is fpiritibus magis intendere , denique motu vibraras
exercere. Quod fani quo fiat pado explicatu difHcili-
mum. Concipiamus enim licet faliaatque fulphura effer-
vefcentiis apta , (laniamus infuper atque credamus vim
explofsvam ac elaflicam fpirituum : nihilo tamen minus
ad eflervefccntiam illam inter particulas (anguinis fulpliu-
reo falinas , atque nervorum nitro-aireas firmius flabi-
liendam , & quomodo ea tam ordinata ac potens efle
queat evincendum, magno adhuc opus Apolline. Quan-
quam infimem oppido facem hifce iliuflrandis contule-
rint Viri de re medica pncclari meriti eruditionisque
fulgore maxime confpicui Thomoi IVilli/ , Nicoln uri te-
ne, Jobonner Moyou- & alii, qui Mufculorum motum
deferibere funt aggrefli. Nili autem anima: St natura-
determinationem peculiarem in his admittamus, vix

(cui potiflimum fa!ino3ulphureas
ejus impeodi particulas verilimile efl) reliduum ac effa-
tum , ac fl agnam impedimento fit vel corrumpatur , os-
culis abforbtum revenare , fale & fulphure fubtilibu» de-
nuo impragnandum. Arteriarum igitur & Venarum
communi ope fanguin is laluti confulitur, ejusque fluxus
ac defluxus ordine continuo, illis afferentibus his egeren-
tibus, fervatur, fenorum nutem extremo eopUlemeuto

L L I N A«

olicuii mutuie jungi ofculi/ oportuit, ne quo gyrus Ifle
ac torrens fanguinis obflaculo interrumpatur, fed hic
refluere prohibito , mox evadendi locus illae datis portis
patefeat. Quis denique fougmuu EJ JJintuum , in BuL
Dum glandulofnm arteriolarum & nervorum canaliculis
affatim derivatorum , efue fit; ex iis, qax de glandula-
rum officio annotavimus , colligere facillimum Ibier.inj
prater vice Sc nutritionis demenfum , fanguis & fplri-
tus , ad conflandum pro alimenti digellione fermentum ,
requiritur.

Tantum de Gollmu Ventriculo. Cujus fabrieam qui
novit , flmul totius Gallinacei gregis , Meleagridum quo-
que, Anfcrum 8c Anatum fylvdhium domcflicarumquc ,
ac plurium aliarum volucrium perfpiciens, qua ratione
alimenta in illis mutentur & comminuantur , quantaque
operam natur* Dciquc Autoris fit majeflas, mtelliget .

•URETERIBUS.

URtriass hica Renibus defeendere utrinque , Sc
in cloacam definere , exitum autem eorum adebob-
fcurum efle & in cavitatis ipfius limine delitcfcentem ut
forinfecus eum invenire & (ly Ium vel tenuiflimum im-
mittere plani fit iropoflibile, Exerc.y docet HAR-
V E J U S.

•GENITALIBUS.

IDem HARVEJUS quae in Gallinis annotaverat
eleganti ordine difpofuit Scroieruc , ex cujus libello
hac accipe.

Locus Ovom pofitus efl ftatim infra jecur ad fpinam,
fupra Arteriam magnam delcendentetn- Quo enim loco,
in majoribus animalibus fanguineis , Arteria coeliaca me-
fe.-terium ingreditur, ad exortum r.empe venarum ernuL
cenrium , vel paulo inferiis , & quo loco ceteris anima-
libus fanguineis Sc viviparis vaforum prxjiarantiutn ad
telliculos tendentium exortus efl , & ubi gallus fuostefli-
culos gerit, ibi etiam Gallin* ovarium reperitur. Ex. t.

Nempe ei , a parte anteriore , truncus portat , gula &
Ventriculi orificium ; « poflcriore. Vena Cava, & Arte-
ria magna ad fpinam dorfi defccndens ; fupra, jecur; lub-
tus autem Ventriculus adjacent. Ex. 8.

Quod in over io confpicitur , non efl ovi vitellus, fed
aliquid potitis compofitum . quod ambos liquores per-
mixtos in fe contineat. Colore quidem vitellum refert,
(ed confidentia fua propius ad albumen accedit ; co&um
enimadouriciem, non (utvrtellus) friabile efl ; fedal-
bumi;,is mftar concretum, glutinofum, & tenuibus lanid-
las confit udum cernitur. Habetque albam quali papulam
id medio fui. Ex.yy.

Iu Galluix ovario varia admodum vitellorum incre»
menta cernuntur, d quantitate propemodum uivilibsii ,
adeonfummatam magnitudinem. Ex. j.

Ego vitellos milii I emine longb minoro obfervavi ; qui

nempe iuitar papularum , aut fudammum , vel areuqta-

run»

D E G A

m , pfOpi viliim efRigwttit ; Sc illius loci raembrana-
nmi veluti fcabrities viderentur. £*.«.

Nullum ovum in ovario cmAumeft albumine, fed vi-
telli foltfrn reperiuntur; qui prout i minimorum conge-
rie fefe extulerint , in ambitum prodeunt , ut in fufiori
(patio facilKks amplientur. Dum vitetli augefeentes ma-
jorem molem acquirunt > ii reliquis feparantur ; quod
dum fit, finguli vitelli, prxrer tunicam propriam , aliam
«fc ovario mutuantur , qu* illos extrinfecus ampleAi tur ,
fle fundamento, unde oriuntur, VineAit. Ambit ver6 tu-
nica illa integrum vitcHum ; fed injparte vitelli exteriore,
4 propria ejus tunica non facili diftingnitur , quodambx
tenuiilim* fint : In parte autem podici , qua vitellus ra-
cemi fundamento obvertitur, tunica hsc vitello non ad-
hzift, nec in eum venulas fpargit; fed facculi inftar fo-
Kim ampleAitur. Ex. i.

Singulis vitellis totidem tunicat ab eodem fundamento
defirmuntur. Fundamentum autem boc eft corpus fui
generis , ad pennati fpinam obortum ; Vcnx & Arterix
magna: adnexum , laxum , norofum , & fungofum ; ut
plurimos vitellos ex fc producat, iifdemquctunicasiar-
giarur: qox podea adauAis vitellis diUendunfnr ; eos-
que , facculi inftar , cum collo anguftiore , ventre autem
amplo ambiunt ; quemadmodum A vitriaria flatu ampul-
la effomiuptur. IhJ.

Ex accurata mlpeAione edoftus fum , pedunculum , A
quo vitellus pendet, non in hujus exiguum aliquemlo-
cum inferi (quemadmodum pomis & prunis contingit)
tndeque connexionis adhucTupereffe vdf igium ; fed eun-
dem, antequam vitellum attingit, 4 racemo in orbem
(tuba: inftar) dilatari; ut vitelli honzontem , live circu-
lum bipartientem (non aliter', quam tunica amphibU-
ftroTdes oculum) nmpleAatur: ade6, ut pars fuperior
vitelli , five hemifehzru , qua: racemum fpcAat , A pe-
dunculi contaAu «cohxrentia prorfus libera fit ; incu-
jus tamen cupulx, five fcaphii parte fuperiore, (ali-
quantulum autem a latere) difta macula locatur. Ex. 61.

Ubi Gallina Ova parere defieret, integrum ovarium ,
cum infundibulo, (ceu effeta) exarefcunr, retrahun-
turque.Sc abolentur : rclifto-duntaxat fundamento, ra-
dictimqiierrdicio. Ex. 4.

Infundibulum Gallina- feu tuba, ab ovario (quod un-
dique compleAitir) deorfum renders ; feniimque latior
Eida, in fuperiorem uteri pt oduAiouem terminatur ; eft—
oue iimilis vagii ali tunica- 111 Icroto , membrana tenuis-
um.i,f»ci'^que dilarabili conflans. Ex- 4-.

Vitellos in eo ha-rens nunquam deprehenditur. lhJ9

Ab infundibulo , ( inter Ventriculum , inteftina, renes
(fe lumbos) proccffes uteri, live pars ejus fuperior cum
vnultis revc>lnrionibus& cellulis (ad figuram coli & refti
inteftini in Homine) in ipfum uterum defcendit. Ipfe
■utem uterus procefiui huic continuus , infra Ventricu-
lum, inter lumbos , renes Iuteftir.um reArm, extremo
abdominis loco ad podicem fitus eft ; ade-S ut, cum ovum
albumine veftitum in eo continetur, deorfunftantoperA
decumbat, ut digitis facile, num molle, an durum, par-
tuique vicinum id ovum fit, percipere liceat.

Uteius hic h- Gallina, tum magnitudine, tum fabrica
varius conlbieit :(f ; Quippe in Gallina virgine, iive pullo,
«arr.ofus eft , Ei rotundus, quati burfa vacua ; tantilla-
cavitatis, ut v ix fabam conth-oido fit; fons quidem Iz-
vte eft , actus autem plicis quibufdwn fecundum lungito-

L I N A. 159

dinem ragofus : primo intuitu veficam urinariam majus,
pulam, aut Ventriculum alterunfparvum , facile judi-
ces. In pr.Tgaante autem Sc jam veneri matura , (quam
ex rubicundo cnfta: colore mulieres norunt) uterus mul-
to auctior , & camofior apparet ; cum plicis majoribus
0: crallionbus , ob magnitudinem illam, quam Ovo ex-
cipiendo idoneam cernimus ; qui furfum fecundum fpinx
duAurn , longA protenditur, & ex multis loculamentis,
iive cellulis (tampiam Inteftinum colon, ut dixi) com-
ponitur . qua- ex uteri procludi replicatione conftiiuun-
tur- ^ars hujus inferior , ut maxima , ita crafiflima Sc
camouiiima eft , pluribulque & majoribus plicis robora-
ta ; _figur a ejus inrerna ovalis cernitur, tanqoaro Ovi pro-
plafhia Sunt proceffus uteri utplurimum tres fpirx; non
clt hoc tamen ita perpetuum , quin (ut in coli cellulis
contingit) natura interdum abludat. Ex. 8.

Uteium Ovis privatum rarA reperies , fedvelinpro-
ceifus ipiris inhxrens , vel in ipfo Utero contentum inve-
nies. Si proceflum hunc vacuum fr, flaveris , cen obliquus
& contortus tubulus apparebit , & ad modum cochlea: .
Iive turbini» in faftigjum adurgens: ralifque eft ex plicis
Si fpiris uteri fabrica , ut licet defcendcnn Ovo in via fa-
tis pateat; tamen vix ullus retrorfum fit (vel inflato a8-
ri) ad fuperiora tranlitus.

Proceflii* u teri cum fuis fpiris, in effeta Gallina , at-
que et'»m in pullis juvenculis, adeA imminuitur, utin
remimimas membranas abeat, Apiani aboleatur, nul-
lunujue ejus veft igium extet; uti neque ovarii aut infun-
dibuli : folummodo ibidem (tanquam racemi radix)
glandulorum quid & fpongiofum , quod In Gallinis coA»
dulce iapit, repentur. Uterus unA cum proceflu , mem-
brar.e opera dorfo alligatur i quam propterea Fabricius
mefometrium vocat, per quod plurima quoque vafa,
ranguinc refcitillmia , in fingulasuteri plicas ramifican-
tur- Quin etiam ab uteri fundo, fecundum longitudinem,
ligamentum (inftar txnix) ad infundibulum ufque pro-
tenditur , quale in fuperiore coli regione produAum cer-
nimus. Quali portio qiuedam exterioris tunica: tenfa Sc
contraAa , ut reliquum proceft us in plicas & cellulas cor-
rugetur. Ex. 8. •

Tota Uteri fubftantia (pnefertim circa plicas) tam in
Utero ipfo , quAm procemi ejus, multis amplifque Venis
featet: plures tamen funt artcrianuiifamuli, quam ve-
narum. IhJ.

Pllcx, qux in parte Uteri inferiore obliqux.S: trans-
verfx apparent, carnof* fubftantix funt, & colore al-
billimo.iclaAeopraxiirx, aquam lentam exfudanC; qr
tota interior fuperfitt* , tum Uteri , tum proceffus ejus,
multo quafi tenui albumine madeat, unde vitellus defeen-
dens augetur, ciicumpolitoque ptulaom albumine per-
ficitur. IhJ.

Certum eft, inGallinx Utero ftatim A coitu , nihilo1
us confpici, quam anti ipfum coitum reperiebatur.

x. 44.

Neque in cnitu , velante, autpoftjpfum, quicquam-
fanguimsinGallinxUterocontinetur. Ex. J4.

Ab orificio Uterino exteriori , ad interiora , & ma-
tricem rrajcdue adeo implexus, & interioris fuxtur icar
laxitate rugolus eft» ut neque ftvio , nec feti, viam intus
repenre potuerim; ImAverd, Fabricio, fcflc, ne quiden»
inflatus aer in uterum penetrat. Ex.

Orificium Uteri , fine' vulvx , nimirum tranfitus £

com-

Iizec

160 De G a

.communi cavitate in uterum Galllni , eft veluti protube-
rantia qtuedam mollis; laxa, rugola, atque orbiculari^
tanquam pnpurii extremitas daufa , aufcvulvi interio-
ris cnjiisdam tunice prolapfus , atque inter foramen ani»
& uropygium locatur , aliquantulum finiftrorfum ver-
gens. Ex. t-

Poiex In deplumata Gallini reperire eft, podicem,
ron (ut in ceteris animalibus) in orbem eontrafhun, fed
depreflb orificio transveriim fcifTum, & duobus labellis
cor.i.iventfm ; quorum iiipcrius , alterum inferius intra
fe colledum tegit & occulit. Supei ius iftud labrum feu
velabrum, a radice uropygii oritur,- & ut palpebra fu-
peiior oculum, ftc hoc tria pudendi orificia contegit;
(nempe ani, uteri, & ureterum) qui fub hoc velabro ,
tanquam pripucio, retraria latent ; quemadmodum in
mulieris pudendo , intra cunni labra & nymphas , vulvi,
urimque foramina abfeonduntur. Ac propterea duo illa
excrementa , (urina nempe , & flercus) limul tar.quam
d communi cloaca , furfum elato velabro, & nudato fo-
ramine egeruntur. Similiter in coitu Gallina , fuperve-
nienti Gallo vulvam detegit, Oc accommodat Ex. j .

Velabri illius fabrica in Gallina , cil fimilis fuperiori
palpebra: ; ex cute nempe , membrana carnosA & mu-
iculosa texitur ; cum fibris a circumferentia undique ad
centrum dudis ; e)ul<iue interior fuperficie%& palpebri
& preputii, mollis eft. Habet etiam in extremitate fui
tarliim femicircularcm , ad modum palpebri : atque in-
fuper inter cutem, & membranam carnofam, fnterftitium
cartilaginofum, ab uropygii radice , cum tarfo falcato ad
angulos redos copulatum. Ex. 5.

Sublato, dcrefciflo hoc velabro, foramina aliquot ap-
parent; quorum alia confpicua , aliaobfcurafunt. Evi-
dentiora quidem funt . ani, & vulvae; obfcura autem,
tum illud, per quod urina i renibus profluit; tum exi-
guum illud a Fabricio inventum , in quoJ gallua , ait ille,
femen fuum immittit. lb/J.

Foramina lix-c omnia adeo fibi invicem vicina funt , ut
feri in unam cavitatem concurrere videantur,- quam
cloacam liceat appellare ; quod in ei , uni cum alvi fu-
stibus , urina i renibus defccndenscommifceatur, donec
fimul egerantur. Per hanc quoque ovum in partu tran-
fiens, fini viam parat. Ex. j.

Hic cavitas trallior paulo & mgofior , quam intefti-
numefl : atque in egeftione&coVru foras provolvitur,&
tanquam interior inteflini pars prolapfa , prominet : eo-
demque tempore, omnia foramina diflindA apparent •
qui flarim in ejus redudione , quali in unam buriam col-
leda reconduntur. JtiJ. . •

Excrementi autem exitus partem anteriorem poflidet,
atque inter ipfum & uropygium , introitus in matricem
deprehenditur. ItiJ.

Foramen autem in quod Fabricius putat, gallum femen
fuum immittere, inter hoc vulvioltium .& uropygium
cernitur : In pullis juvenculis vix reperitur ; in adultis
autem pronnfcue ineft , tam gallo, quam Gallina. Val-
d4 exiguum & obfcurum eft. Vix enim aciculam carcam
terminatur ; neque unquam potui humorem feininalem
in ea reperire. IhJ. .

Jetur. Noftri Gallin*, quo pinguiores fuerint, eo je-
cora minora. & pallidiora habenc. Ex. 51.

Rrnei&V reteret. In Gallina, f qui ampli longique in
dorfi cavitate locantur) utrimque dcfcenduut, & in com-

t V 1 NA.

•

munem civitatem , five cloacam definpnt. Exitus autem
eorum adeo obfcuruseft , & in cavitatis ipfius limine de-
litefcens , ut forinfecos cum invenire , & ftylum vel te-
nuiilimum immittere , plani fit impoflibile. Hadenus
HARVEUS.

Huc faciunt qui mox exhibebuntur ex Trn8. Jc Ova &
Pullo FABR. ab AQUAP.

Clarius hic omnia proponit, Aquapendentis ScHarvei
fententiam corrigens, illuitranfvA K E G. de G R A E F,
dum ita diflerit. Exiflimamus mulieres priter Ova T efti-
bus contenta nullum aliud femen ad generationem con-
ferre; quod ut melius percipiatis, brevem & fuccmdam
Gallinarum partium genitalium hifloriam& pulli gene-
rationis modum, mutuatis hinc inde ClarifT. Harvet ver-
bis, prmiittemus.

In deplumata Gallina , reperire ell pcJiccm,'{ non
(ut in citeris animalibus) in orbem contradunt , fed de-
prefTo orificio transveriim fcifTum , & duobus labellis
connivertcm j quorum fuperius, alterum inferius intra fe
Colledum tegit, & occulit.

fdatri fuperierit fabrica inGallinA . eft fimilis fupe-
riori palpebri : excute nempe, membrana carnosa &
mufculosa texitur ; cum fibris a circumferentia undique
ad centrum dudis : eiujque interior fuperficies, ut palpe-
pri & pnputii , mollis eft. Habet enim in extremitate
lui tarfum femicircularcm , ad modum palpefin : atque
infoper, inter cutem & membranam carnofam, inter-
ftitium cartilaginofum , ab Uropygii radice cum tarlb
falcato ad angulos redoscopulatum ; qua fabrica , feu
cauda ; velabrum hoc dida pudendi foramina facilius de-
tegere & operire pollif.

Sublato itaque , & refeiflo hoc velabro , foramina ali-
quot apparent,- quorum evidenciora funt ani & vulvi,
exitus nempe excrementi& introitusinuterum. Obfcu-
rius autem eft foramen illud ab Hieronymo patricio at
x/JquaptnJente inventum ; duo reliqua ver6 , per qua:
urina i renibus profluit , cum in inteft ini redi extremita-
te terminentur , non nili eo aliquantulum difledo in con-
fpednm veniunt.

Ab orificio Uterino exteriori , ad interiora , &
matricem , in qua Ovum perficitur , tranfitus eft ;
quem in aliis animalibus vaginam Uteri five vulvam , no- •
minamus; in qmm mas penem fuum in coitu ad matri-
cem jilque emittit. At vero in Gallina fcetante trajedus
hic , non redo fed flexuofo dudu ad uterum properat >
unde non minus quam ob laxitatem interni tunici fty-
lum feufetamdifbculteradmittit, neuriquam tamen fla-
’ tui tranfitum denegat.

Gallinarum Ova GaHi femine per uteri foramen itn-
miflb fertilia redduntur ; quatenus fubtiliores ejus partes
per uterum acOvidudus procefliim , ad Ovarium perve-
nientes omnia ejus Ova fpiritali fua aura irradiante foe-
cundent. Quod probatur: Gallos enim in coitu Semen
emittere , teilantur eorum Teftes & Vafa Spermatica
Semine targida , quibus compreflis Semen per binos Pe-
nes (quibus Gallum adornatum invenimus) cum impetti
erumpit: illudque ab incubante in Uteri vaginam injici
evincit ratio: in Inteftinum enim aut uretheres fi effun-
deretur (cum inde nulli ad Ovarium nKatus inveniantur)
brevi cum excrementis rurfus expelleretur. In foramen
cicum five burfain Semen injici , ac longo tempore
confervari, ad Ova ev) delabcnua fcecundanda , ut autu-
mat

De G a e

mat Fabrieiu/ , nulla probabilitate nititur : quia fora-
men, in quod Fabririut putat gallum Semen luum emit-
tere , inter hoc vulva: oltium & "Urogypiura cernitur.
Nos verb talem ejus ufum non agnofcimus : quia pnorni-
fcui tam galhs quim gallinis incft , & nullam cum Ova-
rio communionem habet ; cum in cavitatem carcam ter-
minetur : neque unquam potuimus humorem Semina-
lem in ea reperire ; uuanquam Fabririut aderit , Semen
ibidem , tanquam in bursa, per annum integrum referva-
ri, omniaque interea Ova inde fecundari.

Vaginx longitudo duos vel tres digitos transverlos
jequat , latitudo tanta eft , fi extendatur , ut Ovo duriori
cortice obvoluto traniitum concedat ; fubltantia ejus
mediocriter crafla dl, & colorem fubalbidum obtinet.

Sequitur jam pars illa , quam Harveut Gallinx ute-
rum leu matricem appellat, in qua Ovum perficitur , al-
bumine cingitur , & teila contegitur, qua' ut maxima, ita
cralliflima & carnoftllima eft, p!uribufque& majoribus
plicis roborata ; figura ejus interna ovalis cernitur, tan-
quam Ovi proplafma.

Afcendcntem Uteri portionem five produbionem ,
quam Fabriciut fecjindum Uterum, llarvcu t procef-
fum appellat ; nos Ovidubum nominabimus , qui prout
alccndit altius , ita quoque fenfim magis attenuatur &

Sracilefcit , minoribufquc & paucioribus plicis conflat ;
onec tandem in membranas (ealquetenuillimasj abiens,
infundibulum conftituat; quod ad cinbum corporis uf-
que pertingens, totum Ovarium complebitur.

OviJuBut longitudinem ingentem obtinet, namdifpli-
catus facili tres ulna: Hollandicz quadrantes fuperabit,
plicatus verb r anili mi qnatuor digitos transverlos exce-
dit, & una cum Utero Membrana ad modum mefenterii
dorlo alligatur; ne loco motus & implicatus vitellorum
traniitum impediat ; fed liber & apertus cofdem molli-
ter excipiat. l’cr hoc mefometrium plurima quoque vafa
(anguinea refcrtiflima , in lingulas Ovidubus plicas carni-
ficantur. Eft itaque ortu , fubilantia, fabrica, ufu, & otfi-
cio mefenterio analogon. Quin etiam ab Uteri fundo
fecundum longitudinem , ligamentum eft, quod ad infun-
dibulum ufque protenditur , & ut mefenterium ab una
oarte, ita&lioc ab altera parte Ovldubus plicas, nccon-
nmdantur, detinet.

OviJuBut & Vterui duabus Conftant membrani t, qua-
rum exterior larvis , interior verb admodum corrugata
eft, & multo quali tenui albumine madet, unde vitellus
de(cendensaugenir,circumpofitoquepau!atim albumine
perficitur. Hujufinodi igitur eft conftitutio Uteri &
Ovidubus in Gallina fetante; in effeta verb adeo im-
minuitur, ut in tenuillimas membranas abeat, & non
amplius flexuofo, fcd rebo dubu ad Ovarium tendat.
HujusOvidubus pars inferior. Vulva five Vagina ori-
ficium appellata, ita clauditur ; ut, qux prius Ovis tranfi-
tum cor.cefterat, nunc fortiori flatui viam deneget.

Orarium five locus , in quo Gallinarum vitelli conti-
nentur, pofituseft llatim intra jecur ad Ipinam fupra Ar-
teriam Magnam defendentem. Quo enim loco, in ma-
joribus animalibus fanguineis , Arteria Cxliaca mefente-
rium ingreditur , ad exortum nempe venarum Emulcen-
tium , vel paulo inferius , & quo loco caseris animalibus
fanguineis & Oviparis vaforum prxparantium.ad tefticu-
los tendentium, exortus eft ; & ubi Gallus fuos tefticulos
gerit, ibi etiam Gallinz Ovarium reperitur : InquoOvo-

I N A. 1 6 1

rum rudimenta inchoantur; qua: inigo (fecundum .sln-
ftotdem hji. Ub. 6. cap. t. ) minuta funt & candida, adau-
ba poftea lutea & flava confpiciuntur.

Superior Fabricii Matrix , quam nos Ovarium appel- .
lamus, nihil aliud eft qu.-lm pars membranola in avium
regione lumbari omni vafculorum genere laxi intertex-
ta . in qua infinita propemodum vitellorum multitudo,
qux in ur.o vcluti acprvo conglobata confpicitur , rotun-
ux figura: & cujufvis magnitudinis ; in qua i minimo ad
maximum ea intercedit differentia, qux eft A grano fi-
napis, aut decuplo minoris ad ftuburafcre nucis juglan-
dis aut melpili.

Quz in Ovario reperiuntnr non Ora perfeba cenfen-
da lunt, fed horum primordia five rudimenta,- quz in
raceinoeo ordine & magnitudine difpofita funt , ut Galli-
hx Ungulis diebiis ad panum priori fuccedat alterum-
Nullum autem Ovum in Ovario cinbum eft albumine ;■
fed vitelli foliim reperiuntur, qui, prout i minimorum
congerie fefe extulerint , in ambitum prodeunt , ut in fu-
fiorifpatio facilius amplientur. Ideoque Fabririut ver t
ait; Vitelli iit raceme majores in circuitu funt, minoret m
meJiofieu a ma/onburcircumJati , Jcniquc minimi omni-
butfubjcBt. Dum enim augefeentes majorem molem ac-
quirunt, 4 reliquis feparantur: quod dum fit, finguli vi-
telli , pr.xter tunicam propriam, aliam ab Ovario mutuan-
tur, qux illos extrinlecus aniplebitur, & fundamento,
unde oriuntur, ad nebit. Quare i Fabricio pcJiolur five
peJuncuIur nominatur; quod xjus opera , ut frubusex
arbore, fic vitellus i racemo nutrimentum hauriat, &
crefcat. Ejl enim hic peJiolut netur mcmbrancur cavatur,
qui i racemi fundamento aJ vitellum producitur ; quem
cum contingit, Jriatatur , {pennas ac nervui opti-
cur in oculo amphficaUu ) vitellum externa tunica ob-
Jucit. Hunc ferti ^/Iriflotclct nA«, iuQaxiilui ij eji
appendiculam umbilicalem , £3* vcluti fijlulam nuncupa -
vit. PcJiolur ijle fecum multa vafa in vitellum JcJucit ,
per quem pajjitn ratmficantur.

H^c quidem d Fabricio veri diba funt,- fed fallitur
dum ait : "Tunica hac , non quiJcm totum vitellum cir-
cum J at , fej paulo illum ultra mcJietatem comprehenjit :
pcnnjc ut in glande operculum retro appoftum , calix ap-
pellatum : quo fit ut exterior vitelli portio , i prepofitd
membrana Jejlituta , eonfpcBui fefeofferat fine venii , CJf
nuJata appareat. Ambit enim fore integrum vitellum,
nam in parte vitelli exteriore , five a pediolo maximi re-
mota , lata quxdam linea apparet ,- in qua nullx Arteria:
aut venx facili confpiciuntur : quapropter etiam colo-
rem minus rubicundum refert : atque hxc eft fola vitelli
pars, qux exteriori membrana non obducitur ; quem-
admodum clari innotefeit, fi, immiflb in pedunculum
tubulo , flatu exterior tunica diftendatur , qux in non
maturis Ovis interiori firmiter adlixret • in maturis ve-
rb, itadiflblvirur, ut vitellus aut fpontefua decidat, ant
contrahentibus fefe exterioris membranx fibris expella-
tur, qui ab infundibulo five membranosa Ovidubusex-
panfione exceptus , per Ovidubum ad Uterum ,&c. di-
rigitur , remanente exteriori tunica cum pedunculo ra-
cemo affixa ; quam propter fimiliiudir.cm , Calicem
cum Fabricio & Hamo vocamus, qux fenfim evane-
Icit; quemadmodum in effetis Gallinis totum Ovarium
foler, cujus loco glandulofum quid foluicmodo repetitur.

X CAP.

• 1 6*

De Grege, Grue, Mergo, & Noctua*

C A P. X V L
De Grege.

GULjE & VENTRICULI

firuSnro.

GRegi Guia juxta Ventriculum eft latior, cras-
fior, & camofior , Ventriculus Anferuni Ana-
tumque Ventriculis fimilis.

Vinmicuio ut Gallinaceis , anatibus & anferi-
bus tres conccfl* tume* , quarum Infima , dura, afpe-
ra, & quafi crufta qu* facile aufertur. MeJia eft Ner-
Tofa & vera tunica , quamvalidillirae carni adlucrem.
Zxtim» potius caro eft crafla omni ex fibrarum genere
confufa & compofita. C O I T E R U S.

C A P. XVIL
De Grue.

NOTATA

C E R .E B R O.

CE a z s a a volatilium in quibus differant ab hu-
manis vide capite de lAnfcre.

INTESTINQ.

COEca duo hic obfervavit ann. excrementis
crafla , flatibus pauculis ex parte diftenta fingula lon-
gitudinem quadrantis uln* danicx cum dimidia fuper-
*ntia , licut ipfe in quadripartito Botanico teftatur,
S PAULI.

CLAVICULA & STERNO.

IN eodem fubje&o notante BARTHOLINO
bifi. 1 1. Cent. 4. obfervata etilm ha:c :

Clavicula in ali» avibus a peftorisOfle libera hic
firroitir fterno connata erat.

S t 1 a n u m ipfum non fimplici cavitate pratditum
erat, uti in Cycno notavimus , ad Afper* Arteri* oblon-
ga: recurfum, Ted variis ambagibus intus patebat velut la-
byrintheis flexibus, per quos incurvato dinfhi ferpentis in-
ftar Arteria furfum deorfumque ferebatur, jucundo plani
& admirando fpeftaculo.

TRACHEA.

ASsrtaA AarzaiA (ecundum colli longitudinem refta
ad dextram ftemi partem protendebatur, illi dcin fe
iniinuans immergebatur in fterni tubulum dextrum , qui
aliquot gyris circumvolvebatur, donec ad fimftram exi-
tum qua-reret & ad pulmones vergeret, perfixo tamen
Oflc Hyoidc quale in Cygno deferiptum, T ubuli Hi fter-
ai ampli erant penna: antenna: capacitate invicem diftin-

fti , per quos liquor qmcunque cum fibilo diftinftus in-
grediebatur , ut eadem ratione afr ad clangorem obam-
bulat. BARTHOL l.cit.

INTESTINO.

IN t u t 1 >1 a meienterio ftell* inftar adne&ehantnr
radiis iniqualibus; quinque radii longiores i nteftino-
rum protendebantur cx meienterio, & totidem breves al-
ternarim libi fuccedentes , quafi radium marinum videre*
majoribus minoi ibufquc eminentiis confpicuum. BAR-
THOL. loc.c.t. .

VESICA FELLEA,

& PINGUEDINE.

NUlla hic Vesicula i 1 l l i s, nullus in corpore
soirs. Imx

C A P. XVIII.

De Mergo.

VENTRICULI

conformatio.

IN mergo magno V entbiculvs humanum quafi
refert, pylorn, ex media & fupcriori Ventriculi re-
gione exoritur, donatur hic Ventriculus 2 'ume a du-
plici , Uilicet externa & interna. Externa eft camola
ac crafla , carnoiior , crailiorque Juxta orificium fuperiu»
ob carnolas glaudulolasquc carunculas , quibus crallities
augetur & interna: quam firmiflimi alligatur. Donatur
omnis generis fim. Interna tunica eft prorfus nervofa ,
in fundo craflior, in.Tqualis, atque tuberofa. Afperitas
hxc invenitur a lateribus fundi iibi mutuo oppofitis, ita
firmius ample&itur cibum , in medio enim & aliis in locis
eft levis. COITERUS.

C A P. XIX. .

Dc NoSua.

NOTATA

PARTIBUS VARIIS.

O&ote Coi cum duplex, ut Gallinaceo gene-
ri, longum.

Ventriculus amplior, membranofus,
minimi carnofus.

OEsophagus craflior.

Hifai mollillimum.

Visicula fillis ampla mediocritir.

No&ux admirabilis ocu lobum forma , extern*
pnrfertim, non rotundi, neque mobiles, extremis fuis cor-
nea mollior, media feri cartilaginea, & petail raodoef-
formara , cui ali* globolx portiones imponuntur. Mn-
Jcnh hic perpauci & graciles. Tunica retifutmis crafla
& veluti pannola, SEVERINUS.

CAP.

De Otide, Ossifraga, Pavone, & Phasiano.

r 6%

C A P. XX.

De Otide, f. Tardi.

NOTATA

/•

PARTIBUS VARIIS.

C A P. XXIL
De Pavone.
NOTATA

PARTIBUS VARIIS.

I s c u a m habet ferratam , utrinque acutam , &
in extremo duram.

.Miatus auditorius adeo patulus , ut
extremitas digiti immitti poiTit. Si introfpicias duo ap-
parent fub plumis anfra&us, unus roftrum verfus, alter
rc&a ad Cerebrum vergens.

Interiora fi fpe&es , ViMtriculun habet ma-
gnum , in extrema gula ante ftomachum partem capa-
cioremex multis totundis carunculis compadum, intefli-
nisdiduftis&extenfis id quod i fundo Ventriculi ad al-
vum reda procedit dodrantum eft feptem cum dimidio :
appendices vero dux ab alvo retrocedunt . quarum al-
tera tenuior efl tres dodrantes longa; altera amplior,
duos cum dimidio, tres vero ilii meatus juxta alvum in
unam capacitatem conveniunt. JONSTONIUS
ex Gefnere Je avib.p. 64.

C A P. XXI.

Dc Oflifraga.

NOTATA

PARTIBUS VARIIS.

IN Pavone qux prxfente Stenonn obfervavit CASP-
BARTHOL Tb.fil. in tSu dan. Iii. t, cbf. 1 14.
habentur.

Aspika Atrnuin hac ave duobus fiipata mu -
fculit , utrinque uno. Notatu dignum peculiare arrcli-
cium annutorum afpene arteria: in ramis pulmones utrin-
que fubeuntibus, quorum annutorum altera medietas
ampla eft, altera angulta admodum , & membranam , ex
fe emittit, ita ut infpiratus aCr per annutorum interiiiua
emittatur A ramis in membranarum cavitates.

Corpus clandulofum in OE s o r 11 a u o fupra os
Ventriculi plenum tubulis emittentibus bquofis refol-
ventis infignem copiam.

Ventriculus fibris motricibus Copiofis fatis in-
ii rn&us.

Intestina duo C x c a valla fatis & ampla , re-
liqua omnia longitudine feri xquantia certi capacitate
fuperantia.

Bini ductus bilarii, pascrr atis tlmen
uno tantum duftu obfervato , fecus quam in aliis avibus ,
vel quia parum cauti tranatus > vel quia omnino alter
aberat.

CEREBRO.

CEr e b e a Volatilium , Men in o rsqv i in qul-
bu9 differant ab humanis vide cap. de infert.

LIngua humana; fimillima, lato apice, hamatis
utrinque doris & corneis appendicibus, membra-
nula tenui ad inferiorem mandibulam connexa.

U ve a qua: homini in pupilla perforatur tenuitlimam
quandam membranulam popillx prxtenfam habet. Pars
qux iridi* ambitu clauditur fubtilillima & pellucida, ne
vilasprxpediretur.

A b d o m t n copiofa pinguedine redundat.

Lien rotundi figurx.

Ventriculi corpus membranofum , orificio la-
tius, ingluvie carens, cujus vicem oefophagus fimul
atque jugulum tranfiit paulathn ad ventriculum usque
dilatatus gerere ridetur.

Visic* rtLLis nullum cum hepate conJbrtium,
multo immerfa adipi.

Uterus craflo corpore , pyri forma, femine plenus.
Urorygium medii pugni cralTitudine & ad;
fum- J O N ST O N IU S Jcavihup. 1 j.

; adipo-

C A P XXIIL
De Phafiano.

OBSERVATA
ln

PARTIBUS VARIIS.'

Circa oculos rruNd rubfum pluma; erant. Membra-
na etiam mtfateria aderat , ut in Cornice varia.
L 1 1 n relpefhi corporis parvus & fcmicircu-
laris, fitus inter veficulam (ellis & Ventriculum.

Ventriculi membrana interior dura fatis , feri
cartilaginea.

Ureteres ii renibus incipientes in cloacam com-
munem circa anum , fed exitu peculiari , delinebant.
AMSTELODAM ENSES.

CTP

• t

164 DePico&

C A P. XXIV.

De Pico.

OBSERVATA

1 N

L I fN G U A.

Picorum Lingua cum cxeit* funt facili digiti
& dimidii longitudinem excedunt , cum intus re*
traflm fuerint vix dimidii digiti longitudinem at-
tingunt. Conflatur ex tribus ojjiculu tenuibus, flexibi-
libus , & teretibus , invicem colligatis . & aliquot mu-
fculis. Horum ofliculorum unum medium , ik oetcns
breviuseft, lingua; extremitati annexum, duo alia funt
lateralia, mufculis gracilibus tcrctibusque invellita at-
que colligata, medio olliculo, & robur, & extenfionis
& retra&ionis adminicula praibent. Extremitates atque
latera ofliculorum eorundem mufculo utrinque i capi-
tis vertice non longi a roflro onundo alligantur. Mu-
sius hujus Mufculi efl li.ee offa extenfa retrahere, velii-
mul eadem fempir inferiori maxilla: atteniia reflecten-
do ad principium , utpotiad roftruin fuperius, ducere.

Sunt prarter hos alii duo Mufculi, ab inferiori roftri.
quod inferiorem refert maxillam , extremo f. acumine
crti , eodem modo quo primi olliculis linguae adnati a
vertice ollicula retrahunt , & lingua: exfertionem cau-
fantur. Ut infuperiori adione oflicula haec dudum ro-
ftri ftiferioris comitantia, a fe mutuo abfccdunt , acrur-
fus ad roflrum fuperius uniuntur: ficinhac uniunturat-
que medio ofliculo lingua- adjunguntur, atque tenuem,
gracilem & a lateribus infinitis hamulis exafperatam ef-
formant linguam > utilis enim picis ad vermiculos, formi-
cas . aliaque infeda venanda talis lingua foret. Siqui-
dem picus innata fua fagacitate cum dcprelicndit alibi
in arboribus , vel carie , vel alia de caufa cavatis vermes
infedaque delitefcere: ad illas volitat, fefeque digitis
ungui isquc poflerioribus robuftillimis & cauda: pennis
rigidiflimis luftentat, donec valido ac peracuto roflro
arborem pertundat , arbore pertufe furamini roflrum
immittit , ac quo anitnalcula flridote excitet percellat-
que magnam in arboris cavo emittit vocem , infeda vo-
ciferatione hac concitata hucitlucque repunt, picus v.
linguam fuam exerit atque aculeis , hamisque animal-
cula infigit , infixa attrahit & devorat. COITERUS.

C A P. XXV.

De Pfittaco.

A N A T O M E ejus
FaBt

OL1GERO JACOBitO.

IN Pfittad abdomine circa extrema pulmonum in-
cipit c a v t t a s , quae a membrana ad oflis Ifchii
oram feri excuri ante formatur , uti ipfi pulmones in

PsTTT ACO.

media: articulationis coftarum vicinia , foramina habuere
in ipfam cavitatem patentia.

Stomachus exiguus , colore interius ex viridi fla*
vefcente inflar Ventriculi Gallinarum, minutos lapillos
continuit quarum attritu femina folidiora forfan commi-
nuit.

In Ingluvii fupra ftomachom ad medii digiti al-
titudinem craflior tunica efl , corpori tubulato in ingluvie
aquilarum non abfimilis.

Cor cohum nulla veftigia.

Caput aspira artiri* tumet, figuri Ovi fij-
furam habet pro exitu ai! cis inflar reliquarum avium.
Par A lufculorum ibi reperirur , quorum extremitas an-
terior eil in latere exteriore prinue cartilaginis arter i*
afpera: , poflerior in latere exteriore & pofleriore fe-
cunda: cartilagini; deducit ab invicem prima: cartilagi-
r.is cornua, & fi eodem tempore caput afperx arteria:
antroefum trahitur , ingens fieri potcil dclatatio. Gltn-
JuU ibifiuTunt.

Quo loco arteria afpera fefe dividit , plures Mufculi
cum cartilaginikuj elegantem figuram exhibent.

Primum par admodum longum & fubtile inflar fili ali-
cujas extremitatem inferiorem habet infra thoracem ,
fuperiorem in latere afpera1 arteria circa infimum cir-
culum.

Si cunJum par extremitatem inferiorem habet in api-
ce anteriore tertia’ cartilaginis , earum qua in ramis
afpera: arteria: funt >jAm tumdivifis. Extremitatem ve-
ro fupcriorcm juxta fuperiorem pracedentis.

Tertium par fuperiore extremitate & ad rliftantiam
digiti fupra divifionem afpene arteria. Extremitate in-
feriore defccndente verfus infimam ejus partem ante lo-
cum divifior.is.

Quarti pari/ extremit3sfuperior efl juxta extremita-
tem fuperiorem primi paris pofterius. Extremitas verf»
inferior in apice pofleriori fuperiorum duarum cartila-
ginum , qua pofl divifionem prima fuut.

Quintum par extremitatem fuperiotem liabet juxta
extremitatem fuperiorem tertii paris pofterius. Extre-
mitatem veri> inferiorem in parte pofleriori primarum
pofl divifionem cartilaginum.

‘u/lnnuli afpera arteria integros cylindros circulares
non conficiunt, fed altematim alterius pars anterior la-
tior efl, poflerior angurtior, & ipfa figura non circu-
laris fed ovalis. Circa finem inferiorem ubi canalis hic
divaricatur cft cartilago quadam elegantis fabrica, ex
tribus compofita cartilaginibus , quarum funerior coni
truncati cavique portionem format , cujus Dafis utrin-
que ad latera proccflus emittit in apicem delinentes ca-
lamo feriptorio non abfimilcm , fpatium medium infer
didxis apices femicireulare efl , & cartilaginem fvbi
utrinque annexam habet , cujus figura velut parabolica
efl, quo loco fuperiori jungitur, at verioppofito in la-
tere quali duo cornua habet , & inter illa lineam ferd
redam.

In utraque Maxiiia duo offa mobilia concurrunt,
duoque flyli oblongi inter utramque intercepti, Maxilbe
fuperioris pars exterior roftri fuperiorem partem com-
ponit, interior nihil efl nifi tendo Mufculi in Os defmens,
uuomodo ofla forfan componuntur , quibus Mufculi
Ptaygoides in homine annc&untur. Maxilla: inferiori»
pars inferior rejlri partem inferiorem componit, pars

fuperiOf

De V e s p e

fuperior refpomtel parti pofteriori maxilla: inferioris in
aliis animalibus , cui ftyli oblongi amiciuntur, quorum
brevior in partem interiorem, longior in partem exte-
riorem Maxilla: fupcrioris continuatur. Motus Maxilla:
fupcrioris huic avi cum Crocodilo & llOppinno fides ha-
benda Tluetnatopode communis eft.

Liso iu lata admodum & crafla fimilisliumar.®.

Ad urrumque lingua: latus corpus glandulofum pla-
num reperitur , uucft plura vafcula redo duiu fecun-
dum latus lingux fe exapientia exeunt.

Sub lingua transverfira fertur cartilago nigricans ver-
fus apicem ejus , figura unguis.

A Membrari auris membranam tympani reprafen-
tante fertur fijlu/ tcnuillimusdiixmembranxquafi in-
trorfum perpendicularis, cujus extremitas interior Os fibi
nexum habet quod fuperficie ciftemi concavum eft, in-
terna convexum circumferentia ovali , ubi flylus illi con-
ceditur eft figura Jlape di/, cujus crura indiametro lon-
giori figur® ovalis coniiftunt. 0/ ovale modo deferiptum
bafiseft ftapedis, an fit continuatiodyli , an per articu-
lum tantum connexio , incertum eft , videntur bafi an-
nexa vel ligamenta vel Mufculi. Bajis ftapedis conve-
niens libi foramen liabet in quod aliquo usque defeendit ,
cui membrana fubbliifima obtenditur. Sub membrani
cavitas eft qua: ad diftar.fiam brevem infra foramen de-
fcendens canalem coccum feu exitu carentem format , fu-
pra vero cum fpatio , quod fub labyrintho eft , didus ca-
nalis communicat. Motus itaque ftapedis alius non eft
quam membran® diifjt® deprdlio. *A8.Da n. an. 167J.

NOTATUM
In •

CRANIO.

SEG ERUS Epifl. 86. C. 1. Bartholini in ave Iiac in-
ter alia articulationem fupcrioris M a x i l l .« cum
Cranio exadi fe obiervafle feribit , arteficibfamque Cra-
nii ftruduram cum deledatiore futnma contemplatum
fuifle ,- h.1nc perfodi adeo dcfcripfide xAldrovaudum
Ornhhol. I. xj. cap. j. ut quicquain addere fupcrvaca-
mum videatur in figura vero Cranii quam ibi addic hoc
unum fe delidcrarc, quod procedum quartum f. procef-
fum Cranii, qui eft inter orbitam oculi C & procedum
tertium, fcii. auricularem L non expreflerit.

CEREBRO.

CE r s »R a volatilium in quibus differant ab huma-
nis vide Cap. de infere.

CAP. XX VL
Dc Vcipertilione.

NOTATA

CAPITE.

Ujcuivm timporalim plurimumCra-
nii anterioris partem conveftire, fimiliter ut
cani, SE VEIUNUS docet.

R T I L I o N E. l6$

MAMMIS.

DE Mammarum fim & Numero vide Caput de

Cane.

P .E D I B U S.

TTEfpertilio Pidis habet muribus fimiles , fcdbre-
V viores, & eorum pofteriores fmguli quinos iiabent
digitos. COI TE RUS.

CAUDA.

CAusam habere Vefpertilionem contra Jonfit-
ninm & Schwengveldium, pro ^ldrovando aderit
F R I D. L A C H M U N D , didum probat fcclcto ,
cujus figura habetur Mife. eur. I. 4. p. 140. hic fuo loco.

Intra membraneas alas quafi latitantem habere exi-
guam caudam Exerc. j. tradit HARVEUS.

OSSIBUS.

Capite conflat valdi longo, cujus Ossa tenuia
admodum , Cranium vulpino frmile, eique quod
erinacei , limilitir ac organon auditi/,
liafui infrgnis magnitudinis eft , amplo oftio pra-ditus.
Nafo utrinijne Dente/ adftant duo acuti Canini iique
exiles, quibus vicini primb dens infignis magnitudinis,
hinc dentes canini tres cum totidem malanlu/, lingula-
ri figura, afpericateque prxditis.

Maxilla iiiftriorie ftrudura fimiiis illi qu® Martis &
Vulpis. Dentes hic inciiorii fex , hinc caninus utrinque
unus valdi infignis, cum duobus exilioribus, tandem
maxillares quatuor.

Colli vertebra feptem iis qu® fimi® caudata: & vulpis
fimiles.

Clavicula valdi infigr.es i corpore remota: longius ,
ftemi ofli primo unit®.

Scapula ampla: itidem humanis valdi fimiles.

Stcmum oiliculaduoconftituunt , fupremum amplum
crafliimque . infimum longius , fcutifonnis cartilaginis
formam relerens in fine.

Humeri 0/ humano valdi fimile , capitis rotundi ope
fcapui® jungitur, trochlearis procedus beneficio Olli
fequenti longiori validoque, quod XJIna Radii que lpco
eft. Humero ubi articulatur olliculura adeft roboris gra-
tis.

Cubiti hoc or ofliculis vari® figur® variis committi-
tur, Carpi loco haberi pofTunt, hifceoflicula junguntur
alia, digito/ referentia quinque. Primum eorum polli-
cis inftar eft, unicum . ungue acuto armatum , Jecun-
dum longius eft, tribus ex partibus compofituni , tertium
omr.es longitudine fuperat, quartum brevius ,' quintum
omnium brevrftimurn ; in omnibus particui® tres repe-
rrantnr.

Lumborum Vertebra feptem.

0/ Ilium utrirque unicum ut in erinaceo ; pubi/ odi
i (e invicem diftant. O/facrum unicum & longum, la-
tumque.

Cruri/ offa noftrisfimilra.

Extremum pedem qu® comporurit ofla manum huma- •
nam effbrmare v identur , Carpum fcil. Metacanum, Di-
gitorumque phalangem ; ad Carpi extremum fulcimenti
loco procedus adeft. Caudam fcptero oHicula exigua
coaftjtuuDt.

X ,

CAP.

1 66

D c Ulula., & c.

C A P. XXVII.
De Ulula.

■w

P A R 8 I.

INrerionim plerorumqne delineationem ex obferva-
tione OLIGEIU JACOB.CI tu Dan.tr.
Ol/TgB. exhibet Themai Bartkaliuu/. Vide in fe-
quertibus fuo loco figuram.

Cimbra M ivmuiaqu* volatilium in quibns
ab humanis differant, V idc cap. de */infere.

Formatione Ovi Pennatorum.

CAP. L
Permiti Vteromm Hifiarut.

ADDITAMENTUM

Ovo & Pullo.

AD anntomen pennatorum plurimum cum faciat
curiola contemplatio ovi , & ex eo prodeuntis
pulli , placet etiam ea qua: antiquo noftroque
tempore a variis tradita Coronidis- loco hiftoriae anato-
mica: volatilium jungere.

OBSERVATA

HIPPO CRATIS.

HI r r. Ut. Jf net. puen hate habet : Volucris ex ovi
luteo nafeitur hoc modo; ubi mater iniidet , ovum
incalefcit, & quod in ovo continetur, i matre agitatur ,
concalefe&uraque fpiritum concipit, acalium (rigidum
ab ai! re per ovum attrahit. Ovum enim adci> rarum eft ,
ut attradum fpiritum fatis copiofum ei quod intus cft
transmittat. Et merefeit avis in ovo & eodem prorfus
confimilique mOdo in membra dilpefcitur velut puer.
Procreatur autem avis ex ovi luteo , alimentum vero
& incrementum continet quod in ovo eft candidum.

hier, fabricii’

aq^uapendente.

DE Formatione Ovi , Foctusque pennatorum fingu-
larcm nobis reliquit Tranatum Urerammut Ta-
tntiur at ^dyuapenjentc , ex quo cum varia de-
fumpferint Succetlores , i re Ledoris curioii judicamus,
eum integrum huic noftro operi interere, quo liciuquo
recentionim inventa , fiquidem talia liabcn debeant , ab
iis qa-e Veteres tradiderunt, differant, certius conflare
queant. Nec eft quod prolixior (lylus obftet, exhibet
etenim non ea tantum qua: propi tx mveutiom» funt , fed
& qua: t/infiettler, & ex eo Phmur, aliique habent,
quonmi Verba ex ipfo A ut horum Textu lue adducere
fupeifedere placuit , ne in nimiam excrelcerct molem
Opushocce, maximi cum in datorum Autliorum, Ari-
ftotclis imprimis, prurienti de materia variis locis tradi-
ta , CoiDuWiiUru loco tuberi queant qua: Fabricius pro-
ponit.

INstrumiwtorum feminis traftationetfl proxi-
mi formationis foetus tradatio confequitur. Ea enim
lege femen gignitur , ut ex eo foetus procreJrar.
Animalium autem foetus, alius ex ovo, alius ex femi-
ne, alius ex putri gignitur ; unde alia oupara , alia vivi-
para , alia ex putri , feu fpeute natura aafceutia , iifiitv
™ Grarci dicuntur.

islrijlot. i. Jegeu.au. cap. t. j. Jegeaerat.au. ea*, i.
Qf j. aliam formationis fertus fjiedecn ponit , cartilagi-
neorum pifeium , qui partim ovipari, partim vivipari
funt ; quia, chm ovum intra (e gignant, foris vivum
foetum pariunt. Sed haec diverfa i propofitis non eft , fed
potius mifta, aut ex oviparo , & viviparo compofica,
ut oftendimus in libro noftro de formato foetu in pidu-
ris. Nos de omni formatione dicemus. Inhaere, utvi-
deo, natura imprimis de loco fuit folicita, quem aut in
animali, aut extra animal conftituit: atque in animali
uterum eflevoluif, extra veri) ovum: in utero quidem
ex femine, delanguine; inovovcrAcxiis, quzinipfo
confidunt, fretus generationem molita eft. Quare fi in-
tentio noftra eft in pnefentia agere de foetus formatio-
ne, de utraque agendum eft, initio ab ea, qua: ab ovo
procedit, defumpto. Ha* enim omnem aliam trada-
tionem procedere omninb debet : tum quia ex hac
iSinflot. opinionis intelligentia non dirfknlter elicitur,
& habetur ; tum quia traSario format ion is foetus ex ovo
amplillinn eft . & altera longi latior , & difficilior-
Ampliflimam autem efle formationis fetus ex ovii
contemplationem ex eo patet , qubd maxima anima-,
lium pars ex ovis gignitur. Nam ut infeda fermi omnia ,
& imperfediora omittam ar.imalia , qua: ex ovo fieri
fcnfui apparet; ex perfectioribus quoque maxima pati
ex ovis gignitur. Etenim primim ex volatilibus, omnia
pennata, ex aquatilibus vero, fi fblacctacea excipias,
cetera omnia, piices omnes, item cruftacea omnia , &
mollia , & tcftacea ovipara funt : ex tcrreftribus verb
fola nonnulla quadrupedia , & homines vivum fartum
edunt; aetera ut reptilia, multipedia, flcferpenria o-
mnia, lur.t ovipara, ficuti inter quadrupedia omne la-
certorum genus. Quod Ii firgularu qnordam excipian-
tur. ea , enunctariones veras efle, non tollunt
De Pulli autem procreatione antequam dicere infti-
tuo , prius tir ovi generatroue omnino pnemirtenda difpa-
ratio cft , quandoquidem in pennato duplex quodam-
modo conceptus fit, ovi, & pulli. Utriulquc luus ute-
rus eft : pulli quidem ovum j ovi autem quod in pennata
femina , intus proprium organum pofitum eft , quod
ego perpetuo ovarium appellabo ; quoufque d probato
aiidurc alio nomine appellatum, inverjam.

Cv>

D c Ovo

Ovi hic locus , (eo at erue , feu matrix , duplex eft , alius
Ciperior , diu» inferior. Saecnor utcru» propi thora-
cem eft ad pennati fpinam lub jecore, & pulmonibus
ftatim , & fupra magnam tum venamf, tura arteriam.
^trifi.6. dchjl.amm. cap. x. dicit ad feptum tranfrcr-
fum ovum inchoari : no» autem mrcfpiratioro»tr.iiftatu
negavimus pennata feptum obtinere. Solvitur dubium ,

En nata fepto prorfus non dcftitui , quia membranam
bent tenuem loco fepti politam, quam Ariftot.cin-
dum, Sc fqitum appellavit : fisi non liabent feptum,
quod mufculus iit , & ad rcfpirationem conferat , ut
alia animalia. Ariftoteles autem mufculum non agnovit.
Inferior utertu fub primo ftatim ad fpinam limiliter po-
nitur , & utrinque etiam ad lumbo» , led ad podicem uf-
que defccndit ; ibique a liniliris finitur.

Superior matrix nil aliud eft , quUm infinita prope-
modum vitellorum multitpdo , qux in uno veluti acervo
conglobata confpicitur, rotundat figura: Sc cujufvis ma-
gnindinW, in qua a minimo ad maximum ea intercedit
differentia , qua: eft a grano li napis ad frudum fer t nucis
juglandi», aut mefpili. Hit vitellorum multitudo limul
quali racematim appofita , cblleda , & coujunfta eft ,
ob quam caufam ego perpetuo muBanum , aut viteio-
rum racemum appellabo, cum indecorum utCelfus lo-
quitur , hoc eft line nomine , ab antiquis relidum efle
hoc organum videam-

Satius autem forti fuerit viteBarium appellare cor-
pus vitellos expullulans, ac producens, hoceft vitello-
rum fundamentum ; racemum vero tum corpus prxdr-
ftum, tum vitellos racematim appenfos , quicumGix-
cis vitellorum Bitfvs dici potdt, & noli ris quoque bo-
trus. Appello autem hanc partem racemum quia uva-
rum racemo quam iimillimaeft. Quod&^rijfor. }.de
gen. auim. cap. 8. dixit, cum ait: redduntutque ova eo-
rum glutino cohaxcntia ad fpeciem uva:. Eter.im licuri
in racemo uva: fcu acini lunt tum majores, tum mino-
res , tum minimi , finguli fuo pediolo appenli ; lic in
propofito vitellorum racemo videre eft. Hic vero pt-
Jiolm nil aliud eft , quam membranofum corpus , feu
nexus robuftus cavatus , qui a racemi fundamento ad
vitellum producitur, quem cum contingit , dilatatur,
& perinde ac nervus opticus in oculo amplificatus, vi-
tellum externa tunica obducit, ncc quidem totum vitel-
lum circundat, fed pauli illum ultra medietatem com-
prehendit; perinde ut in glande operculum retrioppo-
litum , calix appellatum qui fat , ut exterior vitelli
portio a propoiita membrana deftituta confpcdui fele
offerat fine venis, denudata appareat. Huius membra-
na: exadam quantitatem difeemes per veitigium orbi-
culare , quod in perfcdo vitello vilitur, quando mem-
brana fuis terminis a vitello laxari , Sc relolvi incinit :
tunc enim denudati vitelli veftigium quali zona vitellum
cingens apparet. Hujus pedunculi, & dimidiata: mem-
bran.T beneficio increlcens vitellus, quali fuipenliis, &
«iteris elatior detinetur. Qui fani pedunculus etiam fe-
cum multa vaia in vitellum deducit, quorum majora per
pediolum difeurrentia fubinde in vitclthm propagantur ,
ac diffeminantur. Porum hunc , feu fillulofum canalem ,
qui vitellarii lingulos conjungit, Sc lufpenfus detinet
vitellos , perpetub pediculum , pcditlum , Sc peduncu-
lum appellabo, quod frudimm pediculo quam Umilli-
mus iit : quem forti uinjlot. y de gen. arum. caf. x.

et Pullo. i 67*

IptuiJtk ,, hoc eft appendiculam umbilicalem, 8c
veluti fiftulam nuncupavit ; licit non ex omni parte
defcripdo compeut, forti propter fecundi uteri igno-
rationem.

Vitelli amem in racemo majores in circuitu funt, mi-
nores in medio , ceu a majoribus circundati , denique
minimi omnibus fubjedi : rurfufque minimi duriores , ac
exteris validiores : ideoque vinjlli juftam magnitudi-
nem adepti molliiiimi omnium fune.

Prodeunt hi k Coofumdamento , quod eft corpus quod-
dam fui gereris , ex femine a primordiis ad pennati fpi-
nara obortum , fixum , obfirraatumque , quod temperie
a mediocritate vix recedit , colore potius albclcens ;
confidentia inter molle eft , Sedorum, fed tamen laxum
& porofum ; figura rotunditati atmulum ; numero 11-
num; uniforme , S: magnitudine moderatum , fed ob-
longum , Sc in fummitate amplificatum , ut plurimos ,
numerofofque vitellos cx fe producat , prius lingulari
pediolo lingulis expullulato. Hoc fani corpus fubftan-
tiar proprietate vitellos expullulare , generare , Sc ex
fanguine producere aptum eft ; idque non folum priva-
tum, quo fc iplum nutnt , fed etiam publicum agens
munus, fpcciei propagationi , & confcrvalioni fubfU-
tuitur , ovoaue initium exhibet , 8c prxbet , vitellos
antcomniaelfornundo. Hi vitelli ficuti initio a parvulo
incipiunt , ceu milii , aut iinapis magnitudine , Sc mi-
nuti funt ac candidi, ur dicit ^nfioi.6. de tijl. amm.
cap. 1. fic fubinde paullatim increfcunt , & ut ait Ariftot.
lutei ac flavi efliciuntur, quouiquead juftam magnitu-
dinem omnibus notam perveniant. Hoc tempore iam a
fuo pedunculo , ac tota cjufdem membrana, amplifica-
tione eorum attenuata, feparantur , abrupta a pediculo
exporreda ejufdem membrana, feparationc hac itafa-
da arabo, hoceft tum pedufeulus, tum membrana pau-
lo poft contrahuntur , Sc in fuum fundamentum, nimi-
rum corpus, a quo produdafunt, retrahuntur, eique
aflociantur atque conjunguntur, qoafi in prifliium na-
turam convena ; ubi videre interdum eft hujufmudi tu-
nicas abruptas ti es, quatuorvi ; qui uti, dum vitellum
involvebant maxime diftentx tenuiflimaxjue appare-
bant ; ita abrupti, & contradi, atque in prupnum
corpus reverfx, qu^kteius effertus, ad prilbium na-
turalem magnitudinMRdeunt.

Vitellus vero unica propria , Sc ea quidem tenuillima
tunica obdu&us > in membranofara , ac latiorem cavita-
tem infundibuli formam xmulantem devolvitur : atque
ita quali per tutulum in fecundum uterum defeendit,
atque ingreditur. Hoc enim foramen tubi , & infundi-
bulo eft limile, quam obeauiam infundibulum appello,
quod latillimo principio ad viteliarium iit , inde vero
collum ejus fcquatur , membranofo parieti ad (iniftram
ohfirmatum, Scdeorfum defeendens, quoulque in uteri
principium finiat, Sc vitellos fubinde laxatos, Sc a fua
membrana refolutos, candcntefque excipiat, ita ut vi-
telli lingula vice linguis in fecundum jam didum uieram
perveniant. Eft autem hic fecundae utertu memorato
admoduni^rllimilis , quem non modo inferiorem, Sc
fecundumVbct appellare, fed etiam totiusovi uterum ;
propterta quod etfi in eo vitcllusuion gignitur , recipi-
tur tamen; tum vero reliqui ovi partes excepto vitello
in eo corporantur, ut Albumen, chalazi, membrani
dux, & oVi putamen, ut infra dicetur. Igitur hjc fe-
cundus

1 68 D e O v o

c.mdus uteros membranofus eft , albas, tenuis, mollis,
extenfibilis, cavus, amplus, oblongus valde, & flatu
Ii impicatur. ampliifimus , & longiflimus , anfraftuofuf-
qne qilali fpiris refertus; qui inteflinorum fpiras con-
cinni imulantur : « ideoque tranfverft ab uno ad alterum
latui ducuntur, nequaquam per longitudinem fcu furfum,
deorfumque porrefti.

Sunt autem tres ad fummum fpir x , & nequaquam fibi
iplis omnes fimilcs, fcd conformatione diflimiles. Nam
in inferna parte paulb fuprA , quam ubi ovum perfe&um ,
& ablblutum confiftit , corticemque afliimit , partim
anguflatur , partim rurfus latefcitnoc corpus, atque in
lanflima parte ovum juftam magnitudinem adeptum con-
fidit; inde per anguftiorem porura defeendens , tandem
prope podicem finitur , ubi foramen adeft , unde ovum
exit.

Prima igitur fpir a, qui fuperius ad foramen eft, in
quod vitellus primo cadit , tranfverfif procedit, & prope
lumbos finitur; fcd ea parte, qui ad foramen , (eu in-
fundibulum eft , ligamentum obliqui furfum producitur
ad racemum, cujus fundamento a lumbi finiltro latere,
ubi Ren fubjicitur, validiflimi anne&itur : quod fani
ligamentum uri fupra finitur, ita a podice ad ovarium
reflA furfum fecundum uteri longitudincmprotenditur ,
uteri fuperfieiei perpetuo annexum: veriiimilequecft,
ligamentum non folum foraminis oram fervare fupra ap-
penfam , fcd etiam patentem : perinde ac fi manus fac-
culi oram apprehemlptis ejus orificium teneat apertum,
ad frumentum deorfum immittendum.

Inferior autem Jpira, & uteri pars qui ad podicem ter-
minatur, fiquis fine diflc&ionc eam inflando confideret,
qui podici propinqua eft , quali tubulum contortum ,
fcu inflexum videre fibi videbitur, fcd qui paulo poft
vcluti in amplillimam vcficam migret. Neque vero acr
d podicis foiamlne immitius, fcu infutflatus furfum per
uterum permeat , fcd ab hujufmodi inflexionibus deti-
netur, quibus diflc&ionc amplificatis, & laxatis, jam
permeat.

Membrana autem, ex qua conformatur hic uterus, non
ubique fimilis eft, led alibi tenuior, alibi crailior; Et-
enim tam in fupema, quam in inferna parte, videlicet in
fuperiore ad ultimum primi ffAxtcrminum ; in infe-
riore vero ufquc ad locum , ubi^Bn ablblutum fachim
degit, corticcmque contrahit, tenuioris fubftanrii eft,
quam reliquus uterus; ita ut hic duo extrema ad ute-
rum intermedium comparata, fimplices membrani vi-
deantur.

Simpliciflima autem . ac tenuiflima membrana appa-
ret ad infkndtbulum totum ■ ( quod ideo fic a me nuncu-
patur, quia in principio incipit i latiore parte ut infun-
dibulum , & deinde fcquitur collum, ut m infundibulo-)
Totum autem hoc corpus conflatur ex membrana tenui
mollillima, & Iivigatiliima , qui vitellum ftatim exci-
pit. Incipit autem infundibuli ora 4 vitellorum racemo
ampla latitudine, deinde reda per collum deorfum fer-
tur perpetuo alteri membrani firmiori appcnlum , 8c ad-
hircns : quod fani collum paulb poft tci minatur in fe-
cundi uteri principium , quod appello ubi inNndibuIum
definit r inibi enim uterus propriam fubftantiam fufei-
pit.

Intermedius autem uterus crailior eft , & in nervofum
nexum degenerat , illis interlcdiouibiw non diliinulem

et Pullo.'

( qui in redo abdominis mufculo' confinduntor. Hic
I cjrteriiis in inferno , & totius ovi utero obfervantur.

Intus autem in hujus uteri cavitate perinde ac in in-
terna inteflinorum facie , plic* permulti tranfverC* , &
infignes adnotantur , fcd plures , & majores in medio ,
& crallioii utero vifuntur: ubi etiam per totamejus lon-
gitudinem albuminis exigua portio fubinde in lingulis
plicis contineri confpicitur.

Porrigitur hic fecundus totius ori uterus a lupernis
partibus ad podicem ufque, ficutididumefl, in quo po-
dice tria notatu digna apparent. Unum eft quod trm
fun\Jir*mins m podice infculpta , dextrum , tuuftrum ,
& medium ; dextrum urini , medium ficibus , ftnijirum
ovorum excretioni deflinatur.

Alterum illud eft , quod , in gallina dum fuffocaretur ,
exteritis protuberare podicem, vidimus, maximi au-
tem ad finiftram partem , atque illud tantum orificium
confpicuura fadum efTe , quod Galli penem , fcroenque
admittit: ex quo datur intelligi , dum gallus coit , galli-
nam hoc orificium ,exterius voluntario exponere , retro
Icilicct, furlumque uropygio retrado, id quod etiam
intuentibus apparet. Namque ego domi Indicam teneo
gallinam gallum appetentem : qui, nobis fuper altanti-
bus, & manibus dorfum tangentibus , Gallo Ide fubfter-
nit, & uropygium attollit, vulvamque offendit, quo tem-
pore dirigitur meatus, ut eb penis, fcmenquc perver
niat.

Tertium quod in podice eft adnotandum, eft duplex
ve ficula , qui in ima ejus parte ad os pubis fu|>creminet ,
& confpicua , exteriorque apparet , fimulatque uterus
jam propofitus confpcdui fcfc offert; qui cum fit per-
via , ira ut ab ano ad ipfum uterum , & ab utero in ipfiun ,
ut puta Aiperius , infra foramen pateat , ex altero autem
extremo claufa fit, hanc exiftimavlmus cfle locum, in
quem gallus femen immittit, porrigitque ut inibi ferve-
tur.

Poftremum in hoc inferno uterocontcmplanduraeft
membranofimi quoddam corpus . firmnm, oeofam.ve-
nifque plurimis irrigatum , quod infc. ius fpini neditur
per totam eam longitudinem , qu e eft a vitellorum ra-
cemo ad podicem ufque : fuperius verb per totam fe-
cundi uteri longitudinem applicatur, non dillimili ra-
tione, acmefenteriuminteftims; unde ad illius limilitu-
dinem non inepti nuteftti ideft medium uterorum ap-
pellari poteft.

Revera fecundus uterus uni cum hoc merobranofo ,
venofoque corpore co;icinni admodum inteftmis, & luo
roefcnterio comparari poteft. Etenim veluti inteftina
tuembranofa fur. t oblonga , rotunda, concava, convo-
lutaque, plicis intus referta, cxteriifque in fuperfide.
innumeris peni vafis contexta: ita iquicorpus memo-
ratum eafdem obtinet conditiones. Rurfus veluti intefti-
na mefcnterium adepta funt Alpina exortum, quod tum
ea colligat , detinet , & congloData, ac per fpiras circum-
voluta continet , ut mirari fatis non poflis inteftioorum
longitudinem, quomodo capi in abdomine pofiit, quando
A mcfcnterio fcpbrata inteftina funt : fic de hoc quoque
corpore , quod j„ appellamus . mirari oportet

longitudinem ejus, quomodo in Gallim Epigaft rio conti-
neri poilir , fi ab eo fcp aratum confpicias , maximi autem
fi iplum infles, colligat priterea,& detinet totius ovi ute-
rum, & ne ovaruwi onuftum decidat , prohibet : atque i

Ipiua

D e .O v o i

(pina flt mcfenterium ortum ducit. Infuper vcluti me«-
fentcriimi ftragulum vaforum cft i qua: in ipfo firmata
propagantur; Sic in tunniled" vafa (labiliuntur, ferun-
tur > propagantur quixjuomodo utr inq ue.

Ultimo ufu quoque mefenterium propofito corpori ,
& utero refponaet. Etenim veliti fit per meferaicas ve-
nas alimenti attradio, tranfiimptioque ; fic per has ve-
nas tranfumptio fit fanguinis ad uterum.

C A P. I L

De Pennatorum «teri «Bione , videlicet de
Ovorum gener «none.

NON eft, quod dubitemus [auditores) anPen-
natorum uteri adionem habeant , nccr.i ; Ne-
que eft, qu6d in ea indaganda laboremus ; quo-
niam ea pluribus , unus modus , qui nos in organi interni
ignotam adionem ducit, maxime omnium huic propo-
hto congruit , qui ex opere fado adionem detegit. Nam
ficuti dicimus , ventriculi adionem efle chylificationem ,
& tertium adionem feminis generationem, quia in ven-
triculo chylus, in teft ibus femen comperiatur ; fic Ovo-
rum generationem eflfc Pennatorum uteri aftionem o-
ninino alleveramus , qu6d Ovum inibi inveniatur. Quin-
immo chylus, & femen alibi quoque , qulm in ventri-
culo, & teftHjus, ille quidem etiam ininteftinis, hoc
ver6 in vafis fpermaticis reperitur : at Ovum nullibi un-
quam , quam in matricibus , quas idc6 Pennatorum
vOvariura appellabimus , confiftit. Sicut fenlui confpi-
cuum cft.

Itaque inftrumentum , & loens generationis Ovorum
nobis omnino cognita funt, & perfpcda. Pnterea ve-
ro, cum duo fint uteri in Pennato, fuperior, & infe-
rior, iique inter fe admodum diflimiles, ideoque dilli-
milem actionem habentes , limil iter clarum eft» nu.xnam
fit utrique peculiaris adio concredita. Etenim fuperior
ad vitelli , inferior ad albuminis , & reliquarum partium ,
feu totius Ovi generationem lubftituitur , ut fenfu patet :
In fupemo enim nil aliud , quam vitellorum multitudo,
in interno vero totum perfedum Ovum continetur.
Ariftotclem autem nullam habuiflc notitiam fecundi me-
morat? uteri, patetex veriu6.Jebtft.amm.cap. i. po-
litis, ubi habet. Concipit ftemina , quaicojerit, Ovum
lupcrius ad feptum tranfvcrfum ; quod Ovum primi mi-
nutum , & candidum cernitur , mox rubrum , cruen-
tumqui: deinde increfcens luteum, & flavum efficitur
totum. Jam amplius auflura difeernitur . ita ut intus pars
lutea fit, foris candida ambiat , ubi perfedum eft, ab-
folvitur, atque exit putamine, dum paritur , molli, fed
protinus durefeente , quibufeunque emergit portionibus.
Idem elicitur ex primo Jegett. amm. eap. j. ubi uterum
avibus omnibus juxta feptum rranfverfum poficum effe
affirmat. Idem multis in locis clanis. Exquibus Arifto-
telis verbis liquet, ipfum totum Ovum perfici fuperius
in vitellario voluifle, fed portea vitellum ab albumine
difeerni. At fenfus teftatur , duplicem efle uterum , &
alium efle vitelli generationis locum, alium albuminis,
uti infra exadifis dicetur. Igitur levi negotio una utero-
rumjBio, qux conceptui dicitur, Si Ovi generatio nun-

t Pullo. 169

cupatnr . inventa jam i nobis eft. Sed non eft hxefola
uterorum fundio, ut patet; fed ea quoque adnotatur,
& enumeratur > nimirum Ovi augmentum , quod Ovo fta-
tim genito fuccedit, quoufque perfedum efficiatur , &
juftam magnitudinem adipilcatur. Etenim Gallina non
prhis naturaliter Ovum parit, quam perfedum fefhim,
« congruam magnitudinem adeptum. Igitur uterorum
adio , tum Ovi generatio , tum augmentum eft ; aug-
mentum autem nutritionem fupponit, & includit, ue
patet.

Sed cum generatio omnis i duobus perficiatur, vide-
licet opifice, & materia, quo modo in laiftis concretio-
ne , lac ipfum ut dicebat Ariftot. materia eft , herba:
ver6 fuccus , feu coagulum , quod infpilISndi v/ra ha-
bet , rationem agentis obtinet ; jam de utroque agen-
dum eft. Agens in ovorum procreatione nil alitari eft ,
quam inftrumenta, feuorganapropofita, nimirum du-
plex uterus, materia ver6 nulla alia , quam fanguis. Et-
enim fanguis is eft , ex quo non modo ovum , fed quod-
cunque feri in animali corpore , boni gratia , fit , re-
fultar.

Non Igitur mireris, fi ad hujufmodi uteros membra-
nofbs, frigidos, tenues, & fua natura exangues , quz
partes communiter peni fine venis confpiciuntur , fan-
guinem copiofilliraum per fuura mefenterium , per fimi-
litudinem quandam appellatum, pernumerofa, amplif-
fimaque vafa tradudum confpicias. Porro hic fanguis i
proprietate fubftantia: duorum uterorum alteratus, Sc
immutatus, tandem in ovum evadit , & migrat, diverfu
tamen modo. Nam in vitellorum ovario , vitelli tantum
rocreantur, qui colore inter flavum, & pallidum con-
ant : quique temperie a fanguine parumper diftant,
& parum abeft , quin totus vitellus (anguis fit ; Unde
^Iviccnna non fine ratione tantum nutrire, quantum pon-
derat , dixit. Ideoque veriliinilc eft , i puriilimo , tem-
peratoque fanguine vitellum generationem fuam efle ad-
eptum exiftimare , qui potius qpneretus fanguis fit,
quam pleni concodus. Etenim inollif Iimus vitellus cft,
«q >li fluidus, ut fanguis; colore flavus, ferique ru-
beus, ut fanguis, temperatiflimus , ut fanguis.

Dixi autem , vitellum magis concretum efle fangui-
nem, quam pleni concodum, propter eam rationem,
quod rurfus in Sanguinem migrare vitellum oportet in
Pulli r.utntione , & augmento ; quod fieri utique non
pollet, fi vitellus per calorem infignem , completam di-
verfc forma abfolutionem fuiflet adeptus. Albumen au-
tem & ipfum ex fanguine conflat fimiliter a propofitis
venis at trado , fed alterato, immutatoque in albuminis
formam a fubftantia: proprietate fecundi uteri , cujus ge-
neratio ex frigidiori , pituitofaque fanguinis portione bc ,
quam ideo non eft difficile per ulteriorem concodionern
rurfus in fanguinem migrare , uti paulb poft in ufibu»
audietis. Sed in hoc fecundo pennati utero non modo
ovi albumen gignitur, fed reliqua: etiam ovi partes pro-
creantur.

Sunt autem pr inferni duo corpora grandini fimilia ;
unde ,$«'*«£• , ab Jdrtft. 6. Jc kift. amm. eap. i. appellan-
tur, qua alba funt, nodofa, concreta, lucidi tatis cujus
quam non expertia , ut grando, qmequ£ in albumir.e
quidem degunt , fed ovi vitello magis quim albumini
adharrefeunt , & ejus membrana: appenduntur. Sunt
vero d««, altera & minor in acuta ovi parte

Y confi-

170 De Ovo

eonfiftens; */f*ra in latiore, &obtufa, qui major eft,
& longior ex duobus > tribofque nodis quafi grandinis
globulis , granifque conflata, qui in fecundo hoc utero
Ratim, ac vitellus illuc pervenit, excrafliore fanguinis
portione ab uteri fubftantia gignitur.

Deinde in hoc inferno utero dm membrana procrean-
tur totum ovum obvolventes, quarum una exterior eft
durior, denfior, & fortior , cortici proxima ; altera in-
terior , mollior humorcscontingens.

Poftremum , quod in ovo generatur , eft putamen , feu
rertex , operculum fcilicet extenits pofitum , durum ,
frangibile , candidum, denfum, ex magis adhuc crafla, pi-
tuitofa fanguinis parte , genitum.

Vcrifimile autem eft, varia lue corpora, videlicet
chalazas , albumen , membranas , & corticem non mod6
ex vatio fanguine procreari , qui per majorem , mino-
remque craintiem differat ; fed etiam variam nteri par-
tem habere conftitutam, ac delimatam : propter quam
caufam hic fecuniut utenu commodi in trer partes poteft
diflingui, licit continuus per totam ejus longitudinem
fit, principium, medium, & finem : omitto nunc in-
fundibulum , quod membranofum cum fit , tenuillimum ,
& venis vaauum , ideo uteri nomine dignari non debet ,
propterea infundibulum appellatum elt, quamvis utero
continuatum fit. Principium igitur Iccundi uteri fit , ubi
uterus propria donatur fubftamia crafliorc, albidiore.
& venis referta , qua; infundibulo continuatur , ubi cha-
Iazi efficiuntur, & primo quidem in obtula ovi vitelli
parte neduntur , inde in acuta. Huic fuccedit^vwwJa
uteri cari media , amplior , longior , & fpiris convoluta ,
plicilquc intus referta, ubi albumen gignitur, & circa
vitellum obducitur.

Hanc ultimi) tertia uteri parr fcquitur, fed in prima
liujus partis regione, ovi dux membrani generantur :
in fecunda, & poftrcma cortex , qui, ut par eft. primo
mollis, inde durus efficitur.

Fieri autem in hc* fecundo utero omnia jam memo-
rata corpora confirmari poteft , per exiguum ovum, qua-
druplo citeris minus, quod vulgus putat cfle ultimum
gallinarum, cum jam centum ova gallina pepererit , &
emiferit, (unde eentemno vulgo dicitur, & a rufticis
Jijpcrfo ) quod fine vitello eft .habet tamen caxcra, ut
chatazos, albumen, membranas, & corticem; Verifi-
mile enim eft, tunc generari, cum vitelli omnes jam in
ova migrarunt, neque amplius in vitellario aliquis fu-
pereft vitellus, qui in ovum evadere poflit : ex altera
tamen parte , albuminis adhuc modicum fupcreft- Ex
hoc enim modico credibile eft , ovulum propofirum
creari , & quod in medio rotundum corpus prarfiefcrt
vitellum > fixi tamen eft ex albuminis fiibltantia confla-
tum ; quod non inepti effictum ovulum appellari po-
teft.

Quo loco ignorare non oportet ovum vulgo centeni-
tiuiu appellatum duplex reperiri, alterum fine vitello,
& boc vericcnteninum dicitur , over Jifperfo, quod eft
ultimum a gallina emiflura , cum quo gallina omnino
celTat eo anni tempore ab ovis pariendis ; alterum eft fi-
militer piifilluin ovum quod vitellum habet, & non eft
ultimum a gallina editum , fed intermedium eft , & poft
illud gallina adhuc lequitur Ova parere julli magnitudi-
nis, ficuti antea ; fed deficit in magnitudine propter di-
minutam facultatem vcgctalcm , ficuti accidit perfico &

:t Pujuo.

aliis plantis , qui modo quidem plurima juft* magnitu-
dinis ; nonnulla autem perpulilla efficiuntur , & rema-
nent.

Jam igitur liquet, quomodo vitellus , albumen, cha-
lazi , membrana; , ec putamen ovi generentur : fed
age nunc quo ordine fpm generentur , tum perficiantur
ovi parte / ligill.it im repetamus. l^ttUi primo in vitello-
rum orario, feu racemo minimi, ut finapis, miliique
granum expullulant; inde majores, grandiorefque , &
denique aa juft.im magnitudinem perdu&i , a proprio-
pedunculo , membranaque ab ipfo produ&a , feparanrur,
caduntque in infundibulum ; & ab eo in fecundi utefl
principium devoluti, atquein prima fpira detenti , cha-
hz*f acquirunt. (Qiiodperfuadet, quia chalazi vitello
valdi ne&untur. ) Inde lenfim defeendentes dum per fe-
cundi uteri fpiras Volutantur , jam undique albumen »
quod in internis plicis refervatur, illis apponitur, ad-
hirefcit , & quodammodo incruftatur ; • Nam hoc modo
fieri albuminis circa vitellum appofitionem > & applica-
tionem , adharentiamve , orum co&um durum , indi-
cioeft; in quo ejufmodi laminas, feu orbes, feucruftat
apparere omnibus patet.

Albumen igitur circa vitellum obduci in mediis fpiris ,
medioque utero cralliore verifimile eft , dum fcilicet fen-
fim vitellus jier fpiras volutatus defeendit : & quia per
prius &. pofterius generatur, & Opponitur , fit ut quod
priore loco apponitur craillus, quod verd pofteriiis , li-
quidius cxiftat. Neque dubites , quomodo albuminis
tanta copia in plicis jam fuppetat, utproovipcrfeSio-
ne fulficiat, quoniam fimilequid hic accidit, ac in ven-
triculo; Si. n. hic plus chyli facit, quam Iit pro fui nu-
tritione ex ufu , & reliquum tanquam fuperfluum a f»
ablegat, cum tamen toti corpori utile fit: ita fecundus
hic uterus propter venas pl ures, & quam fui moli con-
veniat majores , quas excipit, copiolius quoque , quam
fui naturi competat alimentum conficit, acnuparat,
ut puta albumen,- quo abunde feturatus, quod reliquum,
eft, quando multum, &copiofumeft, ut fenfu natet ,
ibidem deponit , atque in plicis refervat, ut vitelloco-
piofum femper fuggeratur albumen, quod revera utero
fuperfluum eft, quamvis fit pro ovi generatione utilifli-
mjim. Ubi autem jam albuminis jufta quantitas ovo por-
re&a eft , quod in ultima fpira contingit , tunc natura
membranas homores obvolventes , continentefque creat,
primoque interiorem molliorem , tenuioremque j mox
illi proximam crafliorem . & firmiorem defuper impo-
nit ; ultimo cortice obducit. Atque hoc modo ovum ;
& omnes ejus partes generari in utroque utero rationi
confcntaneum eft: hicque una eft prima, & prxeipua
pennati uterorum aSio. Sed quia ca lege ovum gene-
ratur , ut adaugeatur , & perficiatur , qui a&iones
uterorum pridiSorum funt quoque proprii , & prO-
pofitam ftatim confequencor , de his quoque agendum
eft.

Quomodo autem incrementum fufeipiat ovum , dubium,
.admodum eft. Idcirco Jure ab ^ri/lot.f. degen.amm.
cap.u quiritur quomodo ovum in utero augeatur fimul'
ac nutriatur cum neque ut animalii per umbilicum , ci-
bum capiat, cum umbilicum non habeat : neque ut ver-
mes adaugeatur : cumque exeat ovum integrum cum
molli cortice , & membranis, neque in ipfo appareat
aliquispoius, perquem nutriri , & augeri poilit , neque

aliquid,.

De Ovo i

aliquid, Quod utero adhxrcat ; Rcfbondet vero addic
in ovis, oum mollibus membranis obvolvuntur , cana-
lem umbilicalem in acuta ovi parte , ubi ovi principium
eft, per quem augetur. Id quod probat ex cjeditiis in-
choatis ovis.

Nam ubi avis aut madcfada, aut inalgens ejecit, cruen-
tum adhuc cernitur intusovum , habens libi annexam ap-
pendiculam umbilicalem. Sed cum Ariftot. duo dicat ;
alterum qubd ovi principium in parte acuta Iit altiilimum
alterum quod ibi iit appendicula umbilicalis, qua ovum
augetur : nos tamen neutrum ede verum obiervamus.
Neque enim ovi principiumeilacutaejuspars, fcd po-
tius obtufa, in acuta autem qua parte pullus neque ge-
neratur, uti fuo loco demonit rabitur : neque praterea
in membranis, multoque minus in cortice aliquid appen-
ditur quod alimentum deferat intus inovum ; imino quod
majus adhuc eft, neque etiam poteftqnicquam adede,
quod ab utero ad ovum perveniat , autnftula, aut cana-
lis , aut vena , aut porus , quod ovum utero jungat ,
quo nutriatur, & adaugeatur. Nam cum audio ovi mo-
tui locali conjungatur, & ei quidem longillimo , qui fit
deorfum a pulmonibus ad podicem ufque , atque is qui-
dem non reda & brevifiima linea , fed per multas fpiras ,
& circumvolutiones elficiatur , quomodo poterit appen-
dicula umbilicalis ovo, & utero nedi in tam longo , &
fiexuofo tradu? & cui uteri parti' aut quomodo volu-
tari ovum, aut defeendere ad podicem appendicula; ap-
penfum ? fed forti caufa erroris Ariftot. fuit , qu6d falso
exidimaverat , ovum refoondere femini , & frudui plan-
tarum, qui retro habet fiium principium ad ramum, cui
appenditur. Quod verti in confirmatione fua alfumitur ,
e|edum ovum appendiculam habere probabile eft : pro-
pterea quod ejiamr ovum violenter, & ejicitur, cum
nondum eft perfedum ; fed vitellus violenter abrumpi-
tur a fuo pediculo . ita tamen , ut pediculus fit vitello
appenfus i in quo cafu appendicula vifitur, & fanguis,
ne<)uc poteft perfici vitellus abruptus cum fua appendi-
cula. quia non odiimit ampliis albumen, cum non volu-
tetur.

Qua- cum ita fint, alio motio dubium diluendum eft
dicendo, orum augeri dupliciter, prout duplex eft ute-
rus, fuperior, & inferior; & ovi fubftantia duplex, vi-
tellus, & albumen, (cum albumir.e enumerantur quo-
que Chalazii- , membrana; , & cortex > quE eandem iub-
eunt rationem cum albumine : Nam h*c omnia tum
fua natura alba , & frigida lunt, tum ab eodem fanguir.e
pituitofo fada ■ tum in eodem genita utero ) & vero fci-
licet augmento, &non vero, quod per juxta pofitio-
cem fit.

Vero augmento adaugetur viteSm . non vero albu-
men. Vitenus enim adaugetur (anguine, quiadipfum
porrigitur, dum adhuc vitcllario , leu racemo appendi-
tur, per veras, quE i mefbmitrio per pedunculum fur-
fum ad vitellum porriguntur, & per membranam k pe-
diolo in vitellum porredam , qua: plena venarum eft:
Et hic s itellus appendiculam habet umbilicalem , quam
j. ie geot.anim. cap. u tt\ot i/tfmmihi appel-
lat , videlicet pedufculum . & venam quoque umbilica-
lem, qUE per pedunculum fertur : quanquam forti Iiec
non efl appendicula , quam Ariftot. umbilic.-dem appel-
lat, quod eam non in vitello; fed ad ovi extimam mem-
branam pofuerit, ubi, utididumeft, neque eft, ne-

T P U L L O. 17 1

que efliyioteft. Igitur vitellus vero adaugetur augmen-
to, quoa per venas, (anguine, Scnutritionc comple-
tur , quE omnia proculdubio vitellum fenfim adaugent
vero augmento, quod fit priftina continuitate, folidita-
teque vitelli corporis fervat) , donec ad juftam pervene-
rit magnitudinem : quo tempore relaxatur, refolvitur-
que prxdida membrana a vitello , 8c vitellus tum ih fe-
cundum uterum cadit. In hoc utero dum degit, cum in
fuo racemo jam juftum incrementum Iit adeptus, ndn
amplius adaugetur : nifi forti modicum quid ex eo, quod
in exiguis propriE vitelli tunicx venis remanfit. Sed re-
volvitur albumine , prius Chalazis admiflis.

^ilbumcn autem alio modo adaugetur, Staccrcfcit,
ae vitellus. Etenim non per venas, neque per nutritio-
nem , ut vitellus, incrementum* fulcipit : fed per juxw
politionem vitello adliErelcit. Dum enim vitellus per
fecundum uterum devolvirur , ac fenfim volutatur , (en-
fim quoque fubinde fulcipit albuminis portionem ibi ge-
nitam , paratanique ut circa vitellum apponatur , donec
medias Ipiras vitellus prEtergreflus , & ad ultimam de-
volutus una cum ovi albumine circumduco etiam mem-
branis obvolvitur, & corticem aflumit. C«r verri natura
voluerit , ovum pjrtim adaugeri vero , ut in vitello , par-
tit» appofitivo augmento , ut in albumine ; nulla alia ra-
tio eft , mea lententia , nifi quia natura in albuminis
augmento, non potuit appendiculam umbilicalem con-
ftitucre , & venam ovo appendere , quam tamen ori
membranE appenfam Ariftot. pofuit. Ratio quod non
appendatur vena , & vero augmento augeri non poffit
reliqua ovi pars, ficuti vitellus, noneftalia, meo ju-
dicio, nifi quia ; cum tot partes, & tam variE in hae
fecunda ovi parte gignantur, chalazx, albumen, mem-
brana: duae invicem aiftindae , & inter fe varia: , & cortex
ab omnibus diverfus ; & variE uteri partes , forteque
etiam proprietates requirantur , & longum etiam fpa-
tium • non poterat appendicula conftitui, quE tam lon-
ga effer, ut fufficeret , & ovum utero conjungeret, pro-
pter tradus longitudinem , quem ovum facit per hunc
fecundum uterum : vitellus autem vero augmento adau-
getur, ideo fixus eft, non vagus, Iblutus, &liber,&
mobilis , ut albumen ; & habet appendiculam , & ve-
nam umbilicalem , qualem non habet albumen , quod fo-
latum, & liberum, mobilcqueeft- H*c eft ratio incre-
menti, &abfolutionisipliusovi, mea lententia.

Ad Ariftot. de ejedis ovis dico, fanguinem in iisdun-
taxat in vitello apparere , & contineri, ut fcnfu patet;
quem exiftimandum eft extra venas effufuro propter ca-
fum , aut idum . aut aliam caufam , cum immaturi vi-
tellus a fua membrana denudatus > leparatufquc fit.
Ideoque vitellus cruentus apparet , non autem albu-
men.

Ultimo loco de ovi cortice dubitandum ex Ariftot. $ft.
Etenim tyirijiot. 6- de htfi. an. cap. 1. (J primo deg it, an.
cap. i. & cum eo Pii». hb. 10. cap. jt. dicit, corticem
non intus gigni, fed cum ovuro editum eft: atque prout
exit, ita ab aere externo obdurari , calore externo eva-
porante humore r». Sed ego oculata fide non feroel , fed
iterum, ac Ik-pms teftor, ovum duro cortice obdudum
intus reperifle, antequam cxiflc. Quod fi quis occurrat,
in gallina emortua ovum a frigiditate emortui corporis
obdurari , fimili modo , ac dum exit ab adrisfrigidocon-
tadu obduratur, ut dicit 'u/trifiot. t.deren.antm.cap. t.

Y 1 Huic

172

De Ovo

Huic facili refpondetur , fic in viva gallina ovum duro
cortice donatum non difficulter exteriis perfatiri : id
quod mulieres quotidie experiuntur , dum extri abdo-
inen digitis ovi nuntiem pertentant, ut cognofcant , an
gallina mox fit editura ovum, nccni; cognofcuntque id
exafW, etiamli ovi duritiem, per mollia corpora fuper-
pofita, nimirum ajjdomen pertra&cnt. Audivi tamen a
mulieribus fide dignis, non efle ex toto a veritate alie-
num, ovorum corticem in exitu ab n4re obdurari , qui
lertum quendam liumorem exeunti ovi circumfufum 4
reftigioexliccet, fic cortici nondum exa&4 duro appo-
nat, & induret, id quod fer4 extemplo fit ut dicit A-
riftot. Quod fcr4 non credrdiflcm , nifi ut dixi a fide
dignis mulieribus accepiflem , atque ego ipfe tandem
experientia id comproljaflcm.

Nec vero eo inficias, eodem loco, fcilicet prop4 po-
dicem a me quoque ovum aliquando inventum efle puta-
mine deflitutum , fed tamen ambabus obvolutum mem-
branis: quod interdum etiam gallina:, lic4t rarius, e-
tnittere folent. In hac igitur oiHicultate , diu verfabar
ineaopinione, verum non efle, ovum tunc corticem,
& duritiem contrahere , cum excluditur ; primo , ouia ,
•t dixi, jam invenitur ovum intus duro cortice dona-
tum: deinde fi cortex, obduratum operculum, five in-
tegumentum eft feparatum , & per fe , & i duabus reli-
quis diftin&um membranis , quomodo momento tem-
poris generari poterit t Prxterea membranam jam fa-
4fam contrahere momento temporis durittem , durum
omnino cft : inluper cum gallina ovurrt fine cortice pa-
rit, jam membrana mollis lertatur , nequaquam obdu-
catur.

Neque vero ^Ariftot. j. Jegen anim. cap. i. ratio , qua
probat , ovum ex utero molle exire , multum negocii
thceflcb.it. Latet nos primiS membranam mollem id
•fle, quod poftremitefta eflicitu r : perfe&o enim ovo,
durum ac rigidum evadit, itamodic4, utexeatadhuc
tnolle : dolorem enim moveret , ait Ariilot , uifi ita exi-
ret: egreflum, flatim refrigeratum duratur, evaporato
humore quamprimum , qui exiguus ineft , rcli&aquc
portione terrena, h*c Anftot. Ad hanc enim non dif-
ficulter refpondebam prim6 experientia , au* common-
ftrabat, ovum cum auro cortice exire : deinde ratione

au* experientia: allipulabatur. Nam fi exlong4angu-
iore via exit fretus ex utero mulieris , infignismagnitu-
dinis, cur non potent quoque ovum cum duro cortice
ex gallina exire f prmfertim cum uterus fit membrano-
fus, & valde extenlibilis, & foramen, quod ad podi-
cem eft, fit amplum fatis, propter quas caufas dolorem
In exitu inferre effatu dignum minime potefl. Unde
Cametii non faci!4exit, ahoqui pallim fuo pondere exi-
ret, I*p4que irnperfe&um, neque fine aliqua exit mo-
leflia • tamen dolorem narerealicu jus momenti credibi-
le non eft , indido , quod cantat ab emiflb ovo galhna.

H*c ut dixi , ira probabiliter diu fuftinebam , quia
tamen ratio omnis quiefcat oportet , ubi experientia re-
fragatur : Ideo concedo quoque ego, ovum cortice ob-
duftum, 8t confli turionem inter molle & durum ade-
ptum, jam in exitu flatim impenfifis obdurari ; confcre-
icente circa putamen 4 vefligio, propter humoris eva-
porationem, ut ait Ariilot. , vifcofii ac tenaci quadam
Bumiditate : cum qua madcfccns in tota fuperficicovum
«fatur, & recenti cortici adkacfccnsexliccatur, ob-

T P U L t O.

duraturqoe frigido ambiente non nihil interea conferen-
te. Id quod facile intueberis , fi gallinam domefticam
domi habueris, ficorum ei in exitu dextre manu arri-
pueris.

Supereftnunc, ut Je utilitate aSiami, hoeeftni ge-
nrrationit , aliquid in medium adducamus , feu cu/ut gra-
ti j in primatu . CJ nonnuliut ahit firmat ia flatu per na
perficiatur , explicemus. Ariftot. , Sc cum eo Plinius
quinque fcr4 animalium genera enumerant ovum patien-
tia , 6c ex ovo generationem fuam adepta , videlicet
pennata omnia: tum qua: ferpunt, tumtefludines, la-
certas , 8c alia quadrupedia propemodum reptantia :
itera pileet: item qu* pulillo funt corpore , ut forrflic*.
H*c enim omnia foetus formationem ex ovo obtinue-
runt , quorum omnium ratio, feu utilitas neque una,
neque vulgaris eft. Nam pennata ob eam caufam ex
ovo pariunt , tum qu6d foetus vivus in iis volantibus pon-
dus ingereret , tum quod excrementa foetus uni cum
fcetu fluftuarcnt huc atque illuc dimota > ficque vola-
tum i pracipuam pennatorum a&ioncm , omnino aut
impedirent, aut difficiliorem redderent, ideoque neque
vefica , neque ventriculus , ut qu* impensi implean-
tur, & fluitent, neque tcftes decidui , icd intus omni-
no politi : neque pulmones penduli , fed coftis annexi
in avibus conlpiciuntur : quin neque pulmones lobos ob-
tinent, neque fort4 jecur in lobos fimiliterdivifum eft,
quod ita oendula evaderent vifcera. In fumma omne de-
ciduum fluftuans, mobile, librans, aut pondere gra-
vans , natura in volucram fabrica devitavit.

Excipitur tamen vcfpertilio, qui ut exiyirifitt. f.Ja
hifl. anim. cap. i. elicitur fic Plinio /<4. io- cap. 6 1, vi-
vum parit fretum , fic volatile animal eft. Solvitur ex.
Ariftot. quod vefpei tilio partim volatile, 6c bipes, par-
tim quadrupes, fic terrcftre animal eft , vel potius, di-
cendum eft , utramque naturam mancam lialiet , quo-
niam ficuti bipes mutilatum eft, ita truncatum quadru-
pes eft , quamvis dentes habeat. Jam ver6 qua: Jerpunt ,
reptatuque moventur ; fic ipfa quoque ova pariunt . quod
ferpendo , fic reptando , terramque contingendo , &
affricando, fretos, fi intus detentus augeretur, non dif-
ficulter 1 .ederetur , vipera tamen excipitur , qu* tum
ova, tum vivos edit fretus, fic intra fe parit , ficfimili-
ter i cartilaginei pifcesait Ariftoteles.

Praeterea Ojl uJmsi ova edunt, quod fretus intus in
ipfis augeri non p 'flet ; propter tcfta: duritiem. 8c rigidi-
tatem undique ipfa obducentem.

Item piftct ova edunt , atque ea foliscalori exponunt,
ob eam caufam, ut mas femen in eainfpergat, Scfae-
eunda reddat, cum ad coitum non fint idonei, ideoque
ut dicit islriftol. i. Je gen. anim. cap. 6. fele incurrente»
attingunt, abfolvunturque ocyflimi. Alia quoque caufa
eft , qu6d pifces parere multitudinem fretuum nume-
rofam debeant j idcircb non intus capiunt, fed externi»
per ova pariunt. Excipitur pifeis canis vulgo , Vcnetii*
Afiarius, qui tum oviparus, tum viviparas eft ; pro-
pterea quod hic cartilagineus eft, fic frigidus, atque hu-
midus;, ficob frigiditatem mollitiem, fic humiditatem
molle generat ovum , quod molle exiftens fi extra pa-
reret , pareret propter fuam mollitiem , ait ^n/ict. t.
Jegrn. anim. cap. i o. C? 1 1 . quo fit , ut intra fe vivum ge-
neret, atque hac ratione pictim oviparus, partim vivi-
parus fit :

fUtimb,

D t Ovo

Ultimb fbmicn , &qu* corporum parvitate prxditt
funt , ova pariant tum propter eorum corporis exiguita-,
tem animal intra fe continere, & augere non potentem ,•
tum propter fretuum multitudinem , & numerofam ea-
rundem fobolem. Sed jam uteri pennatorum utilitates
recenfeamus.

c a p. nr.

De Pemtutoriem Vieri

UTirt pinnatorum, uti etiam cetero-
rum, intui funt propter rationem ab A rifl. ad-
dudatn; Nam cum utero contineatur quod gi-
gnitur, idquecuftodiam, operimentum, &conco«dio-
nemdefideret, hac ratione uteri , &vulv.e omnium in-
tus funt dicebat Ariflot. locus enim exterior corporis Sc
frigidus efl , & offenfioni expofitus.

Duplex t ft autem utenu pennjtorum , quoniam duplex
fubflantia concurrit ad ovi conflitutionem , quarum pror-
fus altera alteri diflimilis eft , immofibi ipfi etiam con-
traria , calida, f. & frigida ; videlicet vitellus , & albu-
men, & cetera albuminis temperiem fequentia , ut cor-
tex , membrana; chalazx non poterat natura in uno ute-
ro contraria corpora conflituere. Efle autem contraria
vitellum , & albumen etiam ^Iriftot. 6. Je kijl. umm.
ttp. t. prodidit, liis verbis. Naturam, vitellus ovi, &
albumen habent contrariam non rantJim colore, verum
etiam virtute. Vitellus enim fpiflatur frigore, albumen
ron , fed amplius humet : contra , albumen fpiflatur
igne, vitellus non; fed mollis perfiflit, nifi peruratur ,
magiique in aqua fervente , quim ad ignem cogitur , at-
que induratur : •

Horum porro uterorum ulter fupenor , ulter inferior
eft ,. quoniam d lateribus in plano arabo poni haud qua-
quam poterant ; propter ventriculum , inteflina, renes,
& alia ea parte collocata organa.

Cxterum fuperior utenu vitellorum eft , optima ratio-
ne : calida; enim parti, & leviori, ut vitello, fuperior
locus magis conveniebat : contra frigida: , & pondero-
fx, inferior. Rurfus quod intus in centro, poni priiis,
quod extra , & ad circumferentiam , poftcrlils debet.
Rurfus vitellus ex puriflimo fauguine , tenuioreque con-
flatus , fubltmcm locum occupare a latrina , & excre-
mentorum ficibus diftantem debebar : contra albumen ,
& extera ex eriliore , pituitofioreque fanguine conflata
infernum locum adipifci. Prxtcrea vitelli ovum inchoa-
bant , alb.imen , & extera perficiebant , ut ad exitum ,
videlicet infernum podicem properaret. Ultimi vitelli
fieri nudi, & mollillimi funt, & ad patiendum aptiffi-
mi , propterea in tutilfimo loco funt collocati , qui fub-
limis eft , & ab ode pedoris , & coftis ex omni parte ab
externis injuriis muniti defenfique, ab internorum ver6
contadu , & comprefhone , ut ventriculi , intcflinorura ,
renum, qux infra funt, femoti : contra totum ovum
membranis, duroque cortice coopertum inferiis poni ,
qua etiam parte exitum haberet , decebat , idque propi
excrementorum loca degere nihil officiebat. Prxtcrea
uterus inferior cam totius ovi fit ovarium, merito ma-
jor, & amplior fuperiore eft, qui vitellorum tantim ed
uterus. Superior semulacut uvarum racemum; quoniam,

et Pullo. 173

cum ovorum origo , & promptuarium d vitellis inchoet,
primum vitellorum multitudo paranda erat: qux cum
decidua edet futura in lecundum uterum , nullaalia figu-
ra ei magis conpetebat, quam racemi, fic enim unus vi-
tellus alterum non impedit. Propter hanc caufam vitelli
majores in circuitu funt, & exterius pofiti , & pediculo
appenfi, ut augeri fine ulla ditficulcare, defeendereque
polline, nc ab aliis comprimerentur , vicillimque com-
primerent. Sed qui minores vitelli, eb duriores funt,
ut durities exiguitntetp tueatur. Ad hujufmodi vitello-
rum racemum vala quam plura , Sequam fux moli con-
veniat majora , deducuntur : quoniam racemi corput
non loliim fanguinem trahere pro fui nutritione , fed
etiam longi copiofum pro vitellorum multitudine tum
creanda , tum augenda debebat : ideoque vena cava-,
& magna arteria illi fubjeda efl , & proxima. Efl vi-
tellorum prope modum infinitus numerus in racemo gal-
linarum , tum quia naturx unus , ac nrxctpuus fcopus
efl generationem procurare , ac potius in ea t.ir.quam
naturalillimo opere in fuperfluis abundare, quam defi-
cere in ncceflariis : tum quia fxeundorum ovorum non
omnia fupponuntur, & qux fupponuntur , non omnia
perficiuntur: tum prxtereaquod ejulinodi animalia, 8c
ova in eo genita , cum hominum in cibum magna ex
parte elfent ecdura , ideo plurima gigni conveniebat.
Unde & qux ab his caufis funt remota, pauciora ha-
bent in Racemo lutea. Vitelli autem rotunda figura do-
nati funt, qui facilius defeenderent , & per fecundum
uterum commodi volutarentur , & ex omni parte al-
bumen fufciperer.t.

Utilitates fecundi uteri quodfpedat: cur hic major,
& inferior , & ad excrementorum locum pofitus fuerit
didum jam cflfupra, cum pnmo utero comparatus efl.
Sed longus quoque valJA eft hic inferior uterus, caufti
una efl ; quoniam non unum eorpu9, neque unius ge-
neris, ut folum albumen in hoc utero gignitur, fed quo-
que chalazx, duxque membr3nx, & cortex, quorum
cuique proprium locum, corpufqucaflignarecotifonum
erat. Qaia igitur prout inter fe varia ejufmodi corpora
funt, ita vana fecundi uteri fubfiantix proprietas , pro-
priufque locus requirebatur : merito non modi longum,
fed etiam craditie , inccdii , & fubflantia varium ede
oportuit: varium autem dico, quoad naturam , quam-
vis varium ad fenfum exade non appareat. Altera caufa
efl» quoniam albumen aflumit vitellus, dum fcnlimde-
fcendens fenfim fimul convolvitur per uterum , ubi efl
albumen , quod ibi gignitur , & perpetui piis , miniis ,
prxfens efl. Etenim opinandum efl , perinde huic utero
accidere, ac ventriculo. Utenimhiccumtotiuscorpo-
risnutritionis, & confcrvationis habeat rationem , idei
cibaria plura attrahit , quam fit pro fui nutritione ex
ufu» qui fit, ut multum chyli illi fupeifiuat , qui pollen
toti corpori efl utilis : ita pariter hic uterus ex nume-
rofis venis plus fanguinis trahit , quim (ibi opus fit:
quem in albumen convertens proprium uteri alimen-
tum non tamen totum in ferecondit, &adimilat, fed
multum illi fuperfluit'; quod intus ln utero relinquitur,
ut inibi fervetur, & eo vitellus obvolvatur. Non igitur
mireris , fi in hoc utero perpetui albuminis copia re-
dundet, ac detineatur : cui rei non parum conferunt
tumfpirx, tum earum tranfvcrfqsfitus, &dudus, tum
denique interna: plica: uanfverlx ad vitellum aliquan-
Y j tifper

174 D e O v o

tifper morandum , ni OCyiM defcendens albuminis ad-
hirentiam, & appofitionem auTugiat. Spinetum non
per longitudinem dufti , fed tranfverfi funt . quo in
iefcenfu placidus motus , unifbrmifque vitelli fit. Si
enim furfum , Pc deorfum porre&i fpirxefTent , furfum
quidem tardi, ac difficulter; deorfum verb nimis velo-
citer pondere fuo vitellus moveretur cum ruptionis peri-
cuto. In hoc fecundo utero notare etiam oportet prio*
cipium, medium, & finem. Principio enim fupernoin
membranam tenuem, molliifimamque degenerat , qua:
orificium latius efformat, quali tubulum, aut infundi-
bulum repnefentans , quo vitelli i fua membrana fepa-
rati, & cadentes in fecundiun uterum devolvantur , ac
perveniant, a quo amici excipiantur: ideoque hic tu-
bulus livigatimmus , tamque amplus eft > ut commo-
di fingulo vitello tunc alioqui mollillimo iter pribeat.
Media uteri pars ea eft f qui & a prima , & i poflrcma
differt nonmodifubftantia, fed etiam conformatione ,
fubfrantia quidem, quia in prima, & tertia fimilis feri
fubftartia eft, membranofa, & fibris redis utraque do-
nata : quia prima ad vitellum attrahendum , tertia ad
iter ovo integro pribendum fubflituitur : confbrmatio-
' ne, quia prima infundibulum imitatur: tertia meatum
poti&s anguftnm , quam latum inteftinum refert , & faris
longum, ubi ovum membranas primo , &ultimb corti-
cem contrahit. At media pars, qui albumini generan-
do , & fuppeditando fubdituitur , fuum habet proprium
principium d tine colli infundibuli, quamvis continuum
fit principium , cum infundibuli fine : & ampliflimum
ed principium , utcrufqueamphlfimuslpiris convolutus,
& magnis plicis interius refertiffimus , « albuminis fera-
cidimus, quod vel ipfis oculis confpicitur. Inferihs au-
tem propi podicem vefica ponitut ex eodem corpore
conflata, atque reliquus utens eft: qui ex altera parte
orificium habet , in fundo claufa eft : hanc in indieis gal-
linis, Pc nodris quoque obfervatam continere, &reci-
pere galli femen exidimavimus: quod fuaprifentia, &
mora tum totum hunc uterum , tum etiam ovum fte-
cundum reddat , uti infra exaftius dicetur. Quoniam
vero hic uterus albumini, chalazis, membranis, Pcpu-
tamini gignendo in fingulo ovo comparatus ed , quio-
mnia fanguinem copiofum expofeunt , ideo membrano-
fum corpus venis refertillimum, veluti mefenterium , ad
• Inteftina pofitum , conditutumque eft, quohocpubli-
cum munus fufficienter expleatur ; quod fani corpus du-
plicem pnbet ufum, uti etiam mefenterium inteftinis:
Nam uterum colligat, & ni decidat, prohibet : tum
vero ftragulura fefc vafis omnibus offert.

Ultimo loco, penfitandus ufui eft exitui ovi fecundum
tutiorem f artem. Contrarium enim videri poffet edictan-
dum efle. Nam fi acutior pars egrederetur fenfim mea-
tum dilataret , & viam facilem latiori parti priberet.
Sed cum latior ovi pars, aeponderofior declivem litum
necefTarib cfTct habitura , & materia deorfum vergens
fimul eam partem adauxifTet , Pc ovum exeundi unam
difficultatem qijmibits modis fubire debet; non curavit
natura alteram porius , qq.lm alteram fubiturum ovum
ede, pnfertim cum fcnfim via fine ulla violentia fe di-
latet.

Supereft nunc ovi jam geniti utilitates proponere , &
recenfere. Sed quia yideo omnia feriinovopofitanon
in primis orum , fhfjf&tfi generationem . formationem,

ET P U L t O.

nutritionem, augmentum, Pc tutelam refpleere , Acilii
utilia ede, ejufque gratia comparata , Pcfafta ; unde,
Pc ^yinftot. x. Jegen. amm. cap. i. ovi efTcntiam , ac defi-
nitionem tradens dicebat , ovum ede , cujos ex parte
animal gignitur : reliquum cibus ei, quod gignitureft.
(Nam vitellus, albumen, chalazi omnino aci pulli ge-
nerationem , nutritionem , & augmentum conferunt ,
ut fenfu patet : membrani ver 6 , Pc cortex , etii ad vi-
telli , albuminifque tutelam conferunt , non miniis ta-
men ad pulli quoque tutelam conferre videntur , pri-
terea ovi figura rotunda , oblonga , acuminata , & ob-
tufior, non nifi pulli generationem, & commodum li-
tum refpiciunt ) merito nunc ovi utilitatibus omillis , eas
ad fimis formationis tra&arionem remittemus , quam
exequi in prifentia accingimur , initio ab ovi hiftoria
defumpto.

CAP. I.

Dc Formatione foetus Pennatorum
Ovi Hiftoria.

PE n v at a omnia ex ovo gigni omnibus notum :
quod & fi intra fe pariunt , non tamen intra fe ani-
tn.il gignunt , fed extra , nimirum foras ovo ciniflo.
Sunt nonnulla , qui tum ova , tum fictum intra fe pa-
riunt, unde tum ovipara tum vivipara cenfentur. Talia
funt inter plfces qui ab Ariftotcle cartilaginea appellan-
tur, ut fquatina, raja, canis, feu gallus pifeis. valgo
Veneriis aliarius ; & inter ferpentes vipera. Sed nos
pribs de pullorum formatione, qui extra corpus fit, di-
camus, initio ab ovi hiftoria defumpto: quod non mod&
pulli uterus, & locus eft, fed id eti.bnaquo tota pulU
generatio pendet, quam ovum perficit ut agens, ut ma-
teria, ut inftrumentum , ut locus, Scutalia, liqui con-
currunt.

d pici, omnibus notum i grica voce «•> dcduftum no-
men: led interponitur ut literaeuphonii cauli; ita di-
citur quali Jm .i. folitarium , quia fingularia pariat.
Non enim veluti c.rteri uteri intra fe plures gignunt foe-
tus , ita ovum, quod pulli uterus, «locus eft, plures
fed lingularem quemque parit intra fe pullum.

Quod fi interdum ovum duos obtinens vitellos intra
fe pullum cum quatuor cruribus , duobufque capitibus ,
aut quatuor alis, dc fd genus monflra pariat ; nunquam
tamen duo invicem feparati , ut duo d*ci polfint , pulli
funt, fed unus duntaxat corporis truncus eft, qui duo
capita , quatuor crura , & alia iftiufmodi habet an-
nexa.

Ovorum varii enumerantur differentia ab ^Infttt. C.
Jetift.anim. cap. z. Quas antequam recenfeo, operi-
pretium duxi, utexaiBor fit ovorum varietatis notitia,
afummoquodam principio differentias elieere. Videli-
cet ovum generaliter bifariam fumi , vd proprii, vel

Srii. Ovum proprii JiBurn appello, cui ovidefi-
xAriftot. t.Jebift.aiiim.cap. t. tradita, compe-
tit. Ovum eft, ex cujus parte animal gignatur, reliquum
cibus ei , quod gignitur , eft. Improprii vero JiBum
ovum appello, quod fimiliter ^frlftct. i. Jrgen. amm.
cap. z. ejufJem eap. i .tum ycjp 9. eodem loco definivit,
ex quo toto animal nafeitur . ut finit ora formicarum ,

m.fca-

De Ovo i

mulcaram , aranearum > quorundam papilionum , & alia
id genus pcrpufilla , & minuta admodum ova. Hxc
rijfot. feri perpetuo veritus efl ovi voce nuncupare ; fed
vermiculi nomine ipfa donavit lococitato; ubi ovorum
divilionem afferens dixit i . de Uji. tmm. etp. f. Anima-
lium alia perficere partum , fbrafqui mittere fibifimile,
ut ea , qux animal edunt in lucem : alia nondum expla-
natum , fuanique formam adeptum parere : quorum (an-
guinea ovum pariunt, exanguia vero vermem : &loco
cit. ubi divifionem foetuum animalium ita tradit, In lu-
cem fictu perfefto > aut animal editur, aut ovum, aut
vermis ; & afferens differentiam inter ovum, & vermem,
dixit; Ovum «Re, cujus ex parte animal gignitur , ex
parte veri nutritur : vermem autem , ex quo toto ani-
mal gignitur. Quia tamen vulgo ova dicuntur & ad fen-
fum potiis ova apparent , quilm vermes , propterea
lArifiot. f. dehifi.tmm. etp. 16. ait, Scorpiones terre-
ftres vermiculos ovorum fpecic parere complures , & eis
incubare: Schh. eodem etp. 18. ait, locuftas parere ver-
miculos ovi fpcciem gerentes.

Interdum ^rijiot. 1. de kijl. tnim. etp. 5. cjufmodi
ova vennet immobile* nuncupavit, ubi diftinguens mu-
tuo vermes dixit , aut continuo mobiles cfle , aut immo-
biles : interdum ovi nomini fubftituit femen cartami , aut
milii : ideoque dixit vermem omnia infeda facere', ex-
cepto genere quodam papilionum , quod durum quid-
dam Umilecartamo, id eft cnici femini producit , fed in-
tus fluidum : xx paulo poft de generatione papilionum
ex erucis ira fcrioit ; Nafcuntur papiliones ex erucis,
erucx ex virentibus foliis, maximique ex braffica. Pri-
mum minus quid milio confiftit in folio; moxvermiculi
inde contrahuntur, & accrefcunt : tum intra triduum
eruere effonnautur ; inde rupto putamine papiliones
exeunt.

Tandem non dubitavit {. deUJl.tnim. eap. 18.
ti eap. 19. CJ etp. iit iufmcxli etiam ova (impliciter nun-
cupare , & locuftas in rimis fua ova parere dixit : & bru-
chorum foeturam ova appellat: &rurfusait, ^4nflot. 1.
de hi fi, tmm. etp. |. cicadas foeminas i coitu fuaviores
maribus cfle : quippi qux ova candida gultui habeant

trata , ac vermes ovum parere unicolor , & cute molli
ixit: denique fiepius ita loquutuseftGal.quqque. v. dc
comp. med. fec. loc. ova araneoium nominat. Igitur
qux improprii ova vulgo dicuntur ab 'rijiot . j . de gea.
tmm. etp. 9. paffim vermiculi appellantur interdum rer-
mictili ovi Jpcciem gerentes , interdum vermiculi immo-
hilcs , nonnunquam Jtmiht etrttmt , aut miho , nonnun-
quam (impliciter ovt. Revera autem & ova , & vermes
ea poflumus nominare : propterea, qu6d Ii ova funt,
param abeft , quin vermes fint , cum pauculo fpatio ver-
mes evadant: Quod fi vermes fint, tamen ova adfen-
fum videntur, quod membrana obvolvantur, ut ova,
cum interea intus vermem habeant , ut dicit sAnJlot. j.
de btji. tmm. etp. 19. de locuftis : quarum vermiculi ter-
ranuadam prxrenui tanqiiam membrana ambiunrur ; qua
diflefea emergunt locuftx , & evolant : & paulo poft.
Hic conftione pera<fta exeunt am illo terreno amiculo
parvx locuftx.

Cxterum hoc loco, ut xquivocatio omnis tollatur,
illud fcire convenit , quod inle&a , qux percoitum gi-
gnunt, feti omnia ut plurimim w pariunt, atque lixc
iu nonnullis in toto generationis curfu , & ferie unica

T P JU L E O. 175

funt, ut in murcis, apibus, vefpis, formicis : in non-
nullis duplicia, ut in erucis, locuftis, fericinis animali-
bus bombicibus, & omnibus, quibus animal non uni-
cam, feri duplam, aut tripam generationem fubit , &in
aliam fpeciem mutatur. Nam fericina animalia primim
ova funt, qux mutantur in vermes, inde vermes juftum
incrementum affccuri fefc in folliculum i fc iplis fabrica-
tum includunt , & evadunt Aureli* gg m *,A< ita ab
Ariftot. diiftx , qux funt feri immobiles : & paulo poft
tertio evadunt papiliones» qui rupto folliculo foras evo-
lant.

I11 iis igitur , quarum trina fuccedit generatio , bina
confpiciuntur ova, videlicet prima, ex quibus primo
vermis gignitur ; & fecunda , in qux poftea vehiti in
folliculos fefe includunt.

Sunt praterea nonnulla ova unica quidem, fed tamen
qux prima, feu primogenia non funt, hoccft i princi-
pio non apparent: fed poftea, ut funt erucx illx , qux
ponti naturx oriuntur , qux a principio vermiculi funt •
pofted auftx, & erucx fodat fc fe in folliculum inclu-
dunt , qui ovi fpeciem refert. Nullum horum proprii
ovum appellavit ^Anjiot. y degen. tmm. etp. 9. led ver-
mem; tamen ab ovi fpecie ambo ova dixit, hoceft, &
unica, & duplicia pluribus in locis. Nam deprimo ovo
ait , quod erucx, « foetus aranearum , & complurium
aliorum primordia effc videntur ova , quod propter fi-
gurx orbiculatam fpeciem ova appareant , & locullas in
rimis lua ova parere afferam De fecundo autem ovo lo-
co citato degen. an. paulo infra ^Irifiot. 5. dchifi.ti mn.
etp. 18. dicir, omne lioc vermiculi genus, ubi fua. ma-
gnitudinis finem receperit, quafi ovum efficitur : indu-
refeit enim putamen eorum , & tantifper immota red-
duntur, quod in vermiculis apum , & vefpanim, atque
etiam in erucis apertum eft. Quia vero cjufmodi ab A-
riftot. potiis vermes , quam ova dicuntur , idcd fi.bjun-
git caufam, cur non ova, fed vermes appellemur: di-
cens ovum nequaquam figura, aut mollitie, aut duritie
definiendum cfle : etenim funt conceptus nonnullorum
duri , quamvis ■ ovo divcrfi : fed quod totum mutetnr ,
nec ex parte ejus animal gignatur, id vermis eft, ir.quit
Ariftot Et de ovis improprii didis , eorauiquc diffe-
rentiis ha&enus.

At ovt proprii JiBt , quorum ex psrte animal gigni-
tur . & exparre nutrirur, de quibus fermo a nobis po-
tillimum inftinjcnduseft, -Artfior. 1. degen. tmm. etp. r.
divifit mperfeda , & imperfe&a. PafcBt dixit . qux in
utero abfolvuntur , & confummantur : ImperfeBt ver6 ,
qux excluduntur debitam magnitudinem minimi afie-
cuta, fed extra poftea adaugentur, ntpifciumora , &
cruftatoram, mollium. Nos in prxfcntia : aliis poft-
habitis, de perfcBit qgemus : quorum ditferentin defu-
muntur a colore, figura, magnitudine, duritie, & mol-
litie, facunditate, & id genus aliis, ^/i Colore , nuia
alia alba funt, ut bona eorum pars, videlicet columba-
rum, Gallinarum, ut ait -/trifitt. 6tdehijl. tmm. etp. 1.
loco citato: aha alterius coloris, videlicet pallida,

£xci ut paluftrium : aut rubicunda ut tinnunculi : &
x vel unius coloris funt, ut jam propofita; vel macu-
lata , aut punfbs diftin&a , ut phafianotum , melcagri-
dum.

figurt , quia alia ova funt perfcdi rotunda , ut pi-
fclum; alia oblonga, qux dupliciter adhuc variant alia

enim

176 De Ovo

enim ex altero extremo latiora , crafliora, &obtu(iora,
ex altero acutiora, ut gallinarum ; alia xqualiacx utro-
que extremo funt, ut ferpentum.

Rurfus magnituJiut quoque variant: qu6d alia mini-
mi. ut pifeium , formicarum ; alia parva, ut avlcula-
1 u n » & ferpentum : alia magna , ut gallinarum : alia
raixima, ut anferum, & pavonum : alia perquam ma-
xima , ut (Iruthio cameli > i qoorura putaminibus ferunt
j£’hyopes cafas fuas tegere.

Item digerant ova per mollitiem , & Juritiem : appel-
lo autem dura ova , qu* cortice donantur ; mollia , qua:
eo carert: unde alia fine duro cortice, ut ferpentum;
alia cum ipfo lunt, ut extera : atque hx differenti* ab
exterius pofitis defumuntur.

Rurfus ova inter fc differunt ver et, qua interii/ tJ-
funt : qua ratione ait Ariftot. alia plus lutei, ut paluftria,
alia minushabent , ut alia.

Potilfima autem ovorum differentia (ni fallor) defu-
mitur ab ovi fiecunJitatc , fecundum quam alia irrita
funt , alia foecunda. Potiffimam autem hanc efle diffe-
rentiam ex eo patet , quod his imprimis funt nomina
propria indita , qualia funt ova fubventanca , Zephyria ,
canicularia, urina, hypenemia, fynofira. Ovumjuhven-
t ancum , & irritum latinis, inflat, veri) 6. Je hifitr.
tnim. cap. 1. muitnUt, & , Platoni

Aphrociifco Hi eam ita dicitur , quod vento conce-
ptum fit, i quo gigni nihil pcrteft. Antiqui enim opina-
bantur ovum vento concipi pofle , propterea quod tunc
ova gignunt pennata , cum lingulares quidam venti flant :
inter qaos^cjriilot.6. Jehijl.amm. ctp. 1. voluit, prx-
cipuum efle Zephyrum ; unde Zephyri t ova appellata
quoque funt : eo quod , ut dicit Ariftot. verno tempore
aves flatus illos foecundos ex Favonio feu Zephyro reci-
pere videantur. Utrum autem aut per os, aut per vul-
vam , aut per totius corporis poros , aves favonium re-
cipiant > non ita liquet. Neque mirandum , prifeos cre-
didifle, ova k vento quopiam generari, cum quoque in
Hifpania, hoc eft Lufitania ex vento equas concipere,
& tres annos tantum vivere Varro teftetur 1. de re rufti-
ca, & Virg. ). Georgicorum. Subdit Ariftot. idem fieri,
hoc eft generari ova lubventanea, fcu Zephyria fi digito
in genitale palpetur. Ova hxc Jirifiot.6. Je hifl. anim.
cjp . t. ftcricia , & minora , ac miniis jucundi faporis , &
magis humida, quam ea, qu* ftecunda gignuntur , fed
plura numero efle ait. Ova quoque grxee appellantur
ivtif&i id eft Jpontanca , quod fponte oriantur , id eft
fine femine , & utero. Ultimi dicuntur ova 1 mna , &
Jyrufirt, qu* a grammaticis cum praxli&is confundun-
tur propter etymon , quod uros ventum fignificet : fcd
diverfa funt, ut ex Plinio, & ^4riJlot%f. a e gen. tnim.
ctp. 1. patet, qui ait, efle ova depravata, vitello cor-
rupto, & diffiifo, eo modo , quo vinum reflate fxce
fubverfa corrumpitur. Pinum Iit. 10. cap. s R. autem uri-
na ova dicit efle ex incubatipnederelifta, & idem habet
*/4ri/lot. 6. Jc hijl. mwn. ctp. 4 .

H is de ovorum differentiis ita exploratis jam ovi com-
pofitionem aggrediamur. Componitur ovum ex vitet t ,
tlhumme , chtltzv Jutlit, trthui tncmhranu , videlicet
una vitelli propria , duabus totius ovi communibus , de-
mum conice quibus duo addenda funt , qu* veri ovi
partibus annumerari non pofliint : Alterum eft quxdam
exigua cavit m in obtuligre ovi parte intus propi putt-

5 T P U L t O.

men effbrmata ; Alterum perexiguum , albumque veft}.
gium quafi rotunda cicatricula , vitelli fuperficiei adnata.
Quorum omnium hiftorii exaftius nobis afferenda eft,
abextemis exordientibus.

Ovi exterius operculum cortex , & Putamen appel-
latur a Plinio : ovi tefta a Quinto Sereno : grreci autem
pluribus vocatur nominibus <<?>«•> Ariftoteli mvigtov

6 *iinp& Hippocrati , xi.ukp Ariftophani ; Aix®-
Anatolio ; qu* omnia nomina teftam duram , & Iqua-
mofam figmficant. Eft enim exterius ovi integumentum
durum, tenue, friabile, porofum, colore vario, ni-
mirum candido, pallido, rubro, maculato, & pundHs
diffindo : videlicet gallinarum , & columbarum candi-
do , paluftrium pallido , tinnunculi rubro , ut minium ,
Phafianorum maculato , pun&fque diffindo , ut ait
Ariftot. 6. Je hift. amm. cap. t. Putamen non omnia ova
fortita funt Etenim ferpentium ova eo deftituuntur, &
gallin* aliquot folent , raro tamen , fine cortice ovum
parere : id quod Ariftot. vitio quopiam evenire feribit ,
ova eunda volucrum duro putamine conflare tradidit.

Putamen quanquam durum eft, non tamen zquallter
in omnibus partibus durum apparet, fed durius ad ovi
principium, & fuperiorem partem eft. Appellat autem
Ariftot. fuperiorem ovi partem , & principium , acutam
ovi partem, qu* pofteriiis exit. Sed harefententia evi-
dentibus confentire non videtur, quia pars obtufior- ovi
principium eft, videlicet pulli principium; nili tbiji A-
riftot. ovi principium diltinguat i pulli principio , aut
codex depravatus fit. Sed u dicamus, Ariftot. errafle ,
ejus error ab eo forti fluxit, quia falsbexiftimavit pro
ovi augmento appendiculam quali umbilicum , acutx ovi
parti appenfam efle , ex qua augmentum ovo accedit, id
quod ietifui non confentire fupri demonftratum eft. Sub
putamine dux confidunt mcinbranx totum invellientes
ovum ; quarum prima cortici proxima , firmior , craffior,
minufquc mollis , quam fubjcda liquoribus contigua.

Poftca albumen , vitellus , & chalazx apparent, ^yit-
humen , ovi albus hquor Plinio, ovi candidum Cello, ovi
albor Palladio ; Item ovi album, & albamentum Apicio.
Grxci AsC/*«> ; ab Ariftot. «» ab Anaxagora

ut anud Atheneum v»»®- >»'*■ .i. lac avium dicitur:
quod idem fenfit Alcmxon Crotoniates , ut refert Arift.
F.ft ovi liquor frigidus, lentus, albus, varius crallitie.
( Namadobtufam , acutamque ovi partein liquidius, in
aliis partibus crallius vifitur : ) & copia ( copiofior enim
eft ad obtufam ovi partem , miniis ad acutam , & adhuc
minus in extera ovi parte) vitellum undique obtegens,
6c cingens.

VneUtu autem a vita fic diftus eft , quod eo vivat pul-
lus: dicitur quoque i colore ovi luteum: grxei
Hippocreti Ariftoteli * ggn • & *•£**!»: Anti-

qui ,• ut Suidas ex menandro ucrtn ,L pullum appella-
runt : quod exiftimarent ex ea ovi parte pullum nafei
Eft ovi liquor molliflimus , tenuiflima membrana obdo-
rius: qua abrupta effluit, neque amplius in fe conflant
detinetur; in medio ovi confidens; colore modo luteo,
modo inter flavum, Sopallidum medio , perfe&i rotun-
dus, magnitudine varius, pro pennatorum magnitudi-
nis varietate, paluftria" enim plus lutei, terreftria plus
albi habere Icribit ^rinftot. 6. Je hifi. tnim. cap. 1' Uni-
cus vitellus in quoque ovo eft , rar6 duo reperiuncur , al-
ter alteri fupcrpohtus , ut in majoribus ovis.

Chat-

Di Ovo * t PtJ

t i o.

.1. grando, feu grandines, 'fic enim appel-
lantur ab injici. 6 .de tijk tnim. «», i. funt uti alias
diftumeft, duo corpora gtandinifiniilia, alba, concre-
ta , nodofa , lucidititis tu jufdam non expertia , ut oran-
da Bxc non in albumine Quidem foUun degunt , led vi-
tello magis , quim albumini adh.-rrefcurt , ejufquc merop
branz appenduntur. Longiufculaquc funt, ita ut in de-
co&o ovo ex altero extremo tofi vitello ex altero mem-
branx albumini proximx, & liipcrftanri appendantur.
Sunt Juu chalazx , uti quoque Irijlat . 6. Jetijl. smm,
rtp. i. dicit, altera, & minor in acuta ovi -parte confi-
dens , altera in latiore, & obtufa , qua* major eft , &
longior, ex duobus, aut tribus nodis quafi grandinu; gra-
nis, globulifque conftatx > ita modico intervallo inter fe
diftautibus : ut aher alterum tenui fubftantia ejulitem
generis quafi funiculo conjungat, & copulet: in Indica
gallina, & majoribus avibus plures vifuntur globuli, fic
nodi , & propter plures nodos , quafi grandines , quos
utraque chalaza obtinet , chalazx in plurali numero , non
chalaza in fmgulari , ab Ariftot. ( uti opinior ) dilbe
fluit. Quod fi nos per lingularem interdum pionuncia-
mus, caufa eft, ni xquivocatio cadat , dum alteram al-
teri comparamus, videlicet eam qua- in obtufiore, fic
eam qua; acutiore eft ovi parte, ut Ariftot. quoque dixit
lias duas cbalazas, alteram parti fuperiori vitelli , alte-
ram inferiori jun&am.

Hx reperiuntur indifferenter in ovo gallum experto,
fic non experto: peqretuoque adfunt. Neque enim ego
non adede unquam competii. Quid fi aliquando ovum
chalazis deftitutum invenias, dicas, id omnini prxter
naturam efle , & raiillimi contingere , aut analogon
quid efle pofituni , ut in minimis ovis: ego fime, ovo
omiflb anicrino, indico, gallinaceo & noli raris galli-
nx, in quibus magnitudine elfatu dignx chalazx vifun-
tur , inveni infuper manifefli in coiambo domeftico;
nec non turrita adede chalaza*: quinimo confpedhii fele
quoque obtulerunt , vel etiam in perquam exiguis paifer-
culorum ovis, iu quibus perinde tenuidimus, alhufque
pilus, aut filum, aut nervulus, oculorum acie fuit cer-
nere , fed id tantummodo in darcdblc primaque ejus
luce i fole proficiibcntc , nequaquim in fecunda; ut ex
his concludendum videatur , confeitttneum efle omnibus
chalazas adede ovis , abftinui autem formicarum ova , &
alia id genus per quam minima contemplari, ratus oculi
hominis aciem illuc non perventuram , fed chalazis ana-
logon quid in fimilibus immenlx exiguitatis ovis fuppo-
nendurn cdeconjqei.

Jam igitur omnia corpora ovum componentia deferi-
pta, fic propolita funt. Nunc duo alia , qux potius ovi
affe&iones , quam partes appellare licet , rccenfenda
fuperfunt. Unum eit alba veluti cicatricula perexigua,
rotunda, & plana, ut circulus lentis magnitudinem as
quans , qup cuique vitello imprefla, adnataque confpid-
tur : quam exiftimavimus elle ipfius pedufculi fepara-
tionis vcfligiutn. £ani in nugno vitello duplicem ali-
quando obfervavimus, alteram alteri fatis propinquam ,
«alteram altera minorem, quod duplici peniculo fue-
rit merito donatus, qu6 firmius magnus vitellus ovario,
fcu racemo apperxletetur : quod ita ede, propinquitas
utriufque mamfeftat.

Alterum eft exigua quxdam cantat in obtufiore ovi
parte ictus propi putamen cfiormata , non exaifti in

*77

cacumine, fed ad latus, fic inferiis quadantenus obli-
qui, procedcnfque interius i direftofubjeAxrefpondec
chalazx, quam intueberis ovo adverfa luce polito.

In gallinis , fic aliis plerifque circulum refert : in aqate,
fic aulete cavitas quitfimadeft perpetui, fed exadi cir-
culum non refert. Ealiconfpiciaturfimul, atqueovtnn
editum eft , fic recenrillimum , perexigua apparet , ut
perexiguus nummulus vulgo foldino appellatus , feri-
que minimi digiti unguem non excedit : fenfim tamen
fubinde major redditur, qu6 requieta magis ova funt,
utputa ab ambiente cxiccatoea tranepaullarim albumi-
ne• fed in pullo jam in ovo eiformato adhuc amplior
edicitur: amplidima autem eft, ita utpropemodumovi
medietatem xquet , fic obliqua admodum , cura pullus
grandis eft, & ad exitum properat.

herii femper umet vifitur: femcl tamen m codo ovo
triplicem inveni , unam alteri contiguam , omnes fant
in cacumine pofitas , duas Tamen xquales , tertiam mi-
norem. Hanc cavitatem cupio vos nonofeitanterobfer-
vare propter ufus non vulgares, quos prxberefuo loco
audietis,- ncceflitatem hujus cavitatis conjicies ex duo-
bus,- primum ex ratione Ariftot. defurapta iteflibus»
quod fodicet hujus necellitatis ratio indenabetur, quia
omnibus perpetubineft ovis : Deinde, quia cum ovo de-
fcendente per partem obtufam cavitas adeft ; repleri fane
tota obtufa pars deberet ex pondere corporum ovi inter-
norum . natura tamen ne id fucccdat , fic cavitas omni-
no ca parte paretur, ovi membranam propi corticem
ubique pofitam , inibi circulo circum corticem alligat
reliefa ea corticis parte fine membrana, ut cavitas me-
morata infculpta remaneat.

Illam onininh intueberis, fi totum ovi corticem di mi-
diatim dividas, fictum interius cortice ca parte abrupta
infindas ; interius enim membranx planum circulum:
exteriis vero nudum fic folum corticem confpicies. In
tenuiori vero fic interna ovi parte ad ejus acumen cavi-
tatem ejufmodi confpicies nullam. Hanc cavitatem eam
puto ede, quxa Flm.hk. i b.cap. j i. dicitur ceu gutta
eminens in putamine, qux i cacumine ined. Nam hu-
mor mobilis, ut gutta, vilitur in anate indica, fic non-
nullis quoque aliis , eanue prxterea pars eft , qux etiam
ovi umbilicus edecenfctur, propterea quod iniW fretu*
fux generationis initium fumat. Etenim fcctus in media
hac cavitate palpitare incipit, ubi etiam Chalaza confi-
ftit Plinius autem tb^drijlet. j. Jegen . amm.cap. i. id
totum defumpfic. Etdeovihiftoriaha&enus.

C A P. II.*

De Ovi uflitne , tote efl de Pulli generutione.

JAm quomodo ex ovo pulli generatio feqnacur in-
quirendum ab eo Ariftot. fic Galeni principio, quod
etiam ab omnibus conceditur cxordieqtcs, videli-
cet quiVI omnia, qux in hac vita finnt, ab his tri-
bus fieri confpiciantur, artificibus, inftrumentis, fic ma-
teria : ut igitur in operibus artis faber .rrarius ipfe qui-
dem eft artifex ; Iriftrument.i , malleus, 8c incus ; “Ma-
teria, ipfumxs; effeftns, fcu aporelelma eft lebes v.g.
vel concha: fic in naturx operibus, fic artifice opuserit
inftrumcntis , fic materia. Sed illud (cire convenit , qnod
Z in

178 * De Ovo

in artefa&is artifex, &inftniroentumfuntfeparaia, ut
faber , & malleus , pnftor & penicillus : at in nature ope-
ribus conjunfta fimul , & uuum funt : iic jecur ,ln opi-
fex .& inftrumentum gigne udi fanguims eft : fic ven-
triculus opifex, & inftruincntum chylofiscft: Ticquai-
que corporis pars ut redi proin lAeijlat . t,Jegen.0tim.
tap. 4. dixerit moventcs.il) isftnunentalibiisdillingucre
non facili eft. Ratio affertur a Galeno jnlibr. de form.
fu-tus , quia in arte fa&is opifex forinfecn* attingit , in
naturalibus opifex caufa mltrumenris indita eft, <ft per
organa toupeirneavit

Quare in pulli procreatione , & agente tantum opus
erit, & materia: atque in Ilis duobus potillimum verlan
oratio debet : Qua: duo explicans idriflct. 1. Jc kijl.
anim. cap. 10. dicebat, marem formam, & principium
motus pnbere , feminam vero corpus , atque mate-
riam: atque ha9 duas caulas Ia"fti comparabat. Nam in
la&isooncrctione, corpus lac ipfura ell ; coculum vero
principium (inflandi , cogendi que obtinet. Sed cum in
ovo uon foium pulli generatio dat, fed etiam augmen-
tum, & nutritio, ideo non agens tantum, & materia,
fed etiam alimentum indagandum in ovo etl : quia limul
atque putius generari , (fatim & nutriri quoque incipit ,
& augeri; idcoque Ariitot. dicebat, naturam fimul >&
materiam animalis in ovo reponere, & fatis cibi ad in-
crementum. Contineri autem in ovo & materiam , &
pulli alimentum eo argumento ex Hipp. conjicitur, quod
ubi exclufa eft volucris, nullus humor movi tella meft ,
qui memorabilis exiftat.

Tria igitur dc pulli generatione in ovo indaganda funt,
agens, materia, & alimentum. Sed dc his tribus primo
ftatim vcllibulo difficultates tres infurgunt. Prima ad
pulli materiam, & alimentum fpecbc. Deliorum utro-
que Hipp. in hb. de natura pueii ita fcnbit; pullum ex
•vi Iulea generari , & ex allia nutriri , iS augen. Atque
idem fenlifle prifeos illos lapient itlimos ex eo patet, quod
Suidasex Menandro feribit , vitellum iia-Hir id efl pullum
appellatum fuifle , quod antiqui exiftimarent, exea parte
pullum nafei. Et hxc fcntentia adhuc confirmatur ex
Anaxagora, a quo, ut Athcnarus lcribit, ovi albumen
appellatum etl •fnSr&- **>■• id eft lac avis , quod ml
aliud lifeuitkat , quam alimentum avis- Confirmatur id-
iulum cx Alcma-one Crotoniata , qui , ut refert u3n-
fiet. j. Je gen. auim. cap. 1. ipfe quoque ovi albumen
nuncupavit i in^s* yJx* , & «preti dixit , pro cibo
pullis efTe, heit propter coloris affinitatem lac appella-
verit. Quinimmo AnAot. eo loci fcnbit, hanc opinio-
nem hominum fui&: quali diceret, tunc temporis o-
mnes feri homines exiuunafle, albumen efle pulli ali-
mentum, luteum vero materiam. Igitur Hipp. Anaxa-
goras, Alcmcon, Mcnandtr, bcprild plulolbphi, pe-
nique omnes alii voluerunt , pullum ex vitello generari ,
ex albumine vero nutriri. Confirmat hanc opinionem
Hjpp. experientia, dum dicit, experientia confirma-
tum efle, ex ovi luteo pullum nafei , & exalbo nutriri,
& augeri. Qua' fani experientia quomodo habeatur ab
Hipp. non dicitur : hifi forti nos dicamus, experien-
tiam defumptam efle ab ovo duplici donato vitello, cx
quo gigni pullus quodammodo duplex videtur , nimirum
curo duobus capitibus, quatuor cruribus, ficfimilibus,
cum tamen unicum , & fimplex adfit albumen.

Sed pracerca Hippocratis, &prifcurum experientia

ST P U L 1 a

confirmari potefl obfervatmne i me fafea in magno ovo ,
quoti non perperam exiftimavimus binos adeptum efle
vitellos : in quo tamen unum tantum invenimus , qui na-
turalis erat: alterum autem veritis partem obtufam cor-
pus non fuit vitellos, fed gldbulus vitello paulo minor ,
rotundi)? , duriufculus , & veluti raembranofo corpore
dreundatus : quo tranfversi incifo abfcefliira cfti cxilb-
mahamus : fed potius naturale corpus efle coni perimus, •
^)uod nihil poeter naturam in fc contineret, nam reple-
tum feri totum erat fubflanba parenchy mati jecoris fi-
mili, qua: tum colore, tum confidentia, tumodorecar-
nem jecoris referebat: quo modo aliquando dccofitura
in aqua fanguinem per venam fe&am cmiflum comperi-
mus evafifle limilem jecoris parenchymati, tum colore,
tum odore, tum fapore, tum confidentia. Si igitur* ex
vitello jecur.generatur , ergo & alix partes ex eodem
procreabuntur , & corporabuntur , ut opinio antiqua
rumer.it.

Contra hanc tamen opinionem ^/injlot. 6. Je btfl.
ammeap. j. tS j. Jegeu.tnun.cap . t. CJ cap. j. & cum eo
Fhn. hi. ro. eae. j j. dixerunt pullum ex alia liquare ovi
corporari , ex Iuleo nutriri. Quia vero rt)lat. nihil
non probatum reliquit, propterea j. Jegen.amm. cap. 1.
Iianc fuam opinionem ex vitelli , & albuminis contraria
natura probare nititur hoc modo. Vitellus, & albumen
inter fe funt contraria, & natura eorum contraria ex eo
dignofeitur, quod luteum gelu duratur, &coit; calore
contra humefeit : idebque cum vel in terra, vel per in-
cubitum concoquitur, humefeit : at quod tale efl, ci-
bus congruus animalitms nalccntibus efl : etenim alimen-
tum & humidum > & fluidum efle oportet , ut facili per-
meare poli it , tefle eodem AnAot. eodem capite paulo
infra ubi ait, cibum pullis humidum efle oportet, quali»
planta: fuppeditatur ad corpus alendum. Albumen con-
tra gelu non coucrefcit, fed magis humefeit, ignitum
vero folidefeit: i deique cum ad generationem anima*
lium concoquitur, craflcfeit: quare e x hocconfift it ani-
mal. Nam partes animalis folidx, non nili per concre-
tionem, qui' fit a vi caloris, fiunt, & conflituuntur:
Itaque cum vitellus.» calore fluidus efficiatur, meriti
alimentum pullo e* : contra albumen , cuin a calore
craflcfeat , merito in folidas pulli partes fecedit.

Unde jure ex Ariftot. lententia ex albo liquore ovi
corporatur pullus , -ex luteo nutritur. Atque lue funt
fcntentia: fummorum virorum, ex quibus incertum eft,
ut videtis, qmd ll. nuendum fit de materia, ‘C dc ali-
mento pulli : hoc eft, quinam malaria , quodvi ali-
mentum in ovo ipfius pulli fit: an vitellus, an albumen:
nam coiticcm, & membranas efle materiam , & alimen-
tum pulli nullus omnino dixerit.

Sed & dc agente dubitatur. Nam cum agens Ct maris ,
feu galli femen , ut cuique ex ovis fubventaneis , fcu Ze-
phyrus appellatis peiTpicuum eft , qua irrita, & infe-
cunda funt, qubd gallo fuerint deftiruta, tamen quid fit
illud, Scubi in ovo fit galli femen ignoratur. Ac gallum
quidem femen m gallinam mittere certum efl. Videmus
enim gallum gallina; fupervenire , & aliquid immit-
tere: quod proculdubio aliud quam galli femen non eft;
propterea quod.gallustcftes habet, ocfperroarica vafa.
Sed & nuper hujus rei obfervatio d mc f.ifta eft in Gallo
veteri annorum circiter feptem , in quo vidimus, finiftro
vafi fpcrraatKO per totam ejus longicudmem , aflocia-

tusi

D £ Ovo

tura atteram vas detuplo ipfomet fpermatico grandius ,
corpus arteria: referens : quod fuo principio pone teftem
appendebatur , inde ver6 deorfum redi ferebatur ufque
ad uropygium , & anum : ubi orificium lubebat valde
latum, quo aperto materia effluxit copioflflima bdiii-
milis , qua totum quoque vas erat repletum ufque ad
fummiim , non tamen prorfus tum colore , tura confi-
gentia fimib. Nam* in principio alba quidem , ac dilu-
tior, ut puta minis conco&a : fine veri» albrtlima , mi-
nis liquida, magifque coda apparuit. ( Putavimus, hu-
jufmodi vas ede loco varicoforum allidentium , ceu
promptuarium feminis : quod illorum in morem fper-
matiro vafi adjaceat : non tamen erat varicum modo in-
tortum. aut anfraduofum, fed aquale, &live redi
deorfum ferebatur : Pr;cterea materiam albam ladi fi-
milem femen efle conjecimus ob album ejus colorem
cuique femini proprium : unde pifces vulgi dicuntur
(da latte) quod lemen ladi limile in feminis concepta-
culis retineant : Bc^r/rijht. j. Je bifi. amm. eap. 5. de
femine loquens, dicebat; Scladeum pifces omnes car-
tilagineosemittere humorem ; Quod fane femen tran fa-
mi . atque deponi a fpermatico vafc iD hujufmodiam-
plillimum vas, opinati fuimus. Copiam autem tantam
inateri* , feu feminis prius admirati , tandem conjeci-
mus, neceffariumfuifle, ut tot gallorum coitibus, quot

Saucii horis , immo una horula peraguntur, lufficeret. )
a dextro autem latere, nihil taleobfervayimus, fed vi-
dere vili fumus m fine bipartiri vas propolitum > & ma-
jorem portionem ad fmiltram, minorem vero ad dex-
tram regionem tendere. Penem autem galli leperire non
potuimus.

InquirerA hic dignum effet quomodo fcmir.is exigua
tanrilm portio in ftngulo coitu emittatur , non aurem
confertitn totum , quod confiftit in vafe : prafertim
cum vas redi deorfum defeendat , & ampliftimum , am-
pliflimaque cavitate donatum fit. Praterea cur io fini—
Uro tantum latere ejufmodi vas repenatur , cum tamen
dextrum quoque vasfpermaticumadfit. Sed his in aliud
tempus rejedis ad propolitum noftrom redeamus.

Cum igitur certum fit ex his gallum, femen in galli-
nam ejaculari, illud tamen nullibi in ovo apparet. Ne-
que verd illud ede galli femen opinandum eft , quod vul-
gares homines , potili imiim autem muliercula: in ovo
pafiira, la galladura, appellitante qu.T in ovi fummita-
te confiftit , propterca quod hic corpora chalaz* funt ,

?[U* in ovis gallum tum expertis, tum non expertis in-
nnt: in omnibus enim ovis chalaza: vifuntur, acrepc-
rinntur, &frecundis, & irritis: quod non contingeret,
fi chalaza: edent galli femen, in ovo igitur galli lemen
non adeft, fed quod majus adhuc eft, neque etiam ad-
ede poteft, propterea quod in ovum galli femen perve-
nire non valer. Ratio eft , quia gallus & fi penem , &
femen m gallinam immittit, otrunqoe tamen exiguum
eft, cum ocydimA fe expediat: locus autem, in quem
immittitur, ac pertingit, propi podicem eft, ubi ovum
jam pcrfe&tmi corticem habet , aut faltim denfa tu-
nica obdudum eft , quam galli femen penetrare non po-
teft.

Neqne dicendum ullo modo eft , femen longi&s ab
ntero rapi , cum & plic* intenus , & fpira externis , fff
prolixa uteri longitudo id prohibeant : quinimmo fi adr
intus per podicem infufflatus non permeat longius , ut

E T

poti

P u t iL o. iy.p

monftrarum eft multo minus femen permeare

Et ex hac difficultate alia quoque tertia oritur. Nam
ctfi Galli femerragens in ovo eft, ita ut pullus, non nili
galli feminis virtute, ac facultate oriatur ; experientia
tamen commonftrat, id Iulum lutficicns non efle , fed
locum quoque ut agens neceflariu requiri. Undeetfiut
plurimum ova cubando, fcu in cubatione gignitur pul-
lus, non raro tamen etiam in fimo fit, ut Plinius m fi-
metis jtgypri fieri tradit: nonnunquam intra mulierum
mammas , ut in (ericinis ovis : interdum in aqua tepida
politis ovis ex Ariftot. fententia , interdum in ripis flumi-
num , ut ex ovis pilcium , ut Ariftot. fimiliter feribit :
interdum fub terra gleba, ut in ovisferpentunx Qua:
lanc diificultas ex coquoque adaugetor, quod uti iwrt
x. Jegrn. aiunt. eap. + Democritus locum mem-
bra formare fecundum formam parentum voluit : Em-

pedoclcs uterum calidum mares facere , frigidam foemi-
nas : ex finibus audoribus vis etfidcns in loco ponitur.
Quinimmo 6. Jebifi. amm. eap. z. ad hujufmodi

propofitum, feribit hiftoriam cujufdam potatoris Syra-
culis , qui ovis fublloria in terra politis , tandiii potabat ,
donec ova ederent foetum : lignum manifeftiflimum, lo-
cum multum conferre ad fastus generationem. Patet igi-
tur , controverfus plenam efle traditionem ovorum
pulli

Ad primum autem dubium, quod attinet de pulli ma-
tcria , & alimenta : cum Hippocrates Anaxagoras , Alc-
rnreon, Menander, «c prilci cx una: Ariftot. & Pli-

nius ex altera parte libi invicem fint contrarii: Ideo non
video quo modo folvi, aut componi hic inter cos coc-
troveriia poflit Propterea ego meam afferam fenter.-
tiam , ut a vobis judicetur ( auditores ) paratillimus eam
mutare. Ii opus Iit. Utrique primhm confentio, videli-
cet Hippocrati quod ex albunnnc , & Ariftoteh quod ex
vitello nutriatur pullus. Dident» ab utroque videlicet
ab Hipp. quod ex vitello nafcatur, & ab Ariftot. quod
ex albumine corporetur jiullus. In fumma opinar ego , .
tam vitellum , quam albumen pulli tantummoja alimen-
tum ejja , nequaquam materiam : qui lententia , ut vi- b.
detis , partitu confentit , partim didentit a propofitis
audoribus. Quamvis Ariftot. uti diduin eft, unicam tan-
tum adduxerit rationem, ut fuara probaret opinionem :
Hippocrates vero dixerit, id experientia comprobatum
effe; ego tamen hanc meam opinionem tribus probabo
argumentis i fenfii depromptis.

Et pruno neutrum evt liquarem ejjt pulli materiam , fta
demonllrarur- Id, quod elleputli materia debet, cx qua
pullus corporatur, & gignitur, confumi debet, nrout
}>ulligeneratioconfummatur, iit perficitur,- laeceft ma-
jor propofitio , qu* ita probatur ex Gal. & A ver. Quia
projedo in uterum fennne animalis, aut piant* in ter-
ram, illud fcnfim, &fenfim verti videmus in corporis
particulas: neque cedant partes fpermatis recedere , &
commutari, donec ex eo omnes perfedA compleantur
■corporis partes. Minor propofitio eft. Sed neque vitel-
1 Ius , neque albumen conium itor , dum pulli generatio t,
confummatur ; id quod probatur ; quia conliitnmara
pulli generatione adhuc vitellus, & albumen fupcrftites
funt ufque ab finem , hoc eft, ulque quo pullus excludi-
tur ; ergo vitellus, & albumen , materia ex qua pullus
corporatur , ede non poduut.

Z x Probo

i8o De Ovo

Probo modo , vitellum , & alium ejje pulli ehi^fittum |
Inc ratione Alimentum pullo fuppediwri debt^ non |
folikm ubi fretus in ovo eonclnditur , fed etiam ubi extra
ovum cxclulus pullus ed, quia nutritio per totum vi t*
curfum nos aflociatur , & comitatur : Sed extra , pullus
per os nutritur, & per exterius alimentum ; ergo in ovo
confidens nutrietur ex iis , qw.T movolimt: qu.-e etiam
in ovo confervabuntur ufque avi exclufionis puflltempus :
fed vitellos , & albumen confervantur in ovo ufquequo
pulinserit, crgopullicruntalimenu :

Neque poffunt ejjegeiicrttrmie meteria , quia generatio
ul diximus intra paucos dies conlummatur , & finitur :
& poft paucos dies cedat, & feriata jacet generati ix fa-
cultas: ex altera vero parte albumen, St vitellus confer-
vantur , neque abfumptn , & permurara videntur.

Omnia adhuc plcmAs confirmantur alia ratione de-
fumpu exvafispcr vitellum fle albumen propagatis, &
difcurrcndbus : qunr cum & lint numerola , & i pullo
tum in albuminis, tum in vitelli membranas propagata,
& fubdantiam utriulquc fenfim imminuant , & abfu-
ruant , quoufquc tota peni confumpta . abforptaquefit ,
& pullus tunc excludatur ; ideo clarillimi manitedant ,
vitellum & albumen, neque ambo ede pulli materiam,
neque unum magis quam aliud, propterca quod ambo
fenfim , fenfimque proportione quadam imminuun-
tor.

Quod fi alteram horam edet materia generationis
pulli, primo ficuti di&um ed , confumereturinconfum-
mata pulli generatione , deinde pro generatione par-
tium non indigerent vafis , quia vafa funt indrumenta nu-
trirkmis potius , quam generationis ; quamvis dat im per-
a&a generatione vafa pntfto fmt ad alimentum porrigen-
dum , ac fuppeditandum. Unde Sc ipfe <y?n/fe>. j. dc
ge». jttim. cep. i. »d finem, dura in ovo foeto duas condi-
tuit venas umbilicales , quarum altera ad vitellum ; altera
ad membranam pullum invedientem propagatur, eam
tantum, qu* ad vitellum nutricionis pulli gratia e6 por-
rexit ; qua? vero ad membranam pullum invedientem
fertur , ea cujus gratia eo mittatur , explicare non potcd,
propterca qubd luec re vera ad albumen > aut albuminis
membranam (nutritionis pulli gratia) propagatur, quod
ipfepucavit pulli elfe materiam , nequaquam alimentum,
ut cd. Imo licit rurfus oirifiat. 6. dehfi.amm. ctp. j,
feribat , cx albo ovi animal fieri , ex luteo nutriri ,• ta-
men paulo pod cod. cap. iis, qu* in ov» cernuntur ad-
duihis ; & quodammodo ab ipfatnct veritate ooa&us ,
meam opinionem paulo ante pronofitam confirmavit >
eum dixit, album a decimo die adhuc fuperefle in ovo;
cum tamen deciinadie omnia fmt jam corporata, & for-
mata pulli organa; in qu* albumen fecedere, ficxco
pullus fieret, oportuiflet. Rurfus ibidem dicit Aridot.
ex duabus venis umbilicalibus produ&is, alteram vitel-
lum adire, alteram albumen : quoti non contingeret,
nifi albumen pulli alimentum edet. Atque hicc de ali-
mento pulli mea opinio cd ; cur antem pennati pullus
duplici lioc alimento indiguerit, in ufibus dicetur. •

*sid Hippocratem autem, U *A rifiet. ita rtfpeadeu-
Jum e fi. Hippocrates dixit , experientia confirmatum
cfle, pullum ex luteo gigni, cx albo nutriri : fedharc
experientia, quomodo habeatur, incertum cd: neque
enim Hippocrates eam edocuit. Quod fi experientia an-
ttquorumeacft, quam nos fupra excogitavimus, flead-

E V V V L E ® .’

duximus , de ovo unicum albomen , & duplicem fortito-
vitellum , ideoque duplicem procreante pullum ? Rc-
fpondetur in propofito ovochal.17.as, ex qnibus corpo-
ratur pullus, aut ede duplices , aut longi majores , aut
ita varias, ut duplicia crura, dupliciaquc capita gigni ,
etfingiqne podint.

Jid ehjcrvjtionem autem i me alatam. refpopdetur,
eam nil alind innuere, nifi vitellum apadiruumefle, ut
repenti in fanguinem convertatur.

^/Jriflot. autem rationem fupra addu&am , qua
probat ex albo pnllom fieri, ex luteo nutriri, refpondc-
tur, Aridotelis fundamentum, & fuppofitum fbrti ver-
ram non ede. Nam five Aridoteles loquatur de calore
nativo, five extraneo : &five de exiguo, fivede exce-
denti , perpetuo verum ed, a calore utrunque .i t.lm
luteum, qu:im album, autcrafTcfcere, aut non erade-
fcere. "Quod vero uterque calor idem faciat: de extra-
neo calore id indicio ed , quod fi ovum ad ignem coqua-
tur, & albumen obduretur, luteum quoque pbdurabi-
tur, fi intenfns fit calor : fi vero mitis , neutrum. Quod
fi citius, & prius albumen obduratur, quam luteum, id
inde provenit , quod album prius vim ignis perfentit ,
tum quia propinquids ed, rum quia cortici , unquam
denfocorpori, cuivicinumed, vis ignis magis imprimi-
tur ; tum denique quia albuminis corporis major ht eva-
cuatio tum feniibilis , ut ex ovi fudore patet , tum infen-
fibilis. Quod fi abrupto, &codo fine cortice in aqtfa
ovo, album concretum, luteum vero liquidum, flui-
dumque confpicias , refpondcas identidem evenire:
etenim fi albumen proni vitellum^oblervabis , ipfum
quoque fluidum adnotabis. Quid vero utrunque -i. tam
luteum , quam album A calore nativo incubantis craf-
fefeat , id indicio pariter de utroque ed , quod in fine
cum pullus propi tempus exclufionis cd , utrimque craf.
fius faftum, videlicet tum vitellus, tum albumen appa-
ret : verifimile autem eft, hanc craflitudinem Aprind-
pio incepifie , & fenfim ufque ad ultimum auiiam in
utroque ede : id quod funditer experientia comproba-
tum ed in cubatis oris fubindcperinfequcntcsdieainnti
vilis , & ratio cd ; quia A vafis perpetuo id quod tenuius
ex utroque cd, exugiturffc attrahitur.

Sed pro Aridot. mihi quoque alia fuccurrit firmiditna
ratio, defumptaexeo, quod apparet in pifeium genere
cartilagineo: quod Ovum intra fe gignit, & vivum quo-
que fretum excludit. Ovum enim non perfodi , fed tan-
tummodo vitellum in fuperiore utero gignit, io inferiore
autem pifces : fle vitelli in infernum uterum defeenden-
tes, fingulo pifei i regione cordis, & jecoris per lon-
gum collum applicantur : & fine dubio nutrimentum
pifcibus porrigunt , quoufque in fuo utero concludun-
tor. Si igitur in hoc animali vitelli tantum in fupemo
utero gignuntur , & alimentum , pifcibus funt , rationi
confcnuneum ed, in inferno utero albomen gigni, fle
cx eo pifces inibi condufos procreari.

Firtnillimum hoc pro Aridot. argumentum ed : quod
ego ex Anatome pifcis jam propoliti excogitavi. Hanc
tamen rationem ita folvemus : nihil fcilicct prohibere»
quominus in inferno utero dialazas gigni dicamus, cx
quibus pileis corporetur : & hoc animalis genus, cum
aquaticum fit, & frigidum, non indigere alio alimento,
quam vitello , unquam calido ; fbrteque albumen fna
natura tam frigidum ede, ut frigide crudati pile» na-
tur*

Di Ovo et Pullo.

181

• (nne non conveniat ; promdeque admitti in cruflato
pifcc non debet. Id quod ex Ariltor- confirmati polle vi-
detnr, qui anates, & palullria copiofiore vitello donata
efle prodidit. Sed dicere quoque poflunnw . pifces in fe-
cundo utero generari ex femine maris. Nam ^/injiot. j.
it hiji.amm. eap.x. dicit , «pifces cartilagineos coire : re-
fertque , nonnullos fateri , fe vidilTe quadam ex cartila-
gineis averfa > modo canum terreftrium cohxrere ; &
paulo poli ait; Cartilaginea morari in coitu diutius o-
mnia , quae animal generant , quam qua; ova: & rut-
ius; Pilees mares habere non teftes, fcd binos meatus,
qui fortifico femine, cum coeundi ert tempus, implen-
tur, ladcum omnes emittunt humorem. Si igiturfe-
men emittunt cartilaginei pifces , ergo ex femine pilchim
generatio his ext itent, nequat]ua)n ex albumine. Sed
torti potior prima rcfponiio eil. .

SeJ dicetu fi album, & luteum in oro pulli alimenta
funt , qua nam igitur nuter i» f wlii llatucrodaerit? cum
iam dictum fit , in ovo femen non adeflc ; inveniatis vos
nane materiam indudione A fiiHicienti partium enumera-
tione. Remanent in ovo cortex , dux membrana: , &
chalazx: membranas, &ovi corticem nullus pulli ma-
t eriam conllitu erit , ergo iolx chalaza congrua enant
pulli materia. Sed & hx, quoque iijfitnltatem habent.
Primi etenim chalazx videntur in ovo ligamentorum vi-
cem tantum fubire > cum manifdti appareat , harum ope
vitellumalbumini& membranis alligari iVranJ:, licha-
lazx pulli eflent materia , in obtufioretantCi movi parte,
ubi pullus generaturi, confiderent : atqui reperiuntur
quoque chalazx in aentiore ovi parte , ergo ex dialazis ,

Siam ex mater ia , pullus corporari non poted. Tertie
zxetiim in ovisfubvcntancis conarentur. Quarto ,
& quinto chalaza , qux in obtula ovi parte confidit , ex i-
guum , &j)ulillum adeo corpus ed , ut nullo modo
materia fufhcicns efiepodit, ex qua tor organa, tanta-
que pulli moles etiiciatur. XJltimo ad verfus chalaziis eft
audior itas ^/inflet. 6. ie tiji. anun. caf. i. qui chalazas
nihil conferre ad animalium generationem feribit.

Itaque exaua materia pullus generetur, vakli abftru-
fa , & recondita inquifitio ed. Mea tamen fententia ed ,
ut puBut, tanquam ex materia, M chalazii corporetur.
Id quod probatur primo, quia cx corporibus ovunwxm-
ftruenribus, & pulli generationi idoneis fohim triafunt,
albumen , vitellus , & chalaza: : albumen , & vitellus nu-
trimentum totius pulli funt, uti jam probatum eft; ergo
Iolx chalazx materia erunt , ex qua fit pullus.

Prxtcrca inter ovi partes chalazx funt corpora fui ge-
neris fubdantix proprietate didin&a ab albo, & luteo:
a luteo auidem ut clarum ed : ab albo autem: nam funt
corpulcufa rotunda , globo Ia, & nodo (a, albidiora, quam
album. & claro fplendorcconfperla, ut grando. Igitur
fi diverfa A luteo & albo funt, etiam ufum diverfum , &
diftindum ab utroque ptxbent , qui non alius , quam pro-
politus, jure datui poted.

Rurfus chalazx funt in ovo eo loci pofitx, ubi pullus
generatur, ergo ex iis pullus condatur. Nam li cochnn
ovum in obtula parte rumpas ufque ad dialazas , eafiJcm
cavitati illi refpoodere-confpides, fubqua pullus effor-
matur, maximi ubi caput ejus confidit.

Accedit, quod li videas pullum inprimofuiorto, vi-
delicet pod trium , aut quatuor dierum conceptum , qua-
ttor oblcrvabis. Primo oblei vabis caput magnum , al-

bum totum , & feri diaphamim , & in eo oculorum
foamen ex nigra linea veluri annulo defcrfptum,& in roe-
diocjns rotundam pupillam albam, fecundo huic capiti
fpnia continua faris evidenter apparebit, & ipfa alba ,
vilcofia, & ad diaphanum propinquans , ita ut non ex
alia mareria hxc .1. caput, Scfpinam gwuta efle polii*
concipere, quAm ex chalaza: nam rota hxc moles, ex
qu^aput, ec fpird condat , exadi chalazx fubftantiam
xrijBatur : & ficuti chalaza corpus potius oblongum ,
quam rotandum eft , fic pulli corpus in prima forma-
tione.

Tertio obfervabis rubedinem (ea rubrum- corpus fab
capite anterius, 8c infra politum, quod line dubio cX
loci pofitione cor, &jecureft.

Quarto iluas venas , qux tum ad albumen , tum ad vi-
tellum erunt propagatx : quarum -trunci erunt contigui-:
Icd prop3gir.es difpcrlx tum in album, tum in luteum.
Curavi, ut hoc totum pingeretur , quod fidum quidem
eft , (ed diaphanum imitari pidor non potuit. At qui
chalazam viderit, & liujulcemodi conceptum, quod ad
coipus attinet fe vidifie credat.

Perfuadct lugiter ranarum quoque generatio, qux ex
nigris animalculis inchoat, vulgo hic ranabottoli , quo-
rum non eft confpicere nifi caput, fic caudam, hoc eft
caput, & fpinam, omnino line cruribus, fic brachii»:
quibus tamen temporis progreflii flnjorifoasfadis , jara
nigro colore recedente, fic colore vero ranarum acce-
dente, fimul quoque fcr.fim brachij, & crura expullu-
lant; primo quidem exigua, & imperfeda, fubinde per-
foda, fic confiim mata.

Infuper chalazx nullx apparent genito, feu effornUH
tojampeifedA pullo: cum aurem rcliquix fuperfunt cf-
formandarum partium, videlicet alarum-, fi crurum,
qux ultimo loco fiunt, fimiliter etenim reiiquixCbal»-
zarum fuperfunt , ergo a chalazis fiunt pulli.

Amplius fi in Chalazis tres tantum nodifunt, viden-
tur jure hi nodi refpondcrc tribus ventribus , capiti.',
thoraci, & abdomini, leo tribus parrib.is prxciputs ,
cerebro, cordi, & jecori. Quod fi quinque enumeren-
tur, rcfpondebunt prxter illas, alisetinn. & cruribus.
Quod fi nunquam quatuor nodi in cbalazis vifuntur, erit '
&hoc lignam manifolium liquido commonftrnns, cha-
lazarum nodos numero partibus pulli prxcipuis refpon-
dere.

His omnibus rationibus accedirrario alia i fimilitudi-
nc defumpta : nam ficuti viviparum animal , ex pauca
feminali matqga corporatur, quod veru ad alimentum
& nutritionein fuggeritur, copiotillimum cfl ; fic pro-
pulli generationeexigua chalaza fuffidet: extera autem
in ovocontenta alimenta duntaxat pullb erunt : tic pUn-
tx cx exiguo & pufilk) femine fynapis , fcilicet, glandis,
mali,|pyrivA maxima exoritur arbor , utputaexcopio-
fiflimo alimento tura alta , tumauda : ut mirari non-
oporteat, fi natura & album & luteum in ovo pro ali-
mento rancamfubftituerit; exiguas vero chalaza* corpo-
rando pullo dicarit.

Neque obftat , quM chalazx ligamenti vicem fubeant ,
uti probatum eft, vitellum, & albumen fibi invicem,
tutn verb edam cortici per membranam alligantes : Id
quod in codo magis ovotonfpicias . quoniam non in-
convenit ipfas , & ligamenti ufum prxbcre , & in pullum
fcccdcrc, ac verti. Quinimmo ncccITaria eft bxc chala-
Z ) zarum

D E O V O E T

sirum colligatio albumini , & vitello , cum per haoc va&
ex utroque ad Corpus fatus nutriendum appenia prodire
neceflefit, quialioqui hac colligatione dcilituta, 6c in-
vicem feparatl , nutrire haudquaquam corpus foetus
nodent, cum vafa neque appendiculam, neque iunda-
mcntuni , feu flragulum , cui firmari pollent , habe-

relNeque rurfus obfht , chalazas ift lubventanei^vis
quoque reperiri, hoc eft in oviscundis, tumqu^al-
lum experta funt, tumqui eodem funt dcilituta ; quo-
niam Cnalazx eodem tempore cum ovi generatione ge-
nerantur omnes, at facunda: <>odea redduntur ex galli
femine in uterum immiflo eas facundantc , ut infra di-
cetur.

Neque tertio eiylar , quod utroque -i. ad oppofitas
vitelli partes tint appoliti , quouiam etfi feri femper in
obtullorc ovi parte pullus generatur, &hancobcaufam
chalazx triplo Iere majores ea parte , quam acutiore
funt; tamen quia fieri etiam interdum poteft, ut in acu-
tiore pullus generetur , licit non nili raro id contingat ;
aut quia in operum natura: naturabili mo , potius naturam
abundare in fuperfluis, quam deficere in neceflariiso-
portuit ; St cx abundanti quidpiam ponit , quod omnino
generationem perficiat , neque irritam fuccederc per-
mittat, ideo rede urrobique hoc eft & ad acutiorem St
obtuliorem ovi partem polita: chalaza' funt , ut ficx al-
tera parte forti irrita: edent chalaz* , faltem cx altera
fierent facunda- ;#quo modo videmus, nataram inter-
dum faminam hermaphroditum procreare, autinfa-
mina muliebrem , & mafculum fexum conllituere , ut
omnino alteruter perficiatur , & facundus fucccdat , ne-
que extoto irrita generatio fequatur.

Accedit , quod etiam in ovis naturam variare apparet :
quae modo obtuliore fui parte procedente emittit , id
quod ut plurimum contingit: modo acutiore : item ut
plurimum cortice duro intus genito: nonr.unquam molli
rantiim membrana obdudo, exeunteovo.

Sed neque illud cijlare videtur, fi amba- cbaltza: fa-
cunda funt reddita: a galli femine, cur non ex ambabus
corporetur pullus, fcd ex iis feri femper, quarinobtu-
liore ovi parte confidunt t irrita vero reddatur pulli ge-
neratio in chalazia , qua: in acutiorcovi jurte funt i Kc-
lpondetur , enim , omnes quidem chalazas facundita-
tem a femine fuillc confequutas, feti non pari ratione,
ac virtute. Siquidem cbaiazz in obtulioreovi parte po-
litas , cum magis vicina: podici , exitui fint , ti iplo
teri aliis majores, & hac ratione robu§|ores: ita finit
primi, qua: feminis virtutem, & fa-cuiditatis faculta-
tem recipiunt , ideoque majus facultatis robur aflumunt :
chalazi vero acutioris oui parris . cum longi minores
fint, &in altiore loco politi, minus recimunt fiiculta-
tis. Atque luee exigua facultas non difficulter evanelat
in minoribus chalazis, ubi in majoribus jam fada con-
ceptio ell: & ad conceptum vena:, & arteriti vitello,
ic albumine porriguntur. Tuoc enim omne al imentum
St vis omnis facunditatis, nutritiouis , & augmenti illuc
porrigitur, ut inter ea jurea minoAus chalazis evanelcar,
Quod fi tamen aliquando accidat , ut acutior ovi pars
Jado fetnini propinquior fiat , unde major virtus ci com-
muniretur; non irKonveniihiinorescbalazas facundio-
res reddi, fr conceptionem fieri in minoribus polle, irri-
tis interca aliis relidis.

P X3 L r o.

Neque id conlr» ni iefimitinum eft ab i .ia •

genammeap. i. traditam, videlicet ovum elfe, cujus cx
parte animal gignitur : reliquum cibus ei , quod gigni-
tur, eft; quoniam inter ovi partes chalaza: quoque enu-
merantur.

Ultimo ad illam de exiguitate etalararum propofitam
rationem facili refpondetur : nimirum generationem,
& generationis vim in exiguo , tk pufillo corpore confi-
dere , fic iplis chalazis longi minori : id quod apparet
in hoc exiguo pullo quatuor dierum: apparet quoque In
omni femine, five animalis fit, live planta: : quod vide-
mus omnino pulillum ede reipedu animalis , piant*
generandi : led animal , planta gignitur quidam ex
modica matoria , & minimo femine: adaugetur autem ,
& in vadam magnitudinem increfcit ab exuberanteali-
mento : immb ver6 magna copia vitelli , & albuminis
lignum roamfedum faciunt, hic corpora eflepuUi ali-
menta, nequaquam materiam : proptcrca qa6d genera-
tio intra paucos dies tota finitur , at nutritio toto tempo-
re durat , quotifque utero gedatur pullus. Praterea fi
pullus cx albo, aut luteo generaretur,- in magna mole
generaretur, ut funt ovi liquores , non in exigua, ut
fit.

•sii .siniht. autem auBantatcm dicendum. Si verum
ed, albumen elfe pulli alimentum, nequaquam mate-
riam : pariter verum ede , chalazas ede pulli tantflm ma-
teriam. £t cum aliter dicere non liceat , ab Aridot. re-
cedimus: pnlerrim cum Aridot. nullam adducat ratio-
nem, cur chalazi: non conferant ad pulli generationem.
Citerum non ede omnino hanc opinionem contemnen-
dam ex eo patet , quiid Aridot. dicit , fecundum nonnul-
los chalazas generationi conferre : ouamvis neque eo-
rum ullam proponat rationem, iW«s autem plura fint
propofita argumenta. Itaque, ut videtis, hic opinio
mea non ed, led antiquillima : tempore enim Aridote-
lis, & ante etiam vigebat : & vulgns quoque , cum di-
cit, hanc cfle lagalladura, forti nil aliud intelbgit , nifi
partem eam, ex qua generatur , & corporatur pullus.

Sed jam ad fecundam difficultatem veniendum ed fd-
licet de opifica caufia , id ed femine. Nam cum in ovo kl
non appareat, ficuti didumeft: cum tamen a gallo fe-
men in uterum porrigatur ; quiritur cur m uterum galli
femen immittatur , fi in ovum non ingreditur t Item fi fn
ovo non adcft , qimmodasovum facundam cx gaUi fe-
mine, quod non habet , cHiciaturf

Mea opinio ed , Galli femen in uteri principium tm-
mifliim& jadum , edicere totum uterum , «c limul quo-
que omnes vitellos e6 cadentes, ac totum denique ovum
facundum: idque facere fua facultate, feu fpiritalifub-
llantia irradiante ; eo modo, quo videmus, ex redibas,
& femine alia quoque aniipalia facunda reddi Si quis
enim in memoriam revocaverit incredibilem illam tranf-
mutationem , qua animal exodum afiicitur , dum calo-
rem, robur', tx facunditatem in toto corpore amittit;
facili id quod dicimusunitantumGallimuteroevenire
concedet, & certi in eadem fpecie capones fatis id per-
fuadent, qui ubi exedi fuerunt, Sttellibus, lemineque
dedituti , jam vigorem omnem facunditatemque amile-
runt.

* Id quod fimiliter exemplo vermium , qui fericinivcl
bombvees dicuntur, confirmatur: qui limul atqnecoje-
re , famma mox femen jam receptum furas emitnt ,

De Ovo i

& fubinde ova parit abfoluta , & rforo cortice obvo-
luta.

Sed quid omnino venim fit , virtutem feeeun dandi to~
u Ot J , tS quoque uterum a femine Gai'i provenire , patet
exeo, quod mulieres agunt, qVc gallinam domi Gallo
dcflitutam habentes , eam per unum , atque alterum
diem alibi Gallo committunt : ex hoc enim exiguo tem-
pOre fucccdit ovorum omnium fecunditas per totum il-
lud anni tempus. Id qaodflc K/1nll. j. 'd-gen.jn.-enp. t.
confirmat qui vult , qubd cunrfcmel aves eojerinr, omnia
feri ova tdecunda habere perfeverent. Sed parva omni-
no perficiant (ita textus Grarcus fonat. ) Porro hanc fe-
cunditatem communicari ovis «xfn/?. i. dereu. an.eap. a.
tS6. de hfi. an. etp. x. cenfuit, cum nondum muratum
ovum ex luteo in album eft, alibi, & torti melius feri-
bit ; antequam ovum iphim i lutea in candidam ambien-
tem partem proficiat , hoc eft cum nondum perfeftum,
& abfolutum ovum eft , in fecundo utero : nffertque
exemplum, quod fi accidat, ut avis hypeneraia ideft
fubventanea ova ferat, fi poftea codat , nondum murato
ovo ex luteo in album , fcccunda ex fubventitiis red-
duntur. Idem ^rlrfi. 6. de hfi. an. eap. x. protulit, idque
rurfus confirmavit paulo pq^; ubi habet quod ubi con-
cepta ex coitu lutea fint, qua; adime albumen nonaf-
fumpferint, fi tum cum alio mare coflat avis, proles,
qu-x fequitur, fimilis eft mari, qui fecundum coitum
injerit, ideoqueait, nonnullos ex ii», qui ut gallina; ge-
nerof® proacentur , operam dant, id mutatis admifla-
riis", faceret.

Qu® loco qua^pir cur Arift- voluerit fubventanea
ova tcecundari , nOndum mutato ovo ex luteo in album i
Equidem id ob eam caufam fieri autumo , quia virtus fe-
cundandi facili imperitur chalazis > & vitello feu nudis ,
& adhuc albumine non obvolutis; maximi autem cha-
lazis, tanquam qua; materiam ipfi pullo pnebeant, ut
corporetur (videtur vero id meam de chalazis opinio-
nem comprobare ; ) propterea fubdit Ariftot. at li jam
candidum acceperunt humorem , fieri non poteft, ut fub-
ventanca in fecunda mutentur.

Porrb fenjinis fecundandi virtus , ne ullo modo exha-
lare podit, fed diutius in utero cor.fiftere, ac toti imper-
tiri; natura ipfumconclufit, repofuitque in cavitatem,
quafiburfam podici vicinam, & utero appenfam , flein-
grefiii tanriim donatam, ut inibi diutiis femine detento,
virtntejusdem magis confervaretur , & univerfb com-
municaretur utero’; Etenim fi Ikec non adefTet vefica, nil
obftaret. quin femen A defeendente, & exeunte ovo fo-
ras impulfum extruderetur, & uterus fecundandi facul-
tate (leftttutus relinqueretur. In hanc vero velicam eo
facilius femen, nmusoue galli immittitur, quo furfum
motu voluntarios gallina uropygio revoluto , rcfkror
breviorque in velicam paratur via , iterque: quar vefica
in Gallina indica major apparet ; fed in noftrate confpi-
cua quoque eft.

Exdidtis elicitur primo .maximi autem exeo, quod
i.degen, an.rap. x8- feribit maris femen fua fa-
cultate materiam contentam in feminaT & cibum quali-
tate quadam allicere; & virtute tantum contenta inge-
nitura ovum vivificari , ^rlrfi. 6. dekifi.an.eap. x. len-
ti re, ova a galW femine fecundari, & galli Ijpmen infi-
gnem fecundandi virtutem obtinere.

Cui rei nequaquam obllant ; immo eam maximi de-

: r P v i t o. 185

daranti quat ab eodem dfcnnror, ubi reddens caufiim
ettr ova hypenemia id rfi fuhventanta itrita fnue, dicit,
quod humor eorum craflcfcere in avis cubatione non po-
teft , fed tam candida . JJuam lutea pars fimilis libi perfe-
verat. Hwrenim idc6 Contingunt, qu-i Galli feminis vf
deftiruuntur , videlicet calore, robore, & fecunditate,
qu* fani omnia ex femine proveniunt , propter quam
caufam, neque craftcfcere albumen ile Vitellus, neque
concoqui poffirnt ut in nullum vertantur , ile ex utroqnc
pullus fiat; fed libi fimiles , urdtjue humor perfeverat:
noccft incodla, 8c immutata utraque remanet rriatern
tam albumen, quam vitellus. Unde & Arift. paulo noft
ejusmodi ova icftare magis confiftere Icribit, nimirum
propter calorem : & naulo inferiis ait : Incepta quo-
que , fi adhuc parvi% dcficrit coitus, non accrclcunt ; fed
fi continuetur, celeri inci cruento augentur, juftamque
magnitudinem implent, non propter aliam. rationmpi .
nili propter calorem, qui a Galli femine prover.it.0o-
cct igitur per belli hoc locoAntt. quomodo ova hype-
nemia non perficiamur , fed irrita , & imperfc&a omni-
no remaneant , qua- omnia feri non variant ab exempto
la&is, & coaguli, quod infpiflandi facultatem habet, ut
prodit Ariftot.

Elicitur ex di&is fecundo, differentia inter ovipara,
» vivipara pernet generat ienn caufar .•■ Differunt .n. qu-e
ex ovo ab iis qua; cx femine fiunt, ex eo, quodovipara
materiam ,■ ex qua corporatur pullus, diftin&am, &fe-
paratam habent ab acente : vivipara autem fimul, &
caufam «fidentem , fle materialem habent adjundtam ,
& concorporatam. Agenscnim in oviparis femen Galli
eft in pennato , quod in ovo neque eft , neque efle poteft.
Materia vero eft chalaza, cx qua corporatur fatus , am-
bo hax: Invicem diftant permultum Ipatium. Nam cha-
laza Vitello jam formato, & in fecundum uterum ca-
denti accedit, fle ovo interno adjungitur; contra Galli
femen prone podicem confiftit , fle per longiffimum fpa-
tiun1Acl13lazadin.it; fua tamen facultate irradiante, &
uterum, fle toti^i frecundat ovum. At femen in vivipa-
ro , & materia eft , & agens , & in uno corpore utrim-
que finiul confiftit. Ex quibus videre videor Arift, fer-
tentiam fuam . de caufis generationis , A paucis recep-
tam, tanquam veram in oviparis attulifie. Nam Arift.
in omnibus materiam fetus fanguinem mcnftruuni mu-
lieri*. 8e feminarefle, fle ex eo fetum corporari tradi-
dit ; maris autem femen tanquam mover.s exiftere , fle
fretum ab eo refultare, fle plafmari credidit ; ex hoc
perfe&o opere digeri evancfccre femen opinatas eft :

Id vero in pennato diftinfti apparet. Nam in hoc
materia chalaza eft , qua: in ovo imus eft, & antequam
ovum perficiatur , fle vitellus albumen affumat , gignitur,
fle ovo apponitur. Semen autem Galli ad podicem im-
mittitur, fle in vefica reponitur , Se conjervamr, quout-
que pullui conformetur : immo vero per totum inte-
grum anni tempus inibi fervatur , poftcaquam femel ad-
mifib Gallo , ova omnia per totum illud anni tempus fe-
cunda redduntur , tanquam vefica unicum ob id foramen
habente, ut inConcIuib loco femen Galli diutifa ut in
proprio, fle congruo loco fervetur: quo tempore pra-
tergreflo jam fecunditas evanefeit , evanefeente > fle e: -
halantc maris femine . ut dicit Arift. Sed fle hinus rei ul-
timum illud effic^ciiiimum erit argumentum , fi pifces ex
Ariftot. dum incurrentes ventres perfricant , quod pifca-

tores

184 D e O v o

tores vulgari voce, pifcel fpnflare dicunt, aut pcrflu-
milium ripas ocvftime excurrentes, ova pene innumera

Sjam ejedta albo Femine , quod vulga lac appellatur , re-
' int. Atque ita perfc&a ca« tte cortice obdu&a Fte-
nt. Quanto magis ftecudoari chalazas totumque
ovum confentaneum eft , ubi maris femen in utero con-
tinetur , totusque uterus vi foecundandi pr.i-ditus eft ,
ovum feofim fcnfimque formatur, &chalazz vitello at-
que albumini adjunguntur. Maxima enim atque poten-
tillima vis foecundandi iurferaine apparet , cum ova etiam
exter ius in ambientem a£ rem aut aquam errniTa tantam
vim fateundandi habeant

Supere (i modo, ut ultimam aperiamus dubium de
/««propofitum. Certum igitur eft . locum, utlocuseft,
nihil agere iu femen, aut ovum, agg tamen meri» qua-
litatum , quas obtinet , non omnium quidem , fed tantum
primarum: quibus folis natura concefium eft agere, &
pafc ; Qualitates primi' funt calidum , frigidam. Immi-
tium, STTiccum . vel feparata; , & folae, lingularcsque ;
vel ad certam temperiem redada:. Nullus philofopho-
rum aufus eft dicere, locum agere aut in ovum , aut in
femen proprietate temperamenti , fcdduntaxat fqraratis
qualitatibus. Unde Empedocles uterum calidum mares
facere cenfuit , frigiJumfoeminas : nifi forti Democri-
tum excipiamus , qui locum membra formare fccuudum
firmam parentum dixit : At mcherculc, fi efficientia,
fcu facultas generandi ipfi utero, & loco accepta rete-
ratur, proculdubio femen ea deflituetur. Atqui femen
opificem Iblum cfTe exovis fubventaneis GalM fluune de-
ftitutis dcmonfti aturo aperti eft.

Sed id quoque dcmonftratur ex multa locorum varie-
tate, in quibus pullus ex ovo procreatur. Etenim fi opi-
fex caufa i loco penderet, unus, ac proprius edet cui-
queaflignatui locus, nequaquam ovum pullum formaret
tnodoin fimetis, modo in aqua calida, modointra mu-
lierum manunas , modo in fluminum ripis, modo fub
terra: gleba , au: in furno , & locis aliis id genus ; propter
magnam qualitatum cujusque loci varietatem : uua: ta-
men in una communi communicant qdSliure, hoc eft
calkiirate. Umlc.^n/E j. J/gen. au. cap. 1. dicit quod
quamvis incubante ave oritur pullus , tamen fi aut tem-
pus fit bene temperatum, aut locus, in quo ov3 ma-
nent, tepidus, concoquuntur, & avium ova, floripa-
rorum quadrupedum fine parentis incubitu: H;ec Kiin
omnia in terra pariunt , concoquunturque ova tepore
terrre : St paulo poft; tempus ova concoquere ait: &
rurfus paulo poft, perficitur animal in ovoceleniis die-
bus tepidis, tepore enim juvatur. Nam concodio eft
calor quidam: terra enim fuo calore concoquit: & qua:
incubant, hoc idem faciunt : adhibent enim fuum calo-
rem: hxc Arift.

Quapropter dicendum eft , hea omni* pullet ex exii

{recreare epe tjHiim te acrit , CJ cahJitatii hei. SicGal-
rcc ova cubando ea calefaciunt : fic per calorem mulie-
rum mammarum fericina ova viva redduntur : fic fimeta
fuocalore pullum in ovis excitant : fic pifeium ova a So-
lis calore cxcaltada in pifees vertuntur: fic idem Sol
ferpcctum ova calefaciendo , in ferpentulos ipfa mutat :
fic denique aves omnes nidos fuos ea forma , fitn , & ma-
teria ethugirnt, & conft ruunt, ut ova inferihs calefa-
ciant, fk foveant. Sive eniiu ex luto, ut turdi, & hi-
rundines: live ex pifeium fpiuis, ut Aldoncs; fivecx

ST .P V L L t).

paleis, ftipula, aut farno, ut paller: Gve ex COnded*
frutice , ut perdices , & coturnices : five in terne caver-
nis, ut merope in Boxtia : five in faxis , & domibus , ut
cuculus: five ib arborum cavernis, ut upupa: qua: fani
omnia, materia nidorunrfunt exterior : perpetua tamen
in ternis nidis fuperftermtur aut lanugo, aut pluma, aut
aliud qutd mollilfimura : quod ova ea parte, quam avis
non contingit, foveat, calcfaciatque , & pullos pennis de-
ftitutosabafperiorecontidu omnino tueatur : fumma-
tim quicquid locus agit in ovum, id totum per calidi ta-
tem contingit.

Ilac tamen caliditas , & fi transmutare ovi corpus in
pullum potens eft , non tamen ut loci caliditas id in ovo
prxftat : fed quod plurium locorum varia efficit calidi-
tas, uil aliud eft, nifi quia excitat femints facultatem ad-
huc confopitam, aut in potentia, aut in primo afhi,
ipfamquc ad fecundum revocat aftum : ita ut femen in
animal migret , & exdialaza pullus creetur , corpore-
tui que. Quod verum efle ex eo patet , -quia alias ova na-
fcerentur etiam ex fe ipfis , fi calor quicuoque moderatus
fufficiens , & conveniens accederet : fericina enim ova
etiam fine mammarum calore cx fc ipfis , ac tantummo-
do ex agris tepore nafcerentur : fimiliter&alia.

Hoc tamen locodtflicult»orirur. videtur enim non
efle verum , calorem qucmcunque foecundandi vhn ad
adum deducere , fed potius temperiem ; cum femen non
nili in uterum prqjc&um perficiatur , nequaquam in
alium calentem locumimmiflum, cumque is femen attra-
hat valenti vi , & ad ipfum quoquomodo accurrat , non
videtur id , nifi temperamenti promptate prarftare i
Refpondetur, qu6d aves incubatu Wantur, alia vero
minimi , ut pifees, formica: , ferpentes , & pleraque alia,
ea caula eft ; quoniam corporis calore , ftrufhira , &
plumis fovere, & calefacere ovum poflbnt, & iu fa-
cultates de potentia ad afhjm rcvocarft ut pullus oria-
tur. Catcra non cubaut , quod neque calorem (ufficien-
tem funt adepta, neque corporis apum ad cubandum
ft ruituram , neque plumas , quibus foveant : ideoqne
lvrec omnia fovenda calori Solis committuntur; verun-
tamen alia fub terne gleba, ut ferpentes, & reptilium
genus: alia fuper herbis, ut pifees: alia in folliculis, &
veficis arborum raniisappenfis, ut vermes, rugi; alia
alibi , excipitur vulgo afiarius pifeis , qui ova extra non
emittit, fed intra fe continet, perficit ,& vivum fretum
edit , ne propter eorum mollitiem pereant : Mollilli-
mum enim animal hoc eft , ideoque cartilagineum , quod
materiam in ofla durare natura non potuerit propter
mollitiem. ^/Irijl. j. Jegeit.Mit.cai>. 1. reddens caufam
cur aves incubant, quadrupeda ovipara minimi, dicit,
quadrupedum ova , ut validiora tepore concoqui, avium
vero ut imbecilliora parentem ilefiftrare : quomodo
autem liate quidem imbecilliora, illa veri validiora fint,
non dixit- Ultimo *Arijl. C. Je an. cap. 2. parfendi tem-
pus in Gallinis conftifuit atftate quidem vigefimuro fe-
cundum diem; hyeme aliquando vigefimum quintum,
celerihsenim *ftace propter ambientis calorem, quam
hyeme excludunt: aliis autem plus, minus temporispul-
lorum excludendorum allignatur , pro ut proprium tem-
peramentum , & nativus cujufquecilor requirit.

Cum igitur conftimcum jam fit, Pullpm unquam ex
materia e* ovi chalaza , tanquam vero ab agente ex
Galli fenarie ovum fecundante generari ; nutrimentum

(autem

De Ovo et Pullo.

aotem pulli efle duplex, album & luteum , & i calore
cubantis, tumverb i quovis alio calore moderato facul-
tatem generativam confopitam, & quiqfam excitari :
Modo nil aliud reflat, nili videre quor, & qux adiones
in ovo celebrentur , ut eximius tiic effedus videlicet pul-
li generatio lequatur, inde quomodo, &’quo ordine
partes fertus formentur : denique quomodo adaugean-
tur , & nutriantur explicare , fic enim omnes , qux in
utero, feu ovo pennatorum adiones peraguntur, con-
templabimur, cognitis autem adionibus, facili, & fa-
cultates , & opera fada propalantur , etenim afhonesi
facultatibus , opera alitem fada ab adior.ibus dimanant.

T res primilni .idiones fnnt , qua: in ovo avi fuppoflto
apparent. Prima eft pulli generatio, fecunda eiufdem
accretio. Tertia nutritio nuncupatur. Prima, hoc eft
generatio, propria eft ovi adio ; fecunda , & tertia, vi-
delicet accretio , & nutritio majori ex parte extra ovum
fucccdunt, tamen in ovo inchoantur & quoque pelli-
ciuntur. Qux adiones ficuri a tribus facultatibus dima-
nant, generatrice, audrice, & nutritoria: fic eas tria
opera nda confequuntur. Ex generatione enim omnes
pulli partes rcfultant ; ex accretione ,& mitf itione , au-
dum , & nutritum pulli corpus.

De prima, hoc eft de puth jeaerxtiene prifis agentes ,
fcire licet, ope generatricis firmitatis pulli pai ics , qux
pritis non erant , produci , atque ita ovum in pulli corpus
migrate. Dum aurem quxvis pars in alteram commigrat,
illam propria: e flentia: commutationem fubire nccefla-
rium eft ; alloqui eadem fubftantia maneret , fimulque
.eandem in aptam , & convenientem natur* fu* figu-
ram , fitum , & magnitudinem conformari eft necefle ,
hisque duabus abfolvitur procreatio fubftantia: commu-
tatione . & conformatione. Immutatrix igitur , fit for-
matrix facultas harum fundionum caufx erunt Una
unamquamque corpoi is paitem , qualem cernimus, cx
ovi chalaza produxit; altera figuram illi, compagem-
que , & fitum propriis ufibus idoneum contulit. Prima ,
qux tum hmtwutrtx , tum etiam tlttrjtnx appellatur
ficultu . tota naturalis eft , & fine ulla cognitione agit,
& calido, frigido, fumido, & ficcoafliinipto, totam
per totam chalazx fubftantiam alterat, & alterando in
jiulli partes immutat , hoc eft in carnem , ofla , cartila-
ginem, ligamenta, venas, arterias, nervos, & fi qux
lunt in animali, feu pullo, partes omnes fimilarcs, ac
fimplices convertit , (qux orar.ci hujus alterati icis facul-
tatis opda fui it) eastpie ex proprio, ingetiitoque calore,
& fpintn galli femen ex ovo , Iwc eft chalaza alterando ,
fic commutando generat , creat , producitque, propriam
fubftantiain ,. lubftantixquc proprietatem cuique imper-
tiens.

Altera veri, qux Jirmttrix dicitqr, quxque fimila-
res parte* dilllrailarcselficit, iis fcilicet ornatum exapta
figura, jufta magnitudine, idoneo fitu, S congruo nu-
mero, conferens, jam prppofita longi nobilior eft, &
fumma rapientia prxdita ; dequapropteraa Ariftot. du-
bitavit an divinioris eflet originis . dc k calido, frigido,
humido, & ficcd resdiverfa. Naffl revera genito v.g.
per alter atricem oculo, ponere poftea ipfiim in capite,
non in cal anco , & rotundam illi prxbere figuram, non
quadrangulam, aut aliam: magnitudinem autem mo-
deratam . & r, umerum, qui neque uaum, neque ties,
neque plurcs oculos comprehendat ; hxc (inquam) ope-

,85

ranon naturaliter, fed cum eledione , & cognitione,
atque iutelledu potius fada videntur.

Videtur liquidem formatrix facultas exadam habere
cognitionem , & providentiam tum futurxadionis , tunk
ufus cujtisque partis , & organi, prxvidcns quippe quaft
infinita fapientia prxdita , oculos ad videndum efle com-
paratos, vifioni vero idoneos futuros, fi in eminenti lo-
co confiftant , ut tanquam de fpccula eunda profpiceie ,
& colluftrarc poffint : rotundaque figura debere con-
formau , quo ad eunda videnda qui quo verfum ive-
ftigio moveantur : tum duorum numerum eis compete-
re , quo plura videant, & uno Ixfo , alter dimidium fal-
tim adionis retineat : qux omnia cum providentia, &
ratione fada potius, quam naturaliter videntur; ideo-
que non eft mirandum , ut dixi, fide hac foi matrice foe-
tus facultate Arift. dubitavit, an divinioris fit originis,
calido, frigido, humido, & ficco res diverfa.

Hxc girur lunt facultates, adiones, & opera fada
generatricis, quxGalli femini ,& ovi chalazis indita eft.
Neque vos turbet (Auditoics) ex pufillo, minimoque
corpore , cujusnuAi chalaza eft , innumeras prope mo-
dum lefultarc pulli partes , 6c organa: quoniam id oc-
culata fide vobis erit perfpcdum , fi mccum exiguum
hoc pulli principium nunus forti, quam chalaza' fit,
contemplabimini ,• in quo coradefleex pulfu percipie-
tis ; inde caput, oculos, fpinam oculis ipfis videbitis f
alius veri') omnes pulli partes in hoc exiguo corpufculo
contineri, omnium earum generatio, qux exiguo tem-

Earisfpatio fucccdit, mamfeftum omnino vobis facier.

t hxc de prima ov i adione qux eft pulli generatio , ad
quam celebrandam, & Gajli femen agens, & fcecon-
dans , Uc chalaza tanquam materia lubft ituta eft.

Sed non lixc fola in ovo provenit, atque confpicitur
adio i galli femine fcccundante proveniens ; /ed etiam
*c cretu eorum , qux genita funt , qux ex nutritione
expletur, fecur.do Iodo infurgit , & fcfecxcric: accre-
tio (inquam) tanta, quanta fufticit, ut pullus membra
molfifiima, & peni fluida qux in prima adeptus eft for-
matione, tam firma habcatSt conflantia, ur per os ci-
bum capere , & ad capiendum moveri , tum vero illum
fenfibes difeernere utcunque poffit. Sane fcetu* au-
gmentum nutritione , utrimque autem alimento comple-
tur ; adiores autem utriusqu» edtdem efle videntur.
Namattradio, retentio, concodio, qux tanquam nu-
tritioni proprix cernentur adiones , ipfius quoque ac-
cretionis communes lunt, eamque perficiunt. Quas fani
adiones effedi ices prxce>lunt lacultates , fubfequuntur
autem opera fada ; eifedriccs autem facultates iuntat-
tradrix , retentrix , concodrix , & expultrix : denique
qux apponit, agglutinat. & tandem nutnmentunrailimi-
lat: opera autem fada funt (ut fummatim dicam) au-
dus, & nutritus tum pullus, tum omnes pulli partes.
Hxc porr6 pulli audio, & nutritio, quia tanquamab
agente ab ovi infitis facultatibus , tanquam vero ex ma-
teria ex fimguinc exuberante fiunt, fanguisvero in ovo
nullas infit; propterea natura ipfum ex aliqua materia
fuppeditare confutuit , in ovo tum albumen , tum vitel-
lum pofuit, qux in fanguinem feri didum , fadum mi-
grant , & pmpofi tum augendi , uptrleodique corpus fre-
tus fcopum, & ufum complent. Jam igitur omMyacul-
tates, adiones, & opera fada, qux ab ovo, flff1 ovo
proveniunt, ptopofita funt.

A a Supereft

186 De Ovo

Supereftmodb, ut in hujus tra&atlonu fine contem-
plemur , perpendarausque orJima, hoc eft, qu*
prifij, quivi pollendi parta , (i organa
$mr: lieenim (ni fallor) tot» hic contemplatio mum fi-
nem , fuosque numeros fiierir aflccuta. In cujus indagi -
ne duo ponenda fundamenta funt: alterum i corpore,.
■Iterum i re incorporea defumprum , ut puta a natura,
& ab anima. CorportnmfnnJamentum appello, quod i
natura corporis dependet , & fluit : & ab arte fattis fa-
cili exemplum defumitur. Sicuri enim quodeumque i-
dificium, & fabrica ab arte conftmfta , prius fundamen-
ta requirit, fuper quibus univerium idificiura ponatur,
ut fuftentetur : inde parietes eriguntur , a quibus ,& pa-
vimenti , & te&a fullineantur ; tura ver6 fupellcx , &
cartera domus ornamenta iis appenduntur, ac ftabiliun-
tur: ita profc&b natura fabricam animalis molitur. OJf. i
enim unquam fundamenta primum conftituit, ut iis
omnes corporis partes ad nalcantur, appendantur, ac
ftabiliantur: qui etiam alio nomine prius formantur, &
conftituuntur. Nam cum ofla exmolliflima, & mem-
branea fubftantia primam fuam hatftanc originem , &
paulb poft durii lima fiant, ideo multum temporis poni
oportet in generatione ollis , ut os durillimutn efliciatur ,
ideoque prids gignitur. HincGal. non cuicunquc artifi-
cio animalis fabricam comparat, fcd maxime navigio.
Inquit enim ficuti navigii fundamentum, & principium
carina eft , ex qua cofl.tt hinc inde in circulum rec urvaut,
& inflar cratis modici inter fe diftantes porrigunrur , ut
univcifa navigii fabrica ex carina, unquam excongruo
fuppolito principio poftea confummetur > ficin animali
fabrica natura per fpinnm porrectam, 6c codas circum-
duitas quali carinam , & fabrica; principium congruum
conflitutum, totam deinde componit, & perficit mo-
lem.

Quocirca fi in pulli generatione tale quklpiam a prin-
uipioflatiraconlpicias, videlicet toum fpinam prodit-
ium, & codas delineatas. & caput effor nurum, dicas
quali carinam efle animali fabricat paratam , & appoli-
tam ; & caput altius ceteris , quali puppim , creoum.
At vero ii fpina unquam carina, prior ceteris genita
efl, omnino, & fpinalcm medullam priiu intus poni erat
necefianum- Qn jd fi (pinalis medulla ante fpinam for-
mari, includiquc debet xemnino cerebrum , quod fpinali
medullat principium efl , conformari prifis erat conve-
niens.

Sed multos in admirationem adducit , cur natura ocu-
lat inj fit tvi Jentet , & peni cateris partibus majores
atmftruxent f Nili dicamus , oculorum naturam peni
. totam diaphanam efle , k! coque fimguinem in eorum ge-
neratione naturam non admittere, led maximi diapha-
na corpora : cujufmodi chalazarum corpus eft , ideoque
flarim i chalaris ad magnam partem conformari , ut fan-
guis modici ad illorum generationem concurrat.

Quod ii concurrere multum fanguiuisdicanras, omni-
no nTionomu-coculniriiiS, & gignuntur, & perficiun-
tur: propterea quod oculi ex divertis admodum . & in-
ter fc contrariis partibus conflantur , dpicis falicet , ni-
gnsqne, & caqv, Latis . ut uvea tunica, & chorokkt:
<Hc ex diapliams alhfliiqps, larillimis, & puni limis. nimi-
rum wulallino, rqueo , Hc vitreo humare: item cor-
r.ca, cWjunctiva, retina, aranea. Sed in contrariis par-
tibos COnllouciyJ:, natura multum temporis, multum

* T P U L 1 O.

laboris ponit, ut partes contrarias mutui i materia fepi-
ret: ergo jiriils erant oculi formandi, & gignendi.

His addi tanquam tertia caufa , ufus potefl ; oculi
enimtanquam maxime neceflarii , flarim infantibus na-
fcentibus aperiuntur , ideoque pri&s gigni , ut priiisper- •
fcibonem adipifeantur , necefle eft.

Jam igitur patet ex arte faftn, cur natura fpinam pri-
mii, Stcamicefforraarit, & veluti carinam animali fa-
briciconftitucrir. Satius autem fuerit dicere , artem ab
ipfa natura didicifTe, &ipfamfui(le imitatam, quoniam,
uri dicit ubique Galenus , natura & antiquior eft, & in
operibus fuu magis lapiens, quam irs; idem exa&Uim&
confpicitur in ranarum generatione , qui ex exiguis ani-
malculu inchoatur vulgi hic ranabottoli: quorum non
eft confpicerc nifi caput, & caudam, hoc clt caput, de
fpinam line cruribus penitas , & brachiis: qui tamen
temporis progrefEi majora fafta, jam nigro colore rece-
dente , & colore vero ranarum accedentie , fimul quoque
brachia , & crura expullulare videntur ; primo quidem
exigua, & iraperfe&a ; fubinde perteda ,' & conlumma-
ts. Confirmat igitur pctbelle hoc totum inchoata rana-
rum produ^kx

Alterum funJamentum partium priis , & poli eritis
generandarum fumitur a natura , hoc eft ah mima , i
qua ammilis corpus rcgituf, ac gubernatur. Si enim duo
lunt gradus animi, vegetalis, & lenfitivus ; vegetalisque
efl tempore , & natura prior , cum ipfis plantis Iit tomis ;
omnino organa vegetali ilefervientia priiu generanda,
conformandaquefuut, quam qm fenlltinvi, Sc motivi
accommodantur facultati , pracipui autem principalia ,

& qui rationem obtinent gubernatis ; Sunt autem hic
organa potillimuni duo , jecur , & cor : jecur quidem
tanquam fedcsconcnpifcibilis, fcu vegetalis, feu nutri-
torii : cor autem tanquam organum, quod fuo calore, &
vegetalem, &quamcunque aliam facultatem vegetat &
perficit : ideoque cum vegetali focietatem , & nexum
validum habet. Unde Ii in fuppolito ovo poft tres dies
videas ea parte, auanuljus gignitur, cor palpitare, ut
quoque teftatur Anlt. , non mireris, fed dicas, cor ad
vegetalem pertinere , & propterea primum generari :
rationi quoque confcntaneum eft, & y.-mi- limihtcruni
cura corde gigni, fcd latere, quia non palpitet ut cor, nam
& ipfe Arift . jecur, & cor pari ratione in animali corpore
conftituT alleverat , ita ut fi cor eft , eft & jecur , ait
Ariftot.

Si igitur jecur , & cor primo generantur , confonum
quoque eft , & c it era organa his duobus defcrvientia
cum hn fimiliter generari ; utrahone cordis, pulmones,

& ratione jecoris, omnia membra, qui teri in infimo
ventre conliftunt : Pnterea venas , & arterias , non fo-
lum propter eandem rationem (imiliter cum corde, &
jecore gigni , necefle eft , fcd etiam ita gigni peculiari ra-
tione confirmatur. Quod fi eniih Ii mul atque jecur, &
cor genita funt, flarim & inunri , & augeri incipiunt:
nutrimentum autem non nifi per venas comportatur,
necelfcrio venas pautasefle, cc jam genitas, cum prw
mum jecur genitum eft , oportet ; alioqui alimenti de-
fectu interiret. Similiter de corde, Scarteriisthcendom
eft : videlicet non polle nutritionetn jecoris luccedere
fine calore cordis, qui per arterias circnmfimditur : ideo
neque etiam miiUris, ii arterias pulfare videris, tfc ad
membranam, ubf pulli generatio fit, venas, arteruoqne

* pci

De Ovo

pef parui circuli fuperfidem in pullum transmiffas , in-
tuearis. •

Liquet igitur ex his in prima ftatim pulli generatione
jecur , cor , venas, arterias, pulmones, & omnia in infi-
mo ventre membra contenta generari : item carinam >
hoc eil caput cum oculis > ac tota fpina , fic thorace con-
formari : ita ut in pulli generatione primis qnatuor, aut
quinque diebus omnia jam pro polita confpiciantur , ac
tantum artus delint , hoc di ala; , & crura , & quas fcec
componunt , ut olla, articuli, 8c mufculofum genus : mia:
ratione optima pofteriils gignantur, quid motus aaio
poftrema omnium animalium a&ionum fit, & & vegetali
facultate longitiimodiftans intervallo : unde organa quo-
que ad motum fpe&antia, Se ipfa poftremo loco gene-
randa funt.

Atque harc de animalium generayone ex veris ovis, fic
proprii didis propolita line. Nunc ovorum adio, feu
animalium generatio ex ovu improprie JiSu proponen-
da di.

Hanc Arift. paflim vermis generationem cfle tradit.
Differre autem hanc i prima ex perfedis ovis voluit :
quod hax ex parte fui animal generant , ex parte nu-
triunt, alii veri> totum , quod habent, in animalis, hoc
efl vermis generationem conferunt, ita ut ex ovo toto
vermis nafcatur : propter quim caulim ejufmodi ova
nequaquam heterogencas partes , fcd duntax.it homoge-
neas continent: quod Arift. fignificavit per illud ver-
bum, fluidum, undedicit; Genus quoddam papilionum
durum quiddam fimile cartamo ideft cuid femini produ-
cit, fed intus fluidum : ex quo toto (nimirum fluido, fic
homogeneo in ovo contento) nafeitur vermis: qui ex
Arift. imperfedum animal eft, fic feri homogeticum ,
& indilcrctum : & cum ex toro eo fluido vermis nafca-
tur fequitur , in ovo nullam fupereflc materiam , qua: ali-
mentum vermi fit.

Attamen Arift. vermem nutriri , fic augeri voluit , &
emittere excrementa. Ergo aderit :n ovo etiam alimen-
ti portio; neque verum erit, ex toto eo animal fieri. Sed
triplex afferri refponfio poteft. Prima, ut vermis in ovo
genitus habeat in fe, hoc eft intus in fuo corpore, aliquam
materiam inconcodam , qua: per ulteriorem concodio-
nemipfimec alimento fit. Alia refponfio eft , utdicamus
definitiones aliquantulum variando. Ovum proprii di-
duinidefle, ex cujus minori parte animal gignitur, vi-
delicet ex chalaxa : ex majore autem nutritur, ut puta
cx albumine, & vitello : ovum vero improprii didum
contra fciliceteffe; ex cujus majori parte animal gigni-
tur, ex miixiri ver{> nutritur. Qua: refponfio videtur me*
fupra pofir.c fententi* magis competere. T ertia refpon-
fio cx Arift. elicitur ; qui vult, vermem ex toto ovo geni-
tum jam extra ovum in ambiente degere , & exteniS nu-
triri, augerique, & emittere excrementi : Si enim ex toto
ovo vermis gignitur, confonum eft, eo genito , nihil reli-
qui cx ovo lupercfle.

Sed ad adionemovi improprii didi redeamus. Arift.
ficuti duplicem quodaqimodo ovi naturam , duplexque
ovum conftituit in hoc genere, utiiu hiftoria diximus ;
ita duplicem ponit adionem , genitumque animal du-
plex. Etenim tx primuovu , qua: primordia generatio-
nis funt , vmwr perpetub gignitur : nimirum ex ovis
mu (carum, formicarum, apum, fcricinorum bombycum
■ animalium, & cx ovocartamo fimili, & aliis id genus ,in

: T P U L l Q. tSj

quibos quid fluidum continetur , &ex eo fluido toto ver-
mis nafeitur: ex feeunJn veni tvir, qu* ab ipfbmet
verme fabricantur, papilione t gignuntur, & exeunt fci-
licct volatile animal, quod in putamine, feu folliculo, ceu
ovo, continetur, & concluditur: & abrupto folliculo
exit, ut de locuftarum ovis Ariftot. prodit, cumlocufta*
exorahoc fani modo fieri, & erumpere tradidit. Lo-
cufta^ariunt in Yimis fua ova , qui durant hyeroe , & in
terra ineunte afflate proveniunt ex foetu anni fuperiori*
locullx, qui in terram fetum deponunt ; ita ut quali fa-
vus efle videamr , hinc vermiculi , fpecicmovi gerente*
oriuntur; qui terna quadam pritenui , tanquam mem-
branula ambiuntur , qua disjeda emergunt locufta:, ac
evolant.

Eodem modo fieri generationes vermium , Bomby-
cum, qui fericini appellamur, confpicimus. Etenim ex
ovis ineunto a-ltate a papilionibus fupcriorc anro exclu-
fis , ac toto hybemo tempore fic fervatis , poflea circ»
Veris medium i calore fblis,ut dicit Arift. & ab alio quo-
que moderato calore, v. g. inter mulierum mammas, fa-
cultates in ovo infiras excitante, oboriuntur vermes ; qui
ftatim atque orti funt, mori folia comedentes nutriuntur,
augentur , fi» emittunt excrementa : ubi autem juftum
receperint augmentum, rami ciboccftant, fic folliculi
fabrica: toti dediti, tandem in folliculo a fe ipfis fabrefa-
<fto, ceu in ovo fe includunt, ubi» aurclus , fenchryfa-
lidas primum vesfi , hoc eil m vermem quodammodo
immobilem, mox in papiliones degenerant, qui rupto
folliculo foras evolant : ceterum ‘hi alas tantum qua-
tiunt, nequaquam a fblofefe attollentes, fed ambulant ,
ita dimotis alis , donec mare fcemma: occurrente dia
coeant : i coitu fremira mox ova exdudunt, fic mo-
riuntur, ut quoque mares.

Cncterum non eadem generationi/ , Ej formarum fuc-
crjjio in omnibus di. Etenim infefla aut (ex ovo gignun-
tur, aut ex animalibus genens cjufdem', ut phalangi»,
fic aranei; ex phalangiis, fic araneis, ut bruchi, locuftc,
cicada: : aut non cx animalibus, fcd fpontfi : Alia ex ro-
re, qui frondibus inhirer, videlicet verno tempore, cum
natura fert, alia ex hyberno tempore diutius auftrali :
alia ex como, aut fimo putrefeente: alia in lignis aut
ftirpium ipfarum aut citis : alia in animalium i>ius , alia
in excrementis aut excretis, aut intus in corpore con-
tentis : Quorum nullum ex ovo , quod non nrieft, fuara
generationem adipifeitur: quamvis ex iis aliquot aliam
poflea fubeant mutationem , & in folliculo ovi Ijicciem
referente fc includant.

Uti autem in propofitis paucior formarum fuceeflio
eft, fic in nonnullis numerofior, uti ex tArii. Jt h/t.
tuim. cap.il). elicitur tum fieri ex quodam verme gran-
diore, qui veluti cornua gemina protendit, fiiiquc ge-
ncriseft, primum toto immutato, erucam: deinde eum
ui bombyx appellatur : ex hoc necydalum , Invalidum
ixerim; qui varia formarum fucceffio in femeftri tem-
poris fpatio completur. Nonnunquam Arift, (implido-
rem ponit infedorum generationem ut loco citato : ubi
apum , & crabronum > 8c vefpanim vermes quandiu re-
centes funt 8c aluntur , tantifper 8c ftercus emittere vi-
dentur: & cum forma: lineamenta receperint , fub qua
facie nympha: appellantur, jam neque cibum priterea
capiunt, neque ullum reddunt alvi excrementum . fed
cosiretti, fic contradi quiefcdnt, nec ullo pado movere

i8S

Ovo E T Puto.

fe patiuntor , osque dum fpecies dcftinatn perficiatur:
quo fado evolat proles, rupto, quo continebatur follicu-
lo. Atque h.tc de ovis improprii didis, & eorum adio-
ne , & infedis ab iisdem prodeuntibus dida fufficiant :
quae ftimmi cum ratione Plinius IU. u.e. I. iramenfx
fubtilitatis animalia cfleopinatus eft.

C A P. III. • •

Dc Ovorum Utilitatibus.

'CUrtli* Ovt hettregette» , Cr ergumca fmt : tlit
homogene» , jimiUri».

OVi utilitates periecuturo mihi ante omnia in-
quirendum, cur ex multis partibus ovum compo-
natur : inde veri» num id omni competat ovo.
Quid fi ovo improprii dido hoc non competit , rurfus
tertio hujus varietatis utilitas quaerenda eu: Videlicet
tur siti ova organa fint , utputa ex pluribus compoiica;
sii» corpus tantum fnularc , quod ex toto eo animal ,
bocefi vermis nafcatur; non autem ex parte ejus gigna-
tur, ex parte verd nutriatur, ut piiora. Ad primum
quod attinet, Gal. palfim quodque organum ex multis
partibas conflare prodidit. Quinimmo dc ratione orga-
ni effe voluit, ut ex pluribus componatur particulis,
quz ad unam a&ioneutomnes confpirent , diverfa tamen
ratione , & utilitate. *•

Nam alia: pnccipuum inffrumentum a&ioris. funt ,
aliz ponuntur , tanquamfine quibus a dio fieri non po-
tcll : aliz ut mellis adio fiat : aliz denique ad horum
omnium tutelam, & conlervationem creatz funt. Ovum
Igitur, cum organum fit, (non emm qualibet pars ovi
nlovum) ut ex pluribus conflet partibus hafce condi-
tiones fubeuntibus reccfle efl : quas fani conditiones ,
carumque utilitates cxadiusexplicans ^drifl. s. io gcn.
sn. ctp. ai. e i! tjuficm c. t. exovi definitione easpro-
{tofuit, dum dicit: ovumcfl, ex cujus parte animal gi-
gnitur, reliquum obus ei, quod gignitur efl. Exquibus
■zerbis datur intelligi, in omni ovo unam adcfTe partem,
quz efl caufa przcipua ovi adionis ,• aliz vero pofitz
funt, vel tanquamfine quibus ovi adio fieri non pollet ;
aliz ut mcliiis ovi adio fiat : aliz denique ad ovi , &
adionis ejus tutelam , & confcrvationcm comparat*
funt.

Igitur primum inquirenda ni aSio efl , utputa ad
quam omnes utilitates referuntur: (cunus enim ex Ga-
leno pailim , non licere dc utilitatibus quicquam propo-
nere , ac contemplari , nili adio organi prius cognita fit.
Oviadiones, utifupra flatutum a nobis filit, exArifl.
& Galeno duz funt ; prima efl pulli generatio ,• fecunda
augnmertum, & nutritio. Quxntur igitur quarum pars
in ova fit prima caufa , feu przcipuum inrtrumer.tuai
tSiomsovif Dubio procul, fi de prima adione loqua-
mur, quz efl pulli generatio , przcipua caufa ve', efl fe-
men, velchalaza: quia liztlua- funt przcipua pulli ge-
nerationis caufa. Sed utrum lemen » an chalazar Potibs
femen dicendum efl : Nam caufa tize przcipua nulla alia
efl, quam efficiens. Sic ventriculus caufa efficiens chy-
lofcos efl : fic jecur hzmatofeos, fic cor pulfu s, & caloris
origo. & efficiens cauiaconftituitur: ficcercbium fcn-
fus, & motus: itidemque de czteris dicendum : chala-
U autem tantummodo materia eft ; led latius efl dicere,

utrunque fimul effe prxeipuum adionis inftrumentum!
Ratio efl, quia efficiens caufa fine ma terta generare ni!
quicquam valet. Dicebat enim o/fnyf. i . iegen. anxap. x.
oportere in generatione effe, & qu6d generet, & ex
quogeneret; mflrumcntum autem utrunque includit , 8c
agens , & materiam.

ProptereA fic pulli generatio ex femine galli tanquAm
foecundante , & ex chalaza tgnquam pullum corporante.
Qbalaza igitur A Galli femme fotcunSata pracipua cauja
efl futlt generationis , quz prima eft ovi adio.

At non hax fola eft ovi adio , fcd cx Arift. & Galeno
eft quoque pulli augmentum, cui aflbeiatur nutritio ,■ cu-
jus pars principali r , pracipua canfa efl alimentum ;
id quod non aliud efl, quam vitellus , & albumen, quz
primzcaufzfunt, ut fiat augmentum, & nutritio. Ve-
nz ver6, & arteriae alimentum deferentes erunt tan-
quAm fine quibus adio, hoc eft augmentum, & nutri-
tio fieri non poflet ; at vitelli , & albuminis quantitas
confli tuta funt, ut meluls ovi adio, hoc eft augmen-
tum , & pulli nutritio fiat , & ad pulli abfblutioncm &
juftum incrementum fuffici.it ; fine enim' hac utriufque
debita copia , deterius omnino pulli incrementum fucce-
deret. Ultimo ovi cortex, & membranz ad corius ovi,
limulque adionis tutelam polit* funt. Jam igitur patet,
cur ovum ex multis conflatum eft partibus , & quomodo
omnes ad totius ovi adionem confpirent j qaovi modo
fingulz flngulas generales ex[ileant utilitates.

Nunc fecundum problema difeutiendum eft: Videli-
cet uumbac caJem ovo improprii JiUo competant, fi effe
organum, & habere plures partes, quarum fingulz fuos
przbeant ufus , ruinadiom, tum przcipuz parti adio-
nlscaufz. Cum ovum improprii didum aut ver mitu-
lus fit ex Arlff. , autex eo vermiculus nafcacur,- vermi-
culus autem imipeifedum animal Iit ex eodem, &cum
ex toro ovo iplc nafcatur , & alimentum propterea in
ovo ei deficiat ; lequitur, hujufmodi ovum uniforme
corpus, effe, & fluidum, ut dicit ysinfl. i. it gcn. an.
eap. x. & omnino funilare, nequaquam organum : &
ejufmodi animalia alimento in ovo non indigere > pro-
pterea qubd exterius nutriantur , & eam ob caufam iis
perpetuo generationis locum congruo cum alimento af-
fluere narura vohiit. Itaque mulcas ova producere in
carncputmU, videmus & erucas in braifica , fft cantha-
ridas in feris caninis i denique fingulis vermium generi-
bus accommodatum libi tum locum , tum alimentum ju-
giter fuppeditari. Ex toto autem ovo , non ex parte ejus
gignitur animal , quia vermis, qui gignitur , imperfedum
animal efl , & ut tale facili , ac cito gignitur, & confum-
matur.

Ultimo fi quzras, cur natura vermes cx ovo tam fa-
cili. tamqucfeflinA . acvelociter tum oriri, tumaugeri,
pcrfcujue voluerit : alia veri cx propriis ovis noluerit t
Refpondendum , impetfeda longi facilius perfedis
perfici, & confummari. Neque enim in vermibus tot

Srtes, tantamque organorum compagem, quz multo
wre, mulcoquc tempore opus habet, requiri exifti-
mandmucft.

Quod fi ultimo quzras, cur in vermium generatione,
fuccdlioncquc natura ut plurimum non fuerit unica mu-
tatione contenta , (cd modo trinam, modo duplicem
firmarum fuccejfiouciu aflcBaverit , & adhibuerit i Re-

fpondotur venueiuex ovo geoituui oportere rurfus ova

parere,

De Ovo ex Pollo.

parere , ut propagatio fequatur , Ibeciesquc confervetur.
Ova autem faecunda per maris, & fccmlnx concurfum
fiunt , alioqui infcecunda funt , ut patet. Itaque meriti
vermes, qui propter eorum imperfe&am naturam fexu
non diftinguuntur, uti elicitur ex c Anfl. r. Ac gen. an,
ttp. i. jam mutari inaliam fpeciem debent , qux utrun-
que fortiatur fexum. Quid ut fiat, primum vermiculi ex
ovis oriuntur j qui fuEinde au&i, eruor (ormam in-
duunt : ubi autem juftam magnitudinem receperunt , in
folliculo includuntur , ibi aurelii , evadunt ; ultimo pa-
piliones. Quia vero fexu non diftinguuntur , & vermis
Ipcciem quodammodo non mutant , utcunque erue*, &
aurelii evaferint, nili ubi in papiliones migrarint, mu-
tatiquefint ; in papiliones autem commutati , jam vola-
tilium naturatn lapiunt, volatibbusque annumerantur;
ideo tunc fexu diftinguuntur, & coeunt, tum demum
ovapariunt, ut rurfus ejusdem generis vermes fiant, &
generationis fucceftio confcquatur , (peciesqnc confer-
vetur.

Qu&d fi hacc utilitas omni ex parte non arridet, dicas,
hanc formarum fuccefiionem fieri , quia Deus providen-
tiam, & poteftatem fuam multarum rerum mirabili va-
rietate voluit oftendere.

Ex his quoque patere poteft, curcx infeBi/ alia gi-
gnantur ex ovo , ut bona pars; alia exammahbnt e/at-
Jcm generi/ , ut phalangia , & aranei : & ex phalangiis
& araneis, bruci, locuflx . cicadz: JW* non ex ani-
malibus, fed fptntl . ut dicit Arift., oriuntur, videlicet,
ex rore, quifirondibusadbzret, aut ex auftrali tempo-
re, aut ex corno, aut fimo putrefeente, aut in lignis vel
ftiipium , vel exfis , aut in animalium pilis , aut in excre-
mentis, vel excretis, vel intis in corpore contentis. Cu-
jus tam multiplicis generationis, numeroficque fobolis
ea eft utilitas , ut frilicet hxc admodum impcrfe&a ani-
malia, qua: rumbreviflimo temporis fpatio durant , vi-
delicet trimeftri, autfcmeftri, tum in alitum cibum
cefTura erant ; ( nam potiflimum avium ridificationis
tempore ir.le&otum fit proventus "1 numerofiffinia per-
petuo fint, ne unquam deficiant , nevi genus pereat.

Qua: etiam caulaeft, ut Ixec multiplicem fortiantur
generationis occafionem : uram quidem fpontaneam ,
& ex (e . videlicet ex rore , qui frondibus infudac ; aliam
ex concubitu ; videlicet cx ovis , qui fiunt ex primis
vermibus folliculo incidis , & in aliam fpeciem mutatis ,
videlicet in papiliones- Sunt nonnulla , qui univerfnlem
jam propofitum finem non aflequuntur : ideoque ab his
diftinguuntur, quod bax novam , ac duplicem mutatio-
nis fpeciem non iiibeunt , fed pereunt in prima. Ut lunt
parva illa animalcula, vulgo Rofpctti. intorrentiumli-
toreex pulriliulo ab zftivo imbri madefaflo exorta, &
ab exortu fe faltu protinus loco moventia , ut rana , quas
toto corpore intuantur, quamvis colore potius rofpos
referant ; qui uti cito propter caufarum vehementiam
oriuntur, ita cito etiam pereunt; fc propter eorum fu-
bitam generationem r.on fieri , fed pluere i nonnullis
creduntur. Hic nullius communis ufus gratia , fed ex
neceflitate caularum produci, qu6d cito oriantur, &
pereant, neque in aliam fpeciem mutentur , indicio eft.
Sic etiam vinarii culices, qui vulgo muiciolini appellan-
tur ex vinariis oriundi primam fpeciem non prarteieunt ,
fed vermiculus fubit5 in volatile tranfit, quod foiti
' ufum dia pabulandi vix prxbcat

189

Dt totius Ovi Vtilitatihm.

Vi utilitates ejus potidimum aiftionem refpiciunt,
ad eamque referuntur , hoc eft In pulli generatio-
nem , & augmentum , uti fupra dultim eft ; fed qux
primum a toto ovo defumuntur, vel ovi funt, quatenus
m utero eft , vel extra ; fi extra , vel ubi avi fuppoGtum»
aut ubi non fuppofitum eft : de omnibus agamus.

Ovum icitur foris emilTum, & non fuppofitum , prl-
mo rotantium eft , ut in minimo fpatio tota pulli moles
contineatur , propter quam cautam Deus rotundum
mundum fecit, ut omnia contineret , omnia complefte-
rctur , atque ob eandem caulam haec figura naturi fem-
perextitit amiciilima, & conveoientifhm» , ut dicebat
Gal. 1 o. de ufu part. Prseterca cum non habeat nngulurt
externis injuriis expofitum , ideo tutillima eft, & ad ejuf-
dem exclufionem oppommifiima.

Veruntamen omnium fermi avium non nerfe&i ro-
tundum ovum eft , fed oblongum : unde ovale , qu&d tali

Sira donatum eft appellatur: oblongum autem ovum
, quia pullus magis longus , quam latus eft : ira enim
inflexis omnibus articulationibus apparet, ac remanet-
Id vero effe oblongum plerisqueufu venit ovis ut Galli*
narum , anfcrum , pavonum, anatis , columbarum, ler-
pentum, Senili forti pauca excipiantur, utpifeiuni, &
formicarum, qu&d rotunda prima facie appareant : fed
& Gallinarum quoque ovorum principia ii vitello inchoa-
ta rotunda funt.

Rurfus neque exafti ovale, & iqualiter oblongum,
fed altera parte cbtujiar , latius , Sccralliu' , alter* aca-
tia/ , tcnulusque eft ovuum : quoniam p ollus ex fupe-
riore parte, ubi caput eft, & thorax, I itior: ubi vero
crura , anguftior, fenuiorque eft, in qua re adhuc varietas
confpicitnr , qux in majoris , minorisque ratione confi-
ftit Etenim nonnulla ova cum eo, quod oblonga funt;
pauld minus ex utroque latere funt aqualia; alia ex al-
tero extremo valde acuminata. Unde ~dnftot. 6. Ac
hjl.an.cep. 1. dicebat. Qui oblonga lunt ova, & fa-
II igio cacuminata, ferminam edunt. Oui ver& rotun-
diora, & parte fui acutiore obrufa , orbiculum, autpe-
ripheriam habent, mares gignunt. Contrarium fcnbit
Plinius ferrainam edunt qui 'rotundiora gignuntur ; re-
liqua marcui: credendum eft, Plinium contrarium Iia-
buifle codicem ; cui autem credendum , dubium eft.
Mclibs autem forti erit ventarem ab experientia venari
ex relatu mulierum. Ego tnthen crederem , hoc prove-
nire ex partibus pulli infernis, qux ad podicem, «uro-
pygium fpe&aut , aut latioribus, aut anguli foribus : G
enim fcemina habet partes eas latiores, ut ego opinor >
tunc ovum rotundum pariet ferminam : fi angulliorcs
marem, opinor autem , ferminam habere eas partes la-
tiores, quia ad podicem priter alia foramina mari com-
munia, uterum habet, qui amplus eft, 8c amplas C|iis-
modi partes reqahit : cujus rei gratia etiam mulier hanc
paitein ad oflh ilium fpe&antem viro habet latiorem,
lgirur ova merito tum latiorem , tum anguli iorem par-
tem fortita funt. Qui ut ita efformarencur , natura in
ovi ortu declivem fitum uri parti tradidit , qui latior fu-
tura erat, ut propter declivem fitum maceria copiolior
deoifum vergens, fimul eam partem dilataret. ,

Et propter banc caulam ovum ia partem craJTierrm
Aa j ‘ «"

190 D e O v o

exit : quamvis forti magis confonum, commodumque
eflet, in acutam partem prius exire, tanquam quxfen-
fim (ibi viam ad exitum pararet. Sed cum profpiceret
natura , eandem retro fiibeiTe difficultatem , fi contra
fieret , Propterea latiorem ovi partem prius exire per-
miiit. Quod forte ea quoque ratione faoum eft , ut re-
tro ad acutam ovi partem uterus faciliis , & citiiB con-
traheretur , fle ita contra&us faciliiis quafi ad exitum
deoifum ovum impelleret. Sed ut puto, ovi obtulioris
partis pondus fenlim dilatando viam aperit , fle libi parat.
Quid (i contrarium fitum obtineret, pondus, quid fu-
perius eflet, deorium revolveretur, atqne ita perinde
«w contingeret, ac lamina» plumbear, mcdullx fambuci
annexx , vulgb Saltamartmo- Quod fi interdum repeda-
tur contra id quod feri perpetuum eft , non turbet.

Ovi msgwiul » ea eft, qux requiritur ratione magni-
tudinis pennati animalis , ut fcilicet in ovo tantum augeri
pullus poflit, donec per os nutriri valeat

Ovorum numenu quarundam avium , ut puto , defi-
nituseft; earum nimirum ,quxfemel in anno generant:
in iis enim credibile eft tot vitellos in racemo conformari,
quot (iir.t neccflarii in una nidificationc. Sed unum no-
tatu dignum oportet in bis obfervare , videlicet harc pen-
nata , qux pauca ova pariant , ea fine mare non parere.
Nunquam columbar (ut audio) ova fine mare pariunt,
quamvis u4rijl.6.JcbiJl.»n. eap. x. dicat, fubventanea
ova plurcsaves parere , ut gallinas , perdices , columbas,
pavones , ar.fei es, & vulpanferes diftas. Caufam ros ipfi
per otium excogitetis, fle mihi communicetis. At Gal-
lina- ova fine mare pariunt.

Igitur plera joepeiuut a ra in numero iefimto pariunt ,
cujus rei forti cauia eft , quod numerus inipcrfe&ionem
in omnibus arguit : fle hi paucitate natura non fallit. Et
hoc evenire iis conlcntaneum eft , quarum partus , fle ipfi
ftiammet parentes vel in cibum alterius non iuccedunt,
vel dcftruaioni non funt obnoxix. Nam fi fint obno-
xiar, ut Gallina;, in lis numerus ovorum generandorum
definitus non eft : ideoque in Galliaarum virdiario nu-
merari feri vitelli non pofliint. Neque enim omnia per-
ficiuntur in vitellario : fle qux perficiuntur, incubatio-
ne poftea neque omnia fuppommtur, quod multa co-
meduntur. x/i ridet. 6. dehijl. an. eap. i. tamen dividens
primo Gallinas in gencrofas, 8c ignobileS; dixit, ma-
gnam cfregenerofarum Gallinarum foecunditatem , cum
(exaginra edant ova ante incubitum : llcir ha; miniis fre-
cundx , quim ignobiles fint : Pra-terea mulierculx no-
ftrx dicunt, quamque Gallinam centum ova pareie,
Ideoqueultimumappellarur vulgo eniteam» , &i rufti-
cis difperfo , hoc eri abortivum ovum : 8c eft Illud, quod
Gallina poftremo loco facit exiguum. flequa lruplo mi-
nus reliquis: quod eft fine luteo ; vicemque lutei vide-
tur albumen fupplere , quia in ipfo quid rotundum cor-
fillit loco lutei quod deficit, quia non amplius fuppetit
in racemo : albuminis autem adhuc aliquid fuperfit.

Videquoqueovumiftiusmodt, quod ex parte acuta
appendiculam . fcu collum habebar longius , ?c ovum
iinitabatnr , oblongx cucnrbitx collo fimilc. PrxteWa
non modo in numero, (ed etiam in tempore differentia
adnotatur: ideoque Arift. loco citato, qu* parvo funt
corpore, ut Adrixnx quoridii , fle ex cortalibus nonnulla
bis dieparere dixit. Multiparis quoque incubitu depra-
vari ora, fle urina fieri dixit Arift. urina autca ova funt,

E T P U t L O '.

cum vitellus in cubatione diffunditur, Idque provenire
ex nimio calore voluit j. de ren. »u. etp. i. eo

modo , quo 6c vina calidis temporibus fxce fubveria
corrumpuntur. Ideoque ova calido tempore depravan-
tur, & multiparis qnoque id accidit, propterea qu6d
incubatu xqualis calor omnibus non communicetur , (ed
aliis deficiat , aliis fuperet , 8c quafi putrefaciendo ob-
turbet , fle eandem ob caufam idem quoque uncungui-
bus evenire cenfuit Ariftot. quamvis pauca tum edant,
tum incubent ova : cum enim natura eorum calida fit,
faciunt, ut quafi ferveant fupra modum , fle diffundatur
ovorum vitellus : itaque farpe alterum ex duobus uri-
num fit , fed tertiam feri femper. Accidit autem , ut
vitellus tantam fubvertatur, fle diffluat, nequaquam al-
bumen , quod fub verfio , fle diifufio A calido iit , vitellus
autem calidus eft, albumen frigidum. Prxtcrca vitellus
fluxilis, ac renuis eft. Albumen I tenax , & crailius,
quamvis Ariftot. vitellum magis efle terreftrem , 8t per-
inde ut in vino , fic in ovo faxi relpondcre , dicat.

•

De Ovi Ctnicit Vtiliutitut.

S Equitur nunc , ut utilitates partium ovi afferantur, ab
externis fumpto principio , videlicet ab ovi cortice.
Ovi cortex , feu putamen non ommbur mejlovir. Nam
ferpentum ova , fle aliorum pleraque cortice deftituun-
t}ir: quando hxc iub terrx gleba retina. Se comprefla
frangerentur facili , fi cortice frangibili donata c fient;
alio vero facili comprefla , ruptaque eflent a cubantis
pondere, fi rigidus cortex non obfui cret Prxtcrca fer-
pentes roftro deftituuntur , qui rumpere durum corti-
cem polline , five ferpentulis in ovo coocloiis , five etiam
matri, fiadeflet, id munus eflet concreditum , flecom-
raiflum. Alia autem ova, urpifeium, formicarum, la-
certarum, tcftudinum, fle ejus generis, ut exigua funt',
ita duriufcula catcnus funt , quo tuta ab externis fint.

Rurfiis cortex durur cjl , C5 dcnfut , ut i rebus contun-
dentibus, ac prementibus tufus eflet, fle ipfe, & pullus.
Dicebat enim x/1nftot. j. de gen. an. cap. j. Tefta in
ovis edendis tutela eft contra detrimenta , qux deforis
veniunt. Sed propter quam caufam albus cortex ejlt non
propter aliquam utilitatem, led quatenus confcquirur
temperamentum frigidum , fle ficcum , qui durus fit , ac
denius, ut fimiliter olla alba funt. Quid fi alios cortice»
alio colore infc&os videris , utputa vel pallidos, vel lu-
teos, vel rubros, vel maculatos , fle pui.&is diffindas;
dicas, hanc varietatem varium feqoi temperamentum ,
quod varios producit humores , qui in ovi cortice efflo-
refeunt. V teli enim aliquando Gallicam in totum nigram
fufeo quoque cortice ova parere. •

Kmhtfrangibilb eji cortex , nt tempore exitus pulli
non difficulter rumpatur. Si enim ita non eflet , exire
pullus non poflet ; quam ob caufam non ubique fimiliter
durus, acfrangibiliseft; fed eo loci maximi , ubi pulli,
roft rum adeft , fle refpirado peragitur: qui loflus cavi-
tate donatus eftaflrea , qux inibi corticem facit ficcio-
rem, fle magis ffangibilem, de qua cavitate infra di-
cetur.

Infuper Uvigatur eji cortex, utafper, fi eflet, 8e diffi-
culter exiret , ex utero fle vias, per quas exit, eroderet.

Ultimo ovr cortex porofu/ ejt , ut patet ex fiidore cx-
eunte, cum recens fupradneras coquitur, q«6 calor cu-
bantis

De Ovo

bantisbcflfhs interito penetret, &permeet, tumadfc-
rair.is facultates excitandas , tum*! vitelli, & albuminis
fubftantiam alterandam, quo facili in fangumem com-
mutetur.

Membratarum Ovi Vtilitattt.

AD membranas qu6d attinet; Quiritur primo c*j*i
rei gratia natura ovum membranis oh olverit ,- Re-
fpondetur, ut qui in ovomolliifiiiu, & fluidi Imroores
iur.t , intis contineantur , &ab externis lidcntibus ar-
ceantur. Dicebat enim Arift.detifasefTe membranas, ut
arcere poflint.

Sed in ovo Jcnfatqucxme efle membranas dicendum
eft , ut fluidos humores detineant : quo modo in oculo
quoque denfa cornea fifeta ejl > ut humorem aqueum de-
tineat) rie foras exudet. Si igitur dcnCe funt ovi mem-
brana;, etgpfhgiJa: denCtas enim frigiditatis eftc&us
cft , quod li fi igida membrana cft , ergo olit : quia in
corpore animalis omnia frigida alba , & omnia rubra ca-
lida funt. Patet igiturcur ovum membranis obvolvatur,
curque denfa: fint , frigida; , & albx.

Rurfus membrana Jun m ovo intus intef corticem , &
humores comperiuntur,- quoniam una non erat fatis ad
conjungenda corpora inter fe valdi diflimilia, fcihcet
Corticem, & humores : corticem {inquam} valdi du-
rum, & humores valde molles, ac propenjodum dixe-
rim fluidos. Unde Plato dicebat , ficuti inter ignem , &
terram, corpora fcilieet inter (e valdt diflimilia, Deus po-
fuit duo corpora, ad rem , & aquam, ut lucc iimul con-
jungeret : « inter cranium duriHimum , & cerebrum
molhllimum pofuit flmiliter duas membranas , duram
fcilieet ac tenuem ; Sic inter corticem , & humores , aut
fimavisdicere intei durum corticem , & mollem foetum
(nam fcetus gratia ovum faiftum efl) pofuit duas mem-
branas , cum una non probe futficerct durum corticem
molli fretui conjungere, licit fretus adhuc propriis mem-
branis obduvhi* Iit : qua: etiam alium ufum priber.t ,
quam qui communicer membranarum efl , videlicet, nr
integumenta q ardam fint ,de quibus mox dicam.

Meriti vero crallior , & durior corticem contingit,
qui cum commodi verfatur ; tenuior autem , & inouior
molli fretui adhrrrct, aut molliflimos humores ob vo-
luit. Hi funt communes totius ovi membranarum uti-
litates.

Tertia ovi membrana vitelli propria cft: ideoqne vi-
tellum privat im obvoluit , & conflantem in leiplum con-
fervat; quo fit, ut ea abrupta, vitellus exemplo pro-
fluat. Figuram itaque vitelli. confervat. Mnjiot. j. Je
geiuan. eap. i. autem membranis diflingui vitellum , &
albumen genfuit , quid naturam habeant diverfam.

Et ita fe habent lia; membrani in ovo non foeto. In
freto vero dui communes memorate membrani fimi-
litcr fe habent. Vitello verb proptia flragulum vafo-
rum fe fe ofTcrtaptilfimum , uti irtfra dicetur.

In fine hic qoeritur , cur m ovo mn futi peculiarem
membranam albumini ucquaifuam , vitello auiem traJi-
tam , £5 oUuSam vijeamur ! Rcfpondetur, in ovo
omnino propriam membranam vitellum obtinuiffc , ut
copfians in fua fubflantia , eo loci confilleret : aliter
enim efflueret, & cura albumine contunderetur : id
quod prohibet propria vitelli membrana. Albumen au-

* t- P U t l O. i^i

tem propria non indiguit membrana, tum quia i commu-
nibus membranis jam memoratis obvolvebatur , tum
quia tenax exifteos in fe conflans utcunque confervabo-
tur. At in ovo freto albumen propria indiguit membra-
na , qu* vaforum umbilicalium Itragulumeffet.

Vtulh , Cr Albuminis Ovi Vtilitates. •

JAm fupr a de ovi a&ione -i. de pulli generatione agen-
tes , diximus . ex chalaza , qui in obtufa ovi parta
confiilit, pullum generari; femen autem Galli , qupditt
ovo neque cll , neque efle poteft , nequaquam in pulli
partes fecedere, fcd duntaxat tum uterum, turachala-
zas , totumque ovum fircundare , ut ex iis pullas oria-
tur ; Itaque cum chalazi vicem feminis lubeant, & fub-
flantia, colore, & feri corporis proprietate femini per-
fundes fint , Juri ex iis omnes fpcrmatici appellati par-
tesprocreabuntur.

Cum ver6 u ni ver fi animalis fubflantia ex duobus cor-
poribus inter fe valdi divcrlis , quinimmo contrariis con-
llicuatur, nimirum calidis, & frigidis, duidiverfe hi

Srtcs procul dubio diverfum inter fe, fed fibi quoque
nile expoflulant alimentum : fi modo verum efl , ex
iisdem cos nutriri , ex quibus conflamus. Merito itaque
fpermacici, frigidi, & albi alimentum album, & fri-
gidum: fanguinei verti rubri k calidi, rubrum, &
calidum alimentum poflulabunt : Meriti» iimiliter ad
ti ignias, albas, & exangues nutriendas partes candidus
ovi liquor videlicet albus, frigidas, & exanguis: ad
calidas vero, & languineas vitellus, utputa calidus li-
quor , ruber , & fanguineus fubllitutus efl. Sic enim
omnesanmulisparresconvenicns, & familiare alimen-
tum libi p «curabunt, & attrahent

Hocfa-ii alimentum iradivcrlum alii animalia vivi-
para habent ex mafla farguinea , in qua omnes funt hu-
mores , & qualitates .f. calidiores, & frigidiores portio-
nes, utHip. prodidit: At inovipaiisnoa efl fanguis m-
ovo: fedhx dui nute.iie id d-.iopai titiro genera irter
fediifidentia , S; airpusammahs condimentis , nutrien-
da accommodam;.

Inflant nonnulli adverf isantedifia , videlicet fibi ve-
ram nor. videri caufam allatam de numero duorum ovi
humorum . qooniam facili uno (upplere natura poruif-
fct , qui ambas haberet miflas facultates duo .illa par-
tium genera nutriendi ; iicut in aliis animalibus unum
fangumem fubftkuit, in cujus mafla calidiores, & frigi-
diores firaul tn/fcuit portiones : ita uno duntaxat fan-
uu.e omnium gererem partes nutrivit i Refponden-
um , ita faflum non efle, propterea quid pullus non
poterat nutriri languine , quia in ovo fanguis non erat f
in quo ex Hipp. calidiores funt, & frigidiores portio-
nes: merito igitur duplex materia confli rura efl calida,
& frigida , ut ex lingula Ijnguli partes fuam exucerentr
tibi convenientem portiopem : aiioqui fi unum eflet ali-
mentum in uno corpore mjftum , & confufum , difficul-
ter partes invicem contrarii , quoti eflet fui naturi aniN
?um fegregare, & attrahere poflent. Nunc verofirgu-
li partes, quod fibi ipfis tantum farailiareeft . trahur.t
fine ulla diffioiltate. Quod fi ita res habet, vafa quoque
exalbumine attrahentia in partes exangues , & frigidas
fanguinem comportabunt : qui ver6 ex vitello trahunt,
ad calida- partes, & rubras deferent.

Unum

193 D 1

Unum autem admirari tum in vitello, tom in albumi-
ne oporiet : quod , cum nullum eorum fanguis fit, ita
tamen natura; (anguinis propinqua fine» ut modici omni-
no i fanguine diftent . « pariimahfit, quin uterque li-
quor fanguisfit ; qui O exigui Ijhrt.levique conceBieae
ia faagmnem vertuntar. Et ideo videre efl vena» , & ar-
t:ria» in albuminis, & vitelli membra nai propagatas
perpetuo fanguine referta» : albumen autem , Bc vitel-
lum m iua natura confiftete ; fed iimulatquc i vafis utra-
que fuhftantia exugitur, in fanguinem migrare, adeoeo-
rnm fubftantia vicina fanguini cft. Id quid clari confir-
matur obfervatiore quadam a me fa&a 160^. Florentia:
prxlentibus ExcellentilT. D. Camillo Finali Magni Ducis
Medico . & ExceUetitiflimii D. Vidorio Roliio, D. A-
drianoSpigelio , & Andreghetto Andrcghettio, in ma-
gno Gallina: ovo , quod exiftimavimus duplicem obtine-
re vitellnm : in qno tamen verfus ovi acutiorem partem
vitellus naturalis inventus eft: adobtufiorem vesb glo-
bulus rotundus pauli vitello minor , duriufculus, tfc mol-
li membrana obdudus compertus eft: quo diilcdo intus
fubfiantia parenchymati jecoris perfundis tum colore ,
tum odore, tum confidentia vifaeft. Quod line nil aliud
nobis fignificat, nifi quid hic vitellus i vegeto loci calo-
re adeo fuerit concodus , 14 in fanguinem primb fit con-
verlus, inde in amulam feri jecoris fubdantiam: Nam
& nos cum aliquando fanguinem 4 vena cmiflum in aqua
decoqueremus , illum craflcfadum , & in jecoris feri
fubdantiam mutatum, & colorem, odorem , & faporem
jecoris redolentem obfervavimus.

Quanquam autem hxc vera funt , exidimarc tamen
oportet, liancfubilantiam, quii vitello, & albumine
i vanis exugitur, eo modo eile fanguinem , quo chylus
in meferaicis venis, in quibus nil aliud confpicitur, quam
fanguis, cum tamen chylus umbram tar.thm fanguinis
fufcqserir, perficiatur autem in jecore : fic fubfiantia ab
sdbo, & luteo exuda invenis (fatim fanguinis umbram
contrahit, & magis coquitur , nui in venis magis mora-
tur, retinens adhuc proprias qualitates , nimirum calidas,
autfrigidas. Sed hic fanguis potius in venis, quam in je-
core elaboratur, & coquitur ; evadit autem os , cartila-
go, caro, & extera in ipfis partibus, ubi exadi coquitur,
& allimilqtur-

Eft fit uliu/ tlhtmmit nfui , quo a vitdlofuit fegrcgi-
tus, ut fcdicet in albumine fcetus innatet , & ita funente-
tur, nedeorfumfuopte pondere vergens ad unam par-
tem inclinet, & vafa trahantur, rumpanturque , ad quod
undandum tenacitas, & puritas alburrrtnis conicrt;
Etenim fi in vitello degeret fetus , facili deorfum in

£ rotundum defeenderet cum vitelli etiam ruptione. Scri-
itArid. afeendere vitellum ad obtufiorero ovi partem,
cum pullus concipitur. Hoc proptereafit quod excha-
laza pullus corporatur, quxvitelloadhxrct, unde vitel-
lum, qui in medio ed, furfum attolli oportet ad latiorem
ovi partem , ut inibi gignatur , ubi cavitas naturalis aiicll
ad nulli falutem peiauam necedaria, uti infra patebit.
Ex hoc argumento , elicitur ex clialaza fieri pullum.

Jam liquet, cur duo liquores in ovo pofiti fint , curquq
contrarii , alter calidus , & ruber , ut puta vitellus , alter
frigidus, exanguis, & albus, utputa albumen ; prxterea
cu r unus liquor fullicicns non fit, & cur tandem temporis
feri momento in fanguinem uterque commutetur : Mo-
do veru altas utiiusque liquoris utilitates rcccnfiwpus.

Ovo* ET Pulto.

Sunt hi duo liquores non compadi , fed metlijfimi , &
propemodum fluidi, ut facili permeare in fietus corpus
poilmt ad ipfiim nutriendum : feu potius ut facili u» ver-
ti in fluidum fanguinem valeant , qui mehCis permeent.
Et propter hanc caufam varium confidentia albumen
ed : videlicet alibi tenuius , Serarius, alibi denfius, &
craflius. Tenuius in obtufiore ovi parte, ubi fcetus ori-
tur, apparet : ut primo tempore, quod ex tenuiore albu-
minis parte tenuius refultat, facilius tum in fanguinem
vertatur, tum per exiles venas intret, tum In foetum per-
meet, tum vero etiam parva cavitas adangeatur , qu*
omnia primo fetura: tempore erant perquam neccf-
fjuia.

Ed & alia utilitas, ut citius exficcetur, evaporetque
ouidpiam ea parte, quo naturalis illa cavitas major in
dies fiat . & ufum neceffarium infra propalandum fup-
pleat. Illud inluperadnotnndum ed . vitellum tanquam
molliorem interiorem obtinuifle pofitionem, hoc eft in
metiio albuminis ; qui ab extrinfecis occurcntibus edet
rcmotillimus , proindeque turHIimus : propter quam
caufam perfeBe etiam retuuJur eft.

Lutei coierit eft vitella/ , albumen atbiii , ut alter c»li-
Ju/, alter fit fltgiJur. Etenim, uti alias didrum cft, in
animalis corpore omnia rubra calida , alba verb frigida
funt Unde non podiim libenter Ariftotelis opinioni ac-
quiefeere , feribenti vitellum ede albumine magis terre-
Itrem. Nam fi album, frigidius, tenacius , & ponderofius
ed ; fcquitur, terrcdrmsefle. Neque obdat albedoipfius
tanquam diaphano, &ag reo cor pori propinquior, quan-
do & offa cum eo quod albillima funt, etiam maximi
funtterredria, eo quod ex iis tenuiores partes evapora-
rim: quod confirmabat Arid. exemplo cineris, a quo
refoluto fumo tindurx opifice, albus redditur ane.

Mellu vitetlu/ ed, quia mollium partium nutrimentum
erat futurum. */4!bumen vifeefum ed , qui ad nutrien-
das partes cradiores , durioresque edet accommodum.

Lhimo vttellu/ albumine cepiofioreb , propterea quod
ad calidas, Imnvidas, mollesque partes enutriei das, ac ‘
refateiendas, de quibus vi caloris major fubdantix por-
tio defluit, ac deperditur, erat comparatus : contra al-
bumen. Atque hxc de vitelli, & albuminis utilitatibus
didafmt.

' Galli Semini s “Utilitates .

GAlli (eminis ufum eximium , ac pneripuom ede , vi-
delicet uterum .cvumquc/lrcunjjre , nc irritum fit,
etiam ii extra ovum fit , jam fupra explicatum ed. Hoe
etpitftffimum fuppeditari „ ut Gallus tot coitibus . quot
paucis horis, immounahoraabipfo peraguntur, furti-
ciat, rationi confentaneuni ed : i deoque redi amplifli-
mum vas conditutum , & efformatum ede ad tantam fe-
minis copiam fufcipieixjam , fuggerendamijue ut exfu-
pradiftis patet.

Pono Femen albiJPtnum ed, ut lac. Scribebat Aiift.
Icmen genitale volucrum omniuui album ede, ut exte-
rorum animalium ; ego autem addo , omne femen five
animalis, fivx plantx album ede: differt tamen unum
ab altero per majorem, ac minorem albedinem- Unde
Arid. cartilaginea aquatilia ia deum emittere humorem
prodidit. Candoris cu jusque feminis caufam afferens A-
rid. dicebat , quia genitiva fpuma cft , fpuraa autem alba

cft

De Ovo et P y e i o.1

ed propter fpiritus feu aSris copiofi admidionera : cujas
caufalevidimum quoque femen cfl , ut «nidum non de-
cidat , fed ferretur.

Qu6d fi album omne femen cd, ergo fiigiium , cum
jam l.rpe di&um fit , in animalis corpore omnia alba fri-

Sidaede. Hoc tamen de corporea tantum feminis fub-
antia intelligendum ed. Nara quia ut fpumofum, etiam
fpiriruofumeft , & aereum, hoc nomine calidum nati-
vum habet multum. Edvcro hoc calidum in fubfiantia
frigida collocatum, quia fi in fubflantia calida pofitum
efiet facili digereretur , diilipareturque . antequam ea
ipfo animal corporaretur: id quod frigiditas prohibet.

Cui rei tenacitas quoque conducit, qu.T etiam facit,
ut in uterum femen projetdum adha-rcat. Mollities au-
rem facit ut id ipfum corporetur facilius. Ut vero femi-
nis in fingulo coitu congrua portio emittatur , pro cun-
ilisque futficiat, naturam repagula , & obdacula congrua
parare, utputavelofiiola, vel anguli iam inimovafc,
autintoita capreolomm modo vadi huic muneri fubdi»
tui , credibile ed, ultimo (fuamvis mole exiguum emilfum
femened, virtute tamen, & facultate maximum cft, ne
dicam divinum : neque enim in rerum natura ouid repe-
titur, quod tot, ac tantas ex fefeexerat facultates, ut
femen.

Cbalazjtrum, (T exigui circuli cicatriqjlam in
Vitelle referenti i 'Utilitates.

DE chalazis autem , & cicatricula: velligio in vitelli
fuperficie apparente , & quafi adnato , nihil ell ,
quod dicamus ; Cum de chalazis fupra cxadli , cum lo-
cus id exigeret > difputatum fit. Nili forti illud addatur,
V idelicet in coilo ovo , ita in fe ipfis contrahi chatatas ,
ut conceptus, five pulli jam jam efrormati , ac geniti fi-
militudinem referant. De pedunculi autem velligio aea-
tuculam referente nihil fimiliterefl , quod dicamus, cum
nullius ufus nunc fit, fed tantummodo pcdufculi fepara-
tionis fit velligium. Quare merito ultimo loco cavitatis
obtufa: ovi partis utilitates reccnfcnd.e funt.

Cavitatis, qua m parte obtufaefl Ovi, Crfati , Cr
non fati utilitates.

C Avitas, qux in omnibus ovis, & foetis, & non fre-
tis, maximii autem in pullum liabentibus , in obtufio-
re ovi parte, ubi caput, «rodrum confidit, apparet:
atqne eo major , qu6 pullus ortui > (eu exitui propinquior
ell , confpicitur : prxterea non exa £ti in cacnmine , feti
quadantenus ad latus, neque aqualis & plana , fed obli-
qua vifitur: majorque elt, ubi rodrum pulli confidit:
praterea vero a primo etiam ovi ortu opacum circulum
parvo nummulo fimilem vulgo foldino exterius adverfa
luce refert , ovo fcilicet cacumine , & acutiore parte una
manu apprxhenfa in cofio ver& ovo cortice ac mem-
branis detrahis raanifedillima cd, non unicam, neque
vulgarem, fedplures, & eximias pra-bet utilitates: id-
que omni tempore a prima ipfa ovi natali die. Quatfane
Cavitas , pro ut magnitudine varia ed , fic ufus vffios
pizdat. In univerfum autem omnis utilitas ab adre, qui
in ea continetur, dependet, & fluit. Itaque utilis ed, ut
minima, ut parva, ut magna, & ut maxima. Vcldi-

'93

cas, utilis aired in cavitate contentus, utpaucifllmus.
utpancus, utcopiofior, & utcopiofidimus: autrurfus
tertio dicas, ed utilis, & in primo ovi ortu, & per to-
tum tempus , quo ovum non fupponitur, tura ver6 ut
fuppofitum ed , & latum ; tertio ut grandior pullus fa*
ftus; ultimi ut exclufionyiropinquus.

Itaque pro diverla cavitatis magnitudine, & aeris co-
pia varia, & datu ovi, & pulli vario, ita varii Ofus fefe
exerunt : Etenim ut minima a prima ipla natali die ovo
utilis ed ad ejus eventationem , confervationemque , Ut
veri) parva in ovo fuppofito , & prima pulli conceptio-
ne, dum cor palpitat, & arteria: ad ejus refri^ratxj-
nem atrra&o a corde , & arteriis adre. Ut rurfaKtjfnx
inaudo pullo ad ufum rcfpirationis prxbendum: qui
tempore pullus ampliore eget refrigeratione , qua: ex
refpirationc comparatur. Denique ut maxima ad vo-
cem prabendam, ut pnllus i cortice exciudatur. Etenim
inpriqioofi ortu, « eo nondum fuppofito, & freto,
minimaque cavitate donato , exigua cavitas tantumae-
ris continet, ut ovi cilSrem eventare , ac moderati re-
frigerare, confervarequealiquandiu valeat.

Vii autem ovum fuppofitum ed , & jam pulli con-
ceptio fequutaed, quo tempore cor palpitat, & arte-
ria:,- tunc ex cubantis calore exiccantc major reddita
cavitas plus aif ris^ont met , quo ad cor imprimis, inde-
nuc totum corpus vitali calore jam affe&um , refrigeran-
dum luiHci.it : ideoque & cor , & arteria: pulfu perpe*
tuo aSrem in cavitate contentum attrahunt.

Tertius cavitatis datus ed, eum pullus grandior fj.
8u, , calorque amdus jam copiofiore indiget aere, ut
refrigeretur : quo tempore refpiratio jam exigitur : &
aerem trahit pullus refpirationc accita, fed omnino exi-
gua, ac mitillima, qua aerem trahit pullus potius 'per
ipfius fecunda: membrana; poros , quam ab ipfamet ca-
vitate; quod cavitatis tanquam fepimentum membrana
fit , atque fertus intus in membrana concludatur : fed
nonnihil quociue trahere confonum ed ex eo Ipatio,
quod inter pullum , & membranam intercedit.

Quarta cavitatis utilitas cd, cum pullus jam tam au-
Hvrcjl , ut refpirationc mJigeat valent tore , qua non am-
pliis per ipfius membrana: poros ex cavitate aer traha-
tur, fed ab ipfamet protinus cavitate fine membrana:
obdaculo , quo tempore rodro nullus, quafi refrigerii
necellitate coa&us , pungit, & abrumpit membranam,
& ita patula fa&a cavitate relpirationem agit per libe—
•tum aerem in caritate contentum : qui hoc tempore
longi copiofior ed , quod cavitas ab iisdem caufis auida
magis , & amplior ita fa&a ed , ut peni ovi medietatem
zquet.

Ultima cavitatisutilitased, cum jam usqui adeo an-
Sus, & perfe&us pullus ed , ut per os nutriri poflit, ob
klque ixclufioms tempus inflet : propterea quod neque
ampliis ea refpirationc, qua: a cavitate, & aere in ea
contento fuppeditatur, neque eo alimento, quiinteriis
ex ovi humoribus fuggeritur , fed utroque exteriis adve-
niente opus habeat : pnis autem , & citiis indiget ex-
terno aere quam cibo, cum alimenti adhuc aliquid intus
#perfit: in quo cafu jam pullus, qui durum corticem
pra? rollri mollitie , Sc corticis a roitro diOintia , coque
intra alam adilri&o, rumpere con valet; jam /ignem
matri dat rumpendi necet litatis : id quod per vocem c£*
ficit emittam. Etenim pullus tunc ita robuitus ell , & ca-
B b vita»

194 D e O v o

vitas tam ampla fa&a, & aifrita copiofus contentus, ut
jamadau&a impenliiis refpiratione , exufflationem quo-
que, & vocem emittat. Etenim cavitas ficuti a principio
perexigua eft, itafenfim, fenfimqueexiccationefubin-
5e ampliatur, quoufque ampliflima reddita jam propter
copiolutn contentum aifrern exufflationem , St vocem
promere pollit ; atque eam fani vocem profert , qtft in
primo actu naturalis pullo eft , fortique quidpiam peten-
tis lignificatrix : qua: etiam exteriiis audiri facili a quo-
quo poteft : prxtcrquam quod Pltnint lii. io. cap. 5 j.
StJlnft.6. Jehifi. an. cap. ). id ipfum affirmat : vide-
licet vigcfimo die fi moveatur ovum , jam viventis intra
putamRi vocem audiri : pipit enim pullus aliquantulum
(inquit Arift.) Qua pulli voce Afcetante protinus audi-
ta , quafi neceffitatem rumpendi corticem cognofcens ,
ut nimirum pullus externo rru3tur aSre pro fui conferva-
tione, aut fi mavis dicas pulli dile&ique filii confpicien-
di defiderio fcetans affeSa , jam roftro corticem rumpit :
qui non difficulter abrumpitur, cum eo loci propter ca-
vitatem jam diu humoribus defli tutam . & a contento
a<irc','& calore exiccatam fragilior, firiabiliorque eva-
fcrit.

Vox igitur pulli primum , & maximum fignum efl
ejusdem exitum muerentis , externoque aiire indigentis :
Quam ita exafli Gallina percipit , ut ^ibrte fortuna fa-
tans pulli vocem internam , intemamque efle dignofeat ,
tum lurfum pedibus ovum revolvat, ut ea duntaxat par-
te, qua vox venit fine ulla pulli noxa corticem abrum-
pat. Addit & alterum fignum Hipp. inlib. de natura
pueri , pulli fcilicet ex ovo exire petentis ; videlicet
quod pullus ubi alimento deftituitur, fortiter movetur,
uberius alimentum quxrens « & pelliculx circum dis-
rumpuntur : & ubi mater fentit pullum vehementer mo-
tum, putamen cxfcalpens, ipfum excludit , quod vigin-
ti diebus fit.

Jam igitur patet quot , & quam infignes utilitates
omni tempore a memorata proveniant cavitate, maximi
autem ad pulli tum generationem , tum confcrvationem.
Qux omnia optimi intclligentes mulieres in fupponen-
dorum ovorum ratione venata; , ovnm ad cubandum noi 1
fupponunt , nifi fex , feptem ve dierum intervallo ai ortu :
quo tempore ovum cum prius cflet plenum , aut exigua
rimis cavitate prxditum, jam ab ambiente exficcatur,
digeriturque , & ita cavitatem majorem ea partccor,-
trSiit , & efformat : id quod ex Plinio confirmatur, qui
ova cubari intra feptem dies edita utiliilimum protulit*
vetera , aut recentiora in fcccunda cenfet : idcoque ubi
ovum recens cubandum fubjicitur, infeliciter fuccedit
conceptio: itaque refli dicunt mulieres, plerunqucfuf-
focari pullum , quid ovum ninus plenum fuppofitum fit,
& omni feri cavo , St aire deflmmim, aut quampau-
ciffimo : tametfi Columella recentiilima quoque fuppo-
nenda efle feribat : qux tamen fi requieta fupponantur ;
non vetuftiora admittit, quam decem dierum: recen-
tiflima commoda efle ova voluit ad fupponendum , quo-
niam cum in obtufaovi parte albumen ter.uius fit, facili
a calore cubantis eo Joci albumen exiccatur, & cavitas
major, ac Decedaris paratur. In quo cafu opoitct, ♦
anni temporis , & conii itutionis, & omnino ambientis
aiins habere tatiorem; quo fit, ut refli d Columella
(criptum fit. recertillima efle fupporenda ova, propterea
quCdaiir Roma:, ubi ipfc degebat, calidior cum Iit, fia-

!T P U t L O.

timexficcare albumen, & ori cavitatem fufficientem ad
ufum commodum palare poteft. Idcoque in hac Pata-
vii regione tutius (m fallor) eftovafupponere requieta:
qux cavitatem jam antea paratam habeant fufficientem,
huic enim communis confuetudo fubfcribit.

Ex quo etiam fequitur, ver il limum illud efle fignum,

3uo mulieres ovum reeent ad forbendum , aut non r rectu
ijhnguut , aedifeernunt, videlicet fi ovo adoppofitam
lucem pofito , manuque fupracrafliorcm ovi partem fu-
perpolitam, cavitatem aut adefle, aut abefle; aut fi non
extotoabefle, (altem exiguo numifmati limilem adefle
confpiciunt : fi enim cavutas nulla appareat, aut per
quam exigua, recens: fin major conlpicitur, requietum
efle ovum pernofeunt.

Habent etiam aliud fignum . quod prxdi&um fequi-
tur. Eft autem , ut ovo adverfa luce poGto , fi lucem
ovum pervadere, ita ut tenuius, dariusque diaphanum
intus confpiciatur . fignum eft, recens ovum efle : con-
tra fi lux intusobfcurior.vilitur, tum diaphanum crafi-
fius; fignum eft, requietum Svumexiftere: ratio eft,
quia primo tempore ovi humores tenuiores funt, poftea
vero crafliores fiunt , dHfipatis videlicet tenuioribus par-
tibus : unde St cavitas, Cfdiaphani corporis denfitas,
feu craflitics Icquitur.

Propter quam canlam albedo etiam , qux diaphano
proximaeft , & ovi levitas quoque recentis ovi figna
lunr ; nlm fi leve ovum eft , recens efle fignum eft, quod
levitas arguat , plures innatos aereos fpiritus in ovo in-
tus adhuc contineri, qui abexterno aere adhuc nonfmt
diflipati , & ita leve ovum reddunt : Unde nonnulli ovo
duntaxat manuapprxhenfo, & librato an recens,. vel
requietnm fit , agnofeunt.

\Jlumum fignum eft ovi rugofitas , vdut mellis dica-
mus , quid medium inter levigatum , St rugofum , quod
in noftra lietrufca lingua dicitur ruvido, nic rufpido.
Ubi enim ovum Ixvigatum eft, fignum eft, efle requie-
tum : contra, (i rugofum : ratio eft , quia fi in utero
ovum levigatum cflet, facili ex feipfo exiret, & ante
tempus conftitutum tum fuopte pondere, tum Ixvore
ex utero foras elabcrctur : requietum autem ovum lx-
vorem contrahit, quia minimx illius extubcranrix ab
externo aere cxlccautui, & complanantur Ultimo
ovum recens propi Ignem ficcum politum , fudat : re-
quietum minimi.

Atque hxc de ovo, feu de animalium ex ovo genera-
tione aida , fufficiant. Qux libenter tanquam commen-
taria, feu expofitionem in capita ab Arift. de ovo con-
feripta eonftituenda candido Le&ori cenlcrem, ac pro-
ponerem , ni invittis d fummo omnium prxeeptore in-
terdum detie&cie coaftus e flem.

C O I T E R I.

CO I T 1 X U S Tra3. de Otiis <5 Pulli 1 Gallinaceis h*C
habet.

Ova in plerisque avibus generationis primordiam ab
avibus feminis fumerc Zephyria f. hypanemia, id eft,
fubventanea , quod alias Herilia & irrita vocantur , &
atfl^iie maris femine excufa funt dcmonftrant. Circa
brumam itaque in gallinis communibus fub diaphra-
gmate ubi en a vena cx jecore prodiens diaphragma
pcmunptt > Iculimac pedctentlm multi parvi St fubflavi

D i O v ^x* i

f lobuli ex mero vitello conflati , cumulatlm ob ventris 1
revitatem cumulatlm , minimi fecundum ventris lon-
gitudinem, ut in viperis & ferpentibus oviparis monilis
ex coraliis f. magnis margaritis conflati inftar juxta inte-
ftina utrinque extenduntur. Eo in loco fovendis ovis
aptillimodorli imprimis, deindi circumpofitarum par-
tium ligamenta dilatata fingulisovis lingulas membranas
venis arteriisque refertas, ut indi nutrimentum au-
gmentumque acciperent impartiunt. Globuli in princi-
pio pauci & parvi numero & quantitate audi majores &
inferiores primi, poft reliqui ad priorem uterum pro-
truduntur , ex hoc aiffecunaum , a fecundo perfeda pro-
rumpunt; qui v. ratione, nunc per utriu9quc uteri ex-
plicationem declarabo.

In gallinis duo reperiuntur uteri , quorum a Iter ela-
tior exiflit , St Uti inteflinuli in gyros circumvoluti for-
mam reprifentat albo colore praeditus . vacuus , & dor-
fo annexus i me inventus eft. Superiori regione pertin-
gebat ad imperfedorurn ovorum cumulum lub diaphra-
gmate a dorfi ligamftto dependentem , cui beneficio
tenuillimi membrani alligatus erat, liic deprehendere
non potui foramen , pefquod inchoata ova vel ovorum
feminaria in hunc ingrediantur uterum. Conflat a.
primus uterus ex Juaiut tunicit , interni nimirum &
externi, interna eft alba, multis rugis referta , lien, an-
te juftum tempus ova non elabuntur, externa fimilisell
peritonxo , qua: i veni cava ramos fatis infignes vena-
rum, abaorti arterias multas ad uterum ducit. In hoc
ova valdi augentur & album confequuntur.

^Alter St tnftrior utcruj , per quem calli femen im-
mittitur longitudine ad.Tqtnt dimidium digitum , confe-
quitur orificium anguftum & ft ri&um , quod ad cralli-
tiem ovi perfedi dilatatur , uterus v. hic laxi ovum com-
prehendit. Suijlanua ejus eft craffe atque ex propria
impropriaque livi i peritonaeo mutuata , conflatur tu-
nica, extenu lixc peritortxi tenuis atque plurimis venis
arteriisque intertexta eft. Interna f. propria crailiorell
multo « minoribus paucioribusque valis perfufa. Ute-
rus hic fecundus terminatur ad glandulas duas , qua: re-
num in avibus vicem fubire exiftimantur, iftic habet (tri-
bum orificium fphinderis inflar , quod a fecundo utero
excipitur, liaud dubie fphinder hicdilatatur St conftrin-
gitur rurfus , dum ovum ingreditur & ingreffum eft.
Orticium hujus eft ovum excoquere , St calore fuo ita
indurare, ut putamen confequatur , num v. hicprolifi-
cum galli femen impartiatur me latet. Uteri cervix fatis
longa craflaque eft. Hadenus de ovorum origine &ab-
foluta perfectione , nunc de pullatione Anno 1 564. men-
le Mayo Bononia: inftigante me D.XJlyJfiu/IUmanJo
duas gallinas ad incubationem proclives felegi , earnm-
que lingulis ovafubjeci, lingulis diebus unum, quo
hic duo prxeipui cerneremus nimirum originem vena-
rum , atque quid primo inanimali gignebatur, aperui.

In primi Jieiovo vidi luteum confcquutura circulum
album , non admodupi magnum , in cujus medio eius-
dem coloris pundum fi vi orbiculum. Ex circulo nue-
bant duo germini quorum alter crailior & longior altero
exiftebat , vitellus fluidior atque recentis ovi luteum.

1 1. Die vidi duas tenuiilimas pelliculas ceu membra-
nas, quarum altera putamini immediati adhxfit, alte-
ra aliquantispir i putamine diflita fubllantiam ovi in-
volvebat, in cacumine cnlmfpatium ejuguum fuit va-

T P U I, t O. I95

cuum. Vitellus clarus erat ad cacumen. Vitelli media
pars candidior reliqua parte cernebatur. In medio con-
jpexi quid femini fimile. Purdus & circulus inventi
lunt fub membrana involvente ovi fubftantiam , atque
fibris quibusdam afoerfi , album ut vitellus aliquanti li-
quidior folito . fubftantia alba vitro fimilis, quam vul-
gus femen galli exiftimat , aliquanto durior extitit.

III. Dic in albumine fuit nulla deprehenfi mutatio,'
at pundus f. globulus fanguineus in vitello ante inventus,
jam in albumine potius repertus manifefti pulfabat , fun-
debatque unum veni ramum , ut ex colore judicare qui-
vimus, qui in duos fciflus multos cmifitramnfculos, qui
circuli modo pulfantem pundum ambiere. Hi ramufculi
fuftulcicbantnr membrana tenuillimi , qui tum munere,
tum fubftantiA fecundinam exprimebat. Tres itaque hic
reperti funt membrani , quarum orima putamini afleri-
bitur, fecunda ovi univcrlx fubltantu, tettia fecun-
dinx.

I V. Die pertudi ovum ab obtufiori parte , & primo
occurrit IpStium , adeiS vacuum ut articulum digiti prio-
rem facile admiferit. Album inftar aqux ob tenuitatem
diffluebat, globulus & reliqua majora funt reperta, pul-
fabat a globulus, vafa minimi. Ab altero latere glo-
bul I tres lioi mutuo con jundi colore tranflucidi , vitro fi-
mili reperti'’, ab altero latere duo rami fivi vafa arteriis
non diftimiiia extitere ,*qux tamin non pulfabant- Al-
bumine effufo in confpcdutn prodiit vitellus fatis liqui-
dus , & hinc indi (anguine quoquomodo confperfus.

V. Die deprehendimus fecundam membranam to-
ti^ovi fubftantiam ambientem . & multis vtnisqjcrfu-
laU, ita a putaminis membrana liberam & validam, ut
absque oftenfionc cum ovi fubftantia extrahi potuerit,
aperta hac membrana globulum fanguineum pulfantcm-
que vidi profundius folito fubfidiffe. Sumpli utrinsqua
gallinx quinti diei ovum, & in altero apparuit tantum
globulus pulfans informis , adhuc fanguine utcunque cir-
cumfofus cum fuis venis ut ante didum. Globuli a latere
exifientes colore tendebant ad nigrum, babebanrque in
'medio minores adhuc globulos, quiconiundi cerebrum
quoquomodo reprefentarunt, tertius globulus non nifi
in magnitudine mutatus fuit , in albumine vifx funt par-
tes dtllimilar es, quarum quidam tenues ad candorem
accedentes, quidam crafhores. Vitellus Tacillinfi cum
albumine connmdebatur. In altero ovo manifefte Capua
pulli apparuit pro ratione corporis maximum & in eo
utrinque k lateribus unus Oculus fub niger, qui in me-
dio perlucidus confpiciebatur. In medio Oculorum ter-
tius globulus , k capite dependebat reliquum corpus
oblongum , non longi a capite Coi; vel orbiculus pullans
litus , unde & veni vifx funt primum ducere originem.
Nullum hic potui deprehendere hepatis vcftigium, ita
interna erant contula.

V I. Die %rxter reliqua qui omnia fuere majora
vidimus abobtufiorc parte poft membranam primi al-
bumen , hxrebatenim luteum in fondo in albumine pul-
lus vivus animatus & omnibus fuis partibus adumbratus
fluduabat, Caput pro ratione corporis maximum illi
concefliim erat. Nihil puter oculos perfedius & majus
obtinuit, potui enim fed cum aliqua difficultate in oculis
omnes tunicas & humores a fe mutuo difccrnerc. Por-
ri it ter duos oculos in fuperiori regione apparuit glo-
bulus fetis magnus & pellucidus , qui cciebnim re-

* t Bb 1 pri-

i9&

De O v o ' e t Pullo"

prxfentare vifus eft , infca oculos erat roftro quid fi-
roile.

VII. Die omnia manifefliusfelevifui obtulere, pri-
tn& pclliculx tres > prx-fcrtim tertia , fccundina diaa ,
venis fuffiilciens , & omnem liquorem circumdans,
emiflo liquore candido cum flavo animal exiguum & ru-
di minerva efiormatum prodiit. Caput illi erat exteris
corporis partibus tum majus tum perfe&ius. Dignofce-
batur& Cranium & roftrum exquiiitius, reliquum cor-
pus cum membris informatum. Ex vifceribus nullum
potui diftinguere, tum quia ventri thoracique indufa
erant, tum quia intus necdum veram & manifeftam deli-
neationem confequuta erant , undique enim confufa cer-
nebantur.

VIII. Dii ; inveni omnes partes majores magisque
delincatas, & Crura, &Alas, ita ut jam pulli emgiem
reprxlentarit , validiori motu in ipfo albumine feiplum
volvebat. 1’r.Ttcr hxc reperi venas fatis confpicuas in
pulli umbilicum immillas.

IX. Vidi fecundinam Venarum tum multitudine
tum magnitudine auflam , denique & copia fanguinis
folito turgidiorem , transfudaverat etiam fanguinis te-
amiflimi nonnihil. PoftSecundinam vifui occurrit pullus
fluitans in albo Scutrinquc i lateribus vitelli dimidium,
canquam vitellus in duas .rquales partes difleftus fuilfet.
Vala umbilicalia multo erant majora. Pullo exempto
detraxi membranam propriam immediati pullum cin-
gentem, ne fcil. in humore periret. Jam omnibus parti-
bus abfolutus, & poris latis, ex quibus pennarum pri-
mae radices prorupturi erant, undequaque confpirie-
bantur. Caput omnium maximum extitit, oculi v. f$r-
fefhllimi , & fuis palpebris donati. InCapite vidi tres
globulos tranfparantes, & ftmu! avium cerebrorum fi-
guram efformantes. Inferiores omnes d collo partes ad
integram naturalemque figuram perdu&x. Foris in pc-
ftore i cordis regione pullatio apparuit. Cor fuam_ ha-
bebat formam, «colore fubalbioo praeditum . pulfabat
etiam extra pullum diu. Jecur fub pallidum, V cntriculus
Intefliru , Coftar , & omnia alia vifcera admodum fluida,*
atque flaccida reperiebantur. Albuminisdtiplex fubftan-
tia, &fingulx lingulis membranis propriis comprehen-
fx. Altera portio fuit tranflucida, & pullum innatan-
tem continebat, altera lenta, crafla&jpallida tanquam
excremcntitia , albuminis portio in ovi fundo li.Tlir.

X. Diei ovum habebat fecundinam folito aliquanto
jobuftiorem, venas fanguine foris irroratas. Fretus vi-
tello tanquam pulvinari inftratus omnibus partibus ab-
folutus : femora , dor fum Sc clunes erant primo radici-
bus pennarum obduiflxi Corpus vel venter pulli capite
aliquando major. In oculis omnes tunicas, omnes hu-
mores, & externa velamenta utpoti pulpcbras, atque
membranam qui ni&itar.t vidi. Cerebrum luo» liabebat
confra&us & gyros, Cor v. naturali figpra Sc colore
candido , ut partes fpermaticx pravi i tum : Pulmo ac
Coflxcruntcuormatx. In ventre inferiori Jecur ab albo
colore ad rubicundum tendebat , Ventriculus atque in-
tcftiiu candidillima. Prodibant ex fictus Ventre juxta
anum duo vafa umbilicalia ad vitellum tendentia. Exem-
pto pullo deprehendimus majorem partem albuminis
abfumpram , fit quod fupercrat eranum excrementum
exllitiile, 3 vitello v. paruin vel nihil abfcdl.llc.

XI. Die aullam tuli qux ia magnitudine eil cogno-

vimus differentiam , manifefl ius atque caput creve» at
pennx fuppullularant. Foetus inalbo & tenui liquore,
vitello incumbens , natabat , fub vitello hxfit craflum 8c
vifeidum albumen.

X I L Die, prxtcr extera confidcravimus membra-
nas & humores, Membranx fuerunt quatuor, quam
Prima roboris gratia putamini conceffa eft , ita enim va-
lidi putamen fragilillimum unitum confervat , ut ovum
recens & crudum ne a viro robuft illimo fi acutiores par-
tes utroque manu comprimantur rumpi quidim queat.
Secunda totam ovi fubflantiam ambit , deprimitur &
conftringitur pro Ovi imminutione ?6c contrait io ne , Sc
hac ratione inhibet partium Ovi , qux facile commotio-
ne cum omnia liquidiora tempore incubationis reddun-
tur, fieri potuit , confuiionem. Tertia probet Vafisfu-
ffentaculum atque flabilimentum , Arteriis enim atque
Venis eft referta, extrinfecas fanguine fubtili confpcr-
fa totum ovum circumdat, & fecundinx munere fungi-
tur. T crtiam fequebatur Membrana pullo propria , qux
fimulcurn pullo aqux non parum Antinuit , vifummihi
eft , hanc tunicam fivi Mcmbranamjuxta umbilicum di-
latari, & vala umbilicalia inveftire, ad pullum quod at-
tinet, major, Calidior foit, & majoribus pennis obdu-
<ftus erat. Extremitati fuperioris & inferioris roftri ad-
hxfit quid albi & laxi , quod feminx dicunt prohibere
frugum apprehenfionem , quapropter iimulatque pulli
fune excluli hoc album avellunt.

XIII. Vidimus fubftantix ovi minorem quantita-
tem, pullum majorem atque magis pennatum, nihil
prxter hxc peculiare.

XIV. Die quantum Ovi albumini abfeeflerat, tan-
tum pullo augmenti accdlit, erat etiam rotus parvi»
pennis obteftus, liquor pellucidus, crafliis fit viccofus r
minori quantitate folito, propria membrana, ut & vi-
tellus pellicula vafis referta continebatur. Umbilici va-
fa vifa funt mihi numero quinque efic , quorum una ve-
na membranam tertiam I. fecundinam , cui multos ra-
mos impartiebatur , petebat. Dux veri alix venx per
tunicam vitellum inveftientem diflcminabantur. Prxter
has venas reperi inter vafa umbilicalia duas arteriolas ,
anfraftuofe vermium inftar ad vitellum tendentes , in-
fertionemanimadverteienon potui.

X V. Die vafa undique per fecundinam diffufa fuere»
& adeo tenues habebant rumcas, ut levi contaftu cultri
vulnerabantur. EtHuxit fanguisvaldfi rubicundus fic te-
nuis. Hax vafa ab ur.o ramo fatis craffo per medium
chorii longi extenfo prodiere, diffe&i fccundina ef-
fluxit aquoli feri non parum. Deinde veficula f. mem-
brana in confocfhira venit , in qua hxrebat fretus in aqua
natans, & limul vitellus propria membrana conclufus
hxc membrana fecundinx ut in fretu humano amnios
chorio, annexa erat. Vitellus in duas partes manifefti
divifus cohxrebat vix fpatio dimidii digiti latitudines,
una tamen utrique parti .fuit membrana, qua* ex umbi-
lico f- cute pulli enata fuit , rcliquq fuperioribus rcfpon-
debant.

XVI. Vidi craffam vifco&mque albuminis membra-
nam , undequaque feri abfumptam , &arterix pullantis
ramum dtflipatam inter membranam vitellum cingen-
tem, membrana pulli Sc luei eadem erat, alia qux augeri
debuere majora, qux imminui oportuit minora fum vila :
inter extera Veptercrat folito tumidior & crallior: ia

ventre

De Ovo e

ventre vifcera plurimum incrementi tompferant. In
Ventriculo rcpcri tobftantiam chy lotam , cujus um ma-
jor portio fuit in fine ftomachi , juxta ventriculum. Ex-
ira ventrem pendebant vafa duo vermium inftar , qui
potius inteftinis quam arteriis afli mi labantur.

X V 1 L Die vidi & inter tertiam & quartam ^in-
ter quartam & pullum fubilanriam aquofam , fed pau-
cam, deindiex umbilico vidi prodire arteriam unam,
tres venas, & apophyfin ab inteftinis ad vitellum ■ vena-
rum duae ingrediebantur Venas Mefaraicas, tertia ad
cavam , arteria magna transfeenden» Ventriculum in-
ferebatur in Cor , ut aliils vidi Inteftina extra umbilicum
aliquousque propendere» & meatus ex inteftinis ab vi-
tellum pervenire vidi Fceces duriflimi, nimirum pu-
taminis inftar, inter membranam quartam &pulliun de-
prehendebantur. In Ventriculo repertum eft chyli non
parum cum aqua permixtum. Vitelli non parum inven-
trematt raSum fuit, politns, fitus, defcriptioniArifto-
telis refpondebat.

X V 1 1 1 Deprehendi inter membranam quartam &
pullum quid excrementi veri ex pullo , quarta membra-
na involvebat luteum dc pullum. Pullus fuit totus plu-
moftu & ventricofus. Separata pulli membrana reperi
propriam vitelli membranam multis venis refertam , at-
que mediaex parte eum vitello jam in longum expre-
ti u&o injHtrem raptam, yifcotom & album, cujus
mentio eflra&a, omnino abtomptum fuit. In pullo ven-
triculus, qui admodum creverat, continuit, & param
ferofi humoris, & plurimum materiei candidi calci in-
ftar, quod credidimuschylum ede, tale m. quid ex in-
teftinis efftuxit. .

XIX. Die pullus habuitCaputdeorfum inclinatum
fub dextra ala & dextro crure reconditum. A quotos hu-
mor erat imminutus, ubique veri fttees inveniebantur
feter tunicam quartam & pullum , fic & aquofus humor
quo totus pullus madebat. Vitelli membrana confpicui
vifaeft a cute pulli pronafei , atque ex contra&ione hu-
jus membrani vitellum intus rapi atque abforberi > ut
etiam jam feri abfbrptus erat, prater hanc impropriam
membranam'.obdnuit & propriam multis venis & arte-
riis refertam. In ventre vidimus ea qui ante fedperfe-
ffiora. nihil vitelli (ut Alb. magnus vult) in inteftinis de-
prehendi. Habebat jam Teftes,Criftam, gallus n. erat.
Frxterca audivimus pipientem.

X X. Die fuit pullus effedus, & in putamine IV. re-
periebantur Membrani, in una parte libi mutuo an-
nexi , quarum dui interiores multas venas & arterias
continebant. Ad pullum quod attinet , vidimus intus tria
Vafa umbilicalia, quorum duo vifafunt arterii, unum
vena cflc. Umbilici toramen occlutom erat, attamen fpc-
Cillo immiflo facile aperiri potuit, dilatato foramine cul-
tello profiltit vitellus tunma propria vcftitus, & in lon-
gum produ&us, vitelli quantitas paulb toit minor atque
a principio cxtitic, cohxrcbat beneficio canalis exinte-
flinis exprodudfi ipfis inteftinis , arteria umbilicalis cu-
jus m xvii. dici ovo mentio eft habita multo apertius
quam anti vifa eftpulfare, & in cor infai. Venibin®
implantationem nubebantur m verapoftt ramos longe
ab hepate. Ex ventriculo difledo effluxit chylus folito
magis flavus, cum pauco aaui, ex ingluvie aqua, ex
rcifto inteftino fceces tob virides , jecoris ad lar cum colo-
rem magis quam ad rubicundum color tendebat. Pulmo

t Pullo. 197

rubicundus, advertendum quod pulli gallinacei, ut &
aliarum avium pro propria natura , ratione temporis re-
gionis , incubationis alliduitate , tardius maturiusque
Formentur. Columella inquit diebus quibus animantur
ova & in fpcciem volucram conformantur ter fexrenis
opus eft gallinaceo generi. ^ Irijlote/er inquit iftate
gallim xvii;. die foetum excludunt, hyeme aliquan-
do xxv.

V E S L I N G I I
Oh fervat iones Philofophica Cr Medie a de pullo-
rum in is£gpptt exclufione medium e calore
elemtmari,

CUm pullorum matris incubaru excludendorum,
nec continuata nec facilis infpc&io detur : na Sus
quafi divina virgula occafionem , qua eorundem
edu&ioncm in furnis .Egyptiis adminiculante graduato
calore contueri milii licuit, continua dierum & plurium
fimul etiam ufurpationc , Deo benigne adfoirantc fic
progreflus :

i. Tertio menfu tyBpnhr catorecoelefti fatis jam ad-
aufto , infpexi ovum unius dici , in quo utrinque gran-
deoli plurimis o. filamentis luteo infertis, tumpriterea
in eodem macula albicans & rotunda , extera nihil' im-
mutatum.

In ovo leviter S calore alterato a<f bafih ovi macula
lentis inftar albicans, enigrandcola filis tois cohiret, tob
cafequentibus diebus, vid. i. j. 4. &c. embryonis dia-
foafma fefe manifeftat, eofcilicer ex grandine cranflata
fpermatis materia : macula haxr eft corpus lentum fpen-
maticum a lutei membrana circa divifionem haud lepa-
vabilc : quod poft diftrahitur in partes divertas. Primo
dic nulla venularum umbilicalium delineatio confpi-
citur.

x. Secundo die circulus rubeus elegans in lutei mem-
brana verius bafin ovi declinans ; in hujus medio fub
membrana portiuncula quidam fpermarica hordei gra-
num referens , fe quo verius partem toperiorem macula
fubiocunda coloris magis obfcuri , in qua palpitare quip-
piam videbatur: grandines utrinque toperftites.

Tertio venula limiliter in orbem cxtcnfa, in cujus
medio vermiculi inftar afearidis in fpiram toperius con-
voluti effigies, parte toperiorccraflior & rotunda pro-
tuberantia infignirur : idqnc fuS lutei membrana , ab
utroque latere venularum mmutiflimis ramis flipata.
Hujusparte toperiore ubi venula tantum confpici potuic
turgidior & amplior , motus evidentiflimus videbatur
fyftolcs & diaftoles , duabus boriseTapfis poft quam c for-
nace exemptum , dimidia vcr6 poftquani fraaum ovum,
fuerat, calori tamen folari expolitum : citerum corpu-
foilum nulla partium adhuc notabili diftirv&ioneconfpi-
cuumtoit, ad quod tamen utrinque grandcolorum fila-
menta fefe porrigere videbantur. Irlpexit hunc motum
Illuftrillirnus Jo. Donatus Conf Vcn. m Memphi Jf,-

fjpt. tum Adm. Rever. Dn. P. Paulus de Lotiis. Dn.

rar.c. Nordiusdiiii C. a Secretis & domcfticorum plu-
rimi.

4. Venali furfum deoriuiTK|ac commeantes latius
cxtenfi , jam fangumc pleri qui ex vulneratis effluebar-
Corpus vero pulli nominatum oblongum, quod venulx
Bb 3 per-

198

De Ovo et P u l 10.

perreptare videbatur : Superius globofum capituli inftar
cum duobus punitis nigricantibus : fub lioc lenis & ru-
bicunda prominentia cor exalti figura fua referens , qui
motu fyltoles Rdiailoles admodum concinni moveba-
tur , etiam ejuatuor clapfis horis poli exemptum ovum
i furno : fpc&antibus fupra didis , & Viro pridantilli-
moD. DominicoSavio&c. ex hac venit manifeili pro-
dire videbantur, reliquum coipufculum uniforme-
5. Quinto die verfusbaVinluper lutei tunica embryo-
nis dia Ipafma grandius &confpedius fe offerebat, tri-
bus dillindum regionibus . omnibus exfanguibus & albi-
cantibus. Superior anterius, duas prominentias habet
qui cerebro ; pollerius unam quie cerebello debetur ,
omnes tamen pellucida; & mucente : tum prominentias
duasfcuotbcs oculorum nigricantes cum uvi foramine
albicante , atque hic pro corpufculi proportione admo-
dum ampla: interius cavitas quidam rqfiro dillinda,
citera informis. Media regio , cordis motus abundi
• confpicuus cum venis utrinque turgidulis pnec ipue deor-
(iim abeuntibus. Inferior regio nullis dillinda partibus ,
circa dextram partem pundo rubicundo infignita' Ex-
trema duobus conflabant proceflibus pedum fcilicct ru-
dimentis : vena: i medio quali prodeuntes magis au&i
& plena-.

0. Sexto omnia jam ampliora confpiciebantur , vena:
per mediam lutei circumferentiam extenfi, motus non
tantumcordis, fed etiam pulmonum, qui auricularum
potius cordis, obfervabills, vena circularis hic etiam
nondum divifa. Ad epatis fedem rubedo ; tum vafa ex
umbilico erumpentia fanguine floridi coloris referta:
alarum quatiam projediones.

7. Septimo vitelli membrana magnam partem venis
umbilicalibus referta , eaque dura membrana1 adlurens.
Luteum ipfum dilutius & pallidius , & embryo partibus
omnibus major , potiflimum capite , corde , ob motum
evidentiorem. Ex abdomine prodeuntia vafa umbili-
calia omnino majora per lutei membranam fparfa. Dorii
fpina verticillis luis diflinda, pedes in digitos partiti,
ventris vero extentas partes contrahere videbatur. Gran-
do ex bali ovi , ampla fatis embryoni filamentis Tuis
Connedebatur : aderant & alarum leves proruberantii.

8. OSavo totus embryo amplior, & in glomum qua-
li convolutos , oculi nigricantes cum albo uvei forami-
ne , tam ampli ut vix in adulta artate majores ede
queant: rollri portio, tum arteria: trachea: canalis jam

♦ confpicua. Cor elegantiflime conformatum fanguine
diffluens uberrimo , ad cujus motum & pulmones con-
citari videbantur. Epatis parenchyma jam in confpe-
dum fodabat, colore nonnihil flavefeente pradicum,
tum (lomachi facculus intellinorum gyris continuatus.
Vaforumumbilic- dui arteriae ex illicis jam erant ob-
viae, tum & vena, fed qua: ex amplo cava: trunco pot ius
originem ducere videbatur : alarum apparebant remi-
gia . & pedum columella: cum digitis magis exprefti.
Totus fretus cum ovum aperiretur motu quodam con-
v Tivo concutiebatur. Secunda infpedione torus Sc par-
tibus extremis fe movebat : Epar inteflina & ventriculus
optimi conformata : bilis vcucula non aderat: albumi-
, * risgrandinofafubnaiitiaipfi a cauda quali coha-rebat

q. Corpus rnmo tutum ovo aperto commovebatur
inlpiciente JlluUrillimo Donato. In oculis cryflallus jam
confpicuus. Epar adhuc lutei coloris. V ala umbilicalia

ampla & (anguine diflenta. Referebant repentina plu-
via clapfi Februarii Anni i6jt. quiailicet frigus ingrue-
bat, &fpiracuU claudi non poterant, plus quam 40O0.
pull. interiifle. ItcmovaCrocodilanimapifcatoribus in
Nilo capta quia corticem non habent adeo denfam furni
calore a fe exclufa : quemadmodum caponum iridica-
rum , anferum , anatum , columbarum , avicularum.
Strutii ova ob duritiem non pofle.

10. Decimo die corpus jam camofa fubllantia cir-
cumdatum , oculorum orbes palpebrarum integumenta
dimidiatim velabant. Roflrum integrum , & cor avulfo
capite ultra hora partes duas concinni movebatur. Um-
bilici vafa in tres propagines diffundebantur fed cumin-
crefcentc foetu dura membrana fenfim a bali introrfum
ablcqpit. Veni etiam umbilicales non tantum in lu-
teum, fed & albumen fpargebantur, grandinumque
portiones adhuc fuperilites inlpiciente Adra. Rev.
P. Paulo de Lodi.

11. VmJecimo cerebrum univerfum jam confiden-
tiam acquilirerat aliquam, odeo rudimento munitum,
per quod vena» & arteria: per finus cerebri fparfic per
cervicem adurgentes confpici potuere , in medio potif-
(imum rubefeens : codarum craticuli hinc inde pdtus
obvallabant , tum clavicularum & extremarum partium
oda duritiem aliquam confecuta cum flerno: Videtur
non tota dura tunica, fed j^rs ejus interna t^porablco-
dere, nam & illa & vitelli membrana adhuc integra;
tum grandinofi lubflantii non parum per quam infi-
gnes veni procurrunt. Abfcedenti membrani veni
ampli umbilicales erant connexi, quicumipfa a dura
membrana prolabentc cum vitello & albore luctu facili
feparabtles erant. Etrtus extra luteum quideui repertus :
Primis lanien diebus extra ejus membranam haud pro-
dierat , nili jam ampbor factus , nifi dicendum fretum
fupra lutei membranam gigni , & cum ipfa albuginei
tunica; accrefcere : donec grandior fa£tus cum albugi-
nea membrana ob gravitatem leparetur.

ix. Foetus pulmones exaltius contuebar, qui obejus
refolutionem immobiles forfan, cor interim languido
motu le contorquente , cujus motus ad auriculas & ba-
lio primum ordiebatur, poli reliquo parenchymate:
arteria umbilicalis motum cordis fubfequcbatur. Epar
jam rubicundius , fub quo folliculus bile turgidus. Dor-
ium jam pennularum primordiis maculofuin, membra-
nam tenuem dura particulam ede, totalis feparatio
oflendit, Ipe&ante Patre PaulodeLodis. Valbrum um-
bilicalium duo tantum trunci ex umbilico prodeunt, i

Es vena in luteum , arteria in albumen quafi tota di-
ta , videlicet ubi grandinofum & lentius exiilit.

1 j. Pulmones adhuc quieti , vafa umbilicalia duo
tantum, ex quibus asteria ilatim in duos ampliilimos ra-
mos bifurcatur , omnes infignlftr turgentes « albuginei
tunici cum cradiore albuminis parte adhirentia : ut
non immerito tunica ab albomine iplb profdta vidcatnr.
Pullus hinc inde nigricantibus pennulis iniignitus caput
fupra peltus contorquet, reflexis ibidem alis, pedes vc-
rt> capiti appliut: magna pars tum lutei tum albuminis
fopereft, led ufftimque lentius evafe humiditas tenuior
fceais potius excrementum videtur.

14. Decimo quarto maximam partem corpus jam
pennulis nigris «albicantibus oblitum erat: capup uni-
verfum exigua crullula obductum: hiabat aliquoties di-

datio

De Ovo e

dudorodro cura darius tranaretur, nec vox percepti-
bilis nec pulmonum iri eo motus.

Fcetus tenuatima tunica ab albumine profeda circum
datus , in qua quid feroli : albdhcn curo lutei macula al-
ba pemtiilimi cohxrenst vaforum umbilicalium major
pars in albuminis partem crailiorcm dillipata . & cum ei
reficcata fenfim chorio tunica; eonneditur.

ij. In pullo una arteria urafclicalis ampla, per lobos
epatis fupra (lomachum afcendens fub corde originem
trahens. Item vena; dux colore (anguinis admodum ab
arteria diferepantes, qua; oriri nonexepate, fed altius 4
vena cava : « ha; quidem in luteum & cum eo ut etiam
inteftina coh®rent : illa libera in albumen cradius lparfa,

& undique cum chorio quod corticis membrana; adhz-
rct connexa. In eodem pullo albuminis refiduum in quo
chalazia eleganti! lima cum albicante lutei macula co-
harrebat. Vivebat cum procedente pullo 14. horis pod-
quam 4 furno exemptus.

ij.& 16. Pullus jam totus pennatus 4apitique pellis,

& oculis palpebra;, qu® penitius addud®. contrectatus
rodrum diducebat, citra tamen vocis emiflionera. A
corde chdind4 quid primb fe concitabat motu , quod
utrum auricularejus edent an pulmones, nondum adeo
didindumfoit; quod potius pulmones edent , perfua-
dch.it amplitudo partis commotae , que tota rubicunda ,

& utrinque cordi allidebat : tum quod pulmonum alia
vedigia non obfervari potuerint. Stomachus amplus ad-
modum, qui totus materia ladi coagulato fimili refer-
tus, cujus portio etiam intedinorum aliqua parte, im6
8textra foetum reperiebatur, fbrfan id ejus excremen-
tum cradius : at cur in domacho f Albuminis pars fcr4
totaconfumpta, cujus refiduum lentum arteriis umbili-
calibus pertextum albugine® tume® adhxrcbat ; arteria
umbilicalis a vera ontune didingui potuit colore magis
feturato, qualis idprinapio fuit in venis omnibus: dein-
de motu.

Retulit Senior operarius; ignem, utraque parte fumi
cujuslibct per decem faltem dies adhiberi , quibus elapfis
Ign is fubducitur , ovorumque pars dimidia in fuperiorem
furni partem transfertur , dimidia altera inferiore relin-
quitur : fpiraculis omnibus pro conditione agris vel
apertis vel cannabe obturatis. Circa decimum Hypene-
mia& intereunda ova ab utilibus ad radios folares uni-
cuique furno per foramen fornicis medii incidentes di-
fcernere, adcoquefequedrare norunt. Ab initio usque
ad finem operis ova multiplici indigent tranfpofitione,
par t im ob calorem qui in omnibus xqualis eile debet ,
nartim ob fitum ipfius embryonis quem experientia pro-
bat varium cfle aebere : tranlponuntur vero ante lucis
exortum , meridie, fole occumbente , media node , kl-
que operi allidui. „

17. Fcetus cum albuginea membrana il dura facil4
jam feparabilis fuit, quin & fictus lingulari aliqua fubtili
(unica velut amnio involutus videbatur. Concitatio illa
quam pulmonum arbitrabar, revera ipfarum auricularum
aut ventriculorum ad bafin obfcrvavi : quod jam pulmo-
nes ad latera ampli & rubicundi confpiccrentur , cum
thorace connexi «immobiles. Excrementorum magna
pars etiam extra fictum & quali peculiari veficula lu-
Fcepta ; nec deerant etiam liquida feu aquofa ferum feu
urinam forfan ofiendentia. •

»8. Coirttedatus admodum rcludabatur videbatur-

T P V L L O. 199

que evolutus renui quali amnio amidu.i : pulmo &cor
eximi4 purpurabat, epar tero ex albo luteum. Albu-
men totum jam confumptum , refidua lutei fpiflioris ma-
gna portione qu® fertus quah ftragulum. Renes, lien &
cane 1 a vifceraoptim4 perfeda.

19. Fcetus jam fortior, totus tamen intra fuas tuni-
cas proprias chorion fcilicet & amnion contentus. Ade-
rat oc excrementorum, tenuiorum &cra(lorum, aliqua
portio : lutei pars cum fcctu erat connexa , imo in abdo-
men fixtus jam attrahi ceptum erat , qu® licet amplam
materiam referebat vifcolam , in quibusdam locis fubvi-
ridem & corruptam , quod melior pars in nutrimentum
jam faceflit : videbatnradhuearteriaumbilicalis dextra
per eam fparfa . altera jam vena in albuminis exiguam
portionem diffufa , qu® indar dilatat® veftc® chorio
cum vaforum umbilicalium maxima parte adhxrcbat.
Pulmones pr® catetts omnibus partibfis rubicundiores ,
hinc cor, deinde renes, epar cx luteo albicans. Totum
feparavi cclbphagum , in cuius medio burfc indar , abe-
mafusconfpiciebatur. Intedinis excrementi quid &bi-
liofi viridis aliqua parte inerat. Hiabat aliquoties fed

xo. Fcetus amplidimus. Vaforum umbilicalium uni-
cum tantum fupcrdescum albuminis exficcati portiun-
cula. T otum luteum fatis magnum in abdomen jam erat
attradum cum duobus valis umbilicalibus , qu® arteri®
videbantur , at revera ven® potius , per lat4 patens jam
ante abdominis foramen per quod intedina alias procide-
bant : eo tempore nondum corticis rupturam aggrefliis
erat : ex contadu vald4 concitabatur.

11. Jam cortex cum membranis transverfim parte (u-
perioredivifuserat, per quam aperturam rodrum fce-
tus oculisobvium erat : nihil per ipfum & membranam
intra corticem refiduum erat , una tamen vena umbili-
cali cum condcnfati albuminis particula fuperdite, &
crafforum excrementorum aliqua colluvie. Totum lu-
teum in didento abdomine continebatur, cui duo vafa
qu® arteri® videbantur connexa. In domacho materia
jam magis citri rui & portiuncula qu®dam viridis : inte-
dina biholis excrementis plena ; antequam cortex rum-
peretur jam pibilabat pr.cfente Adm. Rev. Patre Paulo
cie Lodis : pedus totum fubinde elevabatur.

Biduum podquam erumpit citra nutrimentum degit
ledulo & calore confueto contentus , (i interea temporis
non divenditur, ovi luteo (cibo fcilicet conliuuli) ci-
batur.

Furni conclave habet unum amplius anterius & con-
vexum in quo operarii dabulantur : unum item vel duo
alia in quibus ova allata affervantur ; ex priore anguli»
fed brevi flexu ad partem irur qu® furnos fpeftat qu®
cum aliis admodnm humilis & dridaob calorem qtfl cir-
ca fuperiora convexorum major efl. Horum ad mini-
mum quatuorefle debent, ut locus fit mdar balnei un-
dique calidus, tum fibi invicem oppofiti. Extrnuntur
cxlateribus, extrudi ligno congcdo identidem fuccer-
fo exquifit4 prius Cccantur , Iatercsque nondum codi
indurantur.

Fieri hoc opus in univerfb /Egypto 8c etiam Alexan-
dri® condat : nec vel pluvias aut caloris mutationes
operarii diligenti® detrahere: fieii etiam poiTe in Eu-
ropa fi tempus eligatur xlUvum, faltem ovorum copia
pixdo fit.

Erant

200 De Ovo

Erant autem fornorum numero fodecim , fic ut utrin-
que odo fibi eflent oppofiti. Situm habent admodum
declivem, ut praxipua eorum pars f«b terra fit, reliqua
pars aggefta fenfim terra folocoxquatur. Furnus quili-
bet duas liSbet partes f. orgafteria , fuperiorrtn fcilicct
& inferiorem : luperior gibba eft feu convpxa , inferior
feti quadrangula : diftind* funt pavimento erado ex
trabibus ligneis tenui luto indudis , & lateribus impofi-
tis firma compage conftrudum , in cujus medio foramen
quadratum longitudine & latitudine quinque fei4 pal-
marum; huic in convexo furni fpiraculum imminet la-
titudine & longitudine fpitamam adxquans.

Eidem huic turni fepto transverfo anterius & pofte-
rius focus eft connexus, quia pavimentum denfum ad-
modum , in quo alitur ignis , componitur cx lateribus
amplis craflitudine duorum digitorum , contedis 4 te-
naci luto quod -ad Solem exfrccatttn : uterque fecun-
dum latituoincm internam furni produfhrs : in longitu-
dine quattior palmos , profunditate vero duos tantum
continens.

Inferior pars fumi foramen habet feu oftium anterius ,
cujus altitudo pedem unum cum palmis tribus, latitudo
pedem & quatuor feri digitos continet.

Connexa furni pars tria continet oftia quorum unum
anterius, duo ad latera pofitafunt: anterius altitudine
duorum pedum & duorum quali digitorum, latitudine
pedis unius & trium feri palmarum : lateralia furnos
dextra larvaque vicinos reipiciune, horum latitudo ad
balinduorutp pedum, altitudo duorum pedum & feri
trium digitorum ; adeoque omnia illius capacitatis ut
ea operarii toto corpore perrepere poflint , fuo tempore
cannade diligenter obftruenda.

Spiracula pr*ter id quod in medio convexi eft duore-
periuntur, quorum unum fupra oftium inferioris erga-
herii fub diaphragmate furni : alterum ad fupernaro re-
gionem ofti i lateralis.

Longitudo interna fumi eft in ergaftcrio fuperiore
feptem pedum & quafi trhim palmarum : inferiore toti-
dem pedum & paulo plus minusve. Latitudo fumi parte
fuperna (k inferna quinque pedibus mteri>4 producitur.
Altitudo i fundo ad convexam fumi partem feptem pe-
des & quinque ferm4 digitos complectitur. A lepto ad
convcxum altitudo eft quatuor peJum > &digitorum to-
tidem : a fundo ad fepeum transverfum eft altitudo duo-
rum pedum & fex digitorum : reliquum fepti crallitudi-
niallignatur. Murorum aut parietum craliities infignis
eft, ut anterior oftii fuperioris paries pedem unum, &
tres paimas continet, & loquor hic de pedibus geome-
tricis non vulgaribus. Atque hax furnorum quantitas eft
quorum unusquisque feptem ovorum millia compledi
poceft.

Intermedium, feu porticus inter furnos oppofitos fu-
perius convexum habet, cum fpiraculo cuilibet furno
refpondenti pronumero eorum; inferius in quadras di-
Ifindum, luto exaltato, cui ambulantes operarii infi-
Uunt pedibus n? pulli exetufi conculcentur. Hujus in-
termedii altitudo eft feptem pedum & digitorum circi-
ter odo. Latitudo duorum pedum tantum & totidem
ferini palmarum. Spiraculum etiam lanux imminet :
oppolita vero porta; pars feu latus in finum effbrmatum
eft in quo cannabis reconditur.

Materia ignis eft fimus equi (vel bubalinus , ) palea nu-
trici, qui exhccatur & palverizatur.

E T • P U L t O.

Penes Cophthas Chriftianos pullitiei,- geometri*»
arithmetica- , Irterarum , artium mechanicarum in J£-
gypto vefticia, tanquameenuinos incolas remanferant.

Repetito infpexi ovarem feriem Anuo »6 ji. 7 ynen-
fis Maji in Maamel villa parum* k Pyramidibus diftante,
pr*fcnte D. Grydio Medico Gallo. Ovum quod primam
alteracionem acceperat feu fundationem feminis. In hoc
fupra luteum quod retufipi partem fpedabat chalaxium
infertum videbatur fatis grande per quod albicans quali
crafliufculum filum tranfioat.

In ovo quod fex horis calori erat expofitum , fupra
luteum confpicicbatur corpufculum rotundum albicans,
in cujus medio aliquod cx luteo flavefeens quafi cen-
trum , magnitudine feminis Sesban , quod forte cordis
rudimentum. Sub eo flavum f. luteum ovi in rotundam
quali folfulam fublidebat, qua: fpermatica materia ple-
na videbatur.

Inovisduobusquatduarumdicntm cum dimidio, fo-
tus exiguum coipufculum fupcriusquafi recurvum, quod
in fbflula fupra luteum confpicua & femine vel albumine
plena delitdccbat. In hoc cor perftd4 efformatum &
fanguine turgidulum admodum concinni movebatur ,
fpedante id ipfum Illuftrilhmo Jo. Donato, & Dodifli-
moD.Georgio Philipono , agitatione duabus horis pro-
pemodum ab effrado cortice durabat , quamvis tribus
horis ante 4 furno exemptum edet. Paulo inferius pro-
dibant vetue dux umbilicales, qu* ex ampliore trunco
in tres minores . & tandem minimas utrinque fparee-
bantur. Arteria umbilici ex profundo finus rede furlum
ferebatur per lobum Jecoris amplo trunco fub corde im-
plantara. Corpufculuro totum vix afearidem magnitu-
dine fupercbat , nifi quod fupernis partibus conglobatim
confpiciebatur.

Epar in exclufo pullo ex pallido luteum-. fcdCor (fa-
tim rubicundum. Ventriculus coafl$o plenus. Excre-
menta intra Chorium & Amnion albicantia. Pulmones
rubicundi & obfcuri coloris.

Ovi fecundum horas accuratior infpefUo.

ANno 1656. Ovum jo. horis fub gallina fotum ex-
hibebat in luteo maculam rotundam pallidulam , fi-
milis coloris , ambiente orbiculo circumfcripto. In ejus
medio corpus exiguum fpermaticum rotundius colle-
dum, quod fenfui oculorum non tamen fatis fibi con-
flanti agitari videbatur.

Ovum )6. horarum . in luteo pallidius flavefccntem
maculam exhibet , fed fuffufis quafi umbeculis hinc inde
variegatam atque direptam lunata t3men fui rotunditate.
In medio fubfidet albidum corpufculum , rotundum an-
nuliinftar feu circuli, in cujus medio finus aut fubliden-
tia quadam oBIcurior : in Qppofitis lutei partibus an-
nexum albumen & grardinetlx. Simile plan4 in alio
ejusdem temporis fe obtulit. In utroque albicans in cen-
tro corpufculum , remoti membrana , ftyjo contaduni
nondum cohxrentiam obtinebat , fed quali fluidum-
Ovum if. horarum maculam exhibet pallidius fla-
vam, alio deinde candidiore quali orbiculo fuccindam.
In medioalbum corpufculum feminis lentis effigie, in
medio (inuofum, in quo in longum porredus qu2i exi-
guus vermiculus afearidi parvum fimilis.

Ovum duorum dierum i£ 8. horarum , vermiculum ma-
• jorem

De Ovo i

jorem exhibet, fupcrios clobofiorem , Cubobfcuro ibi-
dem punflo infisnitum. Totum corpufcuhim rubicun-
da latisque ampla quali linea fecundum longitudinem
pervadit, qua; vena fcilicct cava & arteria magna con-
junflafunt. Sub medio utriusque ramum porrigit. Sub
capite furfum porrigitur ramus , qui deinde bilariam in
Circum rotundatur. Sub globofa vermiculi parte cor-
pufculum perexiguum , motufyflo!es& Diaflolcs etiam
fub aere frigidulo per dimidiam Ixarx quadrantem (cie
movee, quod rubicundus color figura rotundam arguit.
NB. Motum celerem fuifle non fine vicinarum partlcu-
lanim agitatione obfcura. Membrana chorii latius ab-
fceflerat, & humor quoque luteus fub vermiculi corpu-
fculo fublidebat , aqueo lentore fuffufus.

In ovo Juoruns dierum tjntum , eadem fed obfcurius
apparebant.' macula tamen inxqualiterdirempta. Mo-
tus cordis veloxj fed ob liumid. & frig. aeris coiiftitutio-
nem brevi ceflans

In ovo fui Juor Jiei etuBor ab incubaui , luteum va-
riis orbibus depi^um confpicicbatur . quorum centrum
albicans corpafculum continebat , ambitus integer &
minor, primus fcilicet croceus rircumfufa ohfcuriore
linea terminabatur ; alter major , qui crocei pariter fed
magis fiituraticoloris, hunc circumdat tertius pallidior,
variisqoe nubeculis quafi albcfccntibus variegatus & di-
remptus, fequitur luteam & forfan ob iium. fScfrig ae-
ris conii itutionem haud pervenit ad peifeflionem.

Ovum d utrum Jurum tS 6. horarum vermiculum ex-
hibet limitem ; & ejus umbilico vafa duo dextrorfum
Ixvorfumque , tertium item deorfirm porngebatur.
Corculum tanquam extra corpus a protenfis valis pen-
dulum , veloci Sc ordinato motu etiam poft hora: qua-
drantem concitatur . fenfim exinde tardius. Capitisob-
fcurum rudimentum, fublidebat ^juxta illum fuper lu-
teum corpus albicans, quale primo die exaflo confpici
folet.

Ovum unius dtei horjtrumejuc 18. in cujus medio fub-
fidentia gemina major & minor aqua voluti tuibidula
pWia , per eam vermiculum referens corpufculum ,
oWoflgum , funerrve globofum , ob fummam pcllucidi-
tatem non facili conlpicuum , ab eo inferius , dextror-
fum item l.TVorfumque ruhicundrc lineola: fubtililfima:
ramificabanr, non continuati duflus, fed miuutilliino-
rum quafi purflorum congerie conjugate. Sub ipfo
alia deinde furfum pot refla , hinc inde in circulum didu-
citur, limiliter punflulis adunata. Supra hunc orbiMus
oblcurior, deinde alius pallidior, circa quem iterum
alius nubeculis quafi variis diremptus > qui denuo ab alio
extimo pallidiore , & magis continuato luccingitur.
Motus cordis non perceptibilis, cratquc tempus matu-
tinum fi igidulum.

In ovo exaflo jam induo corpufculum longuli pro-
tenfumerat , quod linee infignis rubicunda totum per-
meabat. MotusmeocordisScvicinatauriculx evidens,
velox per hora: quartam perfeveran*. Sub eo furfum
duflus femidiameter in circulum continuati duflus findi-
tur, intra cujus pcriphci iam punfla inferius plurima di-
fpcrfa . qua pariter ab utroque ftrtus latere venularum
propagines innumera: furfum deorlumque diflcmiuan-
tur. Ramus peculiaris autem ad circumferentiam fertur,
quemadmodum in progreflu reliqui etiam . circulo undi-
que hifcentc. A circumferentia etiam aliquot ramuli
introrluuifeiui.tBr, fed breves.

T P O L L O. 201

Ovaduo, unitu dm C ker. ti. continebant fretus cor-
pufculum , vermiculi inftar cxter.fum , ob pclluciditatem
cognitu diificile ; vafa umbilicalia ob fummam tenuitas-
tem araneorum textum axjuantia . & corculi punflum,
non nifi intepefeente demum ovo fpcflabilia fuere : por-
rigebatur corpufculum fupra fi nui quafi duos , majorem
& minorem , qui profundior & albicans corpus conti-
nere confpicitur, quod per initia contuemur- Corculum
fummx exilitatis , micare fubinde & tusrigi vix tamen
evidcnftr judicabatur.

Ova duo jam exaflo hduo fimilia offerebant vifuf
qua: ante , exceptis punflis & ramulis i peripheria iiv
trorluin fpeflantibus.

Ovaduo umur diei C? 1 9. corpufculum exhi-

bet fuperr.c globofum fed extenfum , ob pellucidiratcm
perceptu dimcilius, cujus caput infinu repofitum con-
Ipicicbatur , reliquo vermiculo in longum protenfb. Sinus
albidius & in femi Luna: formam iinuatum corpufculum
continet, quod al iris deinde 8c oblongior Latiorque finus
amplcfli corifuevit. Vaforum umbilicalium & in cir-
cumferentiam &per latera diduflonim fubtilillimx &
vifiimpxi-4 fugientes flnflurar aderant , punflaca ferie
cohaa-entium. Intepefeente ovo fub globofa diflf cor-
pufculi regione cr.iffiufculum punflaim agitari videbatur,
oculi, in re minutiilima vix fitjp m fibi promittentibus.

Ovum d utrum dierum 1 1. hertrurn eadem qux an-

tea continebat ; fcdftrtu mortuo cor non pulfabat, ad
cujus vas umbilicale dextri lateris corpufculum candi-
cans confpiciebatur. Ovum alterum ejusdem itatis fre-
tum optimi vivum exhibebat, pulfu cordis & unius late-
ris auriculxcvidentiflimtS & puerulorum pulfu celeriore-
Corpus ejus infigne vas rubrum ejusdem coloris i corde
quali protenfum , circa quod amphflimum- Quamvis au-
tem alpeflulimplex, revera tamen geminum , vena &
arteria.

Ova duo firi trium dierum lateralia vafa lor.gius &
numerofius difiufa ad vas usque circulare, quod duobus
lateralibus exiliusapparcbat, & nonnihil obliteratum :
imo a proterfis lateralibus divelli, fenfimque iis coilx-
tendi videtur. Cordis niotuscvidens celer perhorxdi-
midium conflans j feri mirum quod ab infigni vafequod
corpus foetus perreptat ad cor (quafi fcjunflum quid ef-
Ict) duo exiliores rami porrigebantur. Sed mobile ipfiim
trifolii fpeciem exhibebat , cujus partesdux. Cor fcili-
cct & auricularum una, alternarim evidentius, tertia,
forfan arter ia defeendens , obfcurius movebatur. Foetu»
amplior ad miifcx tenuioris magnirudincm pervenerat;
Caput amplum , recur vatum verfus peflus . atque in uno
etiam jam manifcflus Oculus & menibrana uvea cum pu-
pilla perquam puriflima quali corpus lucieum tra -pire-
bat Vala fir tus membrati* albuminis jam largius fecc-
denti flbnr.ilul colxxrcbant , quo placidiflimd tamen fe-
parato, integi* permanebai t. Luteum ipfiim dilatius
Rc qqpli aqua liifiufiim , lupraquod frrtu*, pixcip-.fe ca-
pitis mole profundius fublidebat. Vafa omnia ejusdem
coloris fanguinem continebant adhuc.

Jamfcptimus erat Junii tempusque obroflem imbri-
bus mauidam fiigidiiifculuin , cum hora matutina 11. .
inlpefla prxcedci te die hora zo ova, f.ctibus &. Vafa
umbilicalibus falvisdei uo oculis admoverem : dcxtii
exemptos fartus tmpofui lupra microfcipn nigricaiitrm
bafin. Tum vero iu utroque amplum caput, & oculo-

C c rura .

aoa De Ovo

nun livefctntium globi longi magi mar.ifeffius obvii
erant. Caput fuperni cryftalli inftar pellucidum, fum-
tnaque totius cutis in fatu perfpieuitas & tenuitas. Sub
capite ( poftquam fatus in longum Ityli» exporreans St .
quantum fieri poteft ad naturalem fitum redu dus) Cor
lati» magnum , conoidali figura , albidum , in co utrin-
que fanguis duobus falicet locis hxrebat. Tumidulum
tamen reliqua fubftantia ubi fanguis non erat , xqualiter
gbcum nullis apparentibus flaminibus aut villis. Hoc
fefeibafi (quamvis 1 5. horis ab ovorum apertione ex-
aftis St dimidia dum in microfcopio lueret ) tardi fed
evidenter adhuc fe movebat in utroque fatu. Sub corde
corpora multa alba nondum figuris filis latis diff inguenda
vifebantur , iupra qux vafa umbilicalia terebantur.

In ovo feri quatuor iterum eadem fed ampliora , vas
orbiculare exile bcpropemodum oblitcratum, reliquo-
rum vafaruni ad fefe extenforum quali terminus. In
oculi» pupilla , fub corde latius albicans corpus, & gui
latici cum rotundiore corpore, ventriculi & iuteflmo-
rum , hepitisqtie rudimenta pra: fe ferebat.

Ovum aliud quatuor fere Jierum eadem obtinebat,
Cor noff 6. horas fngefa&is omnibus per roicrofcopiuni
infpe&um , adhuc lenti movebatur- : fed ob lituro in-
concinncm capitis fatus in hoc & pra-cet tenti ovo figura
narut . Jis cordis non redi (p offerebat. Aderat albuin fub
corde corpus , aliudque minus fbrfan ventriculi & c. pri-
mordia. Sed etiam crurum rudimenta.

In ovo trium Jierum ai heris 16. |am elapfis Cor in
microfcopio adhuc pullabat fuperi i (anguine diffindis
locis plenum, reliquo tradufeminale albidum, non ta-
men flaccidum, led fperroatica fubftar.tia plenum. In
vifceribus abdominisconcreta quxdam albicantia diff in-
gui nili eonjeduraliter haud poterant.

In ovo quatuor Jierum ; qux in abdomine funt con-
jeftura magis quam certo iciifu clifiingui potuere. Ala-
rum & Pedum , cum ouropygio jam rudimenta ade-
rant. Uterque fxtulus quali fubtililiimus amnio obdu-
dus cor.fpicicbatur , aqua repleto.

Ovum fex Jierum exhibebat in capite diftindius bul-
lasquaiitrcs, quarum dux pofleriores, unaaurerior St
ipfa intercurrente quaii vena fecuntlum longitudinem
«fiftinguebatur , fub qua ad latera nigricantes oculorum
ampli orbes, per quos ttvex tunicx iridem exprimens
dcnfior fufcedo , dt pupilla clari fe mamtcftabat. Inter
oculos roftri albicantis rudimenta retuia , reliquo capitis
•& Cerebri jam glauceffcrc , nec amplius pclluccre con-
fpiciuncur. Circa pedus Alarum produdiones fed ut in
reliquis offeis paitibus tunc temporis apparet, rudes,
molles, nullisque articulorum ftcollium divifionibu» di-
ffindx. In pedore Cor, fa-tu jam ruptis umbilici valis
in pelvi polito 8c propemodumficco, diu languide' pul-
labat Tcrgidulum, St duobus finibus fanguirir plenis
dillindum. Inabdome Jecoris albicanti» & ventris fac-
culuscum intctlinis r.onnihilcvidcntiora, cuin padibus
procludis fed rudibus.

Ovum feptem Jirrum , circa Caput, cranei & palpe-
brarum circa bafin globoli oculi exortarum quaii rudi-
menta habet. Cor remota cure , diluti rubefeere, dua-
bus rubicundis auriculis primo , deinde & reliquo cor-
pore per pullum fe concitante , arteriarum & venarum
Color quam diverfus. Jecur ut die fexto oblcuri , fic
Septimo darius ex albo luteum colorem acquirit. Ven-

e t Pullo.

triculi facculus adeft, & Intefflna eum umbilici valis pro-
rrada. Pedes in digitos jam diffindi. Movebatur prima
vaforura diffolutionc & apertura ovi.

Ovum 8. Jierum fitum perfeftiorem habet. Oculi
ejus jam ex dimidio aperti. Cor albidius purpurafeens ,
cum motu auricularum evidenti. Pu'mones diftingul
non poterant. Jecur 4 luteo nonnihil flavefeens, cum
Ventriculi& Inteftinorum facculo. Vaforum color di-
yerfus. Foetus ad ovi apertionem movebitur- Extremi*
fuis jam diffindiusarticulathn, circa collum & dorfum
quifi afperior cutis pennularum rudimenta exhibebat.
Poft 5 . horas liccato icetui adhuc pulfus inerat , Cor albi-
cans quidem feti fucci plenum, auriculx rubra, qux fe
concitabant, reliquo cordis corpore parum aut nihil in
ultimis fc commovente. Pulmonum indicia non confpi-
cua. Lien remoto ventriculo ad latus fe prodebat , ex
albo dilutius rubellus.

Ovum undecim Jierum prxcedentc omnia eviden- •
tiora habebat. Caput tedum , oCulos propemodum
apertos. Cerebrum addeufatius , licet offa cranei mollia ;
Koltri extrema cartilaginis orbiculus muniebat. Cor ru-
bicundius pollens amplum plenum . juxta quod tamen
Pulmones vifui fe non offerebant. Jecur impenfius fla-
vum , & fubtus nigricante folliculo bilis inftrudum.
Ver.triculusamplu» (olidus. Lien & teffes in conlpcdum
non vcneiunt. In habitu corporis thorofum Mufculofum
pedus b; coxa omnino adhuc alba: jam pennarum pri-
tnitixprxffo fuerunt, albis adhuc tofis mufculis , fatus
tamen movetur iisdem : Diu jam difledo per medium
cerebro , Cordis auriculx fxpius St celerius (e movebant,
reliquo cono languidi ad extremum tamdiu , conflante
priore motu adime non ampliusfe attollente. Sed mirum
tiicquodinuna auricularum pulfus hic ultimo fubliftc-
bat . in altera tandeqj ccflabat. Externarum extremx
etiam internodiis diffinftxfunt. Jam duodecim exadx
erant bone, cum tliffedo corpore, divifo cerebro, la-
ceratis vifceribus , & abruptis umbilicalibus valis , adhuc
cordis auricula fc moverer. Arteria: umbilicalis amplus
St primarius ramus ad candidum ovi fertur & contra||p_-
nx ad luteum. Venx umbilicales ad porta: ti urcftm fe
videntur recipere: arterix fupra ventriculum per Jeco-
ris tiiUiram ad cor confcendunt quo loco inferantur ob-
fcurum. Sar.i arterix ex corde prodeuntes confiffentia
& colore albo multum ab art- umbiL differunt. Obf. An-
no ^>57.6. Maii.

H A R V E I.

Q Iugularis eonftJeratknis Uefnnt qux TraBatu veri
D j u ree nohn reliquit Guitjliwus H * t v 1 u s, cx
hjc , prolixiore jlylo couferiplo , prxcipua excerpere utile ,
«r,‘ qux JcGalimx partibus generationi Jicatis eoJem ex-
hthei loeo , cum orum qux Jam in prxgrtjjis , ubi 1 le gallina
egimus, aJJuBa , ncgieQis , facient hxc aJ pleniorem , eo-
rum, qux Ariftoteles . Colterus , Aldcrovandus , 1’arila-
nus , altique proVofube, explicationem , vj , ubi res exigit ,
fehjiorcrn correBtoncm, rrJUtationcmti.

De generatione Ovi.

Vitellus, in racemo, exigua dimtaxat vapula «R -
fcnlimquc audus , colarem & magnitudinem vitelli

"aili-

De O v o -i

adipifdtur; indique abruptus, per infundibulum de-
fcendir, & per fpiras cellulasquc proce 3*1 devolutus,
albumen induit : licit nullibi (quod re&4 contra *Ari-
ftotelcm Falriciut obfervavit) utero ndli.x-re.it , nec per
vafa umbilicalia augeatur -. fed , ut pifeium , vel rana-
rum ova, foris ex aqua albumina fibi parant, & circum-
volvunt ; vel , ut faba- ,- ciceres , exteraque legumina,
& frumenta , humore macerata intumefeunt , indeque
alimentum pullulanti ex fefegermini acquirunt: itA fi-
militercx didis uten plicis (unquam ex ubere, aut pla-
centa uterini) albuginea humiditate promanante , vi-
tellus fibi (vegetarivo, & innato, quo pollet, calore,
& facultate) albumen quxrtt, & concoquit. Idcoqucin
plicis ilbs, & cavo uteri, liquor, albuminis fatxtremce-
ferens, copiofilTimi abundat. Atque boc paao vitellus
paulatim defccndei.s , albumine cingitur , donec tandem,
«n extremo utero, membranis, tcltaquc duriore affiun-
ptis , ad partum pellicitur.

De Ovi incrementa , Cr exitu.

AUdiamus Fabricium : Sieuti Jicimut (inquit) ven-
triculi adunem etje cbyhficaticnem , Scc.

Nos autem brevitati dudenfcs, (omiflis, ut oportet,
altercationibus) ut facili concedimus, uteri officium ,
& ufum procreandis ovis deftinatumeflc; itA efficiens
adarquatum (ut dici folctf & immediatum, in no ipfo
contineri alleveramus; ovumque, non ab utero, lea ab
interno principio naturali, fibfque proprio, tum gene-
rari , tum augeri ccnfemus ; principiumque hoc a tuta
gallina primum in vitellum inchoatum , primamve pa-
pulam profluere ; quod deinde (ceu innatus calor, aut
natura opifex) vitello inhrerens, ipfum nutrit, auget-
que : quemadmodum, in unaquaque corporis parte,
facultas qixedam ineft , qua ipfx lingillatim aluntur, &
crefcunt.

Modum autem quod attinet, quo vitellus albumine
angetur , urinftoteler videtur credidifle , ovit , dum
molhbu r membrani; cbval vuntur , canalem umbilicalem m
acuta ovi parte efie , (ubiovi principium flatu it ) per quem
augeatur. Quam fententiam Fabriciut repiehendit, ne-
gatque ullum talem canalem adelfe , aut vitellum ulhbi
utero adbarere: atque dubium JecyeBi ovi apponit cula
diluit j dicendo , oviyii augeri dupliciter , prout duplex ejl
• uternr, fup.rior, 15 inferior; o ovi fubjlanlia duplex ,
vitellur , o albumen. ViteRui adaugetur vero augmento ,
/anguine nempe , qui ad ipfum per venar porrigitur , dum
adhuc vi tela lio appenditur, /Albumen autem aliomodo
adaugetur, 13 acerefeit , ac vricUut : etenim non perve-
nar , neque per uutritiouem , ut vitetur , incrementum fu-
Jeipit Jid per fuxtapofitionein viteto ( dum per fecun-
dum uterum devolvitur) adkarrfeit.

Mea autem lententia , ovum ubique eodem modo
augetur , quo vitellus in racemo ; a principio nempe in-
trinfeco concoquente: hoc folim difcriminc, quod in
racemo alimentum illi per vafa deferatur, in utero au-
tem jam paratum inveniat , quod imbibat. Quippe in
omni nutritione . & accretione, a-qualiterneceilanaeli
*, partium juxtapftUo , & applicati alimenti conco&io ac
didribntio: neque ha* jniu&s, qu.im illa, vera nutri-
tio confend.i ed : liqui. 'cui utraque novi alimenti ac-
ccllu, appofitione, agglutiuauone, atque tranlmutt-

t Pullo. 303

tione contingit. Nec minus fani deeres vel faba-, at-
tra£fo per tunicas fuas terra: humore , (quem veluti fpon-
gia: imbibunt) veri nutriri dicuntur; quam fi eundem
per venarum ofciila Admitterent: & arbores corticibus
luis rorempluviilque abforber tes , a-qu4 vere aluntur,
ac per radices folent. Verum de nutritionis modo, alibi
plura annotavimus. Impralentiarom nos alia difficultas
tenet; nimbum an vitellus , dum albumen acquirit, fe-
parationem ejus aliquam, St didin&ionem ron faciat;
atque itA, dum augetur, parsqmdanxrcrredrior in vi-
tellum , feu medium ovi (tanquam ad centrum , ut %Ari-
ftote/er voluit ) (ubfidat ; pars alia levior eundem cir-
cumambiat. Inter vitellum enim , qui adhuc in racemo
eft, de eum qui in medio perfe&i ovi reperilur, hoc
maximi intereft ; quod ille, quamvis luteo colore fit,
confidentia tamen magis albumen referat ; & co&uri ,
liujtis indar , craflefcat , conipa&us , vifculut , & in la-
minasfillilisfit: vitellus vero qui in ovi perfcdi medio
ed, A co&ione friabiUi fiat , & confidenti* magu terre*
liris, (uoncraffie, & glutinofi, albuminis indar ,) ap-
parear.

De Ovi Cortice.

TEmpedivum ed , tiod declaratam ovi generatio-
nem, de ejus partibus, & differentiis agere. Com-
ponitur autem ovum ( inquit Fabricius) ex vitella, albu-
mine , clalazir duabur , trib/et membratur, ( videlicet , uni
vitelli proprii , duabur tetiur ovi enninumbur) 13 demum
cortice. Putamen boc quanquam durum tjl , non tamen
aqualiter in ommburpartibnr Jurum apparet ; fed Junui
ad ovi principium , CJ fupenorem partem eft. Ideoquc fa-
brieiur dubitandum ait, ex qua maceria , & quo tempo-
re, ovi tefta gignatur. eAnftotclcr enim& Phmue af-
firmant, corticem non intur gigni , fed eum ovum editum
eft ; 13 prout exit , na ab aere externo obdurari, calore
externo evaporante humorem. Idquc facfuiu, ait eAnft.
ne parenti J olerem moveret .13 faeilnit egrederetur. Quem-
admodum ovmn aceto emollitum, in vas ftri&i orificii
facili inti udi dicitur.

[abnetur quidem huic opinioni diu adverfabatur ;
quod ovum duro cortice objutium intur reperiftet ; iJem-
que mulierer quotidie experiantur, Jum extra ahJomeU
digiti r ovi duritiem pertentant , ut cognofeant , an gallina
mox fit editura ovum, necne. Podea autem, eum aece-,
piftct j mulitribu/ fide Jigmr , ovorum corticem m exitu
abaerf obdurari , qui lentum quenjam humorem exeunti
ovo cireuinfufum c velhgio exieet , 13 cortici n.n.lum ctaBi
duro apponat , (3 in Juret , atque ipji tandem experienti J
id comproba fet ; mutavit fententi inH putavitque, ovum
cortice ebJuBum , i3 confttiurioncm inter molle 13 Jurum
adeptum , jam in exitu ftatini nnpeujiur obJuran , eonr
crejcente circa putamen i vejhgio , prrpter bumorir evapo-
rationem, (ntaiteArift.) vijcaja ae tenaci quadam tu-
miditate ; cum qua majcjcins intotj Jupei fete ovum na-
feitur, (3 recenti eortiei ajburejcent exjiccatur, oMura-
ttirque , frigido ambiente nonnihil interea conferente. IJ
quod facili intueberir (imjuit) fi gailmam Joim/lieam do-
mi habuerit , 13 ovum ei in exitu dextri manu an ‘punit.

In hae lAnftotclu fenter.tiidiu hxferam. donec me
certa experientia contrarium docuit. Quippe comper-
tum habeo, ovum in utero, feri femper duro coiticc
Cc a ob-

204 De Ovo

obdudumefle. Et aliquando vidi ovnm, 4 gallina viva
exemptum, atque ctiamnum calens, fine cortice humi-
ditate tenaci madefeens ; quod tamen abhumiditate illa
circa putamen concrefccnte , aut evaporalcente . (ut vo-
luit Fabricius) nihil omnino obduruerat, neque ab ai1 re
ambiente frigido permutabatur ; fcd 'mollitiem , quam
in utero habuerat , retinuit.

Vifum cft etiam a me ovum 4 gallina recens progna-
tum , pcrfc&oquc cortice ineruftatum , cuticula tanien
membranofa , oynolliluper Corticem indufta veflitum ;
qui membrana ne quidem poft ovi orturmconcrefccbat.
Vidi pcxtcrca ovum 4 gallina natum , ondiquaqoe tefta
obductum, priterquam in acuti culminis apice, ubi
exigua mollilquc quidam eminentia (qualem tort4 A-
rijl. pro umbilici vefligio habuit) permanlit.

Fabricius itaque mini videtur a vero reccflifle: neque
enim ea dexteritate unquam fui, ut ovum in ipfo exitu
arripere, idque inter molle , & durum reperir c potue-
rim. Et hoc fidenter adero, corticem intus , five in ute-
ro. ex materia ibidem oblata confici; & non aliter,
quam reliquas ovi partes, a formatrice ejus facultate
flajhuri : coque magis, quod viderim ovum perexi-
guum (Fabricius cautnmum vocat , & noflrates mulie-
res gallo adferibunt) cruda tcfhnn , intra aliud gallina
ovum majus, periettum, & cortice circumcirca obdu-
4him . conticeri. Ovum hoc Scrcniffimo Regi Carote,
Domi; o meo clcmentiffimo, multis aliis coram , (pe-
dandum pribui. F.odemqueannoin Umore maiorcdif-
fe«fto, 1 unor cm alterum perfedhim, fcd perexiguum,
flavo cortice obdu&um reperi. Quod jam crebro in
Jtaha contingere, audio.

QunrquamtlU, que jam diximus, vera fnnt (ovum
fcilrcctetiamnum inuteroexiflens, duro cortice muri-
ei; tantopere tamen apud me femper valuit Arifittdu
autoritas , ut non temere ab illa recedendum putem ;
Ideoque credam (quod etiam obfervationes nere confir-
mant) huic cortici» concretioni, aliijuid inipfoejusexi-
<ii ab ambiente aiire accedere; lertumqtie illum & lu-
bricum humorem , (Aquo,dumnafcjtur,madet)ftatim
ah ejusexciufionc indurari. Coitexenim, dum in utero
eft, rr.ultb tenuior , & tranfparens magis , ac levi ftiper- <
ficitconfpicimr ; eri ito autem jam ovo , crafl iormulr.S ,
minus tranflucidus, & fuperficie afperi (tanquam polli-
ne albifllmoadfperfo, & nuper accrefcente) apparet. ^

Tamfubirarconcretioniscxcmplum apud Statuarios
videre e(l, qui ex alaballro calcinato, vel gypfu aqua
temperato, nmentum liquidum efficiunt ; qmVita ap-
plicito, defun&orum vultus, vel alterius cujuliibet rei,
etiam minutiffimae , fimulacrum & imaginem excipiunt ;
«odemque mox iiflurcfccr.te , pnpUftnats concinnant.

Qiiemadmodumigiturm omnibusFcr4 liquoribus tcr-
feniahquid ir.cft (ex.gr. invino. fartarum; in aquis,
limus, aut fabulum; hi lixivio, fa1{ qui, h umido ma-
gnam partem exhalante, cor.crefcit & fubfidit) ita pa-
riter fcdimentum album avium, una cum urina, 4 reni-
bus in cloacam defccendetc aibitrabar , ovumque ibi-
dem eodem oblmi , & ircruflari ; ut pavimenta a falco-
nibus, &pr*di&t Infula; totum clivum gypfari dixi-
mus : & pennde atque vafa , loeaque alia ubi crebro
mingitur, flavo cortice tegi foler.t , materia illi fcili-
cet concrefccnte, ex quacalcuhm renibus, veiici, alifl- ;
que corporis partibus gencraatur, Credebam, inquam,

k *t Pullo.

(prifertim Aripetdir , & Plinii autoritate dnftus) ex
luijurinodi alhofedimcnto, quod inomnibos oviparis»
(quorum ova duro cortice integuntur) copiofi adeit,
ovi gallinacei corticem fieri', & ib ambiente frigore
(dum excluditur) concrefcerc : Eandcmque meam ftn-
tentiam, alite quoque plurimi obfervationes adei con-
firmarunt , ut vix mini temperdni , quin credam , ali-
quam faltem teilar partem inci4 prodaci.

Vetuntamen (ut re&4 monet F at rictat) ratio omnit
conti crjcat opertet , ubi experientia ref, aratur^ Vitium-
que hujus leculi cft nimis familiare ; pnaiiufinati, ex
conjefturi, levique ratiocinio (fine oculorum tc (limo-
nio) rata, pro manifertS veritate obtrudere.

Mihi enim certo compertum eft . ovum (faltem apud
nos) in ipfo utero exirtens cortice integi : lic4t Artfta-
ttlts, & P/initu contrarium affirment , idque Fabricius
quoque bauJ pertinaciter nego udum putet. Forfitan lo-
cis calidioribus, & roburtionbus gallinis , ovum molle 8c
fine tertaut plurimum nafeitur ; apud nos veib id rarirti-
m4contingir. Itamihiolim, fcncuir cum eflcm , A-
rematarius Medicus clariffimus oftendit , inter utranique
fafcoli lamirain , minutum folium efFormatum ; cum ta-
men apud nos , inlimilibusfafeolis, dun taxat apex par-
vulus nafeituri germinis appareat. Tartopere ad fce-
cunditatem & celeriorem proventum, caeli, (oli, adrifquc
benignus tepor , & clementi^conducunt.

De reliquis Ovi partibus.

UBi autem, quando. & quomodo reliquar Ovi partes
generentur, in hiftoria uteri partim jam diximus;
pwt inique poft ea, ubi de earum utilitatibus agetur, di-
cemus. *

Albumen (inquit Fabricius) ovi albus liquor , Pli-
nio . &C.

Ego vero in ovo gallinaceo non modo variam albu-
men obfervavi, Icclcriam duplex ,• utrnmquc proprii
membrana involutum : alterum tenuius , liquidius, St
ejtifilcm ferme confidentiae cum humore illo, quem ex
uteii plicis manantem, albuminis materiam & nutrimem-
tumcliximas. Alterum albumen eft craflius, & vifeofius,
patiloque magis ad albedinem vergens ; in vetuflioribus
autem & requietis ovis, poft aliquot dierum incubatio-
nem, fufllavelcens. Utfccundtim*hoc albumen, vitel-
lum undique obtegit ; iri liquor illeextcrior . ipfumcir-'
cumambit. Bina hic albumina diftit&a efle, vel hinc
condat ; Si, ablato cortice , membranam ntramque pro-
ximam penetraveris ; videbis alborem liquidum & exte-
riorem protinus effluere ; iisdemque membranis hirc in-
d4 in patinam reclinatis, interius tamen & crailitis albu-
men, locnm ,& figuram fiumglolxiflUn fervat ; utpoto
membrana proprii , temiique adeo , ut vilum prorfus
effugiat, terminatum, hanc autem fi (ecueiis. fecun-
dum albumen illico huc illuc fpar Ium effluit , & figuram
rotundam amittit; perinde atque 4vrf:ca fefta humor
in ea Icrvatus prorumpit ; & dilrupti proprii vitelli
membrana, liquor croceus egreditur, & glooolitas pri-
flina Eibfidit.

l'stcL!m (ait Fabricius) avita dicitur, PiC. <

Cha’jzee. id cft , grandines ( Italis galla Jura, Auglir
tbetreddle) bit* fir, gulis ovis obtigerunt; altera in ob-
tufo, altera in acuto angulo. Plus earum ia albumtre
I r4pe-

De O v e.-

rcperitur ; vitello tamen validius adharrent , ejufaue
membrana- appenduntur. Corpora funt longiufcula ,
concreta magis quam albumen , !& albidiora , nodola,
lucidi tat ls cujufdam non expertia > ut grando; unde ib
lis nomen : condat enim quaelibet chalaza pluribus quali
grandinibus albumine ad invicem jun&is. tarum altera
major ed longihs a vitello verfiisobtafum ovi cacu-
men protenditur : altera minor > A vitello inferius ver-
fbs partem ovi acutam porrigitur. Major ex duobus vel
tribus nodis, quali grandinis granis, globulifvc confla-
tur; qui modico intervallo a te invicem didant; & mi-
nor ordine majori fucccdit.

In omnibus omnium avium ovis reperiuntur ; frecun-
dis pariter , & fubventaneis : idque m utroque eorum
cacumine. Unde apparet vulgaris muliercularum error,
exidimantium , grandines ctle galli fperma . atque ab
jplis pullum procreari. Atqu« lpfemet Fabriciui , licit
neget ea/ ex galli ftmwe cor fure ; multis tamen rationi-
bus contendit , ea/ immediatam ejfc materiam , quem gal-
lus facunditate imbuat , (Sexaua pullui corporetur : Id-
que hoc levi argumento , quod m coUo ovo , chalaza infe
ipjanta contrahantur , ut conceptui , five pulli /ameffor-
iruti ac gcnitifimihtudinetn referant. Vcriiimilc tamen
noned, plura luturi fictus rudimenta in eodem ovo re-
quiri : nec unquam quifquam, nifi in obtufo angulo , pd-
li primordium repcnic. Qurnetiam didt chalaza: in o“s
per coitum frecundis , nulTa fenfibili differentia ab iisdi-
ferepant, qu* in ovis irritis inveniuntur. Hallucinatus
Itaque ed virclarillimus circa GranJmii ufum in ovo ;
Idque podea ex dicendis clarius condabit.

Etiam in minimarum avicularum ovis, tenue filum, aut
♦.ervulus , chaiata velligium exlnbet. In ovorum Strh-
tliomi, PcCaJfoveare utroque cacumine, vidi chalazas
craflillimas, longitlimas , & alhillimas , ex pluribus glo-
bulis magnitudine invicem cedentibus conflatas.

Cantui quadam exigua inobtuiiore ovrparte, intus
prope putamen confpicrtnr ; qure interdurrein ipfo fedr-
giolitaed , interemi nonnihil ad latus inclinat, 1'ubjed.c
chalaza; £ ilirc&o refpondens. Figura, ut plurimum,
circularied; in Anate autem & AnfereexaidA circulum
non refert. Hanc evidenter tanquam maculam obfcu-
ram cernere licet , fi polito ex adverfo lumine , impo(ita-
que transverfim manu , inobfcuro intuitus fueris. In ovo
rccer. riilimo exigua ed , oculi humani pupilla: magnitu-
dinem referens. Quotidie mcrefcit , prourovum requie-
tum magis fuerit , cc ambiens ait calidior. A prima fta-
tim incubationis dic validi ampliatur; tannuam, parte
aliqua exterioris & liquidioris atbumir.is exhalante, re-
liqua contraheretur , & fparium amplius relinqueret;
fit enim cavitas idhxc inter tellam , membrara fuctin-
gci.te ibi loci deditutam , & membranam exteriorem
oniverfirs ovi liquores amplcftentem. Omnibus ovis
ined ; imo vero m utero adhuc remanente ovo , quam-
primum cortice obtegitur. inveni; Atunt harum rerum
ctiriulij G cavitas ha-c in lummo fafligio fuerit, exejuf-
modi ovo nafemnum marem; fremmapi autem", fi ver-
ius latus deflexerit. Hoc fani comperturo ed ; cavita-
tem minimam, ftgnificare, ovum jam recens editum;
contrA vero , requietum efle , ii orandmfcu Ia fuerit. Erit
nutem uberior podea de hac re dicendi locis.

Circulas albus, & perexiguus, vitelli tunica: (tan-
quam cicatricula quidam inulta) adcalcitur ; quan. ideo

et Pullo. 205

Fabriciui Cicatriculanfnotm navit; led parvi fecit, rV
potiis ovinffeiWonem , quAm partem ejus aliquam exf-
ilrmavic. Macula hic perpufilla ed , lenticul.c feri ma-
gnitudine , avicula- pupillam referens , alba , plana , &
circularis. Omnibus quoque ovis ined ; etiam a prima
eorum origine in vitellario. Quare fallitur Fahnciut „•
dum putat , hanc nuculam cffeaun taxat abrupti pedun-
culi velligium ; quo, in ovario, ipfi racemo appande-
batur. Pedunculus enim(ut ipfeagnofcic) cavused, &
vitei loappropir.quans dilatatur, utipfura rorum ambiat,

& tanqnam in lacculo contineat ; non aurem illi ( ut pe-
dioli pomorum , aliorumque fru&uum) infigitur, utiti
abruptus vedigium fui relinquar. Qu6d fi aliquando in
magno vitello (ut Fahnciut refert) duplicem macnlaOl
confpcxcris: caufla mondri ftrrlkan fuerit , Sc duplicati
fretus . (ut podea dicetur» ) non aurem duplicis pedun-
culi indicium. Plurimum vero hallticinatur , dum cica-
triculam hanc nulli ufui infervire credit : ed enim pnecl-
pua totius ovi pars . cujus gratia reliqua- omnes effor-
mantur, & ex qua pullusoriginem fuam ducit. Parifa-
nut quidem perperam har.ccfle galli femen contendit.

Dc Ovorum differentiis.

OVum grnerahter hfariamfumitur ; ve! proprii, val
improprii. H:ec quidem Fabrieiui : nobis autem ,

( qui dc ovi gallinacei generatione praecipui agimus )
omnium ovor um differentias hic univerfim tradere , oon
ed animus ; led gallinaceorum duntaxat dillimilitud in.es
proponere. Ova igitur gallinacea , alia , funt recentia ;
alia, requieta; illa, quam ha*, albidiora funt; aSCaht
quippe offulcantur, oc prolectim ab incubatione ; iit—
oeni etiam cavitas in obtufo angulo exigua ell: ile, (i
valdi rcccr.tia fuci mt , ab adherente polline ahquar.tu-
lum fcabra funt : requieta vero, ut cortice obfcnriorc,
ita & bevfgato magis condand Recentia (modo integra
fuerint) pi ope ignem pofita ludant ; &, prae cateris, |u-
amdolapore prodita lunt, plurimumque m deliriis lu--
bentur. Iind vero, ova, pod duorum .aut trium dierum
incubatiorem , fuavifis fapiunt. quAm requieta : quali
blando gallina: tepore dcnuorefoctllata , aj nataram at-
que integritatem recentium reverterentur. Quineriam ,
poli diem decimum quartum, (cum jam pullus plumet
icere incipit , mediumque ovi pollidcr, vitellus feii
«nteger lupered) ovum in anui ebulliente ad duritiem
coxi, ut pulli litum exquifitius dignofeerem ,- cujus po-*
lituram, indar proplafmat is, albriminis cavitas errpref-
fit ; ejufque vitellum grati plani faporis , frmiliique fua-
vitatiscum recenti ovo itidem indurato , repen. vitellus
vivente adhuc gallina . A racemo diremptus, datfmquc
comedus, dulcius lapit crudus , quam coitus.

Ovorum etfam A figura diferimened ; alia enim aliis
longiora*fiint, & acuminata magis. Ex ehlcngir & acu-
ti/ ovir ( au tore ^drijlottlc ) fanwoa generantur : cx ns .
qua mucronem obtnjum habent , marci. Phmui autem
contrarium datuit ; Feeminam edunt , inquit , qua ro-
tundiora gignuntur, reliqua maremi Cum eo etiam cd
Columella. Cum qun volet , inquit , quamplurnnot marcr
excludi, longijjima quaque , Vacutijfima ora Juhriciat :
HJrurfur , cum fnmmai , quam retundij/ima. f/irijlotclix
fententia hanc caudam habet : quoniam callidiora funt
rotundiora : ed enim caloris congregare & coali ituere ;

Cc 3 pliique

20 6

De Ovo

E.T

P U

L L O.

plufque iscalor poteft, qui piis operatur. A validiore
igitur & perfectiore principio , robuftius & perfeflius
auimal exlurgct. Tale eft mas , teeminx ( prxfcrtim gal-
li» gallina-) comparatus. Contra autem , minora ova in-
ter imperfecta recenlentur, & minima omninb impro-
lifica habentur. Idcoque rA Uijlotdu ad laudabilem ovo-
rum proventum frequentem galli coitum Laudavit- Ste-
rilia autem , & fubventanca ova , minora ede aflcruit ,
mimilque lapida ; quod talia fint humida , & imperfeda.
Dida autem differentia intelligCnda eft de ovis ejufdcm
gallinx: nara cum gallina qua- libet limilia lemucr ova
pariat mares inde omnes , vel fecmmas produceret.
Aliter (i intellexeris, incerta valdi fuerit) ex praxhdis
figms , de mare , aut foe minii conjc&ura. Quippe varia-
gallinx, ova edunt tmn magnitudine . mnihgura difli-
nulia : alix nempe oblonga , alne rotundiora , parumque
i fe invicem diferepantia Licet enim aliquando in ejuf-
dem gallinx ovis diferimen aliquod invenerim ; eft ta-
men lioc adeo exiguum, ut, nili valdi exercitatis, non
innotdeat. CClm enim m eodem utero > (in quocortex
adnafeitur ) ceu proplafmste , lingula ejusdem gallinx
ova figuram fuam pene eandem acquirant ; (quemad-
modum in coli cellulis excrementorum fcybala) recede
eft, ut magna inter illa reperiatur fimilirudo ; adeo, ut
jpfemet non multo negotio, in parva gallinarum cater-
va. quodnam aijudibet gallinx ovum ellet , facili inter-
nofcere potuerim. Idque alii promptirks prxftitennt,
poli quam huic rei diuturnam ac fedulam operam impen-
derint.

Prxcipua autem ovorum differentia eft, quod alia,
fint fcccunda , alia, infixeunda ; qux etiam dicuntur im-
prolifica , irrita, hypenemia, fivcfubvciitanea, & Ze-
phyria.

Ova illa frreunda cenfcntur, qnx, (ablatis impedimen-
tis extranei») lotu blando de fe pullos producunt. Quod
non folilm fit a gallinx , fivc matris incubatione, fed&
cujusvis alterius avis, (modo jufta- magnitudinis fuerit,
ut operiendo foveat, & protegat) aut aho quocunque
blando calore.

Ova fterilb pullos non excludunt , (autore vdriJUteh e)
quialiumor eorum ab incubatione non craflcfcit , neque
aut luteum , aut candidum a priftina natura immuta-
tur.

Gallinarum ova nmmero prxterea diftinguur.tur. */l-
hqun enim gaLinn ( ait i’mlofophus ) loti anno f»
• riunt, SiC.

Ab incubatione etbm difTercntix capi queunt, fiqui-
dem alia- Icmel, alia- bis, terve, alix multuties incubant.

Sunt etiam quxdam ova, maiora; alia , minora ; ali-
qua , etbm minima , qux vulgo in Italia ccntcmna di-
cuntur , & mulieres noftrx hodie (ut & o!im) a gallo edi-
ta , & BafiliJcoi produdura fabulantur. I'u'giu, (inquit
Fabncmi) putat exiguum ite ovum ofit tsltnnulh galli na-
rum , cum tam centum gvjgsthnj perferent ; ( unde ccn-
temnum vtcaut ) quod /ut Vitello ejl , haiet Mnu.li CatC-
re,ut cb.1l.t~41 1 album-n , m.inbranai , £? corticem. le-
nfimilrcnimejl , tunc generat t . cum vitelli omnti jam in
ova migrarunt , Sic. Milii autem hoc miniis verilimilc
videtur; quncertumert , abfiimpto toto Ovario , ute-
rum quoque fecundum (id ab eo diduui) pariter exte-
nuari, & In membranam fbccdcere; nec quidquara al-
buminis , v el buuiiditatis ui fe contMierc.

De generatione fatus ex Ove gallinacee.

DE Ovi gallinacei formatione , & generatione , jam
didura eft. Sequitur, ut de fuiit ex ovo procrea-
tione obfervationes nollras enarremus.

^irijhteler olim, nuperque Hieronymus Fabricius , de
generatione & formatione pulli ex ovo, accurati adeb
rcripferunt , ot pauca admodum deliderari videantur.
U typis «y lldrovandui tamen ovi pullulatmucm ex fuis
obiervationibus defer iplit, qua in re, ad ^irijUteJi/ au-
tontatem potiirif quam opcrientiam ipfam collimafte
videtur. Quippe eodem tempore FelckcrwCoiter Bone-
mn degens, ejusdem VljJit , prxeeptoris fui, (ut aitl
hortatu, quotidie ova lticubata aperuit .plurimaque veri
elucidavit, fecus quira ab ^ildrovinjo fadumcft, qux
tamen hunc latere non poterant. ujfmihut Panfantu
quoque (Medicus Venetus) explofis aliorum opinioni-
bus , novam pulli ex ovo procreationem commentus eft.

Quoniam tamen , (fecund&mea qux a nobis obferva-
ta funt ) nonnulb magni momenti aliter longi le habent ,
atque alii hadenus tradiderunt , quid quotidie in ovo
agatur, & qux partes tranfmutcutur, referam: prxfcr-
tim primis incubationis diebus ; qua tempore maximi
omnia obfcura, confufa, obfervatuquiaidua funt, Sc
Jttorts potillimum pro fuis obfervationibus digladian-
tur ,- quas nempe prxconccptis fuis opinionibus (rlccauG
fis generationis animalium materiali, & efficiente) nu-
gis , quam veritati ipfi accommodant.

Qux tsirijletclei de proci eacione pulli narrat, verif-
fimaTunt. Nihilominus, quafi ipfcmct ea nonvidiifet,
(bd ab experto quodam accepiflct, temporibus quxqtlfc
fuis haud redi diftinguit : plurimumque fallitur circa
locum, in quo primum ovi principium fit , quem in acuta
ejus parte ftatmt: coque nomme a Fabricio merito re-
prehenditur. Nec videtur principium pulli in ovo ob-
lervaffe, ant ibidem leperirepotuifleca, qux in omni,
generatione dixerat i cceffaria. Matfciam nimirum con-
ftitutivam (cumex nihilo quicqium naturaliter fieri, im-
pofiibile fit) albumen effe voluit. EtquomiKio efficiens
cauffa (galli feinenncmpe) citra tadum agat ; aut ovum
ipfum «ponte fua, fine ulb inlixrente maris genitura,
ftetumetficbt , liaud fatis intellexit.

i/lljroviuidui ejusdem errons cum rsln/fatelc affi-
nis, ait pneterca, (quod nulli oculi, nificceci, conccfic-
rint) vitcUum primi i fiilim Jichui oj ocutum ovi tngu-
lumafurgcre : pututque grandines clle.fcmen galli . at-
que ab iplis pullum conlfitui , nutriri antem tum a vi-
tello. tum ab albumine. lMar.i contra virifiotelu fen-
tentiam, qui grandines niliil ad ovi fitcuaditaiein facere
arbitratur.

Veriora multo, &antopfix magis confona Ftlckrnu
Coitcr. Dc tribui tamen glcbv;u gux narrat , fabulae
limt. Nec principium, unde fatus in ovo oriatur, redi
perfpexit.

hicronymut Fabricnu quidem contendit, grandiner
umefli galli femen ; ex ipfir tamen gaiii J.inme fac undatis
pullum (tanquam ex materia ) coepiran voluit. Vidit
etbm principium pulli in ovo maculam nempe . live
cicatriculam vitelli tuniexadnatam : leJ eam aintaxat
pedunculi abrupti vdtigium ede. Si ovi affedionem
>1 uandam , non aurem partem principalem, judicavit.

Fari ■

^ De Ovo

■parifanui fcntentiam Fabricii de chalazis abunde re-
futavit ; lpfemet tamen in cirenln quibuidam , & py
tjum prii*ip-rtium fretiis (jecoris nempe. St cordis) pun-
au, mamfelli hallucinatur. Videtur etiam obfervaffe
principium fretus ,- fed, quid effet , ignoraffe, riimatt,
punitum ilium in circulorum medio gali femen ejjr, et que
fit pallui.

Iti contingit, ut fingull. dum ad pneconcept.n duJum
opinione», formationis pulli in ovo ratione» exigunt, i
vero fcopo aberrarent.

Primi Ovi infpeflio : five , quid primus rncubatio-
ms dies in Ove produxerit.

UT darii» innotefcat, qt)id prima ab incubato die»
inovo produxerit; (ciendum primi eft, quatiam
fponre motatione» in eo contingant quibus ovum re-
quietum, i recenti , (citra incubationem) diftiiiguittir ,-
ut iti, quid ab ipfo incubitu proficifcatur , Gt mani'
feftum.

Citi ter igitur (ut diximus), jn obtufa ovi parte, omni-
bus quidem adeft ,• fed qui vetuftius ovum fuerit , ei
major indies redditur,- praifertim locts & temporibus
calidioribus, (exhalante nimirum partealiquii albuminis
tenuiore ,- ut in hiftoria ovi di&um eft.) Eadcmque", dum
ampliatur , magis fecundum ovi longitudinem , quam la-
titudinem expanditur & figuram demuin ab orbiculari
declinantem obtinet. Cortex ovi minus Jam tranfparens,
offufeatur

Albumen crartius reddituri St vifcidiua; ad ftrami-
neum, live fpicenm colorem vergens. r

Propria vitelli tunica laxior reddita, in rugas flncce-
icit. Nam St hujus liquoris aliquid tempore dillipari ,
verifimile eft.

Grandines eodem femper loco . pofitura, &conGftcn-
tii, in utraque ovi extremitate reperiuntur ,- idqustam
in ovis recentibus, qulm reijuietis , tam per coitum con-
ceptis, quimfubventaiieis) quarum firma copula vitel-
lus cum albumine cenneftitur , fc uterque liquor debitam
invicem pofitfonem fervat. Sunt enim duo mutuo oppo-
fita ftabilimenta, fi ve^rii & cardine» hujus Microcojmi ;
ea arte fiibrcfafii, quafi albuminum edent numetofc tu-
nica: . fbreutqne hinc indi in utroque extremo (i mu]
contorta: in chordam nodofam, qua vitello adne&untur.
lndequefit, ut vitellus a-gri ab albumine fecedat, nili
priuschalaza: . aut cultello refcilCc, aut manu ahrupta-
nierint; quofadp, protinus ab invicem (eparartur. Sci-
lloet horum cardinum ope, vitellus tum in ovi centro fir-
matur. tum in debita fui confidentia confervatur. Adeb,
ut pr.-ecipua pars cicatricula nempe, eandem ovi regio-
nem (ceu altitudinem) refpiciat , & in media ab utroque
cacumine diftantiii permaneat. Quippe macula luee , fi-
ve cicatricula , tam in requieto ovo, quam recenti, ea-
dem confidentia, magnitudine, & colore, coddmque Gtu
exllqj&a cernitur. Quamprimum autem i gallina: inal-
bantis fotu , vel alterius cujnfpiam blandi caloris acccflu,
ovum ad pullulationem inuta.i explicatur ind&jue
(ceu prsrcipuo ovi centro) 'ariranr platlica vi» prorumpit,
& germinat Hiec tamen prima pulli origo £ nemine
b.idenuWqu&d fciamjobfen iti eft.

Secuniti itaque inaibationisdie, poftquam ovum ho-
ras vigmti quatuor fub gallina tepuit,- ut cavitas ejus in

et Pullo. 207

obtufo cacumine multum ampliatur Sc defeendit , itl in-
terior quoque ovi conftftotin permutari incipit. Vitellus
nempe, pui priiu in albumini» centro hterebit, vcrftu
cacumen obtufum aflurgit ; ejufque par» media , cui ma-
aila infixa eft, attollitur. & membrar a- cavitatem am-
bienti fefe applicat ,• adeo, ut vitellus cavitati per cicatri-
culam conjungi videatur , Et prout vitellus alcendit, al-
buminis pars cr ailior tantundem in acutum . imumve an-
gulum detruditur Unde apparet, (ut redi Fabricius ob-
fervavit,) vel crraf!e^r//?vfr/cm, vcVmendnm in codice
efle, cumdicitur ; ijfcrtur per iJ tempus (nempe. intra
dies tres totidemfjue lxides) lutem humer a J cacumen ,9
quj ovt principium rjf, atque ovum deteritur ei partey
(fcilicet ob cavitatem dilatatam.) Appellat aurem
rijf. principium Ovi , acuum ejus partem , qua pofiefiut
exit. At certum eft , vitellum & obtufam ovi partem af-
furgere, cavitatemoue ibidem dilatari. Cati erravic
v/Vd rovanJnt , qui (tanquam expertus) aderit, vitellum
ad acutam ovi partem efferri. Vidi aliquando, fateor,
fecundo & tertio die . cicatriculam dilatatam, pullique
jam pofitum exordium , necdum tamen afccnrfentc vi-
tello : Raro autem id contingit ,- & ab ovi imbecillitate
profedum arbitrabar.

Secundo incubationis, five primo infpcdlonli dic ,
dida macula dilatatur ad pili, vellentis magnitudinem;.
St In circulos (ceu circino circunidudos) difpergitur: qui
punitum album perexiguum habent pro centro. Hanc
maculam +dldrovandum qiioqueoblervaffe, verifimile
eft,' fiquidem ait , in medio lutei quafi fubalbidum quid
appfruijfi , cujus Ariftotele» non memini : Si Coitcrum,
ubi ait , JininJa die in vitelli medio pars candidior reli-
qua : atque etiam P trifinium , citra aTt , fceundd die al-
ium corpus meJio.ru gram lenti s magnitudinem Si figuram
reprafcnians confpici : rifyi/c illud (inquit) galli femen
albd\S tenniffima tunica obduBum , quod fubjlat duahu
commumhu toti ivo membranit ; Jhferjlat vero propria vi-
telli tunica. Crediderim tamen, neminem hadcr.us ci-
catriculam hanc in omni ovb reperirl , pullique originem
effeagnovifle.

Interca Clnlaras five grandines, hincatque illinc ab
utroque ovi cacumine, verfus latera ejus dcclinaffe- vi-
deas: idque ob permutatum illum (quem diximus) li-
quorum fituin. Adeo, ut altera chalaza ex obtufo an-
gulo aliquantulum defeendat, altera vero ex acuto cacu-
mine tantundem furfum feratur : quemadmodum i r. ob-
liqua Ipharra , quantum alter polus fnprl bont.iitcm-
alcemlit , tantundem alter deprimitur .

Vitellus etiam (pnefertim ubi cicatticnlacfl) paulu-
lum colliqucfcere incipit , propriamque fuam nr:icam
(quam ar.tc incubari unem in ovis requietis laxkxcmSc
rugofamdiximns) in tumorem attollit,- videturquc eun-
dem colorem, confidentiam , & fapori» bonitatem,
quam in recenti ovo habuit, recuperifc.

Eft hic prim* diei proceffusovi ad prolem, primum-
que advenientis pulli veftigium. ^idrorandus addit ,
albumen necdum a! mari ; quod veritad confonum eft1.
Dum autem affirmat , galli femen in eodem deprehendi ,
mar ifidlo fallitur» Levilliino nempe argumento innixus,
putavit chalazaseffc femen galli, quia [ciiicet ova iit Je-
/lituta , infacunda funt. Ita line, & ne ova quidem:
fiquidem irritis panter ac ftrcnndis, gran4ires femper
adfunt. Illeveni, forfan amulicrcub deceptas, (qua:

illas

a08 -De Ovo

illas in Itali » galla Juram vocanti communem errorem
Tequutuscft. Nec minoris impruaencii Hitronrmus Fa-
brtcnu tenetur, qui. fculptis pluribus imaginibus, for-
mationem pulli exhibet cumque ex clialazis corporari
cor.tendit : non animadvertens , grandines iis tempori-
bus i ntcgtas utrinqiic, & immutatas (fcd loco motas) re-
petii i , pallique exordium alibi, remoti a chalazis, qui-
i emlum cflc.

Secunda Ovi infpelHt.

PRiterito die fecundo, didi cicitaiculi circuli con-
fpediores atuue ampliores fiuril, ad magnitudinem
unguis digiti anularis, & interdum medii; quibus tota
macjlain' duas regiones, (aliquando tres) eafquediver-
fi# Cvpe color ibus’ obfcuri dillindas dividitur; oculi fi-
guram plamf referens, tum protuberantia aliqua , qualis
In cornea tunica vifitur ; tum etiam humore tranfparen-
te & lucidillimo intus contento; cujus centrum pupil-
lam repratfenrat, fcd pondo quodam albo in centro exi-
ftente, tanquamavicuIaralicujusoceHusfuffufionem, li-
ve cataradam (ut vocant) in medio pupilla,- pateretur :
obquam limilitudinem, oculumov i nominavimus-
Intra hos circulos (inquam) liouor continetur clarifli-
mi refulgens , nuoviscryfiallinohumore purior; quem
(itransvcrfimaa lumen intuearis, tota jam macula po-
tius in albumine locata, quam vitelli tunica: (ut prius)
imprefia confpicitur ; & (ceu portio quidam albuminis
colhqucfada & clarificata) intra tunicam propriam te-
nuiilimatn coi clufa apparet. Ideoque liquorem hunc ,
otulum , five eolliquameutum candidum appello : quafi
ninuruni pars albumini»' a calore fufa& culliquata , fepa-
ratim fulgeret , (nili concullionc turbeturl & vcluti pars
fpirituola, magisque coda, a reliquo albumine tunica
propria diflinguerctur, & inter utnimquc liquorem (vi-
tellum fcilicet, & albumen) poiitadllct. Differt a reli-
quo albumme, claritate, & tranfpirentu , quemadmo-
dum aqua fortis limpldiliima, a ftagnancc turbidiore.
T unica hunc liquorem ambiens , adeo exilis , fragilisque
efl ,- ut (nifi fumma cura adhibeatur) facili dilliliat, fon-
temque hunc confiifione liquorum turbet.

Atque hic anceps animi diu Ivrfitabant, qtnddecan-
didohoc colliquamento ilatnerem ; utrflm nempe cali-
dum intutum dicerem ; an bumidum radiale;, vel ma-
teriam prxparatam futuro fotui; five alimentum per-
firdicodura, quale Ros cerfetur inter humores fecun-
darios I Namque certum erat , (ut poflea dicetur) in
ipfius medio, prima fotus rudimenta jaci, huneque illo
ruti iri primitm, audumque polles in eodein liquore ho-
fpirari.

Colliquamentum igitur hoc brevi (eodem nempedie)
augetur i ( quemadmodum in fecunda Fabricii figura
adumbratur) prafertim interior ejus regio ,\qu.e, dum
expanditur, exteriorem icpellir . & ooliter.it. Perinde
atque meorum animalium oculis ccmcred! . quibus la-
tifhnii pupilla: contigerint, noduque melius vident,
quam interdio : (cujus generis furt bubo: «. fe’es . &
hujusmodi ; quorum pupilla inrencbtisarqncumbja la-
tilhmc pitet, in loce verb nlminirnn conllnngitur )
rsm fi talem oculum i lucefuoitri in tei ebras tranflulc-
ris, videbis manitefto pupilhim ampliari adei, ut Teli
quam circumcirca regionem ( iridem didam) valdi im-
minuat, & propemodum aboleat.

ET V V L t O.

In has regiones inddens Parifamu , egregii hallucina-
tio , dinn ctrcuhifutu. melinum, altum, CJ gilvum, ahum-
quedenuo album conuninifcitur ; fatumque exalbo me-
dio fundo (quod revera hadenus in illarum regionuuf
centro apparet) fieri ait , Jemrnque galli tjjit , fibulatur.
l’orr6, ut nobiliore fubtilitate fupcrbirct, priusquam
(inquit) rubor aliquu m futis corpore appareat , dua ca-
lant in eo minima bullula ; mitis tamen , rubore earum
nuCa pradita efl .- earum«|uc alteram , pro corde; alte-
ram . pro jecore obtrudit. At vero , ’ nec bullula aliqua
confpicua ell, antequam rubor (anguineus appareat ; nec
fcetusunauam primis (latim diebus rubefeit ; neque ulla
carum bullularum, nobisliepatisvcfligiumexhibct; fcd
ambi binos cordis ventriculos, & amiculas referunt; Sc
micando, ( ut poilca dicemus) fyftolc Sc dialtoic fibi in-
vicem rcfpondcut.

^ Colliquamentum hoc c drifloteles videtur ir.tellexifTe,
CUin ait: Membrana etiam, fibrts diflmda Jatigumrie ,
jam album liquorem per iJ tempui (tertio fcilicctdie) Cir-
cuit dat, d meatibus tuii venarum oriens,

■ Neque enim Philofophus per album liquorem, totum
albumen intelligerc potuit ; quoniam eo telhjpore, albu-
minis tunica necdum venis diflmda cft; fcd fola colli-
quamcnti hujus tunica , cum venularum ramulis huc illuc
fparfis , cernitur. F.t propterea dixit, membrana etiam .■
quali aliam intelligcret , praiter illas, quas albumen &
vitellum ante incubationem ambire dixeiat ; ciim hanc
pofl tertium demum diem a meatibus venarum orm affir-
met. Coit erui etiam colliquamentum hoc videtur agno-
vifle, cum ait, u/flibuntims quadam pars ad candorem
accedens, quadam erajjior. Didum enim colliquamcn-
tuin propria membrana cingitur, & a reliquo albumine
(eparatur & dilln.guicur , anteguam quippiain (anguinis
appareat.

Tertia Ovi infpcflit.

Vidimus fecundum proccfliim , five prarparationem
ovi ad ftetiun , qui die tertio obfcivanda venit. Se-
•juitur , ut tertium ejus apparatum mtueanjur ; qui pofl
tres Hies totidemque nodes conlidcrandus efl. De eo
^rflnjiotelei : Generationis indicia extare incipiunt m
gaFmu, pofl trej dici totidemque nodes. (puta, dieLurue
mari. Ii die Veneris pricedenti, in aurora ova gallir,*
incnliiniiifuppofita fuerint) eflque terti* figuri , apud
Fabricium facies.

Quarto ‘itaque die fiinfpexcis , occurret jam major
meumorpbojit , & permutatio admirabilior, qu* fingji-
li» feri illius diei horis manifeflior fit ; quo tempore in
ovo, de vita pianti, ad animalis vitam fit tranlitus. Jam
enim colliquamcnti I mbui linea exili fanguinci purpu-
rafcens rutilat i ejulqiic in centro feri . jiundnm fargui-
ocuni faljens emicat ; exiguum adeo, ut mfua diaftjlc ,
ceu minima ignis fcintillula, effulgeat; & mox, in fy-
flo'e, vifiim prorfus effigiat, & difpareit. Tantillum
nempe efl vitianimaliaexordiiim , quod tamincdnfpi-
ctiis initiis molitur plaUica vis Natun !

Obfervationem nane, ii fub finem tertii dici experiri
lib erit ; adhibita fumma diligertii & c'ara. magnaque
luce, vel radiis (bla< ibus adaptaris autpcrfpiciViope,
dilcerre,e (interis Aliis aurem ita tenuis efl & exilis
puipoullau linea, pundxjuc lahcnus adeo impcicepti-

bilis

De Ovo i

bilis motos, ut plani fruffrAfis. Quarti ver6 diei princi-
pio evidenter, & fub finem ejos evidenthfimi apparet
punBum fan^mneum felient, quoJ jam movetur (ait^-
nfi.) ut animal in eanJiJo liquore : (quem ego colli q tu-
ment um nomino; ab coque pundo meaturvenarumfpe-
eie Juofangume phnt, Jtexuofi feruntur ad Circulum pur-

Situm , & tunicam ambientem colliquamentum.
s interea per ipfius colHqnamenti fpatia plurimis
is propaginibus, mix omnes ab uno principio (ut
arborum virgulta ab eodem truixo) profluant. Inhujus
radicis angulo inflexo , colliquamer.tique medio , pun-
ftum rubrum faliens ponitur, quod in pulfu fuo rbjthmum
& ordinem, ex fyftolc & diaftole eompofitum fervat. In
diaftole quidem , quafi majorem fenguinis quantitatem
imbiberet, ampliatum apparet, atque emicat : in fyflole
vero confeftim fubfidens , tanouam idu illo convellere-
tur, & fanguinem dimitteret) delitefcit.

Pundum hoc Febrietur in tertia fua figura depinxit,
& (quoti mireris) pro corpore fretus accepit: quali aut
ipfum laliens pulfansve non oblervaflet , aut isirifiotdU
locum peiperam intellexiilet , aut ejus omnino non me-
miniilet . M irandum verb magis, eum toto hoc tempore
de chalazis fuis nihil tuifle follicitum , ex quibus tamen
pulli exordia deducit.

XJtjfir iSflJrovjnJuty eodem feri tempore Bononin
feribens , ait : ^Apparebat in albumiue exiguum vel ut
punBum falienr , e/tque illud quod Pbilofophm cor Jlatuit.
£x eo verberi Jenter viJebam enafei venar trunculum, &
ab hoc Juor altor ramulor proficifci , qui meatur illi fuerint
Canguiferi , quot aJ utramque t umea m ambientem vitellum
'lS album protenJi ille Jixerat. Sum autem omnino ejur
fententm , ut ejurmoJi viae ere Jam effle ventfae , ac pulft-
tilerfanguinemque in lie contineri puriorem , principalium
membrorum generationi , jecorn nempe, (S pulmonu , fnnt-
liumquc ijoneum. Non funt autem ambi' vena: , neque
utraque pullat: fed altera, arteria ; altera, vena ert , ut
poflea dicemus: timulquc, meatus hos fretui vafa um-
Dilicalia fieri, docebimus.

Volehetur Cener h.TC habet : PunBur ftve globulur
fanguinem, in vitello antea mventur , jam m albumine po-
tntr repertui , mamfejtb pulfabat . Mali ait, in vitello an-
te inventui ,• pundus er.im in vitello Inventus, albas, non
fallent erat; nec fecundo poft incubitum die, pundas
aut globulus fanguir.eus laliens apparet. Sed pundus ille
(quem in medio circuli, quali centrum , diximus, & vi-
tello adnexum) evanefeit, priusquam pundus, qui ab
Injlotele fallens dicitur, dilcerni queat ; vel in rubrum
(ut opinor) converfus, pulfat. Nam uterque pundus,
in centro colhquamenti , & juxta radicem venarum indi
exorientium fitus eft : nunquam autem fimul apparent,
feii in albi locum fuccedit ruber pundus falicrs.

Id quidem l/'alehcrue veriilimi : PunBw /aliene jam
in albumine potui r referitur, quam m vitello. Quibus ver-
bis permotus , quiiivi diligenter, numnam pundus ille
albus , in fanguineum pundum transmutaretur ; quo-
niam amboe jusdem peni magnitudinis , & eodem in lo-
co videbantur. Et aliquando quidem inveni rutilantem
& purpui ilfatum circulum extimum , definer.tem juxta
horizontem miniatum colliquamrnto circumdatum ; in
cujus centro pundus albus, non autem ruber aut faliens
rcpcricbatur : nunquam vero fimul utrosque illos pun-
dos confpicatus fum. Magni certi momenti cfl hic dis-

t Pullo. 209

quifitio: ntrillm feilicet fangnis infit, ante pulfuni ? fle,
num pundus, ex venis; an venae , ex pundo oriundae
line ?

Quartim mihi obfervare licuit, videtur fenguisefle
antepulfum: cujns lententi* hanc caufam dicam. Die
Mercurii , lub velperam, tria ova gallina: fuppofui ; die-
que Saturni paulo ante eandem horam reverti», inveni
h.-ec ova frigida, utpotc i gallina dcrelida : aperto ni-
hilominus eorum uno , puni exordium reperi ; lineam
nempe rubram & fanguincam in ambitu; in centro au-
tem , pro pundo falicnte , pur.dum album , exfengue.
Quo indicio percepi gallinam haud mult6 prius incuba-
tionem deferuifle. Quare vi captam , & in cifta condu-
fam , per integram nodem ibidem detinui ; poff quam
feilicet ova duo reliqua , cum aliis novis illi fuppofuiflem.
Quid fit' Poflrklie, fummo mari, ambo ova rediviva
erant: apparuitque in centro ipfum pundum micans,
albo pundo multo minus ; 4 quo, (albo nimirum) fciu-
tilla, tanquam 4 nube proliberis, in diaflolc duntaxac
comparuit. Adeo, ut videretur mihi , ex albo pundo,
rubrum pundum emicare» utcunque in illo pundum fe-
liens generari : idque, exillentc jam fanguine, aut nafei,
aut feltem moveri. Imo fa-piilime comperi, pundum fa-
liens , pim ( ceu plani intermortuum ) ab omni moto
quiefeeret , k novo fotu motum ilenuo & pultationem
recuperafle. Quare in ordine generationis, pundum &
fanguinem oriiniim exirtere arbicor ; pullationem veri)
non iiifi poli ea accedere.

Hoc certo conflat , futuri fretfis nihil omnino Uoc die
apparere, pr.tter fanguineas lineas , & pundum faliens ,
venaaqoe illas , qua: omnes ab uno trunco (quemadmo-
dum ilte a pundo feliente) propagantur, & per totum
colliquamentum plurimis fibrarum ramificatioiiibus fpar-
guntur; qui poftmodum vafa umbilicalia conflituunt:
quibus longi latequcdifleminatis , fretus demum (prout
augetur} ex albumine & vitello, fibi alimentum liaurit.
Harum venarum , earumque propaginum vivum exem-
plar videas in arborum foliis , quorum fibra: omnes a pe-
dunculo oriuntur , & ab uno trunco per cotum folium
diffunduntur.

Totum hoc colliquamentum, fenguincis fibris diflin-
dum, ambarum papilionisalarum magnitudinem & for-
mam refert. Eftque illa lArifflotclie membrana, qunfibtai
fangumeae habent , eo tempore album liquorem continet , i
meatibur illi/ venarum orienr.

Sub finem quarti diei , & initium quinti , pandum (an-
guineum jam adaudum , in vcficulain exiguam, & te-
nuiilimam, fenguincra in fc continentem, tranfiifie cer-
nitur; quemfineuliscontradionibuspropcllit, fadaque
diallole recipit denuo. . ^

Hadcnus nullum vaforura diferimen deprehendere
potui : neque enim arteria: a ver.is, vel tunica , vel pulfi*
diftirgunntur. Ideoquc vafa omnia indiferiminatim ve-
nas nominanda cenleo ; vel, cum Anflotele , meatur ve-
nalcr.

PunBum hie (ait Arifl.) movet jam fefe, ut animat.
Quippe, animal a non animali, motudiflinguitur,& fen-
fu. Cum itaque pundum hoc jam prunum fefe movear,
meriti) aiiimas naturam indutile dicimus; & ovum ani-
ma vegetativa priilcmimbutum , jammotiva, & fenfi-
tivi potentia infuper donari; & i planta in animal tran-
fiiffe ; eodemque tempore animam pulli ingredi , qui
Dd ex

lio De Ovo

cx ovo pullum format, cumque poftea informat. Quip-
pe ex operationibus , incfle Facultates ; & ex his, vite
cauflam & principium (animam fcilicet) idque adu (dun

Stiones adu fmt) Philofophus deroonftrativi con-
.

aoverb pluribus experimentis certus fum, nonmo-
alummodo pun&ofalicntiincfic, (quod nemo ne-
gaverit) fedfenfum etiam. Nam ad quemlibet vel mini-
mum tadum, videbis pundum hoc varii commoveri, &

Sali irritari ; ( perinde omnino ac fcnlitiva corpora ,
,fus fui indicia propriis motibus exhibere folent_) &
ad iteratam fepe injuriam extimulari , atque in pulluum
rhythmo • & ordine conturbari. Ita nempe in herba ,
fenfili dida, &Zoophytis, fenfum melTe concludimus ;
quia , chm tanguntur , fefe contrahunt , quali regri fe-
rant. Vidi, inquam, fepilUme , aliique, qui una mecum
aderant, ab acus , ftyli > aut digiti contadu, im6 vero A
calore aut frigore venementiore admoto, aut cujuflibet
rei moleftantis occurfu , pundum hoc varia fetilus indi-
cia, pulfuum nempe varias permutationes, idufquc vali-
diores, ac frequentiores edidille. Ut dubitandum non
fit , quin pundum hoc (animalis inftar) vivat, moveatur,
& fentiat.

Ovo infuper airi frigidiori diutiis expofito , pqpdum
faliens rarius pulfat, fic languidiAs agitatur : admoto au-
tem digito calente, aut alio blando fotu , vircsftatimvi-
coremquc recuperat. Quinetiam poftquam pundum
nocfenfimelanguit, & (anguine pterura A motu omni
ccflans, nullumque vk* fpecimen exhibens, morti peni-
tus fuccubuille vifum eft : impolito digito meo tepente,
fpatioviginti arteriae me* pulluum , ecce corculum de-
nuorevivifeit, erigitur ; & tanquam poftlimirio ab .Or-
co redux, pnftinam eboream redintegravit. Idque alio
quolibet leni calore, ignis nempe, aut aqua: tepidi, ire-
rumiterumque A me, atque aliis faditatum eft ; ut, pro
Bbito, mifellam animam vel morti tradere, vel in lucem
revocare, in noftra poteftate fuerit.

Qua; diximus, quarto A prima incubatione die . five
tertia infpedione , plerurque eveniunt. Plerunque, in-
quam ; non eft enim hoc perpetuum , cum magna iit in
ovorum maturitate diverfitas , aliaque aliis citifrs perfi-
ciantur. Quemadmodum in arboris cujufcunque frudi-
bufufu venit , quorum alii praxoces , & decidui funt ,
dum alii crudi & immaturiores ramis tenaciter adhirrent.
Adeo, ut qtndam ova quinto die miniis proveda fint,
quam alia tertio ut plurimum folent. Idque, ( ut certi ali-
quid & explorati haberem) in plurimis ovis , per idem
•empus incubatis, eodemque die apertis, compen. Ut
neque fexum fequiorem . nec aeris inclementiam, neque
ingubandi negligentiam, aut aliud quippiam cauflari pof-
fcm , priter inlitam ovi imbecillitatem , calidive innati
pauperiem.

Ova hypenemia , fivcinfircunda, hoc ipfo tempore,
(quafi die critico) mutari incipiunt , atque indolem fuam
oftendere. Nam ut ova foecunda in colliquamentum
(quod poftea in fanguinera tranfiti ab infita vi plaftica
mutantur ; ita fubventanea ova eooem tempore corrum-
puntur , & putredinem induunt. Obfervavi tamen ali-
quando maculam, five cicatriculam, in ovis etiam inftr-
cundis latius explicari ,- nunquam tamen ad cacumen af-
furgere. nec circulis ordine difpofitis circumfcribi. Vidi
quotjuc iutatdum vitellum alie ubrdarefcerc, & liqucfic-

E T P U t t O.

ri , fed io.rqualiter ; partesque coagulatione quafi terne»
raria concretas , inftar nubium fparlim volitantium , in-
natare. Et lieAt ova hic nondum rancida , putridi , &
finetida dicantur . funt tamen ad putredinem prona, &
ad eam tandem continuato incubantis calore pertin-
gunt: idque eodem illo loco doda corruptionis origine,
quo ova prolifica generationem aufpicantur.

Perfemora itaque ova, jam fub finem quarti diei, du-
plicem, velbipartitamhabentveiiculampulfantera, du-
plici idu alteram alteri viciffim refoondentem ; eo nem-
pe modo , atque ordine, ut una fele contrahente , altera
(anguine diftenta, & rutilans appareat; quae mox pari-
ter contrafta, fangumem liquido exprimit; momento-
que interjecto, prior dentio refurgit, pulfumque repetit.
Clarcqoe videas, adionem harum veiicularum , elle con-
tradionem ; A qua fanguis impellitur , & in vafa protru-
ditur.

Quarta die ( inquit ^Aldrmauiut) has videbantur
puiittj, Cf quodlibet eorum fefe movebat qua haud Juhu
cor, & jecur fuerint ; qua vifeera in ovir triduo incubatu
±/i ri/lotelcrjixit .

Philofophus verb id nufpiam dixit : neque ea vifcera
(ut phirim&m) ante decimum diem conlpicua funt. Mi-
rorque i/HJrovaudum pullantium punctorum alterum,
jecur exiftimiITtf: quali vero hoc unquam ad eum mo-
dum agitaietur.

SatiiSs fuerit credere, putidorum falientium alterum
(adaudofeetu) in auriculas. alterum in Verm iculos cor-
dis abire Enimvero, in adultis, Ventriculi cordis ad-
e-im modum ab auriculis implentur, fadaqtre conrr»-
dione deplentur deruo ; quemadmodum in tradatu
noftro de motu eordirUfauguinu obfervavimus.

In provedioribus quoque ovis, .aliquando fub finem
quarti diei , nefdoquw turbidi vcliculas pullantes adum-
brabat, rifunique (offufie nubecull inftar) impediebat,
qu 'i minis clare punda falientia intueri potueiim. Cla-
riori tamen luce, perfpicillisnue adhibiris, collatifque
uni fubfequentium dierum oofervariombus ,■ conftitit
ede corporis ruinn. ntum , ceu nebulam ex coi liqua men-
ti parte concodam , vei circa venarum principium con-
crelcens effluvium : ut amphiis ile die quinto dicetur.

*/1! irovaniur quoque videtur id obfervafle : Quinti
die (inquit) ucn amphur punQum illud , quod corejji dixi-
rnur, exire videbatur moveri ; JeJ obtegi, ec cooperiri ;
duo illi nuetur vrttoft rvidentiore i coufptcubantur , slter
vero tuetor altero- Fallitor autem vir dod illimus ; multi
enim piift tempore, (ubi domicilium feri perfedA fa-
bricatum fuerit) brifte familiaris, a-des ingreditur, fe-
fcque in intima earum penetralia abfeondit. Erratque
etiam, ubi ait, venerum infita vi, reliquatu albuminis
portionem quafi ut palearem eoiorem immutari. Reperitur
enim ille color in albumine crafliore cujufcunque ovi re-
quieti , indicfque magis intenditur ; ( prout nempe
ovum vetuftius fiicrit, ut pridem diximus ; ) klque fine
ulla venarum operi , portione foldm tenuiore exha-
lante.

Crefcente autem fbrtu . (minfirA dicemus) furculifque
meatuum venalium longi latcque in vitellum & albumi-
na fparfis, colliqiiantur utrrusque hquoris portiones, non
quidem (ut i/Hdroveudur voluit) ab ir, (ita venarum vi s
(edAfangiiiris inibi liofpitai.riscalo-e. In quamcuivque
enim utiiullibcc liquoris partem , didat veni porrigun-
tur^

De Ovo e

tnr ; fubitb, locis conterminis colliquatio apparet ; idco-
que vitellus eodem tempore quali duplex confoictttir :
qufxi nempe fuperioreju- pars, (qua; fupri, adobtufum
cacumen, oavitati jungitur ) liquidior jam reddita, ad re-
liquum vitelli ,■ inllarcer* flava: liquefa&*, ad eandem
(rigidam & denlam comparata:, appareat. Eoque nomi-
ne ( ut fiifa omnia Colent ) laxiore Cpatio continetur.
Quinctum pars ifta fuperior, tepore genitali liqucfada,
i reliquis liquoribus (fed prefertim albumine) propria
tunica tenulllimidifterminatur. Quo fit, ut, rupta hac
tenui, fragili, atque invifibili membrana , Confeftim ac-
cidat albuminis & vitelli confufto , qui omnia pertur-
bantur. F.flque h*c f*pe cauda frultraw generationis
(cum liquores iftidiven*, im6 contraria: natura: fint)
Kcundhm illud ^drijlotelu , loco fiepius citato, Depra-
vantur ova , 13 fiunt , qua urina appelantur , tempore pe-
litti calido ; id que ratione. XJt enim vina temporibus ca-
lidis coaeefcnnt , face 'fubuerfa , ( boe enim eaujfa efi , ut
depraventur) fie ova pereunt vitello corrupto : iJ cmm in
utrisque terreua portio efi: Quamobremlj vinum obturba-
tur face permitia , 13 ovum vitello dijfufi. Atque huc
etiam non immcritd retuleris illud ejusdem : Culo to-
nante qua foventur uva , corrumpuntur. Siquidem mem-
brana tenuiifima a tanto fragore levi negotio difrumpi-
tur. Ideoque fortadisova confufa & putrida, Cynojura
dicuntur, quod nimirum (ut diximus) dicbuscaniculari-
bus crebrius tonet. Quapropter Columella quoque reflti
monuit, plerofque ab ajlivo Jolfiitio non putare bonam pul-
lationem.

Hoc ceno conflat, ova facili quaftari , concuti, &
dllperdi ; ii quis avibus incubantibus moleflus fuerit, quo
tempore di&i liquores colliquantur , & turgent, mem-
branxque eos amoier.tes dilatantur, & tcncrafcunt.

Quarta Ovi infpcBio.

QUlnto demum ab incubatione die, difeernitur pri-
mum (inquit uinfl.) corpus pulli valde exiguum ,
13 candiJum ; capite eonjpieuo , 13 in eo oculn maximi
turgidis, qui diu fepermanent. Sero cmm tandem parvi
funt, ac confidunt. In parte autem corpora inferiore, nul-
lum extat membrum per mitia , quod rejpondeat fupeno-
ribu/. Meatui autem ili qui a corde prodeunt , alter ad
circumdantem membranam tendit, alter ad luteum, officio
umbilici. Pulli igitur origo ex albumine cft ; alitur enim
luteo per umbilicum.

Quibus verbis , ^/Iriftoteles videtur totam pulli gene-
rationem, in tres clajfcr (ive ordines didribuere: nempe
a primo incubationis die , ad quintum usque : indi ad
diem decimum , vel decimum quartum : atque hinc, ad
vicefimum. Quafi ea duncaxat, qu.-e his tribus tempori-
bus percepit , in hifloriam retuhdet. Contingunt fani
his temporibus maximae in ovo permutationes : quafi
diebus liifce decretoriis, ceu tribus gradibus, procedus ab
ovo pcrfe&o ad pulli exdufionem diftingueretur. «s<H
»• enim dic prima foetus particula, putidum falicns nem-
pe, & fanguis apparent j pofleaque foetus corporatur.
Septimo, pullus membris diflitiguitur , & fefe movet.
Deamo .plurr.efcit. Circa vicefimum , refpirat , pipit ,
atque exitum quirit. Vira, quzilh circi quartum diem
ineft, plantarum aemula videtur , atque anima vegetativa
dui.caxat ccnfcnda eft. Indi vero ad decimum , animalis

tPullo. an

inftar, fenfitivi atque moti vi anima finitur , quaadole-
fdt: pofleaque fenlim perficitur ,• ornatur pium»,- &
roftro, unguibus, reliquilque inftru&os , ad exitum jam
properat, ut tandem emancipatus fui juris fiat.

. Qu* itaque pofl quartum diem eveniunt , ^driftotelet
tria porillimum enumerat ; nempe corporis fabricam :
venarum dudus, qui jam umbilici officium & naturam
fubcunt : materiamque, unde fatus prini hm oritur, con-
flituitur, & nutritur.

De corporis fabrica , quatnor rcccnfet : fcilicet , qua:
fit ejus magnitudo ; quis color ; qu* partes maximi
confpicuzlint; (caput nimirum, & oculi) & quznaia
Iit membrorum diflindio.

F.fl revera corpus valdi exiguum, fbrmaque galbam
vulgarem referens , ex qua mulca oritur ; colore etiam
candido praxlitum eft, perinde ac mufee vermiculus ,
quem in carr.e putrefeente fovendum atque enutrien-
dum deponit. Eleganter etiam addidit, conjpieuum ma-
xime cfe capite, 13 oeulu. Quod enim primi apparet, fi-
imlare ell, & indiftindum , tanquam concretum & con-
gelatum quid ipliuscolliquamenti foret, (qualis gelati-
na apparet, qua- ex cornu cervini codura efficitur) nem-
pe tianlparens nubecula, & vix confpicua , nifi ia duas
quali partes divifa diftingueretur. Quarum altera con-
globata, longi alteri major eft ,■ capitisfcilicetrudimen-
tum , quod die quinto primum confpicitur : in eoque
mox oculi manifefli diftinguuntur ,• qui per initia flatim
maximi, valdeque inflati prominent , & a reliquo capite,
atque etiam corpore, circumfula quadam nigredine di-
feriminantur. Horum quilibet , reliquo toto capite ma-
jor eft ; quemadmodum & caput ipfum , corpus reli-
quum magnitudine excedit. Durat aliquandiu hic cor-
poris candor, fic oculorum intumefeentia,- (qui, perinde
ac cerebrum , aqua intils limpidillimi implentur , for»
autein nigricant) ad decimum nempe diem, atque etiam
amplius : fero enim (inquit) decrefcunt ocuh , Qf fefe ad
ratam contrahunt proportionem. Imb verb, me obiero-
tore, oculi avium nunquam fefe ad ratam illam propor-
tionem contrahunt, quzeft inter oculum & caput ani-
malis vivipari. Gallina: enim, aliisque avibus, fi cotem
oculos integentem detraxeris, horum quilibet totam
cerebri molem facili zquaverit : in bcccaginc autem ,
& fimiltbus, alteruter oculus toto reliquo capite (firo-
flrum dempleris) major eft. Omnibus verb avibus id
commune eft , ut orbita five Cavitas, quz oculum am-
ple&itur, cerebrum ipfum exfuperet , ut in ipfarum cra-
niis videre cft. Fit autem utrarum oculus minor videa-
tur, quia totus praser pupillam, cute deplumis obtegi-
tur, neque orbiculari figuri praeditus eft, (qui promi-
neat ) fed deprefliore ; ut pifcibus contingit.

In parte corporis inferiore (inquit Philofophus) nullum
extat membrum per mitia quod rejpondeat fuperionkus.
Itaprofe&b fe res habet : corpus ab initio ut vix, nifi
capite & oculis, confpicuum eft ; hi, quoad inferiora,
nec membro aliquo, alis fcilicet , pedibus, ftemo , uro-
pygio , nec vifccre ullo diflinguitur • im6 verb neque
formam quidem corporis ullam obtinet: fed, quantim
nobis videre licuit, eft exiguum quid venui* adjacerj,
tanquam carina naviculx circumflexa , 8c quafi galba ,
vel termes, absque ullo collarum, pedum, nlarunive ve-
ftigto ; cui corpufculum conglobatum , multoque eon-
Ipccfius appenditur, fcil. capitis rudimentum, in tres ve-
Dd * JuU

212 DeOvO

lati bullas divifum, (ab alterutra fcil. parte irtuenti;)
revera tamen in quatuor difpcfcitur , quarum dure ara-

filillinue , & nigricantes , oculorum primordia funt ; re-
iquarum altera cerebrum i altera cerebellum conditu it.
Omnes aqua limpididima plena: reperiuntur : in medio
vero oculorum nigredinis, (tanquam in centro) pupilla
cernitur, indarTcintilbe tranfparentis , autcrydalli , ef-
fulgens. Hinc fadum arbitror , ut tres folbm confpicuae
buEa , mali rem obfervantibus im|H)fuerint. C&memm
ex veteri Scholarum difciplma, tripliicm in corpore ani-
malis dominatum didicident, partesque tres principales,
(cerebrum nempe , cor, & jecur) prrrcipuis muneribus
fur.gi crederent; facili, tres didas bullas, partium ha-
rum fundamenta atque initia efle, fibi perfualerunt. Cei-
trrur autem, ut peritum dilTedorem decuit, multo ve-
ritis affirmat ; fe. die ab incubatione feptimo , rodrum
atque oculos vidifle ; nullum verd ex viiccribus potuifle
dilccrrerc.

Philolophnm porro audiamus : Meatur illi , qui i
torde prodeunt , alter ad ambientem membranam tendit ,
alter ad luteum , efficio umbiliei. Nimirum corporato
flatim fretu, vena: ifla: umbilici officium prreftant ; ea-
cumque alterius rami fcu propagines in tunicam exti-
mam albumen ambientem difleminai tur ; alterius verd
rami, vitelli tur.icam adeunt , & per hujus liquorem fpar-
guntur. Unde clari condat, utrimque par iter liquorem
nutriendo pullo dicatum ede. Et licet islnjl. dicat , Ori-
ginem pulit ex albumine effc , atque aU lui. e per umbili-
eum : non ait tamen, pullum ex albumine fien. Quippe
ex candido illo liquore, quem nos euBiquamentum no-
minavimus, fit fretus: & totum illud, quod nos oculum
«vi nuncupavimus, in albumine continetur. Nequeait,
vkhim pullo fotum ix luteo per umbilicum accedere :
fed verba ejus (cx obfervationibus meis) hoc fenfu inter-
pretor; licit pullus in albumine originem fuam habeat,
non tamen indi foldm alitur, fedetiam ex luteo, (ad
quem meatuum umbilicalium alter pertingit) fibi vicium
quierit ; imo verd ex hoc potilfimum , ed enim albu-
• men (ex fententia i^riflottlu') concodus magis & pu-
rior ovi limior; vitellus autem terredrior, & folidior,
jdcoque rooufliori jam fudo pullo nutriendo idoneus :
acpropterca (ut intra dicetur) vicetn ladis fupplet, ulti-
moque abfumitur ,- quippe pars ejus refidua , ( podquam
jam natus ed pullas, ic cum matre obambulat,) in ven-
tre ipfius continetur.

Qua- dixi, i quarto die ad decimum usque eveniunt.
Quando autem fingula , quomodo, & quo ordine fiant,
jam expediam.

Proxima inlpedionc , qua: die quinto inflitultur, cir-
ca venam brevem ab angulo dudam (ubi duo pun&.i al-
ternarim micantia fita tunt) craflius aliquid & albidius,
nubecula- indar, (tranfparens tamen) apparet : per quod
pn-rdida venaobfcurc, ccu |>cr nebulam, conducitur.
Idem aliquando , in ovis provedioribus , quarto die fum
confricatus. Ed autem corporis rudimentum ; quod
jam lingulis horis concretum magis compadumque cer-
nitur ; venamque praxhdam & ampleditur fimul» Si
illi, globuli alicujus indar, appenditur. Rudimentum
id globofum, vermiculi hujus (ut fic dicam) carinam
magnitudine longi fuperat : edque figura triquetra ,
in tres netnpe partes ( protuberantis arboris gemmula
more) obfcurc dividus. Earuiu una orbicularis cd, &

ET PULLO.

reliquis duabus major; dudisquemox ii dreumferenti*
versis centrum tenu illimis filamentis, nigricat ,- fcptique
ciliaris exordium apparet, indeque particulam hanc in
oculum mutatum iri indicat. In hujus medio , pupilla
admodum exigua , &pundi lucidillimi indar (u: dixi-
mus) confpicua eft : coque notiliimtim indicio conjedu-
ram fca , integrum hunc globulum faturi capitis rudi-
mentum efle; circulumque illum nigrum, ex oculis al-
terum futurum , cui ex adverfa parte alter opponitur :
quippe ita liti funt, ut ambos fimul intueri nequeas,
cum luperiorinferiorem obtegat, & occultet.

Primum hoc futuri corporis rudimentum, quod circa
venam concrcfcere diximus, figuram folum oblongam,
& aliquantulum (Carina: indar) inflexam obtinet: ed-
que confidentia ejus inucofa. indar littis candidi, qui re-
bus humidis ardeque condufis innafei folct. Venula
autem, cui mucorem illum accrefcere jam dixi, edeava
dclcendens per (pinam dorfi ; uti fubfcquutx obferva-
tiones fidem fecerunt. Duarum quoque velieularum pul-
fantium ordinem fi diligenter intuitus lucris , qua: pofte-
riusfe contrahit, eam fanguinem in Imjus verte princi-
pium impellere , eamque i' il tendere confpicict.

Ita duarum veficularum fele moventium atque invi-
cem pulfantium, duremaniferta-contradioncs, duaque
liiniliter dilatationes cernuntur; priorque unius contra-
dio, alterius didentionem efficit : languis enim ex ca-
vitate prioris velicul* coardata, clifus in fecundam ;
hanc implet, didendit, pulfumque edit : qux mox etiam
fe condringcns, fanguinem (quem jam a priore veliculi
acceperat) in prredida: vena: principium protrudit, cam-
que limul dilatat. Venam autem adhuc appello, quam
cxpullu aortam ede ccnfeo: arter i.e enim a venis, tuni-
carum craliirie, nondum didinguuntur.

H.vccum fepius in plurimis ovis diligenter accurate-
que contemplatus clfem, aliquandiu pendebam animi,
quamnam fententiam amplederer. Utrum fcilicetcon-
crementum hoc, globulusque appcnlus , ex colliqua-
mento (in quo natabant) Unquam ex materia compadA
& coagulata proveniant; quemadmodum cx vaporibu*
(dum lurfum ineant, imperceptibilibus) inaireluperio-
recondcnfatis nubes fiunt; An potius ab effluvio quo-
dam e fanguineo illo meatu exhalante , vel per diapede-
fin tranfudante, exoriantur ; miltuatoque indi nutri-
mento augeantur; Sunt enim maximarum quoque re-
rum initia perpufilla; &, pra: exiguitate fui, obfcuraad-
modum.

Hoc fani exploratum me habere arbitror , punda fa-
lientia , & meatus venales , ipfamquc venam cavam pri-
mum exidere, eiquepodea corpulentiam didam accre-
icere. Certulquc fum, languincm i pondo faliente in
venam hanc impelli; ex eaquecorpufculum illud nutri-
ri , & crefcere. Nempe primus ille fitus & mucor , ex
effluv io vena- . (cui adnafcitur) primum oritur, indeque
podea nutritur , atque augetur ; quemadmodum fitus
alibi folct, in locis humidis, inter opaca domus, quxdiu
non repurgatur; & ut camphora fuper tabulas cedri;
& mufeus fuper laxa, & arborum cortices ,- aut denique,
qualiter crucis quibusdam tenuis lanugo mnafeitur.

Eadem quoque occafionc dubitabam, numnam , fadi
colliquamenti coagulatione, una cum far.gviine fiepun-
dolalientc, hoc etiam corporis capitisque rudimentum
flatim cxiflerct .- fed tenue adeo & pellucidum, ut vtfum
, prorfus

Ovo ET Puelo'

prorfus effugeret ; donec in (itum ac mucorem crafle-
fcens , albedinem fpifliorem induat , qui percipiatur :
dum interea fanguis crailior & rutilans incolliquamento
tamdiaphano facili confpicitur. Vcrumcmraveri) cum
preffius rem ipfam cogito , ineafententia fum, fangui-
ncradari, antequam quicquam corporis reliqui cxiltat;
eflequeeum, prx exteris omnibus foetus partibus , pri-
mogenitum : & ab ipfo , tum materiam , ex qua corpo-
ratur fretus ,• tum nutrimentum i quo augetur, proce-
dere: ede denique (fi modo ulla fuerit) primam parti-
culam genitalem. Id autem ut credam , quibus argu-
mentis adducar, alibi fufius dicetur , ubi dc parte ge-
nitali prima , de calido innato , & humido radicali di-
fceptabimus ; & fimul etiam , quid de anima fentien-
du m fit , pluribus collatis obfervatiombus , determinabi-
mus.

Orca hoc tempus, lingulis peni horis omnia majora,
manifeitiora , magisquedillinda&explicata apparent,
fitque in ovo velox mutatio, plurimaquc cor. feftim alia
aliis fuperveniunt. Cavitas ovi jam multo audior , to-
tamque ejus partem fuperiorem vacuam relinquit ; tan-
quam quinta pars ovi abfumpta foret.

Venarum ramuli longius protelantur , plurefoue nu-
mero non folum in colliquamentnra , (ut antea) ledhinc
in albumina, illinc in luteum diftnbuuntur ; amboque
adeo liquores paflim fibris (anguineis (catent. Viielli
pars fuperior plurimum culliquelcit & funditur, ut ab
inferiore plani diverfa appareat , jamque duo quali vi-
telli videantur ; dum fuperior, cera: liquefadx inftar,
(utdiximus) inflatu* & pellucidus emicat; inferior au-
tem & dentior, una cum albuminis parte cralliore, ad
acutum ovi angulum fubGdit. Ellqucadeo tenuis vitelli
fuperioris tunica propria , ut i minima concuflioue faci-
li rumpatur : unde liquorum commixtio, utdiximus,
& generationis fruftratio.

Tam primum frenis rudimentum fefe confpiciendum
exnibet, (quemadmodum in Fahricn figura quinta &
fexta videre cfl) coque in aquam limpidam immiflb,
qukl corooris fadum Iit , quid etiamnnm defideretur ,
cognitu facile fuerit.^ Apparet nempe forma vermiculi,
five galba:; ficut in frondibus arborum, corticum pullu-
lis , frudibus, floribus, alibique vermium & erucarum
primordia confpicimus; pr.xfcitim veri') ki galli* quer-
cinis, quarum in centro, intra cruffulam rotundam (ceu
nucleum) liquor limpidus continetur, qui fenfim crafle-
fcens & coagulatus fubtilillimis lineamentis rliilirgui-
tur,galbxquc formam induit: manet autem aliqoanti-
fper immobilis , pofieaque motu & fer.fu prxditus, fit
animal, tandemque mulca avolat.

Similem generationem eorum, qua: fponte nafcuntur ,
slrijhtelei defcripGt : QunJam i rore gignuntur , qui
Juper /ilia deciderit. Pauloquc poft , Fiunt papiliene, ex
frucir. Huc sutem cx filut virentihui ; pelijfimum ra-
phsm idui , quam hrajjieam vocant aliqui, primum mi-
lia minar eji, deinde minuti vermet : tum crajccntcr intra
triduum ernea pufiLic : pojihac auBa amatu eeffant , CJ
firmam mutant , virautur^ue cbryfaUidcr , rruftjqucdu-
ri continentur ; atque f attingantur, motum edunt. Cru-
fia multo pc/i t. mpart ah umfitur tandem , unde alata
animalia ivaljnt , quot n. minam r apii toner.

No* vero quoiunihbet animalium generationem eo-
dem modo fieri infra docebimus •- omnia nimirum ani-

2f3

malia , etiam perfeda , fimiliter ex vermiculo gigni.

Quod etiam ^inflotele, videtur annuifTe , ubi ait: ln
ommbur autem vel ii/ qua perfiBum parium ovum , eon -
eeptur pnmut tndiferetur adhuc recipit incrementum t
quali, natura etiam vermi, eft. Hoc nempe inter ver-
mis, aliorumque animalium generationem intereft ; qu6d
ule prius augeatur , quam figuretur, aut in partes diftin-
guatur; fecundum illud Pliilofophi : £ verme ha fit ani.
mal , ut non ex ejut parte , fient ex ovo, fed totu, erefieatU
dearticulatum animal evadat : lcilicct, augmento di-
feretus.

f.11 equidem qutVl miremur, animalium omnium,
prarfertitn fanguineorum (puti canis, equi, cervi, bovi»,
gallina:, ferpentis, hominis denique ipfius) primordia,
tam plani galba: figuram & conliflentiara referte, ut
oculis inrernolcere nequeas.

Sub finem quinti diei, vel initio fexti, caput in ties
veficulas diftinguitur : quarum prima, maxima, rorun-
da, & nigricans, eft oculi ; m cujus centro pupilla, veluti
pundum cryftallinum , confpicitur. Sub hac minor vefi-
cula (qua* cerebrum refert) ex parte deiitdccns cerni-
tur: cui tertia, tanquam appofita erilia, live apex ro-
tundus, fupereminet ; ex qua tandem cerebellum effin-
gitur. In omnibus vero, pneter aquam limpidiilimank,
nihil tepet ias.

Jam rudimentum corporis , ( carinam diximus) (pi-
nam dorfi luculentiis refert , cui latera exfiruda adur-
gere incipiunt : ala: nimirum & pedes i galba aliquan-
tulum protuberant. Venarum meatus nunc plani umbi-
licum referunt.

Quinta Ovi infpeelie.

Die fexto, capitis tres bullat evidentius apparent,
oculorumque tunicat jam diflindn: fui t : fimul
eriain pedes, atque ala- expullulant: quemadmodum,
f ib finem Junii , gyrinis 'Itaiisraiuhottoh dienntur, An-
gi'* tajpole,) pedcftdnafci fulent, cum jam aquasde-
lerur.t, caudam amittunt, & ranula: formam induunt.

Pullo autem non alia adhne uropygtt forma adeft ,
quani qua: in exteris- omr.ibus animalibus , iplifque fer-
pentibus , confpicitur ; cauda r.empc teres . & c.ugua.
Parenchyma cordis pullanti veliculx obnafcitur : p -iu-
loque poft jecoris , & pulmonum cernuntur rudimenta^
roflrumque fimul appaiet : albiif.ma omnia , prxfeittm
roftrum. Circa Ikk tempus etiam vifcera oror.ix, 6i in-
teflina confpicua funt. Cor vero ante reliqua fe viden-
dum exhibet : pulmones etiam ante jecur , aut cere-
bium. Omnium tamen primi oculi videntor , propter
amplitudinem iniorum, & nigredinem.

Jam quoque foetus fefe movet , & leniter contorquet,
caputque exporrigit : licit nihil etiamnum cerebri, prx-
ter aquam hmpidam veficulx incluiam, comperiatur.
Efl denique perfeda galba : hoc folum ab crucis difere-
pans, quod ni vermes emancipati cum fint , huc illuc fer-
pant, vidumqucfibialiui:de quxrant: ille veri vermi-
culus loco (labilis, proprioque pabulo innatans , cibum,
per vaia umbilicalia mutuetur.

Exflnidis jam vifceribus , atque inteflinis, feeflique
motum exercente ,• pars tamen corporis anterior, tho-
race & abdomine privata , plani aperta cernitur ; cor-
que ipfum, jecur, & inteilina foris pendula Confpiciuritur.

Dd j Sub'

Digitiza

214

Ovo u t Pullo.

Sub finem hujus dici. & 'principium feptimi, digiti
nedum drtiinguuntur ; fcetnfquc jam pulli effigiem in-
duit, roflrom aperit , & calcitrat : omnes denique par-
tes adumbrantur , pra? exteris vcr6 oculi. Vi (cera adeo
obfcnri patent, ut Ceitens Teri affirmet , feoculosqui-
dera & roftrnm percepifie , nullum veri) vifcus potoifle
difeernerc vel abfeonditum , velconfufum.

Qua: fequuntur ab inibo fexti . ad feptimi diei finem ,
nt plurimum in aliis ovis citius, in alus paulo tardius con-
tingunt. Oculorum tunica jam videntur , licit humo-
rem lolum liquidum & limpidum in fe contineant. Ipfi
oculi extra orbitas fuas prominuli funt; corumque un-
guli non minus cerebrum amplitudine excedunt , quAm
caput, cui innafeuntur, totum reliquum corpus mole cx-
fuperat. • . .

Bullula quidam, indar criila, extra cerebri ambitum
expanfa, cerebelli vicem fupplet ; ipfaque limiliter aqua
limpida referta ed.

Cerebrum obfcuri bifidum apparet ; minusqne, quam
cerebellum, fulget ; magis tamen candicat. Et quemad-
modum cor foris extra pedoris penetralia confpicirur ,
ita pariter cerebellum extra ccrabri fines protuberat

Ablciflo capite, apparuit ( per (pictilis utentilin cer-
vice , verer aa cerebrum afleendentis quali pundum fan-
gttineum. Spina: quoque vedigium jam primum A reli-
qua pulpAdifecrnitur, colore quidem ladeo , fed confi-
dentia firmiore. Ita limiliter, quali tenues aranearum
telx, exiles linea: ladcx per corpufculi pulpam vagan-
tes, codarum, aliorumqne offium fpecimen exhibent:
idemque luculentius in majorum animalium viviparo-
rum formatione apparet. Cor, pulmones, jecur, dcin-
tellinorum loco tenuiflima filamenta, omnia alba. Jeco-
ris parenchyma venae umbilicali , qua parte ingreditur ,
fuper exilia (lamina fibrofa adnafeitur : fimili prorfus
modo, quo rudimentum corporis , verer a corde defeen-
derti, vel veficulx pullanti accrefcere diximus. Quem-
admodum enim uvx , racemo , germina, virgultis; in-
cipicnsquefpica, gramini accrefcur# ita quoque hepar,
ver* umbilicali adhaeret , indeque oritur , ut Iungi ex ar-
boribus, & fdpercrefccnsin ulceribus caro , vclfarcofes
morbofx arteriarum ramulis contermin* , 4 quibus nu-
triuntur, & in maximam interdum molem excrcfcunt-

Ad hoc arteriarum officium , five (anguinis circulatio-
nem refpiciens , ingentes aliquando hernias, carnofas ,
prxter omnem fpem , perfedi curavi ; id folum agens ,
ut pra-cifa vel ligata arterioli , nihil nutrimenti, Tpiri-
tusvc ad partem laborantem accederet ; quo fadum , ut
tumor morticinus facili podea vel ferro , vel igne exftir-
paretur. Habuit quidam pr* exteris ( idque complu-
rium fide dignorum tedimonio confirmare poflum) far-
cofin infcioto, five herniam carnofam humano capite
majorem , genuum tenus deorfum pendulam : indeque
furfum carnofa moles, ad carpi magnitudiucm, (ceu fu-
nis nauticas) abdomen ingrediebatur; adeoque malum
i icrevir, ut nemo ferro, vel aliter, curam aggredi aude-
ret. Hanc tamen ingentem excrefeentiam, ferotum tan-
topere didendentem, tediculumque in medio ejus ob-
volventem, quodixi modo plani abduli, & curatione
perfedi defundus fum : relido interea tedi vafe fuo
prxpirarte, & deferente ; reliquisque in feroto, per
vaginalem tumeam dcfccndcntibus , falvis & intadis.
Veium hujusmodi, ali asque curationes, prxter vulgi

fententiam & methodum feliciter pendas, in obfervs-
tionibus nodris medicinalibus (fi Deus nobis vitam lar-
gitus fuerit) copiosi enarrabimus.

Hxc eo fine potiilimum A nobis dida funt, ut luculen-
ter condet, hepar vafis accrefcere ; & aliquandiu poft
natum fanguinem demum generari,- cjosque parenchy-
ma ex arteriis, (unde materia affunditur) procreari j &
aliquantifper fanguine privatum albcfcere ; quod & re-
liquis noilri corporis partibus commune eid- Quemad-
modum enim pullum ex ovo nafti diximus, eodem
omnino modo, atque ordine, hominis, aliorumque ani-
malium generatio contingit.

Unde condat, abfonam prorfus cfle eorum fententiam
(quanquam olim hodieque padim obtinuit) qui jecur
(anguinis officinam , & amorem ede addruunt , eoque
nomine ipfum inter prxeipuas , primoque genitas cor-
poris partes recenfent. Quinetiam tanto vifcus hoc ho-
nore dignati funt, ut datim ab initio, unAcum corde, 4
matris femine oriundum dicerent fabulamque Je tri-
tus ttfellu , veficulis nempe fiditiis , acriter nimis de-
fenderent. E quorum numero P*rtfanus nuper, magno
quidem , fed imprudenti animo , veterem cantilenam
occinit. Non animadverterunt fcilicet hi boni vii i , ve-
ficulas in ovo moveri, cor micare, farguinemaue jam
perfedi codum adede, antequam hepatis efficiens,
(quAm hoc illius autor) cenfcndus ed. Nam pod fangui-
nem, & ab ipfo, hepar generatur, vafisque fanguineis
ad na Icitur.

Sed neque ^/Irifatclici/ aflentiri aufim, cor fanguinis
autorem reputantibus. Nam fubdantia ejus, live paren-
chyma , aliqnar.to pod fanguinem nafeitur , & veficulis
pulfantibus fuperadditur. Plurimum autem ambigo,
utrfim veficula , five pundum faliens ; anfanguis ipfefit
antiquior: num fcilicet liquor contentus , an vafa con-
tinentia. Videtur autem , quod continet , contenti gra-
tia fabrefadum ede ; idcoque poderiiis efformari. Id
quidem oculorum fidelium tedimonio certum ed , prima
corporis flamina, primnmquc ejus fundamentum con-
fpicuum , venas elle ; quibus teliqux omnes partes fu-
peradditx, & podgenitxfunt. Veriunhac de rc podea
amplius.

Interea ridere libet fidam illam partium divilionem,
in fpermaticas , & fanguineas ; quali ver6 aliqux ex fe-
mine immediati natxfint, & non omnes ab eadem ori-
gine proficifcantur.

Ad propofitum revertor. Colliqitamenti ambitus jam
fupra dimidium ovi occupat. Cor foris pendulum, a
coroore nonnihil remornm ed. Et , fi attenti inlpcxeris,
vafa quxdam umbilicalia pullare videas,

InfpCiUo fextst.

Die feptimo omnia mar.ifediora funt, vifuntorooe
lingularum partium primordia: nempe alx, pedes,
genitalia, pedum digitidivifi, femora, ciunes, &c. Jam
Pe movet foetus, & calcitrat, perfedusque pullus con-
fpicitur ; cui nihil podea fdberadditur , fea partes te<-
nellx duntaxat incrementum fumunt : qux quanto , ma-
gis augentur , tanto quoque magis albumen abfumitur i
membranxque exteriores itnitx, fccnndina: n.icuram re-
ferunt ; quemadmodum & verae, umbilici effigiem ma-
gis indies reprxfcatant. Quapropter a dic feptimo ad

decimum

Diqi

De Ovo et Pu

l l o.

i ttanfiliendum oenfeo , cum interea tempori*

nihil obfervauidigtium occurrat, quod non paflim apud
auto res alios, prxiertmi ^injlotclem , reperias.

Fic tamen, ut plura fimul ova lnfpicienti, quxdam prx-
coda, Sc provettiora, omniamie explicata magis haben-
tia : alia tardiora , membrifquc minus drlhnda appa-
reant. Quanquam alias non parum ad hanc retn faciunt,
anni tempus, locus, externa fomenta, diligens incubatio,
& fi quxfunt alia hujusmodi. Memini, me- aliquando
die fepttmo in ovo ignaviore vidifle cavitatem quidem in
obeufo eacum me dilatatam , colliquamenrum veniscon-
fperlum , in ejus medio vermiculum , oculi etiam rudi-
mentum , exteraque qux in aliis ovis quarto aut quinto
die fieri folent : veficutx tamen pullantes non aderant ;
nec venarum trur.cum , aut radicem (ex quaipfas oriri
diximus) reperire licuit. Quapropter meriti ovum im-
becillius judicabam, Sc quali A tergo reli&um , facultate-
que generativi effeti prxditum . jamque internecioni
proximum. Prxfertim , chm ejus colliquamentum mi-
nus fol ito pellucidum & fulgens, venasque parum ruti-
lantes cernerem. F.vanefcente nempe fpiritu vitali, pars
nuxin generatione prima efficitur , Sc liib obtutum ca-
dit; in corruptione quoque prior deficit, Sc evanefeit,

Infpeilio pofl diem decimum.

QUx decimo dseconfpicienda veniunt, tam accura-
ti ab oAnfittal» enarrantor, ut vix quicquam fu-
perfit, quod i nobis addi poli. t. Sententia autem ejus,
me parapbra/l e , ell hujusmodi : Deamo jam die pullu/
totuj confpteuu/ efl • atque etiam pellucidus, & albus,
prxter oculos, & venarum ramos. Caput etiam toto re-
liquo corpore maju/ cjh ,- & ocuJi capite grandiore/ harent,
feu potius adhxrent, & quali appenduntur , nulla ajbuc
pupilla prnditi ; (fcilicet pcrfeai formati : tunicas ta-
men jam diferetas deprehendere, non efl arduum )
Quippe t une fi eximae, inveni ne faba grandiore/ , CJf nigro/.

quitu/ detrdBd cute humor exit candidu/ , ae frigtdu/,
vehementer ad lucem reflilgen/, prnterea vero nihil , (m
toto capite nempe) prxter di&am aquam limpidam con-
tinetur. Ita nimirum fe res habet a die feptimo ad deci-
mum ufque, ut fupra diximus.

Eodem tempore, inquit, vi f cera quoque jam' apparent ,
iS qua aJ ventri/ iiite/linorumquc pertinent naturam :
ooidis nempe parenchyma, pulmones, jecur, &. omsia
vero alba, mucilaginola, & flaccida , nihilque firmitudi-
nis in fe habentia. Venaquc etiam qua a corde tendunt ,
jam umhilieo applicantur. umbilico autem tenditur
vena una ad membranam qua vitella/ continetur: qui eo
tempore liqui dior jam Cf Jufiorcjl, quam qui natura fui
cenJlartfoJtt. Altera autem ad membranam , qua (S tota
membrana (nempe colliquamenti tunica) fotum ambiens
iS vitellum , mterjacen/que humor continetur. Crejiente
enim paulatim pullo , vitelli par/ fupra , par/ infra e/1 ,
albumen autem in medio liquidum. Sed Ut fub inferiore
vitelli parte iBi, albumen item cfl\ quemadmodum & an-
tea fuierat. Hactenus ^riftotele/.

Venas autem jampcrfpicut videre efl arterias comi-
tari tam has, qux ad albumina tendunt; quam illa»,
qux ad vitellum. Vitellus etiam hoc tempore liquefeit,
Sc fufior efl non totus quidem , fcd is qui luper natat ;
(«t pridem diximus) neque etiam venarum ramuli iuto-

tum vitellum excurrunt; fedfo partem illam duntaxar,
quam liquatas cene mflar fulam diximus. Similiter venx,
qux ad albumen tendunt, arterias fibi comites habent.
Iplaqiie albuminis major pars , in humorem candidum
(colliquamentum fcilicet) abit, qui pullum innatantem
amplc&itur ; interjacetque utramque vitelli portionem,
fuperiorem nempe, Sc inferiorem : cui in imo (angulo
nempe acuto) pars albuminis crafilor Sc vifeidior fubja-
cet. Vitelli pars I operior, liquidior jam & fiifior. appa-
ret, quam interior ; quocunque enim vetinrum fibr.c dif-
funduntur , partes lUxfubitdintumefcunc & liquidiore»
fiunr.

Decimo vero die , inquit, albumen fubfidit, exiguum
jam, vifeidum, crafiim, ISfuWuttum. Quod nirainim in
colliquamentum non abiit.

Jam maxima albuminis pars in colliquamentum, inde-
que in foetum abfumpra eu ; totum nempe albumen te-
nuius ; cralliorisque pars major. Vitellus autein am-
plior , quam initio erat , oonfpicitur. Unde nianifefli
conflat, vitellum nondum nutritioni infervire, fed pollca
huic officio dicatum efle. F.cquanthmex venarum du&u
ac diilriburionccoiije&uraconfeqtii potui, forus ab ini-
tio flarim ex colliquamento nutritur ; quippe m ipfum
duntaxat venx pnmilm difleminantnr ; deinde in te-
nuioris albuminis membranam ; pofteaque in crnilius al-
bumen, h vitellum. Similiter & craffius moxxlbumen,
pro nutricatu ell ; ultiinoque tandem vitellus.

ba nempe ter.arrimus fatus , dum adhuc vermiculus
efl, ccnuilhmo, optimeque cofifo viftu alimr ; colliqna-
mento, inquam, & albumine tenuiore; Poftquam autem
adolevit , cibo utitur xtati , viribusque fuis confentaneo.

Proximis verbis ^/iriflettle/ fingutorum in ovofitum
defer ibit : Primi pojlremaque parte mtmbrana ovi fub
cortice, non cortici/ membrana , fed fub ea : atqueinhae
liquor mr/t candidu/ : (colliquamentum fcilicet) Deinde
pullut ii eum eontmen/ membrana-, atque ita feparan/t
nt ite m liquore illo fit futu/ ipfe.

Ubi mendam intextu efle fufpicor. Nam utresipfa
indicat, fti patiis dicendum foret : Deinde pullus mem-
brani obvolutus, in eo candido liquore manet, five na-
tat : qux quidem membrana , non efl exterior illa to-
tam tellam immediati fuccingens, fed altera huic fub-
je&a ; qux ablumpto jam primo albumine exteriore,
reliquorum albumine craflo in acutum angulum depref-
fo; ex duabus membranis, (nimirum albuminis tenuio-
ris, & colliquamenti propria) una tunica fic, qnxran-

Xiam (ecundina , ebtrion di&a , jam appirere incipit.

pteque ait Arifloteles, liquor in ea canaidu/ inefi ; qui-
bus verbis, albumen non intelligit, fed faftumex albumi-
necolliquamentum , in quo fotus natat ; albumen enim
quod fuperell , in acutum angulum fubfidit.

Infpeftio pofl diem decimam ijuartun:.

A Die feptimo ad quartum & decimttm , omnfa aufla
magis (ut diximus) dcconfpefliora fiunr. Cor, alia-
que vifcera omtiiaj, intra pulli ventres jam abfeondira la-
tent; & qux nnda prius, forisque prommentia cerne-
bantur, nunc nifi aperto thorace , atque abdomine , ncu-
tiquam confpiciuntur. Pullus nunc primum plumis ve-
llitur ; auarum radices, ceu jninfta nigra, vifuntur. Ocu-
li pupilla jara diftinguitur ; palpet rx apparer, t; atque

etiam

21 6

O v

etiam membrana nidatoria, in majore oculi cantho, fefe
confpiciendamdat; qux avibus omnibus cft peculiaris,

3 ua oculo, fuos detergere folent. Cerebri gyri quoque
iftinguuntur, & cerebellum calvaria occluditur; cau-
da etiam uropygii figuram adipifckur.

1’ofi diem dccimutn quartum, vifcera (prius alba) car-
neum fi ve rubicundum colorem paulatim induunt. Cor
jam tltoracis latebras ingreflum, flernoque opertutn,
xdificium proprii opera cxftrudum inhabitat. Cere-
brum & cerebellum intra cranii fornicem folidefcit. In-
t clima autem . & ventriculus nondum abdomine con-
cluduntur , fed interioribus annexa, foris propendent.

Duarum venarum juxta annum 4 ventre in umbilicum
derivatarum , altera cft an ena , (ut pullus indicat, ) ab
arteria magna oriunda ; altera, vena, i vitello per inte-
fl inorum latera in venam Portam, fima hepatis parte,
deduda : alter enim vaforum umbilicalium truncus, ra-
mulis cx albumine colledis , tranfit jecoris gibbam , & in
venam cavam juxta cordis bafin perforatur.

Hic ut indies luculent iiis apparent, ita major quoque
albuminis portio quotidie ablumitur; quod vitello non
contingit , qui pen4 integer etiamnum permanet , ca-
demqu: mole , qua primo die confpicicbatur.

Diebus fequentibus , quinque vala umbilicalia videre
eft ; quorum unum , efl vena maxima , 4 cava fiipra je-
cur oriunda , ramosque in albumen difpertiens : alii
duivcria Porta proficilcentes (ejusdem ambi origi-
nis) in binas vitelli partes (quas modo defcriplimus) di-
ftribuuntur ; & utramque hanc arterioli, cx lumbaribus
nati, comitantur.

Jam pullus majorem ovi partem occupat, quam reli-
qua omnia qui in eo continentur ; plumisque vdliri in-
cipit: quantoque plus foetus, tanto minus albuminis re-
peritur. Notatu quoque dignum eft, membranam colli-
quamenti (quam diximus cum exteriore tunica conjun-
gi, & fecundinam five ckcriom conllitucre, jam vitel-
lum totum una comprehendere, & conti adiorem red-
ditam, vitellum fimul cum inteftinisad fictum adduce-
re, eique con jungere, & ceu facculo conftrido claudere.
Quique ant4 fubtilis & tranfparens fuerat , prout jam
magis magisque contrahitur , ita pariter craflefcitma-

fls, & carnoiior evadit: poftcaque , ad limilitudinem
emii intcflinalis, in feroto dilatato inteflina fimul cum
vitello recondit , & fuftinct ; tandemque quotidiana
contradione addudior, alxfomen pulli conftituit. Vi-
tellum hoc modo , circa dicin decimum odavum , intra
inteflina laxiore alvo collocatum reperias; non tamen
ita firmi terpo fi tum , quin intcflina levi momento (utin
hernia inteftinali fit) vel intra ventrem repulfa, vel foras
inlcrotum delapfa, una cum vitello huc illuc pellantur.
Vidi aliquando columbi, xftivo tempore feftinantjfis
exduli, vitellum ad hunc modum ex alvoprolapfum.

Sub lioc tempus, pullus ventricofus cernitur, quali
herniam (ut dixi) pateretur. Jamqne colliquamentum
paulatim turbatur, immutatur, & ablumitur , (cujus pri-
dem magna copia erat) fortusque fupra vitellum decum-
bit. iisdem diebus, anteqnam he|>ar colorem fangui-
netim nancifcitur, fecundamque (ut ajuct) concoaio-
nem inftituit ; fel (quod in eadem , utpote excremen-
tum , virtute jecoris feparari vulgo credunt) virefcens
jam intra hepatis lobos invenias. In ventriculi cavitate
liquor limpidus repciitur, ejusdem plani couiiftentii,

ET P O L L O.

coloris > & faporis cum colliauamento. in quo fretus na-
tabat; qui per intellina d danens, colorem fenfim mu-
tat, & in chylum vertitur ; tandemque in inteftinis iitfe-
rioribus fimile excrementum occurrit, quale eadem in
pullis jam exclulis continent. Ubi profediores fuerint
pulli, in eorum ventriculo liquorem nunc coctum videas,
& coagulatum : quemadmodum in iis qui lade velcun-
tur, Jehijhu fit, in ferum nempe & coloftron permu-
tatum.

Abfumpto fer4 albumine , & exigua jam colliqua-
fnenti relida quantitate, per aliquot ante exclufionem
dies, pullus non ampliis natat, fed (ut dixi) fupra vitel-
lum decumbit; totusque conglobatus, capite ut pluri-
mdm inter femur dextrum & alam polito, roftro etiam,
unguibus, & plumis, exterisque omnibus mftruduscon-
fpicitur. Modi) dormit, modo vigilat j movensque fefe,
refpirat, Sc pipit. Si ovum auri admoveris , tumultuan-
tem intus fictum , calcitrantem , re/pieieutem etiam au-
torc ^njioteJe , atque pipientem manifefl4 audies.
Itlem, (i in aquam calidam pedetentimdimiferis , innata-
bit, pullusque intus a calore ambiente cxpergcfadns ,
faltes edet , ovumque (ut diximus) huc illuc volutabit.
Quo experimento mulieres ova ftccunda difiinguunt i
fubvcntancis, qui aqui impolita fubfidunt.

Albumine jam ifcnithsconfedo , paulo ante exclufio-
nem, umbilicus alter (quem in albumina derivatum dixi-
mus) obliteratur; five, ut ^rfnjiotilct ait , umtihcuiir,
qui ai fecunimat extt riorej ren Jit , folvitur at animali ,
ti esiit. Qui vere ai luteum fertur , eum pulli tenui i utc-
Jime cenneaitur.

Excrementa, qui primOun in intdlinis reperiuntur,
albafunt, & emola, teftx ovi emolliti limilia. Qum-
ctiam ejusmodi extra fictum intra fecundinas 'reperire
eft. Adftipulatur Philofophus : Eoiem tempere erum
multum emittit excrementi ai extremam memtranam.
Qum altum quoque excrementum tam intra alvum , quam
extra bitet.

Tempore veri» procedente, paulo ante fictus cxclu-
fionem, feeeei fubviridcscernuntur, quales exclufos pul-
los ejicere , modo diximus. Vilitur etiam in ingluvie
portio quaxlam colliquamenti deglutru ; & in ventri-
culo fchrfton, five coagulum.

Nec hadenus quidem jecoris color purpureus , aut
, anguineus eft , fed ab albore in flavedinem vergens :
quqjia pifcium jecora cernuntur. Pulmones tamen fan-
gu inolenti rubefeunt.

Vitellus nunc in abdomine inter intcflina concludi-
tur: idque non folifm dum foetus in ovo fuerit, fedpoft
excluficnem etiam, cum obambulat, matremque infe-
quens vidum quiritat. Ut verum videatur, quod u/#r<-
Jtiteln mul toties affirmat ; vitellum r.etnpe , pSL'o pre ci-
to eoutifijfe t eodem enim intus contento , pullus pi imis
abexcluiione diebus (donec roftrum firmitudinem ac-
quifiverit, q-ro cibaria frangat. & priparet; ac Ven-
triculus robur , quo eadem conficiat ) pro nutrimento
utitur ; cftque «deo ladi analogos, ^Irifiotelei huic
fententix calculum fuum adjicit , loco i nobis fiepios

Citato : Jam 13 pullum ipjum multum bumerii lutei fulul ;
qui Jemum ieerefcit , proceienteque tempore totum atfu-
mitur in ipfum pullum, eu/ut in corpore comprchenitiur ;
ita ut iecimopoft ite , quam exclujui efl puliur , fl Ji fere-
tur, etiamnum tj mtejtinum paulum vitelli reliquum m.

veniatur

De Ovo i

vrmalur. Quinetiam poft triccfimum diem , vitelli reli-
quias ibidem deprehendi. Et, fi valet argumentum 4 du-
£hi venarum umbilicalium , (quas ad jecoris portam uno
aut altero trunco terminari diximus) pullus jam eodem
prorfus modo nutritur , alimento ex vitello per vafa um-
bilicalia attra&o ; quo poftea chylo ex inteflinis per ve-
nas mcfentencas traduao alitur. Vafa enim utrobique
ad jecoris portam terminantur , ad quam nutrimentum

fiariter attradum deferunt. Ut ad venae U9cm inme-
entcrio (qmin pe nnatu nullibi rcperiuntur) confugere
non fit opus.

Lubet hic anne&ere , quod fa?pe expertus fum. Ut
foetus , & liquorum pofituram apertius difceroerem ,
poft diem decimum quartum ad cxclufioncm usque, (al-
buminis majore parte jamabfumpti , & divifo vitello)
ovum integrum ad dutitiem decoxi ; ruptoque cortice,
ac pulli collocatione pcrfpe&a ; inveni tum albuminis
reliquum . tum ambas vitelli partes (quas fa&a per lenem
calorem colliquatione divilas diximus) eadem confiflen-
tii, colore, fapore, aliisque accidentibus, quibus ova re-
quieta & fimititer cofta dotari folent. Plurimftm itaque
mecum ipfc reputavi , qui fieret, ut ova improlifica gal-
lina: fuppofita , ab eodem calore extraneo corrumpan-
tur) putrefcant, & foetida evadant ,• ovis autem facun-
dis idem non contingat. Sed in his liquores ambo (licit
fcttus unicum excrementi pauxillo adiit) fani, falubres,
& immutati permaneant , adeo, ut fi quis co&oseosin
tenebris comedat, nequeat a requieto ovo fimiliter ro-
do dillinguere.

Ve Pulli exclujione j ftve fuirtu ex Ove.

E St Ovum (ut diximus) quafi utenn expofetur , Stlo-
cus in quo foetus formatur : matricis enim munus
obit) pullumque ad debitum nafcendi tempus amplcdi-
tur; qui perfedtus jam indi patitur Ovipare itaque non
diferiminantur i vrvipsrir ; quod hac itvtus fuos vivos
pariant , illa non item ; (pullus enim intra ovum non
loliim vivit, & movetur ; fcd relpirat etiam > ac vocem
edit, vitaque lam natus perfediore fruitur , quAm reli-
quorum animalium foetus,) fcd differunt potiihmiim ge-
nerationis modo ; quiid nempe in viviparis , uterus five
locus in quo foetus formatur, Iit intra animal, cujus calo-
re fovetur, Sf perficitur: in oviparis veri ovum, ceu
uterus, extra animal exponitur ; quod tamen illud non
minCis incubando fovet, quam fi intra corpus luumam-
ple&cretur.

Nam licit mater interdum varias obeauffas ova fua
tantifper delcrat ; eadem tamen usque amat, brevique
rediens linu fuo complc&itur , fovet, ac diligentur tue-
tur.

Ciim vero pullus acrem jam liberiorem quamit , rupto
cortice prodit in lucem, circa diem .vicefimum primum,
au t vicefimum fecundum.

De hac pulli exclufionc, five nativitate, non efipr.t-
tcrcundus Fabricii , aliorumque feri omnium vulgaris
error. Audiamus Fabricium ipfum : Citiir, inquit, m-
Jigrt externo aere, &C.

Hac A Fabricio fcftlvi quidem & concinni di&a
funt,- folidis tamen argumentis liaud innituntur. Expe-
rientia enim compertum habeo , pullum ipfum (non au-
tem matrem) corticem frangere : idque rationi etiam

T Pullo. 217

quAm maximi eft confentaneum. Quomodo enim aliAt
ova infimetis, furnisqve calidis (ut in nsfgjpto, alibi-
que fit) rumpantur t ubi mater nulla adeft , uure vocem
ftipplicantis pulli , opemque implorantis audire queat.
Telludinum marinarum & terreftrium, pifcium quoque,
bombycum , ferpentum . & flruthionum ova , quomo-
do frangantur i cum fretibus illis vel vox defit , qua exi-
tum petant , vel fub terra fepulti exaudiri nequeant.
Sponte igitur nafcuntur pulli , atque ex ovis fuis proprio
molimine profiliunt. Idque itA fieri, certillimis argu-
mentis liquet Quippe in prima ovi perforatione, hiatui
ifte multo minor eft , quAm ut matris roftro conveniat :
fixi pulli roftro dire&i refpondet ,• circa quod (in mo-
dum coronx ) corticem ;equa!i femper A cacumine di-
fiantia ruptum videas , paitesqucCtsnfraflas (pra:ferrim
nriini: xdibus) foras femper prominere. Quemadmo-
mim autem ruptis vitreis tcncftiis, facili quis judicave-
rit, intufnc ittus an foris advenerit j fi mod6 fruftorum
adimentium apices, qui tendant, diligenter intuitus
fiicrit: ItA pariter rupto ovo, ex fragmentorum per to-
tum coronae d 11 dum eminentia , ab interna caufla id
proficifci manifeftum eft. Quin egomet, aliique mecum
complures, fimul ac pullum audivimus corticem ungui-
bus fcalpere, vidim^f quoque illico eundem roftro per-
tundere, rupturamque in circulum, corona: inftar, de-
ducere. Quinetiam vidi fretum capite fuo corticis cacu-
men attollere , & amovere.

Pluribus quidem ha:c deduximus , quid haud fper-
nend.e utilitatis fit fpeculatio: ut inferiis conflabit. Fa-
bricii veriargumentis rcfponfu facile eft. Fateorenim,
pullum intra ovum vocem edere, &fortallis aliquiJpc-
tentn ftgnificatriccm • Non indi tamen (equitur , corti-
cema matre frangi. Neque pulli roftrura adei molle,
aut A cortice remotum eft , ut nunc perforare non poflit ;
pr.efertim cortice jam (ob caudas ab eo allatas) valdi
friabili reddito. Nec femper caput intra alam recondi-
tum tenet, ut ideo corticem roftro frangere nequeat,
fcd folummodo cim dormit, aur vita defungitur. In-
tentum enim (ipfomct quoque fatentel vigilat, calci-
trat, fcalpit, raefit, diftringitcorticem , ludatur, mem-
branas involventes rumpit , vocem edit , (eandemque.
opem implorantis elTe , non invitus conceflero : ) ha:c-
que omnia A quolibet facili audiri pofiTunt Qnare galli-
na ledulo aufcultans , quamprimum vocem ab ima parte
attolli percipit , ovum quidem non rumpit , fed pedibus
fuis furium revolvit, commodioremque fitum pullo in-
tus inclufo pra:bet. Non conflat autem, pullum voce
fua rumpendi corticis neceflitatem matri indicare; aut
exitum ab ea petere. Nam farpe per biduum ante cxclu-
lionem, pullum in ovo pipientem audias. Nec mater,
dum ova revolvit, rumpendi ea locum qixsrit; fed, ut
infans, chm in cunis fc mali habet . inquietatur, plorat,
ejulat; materque illius amans, huc illuc fedulb ab uno
latere in aliud removet, agitatque, donec ille placatus '
fiicrit: ita fimiliter gallina, ubi pullum tumultuantem,
pipientemque in ovo fenferit , vel jam ex ovo exchifura
in nido fefe inordinati commoventem , protinus fe at-
tollit, cavctnue, ni corporis fui pondere, ve! calore ni-
mio eum laxlat , roftroque pedibusque ultro citroque
volvit, donec fatui quietem, atque indolentiam compa-
raverit.

Ee bi

ai8 De Ovo

Ve Ovis gemelli ficis.

GEmellifica ova funt , t quibus gemelli prodeunt pul-
li; eaque (ait <y}nft-) binis vitelic prxdita funt ;
qui in aliquibus tenui albumini dffep intento fcp urentur ,
qui minui inter fe eonfufifmt : in aliu nullum ejl , fedfe
mutui contingunt.

Vidi fiepe ova gemellifica, quorum fingulos vitellos
bina albumina ambiebant, cum membranis communibus,
piopriisquefingillatim obvolventibus. Alia quoque ova
vidimus cumbinis vitellis quali connafcentibus , quibus
utrisque unicum albumen commune circumfundebatur,
i Galli na nonnulla funt (inquit Arifl.) qua omnia ge-
neUifera panunt ; in quibus, quoJ evenire vitello diximus,
pcrfpcBumcfl. Quadam enim duodeviginti cum peperffet,
exclufit geminos ; mfi qua irrita fuerunt. Verum ita ft,
ut ex gemellis, alter major ftt , alter minar ; pojlremui au-
tem etiam monfirofus.

Apud nos interdum gemellifica ova nafcuntur, & ge-
melli quoque aliquando ( licit rarillimi ) excluduntur.
Ipfemct autem ambos ejusmodi fertus vivos nunquam
vidi i quod vel in ovo ipfo, vel in exclufione alter pereat,
ldque etiam mihi ex ^drijl. verbis fit vcrifimilc , dum
alterum majorem, alterum mincrerfatit : illum nempe ro-
buftiorem , & xtare prove&iorem ; hunc autem imbe-
cilliorem , magisoue ad exitum imparatum ; fiquidem
(ut opinor) bini iiti vitelli, difparis ortus , & maturitatis
funt. Fieri itaque vix poteft, quin robuftior, & excidio-
ni jam paratior, fi ovum aperiat, ipfeque prodeat in lu-
cem , alteri abortum afferat. Si autem ille ovum non
ruperit, prxfens ipfi periculum (obdcfc&um aeris) im-
minet. Adeo alterutri faltem, in cxcluiionc, fi non utn-
que, certa mors impendet.

Fabricius ifta Slnftetchs verba vel non videns, vel
negligens , ait: Quod fi interdum ovum duci abtinciu VI-
tcSos, intra fe pullum cum quatuor crunbur, velatu , duo-
tusque capitibus , (? id gcnusmonjlra pariat -, nunquam
tamen duo invicem feparati (ut duo dici poj/lnt) pulli
funt : fed unus duntaxat corporis tr unctu eji , aui duo ca-
pita, quatuor crura, ahaque hujusmodi annexa habet.

Unde conflat, cum nunquam vidiffe , aut ab expertis
audivide, ejusmodi ova binos pullos parere : ac proinde
una mecum credere , talia ova rari» contingere; neque
unquam excludere binos fertis vitales.

Miror autem, (vifa hac ,A rfiotehs autoritate) eum
dicere , duos invicem di/hnBos pullos ex ovis ejusmodi nun-
quam provenire : fed monflrum femper produci. Vrx-
lertim cum ipfemet credat , foetum 4 chalazis , tanquam
4 materia, fabricari; & in gemcllifico ovo quatuor cha-
lazas non videre non potuerit.

Crediderim potiCis, cim in ovo gemcllifico duo vitelli
eodem albumine concluduntur , invicemque adeo con-
• jun&i funt , ut eorum cicatricula: , dum iimul aperiuntur,
■num oculum ( colliquamentum a nobis diflum) confti-
tuant,- monftrofum fertum procreari poffe, cum qua-
tuor pedibus, duobus capitibus &c. quippe nihil video,
quod impediat : talemque ex ovo Fabricii prognatum
Ittbitror.

Veruntamen ubi duo vitelli diftin&i fuerint , duabus
unicis propriis diflepti, & grandinibus fuis, albuminibus,
ceterisque ad foetus generationem neceflariis inftru&i:

ET P U L t O.

cum Jnflotcle concludendum cenfeo > tale ovum , ut
partes omnes (priter corticem) duorum ovonim habet,
ita & potentias quoque obtinere; ac, nift intereundum
aut urinum fuetit, duos plerunque fcctus produ&urum ,
raro autem monftrum fmgulare-

Ponfm.tta quadam ex prad.fi a Ovi
hiflcrid defumpta.

Hlftoria quidem ovi gallinacei ita fe habet. In qui ,
quomodo ipfum generetur , &a&i >ne fui (propa-
gatione nempe) pullum efformet, enarravimus. Prolixi
ioriitan nimis , eorum arbitratu , quibus quorfum tanta
molitio, tamque accurata obfervatio fpeaet , nondum
conflat. Quare, quem frudum diligentia: tioflrx conle-
quuti fimus, hic adjungere confentancum arbitror: at-
que (utdofliliimi Verulamii noftri verbis utar) vinde-
iniatiojccunda inflituendaefl. Theoremata itaque non-
nulla, ex enarrata hifloria colligenda veniunt ,- quorum
aliqua, ccrtilfima funt ; nonnulla, ancipitis fidei, oc ulte-
rius ventilanda : quaedam, paradoxa, & popularibus pla-
citis contraria : horum quoque alia , ad gallum, five ma-
rem pertinent; aha, aafccminam; quadam, ad ovum
ipfum ; quadam denique , ad pulli formationem. Qui-
bus ahqnando accurati pcrfpcitis, de reliquorum quo-
que omnium animalium generatione facilius , certiusque
judicabimus.

Quid fit Ovum.

THeoremata, qua circa ovi contemplationem ver-
fantur , alia . qflid ovum Iit , docent ; alia , gencra-
tiorem ejus ; alia , partes conflituentes perpendunt.

Conflat primo, unius pulli unicum eile ovum. Ft
quamvis fit veluti uterus quidam foris expolitus, rarifli-
m4 tamen plures gignit fictus ; fed lingularem pullum,
ut plurimfim , producit. F.tlicit binos interdum gignat,
ovum tamen ejusmodi haud fimplex cedendum eu , fed
duplex; utpote naturam duorum , partesque obtinens.

k A enim ovum, conceptus aliquis a mare & frrmiua
proficiiccns, utriusque pariter virtute praditus, exquo
uno unum fit animal.

Ncqucefl principium duntaxat , fed fruftus quoque
& finis : principium fcilicet prolis generanda: ; fruftu
autem utriusque parentis, putS galli, & gallina: opus,

! ceu finis quem in generatione tibi proponunt) & origo
irtus fututi ; Srmeu autem C? fruBui (autore xAntt.)
inter fe differunt priorir pofieriorisque ratione ,- fruaut
enim, quod ex alio ejl : femen , ex quoahud. Nam.ahdt
ambo idem funt.

Videtur etiam ovum medium quideffc; non modo
quatenus principium , & finis cfl . fed tanquam opus
utriusquefexuscommune, & ex utroque compolitutn ; .
quod materiam , & facultatem opificem in fe continens,
utriusque virtutem habet, qua alterutri fimilcm fcetum
producat. Eft quoque medium inter animatum & inani-
matum ; neque enim vita prorfus donatum eft . neque
eadem omnino privatur. Inter parentes, & liberos ; in-
ter eos qui fuerunt, & qui fiituri funt; media via, five
traditus cfl : cardoquc , & centrum ; circa quod gene-
ratio totius gallinacei generis vertitur.

T erminus eft. ex quo omnes galli & gallina: oriuntur ;

&ad

De Ovo i

& ad quem, ceu finem il natura libi propofitum , toti vi-
ta nituntur. Itifit, ut individua quique, dum fpeciei
gratia fui fimilia procreant, in sevum perdurent. Eli, in-
quam. ovum hujus iternitatis periodus: nam^ haud fa-
cili dixeris, utrim ovum pulli, ex eo nati gratia ; an hic
illius cauda fa&us fuerit. Quid autem horum prius five
tempore» five natura fit, ovum nempe, an gallina ? po-
ftea, cflm de animalium quorumlibet generatione uni-
vcrfim dicemus, uberius tranabimus.

Ovum priterea (quod prxeipui notandum) propor-
tione rcfpondet feminibus plantarum, easdemque omnes
cum iftis conditiones obtinet: ut non immerito gallina-
rum femen, five fperma cenfendum fit , (quemadmodum
& femina plantarum, ova dici jure poliunt) non folum ex
quo, ccu materia; fed & A quo, tanquam etticicnte, pul-
lus oritur. In quo etiam nulla pars futurse prolis a&u eft,
omnes vero inlunt potentia.

Ovum itaque eft corpus naturale, virtute animali pn-
ditum; principio nempe motus , transmutationis, quie-
tis, & confervationis : Eft denique ejusmodi , ut , ablato
omni impedimento , in formam animalis abiturum lit :
nec magis naturaliter gravia omnia, remotis obftacuhs,
deorfum tendunt ; aut levia furfum moventur ; quam
femen, & orum, in plantam, aut animal , infttA a naturi
propenlione feruntur. Eftque femen (atque etiam ovum)
ejusdem fruftus & finis , cujus eft principium, atque erti-
ciens.

Unius pulli unum eft ovum. Veri Fshrieiut : Ovum
non modo uterm expolitusr/? , C? lectu generationis ; fed
id t Ium s quo telo pulli gcncrstio pendet ; quem ovum
perficit ut sgenr , ut nuteris , ut imjirumentum , ut locut ,
CJ ut siis , /quo concurrunt ad generationem neceda-
ria.

H.tc quidem propterea fufihs, & difertis autorum
verbis i nobis recitata funt; ut indi condet, qua? ovo
tribuimus, omnia illi inede; nempe materiam, orga-
num, efficientem caudam , locum, & fiqua alia ad gene-
rationem pulli requiruntur.

Quarquam ovum, dum fit, intra gallinam (ut dixi)
continetur: & in vitellario matri per pedunculum adna-
fcirur, atque ex ejusdem venis nutritur ; non eft tamen
dicendum pars matris, neque hujus anima vivere, aut
vegetari ; fed propria fu a virtute , ac principio interno :
quemadmodum ex arboribus fungi, vifcus quercinus , &
inufeorum genera nafcuntur , qu.e (licit pianti adhi-
rcant, & ex iisdem fuccis, cum illius germinibus, & lo-
liis alantur) tamen partes arborum non funt, neque ap-
pellantur.

Non eadem tamen anima in fubventaneisovis, atque
in fcecundis reperitur. Aliis enim pullus ex utrisque pa-
riter efficeretur. Quomodo autem eorum anima: , &
quibus dilcrepei.t ; liaud fatis explicat u/i nftoteler , dum
inquirit, curoiuner porter ovi fient in fuhvcntsneo , nec ts-
m:n snimsl cx ceJeni generetur} Qui S (inquit) fenfiti-
vom snnnsm hotere oportet. Quali in ovis fcecundis, pros-
ter animam vegctatlvam, etiam fenfitiva infit. Niliin-
telligas, in ovo foecundo animam vegetativam aiftu in-
cfle, qui potentia in fc continent fcniitivam ,• unde ani-
mal, partesque animalis fenfitivipoflmodum producan-
tur. Sed neque h.vc nodum fatis folvunt , animumque
difficultatum laqueis irretitura e^iediunt. Videtur enim
ovum ede verum fperma animalium.

tPullo. aip

Si itaque ovum a propria anima fcccundum redditur,
five proprio principio fcrcundante infito pnditumeft ;
unde aut pullus gallinaceus, aut hybrida ex gallina &
phafiano natus oritur; isqueautmas, aut fbemina; pa-
tri, aut matri fimilis ,• fanus , aut morbofus : certi con-
cludendum eft, ovum (etiam in ovario dum eft) matris
anima non vivere ; fed ede inftar filii emancipari , a pri-
ma ftatim origine : ficur arborum glandes, & femina k
plantis ablata, haud ulterihs earundem partes .rftimanda
funt; fed fui juris fa£h,- qui propria infitaque poten-
tia vegetativa, jam vitam aegant.

Quod fi ovo frecundo animam indic dixerimus, fubi-
bitdubitatio; utriim eadem anima ovo jant, & mox fu-
turo pullo infit , an vero diverfa. NecefTe enim eft fatea-
mur , inede principium aliquod , quod ovum conftituit,
& auxit ; quodque etiam pullum jam gignit , & auget.
Quiritur itaque, num ovi, & pulli principium, five ani-
ma, una eademque fit ,- anplures, & diverfi ? Nam fi
plures animi fuerint , (alia nempe ovi, alia pulli j ) quae-
ritur porro , unde , & quo tempore , pulli anima iph ac-
cederit ? & quidnam fit in ovo. quod ante animi adven-
tum cicatriculam dilatat; vitellum attollit furfum ; ocu-
lum (a nnbisdi&um) & colliquamentum efficit ; liquo-
rum conditutionem permutat . omniaque ad futuri pulli
fabricam prawrdinat, cum ni hilum quidem pulli achuc
exiftat ? Aut unde dicemus alimentum pullo accedere
idoneum, quo nutriatur, & crefcat ; ciim pullus nondum
lit ? Videntur cnira Itic opera vegetativi pulli animi
ede, qui pullum refpicit , ejusque' nutritioni , atque au-
gmento confilif. Atveiii, inchoato jam, aut femifa&o
pullo; quid fertum cum liquoribus unum ; continuum.de
connafcentem reddit? Quid pullum nutrit, auget; ac
liquores ei alendo idoneos, a putredine vindicat , praepa-
rat, colliquat,& concoquit ?

Cum anima fit s8ur corpori t orgsnici vitsm hebentis
in potentis , incredibile eft eam pullo inede, antequam
quicquam corporis ejus organifatum fuerit. Nec magis
credibile, eandem ede ovi, pullique animam ; fiquidem
anima eft confervativa ejusduntaxat, cujus eft : pullus
autem, & ovum, funt res diverfi ; variasque operatio-
nes vitales edunr, imo ver6 contrarias, adeiS ut alterum
ex alterius corruptione nafei videatur. An forti dicen-
dum ? idem e(Te principium, & caudam viti inutroque ;
nempe in pullo femifafto, & reliquo ovo ; tanquam
ejusdem corporis unus fimplexque a&us foret ,- aut quafi
ex partibus unum corpus naturale producentibus , una
quouue anima profiliret , qui tota in toto edet, (ut vut-
gj> dicitur) & tota in unaqualibet parte. Quemadmo-
dum in arboris trunco, foliis, aut rru&ibus videre eft:
ubi feparatione five divifionefa&a , (quocunque demum
id feceris luco) dicimus, idem ede hujus , &totiusprin-
cipium, five caudam primam : eft hujus tamen quali for-
ma & finis, illius ver6 ut principium. Ita etiam in linea,
quocunque in punAo di vitio faAa fuerit; erit illud an-
terioris partis finis , five terminus , pofterloris autem
principium , five exordium. Idemque videatur contin-
gere in qualitate , & motu ; nimirum in transmutatione
qualibet, ac generatione.

Ee i

Ovum

120

De Ovo et Pullo.

Ovum non tjfe opus uteri , fed ani mu.

SI cuti dicimus (inquit Fabricius) veutrieuti athonem,
tjfe cbyUficatitncm ; C 1 trftium athonem , f nimii gene-
rationem ; qui* in ventriculo chylus, in teftibus Jcmen
comperitur , fie ovorum fenerationem ejje pennatorum ute-
ri aBionsm, omnino ajjevetamus , quod ovum imh inve-
niatur.

Nos autem quanquam fatemur, uteri aftionem ali-
quo modo ede, ut ovum generet ; hoc tamen abeo nu-
triri, & augeri , nullo pafto concedimus. Idque , tum ob
rationes nupet a nobis allatas , ciim de ovi anima , quar
ipfum nutrit, ageremus; tum etiam, quod ab agente
externo ( qualis uteruseft refpedu ovi) omnia ovi inte-
tiora, & fecundum omnes dimenfiones, nutriri, augeri,
ac formari, minus probabile fit ,- imo vero, ex *j4njlitc-
hs fententia , impoflibilc. Nam quod cxtrinfecumeft,
quomodo (precor) per interiora moveat aliunde adve-
niens alimentum, & in locum deperditi fecundum omnes
dimenfiones reft ituat t aut quomodo aliquid ab eo, quod
ipfum non tangit, afficiatur, aut moveatur t Quare pro-
culdubio in ovi generatione idem ufu venit, quo»! in
omnium viventium exordio ; ut nempe ab externo . &
praexiflente conftituantur ; mox autem femetipfa
( quamprimum vita donantur ) nutriant , atque adau-
geant; idque propriis infitisque viribus il principio jam
innato, & implantato.

Qua: de anima ruiper diximus, videntur clai i evince-
re!, ovum neque uteri opus cflc , nec ab eodem guberna-
ri : manifedum enim eft, animam vegetativam ovo
etiam fubventaneo incile ; quoniam ejufmodi ovum
siutriri, confer vari , augeri , & vegetari cernimus ; qu*
di&* anim* certillima indicia funt. A mafre autem , vel
matrice, ea proficifci nequeunt, cum qua ovum nullam
cohxrcntiam , five unionem habet ; fed liberum & fe-
jun&um (tanquam filius emancipatus) in cavitate ejus
volutatur, & perficitur, ut plantarum femina in terr*
gremio; ab i r. terno nempe principio vegetante: quod
nihil aliud ede poteft , quam anima vegetativa-

Multo vero magis conflabit, animam ei inefle ,• con-
fideranti, quo pafto, quove motore, vitellus rotundus,
& amplus, i vitei lari i racemo abruptus, per infundibu-
lum (exiguum nempe tubulum tenuiffima membrana
contextum, nullisque fibris motoriis inftnidum) defeen-
dat, viamque fibi aperiendo , uterum per tantas angu-
li ias adeat; ibidemque fele nutriat, augeat, albumine
cingat. Ciim interea nullum organum motorium in vi-
tellario reperiatur, quod expellat,- aut in infundibulo,
quod transmittat^ aut in utero, quod attrahat: neque
ovum utero per venas jungatur, ut in ovario; nec per
umbilicum ab eo dependeat; ut t ah ictus verealleruit,
& clari ad oculum liquet.

Et licet ovorum primordia (qua* papulas die diximus,
& femen milii referre) vitellario per venas , & arterias
cotweant ; (quemadmodum plantis fua femiua adna-
fcunturjideoque partes gallirwccflc videantur ; &, reli-
quarum partium more , vivere, & nutriri: marifeftum
tamen ell , ut femina a plantis feparata non amplius ea-
rum partes cenfentur, ira nec ova ad maturitatem jam
perducta , fcecunda reddita, & 4 vitellario abrupta, gal-
LnxpartcsluudultcnCisxiluiandaefle; fed, indar/lM

emancipati fuiquejurisfadf, proprii an imS gubernari.

Si vegetari.

Quomodo ovum perfectum , Cr facundum fiat 4
mare V famini , fecundum Ariftotelcm ?

haud
proce-
„ , frecundum

reddere. Secundum illud ^inftotehr Generationi, prin-
cipia potijjimum quisftatuerit , marem (3 feminam : ma-
rem, quo J motus 13 generationis originem teneat ; fit mi-
nant, quod materia.

Nobis autem, ovum feeeundum eft veri fperma, &
femen genitale, plantarum femini analogon , conceptus-
que primus, ex ambobus parentibus oriundus, & utrius-
que rfuftus promifeuos. Nam ut ovum non fit, fine gal-
lina: ita nec feeeundum fit, fine gallo.

Supereft igitur difquiramus, quomodo i gallina fiat
ovum , idemque i gallo fcrcundctur ; Videmus enim
ova fubventanea , eaque animata, i gallina gigni ; non
tamen , absque galli coitu , prolifica. Ideoque tum mas,
tum fcemina, ovo fcrcundo fua fymbola conferunt- Non
eo tamen modo (ut arbitror) quo +Ariftoteles voluit:
nempe ut mas folum motus CS generationis originrm te-
neat ; famina a*tem materiam duntaxat pr abeat. Quip-
pe contrarium in ovis fubventaneis liquet. Et quanquam
verum eft, quodaic: Masi3j irmina inter fe ratione dif-
ferunt, quoJ facultas utnusque Jiverfa eft : fenfu autem
partibus quibusdam diferepant. Rationis difcnmen ita
rxultat , ut mas fit, quod in altero generare poteft ; fe-
mina, quod infetpfo, tS ex quo fit quod generatur , con-
tentum meo quod generat. Std , cum facultate 13 munere
quoJam bac Jtflinguantur ; ad omnem autem officii fm-
thoaem injirumento opus fit ; mftrumentaqne facultati-
bus partes corporis accommodentur ; ad procreationem
quoque i! coitum parUtaltquas tjfe accommodatas nrccjfe
eft ; easque inter Je diverfar, quibui mas a femina differat.

Non indi tamen fequitur , quod videtur voluifle indi
deducere ; ubi ait : Mas eft efficiens , CJ motu fu* geni-
tur* creet quod inftituitur , ex materia contenta in femi-
na : fkminaquc femper materiam prxbcl : mas , vim
creandi , idque r fi . quo alterum mas. alterum femina fit.
Itaque corpus Crf magnitudinem prnberi a firmma ncecjfe
eft: a mare nihil tale ntcejfani defideratur. Nec enim in-
Jlrumenta m iis qu* efficiuntur , meffe : neque ipfum effi-
ciens, ncecjfe eft. Corpus igitur ex femina, anima ex mare.
Subftantia enim corporis ahcnjus anima eft. Quippe
ovum, idque animatum, a gallina absque galli ope. gigni-
tur. Unde apparet, gallmam quoque, five fceminam,
efficientem caudam e(le; nec omnem creandi vim, five
animam, a mare folo proficifci. Viderurque hoc ipfum
exemplo ab ^Anft. addudo comprobari. Ait enim ;
yu* non unigena coeunt (quod ea faciunt, quorum tempus
par , (3 uteri ge ft at io proxima , 13 corpori t magnitudo non
multo dijerepans) b*c primos partus fnmlet fibi edunt
communi generis utriusque fpceie : quales ex vulpe <3 cane
generantur, aut ex perdice (3 gallinaceo i fed tempore pro-
cedente diverfi ex diverfis provenientes , demum forma f or-
tum* mftituti evadunt , quomodo femina , peregrina ad
poftremum pro terr * namird redduntur . H*c enim mate-
riam eorpusque feminibus prnftal-

Quibu»

De O v <

r Quibas apparet, in perdicis & gallina- generatione,
non marem (oliim , fcd& ftrminam quoque efficientem
efie: quoniam non maris folius, fcd communis fpecies
atque forma producitur ,■ corpore pariter, atque animi,
tam femina , quam mari cotifmiilis. Eft autem anima ,
forma & fpecies animalis.

Ouinetiam femina potiore jure efficiens videatur : fi-
quiuemait; t em fore procedente , divrr/i ex Jiverjit pro-
veniente t , demum forma ftxmina inflituti evadunt. Quafi
femen five virtus maris imbecillior foret ,• fpcciemque i
fe impreflam tempore amitteret ,• tanquam a potentiore
efficiente expelleretur. Idque etiam exemplum i terra
dedudum, magis confirmat: peregrina amm femina ad
poftretnum pro terrae natura redduntur. Unde videretur
probabile, feminam plus in generatione efficere, quam
marem : nam in univerfo quoque , naturam terra , quafi
faminam matremque flatuum , culum autem iS folem ,
reliqua generir tjurdem, nomine genitorie patri eque ap-
pellant. Atque etiam terra fua foonte plurima generat
fine femine: & inter animalia, femina: nonnulli fote
fine mare procreant ; (iti gallina ovum fubventancum
generat) mares vero absque femina nunquam quicquam
gignunt.

iinbveri iisdem argumentis, quibus mas generationis
principium & efficiens primarium arguitur ; videtur
etiam feminx »•«*>• <«, five efficientia confirmari pofle.
Nempe, id primum efficiens ccnfendum eft, in quo fe-
tus ratio, operisque forma elucet; & cujus manifeftafi-
militudo in fetu deprelienditur , quodque priusexiflens
movet. C irm itaque forma , ratio , & fimilitudo , femi-
na: non miniis (imb,magis) quam mari iniit ,■ atque illa
priils exillat , utmovens primarium,- concludemus cer-
ti, feminam axiui efficientem generationis, ac marem,

Edicit ^rinjlotelcr veri dicat, conceptum, aut ovum,
nullam corpori i fui partem a mare arripere , fcd folummodo
formam. Jpeciem, atque animam : Ida afermma eorpur dun-
taxat , (5 magnitudinem prabcrit Non fatis tamen con-
flat, quin femina (praner materiam) formam quoque,
fpecicm, atque animam aliquo modottibuat. Utingal-
lina videre eit, qu* ova fir.c mare gigrift (quemadmo-
dum arbores fuos fru&us, & herba: femina, absque fexiis
diferimine.) Ipfcque ^dnjlotc/ci fatetur, ovo, etiam
fubventaneo «animam inefle. Erit itaque femiqacaufla
ovi efficiens,

Quanquam aurem ovo fubventaneo anima quadam
ineft , talis tamen non ert prolifica „■ ac proinde faten-
dum eft, gallinam perfedi ovi efficientem proprii non
eflc; led talem fieri , autoritate (utfic dicam) five po-
teflate a gallo demandata. Ovum enim, nifi prolificum
focrit, perfedum merito dici non poceft. Hujusmodi
autem a mare tantummodo producitur ,■ vel potius a fe-
mina, taixjuam cx pracepto maris ; quali ab huius coitu,
femina artem, rationem, formam, ac legem foturi fe-
tusacciperet. Ita fani femina (ceuarbor fertilis) fa&a
pofl coitum fecunda, fit ovipara, ovaque perfeda &
prolifica procreat. Nara quamvis gallina in vitellario
r ulla ovorum primordia jam parata habeat, tamen poli
coitum fecunda reddiu , paulo pofl, ovatum in ovario

Sncr.it , tum in lucem profert; t-aque etiam prolifica
uc facit experimentum muliercularum , quae gallinam
da ni rado J.jbtutam habentes , eam per unum atque alte-
tum diem alibi galla committunt : ex Uc enim exiguo Um-

E T

P U

L L O.

121

psre.fucredit ovorum omnium freundita r, per totum illud
anm tempus. Scilicet, non modo illorum ovorum , qua:
adhuc vitelli duntaxat fiint , & albumine carent ; aut
qua minima jam primordia in ovaria cxiilant : fcd ca
quoque ova ab eadem virtute fecunda redduntur , qua
nondum inclioata, diu i*>ftca concipienda funt.

Ovum non ca mode 4 Gallo 0“ Gallina provenire ,
quo voluit Ariftotclcs.

C forum eft, ut diximus, ovum fecundum non r.ifi a
gallo & gallina fieri : non tamen eo modo , quo
aslnjl. arbitratus ert ; ut gallus nempe folus efficiens
primum fit, & gallina materiam duntaxat prxbeat. Ne-
que enim cum eo finitio, ubi ait : Cum femen de mare
accrjjil in femina uterum , partem purijjimam excrementi
conjhtuit. Pauloque pofl : Cum autem excrementum fet-
minu in utero conftitcnt , a maris genitura Jit tauiuam
laBie coagulum : coagulum enim Ijccfl commem calorem
vitalem , qui parterfimiler ducit eoJem , (S unit , atque
conflit uit : 'u genitura ita fe labet ad m nflruorum natu-
ram. Eadem enim natura laBie, IS menflruorum efl. Ita-
que coaBir jam partihu/ , corpulentue humor excernitur ,
ohdueunturque cirrum parte reficeefeente terrena membra-
na ; tum neceffarto , tum riiam ahcujue gratia. 11 aeque
pari modo in omniburtam oviparis , quam vivipartt ha-
bentur, •

Res autem In generatione ovi , longi aliter fe habet :
neque enim femen, (aut genitura potius) amare incoT-
tu proveniens, ullo modo uterum ingreditur : nec galli-
na , poftquam concepit, in uteri fui cavitate , excremen-
tum five puriflimam ejus particulam , aut quicquam (an-
guinis habet, quod a maris genitura perficiatur. Neque
ovi partes, (membrana: fcil. & liquores) coagulatione
aliqua efficiuntur ; nec quicquam fimile ladis coagulo
ibidem reperitur ; uti ex jampridem didis clari conflat.
Indcque_ (equitur, nec conceptum (unde animal tan-
quamc femine fecundooritur) eo modo fe habere, quo
iSlriflottlrr eft arbitratus; cum hic pari modo in vivi-
paris contingat, quo ovum in ovipjriscffonnatur: uti
iplemet fatetur , portqjqueobfervationibus aliquot ro-
ftris palam fiet. Qjuippc certum eft , ovum tam prolifi-
cum, quain improTificum , a gallina fola fieri & formari ;
fecunditatem vero duntaxat ei a gallo accedere. Gal-
jus, inquam, ncc materiam, nec foimam ovo affert; fed
id folum, quo ovum facundum fit, gignendoque pullo
idoneum, raculratcmque hanc gallus genitura fui per
coitum emifia > non modo ovo inchoato, aut jam fado ;
fod utero etiam, & ovario, gallinaeque ipfi impertit : id-
que adeo, ut ova quoque poftmodum inchoanda , (quo-
rum nulla adhuc extat in ovario , aliave corporis parte
materia ) fecunda indi generentur.

Neque co modo , quo Medici arbitrantur.

a^Onceptus, ex Medicorum fententia, boc modo per-
Vjficitur : In coitu, mas fimul & femina voluptatcfol-
vuntur ; genituramque fuam, fcu femen, in uteri cavita-
t em effundunt; ibidemque, quod utci que confeit, mi-
fcetur; habens paritet ab utroque & vim efficiendi, &
matci te potentiam. Contingit autem , fecundum lnijus
vel illius genitura- pridomimum, ut conceptus, mas, vel
te > fernua

De Ovo

femina evadat. Putantque, protinus i coitu, (a&ivisflc
paflivis pariter invicem cooperantibus) aliquid conce-
ptus in utero inchoatum e (Te. Quin contra Jtinfietehcoi
aderunt , marem non magis efficientem generationis
caudam ede , quam fceminam : lcd aliquid ex ambobus
midum : nec fanguinem mcnltruum, aut 'partem ejus
puridimam, e(Te primam conceptus materiam ; fed fper-
ma : indeque partes primas , five prima earum rudimen-
ta, Jpennatica appellant; qui fanguine podea nutrian-
tur, & crefcant.

Maniteflum vero ed , neque hoc pa&o ovum a gallo
& gallina procedere. Quippe gallina nullum femen in
coitu emittit, ex quo ovum fiat: Im6 ver6 nunquam
quicouam feminis ejus ufpiam oblervatum ed : fiquidem
partibus generando femini nccedariis dedituitur ; tedi-
culis nempe , & vafts fpcrmaticis. Licit autem gallina
vim efficiendi una cum gallo habeat (ut ex pr.tdi&ts li-
uq() & quodammodo midum fit, quod ovumfecun-
um reddit,- hoc tamen non contingit fecundum geni-
turarum prxdominium , aut earuridem midura: mo-
dum: nam certum ed (& Fabricius fatetur) femen galli
cavitatem uteri non ingredi: Necaliquid ovi protinus
a coitu in utero fa&ura cernitur ; quamvis ^Anfiotelos
idipfum [aliquid nempe conceptu s protinus fari) pallim
affirmet. Quinetiam inferi iis demondrabo , neque hanc
feminum miduram in ullo animali contingere -, nec pro-
tinus a coitu (eoque fecundlmte) quicquam vel feminis,
vel fanguinis, vel conceptus inchoati in utero omnino
inefle, aut reperiri. Nihil profo&o in conceptu, aut ovo
invenias , quod femen maris ibidem contentum, aut per-
midum arguat. Vulgus quidem falfo arbitratur , cliala-
zasefle galli femen : mirorque, ciim bina- fint (utrolibet
fcil. ovi extremo altera) neminem hanc galli , illam gal-
lina femen ede, afleruidc. F.rror autem ide popularis
facili diluitur ; fiquidem chalaza: in quolibet ovo, tam
fubventaneo, quam facundo , eodem modo repei iuntur.

A f arem, & fceminam , pariter efficiente /]
effie Generationis.

RT&i Medici contra Iriftotilices aderunt, utrora-
que fexum efficiendi potedatem habere, quoniam
quod generatur ex utroque midum cd : mida nempe fi-
gura & fimilitudine corporis , miftaque f|>ecic, ut puta
inter perdicem & gallinam. Quippe rationi congruum
videtur , ea putare conceptus efficientia, quorum midu-
ram refert, quod ex utrisque producitur.

Ad hanc mentem Aridoteles : In quibusdam , inquit,
manifefium efi , quod teneram tale efi, quale quod fene-
ratur : non tamen idem , nec unum numero , fed. unum
fpccic, ut in naturalibus. Vomo namque hominem fene-
rat , mfi quid prater naturam fiat ut equus , mulum :
H hae quoque Jimiliter. Quod enim eft commune equo, tf
afmo , non e fi nominatum propinquijjimum fenus : fue-
rint autem ambo fortajjis , uti mulus. Ibidemque ait:
Generans fufficiens ejl, utfaeiat, (5 confio fit Jpccici ejje tn
matena : tota vero tam talis Jpccics in bis carnibus , H
ofiibus , CaEiascfi,t$ Socrates.

.‘■-e

et Pullo.

De Ovi materia, contra Medicos tT
Ariftotclicos.

QUod Medici contra sArifiertelicos negant , fangui-
nem ede primam conceptus materiam , id quidem
ex ovi generatione luculenter condat. Neque enim vel
in coitu, velante, autpodipfum, quicquam fanguinis
in gallina: utero continetur; neque ovi primordia (an-
guinea, fed alba fu nt. Multaque animalia concipiunt,
quibus nA gutta quidem fanguinis in genitalibus (fi fubi-
tbdidecueris) apparet.

_ Sed dum contendunt, fanguinem maternum ede fe-
tus in utero alimentum, prarfertim partium ejus fangui-
ncarum (ut appellant ,- ) fetumque ab initio ceu partem
matris efTe, illius fanguine nutriri ,& crefcere, fpiritu-
que ejus vegetari : adeo ut nec cor pulfet, nec jecur fan-
guificet , nec pars ulla fertus publicum aliquod munus
exequatur, fea omnes ab opere fuo ferientur; eos qui-
dem falfi autopfia redarguit. Pullus enim in ovo, pro-
prio fuo fanguine, ex liquoribus intra ovum contentis
nato , gaudet j corque ipfius datim ab initio pullare cer-
nitur; non autem faciendis partibus fanguineis , aut ple-
nus, quicquam fanguinis aut fpirirtis 4 gallina mutuatur ;
ut rem probi animadvertentibus clari liquet.

Quomodo Ovum albumine augeatur.

EX hidoria condicit, ovorum in ovario primordia
perexigua admodum ede indar papularum , & milii
femine minora , alba atque aquea humiditate referta :
mox papulas idas in vitellos evadere ; & hos denique al-
bumine circumcingi.

•> Irifieteles videtur opinari , albumen generari ex vi-
tello per modum feparationis. Lubetcjus verba appir.
gere: Sexus, inquit, non efi ea u fit duplicis eoioris, ut
candidum a mare , hitcuhi a fotmina fit fed ambo a femi-
na proficifieuntur. Irerum alterum frifidum , alterum ca-
lidum efi. In quibus multum caloris efi, diiiufuuutur;
I n quibus paifim, difiinfui nen foffunt. Et ob eam rem
conceptus eorum funt unicolores , ut iiSum efi. Semen au-
tem maris eon/iituit tantum : ideo primum exifuus , albui-
que conceptus avium cernitur ; mox temptor procedente,
luteus totus , cum jamplusfanfuinu admfcctur : pofire-
mo , feeedeute calore , pars candida circum infifiit , quafi
humore seque fervente quoquoverfus. Candida enim pars
ovi fui natnrd humi Ja efi , ealoremque animalem intra fe
continet : quamobrem circum ipfa dif cernitur , lutea IS
terrena intus manet.

Fabricius autem putat, albumen duntaxat per juxta
pofitionem vitello adherefeere. Dum enim (inquit) vitel-
lus per fecundum uterum devo! vitur , ac fenfim volutatur ,
fenjim quoque fubmde fufcipit albuminis portionem ibi fc-
nitam pfratamque ut eirea vitellum apponatur ; donec
medias fyiras vitellus praterfreffus , G? ad ultimam devo-
lutus una eum ovi albumine circunduBo , etiam membranis
obvolvitur , CJ corticem afiiunit. Vult itaque ovum du-
plid modo incrementum fumere ; partim vero , per vi-
nos , ut in vitello partim appofitivo auf mento , nt ut
albumine. Ejusque opinionis , hoc illi forti inter alia ar-
gumentum fuit ; quod albumen ad duritiem coitura, fa-
cili in laminas fele invicem ambientes findatur. Verfon

idue

De Ovo

iftoc idem quoque vitello in ovario ctiamnum hirenti ,
.& ad duritiem cofto contingit.

Quapropter experientia cdo&us , accedo potiiu in
fcttfentiain <s4rijlats!U : naH albumen non foldm (ut
Fairiciur voluit) adjun&um cernitur , fed formatum
etiam , & chalazis , ac membranis diftin&tim , inque
duplicem liquorem candidum divifum : idque ab eadem
anima vegetativa, A qua ovum in binos liquores (albu-
men fdl.oc vitellum) diftinguitur- Nempe A qua facul-
tate ovum integrum , ab eadem quoque lingulre ejuspar-
tes formantur. Nec fani verum eft > vitellum prifis neri»
& albumen ei adjungi poti ea. Quod enim in ovario con-
fpicitur, non eft ovi vitellus , fcdaliquid potius compofi-
tum , quod ambos liquores permixtos in le contineat.
Colore quidem vitqllum refert , fed confiftentia fuA pro-
pifu ad albumen accedit : codum enim ad duritiem, non
(utvjtollus) friabile eft; fed, albuminis indar, concre-
tum, glutinofum, & tenuibus lamcllisconftrudum cer-
nitur. Habetquealbam quali papulam in medio fui.

u/iriihnoln videtur feparationem hujusmodi a diver-
fa vitelli & albuminis natur A dqducere. Ait enim, S>
plurum* coujcBa in patinam , j ut tale aliquod var , igne
coquat ,il* ut nc motui Citent citatior fit , quam merum
dijimBn ,- ijtm in umvcrfr avii , quod in ' f intulit evenit,
ut lutea cunBa in medio confiituantur ; candida circiter
ambiant. .

Rem ipfam frequenti experientia eompertam habeo ;
& cuilibet exjieriri licet, modo vitellos unA cum albu-
minibus fimuf conquaflaros , in cbbano . vel inter duas
patinas luper focum, addito butyro, leniter coxerit in
placentam ; videbit enim albumina vitellos in imo poli-
tos fuperni ajn pledi.

Quomodo fiat generati* Pulli ex Ovo.

OVnmhadenus, ceu frudum, & finem confideravi-
mus. Supereft, ut de eo, tanquam femine, & prin-
cipio, agamus. Jam (inquit Fabricius) quomodo ex ovo
pulli generatio ftquatur , inquirendum cjt , ab eo Ariflote-
Iis iS' Galeni principio , quod etiam ad omnibut conceditur,
exordienter ; videlicet, quod omnia, qua iu hae vita fiunt,
ab bir tnbur fieri confpiciant ur , arttficibtu , iuftrumentu,
iS materia. Quoniam vero in naturalibus, opifex forin-
fecusnoneft, fed vel materiar , vel inftrumcntis inditus ;
concludit, de agente tantum ii materia ceufideranJum
tjfe.

Fallitur Fabricius , circa materiam generationis
Pulli in Ovo.

QUod mihi ab initio propofui , Fabricium primon-
ftratorem fequar ; & de tribus illis, qui in genera-
tione pulb indaganda ait, cum illo confiderabimus , agen-
te nempe, materiA , & alimento pulli. Qua: omnia in
ovo eflc oportet, de quibus dubia aliqua proponit, opi-
niqnesque gravifTiroonim autorum diverfa lentienaum.
Prima difficultas ad pulli materiam, & alimentum fpc-
dat. Hippocrates quidem, ^rlnaxagorat , ^ilcmaon,
Menander , & prifei Philofophi omnes , pullum ex vitello
generari, ex albumine vero nutriri, exiftimarunt. Contra
hanc opinionem, njioteler , & cum eo Plmnu, pul-
lum ex albumine corporari, ex luteo nutriri , crediderunt.

et Pullo.

223

Ipfe autem Fabricnu, nec vitellum, nec albumen, ma-
teriam pulli cfle voluit ; prididasque ambas opiniones
conatur refellere, & docere, albumen pariter ac vitellum
alendopullodunt^tat infervire. Idque, prarter alis ar-
gumenta (quibus ironiis acquiefcendum puto) hoc uno
j*c fatis firmo : qusid fcil. propagines vaforum umbilica-
lium (perquas pullus, line dubio, nutrimentum baunr)
in albumen pariter ac in vitellum diffeminentur , ambo-
qoe illi liquores (prout pullus augetur , & maiorem ali-
menti copiam jMtulat) abluniantur. Acpropterea Fa-
bricnu in lententia: fui confirmationem, ait: Ixcorpo-
ribui ovum eouftruentibm , CJ pubi generationi idonei 1 , fi.
Ium trj* fiunt, albumen, vitellus, iS cbala-a : albumen ,
ii vitcbtu nutrimentum pubi fiunt-, ergb fiola cbala^a ma-
teria erunt, ex qua fit pubui. Errare tamen exccllentilli-
mum Fabricium, fuprA in hifloria demonflravimus.
Poltquam enim pullus )am propiconfummatuseft, ca-
putque & oculi sliftindc confpiciuntur , chalazas inovo
longi A foetu si illitas , integrasque A cacuminibus ad late-
ra remotas reperire eft : prarftantquc (ut ipfe quoque
fatetur) ufum ligamentorum , quibus vitellus intra albu-
men in debita fua politione retineatur. Nec verum eft ,
quod Fabriciui in opinionis fuar ftabilimentuin, addidit ;
ckalazM nempe obtufia OVI parti, i direBefiuppofita, rije.
Nam poft nrima: dici incubationem, mutatur liquorum
fitus; vitellus attollitur, & grandine/ utrinque sic cacu-
minibus removentur ; ut jam pridem diximus.

Fallitur etiam praterea , cOm chalazas ovi partes efle
ftatult, Ovum enim revera ex albo & luteo humoribus
folum conftat : chalazi autem, ut & membrani , albu-
minis quidam appendiculi funt , & membranarum dun-
taxat extremitates colligati & contorti ( ficut filamen-
ta in funera complicari folent) ut liquores , firmiore
nexu , in debito luo loco conferventur.

Mali igitur ratiocinatur , dum ait : C balata mmo ibi
reperiuntur , ubi pubtu generatur ; ergo biccx ibuconfl’
tuitur. Nam ni I ccunddm ipfum quidem Fabricium, id
fieri ullo modopoteft,- quitatetur, chalazas in utroque
ovi extremo pariter reperiri; & tamen negat, pullum
alibi quam inobtufa ejus parte procreari: in qua pro-
foftb, lub primum generationis exordium, nulla omnino
chalaza deprehenditur. Quinctiam , fi in ovo recenti
periculum feceris, videbis chalazam fuperiorem haud di-
redi fub obtufo cacumine, aut cavitate ejus collocatam,
fed ad latus nonnihil declinare; nec illo verfum, quo
cavitas tendit, fed potius in latus oppofitum. Pritcrca,
ex fupra-didis innotuit , liquorunspolituram ftatim ab
incubatione permutari : quia teuhu A' colliqunncnto
adauchis, ad cavitatem in parte obrufa attollitur, unde
liuuores, & grandines utrinque ad latu» removentur.
Macula enim , qui ante incubationem medio loco inter
ambo cacumina collocabatur, jam in oculum auda, ca-
vitati in obtufo angulo adjungitur; grandinumque alte-
ra ab obtufo cacumine deprimitur, altera *crb tanran-
dem ab acuto angulo affingit; (qualis nempe polorum
mundi, in obliquo hemifpnirio , fitnscft) limulque al-
buminis, pnfertimcrallioris, pars maxima in acutum
cacumen fubfidit. *

Nec verum eft , chalazas primam pulli formationem
longitudine & figura imitari : partiumque principalium
numerum, totidem fuis nodulis referre : ut iodi a coefe-
ftentu fipnlifndiTv* } depulli aateni argumestuci

ii4 D e O v o

babile adduceret. Neque corpus rubrum (quod etiam
pro jecore habuit) in grandinibus . vel prope eas cerni-
tur ; fed in medio comquamento candido reperitur ; eft-
que cordis folius principium. Nec cqpm ranabottolorum
exemplum, ab eo addudum , quadrat ; quorum , inquit .
non rfi confpicert mfi caput <3 caudam, hoc efl caput (3 /pl-
uam, ornanto fine cruribus <3 brachiis. Additque, aut cba-
la-am viderit , (3 hujusmodi conceptum , quod ai corput
aitm.t , fc vidiffe credat. Ego vcr6 firpillime illoium
anatomen inftttui > vidique alvum fatis mnplain » & in
eadem intcftma, jecur, & cor pullans ; caput etiam , at-
que oculos deprehendi. Quod Fabricius autem pro ca-
pite habet» ell figura rauahottoh rotunda , eoquftfiomi-
nc gyrinus dicitur ; quod nempe forma ejus in gyrum
vertatur. Caudam habet , qua natat , fed cruribus caret.
Circa folftitium autem , caudam amittit , quo tempore
crura & brachia primum pullulare incipiunt. At nihil
huiclimile» in prima pulli in caput ac fpinam divifione,
accidit : quod , ad gyrini modum , pullum ex chalazis
fieriperfuadeat.

Ulterias autem lirec refellere» Fahrien , (viri Anato-
mes pcritillimi) dignitas non finit. Nec far.4 opus cft ,
cumrcsipfaex biforia luculenter pateat.

Tandem concludit, hanc luam fententiam peranti-
quam efle , & iriflotelis quoque temporibus celebra-
tam. Ego vero potius fententiam \JUJ]is ^/ildrovandi
antiquam crediderim; quaexiftimat, chalazax cffcjper-
ma galli , ex quo (3 a quo pariter puliur oriatur.

Neutra tamen lententia vera eft > fed popularis
omnium temporum error : quippe grandines {galladu-
ram Itali vocant, noftrates theireddte) i gallo proveni-
re, ejusque fperma elle ; olira, hodieque muliercula; cre-
diderunt.

Grandinet (inquit ^Urovandur) funt fperma paBi ,
quia nudum ovum facundum illis caret . At enim, nec
infircundum ullum iisdeftituitur , quod ille aut nefeivit,
autdiftimulavit. Id Fabricius quidem fatetur ; fed dum
negat , galli fperma in uterumpenetrarc , aut ufpiam in
ovoreperiri; chalazas tamen folas, pr* reliquis omni-
bus ovi partibus , mafculi feminis virtute tcrcundari ,
v iinque prolificam fufeipere contendit : licit in ovis Per-
eundis ; ac infacundis , chalazarum diferimen nullum
animadvertere potuerit. Cumque conceirerit, ipfa ovo-
rum in vitellario primordia , perinde ac ova albumine
circundata , 4 galli coitu fcccundari ; erroris in tanto
Viro cauflam , hanc efTe arbitror : Fuit hadenus (ut jam
firpe diximus) PhildKrpborum, & Medicorum omnium
vulgata opinio , materiam foetus in generatione anima-
lium, efle aut maris, aut foeminz, aut urriusque limul ge-
nituram; ex qua (poft coitum) in utero fuperftite, ani-
malia (fimiliter ac plauta;, ex feminibus in terram pro-
jedis) generentur. Nec i/3nflotelei quidem abcadein
lententia multum abfuit, cum fanguinem menftruum
fremi na; lemen efle voluit , quod maris genitura coagu-
let, conceptumqucindiconftituat.

Suppoiito itaque jampridem ab omnibus (ceu certo
fundamento ) errore » quem diximus ; haud mirum fa-
ni, fi poftea (pro varia cujasr|ue cbnjedura) j.lurimx
falfx opiniones fublequutx fuerint. Errant enim toto
calo, (utdicifblct)quiexiftimant, poli coitum necef-
fario remanere materiam aliquam in utero paratam &
idoneam > cx qua aut foetus fiat , aut conceptus primus

: t Pullo.

conftituatur » aut aliud quidprotinus in cavitate uteri fa-
bricetur , quod plantarum femini in terrar gremium in-
jedo refpondeat. Quippyertum eft , in gallina; utero
(idque etiam poftea de omnibus fcerainis conftabit) ffa-
timacoltu, nihilo plus confpici, quam ante ipfum coi-
tum reperiebatur.

Erraffe itaque Fabricium, liquet, chmait: Sicut i vi-
viparum anima l ex pauca feminali materia corporatur-,
quod vero ad alimentum 13 nutritionem fuggentur , copio-
fjjimum ejl : fc pro pulli generatione exigua cbalaza fuf-
ficict ; entera autem m ovo contenta , alimento duntaxat
pullo erunt. Quibus apertum eft , eum talem aliquam
materiam in ovo paratam quxlivifle , unde pullus corpo-
retur ; idque , ni quid cor.tra definitionem ovi, ab -An-
flotela traditam, videatur ftatuere : nempe. Ovum efl .
cujut cx parte animal gignitur : reliquum, cibu/er, quod
gignitur, efl. Validum igitur hoc habneio videtur argu-
mentum : Cum iret fotum parta fint in ovo , fcil. albu-
men , vitellus , (3 chalazn ; ( 3 priora dun nutrimentum
duntaxat pullo fuppeditent ; ucccffe cft ut foln chalazn
materia fnt , cx qua pulici conjlituitur.

Itafadura, ut peritiflimus Anatomicus (dum mate-
riam aliquam creando pullo idoneam, & a cacteris di-
ffindam, in ovoquxrit) errore populari occaxatus, cc-
fpitaverit. Idcmque fimiliter aliis contingit, dum lucem
illam deferunt» quam frequens corporum difledio , &
familiaris cum natura iplrk converfatio exhibent , atque
ex conjcdura , fuppohtisque probabilibus argumentis,
aut Scriptorum autoritatibus , rem eam intelligere fpe-
rant ; quam fpedare ipfi , & fenfu percipere dcbuiflent.
Quare haud mirum cft , plurimos errores , ab ultima an-
tiquitate unanimi confenfu traditos , ad noftra usque
tempora dcfccndlfle; virosque, alnis ingeniolos , egre-
gii nallucinatns ede ; dum libi abunde iatisfadumaibi-
trantur, fi ex aliorum libris lapiant, & dodorum viro-
rum fcnter.tias in memoria habeant. Equidem, quiboc

Kado, veluti ex traduce f ut fic dicam) philofophantur-
audmcli&s lapiunt, quam eorum libri quos penis fe
fervant.

In ovo igitur (uttriiximus) nulla pars diflinda, aut
materia prxparata adeft , ex qua fertus efformetur : fed
quemadmodum in plantarum feminibus, apex aut gem-
mula potruditur ; ita pariter in ovd, cicatricula, live
macula ineft, qua; vi plaftica imbuta, in oculum & colli-
quamentum crcfcit ; ex quo , & in quo pulli primordia,
(fanguis fcil. &pundum faliens) generantur, nutriun-
tur, & augentur in pullum perfedum. Neque ^triflo-
tolit definitio ovi vera eft; ut fit, ex cujus parte putius
oritur, 13 a reliquo nutritur .- nili Plnlofophus hoc mo-
do intelligendus fit; Ovum efle, ex cujut parte putius ori-
tur, non tanquam ex materia , fed ut vir , ex puero : vel,
ovum efle conceptum pcrfhBum , cx quo pullus partun con-
flit ui dicitur , partim nutriri : vel denique, ovum efle,
cujus liquores pro paritum tum materia , tum nutrimento
infernum. Eoquc fenfu c/ iriflotelis docet , materiam
fertus in faeminis efle fanguinem menftruum, quo (dum
per venas in uterum funditur) natura abutitur ; fcihcct
generationis cjufld , ut quale erat futurum , tale alterum
oriatur ; jam enim tale potentia efl , quale efl corput , cu-
jusjccrctiocfl i nempe, matris.

Qua-

De Ovo

QtutumRt Pulli muterU, cr quomodo JUt
in Ovo.

QUoniam itaque er aliorum placitu, (five nud! auto-
ntatefive probabilibus etiam argumentis ea confir-
mata fuerint) veritatem obtineri no» pofTe arbitramur,
rifi diligens quoque experientia accetlcrit ; ex natura;
libro , & penpicuis obfervationibus , quinam fit fte-
tus materia , & quomodo is inde oriatur , declarabi-
mus.

Duplici modo aliquid ex aliquo (tanquam ex materi!)
fieri, idque tam arte, quAm natura, ac pricipui in ge-
neratione animalium, oofcrvavimus. Alter elt , cum ab
aliquo prcextflente fit; veluri ex 1 igno. ex lapide, ftatua :
ciira nempe tota futuri opificii materia jam extiterit,
antequam in formam producatur, aut operis aliquid in-
chodtur. Alterautcmmodusell, c6m materia nmul&
formatur , & fit. Quemadmodum igitur opera duplici
■nodo ab arte perficiuntur ; alter# nempe , cim mate-
riam jam paratam artifex fecat , dividit , & detrahendo
quodlupcrfloumcft, imaginem relinquit, ut fi atuarius
facere folet: altero autem, cum figulus eandem imagi-
nem ex luto, addendo, five augendo, &figurando for-
mat ; limulque materiam parat , pneparat , aptat & ap-
plicat (atque hoc pado imago potius fada quam fida di-
citur : ) ita pariter in generatione animalium ; quatiam ex
materia pribs coda & auftj, formanmr, & transfiguran-
turiomnelque partes fimul per mttomorpbifin oriuntur, ac
dwmguuntur , perfcdumqne animal enafcitur : quidam
vero fada parte una pra: altera, ex eadem materi! po-
itca timui nutriuntur, augentur ,& formantur : habent
Icit, partes alias aliis priores ac pofteriores, eodemque
tempore & augentur , & formantur. Horum fabrica a
parte aliqua , tanquam ab origir.e, incipit; ejiiluueope
rqbqua membra adfcifcuntur ; atque liate per tpireuejin
neti dicimus; lenfim nempe, partem poil partem eft-
queithtc, prialrer.i, proptie ilida generatio. '
Priori modo nt infe&orum generatio , ubi vermis per
metJmtrfU/im ex ovo nafcitiir ; vel ex materia putre-
lcentc (huniidouccefcente, vel ficco humefeente ) pri-
mordia procreantur , * quibus (unquam ex crOhi per-
tectam magnitudinem audi , vel ex a.ircha) per t/tra-
morpkofin papino vel mulca Olitur jufia magnitudine,
nec a primo ortu quicquain audior fit. Pcrfediora au-
tem animalia languinea , per rp,xeurj!u , five partium fu-
peradditioncm fiunt ; ac poflqnam nata funt . adolcfcunt
->«<> pertingunt. In illis, cafus feu fortuna vide-
rurmiximd generationem promovere; in quibus forma
oritur ex potentia materio; priexiflentis , caufiique pri-
ma generationis efl materia pocibs, quam efficiens ex-
lernum 4 unde etiam animalia hax impesfediora funt

et P u t t o.

animalium- Idemque in animalium generatione contin-
git , quod in arte quatdam enim ab arte fiunt , atque ea-
dem a calu, utfanitas: quidam nunquam fine arte, ut
domus.

Apes, crabones , papilione?, & quicunque ex eruca
per mttjmarphejm generantur, cafuorta, ideoque ge-
nus fuum haud lervantla dicuntur : leo veri, aut gallus,
nunquam colu , autfponte; fed tanquam ! narura , five
opifice fecultatc diviniore exiflunt ; & potius , quod foe-
de libi fimile generet , quam quod materiam fuppeditcC
idoneam, requirunt.

In generatione per motimorpUfm , quafi figillo ii»,
pretio, vel proplafmate concinnata finguntur; materi!
lalicet tota transformata. Animal autem , quod per
cpHtntfm procreatur, materiam fimul attrahit, parat,
concoquit, & eadem utitur; formatur fimul , &auee-
tUi’ cn!1S Pa^a v“ eandem fimilarem materiam le-
cat/ •eitamque difponit , & in membra redigit ; facitquc
ex fimiluri materia d illimi larem ; five ex fubjeda mate-
ru fimilari organa dilfimilaria. In his veri, dum par-
tes altas , aliterque dilpofitas ordine procreat ; aliam
quoque , atque aliter difpofieam materiam requirit ,
ac facit; his nempe, vel illis partibus generandis ma-
gis idoneam. Cujus rei grati!, ovum gallinaceum per-
tedum ex variis partibus conftirutum credimus.

Liquidi itaque ex hidoria noftra condit, pulli gene-
rationem mt ovo, fici 1 potitis per tpigeno/in , quam per
«trtanwr fhfin ; neque omnes ejus partes fimul fabricari ,
luccellivi , atque oidine emergere ; eundemque
l.mul, dum augetur , formari ; & augeri dum formatur:
parrcfque alias alus prioribus fupergenerari, & diftingui'
principmmque, augmentum & perfedionem procede-
re per modum cre.cendi , tanderaque exoriri fetum. Fa-
cultas enim pulli formatrix, materiam potibsfibi acqui-
rit , & parat ; quam paratam invenit : videturque pullus
3,10 hcri . v'‘ augeri , quam a fe ipfo. \t quem-
admodum omnis ex quo fiunt, ab eodem augentur -ita fi-
nuliter,! quo pullus confervat ur, & augetur ab initio (fi-
ve id annu,f. vi facultas animi foerit; ab eodem quoque
(ut fupra diximus) eum fieri credibile eft. Idem cnimre-
pentur tum movo, tum In pullo, efficiens, ac confer-
vans; «exqua materia primam pulli particulam con-
fluunt , ex eadem , nutrit , auget , & fuperaddit reliquas
omnes. Denique in generatione per mrUmcrphifm /to-
tum in partes dillribuitur& dilcernitur ; per cp.ocmfin

COTHmunTr™ part'buS Ccrt0 ordine «"iponitur , ac

Quare Fuhiaur, materiam pulli , (ceu diflindam
ovi partem , ex qua corporetur) perperam quaffivit : ran-
qiuim pulli Penerario m»r r... •

icrnum * unoc etiam anmalia tnx iropcffe&iora funt

P y «11 uifiMiuia, Ijux an univoco nrin-

cipio (nempe ab eadem fpeoe) itermtatem confequun-
tur : hujuique rei caudam primam naturi , & virtuti ve-
getativa- aflignanius.

Quidam i^tur animalia fu! fpftnte nafcuntur , ex
materis (ponte, vel cafu concoda; dt ^nfltteler vide-
te allerere. Quorum fcil. nuterU pottji i fi ,p,i m,ven
$ometu «cafu, quo fimeu rntvrt in generatione aliorum

quam nulh generatio per maomorpbif,» , five materire
congedi tranffigurationem , fieret ; & partes omnes
corporis , vel faltem prmapales , ex eadem materia fimul
orirentur , & ( uc iplc loquitur) corporarentur : non au-
tem rr//*/ 1 . IO flllS isr, & 5 V

tmm dignitatem , & ufiim ; ubi primo exiguum quali jar
citur rundamentum , quod fimul dum augetur , diftingui-
tur quoque, & formatur ; partefque deinceps , ordire
qualque luo , fupergenitas & adnalcentes obtinet
Quemadmodum nempe apex ex glande protuberari,
fumpto incremento , in radicem, lignum, medulkm,
corticem , virgulta , turior.cs , frondes, flores . ac fruilqs
diluiguifur, & formatur, tandemquearbor evadit: it!

Ff pari-

aa 6 De Ovo

pariter fe habet pulli in ovo procreatio ; cicatricula , Cve
parva macula . Futuri axlificii fundamentum , augetur in
■ oculum , fimulque didinguirur in coUiquomentum , in cu-
jus centro punaum fangnineum pnljan/ enafcitur, uni
cum venarum rammcatinfcc ; his mox fuperoritur min-
is , ac primum futuri corporis concrementum ; quod
etiam , prout augetur , dividitur fenfim & diftinguitur in
partes , non fimui omnes , fed alias poti alias natas, & or-
dine cjujfquc fuo emergentes.

Ut concludamus igitur : In eorum animalium gene-
Mtione , qua: per epigenrfin procreantur , & partiti for-
mantur (qualiter pullus in ovo) non quxrenua eft mate-
ria alia, ex qua fartus corporetur; & alia, unde primhm
nutriatur , atque augeatur : nam eadem materia , ex
qua fit t nutritur etiam ac augetur : & vice versa, qua
nutritur primiim & augetur , ex eadem quoque pullus in
ovo confit tuitur. Idemque eft potentia animal . quod
alibile, & augmentativum , (ut pift docebimus) difie-
runtqueduntaxat (ut ^iriflot. ait) ipfitjfc , extera verC»
idem funt. Quatenus enim hoc aliquid eft , & in fubftan-
tiam convertibile , nutritium eft ; quatenus quantum ,
eft eugmentativum : quatenus in fubftantiae deperdita:
locum fubftituitur , nutrimentum appellatur ; quatenus
non deperdita: additur , incrementum dicitur. Idemque
tum generatione, tum nutritione , augmentatione pulli
materia , alimentum , & incrementum exiftimandum eft.
Generari ver6 fimpliciter dicitur, cujus nondum eft ali-
quid prxexiftens ; nutriri autem , & crcfcere , quod prihs
extitit. Fceths quod primum fit, gigni, aut nafei; quod
fubftituitur, vel fuperadditur , adnafri , aut adgenerari
dicitur. In omnibus ab eodem in idem , eadem tranfmu-
tatio, & generatio: fecundum partem quidem , nutri-
tione & augmento ; fecundum totum autem , generatio-
ne fimplict : aliis iderfl utrobique contingit. Quippe
unde materia primftm exiftens fit , indi quoque nutri-
mentum illi, atque incrementum accedit.

Quinetiam ex dicendis conftabit, omnes corporis par-
tes, ab eodem communi fucco alibili, aliter alitirque
cambiato , nutriri. Nam ut plantx omnes ex eodem
communi nutrimento (five rore, fcu terra: humore) di-
veriimodi alterato, co&oque oriuntur, nutriuntur at-
que augemur; ita pariter exiifdem ovi liquoribus (albu-
minibus nempe , & v itello) totus pullus . lingulxquc ejus
partes procreantur, & crcfcunt.

De reufeeff ciente gettcrslienit Pnlli, Cr ftelit.

HAftenus de materia, ex qua pullus inovonalcitur.

diftumeft. iupercft , ut de efficiente pulli causa ,
aliquid cum Fabricio difquiramtts.

Marem efie caudam emdentem primariam ingenera-
tione, omnes confitentur ; utpote in quo fpecies, ii ve for-
ma refideat, afTcrur.tque porr6 , genituram ejus coitu
cmifTam facere , ut & ovum fit , Sc fiat fcrcundum. Quo-
modo autem galli femen pullum ex ovo producat, Ptii-
lofophi atque Medici omnes olira hodieoiie haud fatis
explicarunt : nec quxftionetn ab »r1riflotcle propofitam
fblvenint. Imd nec ipfe quidem lAnfiotclcr, ubi ait ; mi-
rem non eenftrrc ad quinti tutem , fed iJ qualitatem ; ef-
feque principium moti/ ; fiemmam veri materiam prafia-
re Pauloquepoft : Non ommimsr femen emittit , Cf qui
emittunt nulla pan futui hoc eft : fient nec i febro qmc-

e t Puelo.

quem fece Jit si lignatum materiem ; neque psr t alis artu
febrili/ in eo , quoi efficitur , ei ; Jcd forma d fpeaerab
lio per motum in materis exiflit. *sjtqumeniins m que
forma d fcientit eft , movet mannr, sut eftud membrum ,
mesu certe quslitotir • vsliiverfo, iquitur effiat ur di-
verfem ; vel eodem , s qnibue idem. Msnnr entem , inflru-
mentaque materiem movent. Ita natnra etiam meri/ Ji-
men emittente , utitor eo femine , quaf mflrumento, d
sBu hebente motum : ut m operibus artium in/lrumente
moventur in illi/ enim quodammodo motio ori it efl.

Quibus videtur innuere , generationem fieri motu cer-
tx qualitatis. Quemadmodum in arte , licit prima caof-
fa ( nempe rario operis) fit inanima artificis ; poftea ta-
men opus efficitur motu' manuum , vel aliorum inftru-
mentorum ; & licet prima cauila remota fit , (ut in au-
tomatis) quodammodo tamen movere dicitur quod jam
non tangit , fed olim tetigit , dummodo motus in inftru-
mentis perfeveret.

Idem libro fequenti ficait: Semen meri e cum ocerffit
frmina uterum , portem purijjimam excrementi (nempe
menftrui fangumis in fteroexiftcntis) conflit nit, d coa-
gulet, mattnamque m utero paratam tali motu tranfmu-
tat , donec puBi aliquid jiat : quod pofleo , licii femen pe-
raBo motn evanefeat , par/ quedom exiflit jkti/ , eadem-

2< ue animata, (quale cor ) quafe ipfem jameuget ,dgu-
ernat , perinde ac fiiut a patre emancipatu/ , feorfnm-
qne coiocalxu. Itaque principium haberi oportet , a quo
poflea ordo membrorum deferibatur , d quacunque ad ab-
fol vendunt animal pertinent, difponantnr ; 13 cxqna in-
crementum , d motur eateru partibuo contingat ; emnium-
que fimilarium ac diffimilsrtum partium pt incipiunt , C?
ultimi earum alimenti autor fit. Quod enim jam animal
cfl , anget nr : alimentum tutem ultimem animelir , fert-
gnit eft , aut quod fengume proportione rafpondet ; cuyue
vefe d conceptaculo vena Junt. Quemobrem venarum
quoque principium Cor tfl. Vena autem , qua fi radiet/ ,
pertingunt ad uterum , per qua/ alimentum haurit futue.
Cor etiam totius natura principium , fimr continens ,
primum fiori debet , tauquam parr fui naturi genitalia ;
qua prior fit oportet , quoji fhtucipium reliquarum tctiuf-
que animali/ , C ? fenjir : cutur calore (quia porter omne/
potentia m materia infnnt ) eum principium motioni < af-
fuit, ptknde ut in Jpcntmir illir miracuhr , quod fubiudo
fequitur , excitetur ; CJ partes moventur , no* mutante t
locum , fed alterafcenter mollitie , inntie , celare , d reli-
qui/partium fimilarium differenti/ , faBa jam aBu , qua
ante erant potentia.

Hxc totidem feri verbis *ArifleicU/ fententia eft*
qua ftrtum ex femine per motum conftitui cenfet j licit
jam non maneat tangens , fed antea folum tetigerit. Sub-
tilis profcd5 Si accurrati contexta opinio ; atque ex iis ,
qua: in ordine generationis partium confpiciuntur , non
improbabilis. Cor enim , cum venarum duftu, primi
cernitur ; tanquam principium animaturo , in quo & mo*
tus.&fenfus; & tanquam filius emancipatus, parique
'genitalis, unde membrorum ordo deferibitur, & quas-
cunque ad abfolvendum animal pertinent , difponuiitnr ;
& cui reliqua converiant ab ^jriflotelc attributa.

At vero cor in ovo h femine maris fifti , impoflibile
videtur j cum nec femen illud in ovo infit , nec ovum tan-
gat: aut unquam terigeiit ; quia neque uterum ingredi-
tur (in quo uvum fit) ut febriam fatetur , nec ab eo
i ' ullo

De O v i

ollo modo attrahitor ; ire6 ner matemui quidem fan-
gulsinovoefl , aut materia aliqua prxparata, undefe-
men maris primam hanc partem genitalem, ceterarum
autorem , efficiat. Neque etiam protinus 4 coitu , (dum
femen adhuc intus manet , & tangens efl) ouicquam pul-
li in ovo exiflit , fed poli multos demum dies ciim incu-
batur. Quinctum in pifeibus , ubi maris genitura ora
foliim foris tangit , eaver&non ingreditur, haud pro-
babile eft quicquam amplius ab illa prxftari, (cbm ex-
ternum fit agens) quam fit a femine galli in gallinarum
ovis jam efTormatis.

Prarterea cum (latim I coitu nullum adhuc ovivefti-
gium extet, fed portea i gallina per fe generetur, id-
que proliticum , pollquam jam femen galli abiit . atque
evanuit,- veriftmilenonell, fierum ab eo femine in illo
ovo, permotum, ant motus fuccefliyos, fieri.

Neque fani ova prolifica ab improfificis & fubventa-
neis differunt, quod illa maris femen contineant , ut vo-
luit ^flJrovunJui; nec quicquam i femine maris fafhim ,
& coagulatum in ovo cernAr; vel ullo modo fenfibili-
ter tranfmutatum reperitur : (quippe ovum fi* eundum
i fubventaneo nulla (enfibil i differentia dilcri minatur) &
tamen ovum prolificum , quod diu poil coitum concipi-
tur, habet infeutriufquc lexils virtutem, atque ipfum
noffc fieri i & polle facere pullum , tanquam ex ambo-
bus coeuntibus, & in unum confpirantibus , originem
traxiflet , ut «> Inftotclei voluit elquc neceffitace co-
aftus, ( ut fupra de generatione ovi diximus) Minum in
ovo conllituit. Quxfi inGt, proculdubio eomm omnium,
qua: naturaliter in ovo repeiiuntur, principium & effi-
ciens erit. Certum enim efl , quicquid demum fuerit ,
quod pullum ex ovo procreat, (in cujus fabrica, tanta
arte , tam divino intcllcdu , ac providentia opus efl ;
nftnpe cum oculos , vifioni. rorfrum , fumendo cibo ;
pedes, ambulationi ^ alas , volatui i Si reliqua fi)«Iiter
in finem aliquem inflituitjcfle id, vel animam , vn par-
tem anima:, vel quid habens animam , vel aliquid prius
& prxflantius anima , cum intdlcdu & providentia ope-
rans.

F. jrgeneratione quoque pulli manifeflum efl, quod-
cunque illi fuerit principium vitx, feu prima cauda ve-
getativa ; hanc ipfam prius in corde fuifle. Quare fi ea fit
anima pulli ipfain prtiis in purxffo faliente, & fanguine
fuifle paritet conflat ; utpote in quo motum > fenfum-
que deprehendimus: movetur enim, &(alit> ut animal.
Qu6d fi in pun&o faliente exiflat anima, quas reliquum
torporis (ut in hftoria docuimus) fibi fabricet, nutriat,
Si augeat ,- 4 corde certi , ceu fonte , ia univerfum cor-
pus promanat.

Similiter, fi ovum ideo prolificum efl, quia ei anima
inefl ,five(utv^r</. voluit) pars anima: vegetitiva : da-
ri conflat, pundum falieos , panenive genitalem ani-
matam , ab ovi anima proficila ; (nihil enim fui ipfius
autor efl ,• animamque ab ovo , in punftum faliens , mox
in cor • & deinde, jp pullum traductam efle.

Adhxcfiovum vim prolificam . animamque vegeta-
tivani habeat, quibus pullum exilru.it ; eafdemque(ut
manifeftumcfl , & omi cs fatentur) gillifcmuu acceptas
refeiat; certum cft, femen hoc etiam animatum effe:
ita nempe Anflotelcs : Habeatnc femen animam , necne ;
ratio :j Jcmatque de f arubtu reddenda c/1. Nec enim ani-
mi ula effe puleji , uift tn et eu, ut ejl ; neque parr u!U ejfc

ET P U l O. » 227

petet , qna psrticepx anima non fit ; requivoci , ut mortui
tcnlnr. Semen igitur EJ babert animem , & ejfc pete otii
palam efl.

Sequitur rgiwr exprxmKTis, marem efle efficientem
primariumt Tn quo ratio , & forma ; qui femen , fire
genituram potius prolificam gignit , camque vegetativi
animi imbutam (aul & reliqux ejus partes prxditx
funt) firtninx immittit. Genitura lixc intromifla , mate-
riam in gallina movet , ut ovum fiat animatum ,- indi
etiam prima pulli particula animatur , & deinceps totus
pullus. Aclcoquc . ad mentem ^rlnftetctu , de gallo , in
genituram ejus ; de genitura in tieminx materiam j dein-
de in ovum ; de ovo , in pullum . vel anima eadem tradu-
citur per metempfjchifn quandam ; veli priore, infub-
fcquentibus fulcitatur; nempe I mare, in femine proprio ,•
a Lunit.e , in ovo ■, ab ovo demum , in pullo ; tanqjjara lu-
tura de lumine.

Efficiens itaque quod in ovo quxritur , unde pullus na-
fcatur, eil anima; idcoquc anima ovi : nam , fccundlrn
eslriftttclcm , anime neu ejl . wfiftn te , cttjut eft.

Atenimmanifcilum cft, femen maris non efle pulli
efficiens , neque ut inftrumcntum , cujus motu pullus for-
metur, (ut islrift. voluit ,) neque ut animatum , ut illius
iit anima Nam in ovo nuifum femen inefl i aut tangens
ovum , aut quod illud unquam tetigerit ; (fieri autem nae
peteft , ut moneat , queJnen tangit ; aut quicquam at et ,

Sutd nem mevat . afficiatur) nec anima feminis igitur
ici debet ei innefle. F.t ut anima in ovo efficiens fit,
non videtur tamen a gallo, aut ejus femine magis pro-
venire, quim! gallina.

Nec fimi 4 giqP, & illius femine, traducitur per ma-
tcmpbjchifin , live rranflstionem quandam animx ino-
vum, indeque in pullum. Quomodo enim in ova futu-
ra, &pofl coitum concipienda» Nifi vel femen anima-
tum alicubi in gallina interea permanferit; vel anima fo-
laabfque femine traduihi fuerit, ut ovo poftmodumna-
fcituro indatur. Utrumque aucqm falfum. Quippe fe-
men nullibi in gallina reperitur : 'nec poflibilcell . ut gal-
lina, poft coitum, duplici animi praxhta fit; fui nem-
pe & futurorum ovorum, ac pullorum; fiquidem ani-
ma nullibi effe Jiatur, nifi m et . rujui eft : H)ult6 mi-
nus eadem , plurefveanimx in gallina latere pofiiint, ut
futuris pofleaovis, pulli (que ordine fubfequcntibus in-
ferviant.

Hxc quidem ex Artftotele attulimus, ut indi innote-
fceret, quomtdo. fecundum ejus-fententiam, galli femen
exovo pullum efficiat, arduxquehuic contemplationi
lux faltem aliqua affulgeret. Ea vero cum rei hujus mo-
dum non explicent , nec dubia ab ipfometpropofitafol-
vant, patet, nos in eodem luto hxrere.iifdemque difficul-
tatibus (circa cauflam efficientem firrfis, in generatione
animalium) irretiri: fm6 vero tantum abeil , utdifquifitio
hax ex iis (que ab ^rftttele proferuntur) reddatur per-
fpicua, ut pluribus indi potiiisdc majoribus dubiis in-
volvatur. Quare mirum non eft , pradlantiJlimum Pliilo-
fophum hac de re ambegifle , taraque varias generatio-
nis animalium efficientes caudas introduxifle ; ac modo
ad exempla automatum . coaguli , artis , inftrumento-
rum & motus , fubtcrfugifle ; modi) , ad animam in ovo ,
& in femine maris (quo rem illuftrarct) divertifle. Imb
vero, ubi cert5, flatucre & determinare videtur . quid
fit in quolibet femine (five plantarum, five animalium)
Ffi quod

23$ | D E O V O 1

W 0

quod ipfum fecundum reddat ; calorem , & ignem tan-
«j«m opifices inidoncos , repudiat; nec facultatem ali-
quam confimilcm agnofeit ; nec quicquam In femine re-
rit , quod ei muneri conveniat , fed injot por etim quid ,
extrinfecus adveniens admittere cogitur: quod (ut
ars, vei mens) cum intelle&u , & providentia fretum
formet, omniaque illic in finem, & ad melius effeinfli-
tuat, atque ordinet. Confugit, inquam , ad obfcuruin ,
nobifque incognitum ; nempe, ad fpnriiumtn femine 13

fpumofo eorpore eententum ; atque a J naturam m a Jbiri-
/» proportioni rejken Jentem elemento fluorum. Ulud au-
tem quid fit, nuipiam nos docuit.

Stnttnti* Fabricii , de cnujfa Pulli efficiente ,
refellitur.

QUoniam duces milii > prx caucris , propofui ^4rt0o-
telem , inter Antiquos Philolbphorum pr;e(lantil li-
mum ; & HieronimumFakricinm ahslquaprnjeiite , in-
ter Neotericos Amtoipicum eximium ; ii quibus po-
tHiinnYm de gencration* animalium lucem mutuarer :
cumque ab e/Jnftotek eam mihi prxlatam non videam ;
Fskricium adire flatui, ut quid ille de caufla efficiente
fentiat, intelligam.

Is autem tribus circa eam rem dubiis conatur fatisfa-
cere. Nempe i •. Quid fit pulli efficiens : Idque ait , cfle
femen maris. »<io Quomodo , hoc ita efTe , appareat in
ovo ; & quo pa&o femen galbovum fecundet t ultim i ,
quonam ordine pulli partes procreentur t
•Primum quod attinet ; ex obfervationibus noflris con-
flat , gallum , ejufquc femen , effe qkltni generationis
caudam efficientem , non autem aiiSJo.iram ; fed galli-
nam quoque in hunc cenfum venire. Hoc itaque loco id
prxcipui inquirendum , quomodo nempe galli lemen
ovum , alias fubventaneum & improlificum , fecundet ,
& ex eo pullum procreet f

Verum audiamus Fabricium. Differunt, inquit, qua
ex ovo , sh iit qua ex femine fiunt ; ex eo , quod ovipar *
materiam ex qun corporatur pulfui Ji/HuBam tS fepara-
ram habuit ah agente; vivipara autem fnuul C? ea u fiam
afficientem & materialem halint a J/unBam , (3 concorpo-
ratam. ^3geni enim m oviparir , femen galli rfi iit penna-
to , quod in ovo neque ejl , neqne ejfe potefi : matetia vero
ofl ehalaxa , ex qua corporatur factur.

Differentiam hanc inter ovipara , videtur irrtrodux-
fflc; ut Medicorum , degeneratione hominis tueretur
fententiam ; vel faltemeandem ni labefafftret; qua ex-
>A unant, ntriufque fexus femina, fimul in coitu protetta ,
m liceri • &, prout alterum alteri prxpolluerit, fieri, ut
hoc efficiens fit ; illud autem marem vicem fuppleat ;
exiifdemqueinunuin confpirantihus , conceptum in vi-
viparis conflari.

Verum cum inovoobfervet, nihil feminis, aut fan-
guinis , in uterum galli na: a coitu attrahi , tbidemvi con-
tineri; nec credat, fieri pofTc ut quicquam a mare, dura
coit, emittatur quod uteri cavitatem fubeat ; neque quic-
quam In ovo reperiat , quod femini maris adjungatur :
dubitare coa&us cfl , quomodo femen (quod nuf piim
adefl , nec mifcetur cum genitura feminx , neque adjun-
gitur, neque tangit) pullum condituat, aut ovum fue-
cundct I Pixierrim poflquam tradididet , i prxmtflis ali-
quot coitionibus , omnia ova eodem anna natatura, pro-

t Pullo.

lifica reddi. Quidni enim impodibile videatur, ex galli
femine , verno tempore accepto (jam autem abfente,
deperdito , feu abfuinpro) ova pofl genita ■ (iflatc nem-
pe , vel autumno) nrcunda fieri & pullos excludere ?

Huic tantae difficultati utobvilm iret, differentiam
prxdictam cudit & fententix fux confirmandx gratia,
tria porro adflruit. Primb , licit femen galli , nccinovo
fit, nec unquam in utero fuerit, nec mater inii cauflir ad-
jungatur , (utinviparis,) idem tamen in gallma pcaan-
num integrum permanere voluit. Deinde ad feminis hu-
jus confervationcm, cxcum foramen invenit , prope ur»-
n mgreffum , in quod gallus femen fuum deponat , & in
qao (tanquam in burfa) idem refervetur ,• ut indi ova
omnia futura fcecundcntur. Denique, quanquam (emea
in burfa illa, nec uterum , nec ovum , nec ovarium tan-
git , ut illo pafto vel ovum foecundet , vel pullum indi
efficiat ,- ait tamen , illud fpiritali fubdantia & irradia-
tione quadam in ovum ufquc penetrare, ejufque chala-
zas fecundare, atque iadi pullum cflmgere. Qui ni-
hilominus affirmatione videtur uirijbwie fententiam
(fixminam fcil. materiam gRierationi conferre, marem
autetn vim efficiendi) adercre contrA Medicorum placi-
tum de feminum miflura ,- cujus tamen rei caufu , vifut.
clldiclum jamdifetimen inter ovipara & vivipara, po-
fuide & quh veridmilior hxc ejus fententia videarur,
quas in animalibus mutitiones , femen nondum emidiim ,
fed in tedibus , & veliculis feminarus refer vatum , prx-
det , commemorat.

Sed , prxterquam quod hxc miniis faciant ad propo-
Gtum, (neque enim prxeipui quxritur, quomodo fe-
men galli ovum fecundum reddat ,■ fed poti is , quomo-
do idem ex ovo pullum effingat & fabricet I) videntur
feri omnia , qux in fententix fux tutelam attulit , falfii ,
aut f.ifpeila ; uti ex obfervarionibui in hfioria relaais,
conllat. Nam neque illa cavitas in radice uropygii
(qdftn kurfam vocat) galli femini rcfervandodellinatur ;
neciemen unquim (ut diximus) in illa reperitui ; fed
vamaingalio pariter. & gallina ccmitur.

Quid autem per fpi.-ftsfcm fubdantiam , & irradiatio-
nem , velit, non explicuit : nec magis , quamnam fubflan-
tiam intcliigar.qunmovuin virtute fui vivificare aflirmat:
utrim fal. Tubllanti.im corpoream, *n formalem, qux
a feminis (in burfa nidulantis) irradiatione proveniat , Sc
(quod potiffimum re(|niritur) ex ovo pullum fabricet.

Denique , nihilo phis agit , mei quidem fententii .
quam , fi diceret ; facit pullum , quia irradiat ovum ,- C f
format , quia vivificat : atque omnino obfcurum forma-
tionis modum , per obfcuriorera declarare faragit.
Quippe idem dubium manet integrum : quomodo
nempe galli femen, non tangens , 8c externum effi-
dens, locoque fejundum, in kurfa exiflens, inteno- *
rafetiisin ovo (nimirum cor, jecur, pulmones, inte-
flina &c. ) ex chalazis per irradiationem eificiat I Nili
effato quodam , fedens in folo hoc verbo , fiant : (neiri-
pe olla, ad fuflentlculum ; mufculi, admotum; orga-
na ad fenfum ; membra , ad a$lonem ,■ vifcera , ad
conco&ionem ; & fimil.) radhs fuis omnia in finem
aliquem , cum providentia , intellefhi , & arte infli-
tuere , atque ordinare velit. Neque enim Fakneiuj
modum exponit ; aut femen tantx virtutis effe deroon-
flrat, ut (etiam non tingens) poflitbxc omnia prxflare;
prxfcrtim, dum ovum ab alterius ovis incubaro , aut

ali»

De O v o i

alio alio aliqno fomento (ut diximus) io fimo, (lorei,
aut furno , longiflimi k factantia gallina- turri diflito ,
excitatur, fcrturaquc producit.

Remanet itaque eadem difficultas, quomodo fcil. fe-
men galli fit pulli efficiens? nec tollitur, ab irradiatione
fpiriulis fubdantia;. Nam quamvis concederemus, fe-
men in burfafervari, idque ex chalazis per met amor fho-
Jm , & irradiationem , pullum corporare : non minus
tamen aqua nobis haereret , quomodo nempe interiora
omnia pulli effingantur. Vcrhm h*ci nobis jampndem
refutata funt.^,

Quapropter cum pulli efficientem caudam in vefliga-
mus , oportet eam in ovo , non autem in burfa latitantem
quxrere, talemque, quae licet ovum requietum (brisa
gallina per aliquot forum militaria abiit, & fuo aliena
gallina (utpote Indici , aut ^1/hcana) incubandum re-
ponatur; vel (ut in osfgjpto) fubter pulverem fimumve
calentem , aut in furno , ad eam rem idoneo , foveatur ;
femper tamen pullum effonnet , ejufdem fpeciei cum
generante, & patri fimillinium ; aut ,(fi alterius generis
gallus fuerit) prolem miflse fpeciei , & limilitudinis pro-
creet.

Super efl igitur adhuc nodus expediendus , quem ne-
que ^drijloteToi , nec Falriciut Coiverunt : nempe, quo-
modo femen maris , five galli , ex ovo pullum faciat , five
pulli elficiens dicendum fit ; prafertim , chm nec pra-
tens, nec tangens , nec adjundum ovo fit t £r licit omnes
feri aderant , morem , ejufque femen , caudam fartus ef-
ficientem ede ,■ I nemine tamen ha&enus , quomodo id
fiat , fatis explicatura efl : przfertim in ovo nod ro galli-
naceo.

Id quidem nemine refragante, certum efl, animalia,
quxeunque i mare & farinina oriuntur, utriufque fexus
coitu generari ,- adeoque vclut per contagium aliquod
procreari. Quemadmodum Medici obfervant , morbos
contagiofosf utpote lepram, hiem veneream, pedem,
phthiim)feipaeindragem mortalium, affedufquc tibi
fimiles in alienis corporibus, fok) extrinfeco cor.tadu ,
excitare : imi veri interdum foloafflatu,& per u<urux ;
idque eminus , & per medium inanimatum , nihilque
fcnfibilirer alterarum. Nimirum, quod primim tetigit,
ggnerat fibi fimile univocum, non tangens, neque adu
exidens , <St pralcns, aut conjundum; fed cluntaxat
quia ohm tetigit. Tajit* virtutis atque efficacia- conta-
gium repetitur. Idcmqueforfitan in generatione anima-
lium contingit. Ova enim pHciutn, qu* focis incremen-
tum fua fponte, abfque ullo maris femine, acquirunt,
(ideoque procul omni dubio fine illo vivunt) lade maris
prolifico afoerfa , & for infecus folilm tada , pifciculos
generant. Non intromittitur , inquam , maris femen ,
quod in Angulis ovis, opificis munus praflet, aut ani-
mam inferat, fed contagio duntaxat quodam fircundan-
tur. Unde cainjloteler , lac maris, femenve genitale iu
aquam effufum, modi liquorem genitalem , & fcrxifi-
cantem vocat ; modo , virus vitale. Alt enim : Pifcir
mat , femen ovi t ajjiergit genitale ; & qua ova vitale id
tirat contigerit , ix ut pijctcuh cnafcuntur.

! T P U L l O. 22p

Quotum colligentia veniant , tx Jnftu venarum um-
bilicalium in Ovo.

SAnguluem in ovo , & conceptu , ante alia f.idum cer-
nimus : eodemque fieri tempore, receptacula ejus, ve-
na: fcil. & veiicula pullans , manitqdi apparent. Ideoque
fi pundum faliens . uni cum fangutae & veri». tanquara
unum idimque indrunientum, in primo forti» exordio
confpicuum, pro corde accipiamus, cujos parer chytna
podmodum , in formatione firtils , veficulx fuperontur)
mamfedum eil , cor in animalibus hoc modo acceptum ,
(nempe organum ex parenchymate , ventriculis, auricu-
lis, valis, fiingumeque compotitum) ede revera (ut ^Iryl.
voluit) partem corporis principalem & primogenitam :
cujus tamen pars prima & pracipua fit fanguu ; idque
tum natura tum generationis ordine.

Partes in generatione (anguini pioximz, funt ven*:
fanguisenim necedario in vafis continetur. Ac propte-
rea (ut obfervavit) meatur duo ven a! cr datim ab

initio reperhintur ; qui podea (ut in tijlona docuimu*)
umbilicalia vafa conltituunt.

Ex horum itaque fitu , duduquu, qiuedam anhnadve*-
tenda veniunt. Ac primo quidem. Venas & arterias
omnes a corde ortum ducere ; funt enim quafi cordis ap-
pendices, aut partes quredam. Si igitur fretum (huma-
num , aut alium aliquem) nuperrimi natum diligenter
infpexeris, difledaque veni cavi inter auriculam dc*-
tram cordis & diaphragma , deorfum versus contempla-
tus fueris : comperies tria foramina ; quorum maximum ,
& poderius ad fpiium tendens , ed ven* cavx defeerv-
dfcntis : anterius , & minus , in radicem ac truncum vafo-
rum umbilicalium fertur ; tertium , & minimum , jecur ,
ingreditur , edque ramulorum omnium in gibbum heps-
patis fparforum origo, & truncus. Unde aperti con-
dat , venas cocco re (ut plurimi volunt) tanquam prin-
cipio, nequa"am profinfd; fed a corde: niiiquisob-
dinati affirmare velit, truncum ven* ab aliquo fuo ra-
mulo, non autem ramos a truncoortum ducere-

Porri, cumdida vafa in ovo, in albumen pariter ac
vitellum fpergantur , ( non alitet) quam planta: radices in
terram (olent ; ) condat utrunqne hunc liquorem , pro
nutri mento foetui efle ; eunderoque per vafa illa ad hunc
deferri j^Idquc contra ^iiifiotchm , qui paifim aderit,
pullum ex luteo folirm , per umtilicum citum petere , ««-
firtui voro ex allrumme. Abfumitur equidem primo albo-
men ; & vitellus fero tandem pro cibo ed , ladifque
vicem in jam natis animatibus fupplet. Nempe ut, qua-
le alimentum Natura in viviparis animalibus per ubera
porrigit; tale in oviparis per vitellum exhibeat. Quare
accidit, ut omni albumine abfumpto, vitellus feri inte-
erinovofupcriit, pertedo jam & coofummato pullo ;
iuqu# etiam pod eius exdufionem.

Jejrifletclci quidem decimo pofi nativitatem diti ali-
quid vitelli fuper efle reperit : nos autem , etiam Pojl fex
Jeptimanar , nonnihil ejus, in ventrepulli, intedino af-
fixum vidimus.

Tamen ex vitello intra pulli- abdomen recepto, (qui,
dum fetus formatur & augetur , non zqui , ac albumen >
decrefcit : fed feri integer permanet, abfumpto jam utro-
oue albumine) & venarum per ipfius vitelli fubdantiam
didnbutionc ; qux omaax in unum truncum colled*
• Ff j ia

De Ovo et Puu

In venam Portx perforantur ; pleniorilque in jecore co-
itionis gratia . partem vitelli quam abforbent , A
deferunt : bis , inquam , aliifque fi milibus argumen-
tis duitas non pofTum non cum riftetele fateri > vitcl-
lum pullo in cibum cedere, ladique analogon c(Te.

Non integer quidem vitellus poft confummatum foe-
tum fupereft ; nam portio illius qu.edam in prima pulli
conformatione eliquatur , venarumque propagines(non
mini» , quam albumen ) recipit , per quas , jam przpara-
tus , faetui in nutrimentum cedit : certum tamen eft ,
maximam illius partem abfumpto jam albumini fuper-
ftitem efle, eamque in ventrem pulli modb excluti re-
ceptam, & a ramulu venx Porce attradam , tandem in
jecur deferri.

Manifeftum igitur eft , pullum jam exclufum, (dum
adhuc tenellus eft) vitello nutriri. Etquemadmodnm is
intra ovum, partim ab albumine, partim ex vitello ali-
tur , nra-cipul vero ab albuminibus , qua; & majore co-
pia adfunt , & citius ablumuntur : ita funditer jam exclu-
fus (cui omne adveniens alimentum jecur pertranlit, &
ibidem ulterius praparatur) partim vitello > partim div-
lo ex inteftinis haufto , nutritur ; prxfertim autem chylo
quem piares venarum mefaraicarum ramuli ad fe ra-
piunt ; cum in vitellum una foliim Porta; propago diftri-
buatur, & jam parva ejus copia fuperlic. Facit fodicet
natura , quod nutrices folent , qua; lenfim infantes Tuos
•blidarurc, cibaria iis interdum exhibent,- qu6 Udis
poflea indigentiam facili iis tolerent. Ita limditer pullus ,
abalimentofaciliorisdigeftionis, ad id, uuod concodu
maglsdnficileeft, (nempe i vitello , ad chylum) paula-
tim deducitur.

Quapropter fumml ratione fit , quod ex venarum
dudu in ovo percipimus. Quamprimum enim pullus in-
choatur, vena: folummodo in caBiquamentum diftribuun-
tur j quo languit enutritus & audus , corpus libi educan- •
dum adjungit. Poftea autem in albumcqUenuius exten-
duntur,- unde pullus (dum adhuc gelatinwn, fivemuca-
gfaiem, & galbam refert) incrementum fumit; deinde,
in albumen craflius: mox etiam in vitellum venarum ra-
muli porriguntur , ut etiam nutriatur fixtus; qui deni-
que , tenellus ctiamnum exiftens , partim vitello (ceu
lade^ intra abdomen recondito; partim pabulo, matris
opera comparato , prxparatoque alitur , donec ipfe-
met cibum idoneum quxrere , & concoque* valeat
Ade6 per totam generationis feriem , nafeituro fretui ,
vario alimento , variis digeftivz facultatis viribus relpon-
dente. Natura fapientiltimi confuluit. Teneriori nem-
pe pullo , alimentum delicatius praqaaratur , grandiori
jamfado firmior vidus conceditur : mox autem, evim
folidion pabulo conficiendo fufficic , duriora ei cibaria
offeruntur. Ideoque fixftam arbitror, ut peifcda ova non
modo bicolora > fied etiam duplici albumine inllni&a fint.

Quod nos per rei ipfius experientiam inveni nfiis , id
etinm sArifaMit fententix congruit, ubi ait: Pan ejus
qua calida eft , propter ad formam m membri r inflituen-
diiaecejit ; qua autem lenrftnareft , eorporir cin/liiutie-
nem f rabet , O remetiar eft. Quamobrem ite bicalanbut avie
animal mittam /uagtneratiemr a candida fumit , ( mitium
tuim animale m cahada eft) etiam a lutea ea fit. Cahdia-
rthut ttaque ammaJibur feerfum tfia habentur diftinda.
Nempe ,jx que frmetpinm artui , £5 ex qua alimentum ;
atque alterum candidum , alterum luteum eft.

tere

five animi , oritur & e (formatur ,- ita quoque viduni libi
in ovo quxrere. Quare matre illi non eft opus, ut plan-
tis terra. Nec magis verum eft, eum materno fangni-
ne nutriri, aut fpiritibus matris vivere, &corpullj in-
terea feriari ; quam, eundem maternis organis lentire,
ac moveri, aut ejus animi vegetari, &adolefcere. Sed
manifeftb liquet, & ab omnibus conceditur, fretum ali
per vafa umbilicalia; meatufque venales in albumen &
vitellum difliminatos , ex his nutrimentut^baurirc , quod
fretui impertiant. Conflat etiam, pullo jam exclulo ali-
mentum fuppeditari , partim i vitello, & partim a chy-
lo; Scgminquc per eandem venam Portx in jecur tran-
fire ; licit per diverfos ejus ramuloj id contingat.

Apertum itaque eft , (at id nunc obiter dicam) chy-
lum. quo eunda auim ilia nutriuntur, ex Inteftinis per
venas mefaralcas deferri; necopuseffc, ut novum iter
(venae laScac fcilicet ) inquiramus , aliumve tranfitum
inadultiscomminilcamur, prxterenm, quetn inoro 8c
pullo compertum habemus. Opinionis autem hujus la-
cumjDoda alibi uberihs indicavimus.

Denique , ex conllitutione vaforum umbilicalium in
ovo, (quorum alia vrtias, alia arterias efle; in hiftoria
diximus) Colligere licet, dari metum /anguini» circula-
rem , (qualem jampridem , in libello noftro , de metu /an-
guina animalibus , demonftravimus :) tdque vegetandi ,
nutriendi, atque augendi gratia : acpropterea, venas
quxlem umbihcales in utrunqueovi liquorem diflemina-
ri , ut indi feetui alimoniam apportent ; arterias veri
etiam ad eofdem pertendere , ut caloris jugi affluenti!
alimentum concoquant , colliquent , & nutritioni ido-
neum reddant.

Atque indi evenit ; ut . quocunqne venx (eodem no-
mine arteria quoque hicintelligendx funt) in albumen
aut vitellum pertigerint ; partes illx colliquatx , diversa-
que! reliquis facie appareant. Quamprimum enim ve-
narum ramuli expullulant , pars albuminis fuperior live
exterior (cui inplanrantur) in colliquamentum abiens
tranllucct; parsautem inferior, crafladc compada ma-
nens, in imum ovi angulum detruditur. Similiter vitelli
quali binx parfts (fuperior & inferior) apparent; nft
minis ab invicem diferepant , quam cera liquata, a non
liquata , five ea , quz confidentiam prillmam fervat ; ni-
mirum , pars illa , qux venas accepit , ab altera , qux nul-
lis adhuc fruitur.

H mc porri de animalis exordio , primoque inhxrente
ovi principio , fadi fumus certiores. Quippe mamfefti
conllat, cicatriculam , five maculam , particulam efle
ovi principalem, ad quam reliqux omnes referendx fint
cuique (fi ulli, prx exteris) debeatur , quicquid demum
id fuerit, quod ovum ftreundum reddit : pullique gene-
rationem ab eadem primhm inclioari. Ideoque, (ut di-
ximus) ftatim a gallinx incubatioiie cicatricula primo
omnium dilatatur, augetur, & coBiquamcntum ccmfti-
tuit ; in quo protinus (anguis emicat , ven * fparguntui- ,
caloris nativi effedus, formantilque opificis opera elu-
cefcunt : quantoqne ajtihs venarum illarum ramulculi
diffunduntur, tanto quoque latiis vitalis facultatis in-
dicia propagantur, animxquc vegetativx prxfcntiadi-
gnofcitur. F.mmvero effedus omnis efficientis fui cla-
rum indicium eft,

W Vel-

De Ovo et Pullo.

■Verbo dieam : ex eieatnc uls (inqua primum caloris
nativi vcfligibm cernitur ( tota generatio ; ex corde
totus pullus ; (jf ex vafie umbiliealibui membrana:
omnes fcetum involventes (quas fecundinas nominamus)
dependent- Ideoqoe concludimus. Fertus partes invi-
cem fubordinatas ede, vitamque primiun a corde mu-
tuari.

De ordine partium in feneratione e» Ovo , fe-
tandum Fabricium.

COnft i tuto iaro , quxnam pars prima habenda fit ;

Tangitis fcilicet , cum receptaculis fuis , cor* , venis ,
& arteriis; fequitur, de reliquis corporis partibus, quo
ordine quatque generetur, jam dicamus.

Fabneinr (cujus veftigia , in generatione pulli , (equi
inftituimus) priufquam partium ordinem aggreditur ,
aftiones, quae in ovo confpiciuntur , & quarum operi
partes proveniunt, recenfet ; earundemque facultates
ordine commemorat : quali ex illis , de partium quoque
generationis ordine ctariiis co nitet. Trer , inquit , pn-
mum aSioneifnnt qua mvo avi fuppofito apparent. Print»
cjlpulii generatio \ fecunda ejvfdcm secretio ; tertis nutri-
tio nuncupatur, oc.

Hanc autem aftionum diflributionem , nec redam ,
nec utilem , neque huic loco accommodam cenfeo. Non
rtQsm quidem ; quia aftiones illir , quas videtur fpecie,
ac tempore diflinftas voluifle , (nempe, ut parces pri-
mo fiant fundares , ab alteratrice facultate ; poftea for-
mentur, & organizentur ; deinde augeantur) in gene-
ratione pulli , nufpiam comparent : partes enim omnes
fimul generantur , diflinguuncur , & augentur- Nam
lici t aliter fiat, in eorum animalium generatione, qux
per met amorpho 'fin conftiruuntur ; ubi ex materia prius
exiftente fatifque au di , £ t prxparati , partes omnes per
tranfibrmationemdifcernuntur, & delineantur (veluti,
cum ex eruca fit papilio; ex necydalo bombyx:) in ge-
neratione tamen per epigenefin , res longi aliter fe habet ;
neque jdemnt, quod in nutritione ; qux di veri arum
partiunv, operis focietate invicem opitulantium, diver-
tis adionibus p ragitur: ubi nempe, alimentum prius
attrahitur, & retinetur; poftea concoquitur ; raoxdi-
(Iribuitur; tandemque agglutinatur. Nec fimiltrifton-
/litutio fit a facultate hnmutstrict , citra omnem provi-
dentiam (ut Fair/ri»/ cenfuit ;) organica autem , i for-
matrice
generatio

trire enim r . |

tt quale amiflum eft : nimirum carnem , aut nervum , in
locum illius carnis, aut nervi, qui perierit. Quid autem
id aliud eft , quam carnem aut nervum facere ? Similiter
secretio non contingit fine generatione : corpora enim
omnia naturalia, accedentibus noviter iis partibus, au-
gentur , i quibus antea conftabant : idque fit fecundum
omnes dimenfiones adeoque fimul accrefcunt, diftin-
guuntur uni , & organizantur.

At veri generare pulliunnil aliud eft, quam fing^p
ejus partes, membra, 4kue organa fabriqarc: qu^m-
cit ordine producantur , aliaqi

33I

t, qux cognitione & pr< ividentia utatur. Quippe
itio , & accretip , non fiunt abfque nutritione. Nu-
trire enim , eft fubftituere in locum diperditi, quantum

liaque aliis (organa fcil. minus
principalia, magisprincipahbus) poftgemta fint; dum
spfa tamen organo didinguuntur , non eo ordine gene-
ratioilloium procedit, utpa-tcsCnularespriraumbant

atque organica: poftea ex iifdem componantur 1 Gve\ ut
partes componentes piius exftent , quam compofitum
cyiiscxft ruatur. Quanquam enim pulli caput, & reli-
qua ejus corporatura (limitaris primum conftitutionis
curo fint) mucum five gluten quoddam molle referunt,
unde polleafingul* ordine partes efformantur ; eadem
operi atque ab eodem opifice , fiunt fimul , & augentur ;
&,proutcreverit illud glutini fitnile, partes pariter diftin-
juuntur. Simul nempe generantur , immutantur, &
ormantur ; fimilares una exiflunt , & dillimilaies ; & ex
parvo fimilari fit organum magnum. Non alio fani
modo , arque ordine , quam cx culmo , fpica , ariflx , &
granula oriuntur, & diftinguuntur : quam 1 i arbores,
dum gemmulas protrudunt, ex iildenWtores , frondes,
fruftus , ac tandem femina explicant , & producunt.

Id nos docuit diligens ovi obfervatio, ex rebus in eo
confpicuis. Siquidem ex operibus aftior.es five opera-
tioncsipfxdignofcuntur; ex operationibus , facultates;

& cx his, opitex five generans nobis iMKKelcuut. Quare
in generatione pulli, aftiones fivefacmates generantis,
(quas fabnciu memorat ; nempe immutatrix , & for-
matrix (non differunt fpecie , aut fecundum prius 8c
pofterms ,- fed (ut ^Arijl. loqui fblet) ipfo tffe , Sc ra-
cionefolum: non ut, poft ortum, nutiitiv* facultati»
aftionibus contingit, (attraftioni nimirum , coftioci , di-
ftributioni, & appolitioni) qux variis locis, & tempori-
bus munia fua cxcquuntur. Alias enim generati ix ipfa
diverfis quoque inftrumentis uti , ad varias tuas operatio-
nes obeundas, cogeretur.

Quare perperam fabnciu/ aflerit , Immutatrieem fa-
cultatem , virtutibus elementorum , calido nempe , frigi-
do , li umido , & ficco (tanquam inftrumentis ,) operari :
formatricem veru fine his, ac diviniore quodam modo
agere ; quafi fcil . cogitatione , eleftionc , ac providenti!
penfum fuum abfolverct. Rem enim fi penitius intro-
hiexiflet , vidiffet , tam formatricem , quam alterat; iccn»
iacultatcm .calido , frigido, liumido, & ficco, ( tanquam
inftrumentis) uti: ncc minus divini numinis , atque arti-
ficii , in nutritione & immutatione deprehendiflet . quam
in ipGus fbrmatncu operationibus. Quippe Natura
omnes iftas facultates in finem aliquem iiulituit ; & ubi-
que cum providentia tk intclleftu operatur. Quicquii
eft in femine plantarum, quod ipfum fcecundum reddit,
& plaft icam vim in eo exercet ; quodque in ovo peritifli-
mi opificis vicem gerit; pulli partes producit, & fabricat ;
calefaciendo , refrigerando , humeftamjp , ficcando ,
concoquendo, condenfaudo, indurando, emolliendo,
colliquando , fimul fingit , Sa auget ; figura , fitu , confli-
turione , temperie, numero , atque ordine diftinguit;
eadem iftuc providenti! .eleftionc, & intelligeutii (non
minus immutando , quam nutriendo , augendo , & fot-
mando) omnia difponit , &exequitur. ^ ^

Facultates. inquam, coftrix,& immutatrix; nutrix,
& auftrix ; (quas Fabrichn , calido ,£rigido , humido , &
liccoduntax.it, fine ulla cognitione agere voluit) non
minore artcficio, nec minus in deftinatum finem operan-
tur ; qujm formatrix facultas ; quam ille fatura aUio-
mt, njnfque cujy/iibet partu Gf organi , cognitionem tS
providentiam habere aderit. Quemadmodum ars medi-
ca , pifloria , & coquinaria (qux calidis , frigidis, humi-
dis , & ficcis ; fimilibufquc naturalibus inftrumeuUs utun-
tur) non uiuus rationis ulumpoftulant; quini arte^me-

cbar

*3*

De Ovo et Pullo.

dianici , qui ve! manibus laborant , (at fabrilis , ftatua-
ria , Se figularis) vel inflrumentis aliis artificialibus ope-
rantur. Quinctum, ut in mundo majore , Jovit omnis
flnu nobis dicuntur t ita pariter in pulli corpufculo , fin-
gulifque ejus a&iombus « operationibus > digitus Dei ,
fi ve Natura; numen cluccfcit.

Quamobrem, fi ex operit iemtn i fas cftde faeultiti-
tui judicium ferre ; uegrtatrvn operationes potius viden-
tur arte, ele&ionc, «providentia inflitui; quam ani-
me rationalis; menti fvea&iores : idque etiam in homi-
ne perfecliflimo ; cujus fcicnti-T atque intdlcdus funalia
perfeftio, in eo potiilimum («/ Jpollinu judicio) confi-

ftit , Ut nofilt fi iffitm.

Superiot itaque, ut diximus , & divinior opifex (quim
eft homo) videtur hominem fabricare , & confervare : &
nobilior aniiex (quam gallus) pullum ex ovo produce-
re. Nempe , agnofcimus Deum , creatorem liimmum
atque omnipotentem , incunftorum animalmm fabrica
ubique prauenteqKflc ; & in operibus fuis quali digito
monftrari; cujus™n procreatione pulli infiiumentafint
gallus Si gallina. Confiat quippe , in generatione pulli
exovo, omnia lingulari providcntii.Tapieiitia divina ,
artificioque admirabili , & incomprehenfioili , exftrufta
acefFormataefle. Nec cuiquam fani hae attributa con-
veniunt , niti omnipotenti rerum principio ; quocunquc
ricinum nomine id ipfum appellare libuerit : five, mentem
illinam, Cum ^Injtorelr; five cum Platone an.mam mun-
di , aut cum aliis, naturam naturantem . vel , cum Ethni-
cis, S MI ternum , aut Jovem ; vel potilis (ut nos decet)
Creatorem, ac Patrem omnium qua: in cceiis& terris ; a
quo animalia, corumque origines dependent ; cujuique
notu, five effato; fiunt & generantur omnia.

Porro (ut monui) lunc adhonum five facultatum ani-
mi diftributionera (quam htnanr generationis par-
tium ordini primifit) uti haud reBam , iti neque utilem
aut negotio huic noftro convenientem arbitror. Neque
enim ex aftionum aut facultatum notitia, ad operum
earum cognitionem devenimus : fcd vice versa potius ,
ab operibus , ad facultatum fcientiam afrendimus ; opera
enim notiora nobis funt , quim facultates . ur.de pro-
veniunt: & partes (quas jam faftas cernimus) ingene-
rationc facilius innotdeunt, quim adfior.es, i quibus
oriuntur.

Nec ctmmoie etiam, in particulari pulli ex ovo ge-
neratione, ea penfitanda aut determinanda veniunt ; qui
univerfalem cundforum animalium generationis obler-
vationem pofiulant. De hac re autem pofiea plufculum
dicetur. •

Interea vero , ut ad partium generationis ordinem ac-
cedamus, fiepertft (ait Fatricim) contemplemur, W ptr-
peuJjmiee , quo orJene ,boeeft, quet preit , qnnve pojUnue
partte d organa tu ovo gignantur. de.

Verum , h*c aliter longi fe habere, experientia do-
cet; qua confiat» oflapotnls ultimo tandem fieri. Quip-
pe artuum ofla, calvaria, & dentes, non pribs nafcun-
tur , quam cerebrum , & muffculi , aliique partes canx>-
fie : fed poft nativitatem , tenellis , Se perfeais aliis fbeti-
bus , cartilagines duntaxat, ant membrani funt ; qua:
pofiea. temporis tradQ . in ofla evadunt : uti ex infan-
tium calvaria apparet , & embryonum collis, ac jundhi-
ris-

fcc licit verum cfler , primum corporis rudimentum ,

indar carinat recurvi , cerni ; mollis tamen , mneofa , 8t
glutinofa fubfiantta eft: nulloque modo offis naturam ,
confiiturionem , aut officium refert. Quemadmodum &
globuli indi penduli (capitis partibusdeftmati) nihil in
fc habent {olidi ; fed imt duntaxat veliculi aqua limpi-
da pleni , qui pofiea in cerebrum , cerebellum , & ocu-
los efformantur ; tandemque calvariam induant : poft-
quamfcil.rofirum, atque ungues» fofiditatem ac duri-
tiem aequi liverint

Quare fupina , & iniqua eft haec Fatnen contem-
platio j dum non penfitat , quid i natura in generationis
ordine fa&pm Iit ; fcd potius, quid, ad mentem ipfius,
ii natura neri debuerit : allata ad eam rem ab idificio ar-
tefiaAo fimilitudine. Quafiverb natura artem imitetur,
& non potnis ars naturam. Cujus rei memor , ipfemet
pofiea ait : Sateue flectit eluere , artem ai tpfa natura ii -
Jieifi ,d ipjamfleijje imitatam : quoniam, uti itat uti-
que Calenus , natura (3 antiquior , C 3 m operet u e fui emi.
git fapiene , quim are.

It quanquam ofla totius corporis fundamenta funt,
fine quibus nec (lare , nec moveri ipfurn poflic ; lufticit ta-
men , li fimul aim iispartibus exftent , qui ipfis innitun-
tur. Ulijenim (qui ftabilienda funt) nondum exiftenti-
bus , fruftra parantur fiabilimina. Natura autem niliil
agit temeti ; nec partes conftiruit. antequam carum ufus
ullus iit. Sed animalia omnia partes fuas obtinent ; fimul
ac earum a&ioncs , & ufus requiruntur. Idebque pri-
mum hoc Fatricei fundamentum , obfervationibus ipfius
in ovo , & Galene fimilitudine innixum , plani everti-
tur.

Videtur propiiB ad veritatem coIlimifTe, ubi aTt : *A1-
ternm fundamentum partium prine tS paft en ut generan-
Jarum , fumitur a natura , toc rfi , at anema ; a qua ani-
mali/ corpue regitur , aeguternatur. 0 1e.

Hic vero longi aberrantab ordine illo , quem inovo
confpicimus. Neque enim verum eft , /eeur una eum
corie gigni. Nec valet phfma . quod allinit : latita jecur
quia non palpitat. Nam & "oculi, Si venac.ua, «ca-
rina, ab initio cernantur , licet non palpkent.jjgiiidni
igitur jecur quoque, & pulmones (fi tunc temporis ad-
fuit,) citra palpitationem confpiciantur Quinetiam ip-
femetin figura quarti dici pundhim exiguum in medio
depfnxit; cujuuamen palpitationem nullam indicavit}
nec pro corde quidem agnovit, fcd copioris rudimen-
tum efle credidit. Quamobrem ex conicrfurafbliim, fle
priconcepta opinione ale lecoris principatu loq nurus eft:
quemadmodum & alii ( ^d/irovan^u ' fcil. & Parifanur)
qui cum forti in bina pundta incidiflenr, nec urrunqi*
iimul pulfare cernerent ; alterum eorum pro corde, al-
terum pro jecore habuerunt. Quaii verh jecur pulfet un-
quam ! nam bina ifta puncla, veliculi pulfantes funt;
ubique invicem alternis corrtfiaffionibus refpondent : vo-
luti in tifiona indicavimus.

Quare fallitur Fatricnu , aut fallit ; dum aTt , in primi
flatem puh generatione , jecur , cor , venae , arteriat , pul-
monei , l? omnia memtra in infimo ventre contenti genera-
rja^tem cannam , hocrji , capulfum oeulir , ac tot a 'fima ,
thorace confirmari. Nam di, veree , & artei ii , al>-
quandiuante carriam, perfoSi difimguuntur ; & cari-
na, ante oculos ; oculique, roftrum, & latera, ante mem-
bra in imo ventre contenta : ventriculus quoque , & in-
tcftina , prius , quam jecor » aut pulmones difceiuuntur ;

aliaque

V O E T

Pullo.

aliaque fimiliter ia generatione > ordine eveniant ; de
quibus mox dicemus

Fallitur etiam, cum vegetalem anima: partem, & tem-
pore , & natura , priorem fenliriva ac motivi (latuit
Quod enim naturi prius eft, id fere in generationis or-
dine pofleriusexiftit. Tempore quidem , vegetati va ani-
ma prior eft: quippe fine illa, fenGtiva anima efle non
poteft. Nequit enim a&u exillere , line organis : cum fit
aBus corporis organici : fenGtiva autem , & motiva orga-
na, vegerativ* opera furit: cftque anima fenGtiva (an-
tequam a&uexiftit,) tanqaam rnrwa/in titrsgono. Na-
tura veri , quod principale & nobiliilimum eft, id prima-
rii! intendit : ideoque vegetativa potentia , natura: ordi-
ae puller ior eft ; utpote fenfitivae ac motiv* facultati-
bus fubfcrviens.

De erdine partium in generat Une , ex fententii
Arillotclis.

QUx ad generationis ordinem fpe&are videntur , ex
Anflotolt q iidem hxc funt: Cum conceptat injhtu-
tuseji , Jacit Jtmileiie, qua feruntur. Principium enim
pnmumjemina quoque intra fe continent : qu J potentia
primo contentum , ubifecrctum mox tfl .germen mittit , fj
raJi.em , qua alimentum affumitur : incrementum enim
defideratur. Sic m conceptu quodammodo , cumpsrtercor-
porir omnei potentia infnt , principium maxime promptum
bab i tur.

Principium hoc in ovo (plantaram gei mini analogon)
maculant, five cicatriculam cum Fahicio nominavimus;
eamque efle particulam principalem diximus, utpote in
qua partes reliquae omnes potentia infuit, & unde po-
ttea tua qa£que ordine oriantur. In illa reinpc contine-
tur, id(quicquid demum fuerit) quod ovum fircundum
teddit: ibique facultatis formati icis operatio, &caloris
vegetatis eneAus pr im im cernitur.

Maciilaiftxc{utdiximu$) ftatimab incubatione dila-
tatur, & incuculosdifpertitur; in quorum centro pun-
Aum exiguum album (indar cicatricula, in pupilla ocu-
li,) refeexerit; ubi mox punAum rubrum pulfanscey-
nitur , cum venarum fargniferarum capillamentis : idque
illicb, quamprimum eoliquamentum a nobis diAum , ex
ea condituram fuerit.

Uuamobrcm ( addit ^/tri/lolcr ) cur primum aSu fecer-
uitur ,■ quoj non moJo JenJuita fieri confiat . verum etiam
ratione. Cum enim quod gignitur , d. ambobus abundum
jam ejl ; fc ipjum gerere , gubernare , CJ dijpenjare debet ;
perinde quaji fihus a patre emancipatur , jeorjkm que col-
locatur.

Quibus clard patet , uAnftotehm . in animalium gene-
ratione , ordinent querdamftatuifle, & principium , cor
nempe , quod (inftar filii emancipati) fit pais animalis
primogenita , & animata , in ipfo contenta , & perma-
nens, unde non folum ordo membrorum deferibatur,
fed animal ipfum confervetur > St dependeat ; vi&umque
ac vitam continui accipiat ; indeque , quicquid perfi-
ciendo animali eft neccflanum , derivetur.

Num cor autem fit hxc pars primogenita, necne, fu-
perius a nobis determinatum eft. Nimirum , fi AnfoteUr
diAum de illa parte intelligatur , qu* (in difle&iombus
animalium ) prx exteris , fenfu conflare percipitur ; (fcil.
de punAo faliente , una cuui venulis fanguinc referu» : )

*33

nos eius libenter amplexamur fententiam. Credimuse-
nimUnguinemunacumvafis, & organis, venis nempe
umbilicalibus , (quibus, ceu radicibus , alimentum attr*.
hitur.Jfic vdicufispulfamihus, (quibusad vitam , & in-
crementum partium diflnbuitur ; ) ante alia omnia coa-
ftltuj. (Quippc(ut uArift. ait) eadem materia ejl ^ ex qua
augetur a.iquij , & ex qua conflit uit ne primum.

Explicat porr6 , quxnam partes prx aliisgcnerentur:
idque, ratione a fecundo Fabricii fundamento non alieni.
/J, inquit ,cujui caufia, Of quod ejui taufsS ,di£. erunt :
ISalterumgeneratioue, alterum effentii priurejt. Nem-
pe, finis prior eft naturi &eflenni, quam id quod tinia
gratia eft ; quod autem finis gratia fit , generatione priua
iit oportet. Eoque argumento Fabricm / reA4 infert,
1 artes illas omnes priCts generari , qua; vegetativa anima:
inferviunt, quam qua; Jenftiva t quoniam illa huic fub-
ordinataeft.

Poflea , differentiam eorum ,'qux alicujus gratii fieri
dicuntur, fubjungic ; Quxdam fcil. i natura finis gratii
inftitura efle, quia ea finis coi -loquitur : quxdam vero,
quia inllru menta funt , quibus finis utitur. Illa , genitalis
appellat; hacc autem, injlrumentalia. Fmir enim , in-
quit .qui undam pofieriir , quirundam prior iis , qua; eo-
rum cauda: funt. Nam & generans ipfum , &id, quoad
generatio cm utitur, pnfis exillant oportet , qtuniid,
quod ex iis generatur. Ideoque pai tes , vegetativa- ani-
ma’ mfervientes, priores funt partibus (er fu i ac motui
muiiftris. Partes autem mutui & fenfibus dicat* , fenfi-
tiva& moti.a facultatibus pofleriores funt, utpote in-
flrunientales , quibus facultas fcnfitiva& motiva utitur
Quippe ex natura- lege eft, ut nulla: partes aut inftru-
menta conftitu.intur , priufquam eorum fit aliquis ufus ;
& facultas prxfens adiit, qu* iis utatur. Iti nec oculus,
nec motiva organa exftruuntur ; nili fabricato prius ce-
rebro aut facultate prxexiftcntc , qu* videat , aut mo-
veat

Similiter, quoniam vcficulx pulfantes (tanquam in-
ftrumenta) fanguinis motui miniftrant ; limulque tota
cordis conflitutio & fabrica (quemadmodum in libello
de mora fanguinis diximus) inftrumentilis eft; fcil. ut
(anguis per omnia corporis loca in gyrum perpetuum
agatur ;) videtur fanguis , tum generatione , tum r arari
A edentia, corde prius exiftere. Hoc enim illeutirar,
ceu inflrumeisto ; idemque infuper genuit, & per arte-
riam coronalem etiam num nutrit , illique calorem , fpiri-
tum, ac vitam elargitur.

De erdine partium in generatione , ut ex
obfcrvattontbus conflat.

UT tandem fententiam noflram , dc partium ordine
proponamus , ficut cum ex variis nollris oblbrvatio-
nibus collegimus ; vifum eft , totum generationis ne-
gotium (idque in omnibus animalibus) in duas fabricas
difpefcere.

Quarum prima eft ovi ; conceptus nempe & feminis,
vel ejus , quicquid fit, quod ( in f ponte nafctntibus ) femi-
ni proportione rcfpondet ; five calidi nativi cafeflis in
humido primogenio , cum Femclio ; five, cum uArijlotele,
vitali t caloni in tumore comprthemf , nomine veniat. Cotx-
ceptusenim (ut diximus) in viviparis , analogus eft femi-
ni St jrodui plantarum , quemadmodum ii ovum , in
Cg «vi-

*3+

De Ovo et

P u

L L O.

oviparis ; in fponte nafcentibns , vermis ,- vel bulla aliqua
conclufx Imnnditatis calore vitali prargnantis. Quibus
omnibus idem ineft , unde veri femina dicantur : nempe ,
ex quo , St i quo (t. inquam materia , opifice, & organo
prius exiflentc ) omne animal primb fit , St nafcitur.

Altera ver 5 fabica refectus ex femine, feu conceptu
geniti. Quippe ; materia, & caufla movens atque effi-
ciens, indrumentaque operationi neceflaria, prius fint
oportet, quam operis quicquam inclioatumfiierit.

Ovi fabneam lampridem vidimus : iila autem fcctiis,
(quatenus ex difle&ionibus obfervare bcuit' inanima-
libus prifcrtim perfcdio.-ibuj & fanguiniis , qnatuor
potili imum gradibus, five proccffibus perficitur : quos,
pro vario generationis tempoie, in totidem ordinesre-
digemus ; idemque, quod in ovo cor.fpidtur. in omni pa-
riter conceptu atque femir.e ineffedetnonfl rabimus-

Primus proceffus , efl panis primogenita: , St genita-
lis ; fanguinis icilicetcum fuis conceptaculis , live mavis,
cordis cum fuis venis

Atque hic pars , duabus pnteipui cauflis , primo gi-
gnitur; tum quia eft pars principalis . quicarteris omni-
bus, ceu inftrumeuiis , utitur, cujufque gratia reliqui
panes fafti videntur ; tum etiam , quia eft pars prar-
cipua genitalis , citerarum origo , & autor. Pars, in-
quam , in qua tum principium unde motus , tum finis iit ;
idem , puter, (3 rex.

In hujus primi partis generatione (qui quarto die in
ovo perficitur) quanquam ordinem aliquem obfervare
non potui,- quod omnes ejus paniculi ((anguis neinpc,
ven.t , fScveficula pultans) fimul appareant; crediderim
tamen (ut dixi) fanguinem prius iuefie, quam pu'lum,
Sc eundem propter ea , cx naturi lege , priorem ede fuis
conceptaculis , venis fdlicct. Corms enim fubflai tia &
fabrica, (nempeconus, cum ventriculis, & articulis)
ut diu polle» cum vifceribus aliis generatur ; ita quoque
in eorundem clafle tertia fcilicet) recenlcr i debet.

In hac conii ru&ior>e , veni prius , quam anerii , funt
COnfpicui: faltem. quantum nobis omervarc licuit.

Proceffus fecundus , qui pofl quartum diem incipit , eft
primi cuiufdam concrementi , quod ego vermiculum , feu
galbam dixerim , ( vitam enim , & motum galba obfcu-
inm proefefert:) klque, prout in mucofam fubflantiam
•oalcfcit , induas panes dividitur ; quarum major & fu-
perior , conglobata , atque in tresvciiculasdiilin&acon-
fpicitur. cerebri nempe, cerebelli, & alterutrius oculi:
minor autem (carinam referens) veni cavi fuperoritur,
& fecundum illius dudum protenditur.

In capitis fabrica , oculi primum difcernuntnr : mox
apex albus, pro roflro, eminet; & , circumficcefccnte
•ligme membrana obducitur.

Reliqui quoqu i corporis adumbratio eodem tempo-
re fuccedit. Primo fuper carinam : qnafi navis latera af-
fargere videntur ; fimilari quidem ab initio confidentia,
potrea ver6 linei albiflimi collarum duftum indicant.
Deinde , membra motoria , pedes fcjl. & ali exoriuntur :
tandemque , carina , atque artus ei adnafeentes , in muf-
culos , ofla , St articulos difiinguuntur.

Duo illa capitis , corponfque rudimenta , fimul appa-
rent & difiinguuntur ,- at vero poflea , cum crefcunt , &
perficiuntur, corpus citius multo augetur, & eftbrmatur >
quam caput,- adeo ut hoc, quod ab initio totum reli-
quum corpus magnitudine fuper abat , eodem jam lon-

gi minus fit. Idemque pariter in feetu humano ufu venit.

Similis quoque difparitas contingit inter corpus & ar-
tu?. Nam in fretu humano, (ab eo tempore, quo em-
bryo longitudinem unguis digiti auriculam non excedit ;
donec adi rane, aut muris magnitudinem au&us fuerit)
brachia breviora funt quam ut extrema digitorum fuper
pedus extenta, fefc invicem attingere poffint: tt mino-
ra crura quam ut reflexa fuper abdomen , ad umbilicum
ufquc perveniant.

Qmnetiam in recens-natis , proportio corporis ad ar-
tus , tantifper major eft , donec (lare& incedere valeant.
Ideuquc infantes primum pomilionet funt , & inflar qua-
drupedum repunt , cun&ifque artubus innixi , grefiiira
quafi tentant ,- incedere autem nequeunt, donec tibia-
rum crurumque prolixitas reliqui corporis longitudinem
exceflerit. Atque hinc fir.ut, cum primum ingredi nitun-
tur, prono corpore (tanquam animal quadrupes) gra-
diantur; & vix, quantum gallus gallinaceus, fcfc erige-
re pollint.

Ideoque inter homines adultos quoque contingit, ut
longuriodes. (quibus crura, & pnfertim femora longio-
ra funt) facilius ac diutius , quam quadrati & trofluli , (la-
re, ambulare, cunerc, aut taltare queant.

In preccffu hoc fecundo , plurimi tbrmatricis facul ta-
tisadfiones , ordine invicem fubfequenres, obfervantnr
(quemadmodum in automatis, five‘ultroncis machinis
cernimus ; ubi rota rotam movet fequentem ; omnefque
partes ex eadem mucosa St fimilari materia oriantur.
Non quidem , ut nonnulli Phftci exponunt , cum di eunt ,
ftmilt ferri ad fimsle : rerum dicendum. partes moveri , non
mutantes locum . fed manentes, EJ alterafccntes mollitie ,
duritie, eoiore , Cf relsqui i partium fimilanum differentiis ;
faBa/amaBu , qua ante erant potenti*. Nempe anas,
fpina, reliquumque corpus augentur fimul & forman-
tur ; delineantur una , & colorantur : membrorum item
ofla, carnes, nervi, & cartilaginei, qui finguli in ortu

Srimo fimilares erant , & uniufmodi ; in progreffu pt>-
ea difl ingunnmr.jun&aqiie inter fe organa conflit uunt,
ex quibus, continuatione mutui , corpus integrum fa-
bricatur. Ita in capite, circuncrefcentc membrani ex
aqua limpidiflima , cerebrum concinnatur, atque oculi
expoliuntur.

Natura nempe ex eodem illo nutrimento (nona rtrm ,
ut multi volunt , exdivetfo, & cuique particuli fuo fi-
mili) partes omnes alit, augetque, exquo conflituitab
initio. Scilicet, dum eandem raucaginem , five galbam
auget ; inflar fguli .materiam dividit primi i mox trun-
co . capiti, atque artubus , fuas cuique partes defignat:
more ptBens , prius delineat , deinde colores allinit : St ,
tanquam naupegus , carinam primum pro fundamento
liibflituit; poflea collas, & flernum (ceute&um)fuper-
llruit, atque . ut ille navim ; ita natura , corporis truncum
fabricat, & artus appendit. In eoque opere, partes omnes
fimilares (puta ofla .cartil.tgines , membrana» , carnem ,
nervos &c.) ex eodem primitivo glutine, fivemucagine
orditur. Initio enim, craffie fibri effbrmantur,- eadem-
quemoxnervofi, poflea cartilaginei , St fpinofired-
cluntur; ac tardem in offa indurantur, & concrefeunt.
Similiter, mernhi ana crailior cerebrum invefliens , pri-
mum caititaginota, deinde oflea evadit; dum tenuis, is
tunicim, atque cutem craffefcit. Eodemque ordine, ca-
ro, fxr.Ci.us, ex molli mucaginc, inmulculos, te:rf-

nes.

De Ovo e

■«; ac llgamwita exeoqmirtur : cerebrum ,& cerebel-
lum , ex iimpidiffma aqua in coagulum callofum denfan-
turi quippe cerebrum infantium (priufquam fincipitis of-
fa firmantur) molle, ac diffluens apparet; nec magis eo-
fcxrct, qiliinlfidis coagulum.

Tertiu/ prece/fur eft vifccrum : quorum generatio ,
poft corporis deli ncationem (nempe circa fextura , aut
feptimum diem) in pullo difcernrtur ; eodemque feri
tempore omnia apparent; fcil. jecur, pulmones, renes,
cordis conus & ventriculi, limulqucinteftina. Oriuntur
autem initio i venis , iifquc adnafeuntu^ (quemadmo-
dum fungi arborum corticibus;) primumque, ut dixi,
apparei talba, exfanguia, & muedaginofa ; donec mu-
neri publico accinguntur. Intcftina , cum ventriculo ,
primum, ceu filamenta alba &tortuofa, per longitudi-
nem alvi poi reda repedantur ; & una cum iis os fabre
fadum cernitur ; a quo ad anum ufque continuo dudu,
fummaimis copulantur. Genitalia quoque, circa idem
tempus apparent.

Ha&cmu autem vifccra omnia & intedina , intra cor-

rjris cavum non reconduntur, fed foris pendula , & qua-
venulis attexta, prominent: imi vero & cor iplum.
Truncus enim corporis etiammim inflar fcaphx, velae-
dificu fme tedo , confpicitur : quippe necdum paiti-
bus anterioribus , (pedore nempe , & abdomine) occlu-
ditur.

Quamprimum veri flerrum apponitur , cor in pedus ,
ceu x-dilicium a fe cxiirndum (inique prxparatum, in-
greditur ; in coque abfeonditur ; & tanquatn lar familia-
ris ambientis jam domis patrocinium fufcipit; eandem
que , cum famulantibus (ibi pulmonibus , inhabitat. Je-
cur poflea, & ventriculus, intra hypochondria recon-
duntur : tar.dcmque iuteflina alvus ampleditur. l’ro-
pterea in ovo gallinaceo, poik incubationis diem deci-
mum, non amplius (citra difledionem) cor pulfans cer-
nitur.

Sub hxc tempora rofti iapex,& ungues a’biflimi emer-
gunt , fimulque , in ventriculi cavitate . materia chylofa ,
In intef: inis, excrementum quoddam, confpicitur ; & he-
pati jam inchoato rei viride adneditur. Quibus clari pa-
tet, aliam aliquam co’ codi nem , alimcntiquc praepara-
tionem (quarum lute funt excrementa) & nutritionem
fieri, quim per venarum umbilicalium ptopagines; fu-
bi r que merito dubitatio, quom xlo bilis ^ iccundx codio-
nis excrementum) rcoiis opera .i reliquis humoribus (e-
cemi queat ; cum iplumet eodem tempore uni cura je-
core niteatur.

De telini Ovi Mtilitaribnt.

E Narratis jam mularioribus iis, & proceflibu» , qui in
ovo gallinaceo ad fatus puxltidionem requiruntur ;
Fshrietui ad totius ovi partiumque ejus utilitate» progre-
ditur : nec fotum o\i gallinacei, led & reliquorum o-
mnitim. Qaerirque ui t , cur qu.niam ova hererogenea
finr, & ex Oiveri.j partibus compolita ; alia verd homo-
gene i . & fundari» ? qualia funt ova infidorum , eorum-
que quare rotoovo oriuntur ( nempe per net amor fbcf.n)
non au-em e* pai te ejus gignuntur , ut prior?.

M ilii autem de ovis omi.ibus generarim agere, non
eft animus; (quod norxli.ri eorrm hifloriam ex pofuerim)
fcd ovorum gallinaceorum duntaxat , eorundemque par-

•

t Pullo. 335

tium utilitatis propanam. Qu* omnes eh fpedare de-
bent, qno totius ovi adio; quam pulli generationem , &
au gmentauonem eflc Fahncnu vere innuit.

Arqus interea (qua: totum ovum fpedant) figuram ,
quantitatem , 1 1 numerum ovorum recenfuit. figuram
ovi rotundam ait , ut in minime J pai i e tela pulli meter con-
tineatur ; propter quam caufiam Deu/ rotundum munium
fteit , ut omnia compleScrctur : atque et eandem eaufam ,
hac ( teftt Galano) natura femper exftivt amieij/imt Vra-
terea , cum non haheat anguium externi/ injurii/ cxpnji .
tum , ideo tutijfima eft , ad eju fidem cxcluftoncm opporttt-
mjjitna. Cauda itaque alltgnandum erat . cur gallinarum
ova non fint fphxrica, (proinde atque pflcium , ver-
mium ,& ranarum) led oblonga , & acuminata. Quid fit
nempe , quod in his figura,- penedionem impediat. Figu-
ra mihi quidem videtur nullius ede ad pulli generatio-
nem edicacix , fed talem accider.taliter contingere ; co-
que magis , quod tam varia formarum diferimina , etiam
in ovis gallinaceis fpedentur. Variant fdlicet pro uteri
figura, i quo (ceu proplafmate, ut diximus) formam
mutuantur.

i/driflotelc/ quidem a'(t , eoa oblonga , fkmina/ , rotun-
dior a autem mare/ producere. F.go ver5 fuper hac re ni-
hil adhuc explorari habeo. Quin Flimm contrarium aF-
(erit; Feminam, inquit, r/u»r , qua rotundiora gignun-
tur, reliqua marem. Profcdi) li certi aliquid innacre
coringeret , quxdam gallinx femper mares gignerent ,
alix feminas : fiquidem quorunuam ova omnia unius
fbrmx funt ; nempe , vel rotunda, vel fafiigio acuminata.
Et oblonga potiis mares producerent, nam illa perfe-
diora , niagifqu; concoda habentur ; eademque propte-
rea gratiora putavit Herat. Flaccui.

Rationes pro ovorum figuris & Fabricio allatas , qu&d
invaltdx fint , lubens prxtereo.

Magnitudinem ovi quod attinet ; ea amplitudini foe-
tus ex eo generandi conducere videtur, quippe magna-
rum gallinarum grandia ova cernimus , Crocedi.'*/ ta-
men parit ova , quanta anjere/ : nec aliad animal rx mi-
neri origine in maiorem errjcit magnitudinem. Verifimilc
«item, ovi amplitudinem , & liquorum ineo c- piam,
nonnihil ad ftrcanditatem.facei e, quoniam perpufilla ova
( eentenina didaj omnia infoecurda cernimus.

Ovotum numerui eandem utilitatem prxfiat , quam
conceptuum copia in viviparis folct. Quipjic lioc pado
fpeciei confulitur perenmrati. Natura enim iis feri ani-
malibus numerofos ftrtus largitur , qnx virj^usamraifve
imbecillia, ab aliorum injuriis aq»ri fe tinttur : adeo-
que vita- brevitatem, copiosa prole comper.fat. 1 nbuit
hoc avium 'generi natura , inquit Plir ms , ut firrun Jieret
effont fugace/ earum quam farte/. Cimi enim generatio
quxlibet perpetuitatis gratia A natura inftituatur , fre-
quens iis contirgit, quxbreviorisxvi fiint, & externis
injuriis obnoxia , ni fpeciei deficeret , Idedqne aves ,
qux robore pollent , & cx rapto vis unr, adeoqur diutur-
niore ac fecuriore vita fiuuntur, raro plus qulm bina
ova edunt. Colunibx quidem , turtures, 8c palurrtbe»,
bina duntaxat ova fimu! incubant , fed numCiidefedum
fferjlientlcompenfai.t; i>cies enim quotannis pariutit.
Multiim itaque generant , licit non multa.

Gg s tl

*3 6 '

Dc vitelli Cr alhuminum utilitatibus

OVum, inquit Fobruiur , proprii ditium , ex multi r
f unitur componitur ; quia eft organum generantis , W
Galenus paj/im quodhbet organum ex multu partitur con-
fixio prodidit. Qua: ratio dubitandi anfam prxbet , an
non cuilibet ovo competat. Et profcdo quoti libet ovum
viJetur ex partibus divertis conditui ; etiam infedorum ,
dpifcium: quippe, membranis, involucris, ac muni-
mentis condant ; & materia contenta , conibtutione dif-
fim liari haud nrorfus defiituitur.

Idem porro veri quidem (latuit , cum Caleno , fartor
xlixr iri no , pracipuum mfirumentum xtitcuir ejje ; ahar
poni t unquam , fine quibur atiio fieri non potefi ; ahar , ut
melius atiio fiat ; alias denique , ad horum ominum tutelam
15 confervationem comparatas ejjie. Sed fallitur, cum ait,
Si do prima atiiene loquamur , qua efi pulli generatio ,
pracipua caufa efi femen 15 ehalaza , ha dua fiunt Pra-
cipua pulli generationir caufa : quarum femen, efficient
caufa confiituitur ; chalazx autem tantummodo materia
efi. Quippe ex fententia ^tinfiotehi, neccflc eft fatea-
tur intra ovum efle , quod generat. Semen autem galli
ovoinefle, necat. Nec minus hallucinatur circa mate-
riam , ex qua , (eminis opificio , pullus corporetur. Nam
neque ex ambabus chalazis, nec alterutri earum , pullus
fit , ut in tifiona confiitit. Nec generatio pulli fit per me-
tamorphofim , five delineationem & div itionem chalazx ;
fed per epigenefin , queinadmonum explicuimus. Neque
chalaxa principaliter a femine ftecundatur, (cd potius
cicatricula, five ei/iam/w/ a nobis didus; ex quoaudo
fit eolhquamcnturn ,- deinde iniflo, & ex ifto (anguis,
vena- & vcficulx pulfantes , tandemque corpus integrum
confiituitur. Quinetiam (ipfomet fatente) femen galli ,
uterum gallina: ni ingreditur quidem; & tamen <#va non
modo jam foda, fed Sc pofimodum formanda pariter foe-
cundat.

Ad fecundam ovi adionem (qua: efi pulli nutritio &
augmentum) albumen , & vitellum rerulir. Vitelli veri
inquit, 15 xlbuminit quantitas confiituta e/i, ut mel^t
illa atiio fiat , (5 ad pulli ahfolutioneiu, 15 ju/ium incremen-
tum fiufficiat. 0*i cortex , 15 membrana , ad totius ovi , fi.
mulquc atiioms tutelam pofita fiunt. Vena veri , 15 ar-
teria alimentum dcfercuttr , erunt tanquam fimo quthut
atiio , id efi, augmentum 15 nutritio firri non pofict. Incer-
tum autem, num intellexerit vala umbilicalia foetus, an
^enas & afVerias matris, , unde ovum augeatur. Pari ve-
ri ratione, uterus atque incubatio, ad lianc ultimam
claffem referenda erant.

Accedimus itaque ad ovi liquores , albumen nempe &
vitellum, hienim, prae exteris, foetis gratii infiituun-
tur , & in iis potillimum fecunda ovi adio fpedabilisefi
Ovagallinarambicolorafunt , & binis liquoribus con-
fiant , qui feorfum a Ic invicem membranis diflepiuntur ,•
ridemque quoniam duplici venarum umbilicalium pro-
pagine diftlnguuntur, (quarum una ad vitellum, altera
ad albumen abit) varia: quoque natura; c(Ie verifimile
•fi . x proinde usas etiam & utilitatis diverfic. Luteum
avorum, inquit Ariftoteles, atque alhumen contrariam na-
turam obtinent ; «e* fotum colore , fed etiam poteflate.
Luteum enim a frigore Jenfatur : albumen non deufiaiur ,
Jid magis liquefiat . Contra ab igne Jpifatur albumen ;

luteum non fipi fatur, jid molle permana , ni fi peruratur.
Etchxando, quam affanda , plue concrejnt , atque fuca-
tur. V itellus ab incubitu jam calefcens, redditur humi-
dior» fit enim tanquam ccrafufa, aut pinguedo lique-
fcens : unde etiam fpatium amplius acquirit. Paulatim
enim, ut fretus augetur, albumen abfumitur, & crafie-
fcit: vitellus auteui i contri , pcrfcdo jamftrtu, nihil
peni magnitudinis fuac amififle cernitur ; fed liquidior
lolirai & numidior confpicirur , cum foetus jara alvo tegi
incipit.

Diverti tatisfeitcm hujus caulTam w rlnjlotclcs hanc red-
dit : Cum avii intra fie perficere niqueat , cibum una parit
in ovo. Viviparis emm cibnr in aha corponr parte para-
tur , quod lae vocatur , videlicet »« mamrnu. It avibur
hoc idem tn ovo natura confiituit , Jid eoutra quam bcmi-
uer putant , 15 ^silcmaon Crotoniates ait , non enim alhu-
men ovi lac efi , fiedvitellur. Nam cum foetus viviparo-
rum , dum matri adhxret (ceu planta terra-) ab ute-
ro ejus primum alimentum trahat ; poft partura autem ,
extra uterum locatus i t mammis lac fugat , unde adolef-
cat,- pullus, utriufque alimenti analogon in ovo inve-
nit: quod nempe viviparoram uterus in parente fit; in
oviparis autem e contra , parens potihs in utero efle di-
cendusfit. Efi enim ovum tanquam uterus expofitus&
ablegatus , raammxque quafi vicarix in eodem reperi-
untur. Pullus, inquam, in ovo primum albumine nutri-
tur ; hoc vero abfumpto , vitello poftea ( tanquam latie )
ali tur. Ideoque propago umbilicalis, qua: albumen adit ,
confcdo eo , fatifcit Sc abrumpitur ante partum, nullum-
que tandem vefiigium fui relinquit , (cum in viviparorum
fetu umbilicus permaneat) led evancfcit , antequam
venter inferior abdomine clauditur. Propago autem al-
tera , qua: luteum petit uni cum iflo (circunclufo abdo-
mine) in ventrem reconditur , vidufque inde tenello fix-
tui depromitur : donec fcilicet , firmato roftro, cibum
furoere& frangere pofiit; vcntriculufque ingeftumcum
comminuere, ac digerere valeat. Quemadmodum vi-
viparorum foetus , lade ex ubere velatur, donec denti-
bus inftrudusfuerit , quibus cibaria mafiicando conterat.
Pullo enim (ut diximus) vitellus pro lade efi: ovumque
gallinaceum (quoniam & uteri , & uberi t vices fublt)
liquore bicolore, albumine nempe atque luteo donatur.

Et didorum quidem liquorum diforimina omnes fa-
tentur. Ego vero, ut pridem dixi, in ovo diverfa quo-
je albumina obfervavi , membrana intcrfepiente di-
inda, quonun exterius, aliud intra fecompleditor;
quemadmodum vitellus ab albumine continetur. Eadem-
quecriamdivei(xnaturxel]e monui; quoniam & loco ,
& ambiente membrani , ab invicem difiinguuntur , quafi
uiibus fimilitet diverfis inferviant. Ambo tamen nutritio-
rus gratia mAitutafunt: corumque exterius primi abfu-
mitur; utpotu in quod., venarum umbilicalium (albumi-
na adeuntium) propagines prius dilleminentur ; quam ia
cralltns alterum ; quemadmodum ea-denn albumina priis
adeunt , quam vitellum , quem ifixe comploduntur , Sc
unde pullus noviflime alitur.

Verim liacde re inferius plura: ubi modum expone-
mus , quo frrtus viviparorum in utero formentur , & au-
geantur; fimulquedemonftrabimus, eofdem omnes ex
ovo ortum ducere, duplicique nutrimento albugineo in
utero vcfci. Efi enim eorum alterum tenuius, & intra
ovum (five concepturo) reperitur , alterum vero per va(a

mu-

OVO ET PULL

umbilici!» 4 placent* uterique cotyledonibus, emulge- i
tur. Quod in dt&o conceptu continetur, colore , & con-
fidentia , albumen tenuius refert ; eil nempe lentum i li-
quidum , & pcllucidnm , pU neque ei fimilc , quod in ovo
eolliquamentum nominavimus, in quo foetus natat, &
quo demum ore pafeitur. Quod vero fretus , vaforum
umbilicalium ope, ab uteri placenta trahit, deniiused,
&mucofum, crairioriquc albumini perfunde. Unde li-
quido apparet , fof tmn in utero , non magis fanguine pa-
rentis ali, quam la&entem podea, aut pullum in ovo ;
fed nutriri materia albuginea, in placenta concoda , ovi-
que albori non ablimili.

Nec profcftd utilis minus, quAm admirabilis ed pro-
videntia; divina: contemplatio ; qua Natura , in gignen-
dis , augendifque fartibus (eorum quali ictaei , venbufoue
profpiciens) alimentum lingulis pullat idoneum : Ilis
nempe concodu faciliorem vi&um accommodans. Prout
enim robur , vimque cibos digerendi uberiorem foetus
acquirit ; itA pariter cralfius ei duriufque alimentum fug-
geritur. Idque etiam in diverfo animalium la&eobler-
vareed; editis enim nuper fretibus, lac matri tenuius ,
fecilioriique tranfmutarionis contingit ; temporis au-
tem proceflii , viribufque foetus jam audis , crailius in-
dic* , & cafeofum magis evadit. Idebque mulieres mol-
liores &delicatulz, qua: ipfx fertus tuos non ladant,
fed alienis uberibus nutriendos tradunt , male perfcdo
eorum faluti confulunt ; cum enim nutrices adfeitix ,
robudiore plerunque lint corpore , & habitu duriore
przditx, ladiqucvetudiore, &cafeofo magis, codu-
que proinde dithciliore , abundent . Iit fepe , ut infantes
salibus parcntibns ortu rui i , lac ejudnodi ( prxfertim den-
titionis tempore ) non ferant; fed cruditatibus, ladilve
corruptione, fcori, fiuorealvi, vomitu, intedinorum
torminibus, tufli, infultibus epilepticis, aliifque li mili-
bus malis infedentur.

Quod Fabricnu aderit , rationibulque quibufdam con-
firmare nititur, nempe materiam pulliex chalazis con-
ditui ; idnosfuprAin Hfiorid rejecimus, fimulque mani-
felium fecimus , fubdantiam pulli , primaque eius dami-
na efformari , integris adhuc , & Immutatis chalazis', lo-
•oqac et iam ab iis diverfo.

Nec verum cd , chalazae (j ira/ femen galli facundae
rtdJidiJJe autumat) vicem Jemtnttfubire , ut rx iit pullut
artitur. Neque cbalaza , colore , fuhjhntia , aut corpori t
proprietate, nt ille voluit, ita perfimilerfiunt aut fu-
ti t fiimihtudinem adeo referunt eu ovo coito , ut jure parta
omnn fftmeaticar appellatae indi procreari , cenfendum
fit. Seu [wtuixscolhquamentumi nobis di&um , live par-
tem albuminis tenuiorem, liqiucam & codam, feminis na-
turam referre, ejufoue vicem fubire oculis credendum ed.

Supina itaque cd illa venerandi Senis contemplatio

Cum umverfa animali e fiubjlantia exduobur eoponbue in-
ter fer aUt diverftr, quimmo contrariis , confli tuatur ; tSc.
Nequaquam enim concedimus , binos in ovo liquores re-

?:riri,ut diverds partium generibus nutr ier.dis infervlant.

uippe jampcidem diximus j Cor, pulmones , renes , lie-
nem, jecur , mufculos, ofla , ligamenta , carteralque cor-
poris univerii partes , albedinem ab initio induere, & ex
langues apparere.

Qu met iam ex pradida Fabricii fententiA liqueretur ,
Cor , pulmones , jecur , lienem &c. non ede partes fper-
auticas, five i femine oriundas; (quod ille tamen nullo

297

modo concederit) quoniam illa pod modum farguire no-
triuntur, & crefcunt : fiquidem ex eodem quaelibet re*,
tum nutritur, tum condat ; cum nutritio fit fubditutio
conii milis fubdantix, in locum deperdit*.

Nec minus illi refporfu arduum, quomodo (abfumpto
jam albumine in ovo) partes frigida: & alba* (nempe li-
gamenta, odit , cerebrum , 1'pinalis medulla &c.) ex vi-
tello porr6 nutriantur , & crefcant ? cum hic fit illis ali-
mentum non minus inidoneum , quam albumen partibus
calidis, rubris, & languineis.

Imo veru ex prxfata fententiA concludendum (oret,
partes calidas & (anguineas , podgenitas ede , five ultimo
enafei : carnem fcilicet , poft oda ; jecur , 1 lenem , & pul-
mones, poft ligamenta & intedina : frigidafque pulli
partes prius conflari , & adolefccre , interea dum albu-
men abfumitur,' calidas autempoflea gigni , cum vitellus
in earum nutrimentum cedit , & imminuitur : certumqce
edet , non omnes partes ex eodem candido liquore or-
wm ducere. Hxc tamen omnia , oculata experientia
falli redarguit.

Addo infuper hujus rei aliud argumentum : Fifcium
cartilagineorum (nempe rajae, paliinac.T, & caniculx)
ova bicolora funt , & vitellum fatis coloratum habent ;
cum tamen eorundem pifeium omnes partes (ipfa etiam
jecorum parenchymata) alba: , exfangues , & frigida: ap-
paream. ContrA autem vidi genus quoddam gallinaceum,
cujus flatura ampla , color pennarum nigricans, caro fan-
guine fatura, jecur rubicundius, eorum tamen ova (etiam
necanda) vitellos pallididimos habebant, nec plus hor-
dei maturi ftipula coloratos.

Verbis proximi fequentibus , videtur , qu* mod5
dixerat , retraclare , cum aTt : Unum autem admirari tum
in albumine oportet ; quod , cum nullum eorum fanguir fit ,
ita tamen natura Janguinia propinqua fmt , ut modici
omnino a fiangume difient , (5 parum abfit , quin uterque
liquor fauguir fit: quare exiguo labore, levique concoaio-
ut in fiongutuem vertuntur. Et ideo videre rjl venar &ar-
teriae in albumini tiS vitili membranae propagatae, per-
petuofiangumo refirtae : albumen auteen C5 vitellum in fins
natura nnjiflere , fied fiimulatque i vafiie utraque Jub-
ftantia exfiugitur , mfianguinem migrare j adeo eorum fiub-
flautia vicina fiangumi efi.

Cum itaque certum fic, fanguinem non minus in pro-
paginibus venarum per albumen fpariis reperiri , quAm
miis qua: vitellum adeunt; & utrunque liquorem fao-
gdtni ade6 vicinum ede , ut facili negotio in eundem
commigrent ; quis ( obfecro) dubitet, fanguinem, & pro-
inde partes quoque omnes fanguineas , albumine pariter , 1
ac vitello, nutriri & crefcere I

Ille vero mox parat fubterfugium. Quanquam autem ,
inquit, hac vera fiunt , exijlimare tamen oportet , hanefiub-
jlantiani , qua i vitello tfl albumine i venit exfiugitur , eo
medo cjfic fianguintm , quo ebylue in mefiaraicit venit ; in
quibue nil aliud confpieitur , quam fianguie ; eum tamen
ebylue umbram tantum fianguimt fiufictpent, perficiatur au-
tem in jecore: fiec fiubjlantia ab albo CJ luteo exfuBa , en
veutr fiatim fianguimt umbram contrahet & c. Edo : fub
hac umbra tamen latitans , non folvit dubinm , Cur
nempe languis , partefque fanguine* , ob rationes di-
das, non xqui ab albumine, atque i vitello nutrian-
tur.

Si equidem aOiruifTet , partes calidiores ex eo fargui-

Gg } «e

■2^8 De Ovo

re (vel alimento In fangulne contento , chyloque analo-
go) potitis enutriri , qui ex vitello , quemquiex albumi-
r.e attrahitur ; frigidalque contri , ex eo potiiu, quem ab
albumine vena: apportant, nuam £ vitello ; meprofe&o
hauri magnopere habuillet adverfar ium.

Unum in hac re eum mali habet ; quomodo ftil. fan-
guis in ovo efficiatur; Gve i quo opifice uterque liquor
in fanguinem mutetur , nondum exiffente jecore ? Non
potuit enim dicere, illum in ovo a materno fanguine pro-
ffuxiffe. Alt ver6 , Uicfanguirpoturinvenir, qnamm
jecore elrhsratur , tS coquitur-, CVS Jit tutem 0/ , cartila-
go,caro &c. m ijifie partitur , uh cxaBe , coquitur , CJ Ojji-
milttur. Nec quicquam pnterea addit : neque indicat ,
i quo coqoatur , elaboletur , fiatque fanguis pertoftus in
venulis tam albuminis quJm vitelli, nondum (utdixi)
exiffente jecore, aut corporisparticula aliqui, quarip-
fum vel coquat, velelaboret ttcumpriiudixeut , fri-
gidas ex albumine, calidas autem & fanguineasex vitel-
lo nutriri ,-difti iinmemor , hic plani contrai ium ftatuit :
eundem nempe fanguinem in os » cartilaginem , carnem ,
eseteraique partes evadeie.

Silentio autem prrEteriit diificoltatem maximam , &
Medicorum animos non leviter torquentem : nimirum ,
modo jecur fit origo & opifex larguinis; cum hic non
m in ovo reperiatur , antenatumallquodvilcus; fed
& ipfi Medici doceant, vifcerum omnium parenchyma-
ta, effe fanguinisduntaxat affufiones ? £ fine opus, au-
tor fui opificis? Sihepatispaicnchyma fit ex languine,
quomodo illud hujus cauda fuerit ?

Similis commatis funt, qu.e fcquuntur : Ejl , inquit,
C? aliuealhuminir ufur , quot vitello fuit Jigrrjotum ; ut
fcilicet in a-huminc fletur innatet , tS ita Jufientctur , ue
deorjum fuopte pondere vergrni , tJ unam pariem inclinet,
tf vtft trahuntur , rumpantur que \ ti quod prejiaudum ,
tcutcitae H puriter athummu confert tuuimfi m vitello
degeret fatur , facili deorfum in profimdum Jefccnderet ,
rum vitelli etiam ruptione. Jejuni admodum! Quid enim ,
obfecro, albuminis puritac luftcntando fcrtui confert t
aut quomodo tenuius albumen facilius eum lullinet,
quam vitellus crafliorSc terreftrior? vel unde, quxfo,
ni deorfum labatur , periculum eft ; dimovum incuba-
tum femper in latus decumbat > ut nec adlcenius pulli ,
nec defcenfus aliquis metuendus fit. Natare quidem non
folum pullum , fed & fertus omnes (dum formantur) cer-
tum dt; fit autem ifluc in colliquamiuto a nobis dido,
non in albumine, aut vitello: caulamquc ejus rei alibi
diximus.

Scribit e/4rifiotclee (inquit) tfcenJere vitellum ad ob-

tufiorcm ovi pariem ,cuin pulue concipitur , Hoc pr 'pleret

fit quit ex elalaza puilur corporatur , qua vitello adheret ,
unde vitellum , qui m me Jio eft . furfum aitolu oportet aJ
latiorem ovi partem i ut imih gignatur , uh cavute natu-
rali adefl aJ puti falutem perquam necejfana. At vero
chalaza magis albumini , quam vitello adneditur .

Kgo autem afeensus ejus caudam hanc afluo: Macu-
la fne circatricula in vitelli tunica apparens , obeo' liqua-
mentum fpirituofum & innatum , dilatatur ; ampliorem-
que proptcrca locum requirens , versiis obculiim ovi ca-
cumen tendit : fimiliterque vitelli & albuminis porlio
colliquatadiffendiciir, & jam coda ac fpintalis reddita .
caceris partihus crudis fupematat : quemadmodum par-
ticula: aquar in vafe calcfadx i fundo furfum properant :

et Pullo.

quod Medicis ornabo» comperto», qui urinam eraflam
ac turbidam aqux ferventis balneo immittentes , fuperio-
rem ejus partem prim u claram & tranfparentcra fieri n6-
runt. Exemplo res fiet manifeftior: Nota fert omnibus
e(\ maehna , ad rifum St jocum potius , quAm ufum ali-
uem comparata : nempe in fphrra vitrei , aqua limpi-
3 maximam partem pleri , complures globuli vitrei fo-
lo aere pleni, fumm.e illius aqua: fuperficid innatant;
eandemque ob levitatem , varia fimulachra ( puti Cupi-
dinem pharetratum , quadrigas Solis , Centaurum arma-
ram , K Gmilia) fupdum aliis petitura, mutuo adnexu fu-
ftei.tant. Ita pariter oeulm pubi i me didiu , tivecollx-
quamentum primum , ab incubantis calore, virtuteque
gcnitalcdilatatnm, ideoque levius fedurn, fummape-
tit,& vitellum; (cui adhir et) fecum uni attollit. Hiac
albumen craflius ei locuin cedit , chalameque ad ovi Ute-
ra ferunttV; qudd cicatricula illa in vitelli Utere olia
lita, nunc redi furfum teudat.

De ceterarum Ovi partium utilitatibur.

COrtex duris &denfus eft, utliquores, putlumquem
eodem hofpitantcs ab injuriisexternis tueatur, Kra-
gilis tamen eft, pra-cipui parte obtufiore, & i flante
pulli exitu, ni fcilicet hujus exdulioni moram afferat,
porofum etiam ede , conflat : dum enim (praifertira re-
cens) ante ignem coquitur , fudorem quafi per poros gut-
tatim emittit. Sunt autem hi por i, utiles ad ventilatio-
nem: utque calor incubantis facilius penetret, & pullus
a<!rem extrinfecus attrahat: fpirare enim in ovo ante par-
tum , vocemque edere , certum eft ; ut pridem diximus.

Membrana humoribus continendis infervi-int; acpro-
pterea pari cum his numero conflant. Ideoque 8c colli-
quamentum , quamprimum oritur . proprii ftatim tuni-
ci vcflitur;quam eArijlrtelcc his verbis i.idigitavit: Mem-
brana etiam, fihrn Ji/lmSa JonfUinelr , jam candidum li-
quorum etre undat &c. Infla- tc autem jam pulliexitu,
abfuniptifquc albumine & colliquamento , membranas
omnes(pra’teream, qus vitellum ambit) exhccantur.
St evandeunt : illa vero , una cum vitello , intra pulli pe-
ritonxum retrahitur , & abdomine occluditur- Harum
membranarum dua: toti ovocommut.es funt , quod im-
mediati fubcorticecompieliendunt; reliqua: tumalhu-
mini , tum vitello , tum colliquamer tu propria:: omnes
autem & coflfervationi , & diftindiom partium , quas
anipleduntur , inferviunt. Communium exterior, quz
cortici adhxret - durior eft ; ni ab ipfo patiatur injuriam :
interior vero tevisfic mollis ni liquores UeJat: pari nem-
pe ratione , qua memnges cerebrum a cranii incumbenti»
afpredine tutantur. Membrana: interiores, & propria: ,
liquores fuos (ut dixi) tontinent. &diftinguunc : unde
tenues valdi , pellucida: , & fragiles funt.

fahncim magram quidem laudem & dignitatem cka-
tazu attribuit, (ut pote ut quibus pullum fabricari cen-
fuerit) maculam autem . fi ve neati iculom , vitelli tunica:
adnitam, nullius plani ustis efte flatnit,- fed eam dun-
taxat pedunculi , in vitellaiiofive lupcriore gallina; ute-
ro, i vitello abrupti «/liViam cxiftiinat. Scihcct(excju»
fenter.tu) per diiVum pedunculum, live vafa eum per-
meantia , vitellusotim alimentum hauriebat ; eodem ve-
ro j tm i gadna non amplius enutrito , abruptoque , ma-
net foiiun prioris conjunitior.is , & beneficii vcftignim.

Ego

D « Ovo i

Ego ver6 4 eontri fcnrio , nullum e (fe alium chala-
zarum ufum , pritcreum, quem dixi: nempe, utfint
unquam pthiftui micrecejmi , & connexiones omnium
membranarum convoluti invicem , & contorti , quibus
liquores non modo fuis qnique lods conferventur , fed
debitam quoque invicem politionem retineant. Mteu-
Um amem jam didam maximi effe momenti , mihi cer-
t6 conii at ,■ utpote qui principale ovi centrum fit , in quo
calor infitus nidulatur , & ex qua, ceu fcintilla prima,
anima ipfa accenditur ,■ cujus denique gratia , citeri
omnes liquores , eorundemque involucra exllruda funr :
quemadmodum lupra a nobis didunt eft.

Oliin quidem exiftimavi, cum Fthicio, cicatriculam
lianc elfe pedunculi abrupti veftigium: poftea veri ex
accurata infpedione contrarium edodus Ium; nempe pe-
dunculum, 4 quo vitellus pendet , non in hujus exiguum
aliquem locum inferi , (quemadmodum pomis& prunis
contingit) indeque connexionis adhuc fuperefle vefti-
gium ; fed eundem , antequam vitellum attingit , 4 race-
mo in orbem (tubi inftar) dilatari; ut vitelli horizon-
tem i live circulum bipartientem (non aliter , quam tuni-
ca amphiblifttoTdes oculum ) ampledatur ; ade6 , ut pars
fuperior vitelli , five hemifphirii, qui racemum fpedat ,
a pedunculi eontadu & cohirentia prorfus libera fit ;
m cujus tamen cupuli, five fcaphii parte fuperiore (ali-
quantulum autem 4 latete) dida macula locatur Pedun-
culi igitur 4 vitello abrupti vefligium dici nullo modo po-
teft , quantum ver6 in generatiosie commodi hic macula
apportet, in bifitru jamdudum innotuit.

Super eft modo , ut Ftbricium primonflratorem ,
olimque prateeptorem meum fequens , ra toruli/ illius , in
obtufaovipaite , utilitates ollcndam.

Is quidem pluribus verbis , cavitatis ifiius commoda ,
pro varia ejuldem magnitudine, profequitur. Ego ver5
paucis agam : Aercrn intra fe continet , idcoque utilis eft
ad ovi ventilationem ; ad pulli perfpirationem ; ac deni-
que ad loquelam. Unde cauitas illa primoexigua, mox
major , ac demum maxima conlpicitur ; prout nempe va-
rii Jam didi ufus poftulaverint.

Atque badenus de generatione ovi & pulli , fingula-
rumque ovi partium utilitatibus , egimus: ad cujus nar-
rationis exemplar, de eundis evifjnmm generibus ju-
dicandum eft.

L A N G L Y.

WrnrnMi Langlv obfervationes fingulis ab
mcubtueme Jithu fadiAnnoifitt t<, & 57- <|ui
habenturinobfervat.de generat, animal. Scrideri, fe-
quentia tradunt.

Die i. Horis vigintl quartior ab incubatione vitellus
adjnemhranam interiorem ovi afeendit , & quiaobtufum
cacumen fit valdi planum, albumen inferiorem partem
occupare cogitur > idcoque in acutiori parte ovi totum
fer4 continetur.

Solcrtiflimus Harveus affirmavit, vitellam verfusob-
tafum ovi cacumen a (Turgere ; ejufdem partem mediam ,
cui macula infixa eft, attolli & membrani cavitatem am-
,bientiappbcari. Verum fi, quemadmodum diligentem
exploratorem decet , ovum eo litu , quo gallim fubja-
cct . tenuiffet , atque frada teftii infpexiflet , procul
dubio vitellum non cacumen , fed fupremam ovi partem
verfusafeendere viddTet.

t Pullo. 239

1 Cicatricula ovi jam in medio clarcfcit, ubi pundunv
fallens primum fe prodit, & circumducitur circulis ni-
bus aut ejuatuor luteis , inftar cen liqucf. di , quos prae-
terea albi aliquor ambiunt, adeo ut hic jam fexies ad
minimum excedat magnitudinem cicatriculi anci incu-
bationem.

Vie. I ]. Qui primo die annotata funt, eodem fcr4
modo manent , priterquam quod cicatricula jam vald4
fitextenfa, & circuli obliterati, qui immeditati illam
ambiunt, & mutati in fubftantiam flavam vitellinam ae-
qualem > quam aliquot albi circuli in circumferentia am-
biunt , in quorum centro initium colliquamcnti clarcfcit ,
& fimbria aut limbo candido clauditur.

Horaquadragefima ab incubatione inveni cicatricu-
lam colliquamento plenam , & vitellum ceri liquetadi
inftar , cui quali unbeculi albi inftrati ridebantur , qui
unbcculi 4 reliquo vitello circulo albo difeernebantur-

Horis deinde quatuor denuo «peno ovo > inveni cir-
culum rubrum cicatriculam ambientem, neque ulla de-
inde fex horis mutatio fenfibilis apparuit.

Inveni horaquadragefima feptuna venam circularem
finepundo faliente . ledmanifeftb dignofeebatur , pri-
didam venam velut 4 profundo colliquamenti emergere.

Secundo dic cum dimidio mihi apparuere duo punda
felientia, cum multis venis per memotanam extenlis , &
in ejus circumferentia terminantibus.

Die. J 1 1. Jam circuli illi, qui cicatriculam ambie-
bant , difparuerc , & nil nili membrana tenuis aliquot
venis pertexta apparebat , fub qua in tenui liquore conti-
nebantur punda felientii.

Duobus diebus cum tribus horis apparet media iftate
pandum feliens nondum rubrum fed navum , ad rubedi-
nem teddens , huk adjacent duo venarum trunci, quo-
rum unus pundo continuatur , & deinde invicem com-
municant propi pundum , adeo ut in circulum ab q>fo
viti exordio fenguinem pelli , hinc probetur.

Hoc tempore eft annotandum , ipfem cicatriculam
ejufdem magnitudinis, cujus erat ante incubationem , vi-
deri, neque pundum feliens inilla, neque ex illa pullu-
lare, cum aliquando infra detrufeconfpiciatur.

In colliquamento medio apparet hoc pundum , k quo
duo trunci reda feruntur ad colliquamenti circumferen-
tiam, unde cum ulterius pergere non pollint, m circu-
lum fteduntur ; quinetiam unus truncus altero inferior
eft. Horum ego truncorum unum venam cavam efte,
alterum arteriam aortam, auguror ; nam vafe umbilicalia
ab utroque latere prop4 pundum feliens oriuntur.

Nebecula initio hujus diei perfedior confpicitur, (c
vemarteriiquediftinguunturexeo, quod abfctflouno
truncorum 4 latere pundi felientis ortorum, fenguis nop-
dum ruber elfluat ab arteria, cum illi comes vena quam-
vis quoque abfeifla , nihil emittat ; hoc ut appareat , uter-
que ramus acu aut tenui inftrumento nonnunquam ele-
vandus.

Hora quinquagefima primi ab incubatione ohfervavi
in genere circulum, in quo omnes veni fecundinarum
terminantur, magis magifque extendi , eo modo, quo
folent naturaliter omnia corpora 4 centro recedere in cir-
culari motu.

Priter illa , qui ant4 tertio die obfervavimus , notan-
dum , venas vitelli extendi ad dilatationem veni circula-
ris atque alum jam confpici, qui beri nondum confpi-

cicba-

340 D i Ovo

eiebitur , qnaqae inter duas alta» ontur , & Te verfu» ve-
nam circularem extendit . atque illi appropinquans emit-
tit laterale» multas, attenti infupe.- attendenti appare-
bit una vena alia pallidior , unde fbrfan licet (latuere ,
pallidam cfle venam > qui colliquaroentum (anguini mi-
lium verfus punitum faliens defert , aliam arteriam ; hoc
deinde quarto & quinto die inftituta infpedio confirma-
vit. r

Circuli cicatriculam ambiente» l ori fexagefima pri-
mi non amplius confpiciuntur , neque nebuculi intra il-
lam contenta:. . .

Duo initia vera circulari* , qua: quadraeefima fepti-
ml horl perfpicui difccrnuntur disjunda , hora lexage-
fimi prima concurrunt, & quafi uniuntur.

Duobus diebus cum feptendecim horis jam non unum
pur&um, fed tria apparent , ordine pulfantia , adeo ut ab
uno incipiat , & quali medii via pergat ad alia . idque ce-
lerrimi ; nam quemadmodum in juvenili corpore ple-
thorico , fi fanguinem venarum digitos verfus deprimas ,
in inflanti refluentem, demto obllaculo vides, ita hic
pumili fuum motum perficiunt.

Circulus ille, qui vafa umbilicalia ambit, obliterari
incipit ; neque venarum color efl ruber, fed ex rubro pal-
lidus , punda tamen falientia jam perfedi rubra appa-
rent, & feptendecim horis ab hefterna infpedtone vafa
umbilicalia & ramulis Scextenfione in longum valdi au-
da funt , quaxjue a latere pundorum emergunt , duplicia
efle apparet , libi invicem incumbentia , quemadmodum
folent verae & arteria: umbilicales ; priter has jam duc
alii veni, nempe fuprad infra punda falientia notan-
tur , & nebula trituri corporis initium duobus truncis jam
adhiret duabus extremitatibus , quarum in medio craf-
fior „■ jamque cotliquamentnm non tim clarum quam
hellerno die apparet , & cicatricula . qui 4 latere 8c pun-
dis profundior pricedenti infpedione confpiciebatur ,
non videtur; neque ulla vafa ad albumen fefe extendunt
fed in membrani vitelli haerent , cum illa enim ab ovo
feparantur . & evacuato vitello illifa huic membrani
innuent adeb , ut hic dubitare cogar , an pullus ex albu-
mine fiat , cum & colliquamentum > & punda falientia ,
& veni , atque corporis rudimentum extent , priufquara
vena aliqua ad albumen pertingat

Tertio die cum dimidio, punda tria falientia notaban-
tur . cui arteria accumbebat , poli quam materia alba
& clara fita, erat futura fpmi primordium , cujus una
extremitas altera craflior erat , & tribus velicisdiilinguc-
batur, quarum maxima erat cerebellum , media cere-
brum , & minima oculus i cujus nigredo fefe manifeilare
incipiebat ; altera extremitas in acutum delinebat , &
erat cauda.

A tribus pundis pulfantibus qustuor venarum trunci
exibant, quorum duo aliis multo majores erant; hisab-
(ciflis fluebat fanguis , fed utrum veni , an arterii edent ,
difeemere erat impoilibile , quoniam nec impetus, nec
pulfus dignofeebatur.

Vas, quod fpinali roedullifubllemi diximus, arteria
erat , rxtrado enim pullo ultra dimidiam horam pullan-
tem vidimus , adeo ut mutuo quafi nutu inter illam atque
punda falientia per vices pulfaretur ; & quo magis quie-
ti, aut moiti appropinquabant , e6 magis illorum color
purpureus evanefeebat > ulli uunen fangumis guttula pe-
reunte aut effluente.

■ T POLIO.'

In ovo tertio die aperro aliquando mihi videre conti-
git duas cicatriculas, quarum una erat in confinio vem
cucularis.

In ovis infeeeundis fermentabo pritematuralis fit, bul-
li enim tertio die vitello incumbunt , quafi 1 onquaf-
latiooe orti , idem obfervavi cum veni circulari quali t
multis pundis fadi fine vefligio cicatricul*, aut pundi
falientis.

Die IV. & V. jam priter punda falientia . pulli pri-
mordia confpiciebantur, nempe cor cum aurifulis, fifc
arteria per cforfum decurrens appenfa; cerebrum tribu*
veficulis i cerebello feperatum , & fpinalis medulla , 8c
oculi.

Quartodiecum dimidio pracedentia omnia confpe-
diora erant , ftfdquintodiccumdimidiopuHus jamcol-
liquamento innatabat , cujus membrana non rumpeba-
tur, quamvis pullus cum illa extra ovum tolleretur : jam
cerebellum apparebat , & veficulas tres cerebrum con-
(liruentes i ntcllcximus mutari in dextram limiilramque
cerebri partem , & os.

In fpinali medulli jam vertebri dillinguebantur ; cor
cum auriculis , fine remotione ullarum partium , fori»
confpiciebatur, jamque alai um & pedum primordia pul-
lulabant , 8c confufa quidam v ifcemm rudimenta in ab-
domine dignofcebancur.

Dic VI. Omnia dillindiora erant, & colliquamen-
tum jam libi foveam In vitelllo comparaverat , tam foli-
da membrani munitum, ut fe i vitello feparari line ru-
pturi pateretur.

Albumen intra vitellum ln acutum ovi angulum de-
trufum admodum vifcofum apparet intoriorque ovi
membrana nulli membranarum adhiret.

Ovi cavitas valdi ampliata.

Priter partes quarto die confpicuas , apparebant in-
teflina, ventriculus, flavum hepar, & oris fiflura non-
dum roflro munita.

Lutea vafa nondum inveniantur.

Roflrum jam formari incipit , qubque magis oculi
crefcunt eo magis ad fe 1 1 vicem accedentes illud attol-
lunt. fifliirl oris mhilominus apparente.

Die VI l. Cunda mirum in modum auda clarius &di-
flindius fe exhibeba t ; priter cetera colliquamentum
valdi audum erat , &pull.is ineo diu hac atque illae flu-
dahat , & fovei fui formam pro corpon*fitu mutabat ,
adeo ut hinc innotefeetet , foveam hanc a fretu formari.

Lutea vafa jam primum fefe prodtddrc , quibus multi
vei.uli intextietant.

Vitellus liquidus, ladisinflar; album fpiflius fiebat,
fed minus ; utrumque propria» vena» & membranam
habet.

Roflrum jam penitus formatum cernitur.

Membrani & vitellus , nec non albumen, magis quam
pullus immutantur , nam vitellus albclcens jam late in-
ilar fluidus efl, &flavedoejus, cenam butyri liquefa-
di inflar , illi innatat ; albumen contra vifeidius efl flavef-
citqueadec), utalbum in vitellum , & vitellus in albumi-
nis naturam propemodum decencrafle videatur.

Vitellus jam membrana fua poil efFufionem contine-
tur, fed albumen nondum . & veni flavefeentes jam
primum apparent , quibus hinc inde rubedinis lituri in-
iperfifunt, inflar minimarum venularum, qui majori-
bus truncis non adhirent.

Pul-

V O E T>

ULLO.'

Pullos interim colliqua mento lingulis diebus ircrcf-
centi innatat , atque fortiter calcitrac , omnibus jam par-
tibus conlpicuus, adeo ut pedum digiti appareant.

Oraqia (ini vifcera , quali vitro inclufa efler.t , fub
meir.br ana delitcfcurt.

Die VIII. Omnia r.unc magis mngifque pcificiun-
tur , & fterni exordium inftar tinez alba; fe mamfeflat,
cor haAoius extra confpkitur fub tranfparente mem-
brari. .

Membrana jam vitellum continet, fedven* nondnm
fundum e jus attingunt, ideoque albicat eo loco.

Album adhuc in orbem efHifum proprii membrana
Aedit.

Vafa lutea jam augentur > & multiplicantur , album-
que appaiet flavum.

Cerebrum coagulatum (efe offert.

Palpebrarum initia confpiciuncur.

Die I X. Pnter illa heri obfcnrata nihil repetitur ,
nifi illud pun&um viride circa pylorum , nondum appa-
rente bile in veficula.

Jam fatus perfe&us efl , colliquamento innatat: vifce-
ra vitalia adhuc obfcuri foras confinduntur , crafsi quafi
nebul.i te ita , in cujus medio alba linea , futuri ollis pe-
doral is initium, co.fpicitur.

Qua; abdomine continentur, non nifi eo aperto con-
fpicere licet.

Membrana albuminis , quae‘totum conceptum com-
prehendit , in acuto ovi cacumine tenei a valde efl . acico
ut, quamvis circumfpciftA A communibus ovi membra-
nis eam lepares , rumpatur, ubi in orbem effundas.

A vitelli tunica jam vafa lutea in vitellum emittuntur ;
fed nondum contoi ta in fine , & , ubi %'bunien appropin-
quat, candicat & opaca vifitur ; vitellus huic timaitli
jungitur ut line laceratione invicem fep utri -o: polluit.
Color nec non confidentia eodem, quo leptmio die , (no-
do obferv.mtur.

Chalazii: funerfunt.

Die X. Pul.us |.im plumarum primordia habet.

Oculi palpebris clauduntur.

V itcllus atque atbumen fuis membranis firmiter inclu-
duntur.

Vafalutea multa co-ifpiciifctur. cum venulis implicita.

Cor rubefeit , ejusque venula; conlpiciuntur.

Veficula felle turgida eft.

Punctum viride pyloro accumbit.

Linea alba in medio pejuris jam mufculis intcifjacli,
& cor non nifi aperto peftore cernitur , adeo ut jam
omnia vilccra locis propriis inclufa fint , pocterquam
quod mteilina extra abdomen prop#ide,ant.

Arteris i venisrranc manifctlAdillinguitur, nontan-
tum pulfu, fed & colore , nam artena magis quAm vena ,
purpurea eft i Clai illime quoque cernuntur anaftomo-
fes, & venarum communicationes in vitelli membrana,
quam fi co loco , quo pullo proxima eft , aut vena; im-
plantantur , aperias , conjun&ioncm vitelli cum albumine
mediante utrinfque propria membrana videbis, &c!u-
luuv iti utriufque confinio.

F. torta illa vafa lutea jam. venulis accrefcnnt , adeo ut
innumerabilia punda rubra cum luteis milia dignofeere

facile fit.

Vitellus, ccrrliquefada:, aut butyri inftar innatat li-
quori abo five ladco.

24I

Pullus perfedus efl, & palpebra ‘apparere incipiunt;
nec non punda nigra ex capite pullulant , plumarum
initia. . '

Pundum viride apparet quoque.

Die X I. Oculi palpebris feri integuntur.

Albumen valdi abfumitur , fed chnlaza: reflar.t.
Viginti fex horis corculum impolitum manui d ca-
lore quali levivilcens dcmiA , quotiefeunque libitum
ell , pullat , fed primis odo aut decem horis non lo-
lum auricula;, fed & coripfum, ali poli ea tantum au-
ricula: , ut plurimum ordinato motu i dextra ‘inci-
piente , aliquando inverfo ordine a finiflra incipiebat
motus ; fed fcquentnlie idem tentanti non fiicceflit, nifi
quatuor aut quinque horis ab incifione, & deinde nun-
quam. •

Die XII. Oculi iam clauduntur , & pullus hoc die
moloni pracedentis dici lemel excedebat; adeo augetur
. hoc tempore pullus ; qui jam plumas propriis coloribus
coguofcibiles habet.

Die XIII. Nihil animadverfionc dignum immuta-
tur, & pullus jam Ii' gulis diebus magis, quam decem
primis diebus limul luintis , augetur.

Vitelli fovea , qua albumini conjungitur , augufta-
tur. .

. Die XIV. Pullus eodem modo angetur , & jam al-
bumen non nifi rotunda cicatricula jungitur vitello . in
quam cicatriculam multa; vena; albi* unquam incen-
ti um , aci rcumfercr. ti.i terminantur.

Aliquid excrementi albi ir.tcr membranas erat.
Caluqaamentnn non mirus quam ipfe pnllus ange-
tur > arleA ut jam majori quantitate .' quam unquam,
confpiciatur, fed albuminis plus quam media pars con-
fumtaeli

Die X V. Jam albamen parvam nucem mofchatam ,
aut avellanam non fuperat , & colliquamemum nun-
quam copiolmsconfpicitur.

Clulazac videntur adhuc liiperefTe, & albumen non
nifi tenui pedunculo vitello adimet.

Pavitum viride vei luculo , ut arti , continetur.
Inteftma continentur illa membrani , qui poft bi-
duum abdomin.icum parte vitelli includuntur.

U eliqua le h ihent , ut pr.arcedei ti infpeflione.

Die A'7A._Tumvite!lusmagni parte abdomineab?
fcouditur , infra ventriculum fpinar incumbens vafa lu-
tea multa apparent , & numerum arteriarum longi ex-
cedunt, qua: tum temporis paucas atque exigua: funt,
fe.lmanilcftocunivalis luteis junguntur, & ubicunque
capillefcur.t , vitellus illis quali adliarrem incraffirfeit,
quali fpiritus Nitri affinuseflet, adcA ut hic liquido ap-
pareat. arterias fermentum iti vitellum emittere, nan»
ubicunque ilhc non pci tingunt, vitellus multo liquidior*
eft, quamanti.

Communis membrana jam valdi crafla evafit , & qna-
fi duabus auifta , nempe albuminis & coi liquamenti , qua-
rum ne velligia animadvertuntur, crafla quoque materia
alba jam inter communem membranhm & pullum re-
peritur, tcrreflrior albuminis pars , quaspro excremen-
tis pulli falfo habetur abHarvcoF.xerc. n. ego ponit
albuminis , aut chalazarum rcliquiasefle cenfco ,• decimo
quinto die albumine teri abfumto, lenta & alba materia
funiculi inftar apparet, qux pcrpedurculum . quolioc
tempore vitello ne&iturtraniue nequit, idedqucego il-
H h Iam

243

De' Ovo* ET Pullo.

lam fupra vitellum confumpto vitello relinqui conjicio.
Et quod Harvdus vult, in inteftinis fimiletn materiaro
contineri, i vero abludit , viridefeit enim tum temporia ,
qui in inteftinis lueret humor. Non efle excrementa pul-
li deinde apparet, quia non intra ccriliquamcnti tunicam
reperiuntur, fed intra chorion , & membranam vitelli
Continetur infuper aliquando fiuic Immori pars haud ab-
funilis in vitelli membrani , quo loco ab invicem fepa-
rantur.

Vitellus jam membrana alteri continetur, «nue antea
non aonfpicitur , gim inteftma nunc intra atxlomen,
nunc extra jaceant, qux quafi abdominis produiho eft
(eu dilatatio, illa enim fenlim corrugelcente, vitellus tan-
dem abdomini includitur a & abdomen ei occluditur.

Vaforum qui vitello continentur , unum eft vena , &
in hepate terminatur , alterum arteria , & aortximplan-
tatur propi cor. Hic arteria ab"aorti verius hepar ten-
dens per mefenterium ad umbilicum fertur, mefenterio
interim multos ramulos impertiens.

Ilcpar eft luteum . adeo uti luceo vitelli colore nil
quiftqiiani differat.

Punctum viride jam in ventriculi cavitate juxta pylo*
tum invenitur.

Pulmones tum primum rubent , cor quoque.

Ventriculus valdi magnus eft, dcfcniflo plenus, ejus
amiculi rubefeere incipiunt tum demu m.

Pipit jam pullu/, & oculos aperit ; frequentiua tamen
Sc perferius hic omnia apparent fiuntque vigetirao die ,
quo tclla multo fit fragilior.

Vcr.ar , qux per communem membranam diflemiran-
tur, nondum obltterantur , fed fanguine more folito mi-
cant , & arteria; pullant.

Die X X I. Excluduntur hoc tempore , & intra te-
Oam calcitrantes , & pipientes audiuntur pulli, & fi ape-
riatur , roftro membranas aperientes & mordentes inve-
nies.

Veni tum dux umbiliralesfupra hepar venis interun-
tor, arteria; lumbaribus truncis uniuntur.

Vitellus abdomine continetur , magnitudine juglan-
dis, & jam viridefeit.

Hepar flavum eft, fed non tam luteum quamvigefi-
modie.

• InteflinacrafTa&, imprimis Rjcfhim , viridibus excre
aientis diflcnduntur-

Ventriculus i tenuiori fchillo evacuatus eft , & crafla
materia coagulata i pun 'io viridi nucubta invenitur.

De membranis Ovi eum fulto.

OVi cum pullo quinque funt membrana:, dux com-
munes, reliqua: propria:. Communes funt mem-
brari ovi qua: vitellum cum albumine ambiunt, atque
amplexu fuo conbnent; Haram externa teflxadhxrct,
altera conceptui , ad cujus figuram atque magnitudinem
contrahitur , cqt nigaturquc.

Keliqu-e membrana: aut pullum, aut vitellum, aut
utmmque continent : Qux pullum immediati ambit,
colliquamcutt dici potefl, quia ei capitur ; eft admo-
dum perfpicua, & clara, atque debilis: paucas accipit
venas , qux non nifi poft aliquot dierum incubationem
confjikiuutur.

Altera membrana , qux vitelli cfi propria > fenlim in-

Crafleflk , & ad ven* eircuUris extenfionem , «utpropa*
gjtroncm roboratur , venifque ditatur, quarum una eft
vena, altera arteria; in hac fempcrfmguis ad comple-
mentum incubationis rubet , io illa pallidior eonfpicitur,
& feprimo die flavo humore replentur ramuli , qui m
gyrum implicati , multis locis capillares arterias exci-
piunt. Huicadhxrentchalazx cum cicatricula, & vena
circulari.

Tertia membrana Chorjpn dici meretur, tatumque
conceptum, L e, pullum, vitellum cum albumine, am-
plentur , omnium craflifTima , cum vena circulari pan
paflji procedit , donec illa vitelli ventrem fuperavit t &
ienfim anguftarur , tum enim illam relinquens albumen
cum vitello comple&itur. Perdiam fparguntur vena at-
que arteria.

De Cscairicula.

Cicatricula ad tertii ufque diei finem femper condi-
citur, nunc a latere punfti lalientis , none infra , ali-
ciuando fupra , adeo ut neque membrani pars fit dicen-
da, neque ifliadnata, fed tantum adhxrens; Im6 oper-
culum fovea: , qui colliquamenti materiam continet: ad
quartum enim diem, quoufque ckbrricuht obfervator,
fovea non alia membrana clauditur ; ablato enim chorio
tum adhuc vitelb membrani eo! urens tbvea patet , ali-
ter quam quarto die , cum fovea hic propria mepibrani
undique clauditur , chorium 4 vitello eftfeparatura , &
vitellus propria membrana teftus. Quarto die cicatrieu-
li ne minima nota fupercft- Et uf conflet, anhxc fove*
fit cavitas in vitello anti incubationem extans , pullus
cum membrana vitello alicui imponendus , quo fine ru-
pturi periculo exiou potefl ; fi enim non eft cavitas an-
te formata , fed i pondere polii fa&a , procul dubio omni
vitello impofitus fimilem formam pondere faciet : fed
nin KTe foveam certum eft , ver&tn materia illa cicatri-
cula contenta, inter duas vitelli membranas , propria
membrana involuta jacet.

Cicatricula femper vitelli partem fuperiorem obtinet ,
& quali innatat il li , unde circulus ifte clarus , quo cingi-
tur, fubfidenrcmni graviora magifque compa&a & lo-
cum liquidioribus & levioribus cedunt. Alba quoque
ilia fubftantia, qua cicatricula conflat, lymphxhuicper-
mifcctur, adeo ut quamvis lympha crafiior , reliqua vi-
telli fubftantia tamen tenuior cenfenda ; & quemadmo-
dum plumbum & aurum attenuatum atque extenfum
prpptey magnam fupcrficiem atqui incumbit , compa-
dum vero fundum petit, ficalba hic fubftantia lymphae-
tenuiori innatat.

Quadruplicem fitiAiobfervare licet, quorum duo an-
ti incubationem tantum confiderandi funt, reliqui du-
rante ea. Qui conlpiciuntur anti incubationem , non
femper fcfe eodem modo habent , fi enim reponatur die-
bus aliquot eodem fitu, \irellusad infer orem teftx par-
tem, cui ovum incumbit , defeendi propria gravitate , at-
que albumen mejas locum afeendit, quod quamvis , fi
totum ponderetur ; vitellum feinel fu|>eret , tamen illi
parte quii a vitello premitur , cedere cogitur, quia jqp-
dlis viribus vitelb partes memhrana concthlie in illam gra-
x itatis vim cxcrCent , idchque cicatricula cumiitello-
delccndit, atque iu requietis ovis litura mutat Alter fi-
tus anti incubationem notandus eft . quod cicatricula
femper fuperiorem vitelli puitem obtineat , manifefto

indicio.

De Ovo e

indicio, elpatteeffc leviorem, ita ut , quocunque mo-
do ovum convertas in circulum , fcmper cicatricula fu-
periorem partem occupat , & oculis obvertitur, quod
in ovo nondum tefti involuto optime obfcrvatur , quan-
do per membranam confpici poteft , ut in ovis obfcrva-
tur, qua: tx racemo deciderunt in uterum, ubi vitellus
albumine mveflitur , & reda nondum duritiem acquifi-
viti & eft tranfparens , tum enim in orbem fenfimdu-
flum clari obfervare licet , quomodo cicatricula ad cir-
cumvolutionem locum mutet , & fempcr eminentiorem
retineat

Sio'hujus (itum obfervemus incubationis tempore, dn-
plex mutatio occurret : unus(/r*/) quoad altitudinem ,
ratione tedi, alter ratione membrani vitelli. Prior con-
fpicitur mter vigdimam , & vigefimam quartam incuba-
tionis horam , cum vitellus cum cicatricula meditullium
albuminisexcedens , ad fuperiotcm ted.e partem appel-
lit, &, contra quam in vetudisfolet, albumen infra fc
defcendere cogit. Sed podquam eo delatus ed vitellus ,
procedente colliquatione , cicatricula a vitelli membra-
ni rolvitur.atquefub, fupra, aut i latere pun&i falientis
conlpicitur , extra confuetum locum.

Cicatricula femper obfcura & lumini impervia ed ,
idcoque liuraori cuidam claro , cui illa videtur innatare ,
claritas illa attribuenda , quam in uno quam altero ovo
longi clariorem invenire licet,- & crebra infpedior.e tan-
dem obfervavi, in ovis infecundis claritatem hanc ab-
efle, etiam pod aliquot dierum incubationem, quin etiam
cicatricula ipfa multo minor, & omni fulgore dedituta
ed, quanturoque fulgor catarrha&e inveterat* a non-
dum confirmat* fulgore differt , tanta feri ii^cicati icula
obfcrvatur fulgoris differentia.

Tertio tandem obfervationum anno , nempe ifif 7.
certior fiiftns feni . cicatriculam ede cavitatem inter duas
vitelli membranas firam, in qifl liquor tenuis contine-
tur, qui dardtima; lymph* indar alba (ubdantia qua ci-
catricula ed foris confpicu», continetur; Adeo ut pulli
generatio non aliter , quam aliorum animalium ex liquo-
re darifliiio exordium capiat, & quamvis ar,tc incuba-
tionem vixdiftTndi conlpiciatur h*c fbvea, primo in-
cubationis talhen die . fi membrana exterior auferatur ,
fcconfp -ciendam difiinffe exhibet, & fecundo darius ,
prxfertim fi incisa vitelli membrana vitellus diffluat, fe-
cum enim pnedidam foveam defert , quemadmodum
flumiue defertur aliquod corpus illi innatans. Quod fi
hoc tertio demum die inftituarur , jam putidum Uliens
membranis adh.-ercbit, dum fbvuhzc uni cum vitello
alio deferatur. * *

Annoifijd. 18. die Maji vidi vitellum cicatricali ca-
rentem.

De Vtn* CircuUri.

T 7 Emctroilaris duplex ed origo; nempe ex profun-
V ditate colliquamonti emergentes una dextrorfum ,
alia finidrorfum abit, atque ita circulum conficiunt, in
qtiocnculatio (anguinis perficitur anti venarum umbi-
licalium produftionem , idcoque fexagefimi prima hora
incubationis conbinantur , quo tempore vafa- umbilicalia
ab utroque latere pundi falientis confpiciuntur , in qui-
bus cum fanguis circulari incipit, in vena circulari dtii-
nit , quamobrem eo tempore non augetur , nifi ci. culari-

T P U L t o; 243

ter. Et oucmadmodum inobtufb vitelli cacumine circa
cicatriculam oculis primum fefe offert , ita demum io
acuto definit, &quafi annihilatur; adeo ut , podquam
vitelli craflitiem funeravit fenfimangudior fiat, huic k la-
tere accumbunt , « qtiafi adh*rent chalazx , qu* k veni
circulari in angudum coguntur, tandemque aliquaqd®
uniuntur.aliquando decimo fexto aut decimo feptimo die
alreral vitello' abfced*, di decjmo oft.ivo utraque te-
llacci duritiei invenitur inter Cliorion & vitellum. Con-
dat itaque chalazas pod quartum aut quintum dieraa
veni circulari in acutum ovi cacumen detrudi , & quem-
admodum primisdiebus di (locantur ab intumefeentia vi-
telli, fic poltremis i veni circulari , in quam tum tem-
poris major pars venarum per vitelli membranam dif-
currcntium definit.

Vena circularis emiflis per vitellum valis umbilicali-
bus, fingulis diebus fenfibiliter attenuatur, quia ven*
caviorinciutn, per quod fanguis intrabat cxcolliqua-
mento ■ a nubecula futuri fetus obturatur, & fanguis per
vafa lateralia aut umbilicalia cavam deinde ingreditur^
idebqueextenditur , 8c ad caudanl nubeculae pertingit.

S C R A D E R I.

SCxADians ipfe qu* notavit anno 1667. menfe
Apnl. H.tc fimr.

Die I. "Elapfis viginti qiiatuor ab incubatione horis,
ovum incubanti gallm* furreptum grato tepore erat per-
fufum, fim potius calore (fecundum Chemicorura ««,««-
f««o) gradus inter ptimum 8c fecundum medii , quali*
fcilicet vivificationi, i. e. quiefeentis intra cicatriculam
machimit* agitationi fitfficit ; neque enim quivis oalor
delicatiflimo huicopeiicd conveniens,, ficut apparet!
furnis jEgyptiis , ob neglcfhim ignis moderamen ora
non pauca corrumpentibus.

Caritas obtnfe partis, qmed inter corticis & albu-
minis membranas , in majorem periphetiam dilatata.

Vitellus, tunicis diffaftfs , apparuit verfus cavitatem
nonnihil elevatus , ita ut macula eidem infculpta, que
prius alatcre ovi confidebat , nunc fub foveoli ; Cbala-
z* verh acutum & obtufum antea refpicientes , jam pro-
pter converfum vitellum cir ca latera confpicerentur.

M acula , qu* arti incubatjpnem nil nifi punidurn fub-
cineritii coloris ed , albicante tircello cinctum , jam ma-
gis erat promfflula ,- Putidum dneritium coordarum
in centro fui aliud pundum album continens, indr-
culum degeneraverat; albicans ille circelhw latior fefhis
limbo candidillimodneriiium complodebatur , hosdr-
cnmdab .t alius &jiodremus. halonis indar , ex vitello
Tub tunica fua aliquantulum fiifo. Sic macula gyris fuis
oculi imaginem induerat- .

Ab utreque hujus oculi latere micabat pundum fan-
guineum : alterum majus erat & macula- propius , alte-
rum mir.us & i macti!! remotius.

Supra pundum minus birebat macula oblonga-, irre-

f olaris, a colliquato vitello, coi Vicina erat alia ejul-
em naturi, fed minor.

Io albumine nullam mutationem vidimus. .

Die II. Cavitas amplioy.

Albumen paoli temmis.

Macula- punidum figuram oblongam acceperat.
Vitellus totus erat fluidior. *

Hh 1

244

In Chnlazis nihil mutatum.

Circuli plani erant confufi , fed adhuc aliquo modo
prominentes.

Pun&a fanguinea pridieobfervata hodie non compa-
rcbant. .

T unica vitelli ob rarela&ionem contenti valdi tene-
raVleimprovifo rumpebatur, Sc ulteriorem in hoc ovo
inquifitionem prohibtbat; ahud itaque aperuimus , in
quo

Circulos nonnihil diflin&iores , latiores > valdi tamen
irregulares deprehendimus

hfacula nonrarebat amplius fub media cavitate , fed
decliviorem fitum obtinebat.

Maculr meditullium fedulb infpicientibus apparuere
tria diverfa punfta , feri indar velicularum cryllallina
lympha repletarum.

Vitellus imcquallter Fufus, nec ubique a-que fluidus
paflim enim cernebantur in ipfo maeuke , ob tranlparcn-
tes tenuiores ejufdem particulas.

Du 111. Cavitatis amplitudo admodum increvit.

• Vitellum eidem proxime fubjacebat.

Remoti albuminis tunicA, in extremo cavitatis illius
limbo fele ofFerebat Pundhim faliens i duobus pun&u-
lisefFonnatnra . in quorum motu fyflolc & diailole al-
ternis vicibus obfervari poterant.

Circa illud punfhim animadvertimus album quiddam ,
figura propemoduin circulari , & ab uno laterelongius
protemum, ac nonnihil convolutum , in cujus medio agi-
tabatur mica iflhatc fanguinea, A qua plurima? vaforum
rubentium fibra: exorta; ab omni p3rte in Infinitas pro-
pagines divaricabantur > quarum extremitates claude-
bat circulus rubicundus , itidem ad vafa referendus.

Poflquam per horulam falicrat pu nilum , deficiebat
quafi exanime ; Feparavimus igitur illud cum adjacente
albocorpufculo a vitello , quando feorfim pullum refe-
rebat , in fe complicatum pellucidum , in quo per microf-
copium plurima puudaconfpeximus, alia alus clariora;
qua: heterogeneam illius luolecuU: conflitutionem ar-
guebant.

Chalazatpridinam fpeciem conllanter fcrvar.t.

Dic 11' Cavitas haad definit magis magifque dilatari

Motus falientium auricula, um erat aliquo modo lan-
guidior, atque ille, quem heri obfervabamus.

Particulam illam inquietam accurati examinantibus

Satu It. eandem conila re r.on i duabus /olum auriculis,
id & his annexo corculo.

Vafa (ovi forti vitio) erant pauciora, & magis in or-
dinata.

Corpufculom fcetus erat indar vermis in fefe contor-
ti , in cujus medio agitabatur particula illa fanguinea mo-
bilis.

iuMafpinam dorfi inflexam vera (anguinea1 majuf-
c Sedatis ampla: (quas pro majoribus truncis meriti
habebamus) decurrebint.

Capitis rudimentum oculis jam minifedi indruflum,
infigniter prominentibus, adeo ut pupillam cura iride in
ipfis cUrillimi licuerit obfervaie.

Vitellus & albumen penitus coli iquata.

In extimA parte fpin.r quoniam appendicula cauda: fi-
inilis fefe offerebat, colorcnigricante •, futuri uropygii
rudimentum judicavimus.

Motus cordis minus vividus, vtxadhorx fcmilTem du-

De Ovo et Pullo.

rabat . & , defluente paulatim pulfu , rena major justa
dorfi fpinim decurrens, fenflm purpureo colore exuta,
pallore fuffiindebatur , quafi fanguinccafla, ob languo-
rem niorientis corculi quod digiti cilore rcfeSum pro-
tinus revivifccbat ; quando diti indi duarum auricula-
rum fyllolen Si diadolen , inque illa recepti (anguinis
inappenfiim corpropullionem fpeilire potuimus

Chalaue videbantur aliquanto turgidiores.

Vala illa undique divaricationibus fuis fparfa habui-
mus pro umbilicalibus, quippe qu* pro diverfitate ani-
malium , modo hepati ipfl , modo yenis meferaicis im-
plantantur.

Dic I' Vena: non folum numeroflores > verum etiam
ampliores, longiufque protenfit

fa-tus notabile fumferat incrementum , Sc in peculia-
ri in vitello cffbrmato finu , five alveolo. In fefe com-
plicatus delirefeebat , undique colliquamento cinihu val-
di pellucido & tranfparente.

Vafonnn trunci niimfedi ingrediebantur Cnum il-
lum, indequecorpufculum pulli, propi quod per cry-
ilallinum colliquamenturo , in quo fcetus natabat, ele-
ganti fuo rubore tranfparebant.

Caput rcfpeftu reliqui corporis profedf» gtande erat ,
& in tres bullulas didinSum , cerebrum fcil. cerebellum ,
& alterum ocqjum , fub quo alter delitefcebat.

Circa flnam , in quo jacebat fletus , aliquid materia:
alb.e mucofr natabat.

In extrema parte fcetus prominentias nonnullas, pe-
dum indar, vidimus.

. Alarum ftrudhira jam inchoata.

' Cordis motum languentem denub nullo negotio po-
teramus rdfafcitare > admoto digito , quin & calido an-
helitus afflatu.

Dic FI. Cavitas non folum quoad latitudinem , fed
& profunditatem plurimum excreverat.

Vena: & pauciores, & pallidiores erant , quam liefler-
do die ; unde conjiciebamus > fletum vel languidum,
vel plani mortuum effe.

Nec inanis fuit noflra conjeflura ; cxdinfhim enim
pullum inveniebamus, id quod fiatim arguebant quies
cordis & vena major ad fplnam dorfi vis ob pallorem
confpicua.

Cerebelli bullula in parte podica admodum pelluci-
da, Si (piendotc fuperans ipfura cerebrum in antico la-
tere buifala: inclufum.

Ala: , pedes , & uropygium clarillimi poterant dis-
cerni.

Va& umbilici flib^ilisrorpufculum ingrediebantur.

Dic FI 1. Cavitatis nulla fcofibilis augmentatio.

In canite jam vafa comparcbant, eaque copioliorain
C .'rebello. •

Corquiefcebat, Cui motum redituebam'is fuppafltA
fletui aqua calida , Sc bfta fubinde irritatione.

Cor ipfumerat albicans, appenfe vero auricula: ru-
bicundillima:.

Oculi vehementer artandi, in quibus Ugamentum Ci-
Bare facili poterat conlplci.

Spina* dorfi articulationes manifcfbe erant.

Oris rudimentum exliibebat fiflura quatiam in apice

ejus.

.Sub corde in dexto latere cernebatur particula qu*-
dam in medio flavefcci.*, (ob annexam credidimus fer-
iis.

De Ovo ft Pullo.

liscyrtim) in exteriori amem parte alba, quam pro he-
pate agnovimus , inquovafa (anguinea valdi erant con-
fpicua.

Sub hepate apparebant intertina , filorum albicantium
contortorum fpecie.

Sub fterno ad cordis latera afhxoj vidimus pulmones
vafis fuis prxditos.

Die r I 1 I. Tunica albuminis crxfiior , arieO) ut vi-
tellus non tranfparct. _

Remota tunica , fictum fefe in fuo coniquamcnto mo-
ventem & calcitrantem deprehendimus.

Vena; jam in unum truncum coalita: umbilicum re-
pnefentabant.

Vafis arteriofi a recepto ex finiflro cordis ventriculo
(anguine motus facili cratobfervabilis.

Omnia membra clarf poterant dilcemi.

Amnios
elata

Pu!

didurio lingua comparebat.

Reclinatis intertinahs , ren apparere coepit.

Uropigium jambreviusSc latius redditum.

Die /Jtf.Ovum gallinx fubrrarium folito calidius erat.

T unica albuminis multi cralfior.

Venxampliorcs& turgidiores.

Pullus fefe movebat , pedibus protenfis & fimul ex-
panfisalis. ^

Amnios tunica faria amplior. ^

Roftrum pulli jacentis lub alis reconditum.

Curim oblervabamus , inqueea poros.

Alx cum fuis articulationibus magis veniebant in corv
fpcftuin, ut Sc mufculi periorales cum fierno , qOod al-
bicante linea inter illos lefe prodebat.

* Pedum ungulas cum mcifuris commodi poteramus
dirtinguerc.

In iuperioris maxill.e five roftri apice vidimus puiv
ftura quoddam candidum.

Hepar jam altero lobo finiftram quoque partem oc-
cupaverat.

Ventriculi duo orificia maniferta erant , & quidem
propifupenuscrfophagus in peculiarem linum explica-
tus.

Cerebri medulla gyris obfcurioribus diftinria.

In maxilla inferiore coiilraria duritiem peni cartila-
gineam offendimus.

Chalazx aliquo modo teneriores.

Die X. Jam inter caput & corpus reliquum melior
proportio. •

A Dum & urupYgium commodi potuimus difeemere.

In cute jam vidimus plumarum germina, infinita nem-
pe punda nigra, quibus prx exteris fpinadorfi lunibo-
rumque regio obduda; erant.

Oculorum integri bulbi palpebris interii, excepta pu-
pilli, qux jam fpiceo magis quam albo colore prxdita.

Cercbnim anterius divifum cum quibufilam filis parti-
bus cernebatur.

Placuit adhuc aliud ovum infidenti gallinx auferre , &
prius in aqua faris diu corium pertundere , in quo obfer-
vavimus .

Vitellum & albumen quidem coagulata cflc , non item
colliqaameiitum , quod prillinam Huiditatem retinuerat ,
attamen quantitate nonmbil imminutum.

24S

Va& majora nigricantem, minora cinerium colorem
induifle.

Vitellum inter fxrum & albumen hxrerc.

Virellnm ferd integrum, albumen ex paitc abfumptum
& valde durum.

Oculos pulli concidifle, abfumta forte rubidiore diu-
rnorum portione. •

Ventriculum ejufilem turgidum.

Die XI. Pullus calcitrabat, & os fuum aperiebat.

Hepar utrumque larus replens fubfufco jam colo re. .

Dextro ejufdem lobo elevaro , fefe offerebat folliculus
bilarius, globulus fcilicct coeruleus , magnitudine caput
aciculx vix fupeians.

Ventriculus eo latere , quod fellis veficulx ert vici-
num , intra fuas tunicas habebat punrium quoddam xru-
gineum.

Renesnotabiles, colore fpiceo.

Pulmones plane albi.

Referio ofle (lei no , cortx poterant dinumerari-

Arteria afpcra aliquam rimi naria duritiem.

In capite omnia adhuc mollia, jiifi in exnemo occi-
pite , quod aliquam firmitudinem acceperat.

Spina cartilaginea.

Crura & pcjjpolfeam foliditatem habebanr.

In difledii oculis cumparebat nervus opticus.

Die X I /. Nihil prxter memoratarum partium aug-
mentum nobis eft oblcrvatum-

Die XIII. Plumx egregii excreverant.

Circa femoris cum ofle coxendicis commiffuram pin-
guedinem videbamus.

Cor denfiore fubrtantia & rubicundiore colore gaude-
bat.

Loco cranii adliucdum craffa quxdam membrana.

Die XI P. Tunicx albuminis fatis craflx remotio
venulas, qux magno numero eidem fubjacebanr, lace-
rabat , unae hx copiosi (angumem fundebant.

Peritis pingueiline munitum.

Intertina maxima fili parte extra abdomen pendula
in communi umbilicalium vafomm integumento, tan-
quam in bursa , latebant.

In ventriculo candidam chylum reperiebamus, eidem-
queimmerfam particulam anuginci coloris, qualem die-
bus precedentibus intra tunicas liarere vidimus.

F.levato ventriculo con(peximus lienem minutifli-
mum , figura fphxpci t

In Bile amaritiem gurtu percepimus.

Die X Pulli motura , necdum divisi albuminis
membrana obfervavimus.

Ablata dia tunica omnia in ovo apparebant validi
cruenta.

Pulliroftrum apertam.

VitdluiAeveri duplicem deprehendimus.

Coltiquumen tura amnio contentum feporetn feri fab-
fum liabtbar.

Ventriculi fubrtantia folidior, & propemodum car-
nea, fubrubra, per lineam albam tanquam futuram di-

vila.

Ventriculus cum fuo vertibulo vafei tumebar.

Canaliculus tenuis i vitello in medium mtertinorum
fefe infmnuabat ; ceu apparet.

Ventriculo ineifonirlus apparebat mica dia xrugine*
raimiriilmu , chylo aki! mimerfa. •

H h > Die xrm

34 6 De Ovo

£)u XVI. Exempto cum humoribus fatu , nihil al-
buminis vidimus fuperftes.

Una tantummodo chalaza aderat.

Pullus etiam putamine exemtus, fortiter membra agi-
tabat.

Qufios a vitello ad inteflina pergens multb manifc-
ftior, uidcbatuvque involucrum vitelli prolongatura.

Rurius tranfparebat punitum illud atrugmeum , &
quidem circa pylorum ; videtur a bile ex ir.teftino regur-
gitati te oriri.

In inteflinis nihil pretcr mucum obfcrvabamus.
Folliculus fellis aliquanto oblongior.

Die XVII. In ventriculo iterum latebat portiuncu-
Laxruginea- •

Ventriculi parietes erant fpifliores.

Hepar ilavclcebar.

Pulmones albi , plurimis punitis rubris eonfpcrfi.

Cor rubicundum , cujus tamen mucro adhuc pallidior
erat.

Ingluviem . didc&a cute , in inferiore colli regione ad
latus , inveniebamus plani vacuam.

Intcdina cavum ventris ex parte intraverant.

Diebus (equentibus nihil lingularis occurrit , prxter
continuum partium incrementum. P^is ver6 diebus,
poli acquilito fuSiciente membrorum robore , fcnfim’
carceres effringit captiva avicula , quo luce liberoque
aire perfruatur.

THEOD. ALDES.

ObftrvMiienei tjut Anno 1 668. in ovis inditutx hoc
ordine& Itylo Anno 1675. Amtlclodamieditcfunt.
Antequam ovi incubari examen inftitucremus . con-
tuitum duximus ovi recrutir , & non meulali conllitutio-
nem invelligare. Illud autem apertum fcqucnria viden-
da Sr obfervanda nobis prxbuir.

Aperto cortice in parte obtu (a ovi , llatim memlrtn» ,
corticem interne iuiruo cingens: huic membranxa/tf-
ram dbntiguam & albumen tenue continentem vides.

Inter has duas membranas occurrit cavitai illa, qux
in omnibus ovis circa obtufam ovi partem obfervatur.

Aperta hac membrana effluit tllumen tenue , craflo
albumine, abfque ullius membrana: ope, fubGflente.

Inter tenue «craflum albumen nulla datur membra-
na: verum tenui albumine, ut jamdiftum, effiifo, al-
Wimen craffirm propria fua vilcidltatc , abfque ullius
membranx ope (ublillit.

VitcBui vero propria & obfervabili mcmlran* conti-
. netur: ita ut, fi eum aliquantum ex tela membrana ef-
fluere linas , harc tum , ex chalaza fufpenfa , egregie
figuram facci , vel marfupii daufi cum fuis plicis & Unis
referat. %

Quod cicatriculam fpccl.it; notandum, eam jam an-
te incubationem circulo / luos offendere , licet paulo pal-
lidiores quam poli incubationem. Quodque in medio il-
Joium circulorum ell , nonfimplex punitum cft, fed
multa* alba: liioca inter fe confolx ,_ quas tamen oculus
Ucileobfcrvarc porclt, pradertim fi totam cicatriculam
radii, folis exponas , aut microfcopium adhibeas-
Quod iiClalazam (integra adhuc vitelli membrana
appellendas, camque attollas, apparebit exiguum ali-
quod ii langulai e /pandum inter Chalaza 111 fic vitellum ,

E T P U L L o.

ex elevatione Chalaza: ortum. Quali Chalaza ex occur-
fu membrana; Vitelli ab utroque latere concurrentis &
contorti oriretur.

Prima Inspecti».

Ova Gallinae erant fiippofita die ^lugufti pod
'cx^nuli. incubationem, diefc.6. ^iugujh , ovum aper-
tum exiguam tantum pafTum fuerat mutationem.

Chalaza noAtj latus depreffc , fed verfus cacumina
more folito h arebant.

Cicatricula paulo nltior, & magis confpicuus ob circu-
lorum la ficum magis eoiorem . quam ante incubationem.

Ipfum a. medium Cicatricula: , non fub forma puniti
apparebat , fed manifcde ex multis limtit albis in liquo-
re limpido natantibus componebatur-

In ambitu macula: circulat aliquis quafi luteus (Ha-
lonis indar) in Vitelli fuperficie manifeflus apparebat,
k reliquo luteo intenfione coloris latis diftindus.

Secunda Insprctio.

Poft incubationem 48 horarum die 7. Auguffi-

Cavit» t jam manifelte major apparebat ;

Vttclluj ad obtufum ovi cacumen adfeenderat ; craf-
fo slbumme adventum ovi angulum defcendence.

In Cicatricula hxcpoterant obfervari. In centro, five
medio , corpufcuIuti&M album.

In illo coroufculo aliud qooddam cortuj culum gran-
dinis indar album & duriufculum inOniura parte urum
apparebar.

Ambiebatur hax figurat circulo quodam latiori, iu
tamca ut corpulentia, ut fic dicam, fua circulum hunc
ab una parte tegeret. ♦

Hic claudebatur ab alio integro circulo, conica lato.

Huncfequebatur »hm, fed Latus valde Sc luteo colo-
re pnrditus.

Tandem angulia q raedam circularis Huc» totam hanc
cicatriculam a reliquo didinguebat.

Tertia Inspectio.

Pod trium dierum & no&ium incubationem fafta dic
8 Auguffi.

Maxima jam fida erat mutatio.

Corpujculum illud , jam longius fafhim formam ver-
miculi referebat, capite quali inclinato, colore albo,
muci &pitutx indar. t

Punitum fiheu/ manifedo rubore fiyjrodebat : duo-
bus difttndis fc invicem fubfequentibas Idibus feliens ;
ira ut non unum, fedduoeffent pu»8» faheutia.

Ad fit.em punfti felientis , liberum & ab eo difliodum
& immobile funUumtugrum obfcrvabamr ,

Ut & maximus vtforum longe latequc dirperfotum ,
& (anguine turgentium numerus. Hic autem inter fe
erant Timilia , ut nec iftu , nec membranarum diffin^jo-
ne vel colore dillingui pollent, utrum verae cllcnt, vol
arteria: , vel omnes ejufdem vel diverfi generis-

Qji a r.t a Inspectio.

Pod 4 dierum ac nodi um incubationem , inditu ta die
9. Augudi , .

. * O-

D * O ▼ o r t Pui

Cavitas jam amplior fella.

Aperto cortice , primam apparebat ei adharrens pri-
ma totius ovi membrana : Hac membrani ablati maxi-
ma occurrebat tuitu. In fiimio cavitatis JccunJa to-
tius ovi membratu quafi collapfa cffet 6c defccndiflct.
Per hanc , ut pote aliquo modo pellucidam, vafa fangui-
%m, per fublequcntcm membranam difpcrfa, manife-
fte transparebant. . . *

Ablata hac fecunda membrana , nihil albummn , nec
crafliora , nec tenuioris , apparebat , fed utrumque ad
latera & fundum defcendetat. ViteBut vero adiccrffle-
rat , non tamen adeo quin amplam fatis & planam fuper-
fiqcm conftituerct. . ' _ (

Totam hanc fuperfidem occupabat fbtur eam vafn
circumjacentibus.

In medio illius fupetficiei carpta erat nubilafum quafi
& mucofum , aliquantulum tamen durum & inflexum,
eratque ipfum paSi ruJimentum.

Per illud rudimentum trara parebant ^Arteria aorta
puifans , ut Sc partteuU Ju/e fshente/ , quarum fuperior
prius pullabat altera , quae inferior.

Oculat tam trUanigra erat conf^cuos & fatis magnus
pro portione reliquarum partium.

In ambitu iftius fuper ficici , quafi ad corticem , Circa-
Ua erat , iive vas Jangumeum totam illam fuperfieieni
ambiens : poflea tamen notavimus Illum circulum non
eiTe perfc&c rotundum & plenum , fed ex una parte de-
ficere.

Notabilis vaforum /anguineorum numerus i pullo ad
d illum circulum diftribuebarur : ita ut tota fiiperficies
vafis fanguinds (cateret. Notabilis harc vaforum in il-
lum drculumdiflributio, aflimilari ppflct vaforum me-
feraicorum Anailomofi in mdenterio , prope inteflina.
ILcc tamen intercedit differentia, quod inMefenterio
vena: etiam ultra illum circulum diftribuantur ,• inOvo
vero in illam circfluni jam deferiptum terminentur.
Incepimus jam dubitare, an non illud quod de caCnjua
ana traditur, erroneum fit, nam huc ufque quiue .

maximo Harvea delcnbitur, ohfcrvare non potuimus,
nec fparatam ac diftmUam ejus membranam invenire.
SeiiroMmidqnodinColliauamentohzrere dicitur, vei
fub Vitelli membrana , vel faltem intra ejus duplicatu-
ram eft.

Vt tcliai videtur jam quafi in duas diveifas portet d>-
fiingtii: quarum fupenerr, (cui pullus vel innatat, vel
maxime vicinus etl) liquidior , magis fufus & colorequa-
fi lallco apparet , mfenar vero priiiiam fervat confi-
dentiam & colorem luteum.

Inspectio (£u i '» t a.

Poft 6 dierum & no&nim incubationem *

Caput valde magnum & tcah eminentes.

Cctibrum induas partes divifum.

Cerebellum , veluti criila aliqua aut bulla potius , ap-
pendebat capiti , aqua limpida plenum & transparens.

. keliquum coipus album dc mucofum initia jam artuum
offendebar. *

Vrapygn loco cauJa erat manifell» , feri veluti in

gyrinis.

Cor jam adhuc extra thoracem, aut (altera non ineo
conclufuin.

M amicite apparebant tria torpora palfantta , qua:

6. «247

erant Jua auricula fi mu! falientes, & Inter eas ferebatur
linea quadam alba , has pulfantes particulas roanifefte
diffinguens & Corpus Cordis.

Circa pulli corpus erat aejueut humor & transparens , ln
quo videbatur corpus pulli natare, uropy gio ad fuperiora
converfo. *

Vafa umbilicalia Jam longe ulterius diffrlbucbantur
quam ad finem, ut fic loquar, Horizontis , quem ovum
in obtufa fua parte deferibit.

Oefcendcrant cmm jamadaltitudihem fere totius Vi-
telli.

Ftttut fe jam movebat. «

Videbatur autem in cavitate aliqua , ex deprefflone
orta, & aqua limpida plena , haicre.

Inspectio Sexta. *

Poftofto dierum incubationem.

Corput pali jam fornutum & undique fe&qm -erat.

Haiebat jam in membrana capaciori , aqua limpida
plena. Nulla autem vafa per iftam membranam , fed
alia, jam fatis magna, per vitelli membranam dtftribtie-
bantur.

I /spectio Septima. *

Poft 1 u dierum incubationem.

Cavitat ovi fere tertiam ovi partem occupabat. ‘

Membrana fecania totius ovi jam alba erat , ac fi cre-
ta & gyplb oblita edet, qui albor ex minima; guttulz >
cujusvisliquoris, contafhi delebatur.

IttyiteBo erant fUmcnt a qined.im flava . vaforum in-
dar , concreta , qui ad duautn vaforum (anguineorum
diflribuebantur : ita tamen ut ipfis viderentur occurfe-
re , & obviam venire, licet autem in venas videantur in-
fere & fic djfpaiere , non tamen ita fit, fed delitefcunt
fubfanguineis, ita ut acu ab invicem removeri queant.

Car adhuc album.

Hepar Ravum

Calliijujncatam ad hunc ufque diem, igni admotmn,
non concrefcebat , fed in vapores abibat.

. oAlbamen crajjitm a venis liberum fere Integrumad-
huc apparet.

1 sspicTi u Octava.

Poft. 17. dierum jacubatihnem.

Membrana fecunda totius ovi a prima five extima
jam multis in locis recedebat , ita ut videretur quafi con-
trahi.

Hrcc membrana jam exterius eft caodiJa , interius in-
numeris vaiis fanguincis fcatcns.

oAlbumcn crajfum fere totum confumtum : fed rfa-
laza vitelli, non indar globulorum, fed fub forma fi-
brarum aut filamentorum abfciflbrum in ctailum hoc al-
bumen terminabatur.

Inteflina nondum in polii ventrem recondita , fed ta-
men tubulut tx vitella ad inteflina deferebatur.

In vitello jam maxima quantitas eorum f lamentarum
flavorum , de quibus ante di&um , qua: jam majora &
magisdenfata erant.

'CoBiquanithtum , jam vulgo fic diflum , cochleari cic
ceptum & igni admotum concrelfetat , colorem , neam
& faporem co&i albuminis acquirens

Pullo.

248

De O v o e t

TkVut jam plumi/ tegitur. PeJe/ cute crafla & alba
tedi : Jifin pcJunt , uagua , cu/euns jam incipiunt in-
durefeere. Rtflrum iifapice notabilem habet candorem.
Oculi jam pupetru redi

Cor incipit leviter rabefeere.

Ftrpur adhuc Flevum. «

Veficulu filii/ fubnigrx Fcl ipfora coloris intenfe vi-
ridis ad iiigrorena accerfens

ytntricului materia alba coagulata plenus; ut & ini-
tium OEjcphufl. • ,

Erat autem hic materia ingrati Ciporis.

Rcuc/ flavit

Inspectio Nona.

Poft ft>. dierum incubationem

Fultu / jam mulco major, calcitrat & fefe notabiliter
movet in Colliquamento.

^/iltumcn jam totum abfumtum , humor autem in
ColliquSmenti membrana abundat , ineo pullus, q. natat.

FiteFi corpus jam fere media quantitate in Pulli ab-
domine continetur.

Cillus manifefte 0/ aperit in colliquamento natans.

* Inspectio Ovi Anatini.

Poft 11. dierum incubationem

Res fere eodem modo fe habet ut in Gallinis , nifi quod
omnii tardius producantur . & robuftiora iint.

' millium totum corfumtum erat.

ViteVtu in medio fultis , exterius magis confidens , ex
lineis multis quafi condenfatus.

•Tutu 'ui exiguus valde . & tener inteftinis adluret.

Memhruna jicunJu corticis innumeris & magnis jsk-
fuiucii vu/ir fcatet.

toetutrjHj pnmu corticis candida & cradior evafit ,
fed nullas habet venas.

Concretiones quidam virefeentes in membrana col-
bquamenti luerent ; Qui an excrementa lint , dubito.

Vulli vcittricultu chyloplenus.

Lir* intende rubedinis & cor calore fuperat

Exitus Pulli ex Ovo.

rrimum macula quasdam cetero cortice ca-didior ap-
parebat, qui fipe locus ell ubi p. ima corticis apertura
incipit. '* . a

Pullus autem erat caufa pertufionis , ut apparebat ex
fitu partium corticis jam 1 upti, qua* elevatur, ita ut mar.i-
fefte pateat vim iplis cfle iliacam a parte iuteuori, nor.
exteriori.

Pullus non continuo in opere ifto verfatur , fed fubin-
dequiefeit; ita ut jam corticem rumpere incipiat biduo
ante exdufioeem ; etiam cum corpus 1’ulli nondum per-
feScforiincim eft ; quo etiam tempor^vitellus nondum
integer pulli coniori inclufus eft.

Tubulus vitelli, ante exduilonem non dabat tranll-
t:im vitello. licet premeretur : Biduo a. il.itim poft ex-
clufionem In pullo Anatino tubulum pervium & vitel-
lum admittentem (ubi premebatur) invenimus. Vitellus
jtutetn maximam jiartem erat coufumtus. •

S T E N O N I S.

IN ovo & pullo at» lingulis diebus obfervavit Sti-
nonius Cup. iSia.Dumic. hic verbis proponit.

Tefta circa extremitatem obtudi m diffindi apparuit
proxima tefti tunica , qui exterius afpera interius li-*
vis, onjpia interiora involvit, & in obtulo apice confpi-
cuam cavitatem exparte conficit. Huic proxima tunica
exteriori parte livis eft , interiori albumen proximi tan-
gi* qua I eia effluit albumen.

Chalazi videntur non tam in extremis ovi ede , quam
circa medium , ubi vitelli tunici quafi per album ner^p-
lum utrinque adliirent ; carum ope poterit vitellus va-
rii quolibet agitari a diflecantc ; medio inter Chalazat.
loco circulus albus apparuit, velut album centrum ha-
bens , ambibat hunc circulum alius circulus velut halo
Lunam.

E/antab altera vitelli parte varii alii circuli cumfuis
centris, qui tamen non albi fed potius rubri , in quibus
etiam velut limbi quidam obfervabantur ; tales 5 circu-
los in uno numeravi , in altero j fed mxquales inter fe.

In aquam puram mf-ili albumen, vidique illam non
omnino cum aqua mifceri, fed maximam partem fun-
dem petere, ita tamen ut lingutx g itti reliquerint in
Aqua a fupeificie ejusadfjndum fibras quali, qui ma-
nebant diltindi& mot j elega, ter intorquebantur, in-
dar funiculorum. Inde vitellum injeci, qui fundum pe-
tiit,- agitatione albumen in filamenta dinolvebatur, vi-
tellus veri» patiebatur fe mifceri aqui, quam & tinge-
bat exiguorum carpufculortun figura , qui licet inde
fundum iterum petierint , aqua nuuluminus manfit tur-
bida. *

Ovo codo , ad centrum , ubi Chalazi funiculus jungi-
tur vitello , plurcs velut radii fibrarum ,- medio inter cna-
lazas loco ctr culus ; Varii in albuminotami mpn medio
vitello quafi album quid.

Dic J. Duodecima ab incubatu hora macula alba tan-
tillum ada videbatur , poterantque in eadiverfie notari
partes. Eadem macula pro vario avi fitu litum mutabat,
lemperinfiimmo birens, ac fi illa pars vitelli reliquis
partibus ntracoiticem ovi contentis levior eflet. Ean-
dem litus mutationem fequentibus diebus ut 1. j. 5, 6.
7.8 etiam obfervavimus

Die 1 1. Sequente die plures inpradida macula cir-
culi numerabantur. Ipfa macula non modo hcftema mul-
to amplkx erat, feti etiam lupra reliquam ovi fuperfi-
ciem eminebat, qua rqtione in oculo cornea pars, qxe
pellucida eft, extra reliquam oculi partem protuberat.
Iu centro pundum album ina-quale.

Inovo circa finem fecundi diei .aperto macula albain-
tegra confpiricbatur , Scin illius vicinia figura oblonga
coloris ctrrulcipic fi edet corpus pulli cum lua membrana
magnitudine fecundi diei. Circa didam figuratrf erant
quidam lineoli fangninei retiformes fbnnantes circu-
lum digiti .amplitudine. Cingebant hic omnia plures cir-
culi albefeentes undaram more iniqualitcr curvi . quo-
rum extimi diameter duos digitos cum dimidio fupera-
bat. Levi attadu rumpebatur membrana, & effluebant
humores , unde patchjt pi ircipium effe corruptionis.

Quadragefima feptima ab incubatu hora , circa pun-
dum albicans duo cifculi flavi craiii & irregulares.

Die 111.

De Ovo e t ‘ P u i l

Die 111. Cavitas non admodum magna , fub cunica
nihilominus proximi vitellus, & in illa e ju felem parte
pulli initium , vafa nempe (anguinea , qux vitello etam-
num in ovo exifiente minora, videbantur, eover6 inde
extra&o majorem ambitum conficiebant , ex medio au-
tem quali centro pullante duo vafa deorfum ferebantur
quod libet in oppofitum latus , qu* hinc reflexa ab obtu-
fa parte fibi rnutuo occurrebant. Prxtcr bina hxc vafa
alia duo furfum lata ovalem fisuram referebant, unde
varii ad latera fpatfi rami replebam fuis circulis annu-
tum. Videbantur etiam inferius quidam vafa prodire. Sed
elegantiflima vifu erat oblonga pellicula pellucida admo-
dum.

. In alio vidi plani mutatum colorem vitelli & pnter
varias flavefeentes Orias etiam velut aqua refplendcns
fpatium, fed non licuit dignofccre.

In alio pofl Scptuagefimam primam horam limbus
fanguineus oblongus, cujus longior diameter fere duos
digitos longa brevior fesquidigitum non attingebat- Per
longiorem diametrum excurrentia vafa a centro fub pul-
lo fito, qua parte caput pulli erat, reda linea verfiis lim-
bum indtvifa ferebantur , parte veri oppofita in pluri-
mos ramulos fecabantur antequam continuarentur lim-
bo: majora erant & in majores ramos divifa vafa, qux
fecundum dudum diametri majoris diffundebantur. Ca-
put pulli unam tertiam partem totius corporis excedebat,
reliquum corporis indar vermiculi extenfum in medio
fui vas fanguincum monflrabat. In regione cordis vas
(anguineum fpiraliter intortum confpiCMMtur.

In alio pundura atbum una cum circulo albo intra fan-
guinea vafa delitefcerc videbatur. Kon protuberabant
hz partes , ut heri ; vitelli color ad pallidum vergebat, al-
tera chalazanim videbatur quendam quali canaliculum
Cryftallinumfibi continuum r.abere intra vitelli tunicam
contentum , exiflimo albuminis partem fuifle reliquo al-
bumine minus fluidam.

Die 11 Pulli rudimentum minus erat mobile, nec
in obtufo apice reucriebatur . fed medio quali inter u-
trumque apicem loco. In aliis duobus obfervavi pullum
in parte acuta ovi. Ut adeoque certum fit non elfe cer-
tum maculz in obtufo ovi apice liram , nec femper ver-
fus partem ejus vacuam ferri.

In alio circa finem quarti diei aperto veficula pelluci-
da quidem fed aliquantulum flavefeens parte corporis an-
teriore in vicinia caudzconfpiciebatur. Remoto amnio
yeficqla tuum humorem etiamnum continebat, cratque
caud.r proxima, & magisaqueaconfpiciebatur, quam
antea. In alio eadem vclicula confpe&a Immore ayfl al-
lino plena.

In pullicorpore partem globofam ab oblonga difeer-
nere licebat. In glonofa parte circulus apparebat, quem
oculi rudimentum exili unabam

Aor tz di (tributio nianifcfla , & qua fecundum dorfum
defeendit, & qua circa caput exterius intorquetur. In
vafis rubris a medio circumferentiam verfus pergentibus
vafa d illingui poterant , Ikct quibus arter iz nomen com-
peteret, non pateret. Quo loco vifum heri pundhrm al-
tum cum circulo albo . hodieipars pulli oblonga confpi-
ciebatur. Erat fub pulli corpore quxdantm tunica vitel-

lipars, qui alba apparebat.
Die r. ' ' '

Vaforura fanguir.eorura limbus amplior recidi
tus variis in locis continuabatur vafis (anguineis i medio

expore&is. Ipfe limbus non conficiebat lineam curvatu
in le recurrentem , fed variis in locis hiantem , quod ante
tantum in uno loco confpcxeram. Videbantur nxc vafa
omnia a partibus fub pullo fitis afeendere. Scilicetper
vitelli tunicam, cui incumbit pullus, hzc vafa diifufa
funt, ut adeoque eorum cum pullo continuatio non ita
facile confpicua reddatur, nifi pullo prius inverfo, Bc
tantillum a fede fuadiflra&o. Quam heri videramus ve-
ficulam humore plenam , modo (anguineis vafis pidam
notabamus. Vitelli tunica fuisclialazisut ante indrufta.
In pullo oculorum niger circulus pupillam manifefliorem
reddebat , in capite dux quafi veliculx confpicicbantur ,
quarum anteriorem cerebrum , poderiorem cerebellum
credideram , fed errorem fequentium dierum obferva-
tiones detegebant. Roflri apex quoque confpicuus. Su-
pra cor extenfum corpufculum albicaris alas indicabat,
pedes manifefliores. Infra pedes produ&a cauda uropy-
gium arguebat, auriculaium motus a motu cordis di-'
flinihis. aortz truncus fatis confpicuus, ut & quz in dor-
fo exterius confpicicbantur vafa, an fpinalis medullz fi-
nus t" •

Die VI. Die quarto primum vifa veficula jam mul-
tum erat au&a , vafisque umbilicalibus adhxrebat. ' Cha-
lazxfibi invicem allmodum propinqui. Vitellum ir.tra
fe continens tunica i reliquis tunicis facile didingueba-
tur. Cordis fubilantiarubicans, auricularum rubicunda.
In oculo nigra tunica priter pupilli foramen lir.cama-
pertam habebat , d pupilla deorfum pergentem. In ca-
pite anterius dux prominentix oblorgx Imi mutuo quali
accumbebant. Eminentia poderior, quam cerebellum
credideram , magna admodum , & ab interioribus remo-
ta erat , medio inter illas fpatio quafi eminentia , fed exi-
gua apparebat.

Dic VII. Chalaxx.ut heri, fibi admodum vicinx, albu-
men vifeidum admodum , in veficula quarti diei humor
quali fubluteus. Hiatus tunicxnigrx inoculo ad opticum
nci vum excurrebat , intra circulum nigricantem in fpatio
quod pupillam ciedideram , minor alius fefe confpicuum
reddebat circulus, qui noBis veram pupillam indicabat ,
fcilicet tunicam oculi cxa&iusconfidcrando vidi njgrana
tunicam fuifle choroidem , quxpercorneam transpare-
bat , adeoque quod pro pupilla prioribus obfervacioni-
bus habitum! totam illam oculi partem fuifle, qux iridem
fimul & pupillam comprehendit. Humor crydallinus
admodum exiguus. In capite fubflantia cerebri alba fic
fatis folida , hin* ittx eminent iz antei iores cavx con/pi-
ciebantur, in eminentia poderiori . qux magna admo-
dum, drixalhxconfpiciebantur. Pars inferior roflri bi-
fida ; cordis fubdantia veri camofa, ventriculus cum exi-
gua parte inteftini , hepar , renes , interius diflin&a ; pars
inferior abdominis claudi erepta , pars corporis totius
anterior ad alas ufque longa admodum & ampla. Septi-
mo die nondum abfoluto Limbus fanguineus mediam ovi
partem incluferat , in ipfo fioetu , pedes > ala , uropvgium
diftin&i cognofccbantur , caput mole xquabat reliquam
partem corporis, oculi m%ni & protuberantes, roflri
nulla pars ante oculos exflabat, oris tamen didu&i hia-
tus i nfign is erat, in cerebro tuberculum pofterius itideia
confpicuum. humor ayflallinus& dum vitreo adhxrc-
bat , & remoto vitreo confpiciebatur integer : Albumea
flavefeens & fundum petens.

In alro vifccra claula eracc. Cor admodum magnuhi
Ii ia

o$o

O v

io quo & ventriculi & auriculae diflinfii cognosceban-
tur. Hepar non erat rubicundum fed potius navefcetts.
Ventriculus & intedinn conrpicua. Vertebrae fpirre la-
tae in vicinia lumborum ; totofpinx dudu tranaverfae li-
neae elegantem figuram exhibebant ; pedes in digitos fidi
erant , atz extremitas lata , roftrum necdum ante oculos
protuberans, pars inferior rodri in cavitatem oris reflexa
& obtufa. Lingua brevis fed crafla , oculi infignu magni-
tudinis, nigricantis tunicae pars medio proxima reliqua
ejus portione magis nigricabat.

Die VI It. vidi membranam chorion fupra' totum
feri ovufh expanfam efle : extraho per fadum inferius
tbramen humore albo vitelloque , & remoto chorio , ele-
gantillimi fe pradmit oculis noftris amnion cum humore
qui cry (lallum feri fuperahat fplendida pclluciditate. In
ipfo fretu intus deUtelcente caput proportione fuperabat
reliquum corpus , oculi admodum magni ■ os patens , nec
lingua obfcura , cauda vel oropygium pmter modum ex-
tendebatur ; cor cum auriculis movebatur didindidimi ;
im6 refedum& ab omnibus etiam vafis liberatum in ma-
nu mea diu movebatur ; quiefccns tandem & qijifi plani
mortuum oris anhelitu iterum in vitam revocabatur, id
quod fiepius fadum non fine aditantium admiratione.
Cerebrum non aqueum fed ad pituitam magis accedens ,
cerebellum admodum protuberans , Humor cryltallinus
folidus admodum , Colla: elegantil 11 mar.

Quod pro cerebello primis diebus habitum nervorum
opticorum continuatio erae- Circa cerebrum & cerebel-
lum humor manifedus , partes cerebri inferiores & late-
rales ante reparata? , modo jun&e. Lingua confpicua ,
Collum cute tcflum Thoiacis cavitas c domnum tota *-
perta, pedes filii.

Die IX. Quartus cerebri ventriculus latus admodbm.
Stemi pars foi_ mari erepta ; Pulmones, Tcftes , Ureteres.
Eftirada cruda totum in fubjedam patinam demifi. Erat
ibi elegans chorii limbus fangoineus , in cujus medio ipfe
pullus indar nebula: latebat : Cordis loco lemicirculus
quidam admilfimi fanguinem velut in gyrum projielleb.it.
Eodem modo etiam alterum «um in fubjedam patinam
demili , ubi omnia majora (fed primi in parte acuta ape-
rueram , & videram nondum chorion involvifle totum
vitellum ) videbatur autem chorion quafi duplex , una
parte involvente vitellum , altera fretum ••thibientc. In
ipfo fretu oculi heflemis majores ; al.t & pedes admo-
dum didindi , in quibus etiam oblervatus inotus non ob-
fcurus. Hepar flavefeens; involuta tum omniapartibus
integentibus. Caput toto corpore majus Vala omnia
quali fupra tunicam elevata.

Die X. In uno nec pullus nec pulli indicium erat ,■ cx-
trado nihilo*minus ex cruda ovo , patuit medio inter
Cbalazas loco album quid disgregatum . nec in circulos
coadum. In altero quod in pai te acuta aperueram, vidi
albumen tenax admodum & ad colorem navum vergens
tantillum vel potitis tale obtransparentem vitellum, m-
tcralbumenSc extimam ovi tunicam jam tum vafa fan-
. guineaconfpiciebanturdiffufa fed admodum exilia, qua:
vero albumen intev & vitellum in tunica prominebant
fafa erant elegantiflima. Inde dimidia in fubjedumvaf-
eulum omnibus , vidimus intra liquorem crydnJIinum
acrimonia: non expertem movere pedes alasquefretuir
tantum non monltrofum. Capitis quippe & oculorum
dum magnitudo , in cctebro quatuor partes dignolci po-

* t Pullo. * ' •

terant ipfum cerebrum Ge Catis folidum , in quo etam dif-
frado patuit in medio partium dtvuliarain foramen Ocu-
li nondum toti palpebra tedi , tunica retina albedine fua
erat confpicua , humor vitreus crydallino aliorum ani-
malium non dillimills qua confidentiam , magnitudine
pifi, in lummo ejus inhatrebat crydalliiius admodum exi-
guus, rodrum plarnl formatum , in apice rodri purxftura
album , foramen auditus attenfe inlpicientibin fangui-
neum vafculum exhibebat. Colli vala confpicua , cutis
omnia intexerat, eratque afpera & in tergo pennarum
pradiuit veftigia confpicienda. In alis etiam exiguum
quod reliquis oilibus acldat ofliculum mamfedum. fn pe-
dibus & vala utrinque ad latera digiterum erant co "^Pi-
cus fic articuli fatu protuberantes , nropygium admo-
dum magnum. Interius conlpiciebantur pulmones, ge-
minus hepatis fed flavclcentu lobus, quorum altera fi-
niflro, venti iculusdeorfura prorenfus candidus , triacre-
ca& renes- Cor jam plani emortuum manus calida; fo-
tu revixit, dein cum quiefeeret comprelfo hepate, qua;
intra cor & hepar erat, vena cava iterum movebatur,
potuique co in loco valvulam fati* manifedam obferva-
re, auncjJz temni iiinam membranam referente», qui-
busdam in locis albos quafi funiculos exhibebant.

Die X I. In ovo quod in obtufa parte aperueram ca-
vitas fati sm agna erat, extima nihilominus tunica adeo
denla, ut lucis radiis tranfitum denegaret, ea diffrsdE
patuit fecunda tunica teiiuHlima albumen cingens in quo
plura vafa, per hunc perfpeximus ipfum pullum vitello
incumbentem , in quo convenientem fibi cavitatem velue
ledum invenerat ; vivebat integri , caputque & pedes
alasque agitabat, per intervalla i nmedio humore fub-
fultans. Albumen glutinolum occupaverat obtufam par-
tem, quoti anne concudionc fadum dubito. Effradi len-
fim , poft liberatam inde dylo membranam, cruda, ever-
tendo, omnia demifi prinfo in manum meam, inde in
patinam, ubi vitellus totus fuam intra membranam late-
bat, nec reliqui humores i fuis effluxerant tunicis. Exa-
minata vaforum didnbutionc , Chorioque fle amnio dilfe-
dis, umbihcoquc divifo ipdirn tretum manui impofui,
cujus fotu calefadum corpus tlndem cordi vitalem i-
gnem redituit , quod ultra noram inde micabat : in late-
ribus thoracis materia quatdam crydalli indar pellucida
confpiciebatur , qualis etiam indextrobtereadventri-
culi regionem confpcda , absque dubio ipla amnii aqua
per afjieram arteriam & pulmonum foramina tranfmiflii ,
Circa orificium ventriculi confpiciebatur punduiu vh>
de , lien , vifui mamfedus , hepatis lubi etiamnum tantil-
lum flavelcentcs , oculorum ad partes crete ras propor-
tio imminuta tantillum , licet etiamnum i propoitio-
nc naturali magna edet difUntta. In cerebro in medio
quatuor particularum album quid forfan glandula pi-
nealis.

Die XIII. Inpullo oculii circulus minimuscryftal-
Imi figuram refert , Luna falcata membranam nidan-
tem, ex uma circumferentia oblonga palpebrarum oram ,
ijuxfcquentibus diebus (pnlimexcrefcunt.

H latus in tunica oculi nigra claulirs , nifi qui opticum
nervum contingebat, optici nervi filamcnra nigra , qua*
per vitrum perclmt crydallinum ; Eleganter confpicuuiix
cerebellum fed exiguum admoduiq- Chalazarum utra-
r|ue enamnnm mamfcda. Melcnterii vafa elegantia,
abdomen feri claufum, exceptu meatu quodam pro vafis

> 0UTU-

D* Olo e t

tamhflica'Ibus & intedinis , 1 vitello in inteftinum canalis
admodum manlfedus. Pulmones albicantes , pl urnula?
nigra; variis in locis per cutis poroi prominentes.

Di! X t'1 1 /. Nondum per totum abdomen expan-
fa cutis , quinprarter limbum live extremam lineam ver*
cutis, qux plurimis exiguis tuberculis ordinati difpofi-
tisafpera erat, alius limbus apparebat alterius involu-
cri , quod omnino planum & live. Partes cerebri an-
teriores propius accedere videbantur , medio inter utras-
que fpatio , clandul* pineali fimrle quid confpiciebatur ,
in ventriculo fubftantia quidam intente viridis. Chalazx
adliuc mamfetlx ; roanireftus quoque limbus languinctis
i tertio jam tum ab incubaru dic confpicuus , qui nec
dum totum vitellum inclulerat. palpebrx etiamnura a-

P U L t O.

pcm.

In alip ventricnlus continebat fiibdantiam albam in-
dar laflds concreti , intra quam tantillum tebftartix viri-
dis continebatur ; qux tebdantia viridis erat in vicinia
cefophagi ; Eratquoqueinveficafelliscopiolabilisejuf-
dem coloris & faf is amara.

Albumen totum confumptum , exiguam partem al-
bam reliquerat , quam pro cnalazis haberem , circa quam
tanquam centrum circulus fanguineus fefe conllrmxerat
vitellum totum includens. Continuatio facculi vitelli
cnm inteftino in medio duorum vaforum fianguineorum
mamfeita erat , digniffima ver ') vite vaTa flavefeentia ar-
bufcularuro indar ramos teo« diffundcntia,& truncum in-
tedino obvertentia, nox magno numero intra facculum
di.leftum libera deprehenduntur, quafi telis capillaribus
facculo adhxrentia. Pulcherrimi demondrantur illa va-
fa, quando in facculo etianinumadhxrente intedinis fo-
ramen longum fit teperius, ita ut vitelli poi tio exhauria-
tur, tunc enim in reliquo vitello patebunt exilantia vala
plurimis ramulis , filicis indar expanfis, facculo interius
annexa. Hepar etiamnum ex alboflavefctns, ut tenguis
colorem fuum ex hepate miniir.ipodit habere, in utro-
quepullo palpebr* jam tum clauuc.

De vitelli im intijhiu 1 rjmjitu hsvs vjlJe profomt
SriNOWlusfc/ veriir.

Ut albumini fic & vitello tea ed in ovo membrana
(anguineis utraque donata vnfis , quarum qn* albumen
includit, rupto ovo perit , altera intra abdomen recipi-
tur, diuque in pullo deprehend itur etiam pod rriceiimum
ab exclufione diem juxta oblervationes HarvcH. Vafa
utrinfque membrana; umbilicos appellat Aridoteles,
_ vultque qui vitellum adit umbilicum iotedino termi an-
*nedi : (ed five abdomen extra propendeat vitellus , ftve
contrahentibus fe fenfim abdominis involucris introrfum
lateat retraftus , peculiarem habet quo mediante mtedi
noar.neilitur, duihiro, vafis fanguineis medium mtedi
num tranfeendentibus utiinque dipatum, unde facium
ut fanguinea vafa tertium ductum involvendo inventioni
ejus ooCliterint. Vitelli tunica facculum refert ampli ven-
tris, fed oris admodum augudi, undeadintedina medio
fere principium eorum inter & finem loco vafculum pro-
greditur vafa fanguinea craflitic vix iquans, infiiper co-
te, e ligamentum umulans , ut ni fi transmiftes humor per-
vium argucict, nervum crederes. M^lus quointedina
fubir.trat, non differt i duftus pancreatici iniertione : nifi
quod hic eidem affigatur lateri , quo mefenterium inte-
nimsadharret, vitellus autem oppofito laterd viam pa-
tentem inveniat. Hic vili llquera&us & in limpidum li-

quorem mutatus vitellus in intedinis transfunditur de- .
crelcente lenfim cum contento continente , donec tan-
dem, omni fucco , intedino adhxfcrittuberculum ob-
longum & cavum , quod (blum femper manet vitelli ve-
digium, ut hujus ope etiam in adultis poflit demondra-
ri. quo loc6 per intedina ingeffum alimentum. Ut ver6
effero de rei veritate tanto certior» Inteftinum aperui ■
prefsoque facculo vidi per deferiptum modo valculuru
tenuiorem primo liquorem effundi , tebfequerte eum
cratliore : quod cum eodem femper modo fuccederet
tentanti , conclufi demum hanc effe viam qua pulli cor-
pus vitellus tebintrat, vereque in intedinis xque ac in
ventriculo fieri . quam vocant, cliy lificationem . Sed quo
pateant omnia plenius , qux me in rei examen detulit,
occalionetp brevibus referam.

Diuinfufperlb dubium-meditinuit hepatis officium ,
nec in hanc utqueboram vel aliunde difeere licuit, vel
exfienmento videre, qux ad illam rem certb determi-
nandam telficerent. Qui , quod ingenio valent , foli
omnia deferunt rationi , cum tea linguli tantum non di-
&atoi ii pronuntiare videantur placita , & qua explican-
di modum toto inter fe qui diilklent coelo , qua proban-
di fiduciam conveniant , non poterit quis anticipationem
mentis vitans, nec ulli feftx addi&us, quam 4 multis
opinionem, ut certiorem tutb alternat , facili divinare.
Experimentis verti faciendisquife totos addixere, tan-
tum abed omne fudulerint diroium , ut opus omne mul-
ti) reddiderint inrricatins , dum , quas illa veritatem in-
vedigandimetliodusprxfcubit, teges vel nonobfervent
incauti, vel gnari fciemefque fpernant ad arreptam fe-
roel fententiam , cui tanquam fcopulo femper hxrent af-
fixi , eunda & vifa . & non vifa referentes. Id quod non
alia in materia elucit clarius , quam ubi de chyli via qu*-
flio inflituitur. Tandem confirmata ladis vera lymphx-
quevia, licet rationis dubia removiffe videretur expe-
rientia , mulrorumque experimentorum fallaciam ea-
dem imitantium indurtria.detcxifle, hxc nihilominus
manfere , qux ancipitem redderent yeritati (ludentem
animum. Primo quod non conflaret omnem haeviafcr-
ri chylum, aim id tantum docerent vifa , ex alimentis
nffumptis partem pei mtedinorum tflnicas transcolatam
per ladeain cavam fuiiiim mitti; jain vero quis fponde-
bit reliquum omne in excrementum abiturum I quis falis
convicit omnes, illos , qui credunt , venarum id ede mu-
nus, ut non tantum ab arteriis transfutem revehant (an-
guinem, fed & quicamd earum odia fubintrare aptum,
una cum fargtiine cordi inferant ‘ id quod fi admiierisin
omni reliquo corpore , qnx ratio intedinis fimile quid
denegandi i Huic dubio non minoris momenti aliud te
adjungit , quod nempe in omni animalium genere de hac
eidem re non fafta inquifitio. Quod fi itaaue invenien-
da animalia , quibus denegata laftea , vel It notandum
vitaetempus quo (anguinea vafa acceptum extremis fuis
alimentum in jecur primo transmittant, quidni aliis etiam
limilia tribuenda , prxeipue quoufqne nihil repcitum
quod contrarium demordet f Quant i hoc faciendum , li-
cet ipaucis notatum , dubium, ut alia taceam, qux ab
hoc fonte petita movere poffem non pauca , folius Har-
veji docebit exemplum, qui quod credidit in avium ge-
nere vitellum per vafa umbilicalia in hepar ferri, venas
laficas rejecit. Hinc exeac. n. ait : bt Ji vtltt a«yu-
mtntum i veittmm umbhcahmm , ( qmt sJ jcevrii
Ii a

3$2

Dic Ovo ET £ullo.

portam uno aut alteri trunci terminari diximur) puSur jam
eodem prorfurmoJo nutritur , ahnunto ex viteae per vafa
mmUlicalix attraBo : quo peffea eiyleexintejiinirprr vo-
mat inefaraieae IraJuBt alitur. l’ajd enim utrohque ad
jtctnr portam terminantur , ad quam nutrimentum pari-
ter attraBum deferunt . XJt ad venar IxBcar m mefenterit
(qua in pennatn nullih reperiuntur) confudere non fitt-
put. Q11 mihi verba non levem injecere Icrupulum fta-
tuenri , fi in pullo id verne manus obeant , non in aliis fa-
cile animalibus , vel alio vita; tempore eum illis honorem
detrahendum. Hinc fil&um, ut nunquam aufus hepati
adverfari, licet nec unquam ejus fecutasfuerimpartcs.
Tanti mihi namque fuit autoritas Arirtotclis, Harveii-
que , ut illud de vitelli in hepar diadoli per umbilicalia
vafa Unquam certum admitterem , quandoquidem ra-
tioni non viderem repugnare-.

Cum veri initiorum Hifloria ; quid exhaurto vitello
de facculo fieret , & quidam alia non magni quidem mo-
menti , ad circumflantiarum tamen plenam receniionem
facientia defiderarem , incubanti ovisgallim unum fub-
traxi , cnjus tertam jam tum ruperat exitum maturatis
pullus.

Dedurtis involucris latentem prodidit vitellum abdo-
minis tumor. Nonreceiifebo, qua: circa modum , quo
abdomen involucris obducitur, notanda fpe&arori, quam
lertori , gratiora futura , feti miliis omnibusdream , dura
vitelli i facculo in hepar credulus rimarer vias, non qui-
fitum ex eodem facculo in inrertina tranfitnm fc mihi ul-
tro obtulifie inveniendum. Sic fiepius aliorum afleita
nobis oracula funt , donec , quantum d vero recedant ,
nccuratiusexamendemonrtraverit. Legeram Arirtotelis
fententiam confirmantia Harveji , videbamque utrique
faventem rationem , quo effertum , ut ne dubitandi
quidem vel minima mini oriretur fufpido , donec to-
tum momento quafi fubverteret autopfia , qua; autrix
ut & hoc fubdurto tibicine , hepatis tanto magis jam
vacillet thronus. Chmenimftrtiis quilibet, cui innatat,
humorem ore affirmat, cum pullus albumen ore, vttel-
lum excipiat intertinis , nullu m v ideo argumentum, quod
certi demonrtret, ex humoi ibus partem hepati prius,
quam cordi, inferri per vafa umbilicalia , licdt , qua; idem
Ipctiosi fuadeant , minimi! defiderentur. Nec enim par-
tium ego ducor ftudio, nec hepati unquam bellum inaixi,
fed id tantum ab ejus patronis optavi efficiendum , ut ex-
perimenta darenj , quibus rationis confirmarent inventa.
Hioclicit, datis jam manifertis & patentibus alimenti
viis, vaforam umbilicalium muneri hos pradigere lice-
ret limites, ut fuo calore, forfanfic per vaforum extre-
ma tranfudante quacunque dentum fluido, humores nu-
triendo corpori tantum redderent aptos > nullos veri in
corpus deferrent ,• dum tamen de eo, quod venarum oftia
recipiunt, (an fanguis tantum Gt , au vero & praeter fan-
guinem admota quilibet poris congrua) nondum deter-
minata Iis , eo audacii progredi , res infida videretur.

F.rt autem ponderis non a^feo parvi quadi io, qua dif-

Situr , quomodo parti corporis admota quacunque
in corpus transmittunt partes.

Sunt >qux illas recipere portiint, venae, necdefuntin
mullis animalibus, quibus idem munus tribuerent non-
nulli, lymphatica: Quod G veri volueris per poros cu-
tis , membranarum , roufculorum , offium , ad intima pe-
netrare Tifcera, vd fubulem hic tantum intelligas opor-

tet materiam ut in nrtu frigidis , calidisve quemadmodum
&inraagncticis, vel ipfas partes , adeo vi morbi retaxa -
tas.ut vera Gt dia pedalis, nili forte ea fuerit materia; acri-
monia, utobftantiaquxqae, velferrea, perrumperet.
Vila fateor bilis non rupto folliculo vicina locaflavoco-
lore inquinaffe , & obfervatum per veficam bubulam
tranfludaffe aquam, repertusqne intra fufpenfam in fta-
t uari orum officina veficam lapidum caefomm pulvis , qui
claufum arrti vefici orificium non facili penetraflet:
fcd 1 quod vd laxatis morbo membranarum fibris , vel
eisdem exiiccatis adfcnbendum , locum in vivo & fano
non invenit , ubi & fpiritu repleta funt omnia , & humo-
re. Quod itaque coraialia cordis regiopi imponantur epi-
themata, non aliam video rationem , quam quod vena-
rum ab illa cutis parte ad cor ufque exter fio brevior fit ,
quam fi maurbus idem applicares , quandoquidem , aluts
qui pilam purgantem manibus agrorum jubebat conti-
nendam, non difficilius alvum moverit , quam qui ejufi.
dem facultatis ungventum umbilico illineret , ut adeo-
que & hic & ibi nulla fiat per folidorum poros penetra-
tio, fed tantum valrs receptarum partium cum fanguine
mitlio, unde fperatus refultat effectu' Eadem canthari-
dum ratio, nec veri dirti veneni diverfus modus. Sed
longum foret, qua; generalis hic quirtio involvit, o-
mnia evolvere- Cum itaque, qui exterius admoventur
corpori, venarum oftiis recepta illarum feqoantur du-
rtuin , quidni etiam , qui membranis Uteri conti itentur,
liquida liii partem umbilicalibus offerrent I fpeciofa hic
ratio, fed non ubique locum inveniens- Quis enim cre-
deret in renibus nuper k fanguine , aut undecunqqp de-
mum, faltem ab aliis utilibus partibus recretam urinam
in vefica iterum i venarum extremis relorberi ? quod a-
I iis omnino largiri tenetur , qui venis omnibus eam dede-
rit fabricam, utpriter fanguinem admota alia, modo
ingredi apta, excipiant. Quid enim urini majorem pe-
netrandi vim pofli let , qui exterius remota fiias ilico
exferit vires > Pari ratione de bile, de aliis excrementa
liceret concludere. Quod fi hic naturi propria excre-
menta aboraiiiantisfiftidium objeceris, parum efficies,
cum multum de prudentiaejus detraheret, fi qui in ve-
fica prudens adeo ell , in cute tam parum cauta depre-
hendatur, ut quod in vefica noluerit vafis recipere , in
cute (anguini patiatur immifeeri. Quod fi autem obli-
nentem 'interiora refici pituitam ad partes vocaverat,
commodiorem videreris afferre rationem. At vero Ii in
Bilis folliculo, fi alibi admiferis impedimenta prohibentia
ne fa nguini jungatur, quod alio corporis loco penetra*
ret liberi , quis nobis interiorem membranarum foetus
fuper ficiem adei probi cognitam perfpertamque dabit ,
ut aufitfuam libere pronuntiare fententiam f Ut autem
de umbilicalibus dubia pes , fic de porti ramis parum
certa veritas, tumob datas modo rationes, tum quod
non lartei tantum lymphaticique veni , fed & glandu-
li conglobati mefenterii in avibus , pifcibufque necdum
mihi vifi , fi ve id obfervantis contigerit culpa , fi ve rei in
iftrs animalibus ddfertu , quod necdum velim decernere.
Qaod G Jam certi conflaret , effe animalia, cpiorum in-
tellina omnem chylum venis rubris mefenteni commit-
terent deferetxftm , non portes in aliis animatibus chvll
(quo nomine intelhgo, quicquid ab ingefl is alimentis fc-
cretum per intertinorum tunicas exprimitur velinlartea
vd in rubra) partem hepati denegare , niti dcmonrtrarei

De O v (

vel intimam inteft Inorum vitlofam tunicam , cujus villi in
cylindro hoc tortuofo axem omnes rcipidont , vel aliam
diverto modo in divertis fabricatam, io hoc fubjebo ve-
nis fancumeis mandare, quod in alio labeis totum defti-
navit. Sed dubium quod eu, relinrfiiamua dubium , do-
nec longior dies experimenta dederit, vel muneris pri-
ftini partem hepati reftituentia , vel omni chyli honore
demonftrantia indignam. Licit parum ad illius faceret
dignitatem , fi vel omni chylo liberum permitteret tran-
(itum ■ quandoquidem partes fohdas (qua: vel fanguinctn
impellunt vel fcccrnendornm cribra (unr , )ad fanguinem
aut generandum, aut perftcienduraquicquam conferre,
hoc feculo credere plenque defierunt Sed qno me ab-
duxit hepar? Novam mihi & tantum non monllrofam
alimenti m pullo viam Tibi fignihcare volui, fimulque

3uz me occafio ad eam deduxit inveniendam, qua; un-
i adeo fe proponi non patiebantur , quin bepatis flmul
habenda rario ; quandoquidem vitellum ki proprio (ac-
culo contentum ambiant umbilicalia; in inteilina recep-
tum porce contingant rami, utraque vala cum hepate
commercium habentia.

NEEDHAMI.

IN ovo. lex tunicae numerare licet , poflquam enim
tunicam cui teiia adhxret in obtufi ovi parte ape-
rueris , invenies aliam ejufdem coloris & conliftentiz
qua; cavitati fubtenditur, ovumque ipfum nrftiilimi com-
plebitur. De hac diu dubitavi an nova edet, an prioris
duplicatura , expertus tandem inveni novam eife , &
prorfus fcparari polle per totum ovum. Ei mterim cau-
ti detraba , mox apparet albuminis tenuioris tunica ve-
nis (modo poli aliquot dierum incubationem infpexeris)
arteriolifque confpicua. Emlflb hoc liquore colliqua-
menti involucrum five amnion pulli occurrit, cui pullus
innatat, T andem albumen craliius , & vitellus peculiari-
bus membranis invcftiuntur, & pullo fubjacent in fun-
do ovi.

Vafaumbilicaliasn viviparis in funiculum colliguntur
& umbilicum conjunftapertranfeuntab ipfogeftationis
initio. In oviparis fecus feres habet, nempe vafadiver-
fimodi varias abdominis regiones tranfgrediuntur , ut
variis membraris jungantur. Arteria , qua; albuminibus
coi liquandis deftinatur, ex fmiflro latere in lumborum
regione oritur , & ex ei parte non procul i communi
cloaca exit , quo in loco ren* occurrit hepatic* , cidem-
que afTociata ad albumina pergit. Jifdem abfumtis pau-
latim obliterantur vala ipfa, Dura vero adhuc extant,
notari poteft vena hepar tranfrepere, &ad cavam per-
gere. In itmeie tamen a porta ramum excipit , cujus ope
fanguinem ipfius in cavam vellit.

Vitellosintcrimduasarterias, alteram A lumbis, alte-
ram A czliaca , recipit , venam unicam , quz venam A
czliaca prodeuntem comitatur , & dubum intedmalem.
Magnus Harvcm duas veras , & arteriam unicam nume-
rat. Dubum vero inteft matem prorfus omitit- At at
cuilibet intuenti conftabit virum Cl. nimium indulfilTc
hypothcli fu.T , dum fuccum nutritium per hzc vala re-
gerendum cenfuit , & proinde vaforum verfus corpus
tendentium numerum duplum efte oportere ad ca , quz
ad viteHum ipfius colliquandi grana pergunt , otpote
•juz non uncum fanguinem , fed ut vitelli liiccuni repor

ET P U l E O.

tarent. Quum contra ex obferratiore Hqnet horum va-
forum bmasede arterias, quz vitellum fundlint ope fpi-
rituofi farguinis , quem illuc afferunt. Hic (arguis
per venam utrique arrerizliraul fumptz aqualem redit ,
eodem modo auo in viviparis vena umbilicalis duplici
arteria; refpondet. Vitellus aurem ipfeperdubufn mo-
do receniitum alit» abit , & inteftina ingreditur aliam
cobionem fubiturus, priufquamfanguini fatus admif-
cetur. *

Defcriptionem peculiarem rfieretur hic dibus , qui
ex vitello pluribus radicibus ortus, tandem in truncum
colligitur , St vafis fangoineis , eodem fere modo . quo
urachus A velica pergens, ftipatur, donec ad inteftino-
rum marginem venerit- Illic demum inferitor circa in-
teftinorum medium, paulo fupra eum locum , ubi ae-
corum extremitates delinunt. Ilei pars eft, neque enim
avibus colon datur, magis quam cani , aut aliis annua-
libus non naucis , quibus vafa illa melenrerica obtingunt.
V itellus ab orteriofo fanguine colliquatus hic deponitur ,
& avibus mammarum abfenriam compendat. Intra ab-
domen nempe pulli mox excludendi abfcondituseiali-
mentum*tam diu fungent, donec robuftior fabus foli-
dioribus efculentis digerendis aptus redditur. Interlui
neque durante hac labionelfi ita loqui liceat) pullus ab-
ftinet ab alimentis ore exhibendis , quod neque in ovo
facit verum illic orenurriri conftar , & etiam exclufum
feminibus aliifquevefei. Intcnm przter ifta tenuiori hac
efca indiguit ad pleniorem, St magis fprriruofum nutri-
catum.

Dubus hic pofterioribus incubationis diebus latis con-
fpicuuseft, at multo magis poft cxdufionem , ubicref-
citindies, & decrefcentc vitello grandefeit , donec eo
penitus abfumpto , -ad inteflim latus inclinatur , ibidcm-
que inteftmulum quoddam cacum , femuncialis longi-
tudinis per totam animalis vitam reprzfentat, bt nun-
quam non inveniri poilir.

. * Decimus tertius nunc agitur annus exquo hunedu»
bum primo confpexi. Annoque hujus liccuii quinquage-
fimo quinto Cl. Gltjfonio cius mentionem feri , qui eum

facile agnovit , tarquam libi dudum exploratum. Aid*
quoque olim oftendi , nimirum ante editam Stcmmu Epj-
(tolam.CL Vfbhift*, Miliingtono , Lavaro: St Cl- Hoylia
Anno 19. ut& egregiis viris Domino Gaifini» , & Do-
mino fiarda. Gallis, quibus eo anno HoBandiam profif-
buris non hunc dubum tantum» fed St dubus falivates
& narium meatus mihi itidem ante 1 y. Annos noto»,
quos poft ea edidit St eno , exhibui fpebandos-

M A L P I G H I I. •

Ma l p 1 o 11 1 u s in' appendice ad Anatomen plaota-
nutn cbjervattoncxjc ovo incubato lingulares propo-
nit his verbis.

In Ovo nondum incubato , fcecnndo tamen , nonab-
fimilis ab obfervatis aliis & deferiptis Cicatricula aderat ,
quz inter chalazas collocata > medium locum inter bina
Ovi cacumina fortiebatur, ejufque naturalis magnitudo
lentem non excedebat In hujus itaque centro circulus
candidus F»f. 1 . .✓#, aggeris inftar, deprehendebatur»
qui fuperiora versus cum veficulis B interdum conti-
nuari videbatur 1 in hoc collicamentumC’ contineba-
tur , ic quo pulli carina V candidis delineat* zonis inna-
li ) tabat»

•Digitized

f-W-

De Ovo et Pullo.

tabat, qux in futnmitate quandoque difcontinuatar ap-
parebant contentum verhfpatiura plmnbci coloris icore
replebatur. Cariri extremitatem £ obfcurabat. Sncce-
deb.it lata quali fafcu F , qui tandem umbilicali» arca
evadit : Uicpartim (olida, hacquc fubvitellina , par-
lim liquida & fiifci integrabatur, portione, Sticolli-
quamenti rivulo G ambiebatur, quem angularis zona can-
dida h circumdabat.

In Ovo, elapfo JWii menfe ab ImJiex gxSma incuba-
to, poft borjf fex cicatricula naturalem hanc fortieba-
tar magnitmlinent Fig- a. in cujus centro veficula
B irregularibus interdum finibus terminata, duphano-
que turgida humore locabatur. Pulli carina; St capitis
indioamenta zoni fpecie C emergebant, in colliqua-
mento plumbei coloris innatantia , quod circulo D quafi
aggere coercebatur. Succedebat lata qii.edam umbilica-
lis fidcia £ , fublutei coloi is , qua: interdum foraminulis
pervia, pumicis inftar , colliquamento madida reddeba-
tnr, cujus ambitum rivulus /'alluebat , & tandem can-
didus circulus G omnia continebat. In aliis , umbilicalis
atra Fig. j. U in icorem quali filia , fulca reddebatur , &
plures circuli 1 intcrpolitu alveolis Ji circumduceban-
tur. . .

Poft duoiccim bartrum incubatum cicatricula tali pol
lebat magnitudine Fig. 4. -A , in cujus centro colliqua-
mentum B oblervabatur cum carina , qui candidis de li-
neata zonis rotundum capitulum delignabat,& ultra me-
dietatem orbiculares vertebrarum veliculas.liinc indead-
ftantcsC, primo exhibebat ,• hujus tamen ftrudura Cae-
culo D frequentiflimi velabatur. Succedebat candidus de
more circulus £ , qui exterius copiofu colliquaraenti ri-
vulo F ambiebatur; huic proxima extendebatur area um-
bilicalis 6, qui lato rivulo Halluebarur. His addeban-
tur quarfdoque plures circuli / taliter circumdudi.

In nliis cicatriculis ira incubatis fimplicior emergebat
configuratio in umbilicali area Fig.\. l{, & ambiente
.circulo L , lato fatis. Pulli carina candkU quadam zona
defignab.it ur , qua: duplici cxcrefccns tumore , capitis in-
choamenta M indicabat , St vertebrarum globulos N
hinc inde haucntes ii.ibebat.

Tranfada Jecimx a3»vi heri, cicatricula hujus lati-
tudinis^ versus obtufum Ovi cacumen afeendebat. In
medio coiliquamentum lolito aggere Fjj. 6 ■ B coerci-
tum, pulli carinam continebat, qui de inore veficula
C obducebatur. Carinatftruifturam diu fciquilitam , ta-
lem tenere videbar. Ex candida zona caput Ddeligna-
batur , & fpim tradus cum appenlis vertebrarum fae-
culis £ ; circa caput & collum , carnem F luxuriare non
fetnel videbam cum alarum inchoamenris. Succedebat
Lita area G , colUquamenti alveolis H excavata; hrecri-
vulo ambiebatur, qui candido erat circulo 1 obirptas,
-Umbilicalis hic area inter obfervandum evacuato albu-
mine rngofasquafdaro eminentias , veluri arborum radi-
cas, exhibebat , qua: valbrum fpeclem milii indicabant ;
quoniam tamen In exficcaia quacumque vitelli parte
pirtmi abfurmles rugofas produaiones exdtari facile vi-
debam, ideo adhuc lueret animus an vaforum latentium
rudimenta cxiftant, an ficcefTerti» corporis rug.t Cica-

• titculatcxrremus circulus feu zona/, ulteriori fermen-
-tttionein plures, bosque dilparatos , folvebatur circu-
los Fig. 7. £, quorum portiones , velut infula: , colliqua-

• mento tig. .7. L mergebantur.

Placebat interea , ut Natura: methodum afhjualiter te-
nerem, carinam fiifids profequi St qua varia: fpedes,
ufque ad integra: diei complementum occurrebant , pro-
ut in re tam ohfcuTa rudibu, inftrumertrs mihi attingere
licuit, hic exarabuntdt. In Ovis itaque minus vegetis §c
infirmioribus carina taliter apparebat , gemini zoree ,
fcucraffi candidiqUe line* Txb. x.Fig. 8. in capitepa-
rum dil'artes,& quafi reflexi in pofticara partem B, ite-
rum apprnximati, collum Ccfibrmahatit, moxdido-
&x , & quali paralleli , in longum protra&e , carinatum
fpatium efliciebant , 8t hinc inde vertebrimm facculot
numero feptem D appenfos fervabant; iterum tandem
coeuntes, earini extremum conftimebant. Quidlimile
miratus fum poft diem integrum incubatus , dum zoni
Fijf. 9. %/i. parum obliquati, carinam conlbtuebant In
aliis gemina concavitas excitabatur Fig. 10. , St dorfi

(patiuni . .quod alias patebat , connirentibus zoni» in
B claudebatur; lioc enim familiare ipii Naturi fiepihs
obfervavi , m zonis motum adefTe , ita ut foo acceflu Oc
receflu , arei&fmusexcitarentur&tollerentur.

EUbentcJie (ipius fpecies hic occurrebat, qua ca-
pitis tumor Fig. 1 1. A emergebat & didudis in dorfo
zonis B , cariniconcavitas eftormabatur qua: fpinali me-
dulliC locum pribebat, cui veficulicerebriDappen-
debantur ; colli , capitis , & alarum £ produdiones ma-
gis manifeftabantur. Crafli linei, fcu exarati zoni,
qu;e varias defignabant jam expofitas earini fpecies,
ctai.t extremitates & fines adurgentium quali parietum ;
in extrada etenim cicatricula, 5c vitro impofita , zona-
fum latitudo Fig. ix.sl occurrebat , qua totus fpim tra-
dus delineabatur cum alarum B inchoamentis. HujuQ-
modizom non perpendiculariter elevabantur, fed in-
clinati , earini concavitatem producebant , qui cryftal-
lino quodam humore replebatur, qui interdum ita turge-
bat, ut continentes zonas difrumperet, & areas novas
exfitaret.

Aliud infuper innuendum , zonas in apice Fig. tj. ^
hiatum habere , qui quandoque ; & temporis tradu clau-
debatur . hoc autem forti natura uritur pro colliquamcn-
tiingreflii. Nec reticendi funt mutationes, qui in ea-
dem numero cicatricula & carina abfque novo mcubatu
manifoftahantur; namexpofitus hiatus m eodem Ovo,
per fex hurasaeri relido, claudebatur, & capiris con-
cavitas Fig. «^. B candida tota reddebatur , & earine
extremitasex didudis zonis C , non obftantc fncculo D ,
emergere incipiebat t Ulterior fuccedebat , eitpfo Jie
apnmaOviluftratione, mutatio ; elautis namque zonis
geminus obfervabatur tumor Fig. 1 j. E, circa ilorfum
curvabantur zoni F , & earini ovalis arca patebat.

Tran/jSiJu :, cicatricula hanc fervabat magnitudi-
nem Fig. 16. c/f, & in fui centro carina locabatur, cu-
jos zoni paralleli dudi , colli B litum defignabant ;
mox vertebris hirentes, dorforn conftituebanc , & tan-
dem dilatati carim extremum C' eludebant , in capite,
veru D hiabant , & tota area candida erat : In aliis autem
rudimenta veticularum cerebri St fpinalis medulliimer-
gebant Carina luee , in colliquamento £ degens , proxi-
ma erat facculpF, qui dlapliano turgere videbatur fuc-
co. Latafequebatur zona , qui irruenti colliquamento
Gnbliadat; unde umbilicalis areal/, quafi tot excur-
' mitibus rivulis interrumpebatur ; poftremo latus cir-
culus candidi» cicatriculam claudebat.

Inte-

♦

D * Ovo *t Pullo.

Interea pregredietite incubato , carina tamores drca
caput multiplicabar: zona: etenim in apice Fig. 17.
hiatum adhuc fcrvantes tres areas B conlbtuebant , qui-
bus felicularum cerebri incboamenra culi odiebantur.
Caro C circum adrtab.it , & vertebrarum globuli dorfo
hatrebant; cordis pariter portio D manifellabatur ; &
in umbilicali arca varicofa vafa prodibant , pallido &
fobvitellino turgida icore.

Poft triginta horti dcatriculzcircult multiplicati , fo-
luti&infrafti obfervabantur. Umbilicalis area fig. 18.
oi raricolis vafoulis B contegebatur , qti* ab elatis foli-
dis portionibus fubpallearis /ubftantiz ambiebantur. Va-
forum color primb vitcllinus , mox robigino luserat. In
eadem area veficula deprehendebatur. Pullus in colli-
quamentoC degens , talem fortiebatur configurationem
Incapitc, ubi gemine obfervabantur appendices , oculi
Fig 1 9. emergebant , zona: unitae , variis excitatis
areis, quinque cerebri veli culas B ambiebant, & inde
productam Ipinalcm medullam C; In extremitate angu-
laris dilatata area D locum laxate medull.e pr.ebebat ,
vertebrarum facculiadllabant. Hoc eodem etiam tem-

Ere cor £eert6 deprehendebatur: F.tadliuc cicatricu-
m vitris exficcatas (ervo in quibus illud prollat
Adhuc h*ret animus in determinanda CorJi, vel Sjh-
gmmu pruritus, cilm rcpctitisobferv.ationibusfcnfuum
minifterioea nequaquam firmetur. Illud certo condat,
ante incubatura , carina: (lamina obfervari , deinde in-
cuba tu vertebras , cerebri & fpiualis medulla: incboa-
menta cum alis, & induda carnea portione manifeilari,
corde , valis , & fanguine latitantibus : Apparentibus
autem rivulis in umbilicali area , probabile eil , Cor
etiam carina: appendi ; cum ante trigifmum haram cor-
dis ftru&ufam certo deprehenderim Plurimum autem
temporis intercedit , ouo Cor & Vafa icor pervadit, mo-
d6 lutei coloris , modo rubiginofi , rubefeente polirem 6
fanguine; undeadhuc conjc&uram foveo, quam alias
innui, fuccum, Vafa & Cor forti pr*exifterc, &fen-
fimtnar.ifcftari, ut in arborum Ovis obfervanms.

Au&iora lenfim reddebantur lingula circa horas tri-
ginta ftx incubatus ; grandior etenim reddita cicatricu-
la , umbilicalem aream vafeutis Fig. 10. coopertam
exhibebat reticulare opus vaforum grandioribus inter-
dum fpatiis B , quadoque minoribus aiftfngucbatur, &
rami aliqui, aliis oblique du&i , nunc aliqualem reftitu-
dinem adepti , quafi trur.ci dirigebantur. Iterum fufpi-
cor , quin , ut olim innui , plexus integi i vaforum umbili-
calium pr.texiftant in cicatricula, & fubintrantis icoris
turgentia & motu manifdteptur, ipforum are* exten-
dantur, truncique erigantnr, cilm in plantarum Ovis ge-
mina foliola, qu* analoga fortafle albumini & vitello
fur.t, v alorum plexus, tum aeris tum alimenti, poflide-
ant. Carina: ftru&ura talis videbatur : In capite fupre-
ma veficula Fig. ir. turgebat, retiquz D , frequentius
minores diaphanofeareoant humore, & continuata me-
dulla £ in 1 ■ aliqualiter dilatabatur, ut in adultisetiam
obfervatur; caro (* circa luguiiabac, & cor H parum
eminebar.

Superatis quaJraginta Surit , in cicatricula eviden-
tiores redditi venarum furculi ab extiemo limbo Fig.
xi. A in cor produ&ionibus B deducebantur , a quo
umbilicalia vafa , angulum C eflormanua , reticulares
ramos promebant , nondum perpetui in grandiores pro

pagines diftindos. Carina in coITiqnamento i. natabat ,
& circa ipfam ficculus D parum diftar.s , futurus aunion ,
emergebat , reliquus amplior Fig.xt. E, choi ion erat:
i ulli carina talis erat : In capite folitzveficu!* cerebri
turgebant, quarum prima, vitrum referens, reliquis in-
natare videbatur : Solita zona arftior reddita ceicbrum
& fpinalem medullam ambiebat: Hinc inde oculi f lo-
cabantur: Cor G curmdum pulfabat ea ratior.c&ryrii-
mo , pro ut alias delcripfi , & fufius infra habebitur.
Hac eadem hora facculus H variato Ovi iitu movebatur ;
perpetuo enim fummitatem renere tentabat. Diu etiam
harfiravi, an infra an fupra carinam locaretur hujufmo»
di veficula H , cilm diaptuno turgeret humore ; tandem ,
cum i piam in (eparata a vitello cicatricula nequaquam ii>-
dufam deprehenderem, in fubjeOa vitelli fovea locati
conjcSatusfum.

Polirem* obfervationi Cicatriculam addam, qu*li-
cit hnit Jieim incubata fuiflet , quoniam tamcnOvum
reliquis tegebatur, & humiliori loco condebatur -ideo
frigidum, dum auferretur, erat. & ignavum valde. In
hac itaque ambientes circuli Fig. 14. fracti erant , co-

lori (que fubvitellini , 8c mergebantur in colliquamcnto
B. In medio umbilicalis are» C locabatur, qu* limbi D
loco zonam albam habebat , & convexa ibidem redde-
batur : H*c reticulari vaforum ppere E contegebatur ,
in quibus rubiginofus humor turgebar. Carina , foJitis
pra\Jitaveficuiis& corde, innatabat in colliquamcnto.
Spatium, quod inter circulos umbilicalem arcam
C extendebatur , infignibus rivulis Falluebatur ; in dex-
tro enim latere veluti a tot diil indis fontibus deduceban-
tur alveoli G, qui ampliores redditi fub area umbilicali
ultimum fortiebantui terminum : Contentus icor rubi-
ginofus erat, & cjufdem peni natur* ac in corde & v*-
fis obfcrvabarur ; unde pucherrimum occurrebat iped*-
culum.

Subfequentibus Iioris ufque ad complementum alte-
rnis diei umbilicalia vafa, coloris primo fublutci . raox
rubiginofi , & poflremo (anguinei , reddebantur. Extra-
dus pullus hac polleat figura : Cerebri veficut*.^/, tur-
gid* cum fpinali medulla Fig. 15. B continuabantur,
qu* zonis C, adhuc exifientibus, ambiebatur; circulus
niger patenti hiatu I) folatus ;eculi ambitum conflitue-
bat&cu [fodiebat.

Poft imo, i, e> dcarricnla lateralrter vitello hzreta,
lenfim horizontalis fiebat , cujus n»turaUs magnitudo
erat Fig. 1 6. , & in ipfiua centro in colliquamento

natans pullus locabatur , qui veficulis B , cerebrum in-
tegrantibus, ditabatur: His cerebcilunf Fig. 17. Ceum
fpinali medulla D addebatur , qu* 'zonis E cullodicba-
tur. Hujufmodi verd curvat* iDtcrdum , 6c varicofic
reddit*, vertcbianiin faeculis h*iebant. Propiexcre-
mitarem carin* amplior reddita medulla in ovale exrei)-
debatur corpus F 1 circa coillum & caput caro Fig. 18. G
luxuriabat , & ala- H pendebant , bini pariter oculi circu-
lo / excitati eminebant , quo cryftallini humoris inchoa •
meritum ambiebatur. Cor evidentidimd pullabat ; nam
auricula Fig. ia. /[ receptum a venis /.fanguincmpulfu
propellebat in dextrum cordis ventriculum M , i quo i-
terum protrudebatur infiniftrumqjufdrmfmum EI , inde
in ar teiias , a quibus in trunca m , qui deorfum produ&us

feminabatur in ramos Fig. jo.O; hi, umbilicales artei us
'promentes, in aream producebantur , & undem reti-

a$6 D

culari exitato plexu, io limbum defluebant, quiquan-
doque quaft trorco ^reticulari plexu ex fuperpofitis ar-
teri.e & veu* reticularibus implicationibus. In cicatricu-
lis ignavioribus loco umbilicalium ramorum F rete ob-
fervabatur cum arear furculis continuatum; quod poli
quaJragefimam quartam horam frequenter accidebat.
Humoris per vaia fluentis color primbfubvitellinus, mox
fufcus Sc rubiginofus , poftrcmo ad fanguinem tendebat.
Veiicula R , diiphano turgida humore » propd umbilica-
lem ramum P dextrum locabatur.

TriJuo elapfo, cicatricula paium deficiebat ab hori-
zontali frtu , ejulque magnitudo naturalis non excede-
IsatFyf. )t. xA. Pullus in ventrem jacebat , ita ut (pina;
B tradits a cerebello C dedudus pateret , vertebris D
hinc inde una cum zonis £ aditantibus. Cerebri criftata
▼eficula F pne citeris emergebat diaphana , turgidaque
humore ; reliqux G& ipfarmanifeftx erant. Oculorum
circuli adhuc patentes erant,- ala: / extendebantur , cru-
rumque fi & uropygii inchoamenta apparebant. Cor
a udius erat , unde receptus ab auricula Fig. |i. L fan-
guis 4 vena M per dudum K in dextrum cordis ventri-
culum, indeque per 0 in finiftrum P , tandem in arterias
0 propellebatur , i quibus in truncum R.- Ab hoc erum-
pebant umbilicales rami 5, quiprodudis furcu-

lis in limbum defmebant , reticulari eHbrmato plexu. In-
terdum umbilicales rami geminis finibus Fig. j-j. T, fu-
pra limbum inclinaris , reticulare venarum opus V coo-
periebant. Ab extremo carina; erumpebat venofus ra-
mus X, qui cum limbo continuatus languincm revehe-
bat, nondifpariiituacinfuperioribus accidit F.xtradi
interdum cordis hanc licuit obfcrvare ftruduram , in qua
craffior meatus & dextro in finiftrum cordis finum appa-
rebat circum pofiti came Fig. jj. Z. Taliter conftrudus
pullus in ardo amnii receptaculo T morabatur , quod a
chorio ambiebatur.

Poti quartam Jiem longi audior cicatricula, non ad-
huc ex toto horizontalis erat : Vitelli fubftantia valde
•palearis, albumenque fufum erat Sanguinea vafi am-
plo trunco pervadebant, excurrente fanguine unicum
fubluteo humore. In amnio pullustrurvo coroore tali-
ter jacebat: Caput pra: ceteris turgebat ; veiicula enim
criftata fig. j6. xA , qui in geminas videbatur divi-
di partes , cinerea parumque concreta replebatur fub-
ftantUL Non longi in occipite fecunda locabatur cere-
belli vefieula B , parum profunda , cui fubjeda erat por-
tio fpinalis medulla; C : In anteriori parte piofuncliils
cuftodiebatur D, & apicem bina; pariter terminabant
veficul.r E : Opuli cum nigro circulo F , & contentis hu-
moribus , eminebant ; inter hos & criftatam veficulam
fanguineum vas G amplum excurrebat. Carina fubcine-
rea molliquecamc tegebatur, ita tamen ut vertebrarum
oflfo H parum elevarentur. Al.e 1 8c crura K elongaban-
tur. Non longi i capite ex hiante pedore Cor L erum-
pebat, cujutrorma erat Ivec : Pnmb itaque fanguis.ab
auricula Af propellebatur per canalem fubalbum N in
cordis dextrum 0 , i quo in nniftrum P , indcqne in con-
tinuatas arterias £>j Cordis ftrudura came mufculosa
evidenter exitabatur. Ab abdomine umbilicalia vafa pro-
dibant, & arteria R latior erat, rubicundoque turgebat
(anguine: vena vero inferior & ardior fubluteo fcatebat
humore. Prope umbilicalia vafa vefieula Tfigebatur ico-
te plena. Intus partium rudimenta condebantur , qux

Ovo ET Pullo.

candida & mollia rudem faecularum exhibebant fpe-
ciem- Contentus in chorio humor, veluti ladis ferum ,
igne nequaquam concrcfcebat , fed excitata pellicula in
bullas refolvcbatur-

Quinti tran&di die audior erat cicatricula , & pul-
lus in colliquamento degens curvabatur & convelleba-
tur; ejus naturalis magnitudo erat Fig. 57. xA amplum
erat caput , quod criftati vefieula Fig. j8. C integraba-
tur ; hic filamentosi replebatur fubftantia ; huienaae-
bat cerebellum C; anterius geminx eminebant vefieula;
D , & fuperius profundior locabatur vefipila E ; lunc in-
de oculi F ad liabant : Reliquum corporis carne tegeba-
tur,alis Fig. )9 . G & cruribus H extra pendentibus. Pa-
tente thorace cor extra locabatur , quod ventriculo dex-
tro 1 & finiftro componebatur, fuperpofira pariter au-
riculi L. Vifcera magis patebant , prxeipui Pulmones
rubiginoG coloris , diluti tameh. Umbilicalibus vafis vi-
tellum penetrantibus vitellinar fubftantia; I serebant.

Sexti completi Jis albumen colliquatum erat , umbi-
licalium area duas vitelli tertias occupabat. Vaforum fi-
nes Fig. qo. xA in limbo frequenter refledebantur , &
inaxjuale rete mutui anaftomofi efiormabant. Pullus in
amnio cryftallino cubabat ; Solita aderat veficularura ce-
rebri ftrudura , & amplo vafeFij. 41. C criftata irraga-
batur vefieula, eique proxima Fig. 41. Dobfcurabatur,
nec patebat nifi denudato fle divulfo crebro. Roftri prin-
cipium £ emergebat. Parente adhuc thorace Cor appa-
rebat, cujus finifter ventriculus Fig. 4j. Fdeorfumre-
tradus, & dilatus, confocio incumbebat ventriculo G,
fuperextensa auricula H. Interius jecur, renes, & pulmo-
nes, magispatebant

Mamtcftiora lingula reddebantur fuperati feptimi
Jie: Cubabat etenim pullus in amnio Fig. qq.xA, quod
a chorio hic difrupto B ambiebatur , nedebatur autem
chorion vitelli membranx prope limbum umbilicalium,
qua; i pullo derivata , & in amnion , chorion fle vitellum
Cprodada, inclinatis finibus Fig. 45. D limbum effor-
mabant. Reliquum vitelli Fig. 4 A. £ appenfam fervabat
glutinofam albuminis F partem. Pullus folita pollens fi-
gura, capite fle oculis conflabat infignibus, «criftata;
veiicula: G exterius fibrosa integrabantur fubftantia ; in-
terior ver6 ipfarnni cavitas icore turgebat: Anteriore»
pariter veficulx H , curvata: , furfum retrahebantur , fub
quibus roftrum 1 pendebat ; cerebellum cum principio
fpinalis midulla; jam folidefadum erat. Thorax acumi-
natus erat, in quo levitedum pellicula Cor pulfabat,
in hanc redaduin formam ; gemini enim ventriculi juxta
locabantur , fle finifter F;>. 47. A[ amplior ffc rubicun-
dior erat, dextra vero auricula L capacior. Ventriculus
carnofus , cum irteftinis candidus , riti conformatus ob-
fervabatur; coftula: nivea;, fle adhuc molles, jecurque
mucolum erat , oblongisgldndulis conflans.

Interea ufipte ad ntnjm Jiem firmiora reddebantur
vifcera , 8c Cor foliti gaudebat forma : Jecur peram-
plum , glandulofis utriculis conflans obfervatur, quidi-
ft indis areis , aliis expolitis coutinubantur , Chorii icor t
relidi crulfa. igne in bullafrcfolvebstur, quod idem am-
nii humori accidebat.

Poft nonam veri Jiem pullus longitudinis Fig. 48.
xA in amnio , quod exiguum adhuc erat , innarabat ;
chorion autem audius erat. Umbilicalia vafa, in vitello
per fuperiorem partem produda , venula erant , harcqoc

lata;

De Ovo

lata; arterix autem ardiores , vitelli tunicam profundi
penetrabant- Umbilicus b latus continuati & elongat»
cure excitabatur; concavitas C, ab umbilicalibus vafcu-
lts& perde ritibus inteflinis occupabatur. Exterior cor-
poris habitus tumoribus Fi>. 49. D pro luturis pennis
cxafperibatur. Cerebri criitatx seficulx£ , quarin op-
ticorum nervorum exortum defmunt , minores & pro-
fundiores redditx, ad latera inclinabantur : Idem acci-
debat anterioribus veiiculisF- Cerebri quoque bafis jam
peni fohdefa&i talis erat ; anteriores vciiculx G pate-
bant , nervorum pariter opticorum exortus i criftatis
vefltulis H in oculos incurrebat; infundibuli portio l,
a contigua excitata velicula, cerebri continuitatem ful-
ciebat, & non longi fpinal is medallx principium Offen-
debat. Pedes lati .Lobfervabantur, oc rolirum oticum
producebatur. •

Circa Jcamam Jiem chorii latitudo ufque ad craflum
albumen extendebatur ; fufa valde erat vitelli fubftantia.
Pullus curvo corpore jacebat, infigniter protuberanti-
bus oculis^ qui nnflitante membrana F/£. f 1. *A munie-
bantur , Roflri apex B ofleus extuberabat ; cerebri veli-
culx anteriores C, & ci illata- DfolidefaSx fenfimob-
lcurabantur. Corpus habitus tuberculis £ tegebatur. Cir-
ca umbilici exitum obducebatur labium F. Jecur rubigi-
noli coloriscum glandulis, vafis horrentibus, excitaba-
tur , turgente bilis folliculo.

AbfoMtlJ KoJtcimj Jic cliorionF/f. 51. fangui-

neis vafculis irrigatum , pauco fcatebat luceo , qui igne
evanefeebat in bullas ; nettebatur vero membrana; B ,
craflum albumen inveflienti , recipiebatque (anguinea
vafaC, venam fcrlrcet & arteriam, ab umbilico. Suc-
cedebat pullus, amnio D circumdatus, quod ab umbili-
co t producebatur j ab eodem etiam derivabatur vitel-
lus F, cujus laxa eiat membrana, oleofam & glutino-
fam continens fubflantinin. Hxc vitelli membrana ur-
ilequaquc libera erat, foloque limbo G, veluti ciliari 1i-
gamehto, crailiori albumin in fituH neftebatur : Per
hanc vena i & arteria /framfficabatur ufque ad limbum.
Craflum albumen /.diaphanum propria donabatur tu-
nica, & venas & arterias umbihcales recipiebat. Um-
bilicus E, quafrintcftinum , laxata 6c tubulosa cute com-
ponebatur, & intdllna N . foras erumpentia , aliaque
lnlupcr (anguinea & vancofa vafa continebat. Fxtei ius

Elumx erumpebant N. Cor hanc fpecicm pr® fe fere-
at ; protuberante ventriculo finillro 0 , fuperpofitis
auriculis gemmis .dextra inquam P , 6c iiniflra <<<. Jecur»
debiti conflans forma , veli nilam, viridi turgidam bile
appenlam hjbebat, cujus portio In carnolum ventricu-
lum deducebatur.

Decimi quarta chpsadie, pullus flexa earini in amnio
F g. 5 4 . .si innatabat , quod gracillimis & peni inconfpi-
cuis vafculis irrigabatur : Ejus fuccus adau&us , veluri
fanguinisferum , concrefccbat. Circumlocabatur vitelli
moles B cui hxrebat craflms albumen C, bxc omnia cho-
rii tunica /> ambiebantur : Per liare producebantur fan-
guirea Vala.^borum amplum £, ab umbilico emergens ,
rortuofum & var icofum redditum , ramos F progignens ,
inrcticulareopusdefinebat : Proximi alterum excurre-
bat valcu! im rubicundius, eafdcm ramifiotiones forti-
tum, alia pariter lat guirea valcula G ,.ab umbilico exor-
ta, graciliora, inter exaratxs- productiones Fpiopaga-
bar.tur Pulli habitus totus teri plumis contegebatur.

& PULLO.' 2J7

Urgues & roftrum (olidam acquifierant naturam. Inte-
rius pulmones fubalbi . ventriculus camofus faclus , lafte
replebatur; intertina extra in umbilico pendebant, fellis
velicula , ad cmileum tendens, jecori appendebatur.

Subfequentibus diebus fingulalirmabantui , & fenfim
chorii humor abfumebatur, qui igne frequenter non con-
crefcebat ; amnii vero humor tenuis & cliaphanus in can-
didain interdum fapidamque cogebatur fubftar.tianj.
Umbilicuscaroeus, craflefaGA cute , extra pendula in-
tellinacum (anguineis Valls continebat. A vitelli tuni-
ca in tenue intcflinnm brevis meatus aperiebatur. Vas
fanguincumquod alti penetrabat vitellum, relidi ejni-
dem tunica Fi^. 5 {. , inftgni ramo B pendulum vitelli

profunditatem occupabat , & reticularibus produdbo-
nibus C eidem tuniOTt/tf nectebatur ; reliquis vero D ,
in fluida oleofaque fubllantia' vitelli mergebatur. Circa •
hujufinodi reticulatos ramos C'& D pinguedinis facculi
F Iiatebart , qui venx ramulis irrigabantur. In chorii
cavitate Allantoides tunica fenfim rnamfcflabatur ,- le-
viflima etenim mucofaquc extendebatur bicornis mem-
brana , in modum facculi , & fubalbam candidamque
continebat ni inam , qua; interdum lilamer.cofa, reticu-
lato opus efficiebat ; Imjusexortus poftrcmisdiebus pr*-
cipui patebat. Ventriculus cum continuatis Inteflinis fo-
lo turgebat lade. Jecur poftrcmo , exrubiginofo lub—
luteum acquirebat colorem , & bilis camilea erat. Ce-
rebrum jam fulidefa&um in fuperiori parte nervorum
opticorum radices Fig. 56. si , graciliores redditas , an- *
tci iores ventriculos B , cerebellum C , & principium fpi-
nalis medulla; D exhibebat ; in bali vero , ultra exarata ,
iiifundibili regio adurgebat.

Traniafla Jeeimi nana chorii fuhdantia Tig. kA * •

crallior reddita, quafi canea, exiguum continebat hu-
morem , ej ufque concavitatem Allanroides tunica B fe-
ri ex toto occupabat , mucosi refei ta urini C. Pullus
calcitrabat, amnio D contentus. Umbilicus £ aqjplus
erar, & turgidus ex rerra&o interiora versils vitello F , &
abipfo, amnii D tunica in fitu G producebatur. Intra
umbilicum , ultra fangtiinea Vafa , inteflina mcfaraicis ir-
rigata condebar.tjr.

1'tgtfma completi Jie, Ovi cortex de facili friabilis
erat; craflum item chorion , & feri fanguineum, non
tamen fibrofum , & fucco undequaque vacuum , fola-
que Allantoides tunica Ftg. j8. Ia continebatur, qua:
urinat Airias B rcticulariter ita dudas 8c implicitas ut na-
runemyflerium crederetis, includebat; 8c tandem ver-
ius umbilicum (.. deducia , & ventrem fubingrefla, ef-
formato Uracho Fig- 19. D , in extremum inteftini E
hiabat. Vitelli coipus in ventrem ren atum exteriorem
abdominis formam F excitabar Jecur perpetuo lutei co-
loris erat, quafi vitello turgeret; ejus vero fel carruleum
materia in camofovcntriculo& tenuibus inteflinis con-
tenta la&ca erat. 4

Poftrembpullus propi exitum pipiebat , & interdum
i&u roftri friabilem urgebat corticem ; ejus venter
Fig.6n .sl turgidus & feri rotundus ex condito vitel-
lo reddebatur ; leiffura tamen B obfervatttr ex retraSo
umbilico, d quo Urachus C & umbilicalia Vafa D pro
dibant. In aperto pullo vitellus Fg. 6 r. £ hujus magni-
tudinis, inteflinis F brevi dudu GcontinuabaWr; hax
i carnofo orta ventriculo//; vcrsbsextrcmitatem ca* ca-
les appendices I promcbant>& dilatati fui portione cloa-
Kk -eam

De Ov 6 et Pullo.

258

eam K efficiebant , i qua erumpebat Urachus. Vitelli
fubftantia vifcida & oleofacrat. jecur adhuc luteum pr*
fe fcjcbaf colorem.

■ Hxc funt qui Vobis imperantibus in tam profundo
naturz raylierio anr.ivorfarii hac aggreffione vifus (um

Jitlzm BmonU iicOBoh. 1671.

artigifle . qux licet rudi mei delineata mar.u , incompto-
que exarata ftylo extern, pro integro tamen animi roto
penes Vos erunt . & fortafle ulterioribus fubfequentium
anisorum firmata obfervationibus , naturz normam ia
ducendis primis pulli flaminibus adumbrabunt.

FINIS.

■ a?

’^vV- ' ■

7Wr'f-

9 'jd

•ITT "

ANATOMES

R U T O R U

Pars III.

A Q^U.A TILIA

CONTINENS.

C A P. L

De Aca Marino.

Pileis qui Gracis Latinis cur,

1’linjp etiam aculeata t, non incommodi deferi-
ptus KtmJcletio , el( tamin quod adjiciam prsricr-
tim circa interiorem ejus fabricam.

Aperto ventre non nili ur.ns continuus iuteftuu ejus-
que ampli dudus OMerf atus, nullis gyiis aut volumi
mbus inflexus, nullum i- ter ilomachum & intellina ali.i
difcrimen , niC quod parte fuperiore ductus eCet paulo
capacior.

Ad latus intefiini lui jus in aco fct-miiu Ova jacebant u-
trinque membrai is fui» involuta, inlii itrnumcto luinal
Culo eodem modo inteflinum utrinque Iader cingebant»
Sub inteftino hoc Vefica piotendebatnr a bracmuad
ufque podicem cxtenla, A albis quibufd un limeatutato
aaii pyrapiidalibu* hinc inde infei ipta. Hujufque bcr.e-
cio |ani attollit fe pileis, jamdenuttit, jatn natat pro
arbirrio lnclufo ailre variigubemato.

Sub longa illa vefica Ipedati Rener & illi i capite ad
arromextenfi , colorisoblcunoris, per quoium medium
gr3ndc vas (anguineam ferebatur.

hepar pro animalis magnitudine faris grande, fed mol-
liufculum < cui annexa v. ftea f.Sia bile viridi referta.

Avelicula fellea per unum hepatis latus fparfa erant
vafeula innumera femtillantia , fed minuta. Dixidesfila
auro argentoque nitentia. Hisfimilis color hinc inde in
oculis A capite pifeium deprehenditur, in vatis hepatis
nemo hadenus. opinor, oblervav it tec ipfa vafa nitidio-
ra erat tjn femina , in mareobfcuiiora. .

C.Vr veficula fellea triplo minor, fed firmum Arpi-
ni triangulare, unico tantam finu eotjuc in medio do-
natum. Ad l uperiora Cordis album quoddam durumque
corpus notatum figura nonnihil acceaens ad pyramidem,
quod principium ede arteria: magna: poftea compertum
cfl.

TJrn propemodura triangularis , & carne quam hepar
(olidiore.

In collo non nifi tria iramcUarum paria (cum iv Rtm-
Jeletnu agnofeat) ad Inferiorem eantndcm partem tuicr-
« cula quatuor oblonga, dura , denticulata , referentia non
inepte quatuor iDos feminum folliculos , quos in cyno-

glofla maturescente notamus ni£ quod hic nihil in medio
protuberet.

Lingua minuta , & odea , fed maxilla utraque fcemir*
dentibus armata exiguis , mafculo pritcr hos dente*
etiam alia: feries nati erant , fed minuta-.

Oculi grandes, humtr crjfi»llimir adOculorcm fidem
prorfus rotundus , fquama: per corpus fparfie hinc indi
rerjuaquam contiguae, in quarum uno margine incen-
ia v ii iditas , in icliquo (quamai uni cor pote nflla.

Sputa Jmft viridis, fed epipl.yfcs olTea- &. coflx lon-
unciores ; quifta ratio fidendi viriditatem illam in
Vorc fed in cadum ; admota mer.ftrua acida, falia,
-cria hxiv anihi! effecere .Solus vini fpiritus purgatiflimu*
'indui un elicuit, nor tamin viridem fed flavam, pereun-
e inter operandum colore oflium nativo. BOK1CH.

Ad. Dan. ,At:n. 167). cap. ^g.

C A P. II,

De Accipenfere , S. Sturione.

NOTATA

VENTRE IMO.

ANno 1671 xvj. May hic in eo notata. Ventriculos
admodum brevis & cor.tradus , vix enim duos digi-
to» latus erat. & quatuor longus, cumtamin gula ven-
triculi longitudinem iquarer.

Pancr i as externi quadantenus figuram renis ovil-
li exprimebat, interne innumeris dudibus lateralibus (aci*
mamfeltis , & in plures ramos definentibus conflabat.

Manifelli etiam erant exitus Duc rus Pancrrati-
c 1 in ecphyfin, & magna humoris copia ex iis colligeba-
tur, ijui ingratum plane & herbaceum faporem habebat.

IxnsriKA admodum eradi , & in fuperficie ex-
terna glabra. inter ni iniqualia, & crudi glandulosa con-
teda, ea vero quo magis ad inferiora vergebant Valvulas
f. liga ruent ofa quaedam corpora habebant duorum digi-
tonirodatitudlne i fe iiflricem pofita , & tranfverfim vel
obliaui intefl ina fecatitia, ficque cochleam aliquam con-
cinne exprimentia. A M S T E L O D.

De Vasis Branchialibus legi polliint , qua:
habemus ex WILSIO cap de Salmone.

Kk i CAP.

a£o De A l o s a,

C A P. III.

De Alofa.

•

Ps s c «. i a s hic invenerant A MSTELODA-
MENSES nullis appendicibus priditum > pluri-
mis locis in Ecphyfin apertum. Notari iidenivolunt cor -
pus illud <|uod NcrJham pro Visrucuto habet, verum
non ede ventriculum, fed tantum continuationem afi-

fhtgi.

C A P. I V.

* De Aftaco,

AStaci hiftoriam ex traB. D. W ILLIS Jtt/btimi
brutorum Cap. j. hanc habe.

^/Iflaeiu aliique pifces affines, (c. Cancer , Gamma-
rur , SijutUa &C. Uti funt retrograJi , (eu potius rctronaia-
tiler , ita illorum partes , & vifcera , rcfpe&o aliorum
animalium! aut inverfa zMoppofita efTc videntur : n3tn
quoad membra & partes inotrices , non olfa reguntur car-
nibus , fed carnee ojjibut : quare pedum , brachiorum , ca-
pitis , dorfi, cauda? , aliarumquc (lartium , aut morriCTuin
aut mobilium , mufcuh feri omnes (exceptis temporali-
bus) integumentis ubique cruflaceis includuntur : Reve-
ra providentia divina ita confli tutum eft, ut, cum ani-
malia hic inter fcopulos & faxa afpera verfentur , .ffiif-
queflufhi impellente durius allidi periditentur, ojjibui ,
tinquam armaturi exterius confitis, muniamur: Porri
ne integumenta crullacea, membranas aut carnes fuh-
jeftas, afperius comprimant, affricintve , eadem ubi-
que muco craflbi purpureo, tanquam panno fubdititio
molli , intus obducuntur : Credo hunc in ptftibur erujla-
ttir, fecusacin mollitur , (qui etiam muco oblinuntur)
©b majorem fulphur is copiam, purpurafeere.

Sicut cornei , ita illorum praeorJta & vifcera ,
Idem ootjniy obfcrvant, namque hepar, ftomachur
ac uterurfuprJ atqui cor infra , fc. imo dorfo contiguum
locatur: quin Sime Julia Jpinah/ llon dorfo, & fupra
vifcera i verum fub ipfis , prona; corporis parti , toto au-
fhi incumbit, ac fterni ofiibus liva commifTuris includi-
tur.

Vcriim quo ari parre^, ac vifcera melius confpi-
ciannir «imprimis tuuira loricata , cum mucore rubro &
membrana fubftratis eximatur,- in fummo dcin capite,
ttrebrum mediocriter amplum , coloris fubviridis , &
quali bifidum apparet ; 4 quo prtreffur mammillarci , ner-
vitjue optici afccndunt , atque mtJuBa oblongata duo cru-
r%, in mc Juliam J 'pinalem delcendunt , eaque in toto hu-
jus proccfTu , modo divi fi ab invicem feponunsur , modo
unita coeunt , rurfufque abfcedunt.

Ab Ore biJcnti , OEJophagus duftu re&o , St brevi in
ventriculum tendit; hic amplus & membrani crafliori,
& robnIU priditusintra cavitatem fuam tres habqt den-
tes, quibus atimcntaconterunvpr: porro ob manduca-
tionis opera, duo mufculorum paria , fcilicet temporale ,
& aliud ftomachi lateribus appenfum in vicinia confutu-
untur; 4 ventriculi lateribus, duo corpora glandulofa,
pluribus vafis& du&ibus vailcolis rcfcita (quali tenuia

8c A S T A C O.

quixlam eflent intcftioula) ad nafcuntur, ac ind4 cum bi-
nis lobis fenfim acuminari** in imum corporis truncum
delcendunt ; 4 ftomaebo in lute corpora utrinque aditu*

Satcfcunt , ita ut ventus , illi per Situlam infiAHatus . hrc
atimincurr.it, acintumefaciat: Partes h.e in pifctbur
erujhaccn (prout etiam in trftaccir) vuigi hepar dicuntur,
& revera tum hepati t tum mefentem otliciis fungi viden-
tur, quatenus nempe hyli recens in Ventriculo confcft i
portionem purioccm excipiunt , eamque defecatiorem ,
mox humori vitali committunt.

In urfjfaco mare , fupra praxli&arum partium origines ,
utrinque ex oclbphagi lateribus, corpora fpermatica in
cipiunt , qua: verius trunci fundunt demifia , & ibidem
magis compafta , & teretiora fub epididymidis fpecie
faSta in Juot penea terminantur ; quorum apices, per fo-
ramina , pedunculis penultimis excufa exitus habent, Pa-
riter in Jijiaro famini , bina ovaria utrinque ex ufopha-
gi, & ftomachi lateribus dilpofita, in Juo/ utero r imo
corporjs trunco confitos tranfeunt , & in hos, per fora-
mina, pedunculis antepenultimis excuia membri/ gemta-
hbut aditus etiam ex utero ovis excludendis exituspa-
telcunt : Adei qui h.cc animalia prole multiplici Ice-
cudifTunacxifUnt, circa ptrteigenitalcr , Sigtimnae ,Si
majores , quam iu Brutis plerifque aliis , natura quafi foTi-
cita& induftriaefTe videtur ; nempe ur fimdl Jupheatir ,
tum generationis , tum conrtflil r panifjne operibus non
tantum gemelli femper, fedgcmelloium fer4 myriades
producantur.

Infra ventriculum , quin & aliorum quoque vilcerum
principiis inferius , pcriearJium , cui eor palpitant inclu-
ditur, in imo dorfo collocatur; corJisfjftolcSi Jujlole ,
nrout in ipfis fanguiners, celeres funt 8c fortes ; Hoc co-
loris albidi apparens revera mufculuj.conicu/cd, cuius
pavitas fatis ampla , fibris five columnis, pluribus robuftis
variis item ferooiculis inftruitur : ^Aoria , faftigio ejus
fummo egrefTa ftatiminduos ramosi qui verfus bran-
chias incedunt, finditur; vena cava trunci JefeenJen/ ,
alterque nfcenjcns , 4 cordis tergo co4unt , Ibidemque
ejus auriculam ingrediuntur. Cor , dum relaxatur, hu-
morem vitalem 4 vena fufcipit , cumque mox dum con-
trahitur in tortam propellit.

Pifcer erujlacei asju4 ac teflaeci , quamvis exangues ,
brancbnr ( qua: pulmonum vice funt) nnmerofis , acTargis
donantur, ad quas dra humor vitalis totus, ac crebri
deferri poteft , idcirco non uti in tcrrcftribus tnfcBit , per
univerfurn corpus difpergunrur, fed in utroque latere
fub tunici loricati margine, fimul in eodem loco, illae
fafciculisquibuldam colligate ftatuuntur: Branchiarum
pais inferior & extima, qua: lata Scobtufa eft , pedun-
culis fternoappenfis affigitur ; pars fuperior , fub lorica
afeendens, ficfenlim mucronata, foluta delibet a eft; fe-
cusaein pifeibui fanguiuci/, quorum branchie in utro-
que fine folido alligantur. In linguliso^ari brauchn/,
tres fmur reperiuntur, quorum hnot pro humore vitali
ingerendo , regcrendoqne conftitui patet ; quia liquor
atratus cordi inje&us , ad branchias tranfibit , ibidemque
linum primi unum pervadens , mox peT alterum redibit
De fmu tertio mox dicemus, ii finubus illis , vaforum
exibum produdhones quali plumofe, breves ScdenGiD-
ma: quaqua verfus adurgentes iuftar licinii , aut fimbria;
apoarenr qui aim fpongkaGe fuerint, aquas continui^
affiucutes , quaque diaftoles vice forbcftt , fyftolefque ex

pri-

primunt : in eum nempe finem , ut humori vitali , dum
ibidem intra duftus minutos explicatur, pabulum aba-
cis iftis»i>ri>/i«»>. Sinus tertius i cujufque branchi* api-
ce, ad bafm prodo&us , in canalem branchiis omnibus
ejufdem lateris communem definit, qui juxta branchi*
fuprcmz (qti* perpctu6 vibratur) inferdonem , hiatu
faris largo dehifdt ; hunc quifplam in udjlace vivo , dum
in licco rcfpir^t , facili percipiet; nam in quaque bran-
chi* iflius foprem* fyftole , bullam aqua: 4 imamine ifto
erumpentem videbit. Porro fi in foramen iftud liquor
atratus injiciatur mox ifteduflum communem fubiens,
exinde , cum in branchias omnes , carumque finus exiles ,
& plumaceos , tum infuper in brachu , Sc pedunculo,
emne, (quorum fc. cavitates mufculi haud pleni infer-
ciunt) imo in corporis caritatem permeabit. Taritcr
etiam a vento foramini ifti ini p irato , parces omnes pr*-
di&c inflari folent.

H inc conjicere fas Gt, foramen iftud cum canali com-
muni, Sc tertii, branchiarum /n*4»/quandam tracheam
efle; quamfe. aquxcopiofxquaquemaftolefubeuntcs ,
proxima fyftofe redduntur : Inferim illa: in hoc tranfitu ,
non tanthm cum' humore vitali intra Branchias fcatcnti
• communicant , fcd infuper intra membrorum , & trunci
cavitates reconduntur, ut pifcibus hifee , dum m arido
detinentur , refpirationis fornicem fuppeditent , arque
idpropter non tantum in aire aperto diutius fubfiftunt ,
fed etiam intra fpacium adre inanitum , aliquandiu vi-
vunt.

In pifcihu, eruflacc, , chmad branchi at quafi pulmo-
ne agitandos , coft* laterales , mufculi pedoris, aliique ,
autdefunt, aut propter rigiditatem partium vicinarum ,
inhabiles fiunt ; mechanica admirandi efficitur , ut,
dum branchix , maxima ex parte folnt* , & facili mobi-
les relinquuntur , fmgulis earum fafdculis, circa bafes
pedunculi oflei cum mufculis intra coviutcs ipforumin
elidis, qnafi totidem coft* eenfdc,, fc. ultra corporis
truncum longi produ&a: affigantur ,• qua; nempe velut
tot iliftinfta pendula , mufcuTorum quos includunt ope ,
feri continuo vibrata , etiam continuas branchiarum
pro mfpiratione , expirationequc fjpla, , & < hajlola,

C A P. V. . *■

De Anguilla-

NOTATA

VARIIS PARTIBUS.

A Nguill* St vtparx hunc proponit Parallelum S F.-
X» VER INUS Zoat.p. 571. Vipera toto corporis
«xcurfu vifccra habet adulque caudam exporre&a , an-
guilla podice tenus & alvo tantum modo, mfi quod paulo
infra anum renes.

Vipera^aWarn» habet, A nguilla non item
Vipera Diaphragma non habet, anguilla habet
Vipera, longi ab hepate fet habet , anguilla hepati
, fcbjeiftum habet

D E A N G U I L L A.

Vipera Hepar longum , anguilla latum.

Vipera Splenem obfcurum aut mftlum . anguilla ma-
niteftum. '

^ Vipera Vterum longi infertus , Anguilla l^paiicon-

VipeS infigne mefenunum non habet, anguilla lia-

Vipcra fpmam & eofiae uniformes habet ufque ad cau-
dum , Anguilla d litor me m fpinam & nullas coftas.

CUTE.

D? M.atu quem in A nguill* Cun prafenfc
Er. Redi obfervavit STENONIUS traBatu de
Cartu Carebant Capite dijfeSo harc adfert. Retro captit
circa initium fpinxdorfi cavitas in rpsS cute erat . unde
utrinque ad latera defeendebat meatus , qui ubi ad locum
Ventrem inter & Ipinam feri medium pervenerat , redi
indi ad caudam ulque per media pifeis latera decurre-
bat, quo loco linea confpicitur exterius a capite ad cau-
dam ufque extenfa. In hoc meatu utrir.que ad latera ca-
vitatis magn* tres alia: cavitates erant, ad aliquod in-
tervallum a fc invicem diftantes: pars meatus inter lin-
gulas cavitates intercepta cartilaginea fubftantia interior
erat incuftata , quo modo totus du&us ejufdem mcitus
“trinque ad caudam ufque ex plurimis tubulis durilculis
compofitis erat , quos inter tubulos certa; papilla: emi-
nebant , eo modo perforata: ut flatui pateret exitus faci-
lis ftylus introitum difficulter inveniret. Irflata media
cavitate, qua: pone caput erat intumuerunt cavitates,
qua: illam inter & mediam laterum lineam intercipieban-
tur ; fed nullum aSr exitum inveniebat, nffi in papillis per
mediam laterum lineam difpofltis. . Erant pr.cter deferi-
ptas modo papillas minores, majus cula: ali* , fed minus
frequentes, qua: in vicinia capitis fupra mediam laterum
lineam fit* erant, at caudam vcrfusinipfa illalincicx-
ftabant. Et h*c quidem meatus novipriniLi in Anguill*
cute mihi vifi deferiptioeft. Cui ufiii foraminibus pertu-
fus meatus infervire poffit , necdum determinare aufira ,
quandoquidem vacuum illum invenerim nullo pituito-
fi humoris ne veftigio quidem prxfente.

PANCREATE.

P['An cr z aticu m Ductum difficulter admodum
inveniri A M ST E L O D A M E Nf E S notant Obf.
part. 1. Eum ver6 duplicem cfle unico foramine pr*di-
tum.

HEPATE.

Q E Hepate anguillae Vide Cap de Galtt.

INTESTINO.

A^ipofatflria, in anguillis & fimilibus utrinque a late-
ribus irteft inorum per I ongum abdominis propagari
M a 1 p 1 ; c 11. ait hi de Omento &c. qu* inteftino , medio
^imcntali reti , & ftriis neihmtur ac in centro ramos ve- '
n* port* exiguos habent, Sc in infignetn quandoque ex-
tuberant molem.

CAP.

3<53 De As» uo

CAP. VI.

« De Afello Majore.
notata

VASIS BRANCHI ALIBUS.

DE Vasis Ba an cui a usus legi merentur
<]U* ex WILSIO di ammd Brutorum adduxi-
mus cap. de Sulmone.

PANCREATE.

PAkcsias glandulofiim , ac tubulofnm in hoc pifce
eft > tenui mem trano inveflitutn . quod ejus appen-
dices Vermiculares colligit atque vafa continet.

Situm eft fub Ventriculo ad ir.itium Ecphyfis . qui in
modum circuli adhieret , ita tamin ut pancreatis interfio
admodum obliqui fe habeat , ut ex figura & obliquo litu
orificiorum videre eft.

OuBut pancreatici numero fex funt ut plurimum, li-
cet enim plures iint appendiees, omnes tamen in fex illos

dudusfcu truncos majores delinunt.

^Appendicularum numerus in totum aliquando ad du-
centos nonaginta & novem alfurgir , truncorum vero
valdi discrepat, nam aliquando xi. aliquando ixxu. nu-
merantur.

Tria ruforum genera, Venor. 1neriai.Sc Nereu ha-
bet, quat omnia Dufhim bilarium comitantur ufqiiea l
ejusinfertionem, quo ubi pervenerint admodum belle p-r
totum pancreas ejnsque laciniarum iimumeras colligen-
tes membranulas diftribuuntur.

Notandum duduum pancreaticorum exitus valui ede
patentes (etiam in omnious feri a'iis pifeibus) ubi contra
bilarii exitus valdi contradus notatur.

Succi pancreatici fapor ac color cum feminis i vcficulis
feminalibus Taurorum ac Canum prodatis excepti qua-
dantenus convenit , ac in faucibus rancidum faporem ex-
citat. aliquando fubamaruseft & lubflarus. AMSTE-
LOD. ,

• CEREBRO.

P Ifcium Cerebra in quibus differant v ide Cop.dc Lucio.

C A P.„ Vir.

De Afello minore.

PA n c x x a s Afelli minoris in omnibus feri cifn pan-
create A fetli majoris conveniri AMSTELOD.
tradunt. 4

U m r 1 1 1 c u s in medio pifris
PixirosavM nigricans totum abdomen cingebdt.
OF. socii acus fibrisredispmlitus
H i p a t i s lobus prtccipuus in finHlro latere
L 1 1 n nigricans latere dextro
Intistinum etreum nullum . redum taftum
In Ventriculo Lctvorum plexus

Major e , &c.

Coa capiti vicinum, ejus in parte inferiori dextra au-
ricula, rubra.

Vuicvla Ph unatica una , fub qua Rniis.

CAP. VIIL

jjfe i0’ < t i .*»

De Bufone.

STomachus cumquibufdam Intistimis pul-
moni liniftro incumbit.

Hipai extribus lobis conflatum
Folliculus Bilis colore rubello tingitur.
Pulmonis magis nigricant quam in Ranis , multo-
quccotnpaifhores, necadebveficulofi.

Coa albicans, pundul is nigris confperfum.

Auricula dextra pallidior, fimflra rubicundior,
quod & in lacerta lencftri depreliendi. Cor hepati in-
cumbit , Hepar (^ilmonihuA.

Oblongi Pm^uedim / facculi renibus annexi quales ia
rana aquatici.

T is ri culi oblongi, dexter coloris ex albo grifei,
pundulis nigris acjfpcrgitur, fmifler plani candicat 9

P i d i s pofteriores prioribus non funt multo longio-
res, undi bufo tardius quam Rana (alit.

In Capiti bufonum lapillum illuni decantatum qui
buforites dicitur non inveni. OL JACOBdEUS de
Kami.

De Pulmonum ft ruftura vide qua- habentur Cap.
dc Ranu aquatica ex SWAMMERDAM.

CAP. IX.

Dc Carpione.

A N A T O M E ejus

An. 1666. x i x Jan. A MSTELOD. fequ. nota-
runt Omr ia 1 n ft s 1 1 n a (quat lurfuro deorfum-
que ut in Anatibus , non in gyros ut alias , diflribuuntur)
per hepatis fubflanti.im iplis mrcitextam conjunguntur ,
ut una quali milia cx iplis conditui videatur.

Continetur item V micula Fillis & Liin in
eadem compage.

Ut & ViNtaicuLus, qui intedini indar oblon-
gus, in cujus principio dudus cydicus inferitur, unde
tota fupcrficics interior bile tinda.

Di:a funt bie V isicvis, quq: prima fronte quafi
diftirida: apparent inter fe tamen communionem habent
ficut flatus ex una in aliam tranfeat , fiquidem is immitta-
tur per fidulam in faucibus digitum latum lubdentibus
ortmi&in in veficul.am inferiorem terminantem, fty-
lum tenuem admittentem .duplici membrana gatrdent ha:
veiicula: , altera quidem tenuiori qua: interior ert , alteri
autem crafliori , qua: exterior , cujus ope etiam dorfo an-
neduntur hi vcficular.

Ab utraque parte harnm veficularum luerent Lacns.
Uxxtikis mamlelh ab utraque parfc renum ad
umbilicum vulgo didnm deducuntur, quific Itylum, &
flatum, & humores , admittunt atque ad locum diduro
deducunt

Visica autem Ui in a ai a (ad umbilicum valgo

B pilea-

D * Cane C

B pifcatonbos didam Gto) omnia in a retere» immifla re-
cipiebat. & per eam traofibant antequam 4 corpore e-
grederentur.

D i n t i s in faucibus non in anteriore oris parte lue-
rent.

Id quod Lingua vulgo dicitur propri4 non e(l
lingua, nam in fupenoii palato liiret, ita ut cibus fub
ei tranfcat , fed elt glaudulofa quidam fubftantia alba ,
mollis, humida, & quxpunda aut alio modo Izfafc
miro modo commovet.

Coa in fuperiori loco pofltum auriculam amplam
babet, membranolam, carne quali glandulosi mixta, ma-
gnitudine iplura Cor excedit , quod loliditate fuit fe latis
prodit.

.NOTATUM

DE ORGANO ODORATUS.

Odoratu* Foramina pifcibus utrinque gemi-
na funt etiam Ariftoteli nota . inter veniente exigua
membrana, qua; foramen per vices obtendere potcft &
aperire, hic foramina N. 9. 9. 99 indicata ferunt in illam
cavernulam quae N. 10. 10. 10 mc fignificatur. Nervos
minifler credebat i priori parte Cerebri ad eam cavita-
tem pertingere . at noc non fme cunctatione in medium
proferri patiebar. Nam alios nervos ad hoc loci i nferni
perquam occulto itinere tendere admodum adolefcena
quondam difcillo pifeis Trutti capite oflendcram. Illa
pifrium& avium rotaminaqiii ad Gmfum odoratus dan-
tur paulum oppido inter fedifterunt. Nam illa hic defi-
nuntrotundaquadanicavitateconclufa , haec veri ultra
excurrentia pergunt tendere ad pulmones. SCHNLID.
L. f.JcCaltar.c.i.

, ^ A^ ^

PALATO.

MEmbranam Pituitariam Paiati etiam in
pifcibus dari, hh. >. de Ctthtrc. 1. exponit SCHNEI-
DERUS. Vide Mc eap. Jt Lucio.

CEREBRO.

Plfcium Ciuiia in quibus differant ab humanis
vide Cap. Jc Lacie.

CAP. I

De Cane Carcharia.

Aniscarchariae caput Angulari traditu Mylogiae fpc-
VJcimimadJitodefcnbit STENONIUS Iris
verbis:

Non dubito, quin Ledori faflidiofa fuerit longa, &
non interrupta , rerum mufculos (pedantium expo-
Gtio ; quocirca, cum iu varietate oolc&ationetn ani-
mus inveniat , materiam priori fubjungendara judi-
cavi , qui variis , nec cohxrentibus inner fc , obferva-
tionibus recenfendiv occaGonem pnbcret. Nec com-
modiorem aliam deGderare potui , quam qui mihi

ARCHARlA. 2 63

fefe obtulit, Caput Carcharii diffecanti. Scilicet Sere-
niflimus Magnus Etruria: Dux , cum Liburno ipfi fignifi-
catum eflet , ad aliquot milliarium i Portu dift artiam
captum infoliti magnitudinis pifcem effe , capat illius
Florentiam apportari jufTit, minique tradi dHTecandum-
Licuit mihi in eo nonnulla videre , animalium partibus
cognofcendis lucem haud obfcuram afferentia , qui va-
riis aliis obfervatiorabus itluf) rara hic exponere volui*

Primo afpedu innotuit , Canis Carcliarii id efle ca-
put ; cum quae a Zographis de itio pifce narrantur , buie
omnia competant. Non difputabo , an Lamii nomen ei-
dem conveniat , cum conflet, Lamiam proprii planu
pifcibus accenferi , ctiainli multis in locis huic noftro pil-
ei Lamii nomen imponatur.

Quam imaginem (ub Lamii nomine confpjcis , litera-
tifTuni amici CaroliDati benevolo in me animo debes;
qui, cum vident lacerum caput iri ineiliim Lcdoris de-
Gderio minus fntisfadurum , ex variis tabulisincis . nuas
pofftdet ad Metallothecam Vaticanam Michadlis Mer-
cati MiniatenGs fpedantes, meis ufibus eas conceflit,
quibus Lamii caput , & dentes atque glofTopetras majo-
res expreffas vides. Paffus quoque eft , fequentia hic ap-
poni ex eexie» Mercati manuferipto ; quod de terris , fi-
libus, fuccis pinguibus, lapidibus, & corporibus ido-
morphis aliifque multa fcicudignillima, & varii erudi-
tionis plena continens iterna node latuiflet fcpulrum ,
nifi litcrariQ-mi Dati lolcrtia ab Orco redudum (inflet,
data OccaGone luci exponsndum.

„ Ut ea qui tradarem , eflentquim plariflima ,labo-
„ ravi lemper : & noftri erat inftituti , res non folum do-
„ccrefcdfa!fa, atque fuppofiticia amovere, extra lo-
„ cum , & occupatum ordinem relegare , vel ad minus
„ fraudem prodere : itaque feriem hoc loco cogor inter-
,, rumpere eam obeaufam. Video namque gloflbperras
1, magnas, & Lamii pifeis dentes confundi etiam a curio-
» fis- Similitudo errorem fuborravit , qui tanta eft, ut
„ qui utrorumque ortum non noverit , nihil fufpicetur,
>, qui utrinqueiptos non contulerit, non dignolcar. Cer-
>,t4non ingraRm Ledori fore confido illud diverticu-
»,lum , priiertim ad naturi miraculum ; monltrofam
..fcilicetbellui faciem. Lamiam Rondeletius accurati
„defcripfit. Capite eft magno I oris fciflura maxima,
„ dentibus acutiflimis, durillimilque trianguli figura u-
„trinque ferratis ; quorum fex funt ordines : primi ordi-
nis dentes extra os prominent, & in anteriorem par-
„ tem vergunt : fecundi redi funt : tertii , quarti , quinti ,
„ & fexti in ds reciavi, maxima ex parte in utraque max-
,» illa carne molli , rangofaquc contenti. Pifeis eft cami-
„vorus , voracillimus , & antropophagus , cadavera
„ enim mortuorum etiam integra vorat, quod ex difle-
„ dione compertum eft. Manilii, & Nicei (eodem
„ Authore) capti funt, in quorum ventriculo homo lo-
, ,ricatus inventus eft. Uhum Lamii caput , quod apud
„ me eft inciforis oportnnitatc depingi placuit. Quod
„ inter dentes, &gloftbpetras illas diicriminis eft, exi-
„guumfan4. Cralfiorcs plerumque gloflopetn , tenuio-
„ res dentes , & molilis nitent , ut inter ofleam , & lapi-
„dcam gloftopetrarum materiam ex afpedu judicium
„ capiamus. unusquoque& perpetuus dentium color
„ candidus, vel itare flavelccns, gloflopetn variant.

Et hic quidem illa funt , qui de Lamia Mercatusre-
fert. Potudlcra varia alia ad pnfeos negotium fpedarv-

tia

264

Cane

Carcharia.

tia exdiverfis Ao&oribus conqulfita hi3 attexere : fed
cum ea cuilibet bibliothecas vel poflidenti , vel invifcnti ,
obvia lir.t .adcapeigo, qui nor ita communia credide-
ro quomm , p. icipua cutira , oculos , cerebrum , & den-
tes fpeflant.

Rojlrum inter & oculorum regionem , tumm pane capi-
tiifupenon , tum i Iit tribui ejut plurimi m cuteflnmiml
eon/fneiebintur, per quivifcidut. C# albicant humor, gcli-
tmiin referent, exibat , quotiefeunque iCa cutuparsprcmo-
batur. Malunt Punicum per medium Jilf-.Bum dixiffer ,
eum Jitifa et in loee cute , diBit feramirtibtu eentinut vtft

dum determinare aulhn ; quandoquidem vacuum illum
invenerim , nullo pituitoii nnmoiis, ne velbgo quidem ■>

pnrfente.

Sed ut ut de hifcc fuerit, id (altem ex allatis obferva-
tionibus certi concluditur , cutim pifcium multa vafa
excretoria liabere , qualilcunque demum materia fit, qui
per tiiii.-» vafa excernitur : id quod non parim Itabilire
v idetur meam de h umana c ute opi nionem > qua d ixi . ha-
bere illam lua vafa excretotia a glandulis oriunda, live
glandula: illi cuti lubflemar tur , live intexantur cuti , li-
ve utroque modo difponantur. Scilicet cum infenfibilis

mtJii diffecarrntur: u ftagnintu ibidem humorro , E i coit r tranfpiratio 'Antiquis nota, San&orii experimentis con-

erjt , C i JplcnJor. RrfeBa inde cute , in cartilagineo crinit
ieprejfie occurrebat , fpttium fic [itu magnum cutem in-
ter ,t!f crinium relinquent , quod fpttium mado nominato-
rum vaferulk extremitae interior replebat , fbi cireumfu-
jitn libem albicantem miteriim , per quim dfperjum
vajculum, ferti f anguineum , fuum fmgulie vafir ramu-
lum porrigebat. Prijjf bic trer qmtuorvl digite' longi ,
inedite mignitudinirpennim infennim implitudiit: iqua-
bint, fub cute fibi proxime incumbebtnt feri omini , fed
cutim penetrando , quidam fmt fibi peculiaret habebant
e mile t, multi fibi invicem contigui non mjiunum commu-
nem meatum m ipft cute aperuerant , licet ub: iJ cuticu-
lam perveni um effit , o/ha minui fibi vicina haberent.

Multum hic confirmant opinionem, quam inRaji
anatome propolin , de fontibus unfluofi humoris pifcium
fiiperficieni oblinentis ,- qui Innuor. eque naceflariusefl,

firmata iit; quintur, & a quibus partibus mateiiailla
veniat, & per quas vias eadem materia excernatur. Sunt ,
qui a contentis in capite , thorace , & abdomine vilceri-
bus . imo a qmbufiibet partibus toto cuMore cuti fup-
politiseandcm materiam profluere credunt, & per in-
termediarum partium , lpiiufque cutis poros evolare.
Alii opinantur per arterias ad cutim delatam nnteriam
in cute patentes invenire poros , per quos exeat. Ego li-
bens concedo, ede materiam quandam omr.i momento
vel folidiifima corporis noftri penetrantem , & polle ean-
dem liibnlem materiam attenuatas corporis nollri partes
plurimas vel ab intimis ufquerecdlibus, lecutn abduce-
re, cujus rei evidens exemplum in cornu cervi, philofo-
phici calcinato , Chimia nob:s exhibet. Nihilominus, ut
lioc mihi probabile admodum videtur , fic quali pro rato
habeo .cralliora corpora, qua- in ipfa illa tranfpiratione

ati pifcium in aqua motum faciliorem reddendum, acne- five vaporis, five humoris forma egrediuntur, per arte-

ceitarium cft , naves mare fulcaturas exungia , & pingui-
bus aliis obducere.

Cuna hic de vafis cutaneis pifcium agamus, liceat fi-
mul delcribere meatum , quem inanguilli cute proden-
te Amico Clariflimo, Francilco Redi , obfervavi. Retro
caput circa initium fpim dorfi cavitas in ipla cute eqit,
unJeutrinquead latera defeendebat meatus , qui ubi ad
locum ventrem inter , &fpinam feri incdium pervene-
rat , refla inde ad caudam ulque per media pileis latera
decurrebat , quo loco linea fconlpiciturRterius a capiti
ad caudam ufquc extenfa. In hoc meatu utiinquc ad la-
tera cavitatis magni tres alii cavitates erant , ad aliquod
intervallum i fe invicem diflantes : pars meatus inter lin-
gulas cavitates intercepta cartilaginea fubftantia interius
cratincruftata, quomodo totus duflusci jfdcm meatus
utrinque ad eandem ufquc ex plurimis tubulis duriufcil-
lis compofitus erat , quos inter tubulos certi papilli
eminebant , eo modo perforati , u hiatui pateret exitus
facilis, flilus intr oitum ditbculter inveniret. Inflati media
cavitate, qua- poni caput erat , intumuerunt cavitates,
qui illam inter, & mediam laterum lineam intercipie-
bantur , fed nullum aiir exitum inveniebat , nift in papil-
lis per mediam laterum lineam difpofitis. lirant pnter
dclcriptas modb papillas minores . mijufculiali.v , fed
minus frequentes , qui in vicinia capitis 1 iipra mediam la-
terum liieamfitierant. at caudam verfusinipfa illa Ii
ncacxllabant. Et hic quidem meatus novi, primo In
a: guilli cute mihi viii , dcicriptio clV In aliis inde pisci-
bus eundem obfervavi una cum cjvitatibus amplioribus
poi-i caput (his ; & parum abcll, quin mihi perfuadeam ,
omnibus in pifeibus, ubi io media laterum linea papilli
reperiur.tur , fimilem meatum inveniendum efle. Cui ufui
tot foraminibus pertufus meatus infervirc polfic , nec

riasad cutis glandulas deportata, inde per vaU peculiaria
expelli. 4

Cutu tpfa craffa admodum , E f dura tot tantefquemuf-
euhrum tendinei excipiebat , «t l«J ml mji tendinum 1 jto-
rum texturi videretur.

Hac occafionc carpi inpliis pifeibus ejufdem rei peri-
culum facere , vidique plurimos ibi tendincscutieviden-
titlimi continuari : id quod mihi in memoriam revoca-
vit elegantem Abrarum tendinearum in Rajainterlcflto-
nem , uude fibras vel in cutem ipfam , vel in membranam
cuti arAidime junflam porrigi tum temporis credebant >
modb vero ipfi cuti infertam pro indubitato habea

In feipentibus itidem viperifque mufeuloi um tendines
cuti continuari, fiepius exinde mihi compertum c(l , cum
muiculos in viperis , & ferpentibus examinarem.

Quid de hyftrice dicam f ubi non modb infignis ille
cutancuwnufculus (quem panniculum carnofum alii di-
cerent) cuti continuatur. 1«! etiam fmguli aculeorum
theci fuas fibi proprias fibras mortice* habent , ut fufius
demoi lirabo ii quando licebit cu-rerasolilervutionesa-
natonucas » qu* Screnillimi Magni l>ucis in naturalia ex-
perimenta amori debentur , iu ordinem digella , luci ex-
ponere. •

Sic in humano corpore abdominis mufculi plurimo*
tendinescutihabentcontiroiat03. pricipui in illa parte
linei albi , qui fupra umbilicum etl : idem quoque a la-
ctoribus linei albi confpicitur, fi|aH aliquot digirorum
a medio diilantiam cutis diflecetur feftnme parallela ad
lineam albam, cntilque ima cum fubilrata pinguedine a
fubjeflis mulculis leparetur ; eo nimque modo leparatio
hxcadminillrari poterit, ut tendircamm fibrarum per
mediam pinguedinem cari continuatarum verus duflus
confpiciatur , quo i medio verfus Utera In catim feran-
tur.

De Cane C

tur. In cubito klem pariter obfervatur , ubi verius omnes
partes diftributz fibri tendinofi cuti inferuntur , reli-
do in medio fui fpatio . quo cuti minus adhzrent. Taceo
palmarem in manu , in pede plantarem, vario* per to-
tum corpus diffufos , cuti altera extremitate continuos
mufculos , panniculi carnofi nomine ha&enus expreflbs.

F.x allatis hiftoriis abundi conflat , ad fubflantiam cu-
tis componendam tendines concurrere : id quod itidem
confirmat gelatinofa, feu potius glutinofa fubftantia , in
quam cutes eodem modo, ac tendo , per coitionem re-
tolvi poterit. Fateor me ad hzc omnia non attendifle ,
cum meam de cute opinionem alibi proponerem, ratus
vaforum (quo nomine venas, arterias, & nervos intel-
lexi) extrema futfieere adeonfufam illam fibrarum mif-
celam , qui in cute eft , explicandam. Modo ver6 , cum
in Cane Carcharia notaverim vafa cutis luam fub cute ha-
bere glandulam , cum innumeram tendinearum fibrarum
copiam in cutim exporrigi videam , pro certo habeo
maximam cutis partem ex fibris arteriarum, venarum ,
nervorum , 6t tendinum contextam efle. De glandulis in
homine , ut fiipra memini . dubito anni in cute , vel fub
cute , vel utrobique reperiundz.

Ex demonftrata tendinum in cutem infertione evidens
eft , quid de membrana adipofa , de membrana mufculo-
rum communi llatuendum fit. Voluere plerique, efle
hic involucra communia corporis : fed nec panniculus
carnofus totum corpus inveftit, cum id generis cutanei
mufluli . qui huic panniculo occafionem dedere , tantum
in quibufdam locis confprciantur; nec membrana adipo-
fa aliud eft, quam adipis colle&io, fita inter przdidas
tendineas fibras a mufculis in cutem abeuntes , nec difta
mulculorurn communis membrana unica membrana eft ,
fed feri ubique tendinum a diverfis mufculis prodetin-
uum membranofa expanlio , unde fibri in cutim rece-
dunt.

Patet inde, quid de multis aliis membranis lenticn-
dum. Scilicet non efle illas femper tunicas par tibus vici-
nis per immediatum contactum firmiter adlurrer.tes : fed
efle illas per fa-pi iifdem veri continuas , ob fibrarum i
tunicis in partes vicinas , aut A partibus vicinis in tunicas
tranfitum,- quod in embryone, cranii imbricata; (amel-
le, dentatulque limbus de pericranio, & dura] mati e
figis eleganter demonftraut. Idem itidem in diaphrag-
matis medio tendineo venam cavam, pleuram, peiito-
mum , & alia fibi continua habente clarum eft ; ut adeo-
quenemo nonexdidn perfpicere poflit, quo jure dura
mater reliquarum membranarum mater vulgo habea-
tur.

OJJium vic e cartilago erat , eu/ut fui liantia exterior dura
ad modum erat i& optet, interior vero mollii , tranjparcnr ,

C t vi fit fangmncit referte. Perpulchrum erit purpurea-
rum arborum m boc pellucido corpore JpeSaculum , neten -
tiLum quidem illi ceJrur quo f flutet , & mufru , aliaque
corpore mt re fuccmum , \i cryfiallum contente rerum na-
turarum amatorcioblcBant.

An ut in animalibus aliis ofla , fic in cartilagineis carti-
lago maximam partem compofita fit ex fibrarum inotri-
cium extremitatibus, dubitari forti poterit : id faltem
marifeftum eft, partem duriorem harum cartilaginum
numerofiflmos tendines excipientem ex iifdem tendini-
bus quafi totam conflare. Nec i ratione alienum duxe-
ro, mediam ejus fubflantiam tranfparentem tendinea;

ARCHARIA. 2 6$

naturae efle, cum videamus (bla coftionein fimilcm fub-
ftanriam iplbs tendines redigi.

Nec Jeerent oculo , quihu fui JiffrBionem fretiorem red-
deret. Inter Sclerodem tunicem , & orbite oculi interiorem
pertem Cylindrm cartilaginem E F. intercipiebatur , cu-
ltu e 'tere extremitee F, Cyhudrecee apophyft ex orbite ocu-
li P exfui genti per intermeJiem fubflantiam mollio-

rem , 0 1 ungebatur . eltere extremitee E , ed oculum expor -
rcBa , non contmuebetur ipfi oculo , fed ed duorum aigi -
torumpreter propter eb oculo di flent lem terminebetur ce-
pit e ampliori , H i na quali , quod Cylindre caput oculo en-
noBebatur mediente fubftantia quadam alba.fibrofa, molli,
H adeo empte expenfe , ut totam pofticam oculi pertem
G D , occuparet. F ■ 9.

Elegans hic intelligenti* Naturi artificium elucere,’
fufpicor ; cum iiynagna cavitate non magnus oculus fine
certa lege flu&uaret , nifi fulcro quodamTuftincretur , &
ffuftra contrariis motibus deftinati mufculi antagoniftl
elfent, nifi bafi miniis mobili in omnes partes facili mo-
bilis oculi globus adhan-eret ; hic ille Cylindrus eft , quem
pro nervo optico habuere Zoograph i , decepti figura
limilitudine , & mulculorurn reSorum fitu : namque uC
illi nervum opticum in aliis animalibus ambiunt, fic in
hoc animali Cylindrum cartilagineum circumdedere.

Nerviu opticui H , primo edfprSu fic fetu cre fur vide-
batur , fcdfeparatu numerofit illu tunicu I; I, qutbui laxi
admodum involvebatur , humanum vix aquabat. NuBa
ipfi , ut humano, foliditee erat ; quod licet alii referrent
in mutationem , qui partibus a morte collabefcencibut
accidit , mihi tamen hic miniis congruere videbatur:
quandoquidem nervus opricus folidamfuam, & firmam
confidentiam multis i morte diebus in aliis animalibus
conlervare foleat.

Nervi optici in felerodsm , fru cottie em infertie medi 0
erat inter angulum oculi interiorem , & tpfiur oculi centrum
Cjhndro cartilagineo oppofitum , H hebebat fibi petent fb-
ramen, quofohde fclerodit fubftantia pertufe er et.

Xlufculorum fenantu numerur etiam bic occurrebat , II-
cetfitut admodum cjfct dtvcrfm : reBienim, quorum origo
circa nervi optici i cremo exitum effe folct , hic circe Cylin-
dri cartilaginei cum orbite continuationem conjpicieban —
tur. Obliquorum vero fupenor , qui alter ab ortu trochleam
ufque retto fertur , bic ut obhquur inferior trenfverfim in-
cedebat. Adeo etiam Canis Carcharia: oculus argumento
eft , eidem ubique legi Naturam fe adftringere nolutfle ,
led eundem etfcclum modo non eodem fzpi pei (icere.

Sclerodu tumete pari anterior, CJ trenjlueem rA B, que
cornee dicitur , hic plana erat; reliqua pari veri dura, cu-
ler u in eodem pifce cartilagimbur fimihr.

Sic , & in av ibus magna Sclerodis pars odea repei itur.
Sufpicari itaque licet, Sclerodem tunicam ex fibrarum
moti icium tendinibus, magna fui parte compofitam cf-
fc ; quandoquidem non modi duri matri veri tendinei
continua fit , fed etiam mufculorum tendines revera ex-
cipiat , tum illos qui d mufculis oculi exterioribus illi in-
feruntur , tum iftos , qui vuere mufculo , vel mufculis illi
inne&untur , & in variisanimalibus confidentiam habeat
fimilem illi , quam habent partes a Iu eorundem anima-
lium ex tendineis fibris eodem modo compoliti. Certi
priparationi debetur tunica , quam in legionibus de-
monftant Anatomici cx tendinibus mufculorum oculi
compofitam.

Spatium

a66 De Cane Caecharia.

Spatium L , papilla diameter brevier e fi ; LM , Uveam
reprnfientat.

Cryflalhni humeri t propria tunica cementi fubflantia
triplex erat. Intima , centrum centroque vicina loca occu-
fani , Jura, C fl cx lamcUu compefita erat . qua integro, ery
fla'.i inflor , Jiaphana apparebant , JiBo veroa.ba fitmul ,
(S opaca evadebant : extima crtflaLim fubflantia Tunica
prixnna aqua inflor dilfinebat ; reliqua , ut centrum inter ,
ffl tunicam , medium locum invenerat , fic etiam eonfiflcn-
ria media arat , vijeijitate fua glutum amulam. Selidiu
glchui vifco Juo cncumjatua Uberi m aqua volvebatur,
lig. vii/.

Centro proximam fubftantiam fiepihs obfervari in vi-
vorum pilcium cryftallino fimili modo, & induratam, &
ex lameftiscompofitam, quo in co&orum pifcium ocu-
lis integer cry Itallinus , & induratus , Sfcex lamellis com-
polinisconfpicitur. Inanimalium noftro fenfu calidorum
oculij ea cryftallini durities non occurrit ; licet , fi in aqua
calida coquatur, vel inaireexliccetur , etiam ille ex la-
me1 lis compotitus appareat. Sic in oculo cujufdam mu-
lieris coecrcryilailinum i morte durum, & cx lamellis
compotitum . paucis abhinc hebdomadibus obfervavi , 8c
credo , cryllallii um i Clarii limo Guihelmo Riva, in A-
natomicis verfatillimo , vifuin in cceco induratum , limi-
ti modo compotitum fuifle.

Qui hanc cryfiallini in viventium pifcium oculis , mar-
garitarum in conchiliis , & dentium in cartilagineis j
omnium in mediis humoribus locifque frigidis feulim in-
ducam foliditatem perpendit, agnofeit facili in fluidi,
& (olidi examine , aliud quid , prater calidum , & ficcixn
efle confiderandum.

H*c in cryftallino fubflantia* diverfitas ingeniofitlimi
Phihppcau opinionem confli mare videtur ; qui & ipfe ,
cum line dubio in^ifcibus idem obfervaflet , pcriualit
(ibi proceflfus ciliares cryflallmo humori undique anne-
xos , dura breviores fiunt , cryftallini convexitatem , tan-
to facilius deprimere , quantb minus adioni illorum con-
tenti fluidi mobilitas refiftere poterit , eaque ratione cry-
ftallini figuram , quam ille ex duabus hy pcrbolis in homi-
ne compofitam credit, pro objeiti vana diftautia varii
mutari.

CryflaBini convexit na anttriut vitrei bumorir tunico, ob-
melebatur , ar aJeoque vitrei bumorii tunica , 1 S vitreo , U ,
(S cryflallino^A , humonbm revera eflet communu. Hinc
patet illos, qnicryftallinum humorem non nifi anteriori
parte obvelatum credunt , vitrei tuiiic® partem pro cry-
ftallini tunica habuifle. F.6.

lpftnt cryfloBmi propria tunica contenti figura , quafen-
fum rotunda , dum intra vitrei tunicam ichufctnj pro-
eejflu CtUarct fibekabcbat odharentei, ex duarum Sphora-
runfegmentii compefita videbatur , quorum figmentorum
inficn ue limbum habebat ext autem extra fuperiorufcgmrn-
ti Circulum. Nefcioannnifufpicaii liceat, vifum limile
quid in cryftallino humore quorundam pifcium, cupis
(egmentum pofterius limbum habere feribunt , extra an-
terius fegmentum undique prominentem.

De Uve* mufculo nihil hic addam , cum nec dum ipfe
mihi ineo fatisfaciam. Id tantum Ilie monebo, multum
differre eum ab Uvule mufculo in aliis pi cibus a me Pa-
riti is obfcrvafo , magifque accerlere ad illa qu* ibidem ii
equorum boumque UVea confpeda mihi funt.Scd de his
at & de vorticolis cboroidis vatis , oculiquc lymphaticis ,

& corne® tranfparentis cum aclcio le continuatione a-
gendi locus erit , cimexperime ta Pai iliis apud amiciA
tnn un Tl evenot perada exponam.

Retro ocutoi anjratluefn iu cran.a a vita t vafieulum con-
tinebat materia gnjca plenum. Ar.ni ii®c cavitas aurium
vice fungatur, dubitare licet.

Cerebri molei admodum exigua, vixtrer uncia i aequa-
bat intificc, cuju/ ponJur ter mille libra r fiuperaverat. a.

Sed pilcibusHl familiare videtur, ut magna corporis
moles minuto cerebro animetur , fi alia- in animalibus
quibtifcunque animales operationes omnes i folocere-
bro piofluunt , necparse.irum fpinali mcdull* tanquam
prini® Icaturigini adferibenda : qua de re , cum dubitandi
argumenta non levia mihllint, Iliceorum nonnulla rc-
cenfebo.

i. Ufque adeo pauci nervi i pifcium cerebro orian-
tur, ut non videantui operationibus animalibus fuflicere.
InCaneCarcharia, de quo hic agimus, nonplures hic
nervi a cerebro oi iebanrur , quam qui per appofirum pla-
num limul tranfire poterant , quandoquidem planum
hoc compotitum iit ex tranfverfis fedionibus omnium
nervorum cerebri , & ex tranfverfa fedione fpinalisme-
dull® immediati fub quarto ventriculo refed®. Quis
facili libi perluaderet , i tam exiguo nervearum fibra-
rum numero motum omnem , & omnem fenfum in
hoc animali tam vall® magnitudinis potuifle admini-
ftrari^ Utdevilu, reliquilquefeniibus nihil dicam, qui-
bus folis delimatos nervos fi ab hoc plano refecarera ,
minutum admodum foret idem planum; folum motum
in pradens confideremus. Motui deftinatarum carnium
tantusinhoc animali numerus erat, ut planumcompo-
iituin ex tranfverfis iedionibos lingularum carnium bra-
chia quadrata Florentina pl irima a-quaflet. Cuilibet id
perfpedu facili ell fi apixi le rationem inierit , quot car-
nes appofit® longiturhnis contineri potuiflet in tini vafto
pilee. Quis itaqae non videt, miraculo quafi annume-
randum ciie, fi tot carnes tam paucis nervis ad morum
determinarentur ? In homine non axpii urget prxient
argumentum , quandoquidem carnium in homine nume-
rus muls6 minor ; & nervorum numerus major fit.

t. Plufes i Spinali medulla exire videntur nervi ,
quim qui i cerebro per tranfverfam fe&ionem (pinalis
mcdull® immediati lub quarto ventriculo refeft® tr«n-
lire pollent, utadeoque cum nervorum omnium extre-
mitas altera in cerebro non videatur efle, neque A cere-
bro animales operationes omnes videantur pofle dedu-
ci. Inpilcibus tantus nervorum a fpinali medulla pro-
deuntium numerus eft, ut planum compofitum ex eo-
rum feitionibus tranlVeiveiirs longi fuperet (pinalis me-
dull® tranfverfi m difleA® planum. Idem confirmare vi-
detur quod fpmalis mcdull® crallities in pifeibus eadem
permaneat toto fpin* duitu , cum tamen deberet fenfim
magis magifque verfus caudam attenuari; quandoqui-
dem ei» plures nervos ex feemiferit , qu6 longius a cere- •
bro recellit Nec in aliis animantibus argumenta defide-
rantur idem confirmantia , cum m iis, quibus , prxter (pi-
nam artus dati funt , circa lumborum regionem fpina-
lis mcdull® craifities multam augeatur , imo in avibus
eodum in loco cavitas rhomboidalis reperiatur. Qii*
omina confirmare videntur , plurimorum nervorum
extrema non io cerebro , fed in fpinali medulla exi-
liere.

Cum

De Cane C

Cum itaque plures a (pinali medulla nervi exeant,
uamquiper ejufdcm medulla: caput a cerebro dclccn-
ere poflint; cimi fibi arum i folo cerebro exeuntium nu-
merum numerus fibrarum carnearum immenfi excedat ,

fiatet jure dubitari , an omnes operatione» animale» 4 fo-
o cerebro expe&anda: fint-

Scio ultima ditiicultati reponi potTc, eandem fibram
nerveam plures cirr.es ad motum polle determinare : nec
ignoro, ao primam dirficultatem polle rclponderi , quan-
tumcrallitieifpinalumcdull.Tdecedit per nerveirum fi-
brarum emillionem , tantundem, & amplius eidem ac-
cedere polle per novam (ubflantic grife.a accelRonem.
Sed cum certa hic ddint experimenta, dubiis annume-
rantur. Poflcm alio argumento cerebri oiiicium haAe-
nus i plerifque receptum in dubium vocire , cum vide-
rim ligata aorta defeendente finepravia feiFione , par-
tiam pofleriorum omnium motum voluntarium toties
ceiTare , quoties vinculum (Iringebam , iterumnae tot vi-
cibus redire, quot vicibus nodum laxabam ; id <juod ali-
quot ab hinc innisobfervatum vanis in locis demonflra-
vi , piocip io Florentia: , ubi fubtato vinculo fuptrvixtt
canis line ullo motus incommodo. Cum vero reflent nec-
dum tentati alii modi idem experimentum peragendi ,
nihil amplius de illo hic addam. Plura de cerebro dubia
ijillo difcurfu propolin , quem inter Amici manus Pari-
tus reliqui.

Nervi optict , »3» ut in a!ii/p(feiiu/ ah invicem fiparati
i» oppefila i parte/ /cedantur , JcJ ut m homine in loco con-
tadut ardijjimi uniti cohnreiant.

In verfo capite ori» , & riftus & dentes , examen me-
rebantur. Non miror in abdomine horum pifcium re-
pertos integros homines cum rifhis oris in hoc cane ho-
minem integrum nullo negotio tranfrnififlet. Tranfverja
diameter en/ ah uno mandibula angu’o ad alterum conti-
nuata erat uniu/ hraehii /hrentini , diameter altera ad
priorem perpendiculari/ , five reda i media mandibula Ju-
penori ad mediam mandibulam infriarem , continebat
hraehii Florentini qi utuor quintae. Dentibus qua figu-
ram deicribendis Lc5 irem non morabor, utpotc quos
ad vivum delineato* tabula quarta exhibet.

Quod numerum fpeftat . cum aridum caput fuerit,
quo.i Mercatus vider at , non mirum fex tantum dentium
ordines ab illo obfervatos , reliquis, quorum oafis mollior
fuerat , dum ficcaretur caput , delapfis, aliove modo de-
perditis. Nec mihi pereorum curiolitatem . in quorum
manus primum devenerat hocce caput , de numero den-
tium certi quid pronunciare licuit , plcrofque enim refei-
derant , & q iitmfdamin locis refciFis cum dente gingivis
ne vellum quidem dentium integra reliquerant: idfal-
tem polfum aflerere , in media mandibula inferiore trtde-
eim dentium ordine/ fuiffc , quorum interiore/ inferiora
verfui recurvati gingivarum molli & fungofa carne ita de-
litefeebant claufi , ut non mfi rtfcBi/ gntgivi/ in coujpc-
Uum prodirent.

Cui ufiii dentes ita incurvatas natura deflinarit, non
perfpirio cum carnes intra fepulti ctca comminuenda
nulla ratione potuerint mfervire. Quid ouod id generis
animalia obvia quaqne non comminuta deglutiunt, ut
reperti in eorum (lonucho integri homines reflantur, ii
hmoriis credimus. Retinenda: praedic , ne diffugiat , tbr-
fitan , & diffringenda majori , quam qua ventrem 'abi-
re poflit , primi ordines mfcrviuut , reliqui vero , nili uu-

teria neceflitate dicantur fafti , non video cpjos gratia

fint confe&i.

Dentium eonftftentin triplicem eorum differentiam ex-
hibebat : quidam enim ab omni parte moBe/ erant , carneo/
Jixitfrr , Ji aha/ pro carne habendum, quiequid in corpora
non durum repentur : multi tota fua fubjlantia duri ; non-
nulli pane fui molle/ , reliqua induruerant , ii eorum qui-
dam totam erujlam exteriorem alii filum apicem habebant
induratum. Hae autem fine difiofiti erant , ut quatuor
inferiore/ ordine/ molle/ c fient , licet , qua triangularem fi-
guram 'J dentata latera a reliqui / non differrent. Hia
proximi apicem jam tum induratum habebant , ES planorum
partem exiguam ; qui veri hi fie fuprafiabam , eorum tot»
crufta concreta erat ; reliqui omne/ m totum erant indu-
rati. Diffratfu illi/ , quorum interior fubjlantia molli/ ad-
buc erat, patuit, tffe eam corpue craffum , (3 eleganti modo
fibrofinn.

Sic in porcellis Indicis junioribus vidi , partem inte*
riorem dentium totam mollem, partem vero exteriorem,
qui fupra alveolos eminebat , duram , carre ra tanti) mol-
liorenvcfle, ouanto profundius inalveohsdefcendcbat;
idem in vitellorum aliorumque animalium juniorum
dentibus obfervatur. In porcellorum Indicorum denti-
bus praterea notavi, molares lingulos tanquam explu-
i ibus minoribus compofitos apparere, cumtamen, dif-
fra&is alveolis , unicus eos efle pateret , plurimum figu-
ram exprimentes , ob crufta complicationem haud nml»
tbdiilimilemSmajufculo Latinorum: ut ex appofita fi-
gura patet , planum tranfverfum dentis molaris exhiben-
te: Spatia lue nigro colore exprefia plena erant materia
tartarea , qua dentibus accrefcere fol#. Similis fbr-
t4 dentium illorum fabrica eff, auos in hyftrice mihi
ante monlf raverat in Anatomicis dexterrimus Tileman-
nus.

Ex ha&enusrecer.fitis patet, primb, dentium, fub-
(lantiam initio mollem, fucceflu temporis indurefcere »
id quod iis cum reliquis offibus commune eff : fecundb ,
dentes non fimul toto du&u indurefcere, fed in apice
prima indurata fublfantia figna apparere ,• quo i reliquia
oflibusdifferunt , in quibus feri omnibus primi nodi circa
medium confpiciuntur : tertio , duplicem efle dentium
fubffantiam , externam alteram , alteram internam , qu*
membrana nomen non meretur. Etiam in hoc ab alii»
offibus differunt dentes , cum illis medulla quadam in-
fit , his vero corpus fibrofum includatur.

T ria hic examinanda effent; primo, fintne dente* coa-
tinui reliquo corpori, an verbeklem tantum contigui ;
fecundo , fitne cruffa ex corpore fibrofo excretu» hu-
mor, an verbipfiusfibroli corporis continuatio; tertib,
in quo dentium mollmmi dui is differentia conlifiat : fed
pluribus experimentis opus eft , antequam certi quid hac
derepolfit determinari: quod tamen magnopere deti-
derar dum eflet, cum ignota luiibenus eorum natura ef-
ficiat ut qua dentibus accidunt mala feri omnia foloca-
fu curentur. Quis femcl cceptam eorum cariem impedi-
re quis dolores eorum levare > quis dentitioni fuperve-
nientia fymptomata vel evidenter explicare , vel pro vo-
to curare poterit. At verti fi beni perfpefia enet illo-
rum fublfantia , & cum aliis l ubllantiis inllituta compa-
ratio, r.on dubito, quin felicior multo tot malorum fu-
tura eflet medela, & multo minor inveniendus ellct nu-
merus eorum, qui fe edentulos conqueruntur-.

L 1 l De

Dicfitized by (

i66 De Cane C

Spatium L , papilla diameter brevier ejl ,- LM , U viam
rtfretfeutat.

Cryflallini hymnit propria turiira renteuti Coi jiant it
triplex erat. Intima , eentrum eeutroqnc vicina loca occu-
pant, Jura, IS ex lamelu compo/ita erat . qua integra, tty
fta 'it inflar . diaphante apparebant , Jc8a veroxihaftmul ,
(S opaca evadebant : extima rrtflaUmi fubflantia tumea
proxima aqua inflat diffluebat ; reliqua . ut eentrum inter ,

C 1 tumeam , meJium loeum invenerat , Jic etiam confi flen-
tia media erat , vijciditatc fua glutum amulan/. Selidut
globut vifco Juo circumdatu / Uberi m aqua volvebatur,
ff- uti).

Centro proximam fubfttntiam fxpihs obfervari in vi-
vorum pilciumcryftallinDfimili molo, fle induratam, &
ex lamellis compotitam, quo in co&oram pifeium ocu-
lis integer cryftallinus , & induratus , 8fcex lamellis com-
pofitus confpicitur. In animalium no (Iro fenfu calidorum
oculis ea ay ftallini durities non occurrit ; licet , fi in aqua
calida coquatur, vel ioaireexficcetur, etiam ille ex la-
melliscompofitusappareat. Sic in oculo cujufdam mu-
lieris ctec* cryftallinum i morte durum, & ex lamellis
compotitum . paucis abhinc hebdomadibus obfervavi , fle
credo , cryftallinum 4 Clanllimo Guilielmo Riva ,-in A-
natomicis verfatillimo , vifum in caeco induratum , fimi-
li modo compotitum (bifle.

Qui hanc cryftallini in viventium pifeium oculis , mar-
garitarum in conchiliis , fle dentium in cartilagineis-,
omnium in mediis humoribus locifque fiigidis fenTimin-
dudam folidiutem perpendit , agnofeit facili in fluidi,
& (olidi examine , aliud quid , prater calidum , & ficcian
cfle confiderandum-

Hxcincryftallinofubftantix diverfitas ingeniofiftimi
Philippeau opinionem confii mare videtur,- qui fle iple,
cum ime duoio inpifeibus idein oblervaflet , perfualit
Cbi proceflus ciliares cryftalhno humori undique anne-
xos , dum breviores fiunt , cryftallini convexitatem , tan-
to facilius deprimere , quanto minas aftioni illorum con-
tenti fluidi mobilitas relidere poterit , eaque ratione cry-
ftallim figuram , quam ille ex duabus hyperbolis in homi-
ne compotitam credit > proobjc&i varia diftantia varii
mutari

Cryflallini cenvcxitnt anteriut vitrei humorit tunica, ob-
rodebatur , ut adeoque vitrei humorit tumea , & vitreo , t ,
tS cryflallino , humoribut revera effet communit. Hinc
patet illos , qui cryftallinum humorem non nili anteriori
parre obvelatura credunt , vitrei tunica: partem pro cry-
flallmi tunica habuifle. F.6.

Ip/iur cryflallini propria tunica contenti fituro , quafen-
fum rotunda , dum intra vitrei tumeam dehtejcenr pro-
tejflu Ciliarer fibihobrbat adharenter , ex duarum Sphara-
rumfrgmtnut compo/ita videbatur , quorum Jigmentorum
injenur limbum habebat extautem extra Jupenoru Jey men-
ti circulum. Nefcioannni fulpicaii liceat , vitum fimile
quid in cryflallino humore quorundam pilcium , cujus
fegmentum poflerius limbum habere (cributit , extra an-
terius tegmentum undique prominertem.

De Uve* mutculo nihil hic addam , cum nec dum iote
mihi ineolatistaciam. Id tanthm hic monebo , multum
differre eum ab Uvul.v mutculo in abis pi cibus a me Pa-
riti is obfcrvaro , magitque accedere ad illa qu* ibidem ir
equorum boufflque UVea confpe&a mihi tunr.Scd dc his
at fle de vorticoiis cboroidis vafis , ocubque lymphaticis ,

ARCHARIA.

fle come* trarfparentis eamScleiode continuatione a-
gendi locus erit, cum ex perime ta Paritus apudamicif-
lim un Tl.evenot peraftaexpon;,m.

Retro oeulot amJraUuofa in eran o avita rvafeulum con-
tinebat materia gnjea plenum. Arne ii*c cavitas aurium
vice fungatur, dubitare licet.

Cerebri molet admodum exigua , vixtrer unciar aequa-
bat in tnfce, eujur /oonJur ter mille hbrar fuperaverat. t. a.

Sed pifcibusid familiare videtur, ut magna corporis
moles minuto cerebro animetur, fi alia- in animalibus
quibufcunqtie animales operationes omnes i folo cere-
bro profluunt , necpars earum fpina!imedull*tanquam
prini* Icatur igini adfcnbenda : qua de re , cum dubitandi
argumenta non levia nuhifint, Iliceorum nonnulla re-

ccnfebo.

«• Ufqoe adeo pauci nervi i pifeium cerebro oriun-
tur , ut non videantui operationibus animalibus fufficere.
InCaneCarcharia, de quo hic agimus, nonplures hic
nervi a cerebro oriebamur , quam qui per appoti rum pla-
num limul tranfire poterant , quandoqui.lem planum
hoc compotitum Iit ex tranfverlis feft tonibus omnium
nervorum cerebri. flcextranfverfa feftione fpinalis me-
dull* immediati fub quarto ventriculo refed*. Quis
facili libi perluaderet , a tam exiguo nervearum fibra-
rum numero motum omnem , fle omnem tentum in
hoc animali tam vaftx magnitudinis potuifle admini-
ftrari i Ut de vifu , relrquifquefenlibus nihil dicam, qui-
bus tolis delimatos nervos fi ab hoc plano refecarem ,
minutum admodum foret idem planum; folum motum
in pratens confideremus. Motui deftinatarum carnium
tantus in hoc animali numerus erat , ut planum compo-
litum ex tranfverlis legionibus lingularum carnium bra-
chia quadrata Horenrina plurima xquaflet. Cuilibet id
pcrfpe&u facili eft fi apud te rationem inierit , quot car-
nes appofit* longitudinis continei i potuiflet in tini vado
pifce- Quis itaqae non videt, miraculo quafi annume-
randum ede. Ii tot carnes tam paucis nervis ad motum
determinarentur i In homine non xqui urget prxfetw
argumentum , quandoquidem carnium in homine nume-
rus mulso minor ,- flr nervorum numerus major fit.

i. Plufes i Spinali medulla exire videntur nervi ,
quim qui a cerebro per tranfverfam Ic&ionera fpinalis
meduli* immediati lub quarto ventriculo refedlx tran-
lire pollent , ut adeoque cum nervorum omnium extre-
mitas altera in cerebro non viJeatur efle , neque 4 cere-
bro animales operationes omnes videantur pofle dedu-
ci. In pilcibus tantus nervorum 4 fpinali medulla pro-
deuntium numerus eft, ut planum compotitum ex eo-
rum ledionibus tranfver veiiis longi fuperct (pinalis me-
dullx tranfverfim difle&x planum. Iden* confirmare vi-
detur quod fpinalis meduli* cralfities in pifeibus eadem
permaneat toto fpinzduftu , cum tamen deberet fenfim
magis magitque verfus caudam attenuari; quandoqui-
dem e6 plures nervos ex te emiferit , qu6 longius a cere- •
bro recellit Nec in aliis animantibus argumenta defide-
rantur idem confirmantia , oim in iis, quibus , prater fpi-
nam artus dati funt, circa lumborum regionem fpina-
lis meduli* cralfities multiim augeatur , imo in avibus
eodum in loco cavitas rhomboidalis reperiatur. Qii*
imnia confirmare videntur , plurimorum nervorum
extrema non in cerebro i fcd in fi»iiuU medulla exi-
itere.

Cum

De Cane C

Cum itaque plure* a (pinali medulla nervi exeant,

rim qui per ejufdcnj roedulli caput A cerebro deiccn-
e poilint; cum fibrarum 6 folo cerebro exeuntium nu-
merum numerus fibrarum carnearum iinmcnfi excedat,
patet jure dubitari , an omne* operatione* animales A Co-
lo cerebro expeitandi (int.

Scio ultima: difficultati reponi polle , eandem fibram
nerveam plures carnes ad motum pofii determinare : nec
ignoro, ad primam didicultatem polle relponderi , quan-
tum crallitiei fpinilis medulli decedit per nerveirum fi-
brarum emilTionem , tantundem, 8c ampiijj eidem ac-
cedere poiTe per novam fubdantii grilei accelfionem.
Sed cum certa hic deiint experimenta, dubiis annume-
rantur. Pollem alio argumento cerebri officium hafte-
nus i plerifque receptum in dubium vocare , cum vide-
rim ligata aorta delcendente finepratvia (eSione, par-
tiam poderiorum omnium motum voluntarium toties
cellare, quoties vinculum Itringebam . iterumn ac tot vi-
cibus redire, quot vicibus nodum laxabam ; id quod ali-
quot ab hinc innis obfcrvatum variis in locis demondra-
vi, pneipui Florentia;, ubi fublato vinculo (upervixit
canis line ullo motus incommodo. Cum vero redent nec-
dum tentati alii modi idem experimentum peragendi,
nihil amplius de illo hic addam. Plura de cerebro dubia
itjillo difcurfu propofui , quem inter Amici manus Pari-
tus reliqui.

Kervi optici , non ut in ahirpffeibui ab invicem feparatt
moppofitai parte/ ferebantur , Jed ut in homine m ineo eon-
taaue ardij/inii uniti coharebant.

In ver fo capite oris, & nilus Sedentes, examen me-
rebantur. Non miror in abdomine horum pifcium re-
pertos integros homines cum riftus oris in hoc cane ho-
minem integrum nullo negotio tranfmififlet. Tranfverja
diameter ans ah uno mandibula angulo aJ alterum conti-
nuata erat umut brachii / hrentim , diameter altera ad
priorem perpendiculari/ % fine reda d media mandibula fu-
penori ad mediam mandibulam inferiorem , continebat
brachii Florentini quatuor qutntat. Dentibus qua figu-
ram deferibendis Lcd irem non morabor , urpote quos
ad vivum delineato* tabula quarta exhibet.

Quod numerum fpedat , cum aridum caput fuerit ,
quo.l Mercatus viderit , non mirum fex tantum dentium
ordines ab illo obfervato* , reliquis, quorum bafis mollior
fuerat , dum iiccaretur caput , dclapfis , aliove modo de-
perditis. Nec mihi per eorum curiolitatem , in quorum
manus primum devenerat hocce caput , de numero den-
tium certi quid pronunciare licuit , plerofqueenim refo-
derant, & quiDufdam in locisrefcdiscum dente gingivis
ne veli igia quidem dentium integra reliquerant: idfal-
tem polium afierere , ita media mandibula inferiore trede-
cim dentium ordine/ fkiffe , quorum interiore/ inferiora
verfur recurvati gingivarum molli iSjungofa carne ita dc-
litefeebant elauft , ut nem mfi refeBi/ gmgivi/ in confpe-
dumprojirent.

Cui ufuidenres ita incurvatos natura dedinarit, non
perfpicio cum carnes intra fcpulti efei comminuenda:
nulla ratione potuerint inlervirc. Quid quod id generis
animalia obvia qu.eque non comminuta deglutiunr, ut
reperti in eorum do:nacho integri homines fellantur , li
hiiloriis credimus. Retinenda: praebe , ne diffiigiat , for-
fitan , & diffringendi majori , quam qui ventrem fiibi-
re pollit , primi ordines ioferviuut , reliqui vero, nili uu-

ARCUARIA

teriineceilitate dicantur fafti, non video cnjus gratia

lint confodi.

Dentium conjijlentiit triplicem torum differentiam ex-
hibebat : quidam enim ab omni parte moliet erant , earneor
dtxiffer , fi altar pro carne habendum , quiequid in corpora
non durum reperitur : multi tota fua fubfiantia duri ,- non-
nulli parte fui molle/ , reliqua induruerant , (i eorum qui-
dam totam cru/lam exteriorem alii folum apicem habebant
induratum. Hac autem fene dijpofita erant , ut quatuer
inferiore t ordinet molle r e fient , licet , qua triangularem fi-
guram H dentata latera d reliquit non differrent. Hia
proximi apicem jam tum induratum habebant , IS planorum
partem exiguam ; qui vero hi fce fupraftabant , eorum tot»
erufta concreta erat ; reliqui omntr in totum erano indu-
rati. DiffraUu ilht , quorum interior fubflantia mollii ad-
huc erat , patuit , efie eam corpua crajfum , 0 elegante mvda
fibro fum.

Sic in porcellis Indicis junioribus vidi, partem inte-
riorem dentium totam mollem, partem veri exteriorem,
qui Cupra alveolos eminebat . duram , citera tanti) mol-
liorcnvelTe , quanto profundius inalveoiisdefcendebat;
idem in vitellorum aliorumque animalium juniorum
dentibus obfervacur. In porcellorum Indicorum denti-
bus priterea notavi, molares lingulos tanquam ex plu-
ribus minoribus compofitos apparere, cum tamen, dif-
fra&is alveolis , unicus eos effic pateret, plurimumfigu-
ram exprimentes , ob crudi complicationem haud mul-
to dilllmilem S majulculo Latinorum : ut ex appoGra fi-
gura patet , planum tranfverfum dentis molaris exhiben-
te: Spatia luc nigro colore exprefla plena erant materia
tartarea , qui dentibus accrefcere fol#. Similis for-
ti dentium illorum fabrica eil , quos in hyftrice mihi
ante monllraverat in Anatomicis aexterrimus Tilcman-
nos.

Ex hadenusrecerfitis patet, primo, dentium, fub-
ll.intinm initio mollem, fuccefiu temporis mdurefcere ,
id quod iis cum reliquis offibus commune eft : lecundb,
dentes non fimul toto du&u indurefeere , fed in apice
prima indurati ftibilantii Cigna apparere ,- quo a reliquia
oflibusdiffierurt , in qmbus feri omnibus primi nodi circa
medium confpiciuntur : tertio , duplicem eiTe dentium
Cubllantiam , externam alteram , alteram internam , qu*
membrani: nomen non meretur. Etiam in hoc ab ahia
ollibus differunt dentes , cum illis medulla quidam in-
fit . his vero corpus fibrofum includatur.

T ria hic examinanda effient; primo, fintne dentes coa-
tinui reliquo corpori, an ver6 eidem tantum contigui;
fecundA , fitne cruda ex corpore fibrofo excretus hu-
mor, an verh ipfms fibrofi corporis continuatio: tertib,
in quo dentium mollium i duris differentia confidat : fed
pluribus experimentis opus ed , antequam certi qukl hac
de re pollit determinari : quod tamen magnopere defi-
derarduni eflee , cum ignota liadenus eorum natura ef-
ficiat ut qui dentibus accidunt mala feri omnia foloca-
fu curentur. Quis lemel coeptam eorum cariem Impedi-
re quis dolores eorum levare? quis dentitioni fuperve-
nientia fymptoroata vel ev identer explicare , vel pro vo-
to cui are poterit. At ver6 fi here pcifpeffia ellet illo-
rum fubll.inti.i , & cum aliis liibdantiis inllituta compa-
ratio, non dubito, quin felicior multo tot malorum fu-
tura dlct medela, multo minor im emendus effiet nu-
merus eorum, qui fe edentulos conqueruntur.

LI i De

Digitize

*68

De Came Carcharia.

Degloffopetrii maioribus necdum decifa lisefl, fint-
ne Canis Carcharix dentes, an 4 terra produdi lapides.
Scilicet animalium partibus fimilia corpora , qua; ex ter-
riseruntur, animalium illis in locis oliro decentium (po-
lia efle, voluerunt nonnulli , alii fine aninia’iumconcnr-
fu ibidem produda credunt. Nondum ea mihi rerum
cognitio efl , ut meum hic judicium interponerem ; & li-
cet mea me peregrinatio per id generis loca varia de-
duxerit , non auiim tamen fpondere , qui in reliquo iti-
#erc obfervaturos fum, hadenus obfervatis fimilia fu-
tura efle ,■ prxcipu4cum necdum ea viderim , qui Cele-
brimus Ptxceptor meus Bartholinus in fuo itinere Meli-
tenfi obfervavit. Ut itaque inforo, quidam Rei, alius
Adorispartes fufeipit, uterque Judicis arbitrio (e fub-
mittens , ficego, ex hadenus oblervatis illa argumenta
producam, quibus ea corpora animalibus adfermuntur ,
rorfitan alio tempore contraria; fentenrix rationes ex-
politurus, femper verum judicium a meliora dodisex-
1'pedans. De ortu itaque corporum , qnx animalium
partibus fimilia 4 terris eruuntur , deque iifdem terris ea
lege prxfentem digrelfionem mllituo , ut de re itlerta,
qux pronuntiaturus fum , incerta & ipfa habenda velim.
Ne vero multa fibi nova promittens Ledor , inde ex-
fpedationc fua fruftratum fe conqueratur , prxmoni-
tum illum volo . nonnulla ex iis jam ante ab alus propo-
fita fuifle; multa Prxceptorum meorum obfervationi-
bus deberi; paucillima ibi futura, quorum ipfc oculatus
teli is non fuerim. Viic Ftg. >A. B. B.

HISTORIA.

i. Terra, tflde aquatilium animantium partibus fimi-
lia corpora eruuntur , quibufdam in locis duiioreft, ut
tophus , & alterius generis lapides, in aliis mollior, ut ar-
gilla, fabulum.

а. Eadem terra, & mollior, fle durior fer4 ubique
compadaelt, fiepreffioni minus violenta; refilfens.

|. In variis locis vidi eandem terram compofitam ef-
fe ex (Iratis fibi mutub impolitis, & ad horizontem obli-
quis.

4. In terra argillofa vidi eadem (Irata colore inter fe
difeiepantia variis in locis fifla clle , & fifluras omnes u-
nius coloris materia plenas ad ipfa (Irata quafi perpendi-
culares efle.

j. In illis terris, qui miti videre hadenus contigit,
varii generis corpora in eadem terra tum duriori, tum
molliori delituere.

б. In argilla vidi corporum illorum numerum in ter-
rae fuperficie admodum frequentem , intra ipfam terram
laris rarum ede.

7. In eadem argilla vidi, quo profundius in terram
deffcenditur , e6 magis tenera efle prxdida copora ; imo
quaedam illorum atflevillimum quemlibet contadum in
pulverem delabi : qux in fuperficie erant , fle ipfa fer4
omnia fine magno negotio in albicantem pulverem re-
digebantur .

8. In faxo fle frequentia magis corpora illa depre-
hendi, & per totum laxum ejuUlcm efle confident ix ,
coque modo ipfi faxo infixa, ac fi calce vel gypfo fuif-
fentconflrida.

9. Corpora variis aqoatilium animantium partibus
Gnnlia, uve molliori 4 terra eruta , aon modi» fibi invi-
cem , fcd etiam animalium partibus , quibus tcfpondent ,

fimillima funt ; nec ulla ell in flriarom dudu , in lamella-
rum textura, in cavitatum gyris, anfradibufque, inbi-
v atrium commifTuris& cardinibus , differentia

1 o. Eadem corpora vel folidiora funt . faxi indar , vd
minus folida, qux non difficulter in pulverem reducun-
tur.

11. Quibufdam in locis oflreorum teftxplurimxdif-
formes rcpciiutirur, fit in unam maflam concreti: em-
untur interdum etiam pedines, flt conchi diffradi;
vilx itidem nonnullis gloflbpetrx plures eidem quafi
matrici adhxrentes, qux nec ejufdcra inter fe magnitu-
dimserant , nec omnes integri. .

Ex allatis hifloriis veri quandam fpeciem fibi pollicen-
tor fequentes conjcdurx.

CONJECTURA I.

TErra, unde animalium partibus fimilia corpora em-
untur , corpora illa hodie non producere videtur.
Quod terram mollem fpedat, cum ei> molliora fint
corpora illa minufquc contadum ferant , quo profundius
latent; tantum abefl, producat ea terra, ut potius ea-
dem deflruat. Nec efl , quod quis credat , ideo mollio-
ra ea efle, quia necdum perfeda funt ; qux enim mollia
funt, dum generantur quodam quafi glutine unius inter
fe partes continent, (ut videre cll in recentibus pinea-
rum & amygdalorum corticibus , at fixe corpora omni

f;lutine privata in pulverem ditabuntur, adeoque mol-
iticsea ddlrudionis , non produdionis, argumentum
videtur. Nec obflat . quod in fuperficie terrx numerus
eorum augeti videatur ,- id enim pluviis debetur inter-
mediam terram diluentibus : quin ipfa eorum in fuper-
ficie exiflenttumfubflantia, dum levi negotio in pulve-
rem teritur , demonllra t ereptam illorum in terra deftru-
dtonem pluvix interventu fuifle interruptam

Quod in terra dnra hodie non producantur , inde con-
jicitur ; quod toto faxi dudu ejufdem confiflentix o-
mma repedantur, fle quod undique dura illa materia ob-
fepta fint: quod fi enim hodie quantam de novo inifla
duriori terra producerentur , deberent circumflantia
crefcentibus cedere polle , & ipfa corpora hodie produ-
da haberent finedubio , in quo a productis olim corpo-
ribus diffc rent.

Cum itaque m duriori terra nulla de novo produci vi-
deantur corpora ; cum terra mollior eadem corpora
multis in locis verofimiliter dellruat ; non fine ratione
fufpicari licebit , terram , unde animalium partibus fimi-
lia corpora eruuntur, corpora illa hodie non producere.

CONJECTURA II.

E Adcm terra non videtur fuffle compada, cum pra^
dida corpora ibi produda funt.

Poliunt quidem, qux crcfcendo lent4 fe expandunt,
impolita dura elevare, imo faxorum dilatare rimas ; quod
arborum radices in terra dura, in muris , in rupibus offen-
dunt ; nihilominus dum eadem corpora congruens fibi
fpattumeSbnriant, non poliunt non a durioris obftacu-
li renitenda (xpius impediti ; quod eifdcm plantarum
radicibus evenit , qux in terra duriori mille modis in tor-
tx, fle coroprefliea figura recedunt, quam in terra mol-
liori alias confer vare folcnt. At veru corpora illa de tju:-

(itized by CjOC

Cane Carcharia.

boshic agimus fibi fimilia omnia funt , five item mol-
liori eruta , fiveifaxoexcifa, five ab animalibusevulfa
intuemur, cum itaque illis in locis, ubi reperiuntur cor-
pora illa . hodie non videantur produci ; cum , qui in lo-
cis compaftis crefcunt , miredifTormia reperiantur ; hic
vero corpora ubique fibi fimilia funt ; non videtur com-
pa&a fuifle terra , cum prxdi&a corpora ibi produfta
funt.

CONJECTURA III.

NFc forti repugnat , quo minus eandem terram aquis
,'im teftain fuifle credamus.

Duobus modis id contigifle poterit , prout eandem
terram flatuamus , vel eodem modo femper fuifle litam ,
vel fitum aliquando mutafle.

Quod primum (petftat . ex facra pagina difcimus , &
creationis initio , & diluvii tempore aquis omnia oblita
fuiiTc; quod eleganter hifce exprimit Tertullianus: mu-
tavit & totus orbis aliquando aquis omnibus obfitus :
„ adhuc maris conclue , & buccinx peregrinantur in
„ montibus , cupientes Platoni probare etiam ardua flui-
„ tafle. Nec urgenti qui i contrarii lententia; patro-
nis afferuntur argumenta , dum dicunt, debuifle id ge-
neris corpora in omnibus locis repiriri, fi aquis locao-
mnia tegentibus ea corpora debentur ; aut falcem ubi
reperiuntur ea corpora, non infulis editis locis efle re-
pcriunda. Facili enim utrique obje&ioni refpondetur :
cum non omnis aqua ferat omnia, & fi videmus pluvia-
rum vi abralis quafi ftrigmentis montium repleri loca
plana montibus fubjc&a , quid mirum , in editis nuda ap-
parere illa corpora j qux in depreilis latent novis terris
obruta.

. Quod fi quis crediderit, in locis unde di&a corpora
eruuntur , mutafle aliquaixlo fitum fuum terrx panes ,
nec ille vel rationi, vel experientix contrarium quid ad-
mittere tenetur. Sani fi liratorum fifluras unius coloris
materia plenas intuemur illis in locis, ubi ipfaflratadi-
verfi coloris funt; vero admodum flmile videtur, ingen-
ti motu excudam eandem terram , cum relaberetur , dif-
fraftam fuifle, adeoque novum fitum obtinuifle. Quantas
in terra mutationes terrx motus Ixpius producant , variis
exemplis demontlrare facili eflet, nifi unius T aciti auto-
ritas fuilioeret. Eodem anno , duodecim celebres Afix
,, urbes conlaplx no&urno motu terrx, quo improvi-
,,fior, pellis luit. Neque folitum in tali cafu eflugium
„ fubveniebat, in aperta prorumpeudi;quia dcdu&istcr-
„ ris hauriebantur. Sedifle immenfos montes , vifainar-
„ duo , qux plana fuerint , effullifle inter ruinam ignes ,
,, memorant. Cum itaque , & ipfius terrx facies, & alio-
rum locorum exempla fuadeanc, fuifle terram illam ali-
ter olimfuam ; cum videtur eadem terra olim minus fit-
iffe compacta, quid obflat , quo miniis mollitiem illam ab
aquis deducamus . adeoque antequam terra fitum mura-
ret aquis illam tefibam fuifle credamus , five aqux illae li-
bero aeri expofitx fuerint, five terrx cruila fuerint ob-
du&x.

CONJECTURA IV.

T^Tlhil quoque obflare videtur, quo miniis credamus ,
IN eandem terram aquxolim fuifle inimjitaiii.

Prxccdenti propofitione infinuavimus, potuifle eam
terram aquis olim fuifle Cedam , modo ulterius pergemus

269

ad probandum , potuifle eandem terram aquis fuifle im-
mulam.

Quod argilla. & fabulum aqux vehementius agitate
immifeeantur , prateeps torrentium per id generis terras
proh plus, & aquarum a ventis agitatio notius reddide-
re, quSm quod pluribus exponi mereatur. Necprobatu
difficile cft, in aquis (lagnantibus, imo in limpidiflimis
aquis , fabulum , argillam , & tophos , omnifque generis
folida Ixpius delitefcere.

Duobus modis in aqua delitefcunt folida dnm vel pul-
veres eorum . vel eorum elementa ibi delitefcunt.

Pulvis folidi vel folus aqux mifcetur, quod omnis ge-
neris falia , & vitriola docent ; vel tertii interventu aqux
jungitur: fic mineralia ope acidorum , lixivioforum fa-
lium beneficio oleofa, in aauas refol vun tur ; ubi oleo fal ,
acidum aqux gravitatem dat , qua in aquam deprimi
oleum , & minerale in eandem aquam poflit elevari.

Pofluntfic folidi elementa ducibus modis in aqua Late-
re : vel enim ipfa folidi elementa five omnia , five ex par-
te ibi reperiuntur , vel fui genei is corpora ibi funt , quar
aliam inde figuram induentia infulidum transformantur.
Hac ratione credunt plerique minerales aquas elementa
ininerarum in fc continere , & ex hoc fundamento origi-
nem rraxirradicalis illa metallorum folutio, qua mercu-
rium , & fulphur & fmgulis metallis educere anxii labo-
rant.

Ethi quidem modi funt , quibus aquarum fpecie (oli-
da poflunt apparere , nec ibi icito labore opuseft ad in-
venienda loca , unde hacc folida aquis terras noflras occu-
pantibus fueriut communiora.

Omnisgcneris& folida, & fluida terrx gremium re-
condit, nccpotcrint per occultos terrx meatus dehiben-
tes fucci , vel oberrantes in iifdem lacis halitus ir.u&a re-
linquere, fi qux alias folida offenderint, quibus dillbl-
vendis a natura deftinati funt Jam verb in aquas & aeti
expoiitas , & terrx cruda obte&asomni momento i ter-
rx venis iliabentes fucci intra terram diflbluta folida per
aquxfubflantiam difpergunt. Sed & in aihrem ab aqua ,
terra, plantis & animalibus expulfa omnis generis cor-
pora , & miri ibi inter fecombinata pluviarum fpecie ,
vel alio fcnfusnoftros fugiente modo iifdem aquis com-
municari potermr. Quid quod varii generis animalis ,
aquarum indigenx, dum vivunt, corporis fui c (fluvia
ibi deponant , & i morte, quafi tota inaquas refblvan-
tur.

Cum itaque omnis generis (olida aquis hnmifccripo-
terint ; cum manifefla loca fint , unde eadem folida aquis
potuerint efle communicata, quid miramur argilli, fa-
buli , tophorum , aliocumque lapidum , velpulvifculos,
vc! elementa aquis iifdem delituifle immixta ? Nec efl ,
quod quifquam credat noflro fenfu acidos efle debuifle
fuccos dura illa corpora difTolventcs , adeoque animali-
bus nutriendis fuifle ineptos. V kli amiciflimum Prxcep-
torem Borrichium , durillimum calculum infipida aqua
in aquam redigentem : & quidni id daiemus natune,
quod arti denegare non pofliimus t

Conjectura v.

NEc qnicquam obftare video, qnu minus eandem ter-
ram pro aqux fedimento fer.fim congeflo habea-
mus.

Vidimus modo nihil obftare, quo minus terram illam
L 1 * alu*'

jyo DeCaneC

aqnx fuifTe immittam credamus ; vilui autem patet , efle
eam vanis in iocis ex diverforum colorum ttratis fibi mu-
tuo incumbentibus compoiitam , imb illis in locis, ubi
ejufdem coloris tota terra eft, liratorum diveilitatem
nihilominus dignolci. Ipla itaque lirata invitant nos ad
«redendum , efle eam terram aquar fedimentum ; Arato-
rum vero diverfitas fenfim congellam eandem terram
fuadent , ad minimum , fi non in totum periuadent
Ut vero intelledui clariora harc evadant, oftendam,
quibus modis idem fedimentum potuei it efle congeftum.

Si credimus aquam , de qua agimus, potuifle turbidas
aquas vel a man , vel a torrentibus recipere , certum eft ,
debui fle corpora aquam tuibidam reddentia, cefiante
violento motu , fundum petere. Nec opus eft in eam rem
exempla ftudiosb conquirere, cura fluminum, & alvei,
Scoftia, ejus rei fidem certam faciant. Unicum hic no-
tandum ; corpora illa aquam turbidam reddentia , non
efle omnia ejufdem gravitatis , quo fit , ut fenfim ad quie-
tem redeunte aqua , graviora primo , inde minus gravia
(uhfidant, leviflima autem in fundi vicinia diutius flui-
tent antequam fundo fe jungant. Patet inde eodem in
fedimento lxpius diverfa lirata fieri-

Quod (i credimus eandem aquam limpidam folida cor-
pora continuitte ab ad re , terra, & animalibus ipfi com-
municata, nec inhoccafu difficile eft modos varios in-
venire, quibus ex limpidis aquis contenta ibi folidapo-
tueninteuefecreta: prscipuos eorum paucis bic expo-
nam.

i. Si fluidi partes agitans fubtilior materia non fem-
per eodem impetu fluidum permeat , quae folida corpul-
cula majori iptius motu cum fluidi particulis xquafiter
movebantur , cefiante eadem vi , 4 flui Ji amplexibus ex-
cidunt Sic fanguis non nifi dum calidus eft . tot is fluit ,
totus rubet; fuperveniente frigore in partes colore , &
confiftentia diverfas fecedit : Sic urina clara, lxpius tranf-
parentiam cum calore amittit, refumptura eandem cum
igni imponitur. Pari ratione poterunt ex terra affluentes
calidi fucci, vel ab eadem tern fpirar.tes calidi halitus
aqu* immitti adduiffos fecum (olidiores pulvilculoscef
fante calore deponere. Nec opu3 femper magnus fuerit
illccalor, fic vita? animalium in illis aquis degentium ad-
verfus : fuffecerit fubtileni materiam aliunde advenientia
fluida agitantem folito velocius fuifle notam

l. Si leviores fluidi partes fenfim exhalare potcru”t;
mutata d iflo! ventis ad dilTolutum proportione, exdiflb-
luto folido tantundem fubfidere debet , quantum ex dif-
folvente pro rata proportione evolavit. Frequcr.tiex-
periertia id demonliratur tum in illis fluidis, quxfolidi
pulvifculum continent, tum in illis, in quibus (olidi ele-
menta dclitcfcunt. Primo modo (alium creftalli ex aquis
fialfis , fecundo modo tartarus ex vino reparatur. Pari
ratione in omnibus aquis fedimenta congeri , frequenti-
bus adeo exemplis indies obfervatur , ut ea hic congerere
fupervacuum judicem.

j. Si credimus 4 diverfis locis tempore vel eodem,
veldiveribdiverfa fluida confluere potuifle; faci!4 ad-
mittemus potuifle ex uno loco allata fluidi fpecie folida
aliunde allatis fluidis praecipitari. Sic acidis difloluta fa-
lium adventu , fic fallis difloluta adventu acidorum prae-
cipitantur; cum acida, dcfalfa facilius libi, quam aliis
folidis uniantur- Poliunt & aliis modis acido refoluta fo-
iida prsecipitari , ut io metallis videmus , ubi foturum

A P C H A R I A.

acido metallum unum alterius metalli injedione prxei-
piratur. Ob eandem rationem fpiritu volatili extrafta
aflfula aqua feoarantur. Sed & duo fluida fibi affufa , ia
folidum fimnf concrefcunt ; fic vidi Parifiis in Academia
amicifiimi Hofpitii Tlievenotii Chvmicis multum ver-
fatum Borellum duos liquores bmpidiflimos confundere
qui illicoconcrefcebant adeo, ut everfo vitro ne gutta
quidem excideret. Quidni liceret itaque fuffucari, di-
verfotemporediverf* natur* pluvias abadre, extern
diverf* natur* fuccos, halitulve aqu* immiftos modb
prxeipitata inea corpora refolvere* In unius ejufdcm-
que hominis urina divetlo tempore coUefta id evidens
eft, quandoquidem fundo tenacillimi adlurens fedimen-
tum folidum , quod primis diebus deponitur perfxpe fe-
qoer.tibus diebus i nova ejufdem hominis urina relolvi-
tur , brevi inde ab alia urinade novo cumulandum. Quod
Di*t* diverfitas in microcofmi humoribus efficit , itlem
Solis, & Lun* vicillitudines , varixque mutationes ali*
in terr* humoribus poterint producere. Manifettiflim»
exemplo idem confirmatGalli* lumen GafTcndus ; dum
lapidum produftionem in philofophia explicat.

Qui ex quolibet quodlibet fieri contendunt, aut
falcem variis mutationibus minima naturalia obnoxia ef-
fe admittunt , alio modo rem explicare poterint ; fatis
enim & clar4 , & diftinSd imaginari nobis poflumus ,
fubtilcm materiam , dum aquam adremque percurrit,
varias fluidorum partes nova figura fenfim indutas in fo-
lida corpora transformare. Vidi apud Borrichium no-
ftrum ex aqua puriflima albicantem terram , terram infi-
pidamexfalclixiviofb, ex aere (alcmigni reliftentem:
id quod pro principiorum varietate varii poterit expj-
cari.

Et hi varii modi funt. quibus ex fluido folida imosx
fluido fluida, (ut de iis qu* adri accidunt , demonftratu
facile eft) feparanrur : quibus omnibus modis Ii terr* no-
ttr*ftratacongetta non funt; cifdcm modis congeri po-
tuifle certum eft.

Sed quocunque demum modo ex fluido (ccernantur
folida, vel pulveris foccie apparent, ut ex acidis pr*ci-
pitata metalla ; vel fubftantiam coh*rer.tem repr*fon-
tat , five molliorem ut in fanguine, quod fibrofum eft , in
laftc, quod cafeofum eft . in rore majali , dtaquapulvia
fedimentum vifeofum ; five duriorem, ut in vino tarta-
rus, in aquis falfis cryftalli , in variis fontibus lapidei
erufti. Hinc patet ex limpidiflimis aquis potuifle con-
credere cruftas inter fe confiftentia diverfas , imo varii
generis mineralibus refertas.

Ouambeni itaque conveniunt omnia! quam unanimi
comenfu inter fe confpiratit ! Agnofcinius terr* illius
fitum aquis continendis aptum efle potui fle ; fcimus ejuf-
dem terr* & pulvifculos , & elementa aqu* potuifle im-
mifccri; non ignoramus modos , quibus & in aquas illas
devehi , & ex iifdem aquis potuerint feparari , imo in ip-
fa terra ftcatorum diveriitatem intuemur : quidni poterit
itaque eadem terra pro aqu* fedimento haberi f

Quibus b*« non fufliciunt , fubterraneas cryptas in-
grediantur unde olira edu&a faxa funt, & videbunt ia
exhaufti faxi locum novum faxum concrelcere; imoa-
gnofeentex fluido ad re fecrcta corpora ftirias lapideas
conformare ifori.icrbus dependentes; qu* ftiri* intus
cavx, & ex inultis lamellis tanquam cylindris com-
poiitx | nec aquam nec faxum a fornicibus accipiunt, id

quod

De Cane C

Iuod lamellarum flrudura non fuadet , fed dcmon-
rac.

CONJECTURA VI.

Ihi! obflarc videtor , duo minus arimalium partibus
limilia corpora , qux e terris eruuntur, pro anima-
lium partibus habeantur.

Cum terra unde animalium partibus fimilia corpora
eruuntur, bodie id seneris corpora non producat , cum
eandem terram mollem olim , imo aquis lmmillam fuif-
fe vero funile iit, quidni liceret fufpicari id generis cor-

Crapro animalium in illis aquis degentium (poliis efle
benda ? Sani G illorum in terra fitum examinare libet ,
non videntur eo modo congeri potuiflc . nili cum aqux
fcdimento fenfira dicantur congeila. Nec adverfatur no-
bis, quod tanto numero in terraduriori reperiantur. Qui
enim attenti examinaverit, quo modo in terrx cryptis,
unde olim cduda laxa fuere , novum faxum corcrcf-
fit , ditbcult.uem ibi nullam inveniet. Sive enim in a-
quz fuperficic cremoris indar coucreicens faxea cuticu-
la , ubi gravior reddita fuerit , fundum petat , five ex tota
aqua a-qualirer fccreta faxea corpufcula fenfim fubGdant,
non niii lenti id fedimentum concrelcit : unde non nili
qux in fundo jam tum hxrent five mortua animalia, mor-
tuorum fpolia , five viva, fed motui inepta novo fcdi-
mento obruuntur , reliqua veto animalia viva , & fupra
didum fedimentum enitentia nurnerofa prole aquas re-
ptent , antequam novum ibi fedimentum deponatur. Ac-
cedit. i.Qtiodilagnansin illis cryptis aqua femel pro-
duda animalia femper conferret, fecusac influentibus
contingit, i. Quod teilacea, & id generis animalia in
propria vifcera non fztiunt , quam obeaufam aquatilia
alia fe mutuo cunfumunt. j.Quod eorundem tegmina
rarii confumantur , cum alia aquatilia fere tota in aquam
refolvantur. Hic omnia argumenta ponderis non pa-
rum habere mihi videntur ao conjeduiam meam flabi-
liendam, prarfertim cum i corporum ipforum figura,
& i ubilantia nihil facili in contrarium pollit afferri.

Quod figuram corporum fpc&at , de quibus agimus ,
cum animalium partibus quam exadillimi refpondcat,
conformationis fimilitudo originis limilitudinem inferre
videtur nec facili creditu ell , a quocunquc demum prin-
cipio alio fada illa dicas confoi mitatem tactam tuiffc
obfervandam. Et ecce ejus rei cvtdentiflimuni argumen-
tum. Quis non agnofeit hexxitrain cryflalli figuram ,
marcafitarum cubos , falium inChymic» operationibus
cryilallos , & infinita alia in iluido concrefcentia corpora
figuras habere multi magis ordinatas , quam funt figurx
pedinum, bivalvium , turbinum , aliorumque t nihilomi-
nus videmus in fimpticibns hifce corporibus modi an-
guli folidi apicem truncatum, modo plura fibi fine or-
dine adimentia corpora , inod 'i magnitudine , & litu in-
tcr fe differentia plana, alio,qne vanos modos, quibusa
folita figura recedunt. Quanto majores plurelque no-
tandi elTent defedus iri corporibus figuram multo magis
compotitam habentibus , qualia funt illa , qua: anima-
lium partes imitantur Quod fi quibufdam in locis oli reo-
rum tella plurimi in u:.am nnfiam concreta: detegun-
tur, nihil hic diverfi ell ab illo, quod iR mari fit, cum
& inde extrahantur ingentes maflx ollreonim dueifu
magnitudinis qux libi mutui mirum m modum ta-rci"
agglutinata. Si quidam concha' media fui parte trur.- .

archaria. 071

cati reperiur.tur , ipfe fragmenti limbus tefbtur alteram
paitem ilii olim adhalille, qui etiam interdum in prio-
ris vicina repericur. Quodfiglollopetix plures diverl*
magnitudinis , nec omnes integri fimul eidem quali ma-
trici adhzrere interdum videantur ; in vivi animalis man-
dibula idem confpicitur, ubi nec ejuldem magnitudinis
furitorar.es dentes, nec in ordinibus interioribus corfti-
tuti dentes omni lui parte funt indui ati. Cum itaedein
corporibus plurimum compofitis illi defeiiusr.irius oc-
currant , qui in fimplicijlimis corporibus firequenriUimi
funt ; cum nulli defedus obfcrventui in illis compofitis
corporibus, qui non eodem omnino modo inanimalium
partibus confpiciuntur ; cum eadem corpora undecun-

2ue eruta , & fibi & animalium partibus fimillima fint ,
icile patet figuram illorum corporum non obllare , quo
minus pro animalium partibus habeantur.

Ut ad fabflantiam eorundem corporum pergam, nec
illa nqlln opinioni adverfatur. Sive enim lapidis inflar
dura fit & gravis, five corporum calcinatorum moie le-
vis in pulverem facile reducatur, nihil hic e ficetum efl,
quod id generis partibus animalium non potuerit conti-

Sifle. Videmus (olidiora corpora, qui ab animantibus
elumuntur, duas divei fas materias in fecontinere; u-
nam, qui fluidi fubtilions accefTu in fluidum refoluta
exhalationis vel liquoris fpecie apparet , alteiam qui
fluidi fubtilioris motui reiiltens, aci tempus lic latis lon-
gum integra: partis figuram reiervat donec tandem ni-
mia mora m pulverem dilabatur- Sic ofla quicunque ,
& cornua aperto igni expolita , iicCerui cornua, alia-
que philofophici , ut dicunt , calcinata fubflantiz fluidi
plurimum deperdunt retenta nihilominus prillina fua fi-
gura, & quoad apparentiam magnitudine. Nec enim
aflirmarc auiim magnitudinem non imminui. Hoterint

J|uidem in iliis corporibus dari , poli expullum animalem
uccum alio fluido ejulilem quantitatis icpleri . fed & po-
terant udem por i imminui collabentibus in fe luhdioribus
partibus: fic fulida metalla pro vario calaris fiigorifque
gradu extenfionem fuam mutare vidi, non mutata figu-
ra , id quod milii favore caiilfimi capitis Laurentii Maga-
lottiinarmillainca, videre contigit , liccbitque prope-
diem , omnibus naturalium rerum curiofis.

Hic experimenta Chymii debemus , nec dubito,
quin fimili modo in terrz gremio Natura operetur . Dum
longa annorum fene fenfim indurefeit una cum didis
corporibus congellum fedimentum , non poterit fubti-
lius fluidum intada relinquere eadem corpora fixi opor-
tet pro ambientis terr* natura , vel animalem feccuro
inde extrahat , vel mineralem (uccum illis fuperaiid.it ,
vel exhaulto animali fucco (uccum mineralem introdu-
cat, vel, fi mutationis expertia nolumus minima natu-
ralia, in mineralem fuccum , luccum animalem transfor-
met. Atque ita quidem fatis luculenter me oflendifle pu-
to, rec in terra, unde animalium partibus fimilia corpo-
ra eruuntur, nec 111 ipfmllis corporibus qmequam facili
reperiri, quodobllet, quo minus eadem corpora pio
animalium partibus liabeantur.

Dum meam opil ionem vero fimilem oAcndo , con-
trarii fententii Patronos falli non arguo. Pluribus mo-
dis idem pl.xnomrnon explicari poterit; imo cumiem
tinem divertis medus in luis opei .itionibus allequirur va-
fra. In. prudentis itaque efiet unum ex omnibus mo-
ium folum pro vero agnofccre , reliquos omnes ut erro-

neos

:ed by Gi

272 De Pisce Centerin.* Simili.

neos damnare. Multi , & magni viri furit , qui eadem
corpora fine animalium concurfu produida credunt.
Namque ut publico notos taceam . Mercatus Miniaten-
fis > cujus mentionem fupra foci eandem fer.tentiam tue-
tur, quod etiam agit in fuis Scenis Hetrufcis Antonius
Nardi , quem librum manufcriptum problemata plurima
phyfica , & mathematica continentem poflidet Amicus
Clarilliimis Francifcus Redi Serennlimi Magni Hetruriz
Ducis Archiater. Habent & hi fuas rationes, qux tanto
minus rejiciendae funt , quantb major numerus ed adm i-
randarum Natura: operationum, quae in fmgulos dies
novum nobis incutiunt duporem.

Ut finita digrcflione ad propofitum redeam , gloffo-
petris majoribus ex didis nonnulla accommodabo. Efle
eis Car.is Carcharix dentes figura illarum fuadet, cum

E lana planis, latera later ibus, balis bafi quam finullima
nt. Si credimus hidoriis, 4 medio mari nov* fubfilue-
re infulae , & quis Melita? prima incunabula novit 1 fbrfi-
tantBariolimfuppofitaca terra canum marmorum lati-
bulum fuit, quorum dentes cocnofo fundo olim infepul-
ti, mutato tundi fitu per fubterraneorum halituum prx-
ceps incendium , modo in media infula reperiuntur. Nec
frequens gloflopetrarum numerus , qu.e ex illa infula af-
feruntur, ditficultatem parit. In eodem pifce ducenti
dentes, & amplius numerantur , quibus indiesnovialu
fuccrefcunt.

Cum itaque animalium partibus fimilia corpora qua:
4 terris eruuntur, pro animalium partibus haberi pote-
rint,- cum glofTopctrarum figura, Canis Carchari* den-
tibus, ut ovum ovo, fimilisfit, cum nec earum nume-
rus, nec terra: (itus contrarium fuadeant, a vero non mul-
tum recedere mihi videntur, qui gloflopetras majores
Canis Carebaris: dentes pronuntiant.

Stabat hax digrefiio jam jam prxlo fubmittenda , cum
ob fingularem rerum naturalium notitiam , & indefati-
gatum in Mu fato fuo locupletando (ludium nulli non
cognitus Manffedus Scttafa Canonicus Mediolanenfis
hafce oras tranfiens mihi dixit, multa fe aflervare inter
rariora fua, qua: meis conje&uris haud obfcui 4 favent :
id quod mihi intelleftu gratum fuit, utpote non Ignaro
quantum ponderis iis accedat ab illius V iri aflenfu.

C A P. XI.

Dc Pifce ex canum genere
CENTERINi SIMILI.

NEcdum pr.Tcedenti difeurfui finem impofueram,
cum alterius generis marinum Canem mihi diflecan-
dum Pilis transmitteret Screnillimus Magnus Dux; cu-
jus Hifloriam fuccmd4 expofitam pironbus anneftere
volui , cum non pauca illis atfinia conrireat.

Canis hicCenterin* feu Porco Salviani caftera fimi-
iis, incojllidifiimiliserat.quodpinn.Tdorfi aculeisde-
ff ituerentur. Liceret reponere : forte mafculis folis da-
tos aculeos, fixmellis denegatos efle , quandoquidem
pifeis , de quo pnzfcns narratio iufUtuitur , fequioris
lexus fuerit.

Patrarum lub ventre duo paria erant, unum fub dia-
pluagma te ad branchiarum finem , alterum ad Utera po-

dicis. Erant etiam bime dorfo pinme, quarum pofierior
cauda: vicina admodum , anterior medio loco inter ro-
drum , & modo nominatam potleriorem pinnam exfta-
bat. Scd& ex binis pinnis compofita cauda triangulum
fcalenum referebat , cujus fpperius latus inferiore duplo
longius erat

Srtitchijrum quinque paria fub cute delitefcentia fuos
fed exiguos hiatus habebant cuti infculptos haudamore
aquam emittentes. Pon4 oculor foramen , pro Jure ha-
bitum ab aliis ■ in oriscav itarem patebat : ut manifcflum
fit , etiam hac via tranllre aquas. An ex hoc foramine in
cavitatem an fra&uofam cranio infculptam via fit, meatui
auditorio analoga , necdum obfervare mihi licuit
Rt i/lrum fuperiori parte planum , multis undique fo-
raminibus pertufumerat, quxeompreffa humorem vif-
cidum effundebant Cum in Canis Carcharue, Galeique
L-evis capitibus , & in Rajx cute fimilia vafaobfervave-
rim ; non amplius dubito , quin un&uofus humor pifcium
fuperficietn oblinens ab hifce fontibus fit derivandus. Pa-
tet inde Natura: folertisinduflria, que fuperficiem pif-
eium unxit, qu6 facilius obftantes aquas finderent; in
rodro veru copiofos hujus un&uoli humoris fontes efle
voluit , quo ipla relidentis aqua: vis cutim premendo hu-
merem ur.&uofum inde exprimeret
Venter in maxilla inferiore plani , in fuperiori rotundi
erant, utrobique acuti. Planorum figuram ,& litum vix
quifquam eleganter adeo dcfcripferit, ut natura cos, &
conformavit, & difpofuit, quocirca mifla eorum per ver-
ba delineatione > numerum eorundem , & confidentiam
paucis attingam. Ofto eorum ordines erant, novende-
cim dentibus indrufti fmguli. Superior ordo ere&us da-
bat, teliqui introrfum reflexi maxilla: incumbebant. In-
feriores bini ordines nulla fui parte induruerant, licet
ua figuram reliquis fimillimi cflent, lateraque pariter
entata haberent- His proximis ordo folum apicem du-
rum habebac ; quartus ab imo folam bafin mollem con-
fervaverat : in omnibus ab exteriori cruda interioris fub-
dantix diverfitas vif ii obvia erat

Superiorem maxillam rotundi dentes armabant , quo-
rum (ex ordines erant, & in quolibet ordine feptende-
cim- Interiores ordines furfnm invcrfi gingivis firmiter
erant infixi ; ut adeoque ex tam ubere dentium numero
minimaparsufuieflepoflit, mfidelaplis exterioribus in-
teriores fenfim fuccedcrer.t.

Lngurt cartilago numerofas mufculofarum fibrarum
carnes excipiens, ex earundem carnium tendinibus maxi-
mam partem compofita vKiebatur.

Oculorum mufculis obliquus fuperior trochlearis non
erat, fcd fimilem cum inferiori ortum dudumque habe-
bat. Re&orum mufculorum bini originem habebant in
cylindro cartilagineo, quem quatuor redti fimulamhi-
bant pari ratione ac in Cane Carchai ia , indeque in Ga-
Icolxvi obfervavi. Fortifan hoc aliis pifeibus etiam com-
mune ed.

Crydallini humoris fubdanria triplex erat, media du-
ra , Sc ex lamellis compofita ; huic undique adhxrew
alia multum glutinofa , tertia tunica: proxima omnino
aquea. Sed& hoc pifeibus aliis plurimisdatumed. Fa-
vet hoc illis, qui pro obje&orum clidantia crydallini con-
vexitatem proccffiium ciliarium ope mutari credunt.

Certhn conformationem adjundta hifce Figura prima
exhibet, ubi A quartus ventriculus eft, C, cerebellum C,C,

duo

w . ..

De Pisce Carchar. Cani Simili.' 275

duo corpora nervi* optici* continuata , interius cava ,
quod & tn avium ccrcb. o confpicitur : cavitates Hae cum
quarto ventriculo continuabantur. D, D, nervi optici,
quorum connexio line i overbo ne cerebri confpicua erat.
E, proceflus mamillares. F, nervea filamenta in tunicam
narium k procellibus mammillaribus diffufa. G, Hcmif-
phxiium tnembranofum plenum tenuiilimis lamellisiti-
dem membranofis , parallelis inter fc , & ad axin HI,
perpendicularibu*. Hinc patet, qua ratione fibi ubique
limitis natura per hafce membranulas idem in hoc pilee
prxflare voluit , quod in nobis aliifque animalibus pluri-
mis eilicit , numero (as Ipongiofoium odium lamellas
membranis involvenda Scilicet, qui facilius peram-
biensfiuidum diffufa corpufcula Icnfitn illius partis alli-
cerent , lamellarum ntffnero id efficit , ut in exiguo fpatio
magna lupcrficiei Iit extenfio , adeoque receptum eo
fpatio ambiens fluidum, varieque inter lamellas divifum ,
magnam corporis fuperficiem contingat; at quo major
ed luperficies , qux ab ambiente contingitur, eo plura
ambientis corpufcula Gmul in illam paitcm agere pof-
funt. Noiihicdirputo, an per medium humidum perci-
nntur odores. Imponatur huic aftioni quotcumque
bueri: nomen , modo non negetur , per medium humi-
dumdirtula corpufcula, (illius parris membranas, vel
nervos vellicare apta) ubipaitem illam attigerint, vires
fuas exfeicre.

Ut Cerebri ad reliquum corpus proportionem Inveni-
rem, lancem adhibui ; qua patuit, cerebrum tres dena-
rios vix attingere , ciun pileis evilcerarus quindecim li-
bras excederet , dcunacum vifceribusfuis vigiati fexli-
b rasa quare.

Refello abdomi ieperitonxum illico prodidit fibra-
rum tendinearum elegantem texturam , quarum alix lla-
men, alixfubtegmen referebant: cx incumbentibus pe-
ritoneo nvifculis oriundas fibras illas manilellum erat.

Hepatis pondus quinque libras fupcrab.it. Bini ejus
erant lobi, longitudine pares, quorum unus dextrum
abdominis latus . alter dnillrum occupabat. Media ejus

(>ars utrumque lobumfub diaphragmate pingens , vciicu-
am felleam abfeondebat ; unde per ipfara hepatis fub-
dantiam bilario duftui in intellinum via erat. Sufpica.i
licet, inanimalibus, qux veficula fellea deflitui credi-
mus latentem forte inlubdantia hepatis veficulara qux-
rentium indultriam eludere.

Tres pifciculos , r.ullo denre lxfos , domachus conti-
nebat, quuium fupcrficiesquibufdarain locis excoriata
erat, potius dixerim humo.iscujufdamdiflblvenriscor-
rofione adefi

Intedinum pod brevem fiib pyrolo gyrum , quo gyro
pancreas , tx lien involvebatur. Duo in hoc uitedino
erant notanda.

i- Tunica mufculofa medium digitum crafla, excar-
neis fibris Ipualibus compofira.

1. Cochlea membranofa totam cavitatem ejus replers.
Intedinum Ipliitn longum erat fpitliamam , cochlex lim-
bus axim refpiciens longus Ipiti.amis quinque ; limbus
alter adhxrcns intefiino longus fpithamas odo. Excre-
menta in liac cochlea flavum colorem contraxerant. Cce-
cum podici proximum minutum erat , & cruda rubicun-
da interius obduftum.

Mefenteriumhic nullum, cum tota inflini pars inre-
ftumcxtcnla ab omni parte libet a elfct, Erat in vici-

nia domachi qtixdam membrarx portio , & ipfiintefti-
no vafculum fatis indgne adhxrebat.

Vifum effugere non poterant renum ureteres ; ea ipGs
erat amplitudo. In medio vulva indgne tuberculum emi-
nebat , cujus apex ureterum oli iis erat pertufus.

Ovarium in utroque latere unum , quibus plurima ova
continebantur magnitudine , colore, fic figura inter fe
dilcrepantia. Erant ibi magna , mediocria , minima ;
erant alba , aquea , flavefcentia ; erant rotunda , oblon-

f;a, multis tuberculis inxquaha. Oblongis duobus faccu-
isfimilia erant ovaaia, nec videre mihi licuit , quatude
exeunt oviduftum fubitura ova.

Oviduftus itidem geminus erat, licet utrique & exi-
tus ad podicem idem fuerit , & idem in abdomine infun-
dibuli odium : ut patet Fig. a. ubi A , infundibuli odium
cll( B , oviduftuum exitus. Uterque oviduftus ubi fub
hepate ad diaphragma pervenerat , hqvarquc inter , &
diaphragma adlccnderat, verfut inferiora reflexus medix
abdominis linex (quam albam in aliis animalibus appel-
lant) eo modo anncAcbatiy , ut fluitantia in abdomine
ova infundibuli odium excipire poflir. Credo firoili mo-
do conformatos fuifle oviduftus Rajx > quorum fuperius
odium una cum hepate refecueram, quofaftum , ut fub
diaphragmateexitum invenerit air, quomodo inRajz
anatome expofui. In eadem Rajx anatome , commu-
nem opinionem fecutus, de utero dixi : illum id omne vi-
viparis prxflare quod ab ovario, oviduftu, ovo exfpe-
ftant ovipara. Inde vero, cum viderim, viviparorum
refles ova in fe continete ; cum eorundem uterum itidem
in abdomen , oviduftus ir.Aar , apertum notarim non am-
plius dubito, quin mulierum tedes ovario analogi fmt,
quocunque demum modo ex tedibus in uterum . live ip-
laova, live ov is contenta materia trmufmittatur : ut ali-
bi ex piofeflbodendam, fi quando dabitur partium ge-
nitalium analogiam exponere , & errorem illum tollere,

3 no mulierum genitalia genitalibus virorum analoga cre-
antur.

Fats inferior oviduftuum, C, C intedini Cylindrum
rumore fuperabar : qua diflefta, liquor albus effluxit, cui
corpora quardani longa , nec multum crafla innatabant ,
in figura». perliteramD, indicata.

Non licuit mihi efle ram oculato, ut in corporibus
hifoe oviduftu contentis quicquam viderem prxtcr bi-
nas tunicas , quarum exterior rugofa, & crafla erat, in-
terior Ixvis & humore Crydallmo plera. Scilicet pro
ov is hxc corpora lubenda crederem, in quibus necdum
ulla fictus dilineatio penda erat adeoque exteriorem
membranam chorion , interiorem amnium fuifle . humo-
ris vero laftei eum fuifle ufum , & feniim magis maglfque
excoftus, & attenuatus diftas membrana» penetraret,
firtui, & conformando, Jci utrieudo materiam filbmi-
nidramrus : quomodo ranarum multorumque pifeium
ova vifeido humore obducta feniim augeri confpiciuntur,
etiamii matris coi puri non amplius adhxreant.

Quo loco ovidmfhis anguftiorei eiaut, annulus qui-
dam lolidior. Iit. E. Fig. x. amphorque iu iis confpicie-
batur, cui analogum quid in flaja vidi. Sed r.ec in avi-
bus, ferpeutibulVe , quibus itidem oviduftus funt , fimi-
le quid confpexi , nec ufum ejus novi; mammas appel-
lant Zoograph i.

Utfubit ii , im oviduftuum eo penitiht introfpicerem,
coftos .xaruirav; , ubi niteiiam tatis pulchra milii con-
M m fpcfta

•74 De Cyprino L

fpeda funt. ut ex figura?. & 4. patet. Fig. t ?. exhibet
ovidudum tranCverfim diffedum . Fig. 14. ejusdem ovi-
dud us interiorem fuper fidem. T ria nic obfcrvo.

1. Ipfara tunicae fubfl antiam fibrofam mihi apparuif-
fe ; quod in ahiis animali bus itidem obfervatur.

1. Totam interiorem fuperficiera plenam ede papillis
difpofitis per lineas parallelas fecundum longitudinem
ovidudus extenfas. Forte per illas ladeus humor excer-
nitur in embryonis fubftantiam abiturus ; forte eorun-
dem ope ovidudui anne&itur audum cum tempore o-
Turn.

Relidam in ovidudu ladei humoris copiam co-
dione induruifie ; id quod evincit magnam huic humo-
ri cum albumine ovi efle affinitatem. In hujus concreti
ladis fuperficie » cum tunicam ovidudus , ejufque papil-
las eduxilTem , parallelus papillarum fituselegannfiimi
confpiciebatur , eadem ratione , qua in gypfeos modu-
los infufainformiscera, ubiconcrevit, moduli formam
remoto gypfo. reprefentat. Ne verbquifquam ingenio
potius. quina experientia; lue attribuat, Amicillimum
mihi Vincentium Viviari Sertnidimi Magni Ducis Ma-
thematicum tefiem appello, qui hifce alulque pradenti
libro contentis plufquam fpedator adfuit.

C A P. XII.

Dc Cyprino lato.

Flfrium Cea 1 ia a Mivivottu.*» in qui-
bus differunt ab humanis vide cap. de Luet».

Nihil ViMraicun hicadefle, vel laltem appa-
rere, priterftomachum, Obferv. fecundis tradunt A M-
STELODAMENSES.

De Odosatvs FosAeimms vide quae ex
SCHNE1 DERO habemus Car. de Lupo I.ueic.

Pilees dua» quaft V « s 1 c a s oblongas S. folliculos
nadi funt , ut videre efl in Cyprino & H alece , in quibus
ut nullus cernitur uterus pnter Ovarium ita hoc Ovis
aliquando ita refertum ell . ut relique cochoris molem fa-
cili ex fuperet. HARVEI ex j.

Visicam UaiWAaiA* bic reprehendit
HARVEUS ex. j.

CAP. XIII.

Dc Cuculo.

Knorhutu Belgis.

QUae in pifce hoc ohfervarunt figura duplici exhi-
bent AMSTELOD. Obf. Jiunt, p. t. Tnb. 7.
fag. 40.

Diapiiaacma totum membraoofum , ali magis
quam in aliis aquatilibus manifeftum.

OE s o p 11 a e u s fibris redis donabatur qui in fine ver-
fus ventriculum minores.

V iktriculus refpedu coiporis magnus erat, cir-
ca initium duodeni odo erant apophy fes cava: , ab utro-
que latere quatuor , unica membrana connexa; , qunr
plurimis fibris redis parte interna priditat.

Mufculi duo circa Ventriculum pinnam moventes

ITO, & Cocuto.

Liem Ventriculo adhirebM , verfus fpinam fitua»
proximus veficifellis.

L actis verfus inferiora conneduntur ; in fine
membrani unica jundi.

C A P. XIV.

Dc Crocodilo.

A N A T O M E ejus
In fl itum
Ab

O L. BORRKHIO.

IN Crocodilo mirum tota ipfum viti (docente olnjbu-
teJe ) contra morem animantium angeri.

Ratio hujus i flruduri & conformatione Oflium Cro-
codilinorum petenda.

Cura in difledi Ossa inquii erem diligentius obler-
vatum mihi in fpiut annualis quod ad quatuor tantum
pedes in longitudinem exibat fexagirtapVrrFra/ ordine
feexcipicntet numerati» incollo quidem novem mdor-
fovigmti in caudi reliquas. Quibus cum vertebris ani-
mantium aliorum hoc erat commune quod corpore toto,
maximi autem circa medullas fponjpola: effent , eoque
alimenta continue bibeie , & majoia diu capere pollent
excrementa. Sed in reliquorum animalium genere his
ollium incrementis (laro artatis tempore meta definitur.
Proinde aliud in Crocodilo invediganduni. Nec parum
forlan juvabit Crocodilum , quod maxima illa in ceteris
animalibus tApopbyfn , qua; pollica parte vertebris ndna-
fcitur . & proprii fpinam dorfi cunffituit . una cura duo-
bus lateralibus apophy fibus in Crocodilo Gt luculenta
euiphyfis, nequaquam Apophyfis. levi enim in aqua co-
duria reliquo vertebrarum coipore ll- parabatur , pa-
tente ad i "pinalem medullam ufque hiatu largo, coque ad
extenfionesin vivo animali fequacior eft : quando enim
corpora continua ob r igorem dui iticmque partium ex-
tendi amplius nequeunt contigua lias propter ingeren-
tem fefetioinque mucilaginem . humoremque nativum ,
duci adhuc porrigique fe meile patiuntor.

Sequitur validilima ratio petita ex conformatione
eetsbulorun in quibas capita Vertebrarum colli, dorii, 8c
cajui Crocodilini vertuntur. Junguntur in animalibus
vertebrarum harum olla per gynglymum , feditautdc
fuperum& inferum vertebri caput ad planam quidem
figuram accedat , foperum tamen aliquid fimul convexi
ouer.dat , inferum aliquid concavi ,- ntrumqae caput lu*-
.imbiuntEpypliyfes C appendices offex exemptiles, 8c
iplas vellit mluper mucus cartilagineas ad formam capi-
tum accurati figuratus. In crocodilo autem Vertebra-
rum caput inferius longi ultra corpus- vertebra: procur-
rit, cxftante admodum tuberculo, fuperius autem pro-
funda cavitate fublidir, utcaput (fivc dentem vocare li-
beat) proximi vertebri commodi alveo fiia excipiat,
pi- i in morem interioris illius capitis in Olle femoris,
ouod profundi coxendicis acetabulum ingreditur . na-
■iinarchitedn hic via luxationum periculis obviam e-
uute.lta vertebri Crocodili, quamvis paulatim a fele non

De Crocodilo.

parum cogantur recedere In longitudinem , porrigente te
paularim po'1 iongam voracitatem befti* corpore ab ar-
ticulis tamen fui* ideo non exeunt , tuberculis illis adhuc
intra alveorum dimidias remanentibus, atque ita omnem
praeludentibus metum luxationum.

Accedit mucor* illa cartilago quae tum alveos, tum
capita Vertebrarum incingit, nare enim quo recedunt a
fe longius vertebra , ob continuum nutrimentum e-
vadit crailior , occupatque fpatium a recedente tuber-
culo relidura femper tamen A: ipla cava ad formam ace-
tabuli deferti. Ono fit utfimilia Animalia quamdiumu-
cilag i illa cava allapfu novi pabuli extendi potefl & con-
vei lei ter denfari . tamdiu «cilia in longum excrefcant ,
licet incrementum vertebrarum oflearum diu ante cef-
faveiit. IX-nique extenfionis facilitati complementum
addunt quindecim Offt* Epiphyfci , furcellis quibus mili-
tum bombardx incumbunt limiles, qu* incipiunt (apo-
fterioribus Crocodili pedibus numerando) in primis
cauda: vertebrfe, & quindecim fequentia vertebrarum
internodia antica fulciunt firmantque , adeo ut Ii illa: ,
uibus inliftunt cauda: vertebra tantillum i fe fe rece-
ant , contineantur tamen in officio , & a luxatione im-
manes fint Dantium harum (arcellarum beneficio.

iarirs extetior Crocodili ut ex fquamis fequacibus
«c facile cedentibus interiori augmento conflans expli-
«ationem hanc reddit expeditiorem, Et hxc de longitu-
dine.

Sed cur 8c in amplitudinem tantam extuberat Crocodi-
lus Vetulus* Quiaprater roorem;c*teronim Aninfalium
non tantum coitu: illi offae funt fed & cartilaginea: , qua:
medio offae , tribus locis diftinguuntur fingula: cartila-
gine pellucidi nequaquunoffai. Igitur quando cartila-
ginea: illxCoIt? in amplum extendi ulterius nequeunt ,
adhuc reflant pellucida: ilfce intermedia: cartilagines, &
lpfxad nutrimenti copiotloris allapfum morigera. His
accenienda copiofa pinguedo , qua: ut omne animantium
genus ita vel maximi Crocodilum , animal voracillimum
ultra metas odium fiidlc exporrigit Sed ut columnas il-
las Herculeas ab Ariftotcle hic lignatas aliquantis per
tranfeamus, intuebimur porro alia in Crocodilis nolfris
confpicua.

Caput illi latum erat , roftrum fuillum .

Oculi luillis externi fpecie non ddlimiles . fed quo-
rum interiora expe derc non licuit ne fceleti nitor deflo-
raretur. Ricrus Oais ad locum aurium produdus ,
Palpib*a inferior fine ulla nidatione. Disris
pedii larim locari, maxilla urraque ad motum promutidi-
ma. Fidis anteriores reprafentabant manum digitis
quinque conflantem, quorum tres priores unguibus in-
curvis , & acutis horrelcebant , reliqui duo vacui ungui-
bus fpedabantur.

Dorfum fqutmmir duris rigidum , davatumque.

Pedum pofteriotum finguli quatuoi numerabant
Ut , eodem feri modo ■ qoo anatum Anferumque pedes
cuticula quadam intermedia connexos, de quibus hoc
infuper notandum quod priores armarentur unguibus,
quatuor vero ungueplani deflituerentur.

Dctrafti Cute C a a o apparuit alba , delicata , &
cuniculorum carni non diffirnilis, Pino u io o in uno
per exigua in alio nulla.

Linuua Crocodilo efl etiam lufco manifefta , lue-
ret illa loco ordinatio, fatu eminens, led crafei qua-

dam tunica obduda , qu* forfan pricatores perfundo-
rii infpinerres, decepit. Divisa illa tunica in confpe-
dura prodit lingua , juftc magnitudinis , fubftartix tc-
nerrim* glaixtaiofa albicans «t compadi pinguedine
circumdata, rangifei orum 'ingux non admodum diflmij-
lis ; ne devorando afpera exulceraretur tunica dida ab
injuriis externi» vindicatur.

Epiglottis I pe itatur latKfima «c feri femicircu-
laris totafque fauces clvidens iduue fortailis, nedum
animal aperto ndu dormit befliolz irrepentes viam ad
ima viicera inveniant.

Musculus Cs« vicis Flexor odo digite*
franl verfos longus , tres craflus , rutundulus & fublUnti*
folidillim*, ia qua utei que librarum mufculi verfus in-
termedio ne. volo tendine pulchre eminebat , pennam
anfe inam non iniq ii refa ens.

Diaphragma illis terniiffimora , ut vix tela ara-
nearum tenuior*.! imari poilit.

Pulmonis fiille inflati ad tadum tenerrimi erant.,'
vifu pulcherrimi . colore fubrubicundi , fpongiofi , ex
perpetuo continuatis veficulis conflantes , fine ullo pa-
renchymatis veftigio, plani ac fi quis pulmones Rana-
rum infpiciat.

H i p a a bifidum binis bhr infigne , fub dextro ade-
rat V t s ic a Fellea, eaque infignis magnitudini» ,
bile repleta.

Perit on m i membrana tenuiffimX nee vifis 1 an-
guineis evidenter diflinda.

Pericardium denfum ; Co» mediocre ; o<d«-
rieuU eius grandiores quam animalia magnitudo fpon-
dere videbat ir.

Ventriculi capacitas ampla ut facile conflaret
de befli* edacitate. Interior tunica rugofa, & infigni-
tererafla, incujusgremioplurrslapilfialbi, pellucidi,
magnitudine nuclei avellan* indabantur.

Circa regionem OJJit pubu parte fupera vifa fubflar.tia
quxdam cartilaginofa, <Sc propi ofTea , eaque mobilis, de
qua ob feftinatam raptim uiflcdionem nihil temere defi-
niero.

Sub dextro hepatis lobo notata Cubitantia quxdam pe-
culiaris glandulola, alba , multis minutifque glandulis re-
ferta, qo*diflcd.r, manihufquecontradata propi dif-
fluebat , ut Ovarium fuillc agnofeamus.

Renes oblongi , glandulbli , & rubicundi , ex
quibus utrinqueDudusparnlus, amplus, membranace-
um oe defeetidens progrediebatur ad ultima ufque iutefti-
m Redi , utliquoiemexcremeniitium urinofumqueeo
amandaret , cum veiicx nullum ufquam veftigium reper-
tum fuerit.

Ad principium inteftini Redi obfeivata eft Coli
»*/*»/*, qux vento per follem iminiflo nullum progrri-
fum permittebat.

Lien ad fi mitra Ventriculi inventuseft nigricans , &
pyriformts, & ab eo vas breve ad fundum Ventriculi
porredum , cavitatem autem non ingrediens.

Arteris Aimre circuli continui nulla mem-
brana defedum gyri complente.

In omnibus Costis veris (qu* novem paribus finie-
bantur) tuberculum eminebat ofleum ad digitum unum
ab ipiis veitebri» diftans, quod ipfum leviter impreflb
cultello facile dividebatur, oftendebatque fingnlas Co-
llas ex duobus conflare otlibus quibus dcfracnobus carti-
M m x U-

37 d D B GaLARo LaiVI.

laginexcod-r incipiebant, & illa: tribus interfediont-
bus pellucidis, & mollioribus , adeoque ad extenfiones
promptioribus didindxq. demum condituebant.

Ossa Pubis conum obcufsorem , fed planiorem
aliquatenus referebant.

Midulla Spinalis exterius crafsj tunica ru-
bicunda tegebatur ii dura matre delccndente. Secanda
& propria tunica Meduli* pia: matris loboies eft nigra
& tenuidima , intra quam medulla albicans & mollior
continebatur. BORRICH. in Hermem SJc.Jipien-
lu rtnJicjrj ,

Strudurx odium lacerta: refpondct ca qua: Crocodili
tefte COITERO.

C A P. XV.

Dc Galxo Laevi.

IN Galxolxvi , It.i lis /><■/« pt 'omfo , tres/irru/ in quo-
libet ovidndu cjufdem magutudinis.qui non excipie-
bant fe invicem, ut ab iis animalibus fieri folct, fed mutuo
fibi appofiri capita antrorlum vertebant.

Sua cuilibet F os t u i erat mrmirtHM , qu.r pro smnio
haberi poterit, cum more amnii proximi ambiret de rum
tumon limpido innatantem. Ineo tamen ab amnio dif-
ferebat,quod placent* annecteretur, id quod chorio pro-
prium enefolet, dubito an tunica fretus fimul omnes in
quolibet ovidudu involvens Chorton fuerit, an veri) inte-
rior ovidudus membrana. In Uno ftrtu fubdantia o»o li-
andis adhxrebar ima: parti amnii, i cujus fubdantia: tunica
in amnium ferebatur linea quzdamafpcra vati non ahfi-
milis, qux exhaudo liquore amnii modb dcfigr.aro (pon-
te plicabatur. Unica tantum caque exigua plorrnu cui-
libet fretui erat , qu* rubicunda adh.vrebat ovidudui cir-
ca inferius orificium , & membrana obduda cavitatem
formabat.

Per Rimam fitam fuh regione diaphragmatis inter bi-
nas pinnas anteriores Vasa Umbilicalia in ab-
domen foetus penetrabant. Illorum dudurfi peifequcn-
do in uno iuLataireM intermediis liquoribus diflindas
«bfervavl, qur ulterius propulfx intelllnom fubibant :
mox in altero fectu interlino inflato dum varii illud a-

S itarem in placentam ufque viam aari aperui, patuit in-
i contineri inter vafa umbilicalia vsfcutum quodJsm
utn /anguineum cujus altera extremitas cochleato intefli-
no intra abdomen latenti continua erat , altera placent*
adhxrcbat, quo loco fuperior placent* fuperficies tenui
membrana obduda cavitatem format. Liquorem in hoc
vafra Io contentum a placenta in inteftinum tranfmitti
evidens ed , cum odium quo in intedinumhiatfimde fit
dudus pancreatici odio , per quod pvicreas fua contenta
exonerat in intertmum, quod ii ab intedino in placentam
tranfitus fuiflet foedus intedini humor manifedum ejus rei
indicium in ipfo canale exhibuiflet. Idem vafculmn Bel-
lona notum fuit, ut ex^iJrovanJo didici, feti iifi fal-
lor aliter conformatum , dicit enim contineri in abdomi-
ne perulam addudo l-.ic via alimento vitelli indar re-
plendam, qu* perula & a domacho & ab intellinisdi-
verfa fuerit oportet , cum in eodem pifcc doraachum va-
cuum & plenum excramentis intedinuni deferibat. Ex fa-
brica val» patet in hoc pifeium genere a cavitate placeu-

ee. quemadmodum in avibus i vitello ipfi intedino Irgeri
alimentum , quamdiu ah humoribus matris firtui alimen-
tum fuppeditatur , fed & per os nutriri eundem tectum
vifain Itomacho ambienti I milis aqua evincit.

Adlater a podicis bm* pspill <e extabant , quibus ex-
cernebatur fanguineum ferum illi iimile quod abdomen
continebit Earum dudum inquirens nil niti foramii ,a cf-
fe deprehendi quibus effuia in abdomen liquida effluere

fiotei int. quis fcit anne didis meatibus analogum quid re-
Iqua animalia polfideant ? fani vix unquam humore va-
raumreperitur abdomen, etiarafi in vivoanimali ape-
riatur: « nifi quis dixerit, humorem illum per mediam
corporis fubdan«iamtranfpirare.vias3dmittat oportet in
veficam irtedinaaut alia loca eundem derivantes.

Perpulchra erat rj viror, qu* poni oculos in cartila-
gineo cranio recondita fine omni dubio Auditui in-
fcrvit. Tres circuli in cranio excavati erant . quorum
unus quali in plano litus . reliqui duo & ad fe invicem &
ad primum erant perpendiculares. Hoc anfi aduolb du-
du continebatur cantlit qui Jam rarli/agineui ; -qui bis
terve in receptaculi rotundi formam expandis illis in lo-
cis fibrillas A nervis auditoriis excipiebat. Eidem folidio-
ri canali mollior alius includebatur, uteique limpidiili-
ma aqua plenus. V eniara merebor fi de canalis hujus uiu ,
deque modo ouo pilees audiunt nihil hic attulero, cum
ne quidem noder audiendi modus cognitus mihi fit De
fabrica id addere liceat, quod triplici gyro intortus cana-
lisquiinhoc pifce cartiLagincuserat , in homine 6: qua-
drupedibus folido olli infculptuslit , & avibus pariter of-
fcus fpongiolb olle undique ambiatur. H*c illa cavkas
ed quam Jaiynuthum appellant Anatomici. Erat eodem
cranii loco amplior Cavrtas siti > unde extrada fubdan-
tia moiiis& alba in aSre indureficetnt , nec ab igne detri-
mentum patiebatur, ex illa materia calculos inpifeium
capite concrefceie vcrilimile eft.Qij* alia in prurienti pif.
ce obferv.avi in hiftoriapifcis ex canum genere defcripfi.
STENONIUS obf. 89. lib. a. Ad. Daa
H « r a x. hic conflatur ex Malit quales in pulmoni-
bus defciipfimus feii innumeris membranofis nexibus
conrinuatis , quorum figura trifolium ruditer armutarur ,
licet id in duas confpiraas fibras & oblongos lobos divi-
datur , ve'ut inlignes lineas abslominis longum percar-
rentes. MALPIGH- cap. a.

C A P. XVL
Dc Gammaro.

ejus HISTORIA
Tradita

i S A C H S I O

iu Gsmmsrotcgis.

Cornua ante orulos duc habet initio articulata,
longa , tenuia . qux lenlim ades) gracilelcunt ut tan-
dem in tenuidimum Cii i lium definiant , dc in omnem par-
tem indar pili fledi jiollint. Emedia fronte exidit aliud
Cornu parvum latiufculum utrinque ferratum- His fub-
funt Corum velut cirrhi, qustuorshs , forma quidem

De Gammaro & Halece.

fenilia , fed multo tenuiora & brev illima quibus ut opina-
tur S-wenkJl-Uiiu pifciculos allicit & venatur.

Fions acuta « ai pera veluti aculeos eminet.

Oculi fupra cornua parvi, cornei, (emper promi-
nentes, exerri, & ex obliquo ipobiles. Dmio.es fadi
oculi , ne facili ab aqux falfcdinc . qua; arrodit , laceren-
tur , palpebrarumque defedum cornea; 4u: itie penfavit
natura, qnx undique oculum ambit. Pslpetnx carent ,
cum ntii celeri cutis officio prarftari pofiit : i lateribus
collocati oculi . quia fi fupra caput non viderent ante ver6
non poterant, quia caput habent immobile, neque ante fi-
mul os & oculi potuerunt e(Te , quoniam oportuiflet la-
tam efle faciem . qui in motu tardiores reddidiflet .

Os gammaris natura parvum dedit; ne fi copia ma-
gna cibi ore eflet compledenda,crufia facile frangeretur,
aut ftranmilaretur animal, quando non efietquodilata-
retur crulla cavitatum.

Oris lateribus ex parte inferiore juxta pedes ori proxi-
mos ^AppenJicet bina; frequenter hirfutx veluti paivi
pedes ad tutelam adnafeuntur , & veluti branchix os cir-
cumdant. Retinent iildem qubd chelis ori admoverunt

Nares non habent Gammari , nec ullum mam-
fcftutn olfadus organum , odorandi tamen fenfu prxditi
funt efcas appetendo.

Manibus carent, ut omnes pifces. Horum locoiisfunt
C ii e l s f. forcipes denticulati . his cibos apprehen-
dunt, acori aJmovent, iis fe defendant vel alios impe-
tunt , perinde ut homo manibus.

Auribus careatcum lis perfediore audita ac opus
non fm

Habent Pedes in ventre enatos denos cum che-
lis, qui in obliquum flexi utrinque quini, quorum ante-
riores bini grandiores & crafliores donantur chelis ma-

Eiis f. forcipibus grandioribus quali denticulatis , xquali-
is, quatuor ad grandes difpoliti, utrinque bini, bifulci f.
bifurces&hirfuti feu chelis glabris, roftris avium fimi-
llbus inftrudi . quarum fuperior pars movetur inferiore
immobili, reliqui quatuor poderiores fimplices& indi-
vificxtoto pertendunt. Flcduntur omnes in obliquum
Chelx vero introrfum.

Pedibus utuntur ad ambulandum . uti Ctudi ad natan-
dum , Cbrtit ad apprehendendum. Pedes foris oflei in-
. tuscarnofi.

Cauda liviseft fine aculeis , ex quinque tabellis con-
texta in qninque pinnas quinque extremitatibus hirfutis
natandi caufa definit.in fupina f. intei ioi c parte appendi-
ces quidam hirfutiufculx ex utroque latere quatuor, pin-
nis hmiliter hirfutiulculis in quas termini foras pariant
ovaque difponunt , quibus etiam duplices funt ad conte-
genda & confervanda ova nt mari limplices & parvi,
inter caudam fupemam f!c pedes noviflimos vuluti cal-
caria majulcula prominent acuta, qui termina parva
habet & 'xviora-

Ex partibus internis notentur Drutii Uni magni, pla-
ni , in intimo pedoris orificio ad latera politi. Sequitur in
•re caruncula Likow« fpeciem referens.

Gula brevis. Veniri culus membraneos in
capite , prope verticem , in hoc tres funt infixi denticuli ,
duo adverti , reliquus infra maxilli cuidam infertus miro
arteficio.

Contiguam Intistinbm in Ventriculi latere fim-
plex pari femper craflitudine in caudam terminatur , qua

27 7

excrementa excernit , & ova edit, podex ergo ert in ex-
trema cauda fub pinri.

Ventriculum ambit undique materia fpongiofj qui
pro Mesenterio aut P an cr e a i e poteft ha-
beri.

Quxritur Cancri an Cor habeant! fiiufio fidere hic
Micijcl Beem . Senator Dantiscamu dum Uratiflaviam
tranliret, in tenebris cicutienti affullit. Sumpto nam-
que vivo cancro H.detrada lenillimi fuperiorede medii
crulla qua collo neditur parte , en fubito fe prodit velicu-
1a alba validi fatis pulfaus , quz& pulfare continuavit in-
jedo cancro in aquam per longiofculum fpatium , vefi-
cula hae vice principio transfofia illico car.cer larguef-
cere , & variis involuntariis motibus , pedibus reflexis ,
expirare cipit.

Nunquam fibidecft natura , licet Pulmonibus carcar.r,
concellit Branchias, confiant hi ex fibris tenuibu*
f. filis & membranis in Iquillis ab utraque parte corpo-
ris quibus continuo aquam attrahunt, & rurlus amit-
tunt, refrigerat hxerque ac nutrit.

Renibus & Vesica carent, cum fint exan-
guia , adeoque ut cum avibus conveniunt, quod ova pa-
riant, fic & in ifio quod cum avibus Renibus & vclici de-
di tuta fint.

Genitalia quod fpedat, alius meatus efi qui A
pedore pendens in anum terminatur, in ftrmims Vulva
efi, in maribus feminis receptaculum. Hic juxta carnis
cavum continetur ita ut media caro inter intefiinum Sc
meatum fita fit ; meatu camis cavum irteftino <x>nnexum
contingenti Hoc meatu mas a formina differt, nam in
utroquel pedore pendet, tenuis efi, candidus, humo-
rem quendam pallidum intra fe continens.

i W I L S I O

exhibita.

tt Ide qux hoc opere habemus ex W I L S I O capi
V de jAjiteo.

NOTATUM

De VENTRICULO.

TN Gammaris tefte VF. LSCHIO obf- 67. Biett 1.
4 pnter internos tergeminos in ipfo ventriculo DtNiis
omnibus notos , alii etiam externi inciforii tauquam ma-
xilli inferti , qux a mufculis maflonleis fatis fortiter mo-
vetur. Ad manducationem etiam efei pedes anteriore*
ferrati faciunt cum mufculo rotundo pro modulo anima-
lis longifiimi & validiilimi tendinis, his enim cibum eon.
tantum ori admovent, fed etiam comminuunt.

C A P. XVIL
Dc Halccc..

T Ntcr H alecis vi fcera& AloGe magna #ft affinitas, pri-
* fertim fi Ventriculum fpedes , ^Appendices, & I \ Jietm
Mu j sAercum'

278 De Ht»PooLosf

ultrum, pneterquam quod rota in hoc pilee argentea
confplciatur . & hoc colore manus tingat. Adde quod
DuBur fpermitia ad taffium apicem non procedant.
Obf.p.i. p. })• AMSTEt.

C A P. IV.

De Hippogloffo Rondeletii ,

Btil Ut.

VEstricuius I impidiflimum continebat liquo-
rem, cumque fubfalium.

Pascrsas hic infigne, quatuor appendicibus glan-
dulolis longi ffimis & ampl illimis conflans luccum copio-
fiflimum leviflimo manuum traftu ad aliquot drachmas
promentibus , cumque amaricantem puris colorem con-
flrtentiamque habentem.

Interior canalium conflitutio non larvis fedafperain-
finitifquc duftibus lateralibus f. cavernulis prajdita Cer-
nebatur, qu* inftar veficularum , in pulmonibus rana-
rum obfcrvabilium feu cellularum apum fcfe habebant,
nifi quod obliquo admodum atque omnino irregulari litu
gaudebant.

Amplitudo JuBiu maioris e jusque in inteftinum exi-
tus unius pollicis tranfverii , longitudo rer6 feptem pol-
licum transverforum erat.

Notandum inteftinorum Aru duram pnecipui circa
duftuum exitum plani convenire cum ipfa interiori ca-
nalium ftru&ura , ex quibus , forte non mali , quiscotli-
geret , hunc fuccum falivalium duttuum fucco analogum
e(Te, atque inteflinorumfillulam illinere ejus que con-
tenta ad fermentationemdifponere nunquam vero curo
bile vel minimum effervefeere.

F.xitns tilsrn JuBm conftriftus plane atque anguflus
obfervabatur , circa infertionem notabiliter ampliaba-
tur atque mox detiuo conftringebatur. A M S T E L O D.

C A P. V.

Dc Lampetra

exhibitum

a JO AN. HIER. BRUNZERO.

Dubitationem de principatu Jecoris, ex Lampetra;

Anatome pluribus abhinc annis confcripferam , &
cum felicis recordationis PraKeptorc,Hirr»«;M.<> ftJrim
ah tSiquaprrtJentc f communicaveram ; confukbnm e-
tiam.quos noviflem ingenio atque eruditione confpicuos,
ut quid pro Gil. dici, vel quid argumento tribui pollet ,
elicerem. Sed ut, quod pleni fatisfaceret, AGalenicis
non habui, ita vidi eos, qui propollto udri/l. addidi cf-
fent , vel quomodo libet aliter a Ctl- diflentirent , expe-
rimentum ejusmodi in evidentem illius dogmatis deftru-
dionern afllimere , quo docemur , -folumhepatis paren-
chyma languinem per ailimilatinnem efficere. Ego,
etii meis feriptisparum faveie foleo , horam tamen 'tre-
tu; judicio , facili credo , dubitationem hanc haud tc-

o & Lampetra.

mere in meum animum irrepfifle proindeque efle, qw
ad te anatomica legentem mittatur , non prorfus indig-
nam Me iuterim opera: pretium fecifle putabo , fi quod
prorefolutione.de Ga/. patroninio cogitavi , intellexe-
ro. vel tibi probari , v$I tms rationibus , quas ingeniola*

& dodasexpedo, corrigi & emendari. Dubitatio h*c
cft. •

Memini me cxGal. ledione, pnecipui ex libris illis
aureis de placil Hipp. & Piat. Ixpenumero didicifle.

( Vide 4 . etiam de ufu part.c. 1 1, fed ioi fc refert ad locum
de plac. qui etiam proprius. Vide etiam c.b.b. deplae.
circa med. & c. 8 . ejulitem libri ab initio) pro jecinori*
principatu firmiflimum illud efle argumentum , quod ip-
fe lib. 6. c. 8. conftruit hunc in inodum : Si omne id ,
quod malimcntum convertitur nutrienda: particula; , i
qua elaboratur , fimilitudi .em induit , neceflario
confequitur folam carnem , qu* hepatis venas complo-
ditur , fanguini gignendo dicatam efle, Aflumptum ,
ut fatis probatum , dimittit , confequens haud mul-
to negotio demonftrat ; quoniam nullius vifceris ca-
ro mollitii , colore & humiditate evidentius (anguinis
fubflantiam repradewtat , qua; fi denfetur , aut concref-
cat , nihil ab hepatis pareneny mate diflare putabitur ; ut
proinde eandem efle utriufque temperaturam & formam,
lenius ratioque fuadeant. Et quoniam de corde poterat
dubitari, cui Peripatetici gignendi fanguinis munus in-
jungunt , quodque carne rubra donatum efl , quam du-
bio procul non ex femine, fed ex fanguine fabricavit Na-
tura, difeurfu apprime confentaneo patefacit, fubflan-
tiam illius vifceris came jecoris longe minus fanguini ve-
narum firailem efle , & prceterea arterialem languinem ,
qui abfquc ulla cobtroverfia elaboratur & difpenfatur a
corde , tenuiorem inveniri , calidioremque , & magis fla-
vum , fcilicet A membri in quo excoquitur , caliditate in-
tentiore extenuarum , atque ad puriorem calons vitalis
natursm converfum.

Ha xGtUm ratiocfl, quam exercitatus in dodrina
naturalium facultatum fatis firmam efle facili credat.
Egoquatuor naturales facultates abundi probatas r*. de
Nat. fac. recipio Recipio , in nutrimenti praeparatione
primas libi alteratricem adlcifcere. Non eo mticiss , huic
omnes alias intervire, atque eas in hunc Ii rem jugiter
exerceri , ac demum nuti intentum tauro m igis tale eva-
dere, quanto ab ailimilatrice ad agentis liniihtudincra
transmutatur; ut fuftineredc concludere liceat, viven-
tem particulam perpetuo agere in nutrimentum . libi il-
lud affimilandu , nec fecus. Non nego , jecoris carnem ,
quam primus Et, fu tr,tui apixIGa/. i. deTenip. c. ).
m,, lyf.a'* nuncupavit, fimilitudinem praiferre (angui-
nis concreti & velut i calore aflati : fed pnrfero experi-
mentum, quod mihi contigit obfervafle, undepoiiitde
Galcmcat rationis robore , imo dc toto jecoris principa-
tu probabiliter dubitari. Lampetram venalem , anguillz
grandioris crsflitiem aqoantem , breviorem tamen,
quantam etiam tradit Afarma, libr. io.de Hon. vel. cap.
J94. ad me attulit rufttcusquidampifcator, quam ut pri-
mum adfpexi, recordatus fum mc ejusmodi pileis quafi
fmiilem iconem apud ConnJu m Gejn.rum , nota: erudi-
tionis V irum , depidamvidifle, & majoris, licetejuf-
dem figura; & fpeciei , deferiptionem apud eundem A*-
doremlegifle, quam integram transferre huc crdiofum
foret, & pireter rcro ; fufficiet > fi ex ea fumfero , Laro-

pe-

D i L a iv

petram IbifTe longam dodrante» qaatuor corpore ,
noi J branchii* craflitie tanta , ot circuli diameter ad
quinque digito» acceflcrit , cutem fuifle nigricantem . pal-
lidis quibuldam angulofis maculis diftiraam, tenacem
quidem, fednon .eque ut anguillis crafTam , carnes, &
pulpas , feu mutculos in corpore contorqueri , & demum
jecur viride efle.

De mea hoc habeo quod proferam , fuifle ipfi pellem
nigricantem in tergore , quibusdam nigris maculis dirtin-
fhm , in^Mitibus vero pedoris anterioribus ferme fla-
vam , nullis ptorfus maculis inCgnem, fupra dorfum velu-
ti chorda per longitudinem extenfa, verfufque caudam
fenfim deficiens, prominebat. Hstc extrinfecus. Adin-
tenora quod attinet ( ut alia praetermittam , qu* ad pro-
pofitum nullius efle ufus exiflimo) pulmonum krsmeU* ,
ad feptena pedoris foramina hiantes , quibuldam fegre-
gantur membranuli* , ut videatur hoc vifcu* quoad foi
expanfionem ad latera , longa , reda, feparatiqne illa
farie triremium fermi tranftra, aut remorum ordinem
prae fc ferre. Sub fundo pulmonum in infimo thorace li-
tum eft cor , maximi ruoicundum , fed rubor clarus efl ,
capfula quadam , qua craliior membrana , (eu potius
cartilago cft, cor involvit, quod etiamfi jam multas
horas animal exlpiraverat , adhuc evidenter pullare con-
fpexi. Cordu involucrum , quale dixi, etiam oblervavit
Helion, apud Generum loco cit. Cor (inquit) habent
fob branchii fie foraminibus reconditum , cartilaginea
membrana , fpongiofa ac pratumida inchifum , lubro-
tundum cicei is craflitie.

Capfulz illius , qua vicem gerere diaphrsgnutir vifa
efl , convexo deorfum vei genti tenaciter pars jecoris fu-
perior nedebatur, veluti appenli. Hoc vifcut promi-
nens deorfum figura roflrum anaticula fupenus refere-
bat, & quamvis pileis inulto 8c rubro abundaverit fan-
guine, putiflimum in corde & pulmonibus, quas partes
accurate feparavi , hujus tamen kcpur ego mere , & in-
tenft viride flarim in animali adhuc vivente difledo,
tum extra tum intra, tora fui fubftantia notavi Feli eu
vefieuU ne minimum quidem vcftigium apparuit , quod
Bellor ius quoque animadvertit , & cum eo Rondeletius ,
apud Gtfntr. lococit. Qui feribit ad verbum : Cor peri-
ar Jio cai tilagineo concluditur , cui annexum ejus hepar
carulcum . pundis aliquot notatum. W deen.

Verum, antequam ulterius progrediar, nonfilebo,
me ante hanc , de qua fermo efl , Lampetram, alias vidif-
fe, quas femipedalem longitudinem, & digiti pollicis
craflitiem non excederent . colore cinereo , coque ante-
rius lucido atque ad argenteum vergente, fupra tergus
fufeo, in omnibus huicnoArz majori fimiles, prstcr-
quam in chorda illa , qua flavis perdorii longitudinem
extenditur ,• ( Nota hic me aliam ex grandioribus , & viri
dis jecoris Lampetram diflecuifle menfe junio ovis refer,
tam, qua? chordam hanc non habuit fupra dorfum. Forte
ca maiculis peculiaris ) nec non in colore jecoris, quo-
niam minoribus illis etufmodi vifcus rubrum, utcaete-
ris pifeibus , omnino efl , & line felle. Has in grandiores
illas evadere non credit Gefnertu. Alii dubitant atque
rationes in utramque partem adducunt.

Sed ad primo propofita Lampetra? viride hepar re-
verror cujus incila portio linguz admota mlipidum
quid referebat , ac pannos lineos porraceo inficiebat CO-

MSC.

» E T R A. 379

Hac fiippofita veritate , qnx experimento , firgravif-
limorum icriptorum teflrmoniis comprobatur, nemo non
viilct , quomodo adverfus Gtlmum Argumentum tor-
queri pollit ; etenim aperte in hoc animali fanguis pur-
pureo colore ftorefcit : nihil quod dijudicari pollit in ac-
cidentibus temperamentum indicantibus, & fenfu per-
ceptibilibus, d (anguine exterorum pifeium , imo etiam
calidiorum animalium evarians, jecoris tamen parenchy-
ma.quantumvis mollitie fubAanriz ab aliorum jocinorum
carne parum , aut nihil differat , colore tamen neque cum
aliorum animalium hepate convenit , neque cum fangui-
ne,quo pifcis hic a natura donatus fuit Quod autem color
inailimilaido , a naturali fa culta re co&rice procuretur
liaut expedit , ut probando Laborem , cterumeA hoc in
Gtleui philolbphia rorillimum & pervulgatum : quod
addeftruendumenunciatum univerule fufticiat, in uno
nequaquam verificari , vel tyro Logica? ccrtb credat.

Sed ad rem exa&ius enucleandam videor mihi polle
ad hunc modum contra Galcnicam politionem ratioci-
nari : Color hk viridis carni hepatis vel efl proprius &
naturalis , vel alcititius ,- & fi aicititius , vel lymptomati-
cus , vel naturali conftitutioni non repugnans ; fi pro-
prius & naturalis, fnccum ab eo genitum omnino viridem
luturum , dubitandum non cft , runeque partibus nutrien-
dis , quantum ex colore licet conjicere, erit ineptus : qua-
re neque ultimum dici poterit alimentum , quippe quod
carnibus nSuI fimile habeat, contra quam in reliquis omni-
bus fanguineis ufa veniat. Quod fi colores humorum
noflri corporis non fimplicem lucidi permixtionem cura
opaco , fed certa etiam quadam fequuntur temperamen-
ta ; ad quem modum bili colorem allignamus flavum vel
porraceum .melancholia? atrum, fanguini purpureum;
aptior fani erit, qui in corde fuerit elaboratus rubei colo-
ris, ideoqtie carnibus non diflimilis, qua complexioni &
colori ultunum alimentum dixi debere congruere. Ra-
tio ejus, quoniam ha? 8c refolubiliores funt, ideoque pluri-
bus nutrimentis indiga , & immediati ex tali fucco i pri-
mo ortu fabricata. Quapropter ^Avem:i. adeap. 1. 4.
de part. ani. quoniam cum l/lrijlotclt omnia animalis ex
(anguine genita fuftinuit, fanguinem calidum ultimum
efle alimentum re&iflime judicabat , fiquidem Natura
lege fancitum efl , ut ex iis nutriamur , ex quibus proxi-
me conflamus. Sinoflra hxc Lampetra non carnes ha-
beret, aut ofla , fed proportionalia , ut infe&orum & te-
flaceorum nonnulla, tale fbrlan poflemus ultimum ali-
mentum comminifcific admittere: at enim carnes & re-
liqua membra talia prorfus apparent , qualia ejuliletn ge-
neris animalium, qua rubeo fanguine citra confrover-
liam nutriunt : & ne longius abeam fimilaria omnia ha-
bent (Ii pellem excipias) Lampetris, qua rubro jecote
donata lunt , quam iimillima.

Gol. i.defem. cap j. longe probabilius eilffimat ex
crailamrnto feminis, non ex (anguine, albas animalis
particulas , olla , nervos , fit reliquas , generari , quod id
cum iftts majorem fimilitudinera obtineat , quodque Na-
tura nihil fruflra agens , nullibique luperflua , quantum
poteft paratu utatur materiis, neque unquam quod per
pauciora aut faciliora confequi valet , id per plura exfe-
quatur . aut d itficil iora : ita mihi lkuifle crediderim ai bi-
trari, d coufentaneo minus remotum, carnofas partes,
indeque etiam catteras fanguine in corde depurato ,
promptius nutriri fic faturan , quod Cani nihil efl aliud ,

quam

aSo De L a m

quam jecur ab univcrfali illo regimine, alimentiauc ul-
timi difper.fatione de i icet e , idque co magis , quod in vi-
ridi humore tingendo levem cor transmutationem non
•dhibebit, qualem ubi fangulnis rubri colorem fe ipfo
clariorem redditaloidiorein ve, aut magis flavum , Ma-
joris n. roinorifque ratione : {ut tutior ille libelli dc
coloribus ccnfuit : ) Cap. x. fit punicei ia lulurgum ,
qui eft pupureus faturatus mutatio ; & vice verfi. Et
enim fi cor viridum aut coeruleum fuccum a membro
minus calido, ronltumque liumido generatum , confe-
uenterpluribusexciementis refertum , tenuiorem red-
ere, atque in rubeum colorem vertere debeat, camut
retro habui , & excrementorum feparationem cxfeque-
tut, & temperamenti mutationem inducet, quam pu-
tant Medici jcSnori neccflariam in chylo tingendo, at-
que in fuccum calidiorem mutando : quo in propofi-
to confideranda Galeni do&rina eft ubi fcripfit ad ver-
bum: i. De Nat. facap. io. Ut flavum rubrum & ru-
brum flavum , una & fimplicl alteratione opus efl :
ut vero album nigrum reddatur , vel nigrum album ,
emnes , qua: in medio horum funt , alterationes re-
quiri

Quod fifc ita res habeat, conlequens omnino eft , in
corde elaboratum fuccum cum viridi jecoris atquivoci
fanguinem cfie , argumento diftiibutiouis , venarum, de-
puratioms alimenti ultimi > & quod in corde , de quo
ede pollet dubitatio , fuccus ifte in alienam fpccicm non
convertatur. Duo prima ex Anatome funt confpicua ;
de tertio poterit lenfus abfquc errore ferre judicium. Pri-
mo , quoniam qui in dextro fimi confpicitur fauguis, re-
que fuhftantia , neque colore a reliqua invenis, differt.
Deinde, quoniam in fu iftro ab eo, quo in dextro eft,
fola intentione aut rerniflione ; fcu : ( ut melius di-
cam :) claritate & oblcuritate coloris cjufilrm , addita
fempercaliditate, diflimilis invenitur. Quod fi elfentiali
diferimine differt, ubi in coufcflbeft, ex hoc in corde
confe&o pulmones nutriri , jecur ftatim ab univerfali
procuratione decideret. Demum, fi fuccus a jecoi e vi-
ridis generaretur, qui poftmodum in corde ruborem ac-
quireret , utique viridis in dextro ventriculo repei iretur ;
quinimo & vena: eo edent referta: ,& fi quid arterialis fan.
cuims , quod tamen effer perexiguum in venas migraret ,
ftatun a majori viridis Copia fcecfaretur, & in illius fpc-
ciem ac fimilitudincin converteretur. Uno veibo, quid
poflit portentofius excogitari , nefeio , quam duplicem in
animali fanguinem , viridem ac rubentem . ambos ultimi
alimenti conditione gaudentes. Atque ha&enus dc al-
tera parte dilcmmatis quod ab initio dilcutiendum pro-
ponebatur.

Remanet altera , cuius fuppofitio erat , colorem jecori t
viriJem sfcititium ejfc , hunc que vel fymptomaticum, vel
naturali conditutioni non repugnantcm-Ut igitur ndSytfi-
ptomaticum pertinet, eum primo adm ttere ion poflu-
mus, nifi dogmate perpetu* paflionis recepto. Pneterea,
is non aliunde provenit , quam ex bile: at bilis non in-
ficit, nifiquz 4 mada far.guinea fuerit feparata, mox
difiierfa , atque hx-c non unam aut alteram partem (olet
inficcic, fel carnes univerfas, cutem, oculos, & reli-
cuas etiam partes fpermaticas. Jam vero primum fi vi-
fui credere expediat ,at<|ue guftatui , nihil eft , quod car-
nes biliolo ede humoie refertas oflendat; deinde non
ambigatur quin feparatio esfcremt tuorum in jecoi enat

PETRA.

ex ftraftione diverforum inftrumentorum , puta , pori
fellei, renum, lienis. Modb quid eft in fubftantia hujus
vifccris, de quo fermo eft , quod imaginemur polle bi-
lem trahere i Non vcfica bilis , qua: non extat. Non pa-
renchyma, quod G fangoineam naturam habeat , cali-
dam (cilicet atque humidam, incoque dulcis placidiqoe
faporis , bilem non prolcftabit , calidam , ficcam , ama-
ram , natura: advertam , (k penitus in fuavem ; equidem
quanquam fbrfafle apud ^ InjloteUm , qui fangui ficatio-
nem cordi acceptam refert, non ineo nveuit , «jecur aut
fecundum fui fubftanriam , aut in venis . ede receptacu-
lum excrementi : itai&Vrn/ mente Ivocpmrfus abhor-
ret; etenim qui fieri potell , ut qua: fangninis, ex illius
placito, dulcis & amabilis fucci officina eft , excremen-
tum naturaliter admittat , quod alias unquam (ibi adver-
fum, ad ignobiliores particulas folet relegare, fanguine
ut fibi familiari , avide attra&o , omnique indullna con-
feflo & repurgato f Profe&o fi aliqua parte cava hepa-
tis felipfum contineretur , ut de Elephanto & Camelo
(cribit Pbilofiphu i. de Hif. c. t. & 4 de pjrt. lap t. part.
facile fanguincatio fal vari polfer, fe J quod carne ipla ex-
cremeotum bilis naturaliter excipiatur , 4 confer, uneo
diftat toto coelo , quando nequit vilcus hoc felleae veficu-
Ix1 vicem gerere, niliexpolitatum fanguinis fympathia
fuaviter bile gaudeat , eamque ut libi familiarem alii»
ciat. Nullus a- fana: mentis nefeius eft, calorem parti-
cularum qui naturalium facultatum inftrumentum & fc-
deseft. ut quod alfiduo de illarum fubftantia deperditur,
femper reficiat , propinqui nutrimenti portionem illatu
aggredi , tra&utionepi imum advocandam , moxaltera-
tionc elaborandam, in quam ejus aftio imprimatur faci-
lius reliquas a. ablegare. Moris enim natura- eft , quod
ubi agens minus laboris impendit, id potillimum feligat
ut finem, adunem natura, nullibi fuperflua, quantum
poteft enixi (olet properare, citius ailequatur : inde
evenit, ut particula qualibet quod non facile ab illius
calore patitur , id tanqnimfupcifluum , fibique adver-
fum excrementum expellat, feparet, rejiciat.

Breviter rationem ad hunc modum formatam habea-
mus : Rilishac, qua hepar iufc«ftum fuppomtur, vel
aliundi demandatur, vel ab ipfo jecore traintur, vel u-
truinquefuccedit, Non primum, quia alibi celebrare-
tur fanguificatio : tenet coufcquentn , quando juxta
Gtlem d -Chmain de place, cap. 4. ibi perficitur fan-
guis ,ubi excrementa reparantur. Non fecundum , quo-
niam tradio omnis ideoeft , ut quod trahitur , aflimile-
tur, vel quia (altem co aliqua oblectetur particula : at '
neutrum efTe poteft. Non h*c, quoniam miis jccinoi is
fubftantia: qualitate a.lverfatur: Non illud , quoniam ex-
crementum eft quantitate noxium & qualitate, quasob
caulas etiamfi aliunde non fuerit demandatum, fed in
Jecore genitum , fieri nequit , ut ab ipfo retineatur. Con-
futuat ifta omnia amaritudo qua: nulla perimitur, ubi
fcil. portio jecoris incifa lingua: admoveatur.

Si infeftio haec adfci tina, neque fymptomatica eft,
neque ex bite, non facili fecurrit materia in quam hujus
effeftus caufam referamus. Sufpicabar , quo tempore
capiunt verno (cfl. has 4 latibulis prodire , plurimumque
herbarum ingurgitare inde ex harum fucconim» multo
chylum crudiorem generari , qui in jecur attra&us ,
iftius vifccris colorem fcdcr, alroqui rubentem fle flori-
dum. Eft n. hrc natura parenchymatis, ut fuccis afto-

rna-

D E L

macho attradis plenius exfatoretur , eorumque colore*
contrahat. Ita jecinora anferum , qua: diu miliacdj of-
fis fuerint enutriti , ufque adeo candida reddi confueve-
runt, ut concreto ladi quam fimillima videantur. Sed pri-
mum Laropetrx hepar non videbatur in ampliorem mo-
lem, quam par edet, crevifle, quod tamen neceflarium
efle didat ratio & experientia anferinorum. Deinde cur
non in aliis id evenit Lampetrisan qua minus voraces ?
Non apparet vcrifimile . cum eadem fit organorum flru-
dura, carnes exdem- Si ergo aliud non argumentum,
didum hoc & voluntarium remanet , & non undique va-
cuum difficultate.

Ubi igitur in hoc mihi iple non fatisfacio > alii) cogita-
tionem converto, pro evioenti recipiens, colore, viridem
neque elle partis fanguine.r, neque fpermaticx, (altem in-
trinfec.T,non in exteris modo animalibus, fcd neque. etiam
in hoc ipfo. Ratio patet ■ quoniam neque carnium colo-
ri fimiliseft > neque nervorum ofliumve , & illius ordinis
reliquorum. Acripio quin etiam,affufionis omnium vifce-
rum in primo ortu eandem efle fubffantia, qua; fdl. per
vena, vela materno, veli primo in ovo genito principe
membro folet difpenfari; U t alia efle nequea t,qux in cor-
dis camera evadit ab ea, qua; jecoris conftituit paren-
chyma. Supcreft igitur , ut in hepate Lampctra: Ipcda-
tus viridis color omnino iit, fi non prxtcr naturam &
fymptomaticus , falcem ex aliena a parenchymate ma-
teria, qua; illius iubflantiam inficiat ; Hxc autem quando
non Iit bilis eaque haud amara , fi non perfc faltem per
accidens, quatenus fanguineo parenchymati admixta,
quid pollit efle aliud , mihi in incerto eft .

Dicerem igitur fieri pofle , ut aliqua fit pars in cavo je-
coris, quxveficx fellea: proportione refpondeat, atque
ab ifta trahi bilem, inde reddi hepati; hanequenonefle
fuperfluttatem , qua abutatur Natura, cui aliquando vel
t/lriftatclu teilimonio, *.depart.c. j. fua excrementa
commodo ufui efle confueverunt. Is autem fi ignotus ,
quid mirum? ubi tot naturalia neque habeamus, neque
habere pollimus explorata. Videantalii, an iit probabi-
le diihi, quod quemadmodem vefica bilis , fpermadea
cum fit, ex particulari proprietate bilem trahit, & nihi-
lominus hac neque faturatur, r.eque nutritur, fed femi-
ne . quod ex (anguine conficit , infui naturam converfo :
ita jubilantia hujus vifceris fanguinea , ex particulari fui
proprietate bilem in fe recipiat, qua licet obkdetur,
non tamen nutriatur , fed (anguine ad fui nataram mu-
tato , qua; fuccum calidum humidum qualem cumque ru-
boremque hunc ab adione cordis magis floridum fieri ,
ac veluti clarificari , aut fi vis etiam , intenfiorem reddi .
indeque ex arteriis in venas per analtomofes tranfire , &
cum fucco in hepate genito confundi Qu a p p. de-
mum totus fanguis perfede purpureus evadat.

Hac ego pro rclponfione , atque utGalenicas partes
defenderem, cogitavi, & fcripfi, neque lamen mihi (fi in-
genui loquar) ufqnequaque probantur , qui dicens ,
Jecur naturaliter rubrum , per accidens viride femper
efle , videor aflerere folem tenebricofum , qui femper
luceat. Scripfi ut excitentur perlpicatiores : interim
altos hortabor, quod & ego jam diu facere inflirui , ne
a graviflimns audoribus facili defdfcant, fed in abditis
contemplationibus, atque apprime controverfis , pro-
priam potius tenuitatem accufent , pro comperto haben-
tes, plus fe efle laudis conferventuros , fide rebus igno-

u c i o. f a8i

tis, acprorfus reconditb judicia ferentes, contraeo*,
qui oculum habent ab experientia , conatus non exercue-
rint.

C A P. XX.

Dc Lucio.

A N A T O M E
Tempore diverfo

ab AMSTELODAMENSIBUS

mjhtutJ.

VAria in pilcAoc notarunt AM STELOD.

A». 1666 m. Jar.. H a p a r ipfi oblongum indar
lingua: ad fecundas pinnas extenfum, coloris ex flavo,
rubro, cinereo mixti.

VistCA Filiis in hepatis parte fuperiore hx-
ret, fupra quam minor ejus lobus apparet qui eam quali
tegit.

Ventriculus oblongus figit hama- longitudine,'
intellini indar longus, fed latior, ita ut duplam latitudi-
nem intcllinorum obtineat. Idem circa cdophagum pli-
cas habet oblongas ad gulam extenfas.

In principio OE s oj it a c i foramen ed mar.ifcftum
ubi principium ed illius dudus per quemair eam ingre-
ditur. Ad hoc foramen concurrunt fibra;, qu.-cdem il-
illud tranfeunt , & fecundum longitudinem ad veficata
didam extenduntur.

Multa funtforaminula in vefica didi protranfitu va-
fprum fanguineorum , plura tamen funt ligamenta alba
veficulam dorfoannedentia.

Ductus Cmoiydociius ex Vefica fellisfpitha-
tnz longitudine didribuitur ad inferiora, & in duode-
num interitur. •

I >udus Hepaticus in tres quatuorvd ramos diva-
deatus in hepatis fiibdantiam didribuitur.

L ti s ad finem Ventriculi & initium Duodeni ad py-
lorum hxrct , in interiori abdominis parte , ita ut non
Idiredo hepatis, led potius in inferiori loco, hepar in
fuperiori , nxreat pinguedine copiosi prxditus. Lien
hic ab una parte fupcrhdem habebat planam ab alteri
acuminatam , in totum tricus pidalis figura: erat.

Rimes longi valdl ac ffaeddi ad aorfi longitudinem
extenfi.

Circa tertiam partem ab inferiori loco UiitiiiS
oriuntur in Veficam tranfeuntes.

Dtsru funt in faucibus fle adbrar.chia in anterior i
oris parte m maxilla inferiori . HBhtu feries ed intror-
fum fpedans. * 0

A«. 1671. menfemartio Vesicula Fellis Jm-
Bumh/ariam admodum longum habebat, ita ut in eo
pifce cujus tum Anatome inflituebatur quierat ex ma-
joribus , fpitham.T longitudinem xquaret, circa inlcr-
tioncm notabiliter ampliebatur , at mox denuo condrin-
gebatur.

In lupo recens I partu menfcApril Ovarium jam ob
omnibus ovis liberum, apertum & aqua: immerfum ad-
mirandam fitam exhibebat druduram ; exterius glabrum
ed, interius villofum ex multisquafi laminis Icin vicem
fubfequentibus compotitum (propemodum ut in Ven-
tnculo tettio Ruminantium.) Hx a. Uminxfunt mem-
Nn branx

282 De Lucio & Murena.

branx tenuiflimx quibus Ova anneSuntur. Ovis veri) ex-
cretis iifdem Ia minis adhxrebat fubftantia quidam glan-
dutofa pun&is aut granulis notata qux videbantur ede
ovorum rudimenta. Non tamen lamini hx per totam
ovarii internam fuperficiem extenduntur, fed A tergo
'Incipiunt Vafa fanguinea, qux repunt per membrana,
ceam fubdantiam digiti feri latitudine, dein le invicem
accedunt,- uti fit in mefenterio , &fic ad laminas qux ibi
primum oriuntur pergunt.

I>e Pskcuai ico Ductum hoc rsm adie-
runt. Quanquam in enumentis pifeibus pancreatiscorpus
ejufqircclufhis evidcntiflimus Iit, igr4 tamen in lioc pifce
ipfius canalis Luilratur , noram licet fepties hunc no-
dum novacula Coivere aggredi fimus , ^iecdum tamen ad
libitum ex hoc labyrintho extricare nos potuimus, qua-
re rurare liceat quod D. de Graef in pancreatis pifeium
confcribenda hiiWia illos tantummodo pifces protube-
rit , in quibus minutidima funt vifceris lineamenta , &
Vix agnofcendx notx canalium , adde quod de fucco hu-
jus vilceris abundantidimo nil minus quam acidum fpi-
rante r.c per nebulam quid dixerit.

NOTATA

In Cerebro.

Plfcium Cerebra in quibus differant ab humanis WIL-
S1US exponis his verbis InpifciumCerebris primo ob-
fervamus, quod cum pifeium Cipita, refpc&u totius cor-
poris, fint major quam cujufquam alterius animalis, Cere-
brum tamen prx exteris minimum in fe continent : Nam
dux moleculx , anterius pofitx , totum Cerebri ita pro-
prie difti locum fuflinent ; ex his duo nervi olfafliorii in-
lignes procedunt , qui longo & redo itinere ad foramina
cx utroque qris latere excavata , quique indar narium
funt , feruntur : atque hoc pifeibus Cingulare ed. Porro
de nervis Opticsr advertimus , quod illi, uti in carteris ani-
milibus . id fe mutuo inclinati , haud tamen uniuntur . nili
forfan faperficictenus verum intercuflantur , nervoC-
que 4 dextro medullx oblongati lr.tere oriundus, infi-
riftrum oculum defertur. & 4 contra: ita quidem ut ra-
dii viforii non tantum in oculo, verum intra ipfa nervo-
rum corpora , refradionem fubeant. Medulla oblonga-
tain pifeibus fimili omnino ritu, ac in avibus, duas m-
fspies protuberantia! intus excavatas habet ; & revera
quoad motus locales , fpiritus in utrifque fimili modo ex-
erceri videntur , nam uti fiftta natant in uquore, itaa-
istum volutus videtur quoddam natjrioni/ fenus e/fe sn
tere. Porro in his obfjjrvare ed fUnduUm Pituitariam ,
Infundibulum, t< .Afttrsas Caroudas , uti in exteris ani-
* mahbus ; item pleraque nervorum Paria eafdem origi-
nes & didributiones habent excepto tamen quod ner-
vi auditorii hic defiderantur,- UcctCaJJirius Placentinus
hoc munus nervis olfadoriis attribuat. Cerebelli figura
cademedquxinperfedioribusanimalibus. Porro quod
de nervorum Pari vapo in homine & quadrupedibus ad-
vertimus nempe quod pluribus ejus fibris una oriundis ,
ad eas nervi truncus a (pinali medulla accedit, omnino

Sariter habet in Pifeibus. Verum fingula ulterius deferi-
ere non opus efl : nam cartcra, cum ea quxlpfis tan-
tum & avibus propria funt, tum etiam qux cum volu-
cram & perfediorum quoque animalium genere com-

muniora obtinent, ex univerfali omnium analogia, fa-
cile innotefeunt.

ORE.

DF. Mrmbranis pituitariis in homine. Vi-
tulo,avibus & fpeciatim anfere poflquam egit Schnti-
Jcrushb. j. de C at barrit ad pifces accedit , Lupum fpe-
ciatim atque Cyprinum , minider inquit ore pifcis pate-
fado illam Cummi palari membranam dabat in confpe-
d jm ;ed plenior , in vulgus etiam fat nota , cum grati fit
faporis. Hxc fub N. 1. 1. 1. 1.1.1, & 6.6. 6. 6. 6. hic
magis innotclcic. Preflu Chirurgus aliquantulum lenti
fucci elidebat , hunc priori efle fimilem , idemque utili-
tatis habere opinabatur. At ego aliquanto cundantius
adentiebar, cum eundum pifcis corpus rofeido humore
fit oblitum.

ORGANO ODORATUS.

T\E Foraminibus Odoratus in hoc pifce.
^ IDEM hb. j. JeCatbarro hxc habet : Minider ali-

Suid fimile fu Ja tricis tunicx in pifeium extremo palato
emondrarc aggreifus , primum foramina fenfus odora-
tus in capitibus pifeium , Cyprini & Lupi , fub afpedu o-
mnium omni ex parte iubjecit, qux iArijbotelem haud
quaquam fefellerunt: nam ejus interpres, aut.fi vis, comet
C. Plinius , non aliis animalium inquit nares eminent, avi-
bui , fcrptntibus , pifeibus foramina tantum aj oljaBum
/ime nas ibus. Hax utrinque funt gemina, intervenien-
te exiguA membrana , qua foramen per vices obtendere
potelF & aperire. Forfitan ea ^Ariiioteles attigit , tam
multa de operculo narium feripta reliquit. Hxc Foramina
N. 9. 9. 9. 9. indicata ferunt in illam cavernulam qux.
N 10. 10. 10. ia. hic fignifieatur. Nervos minider cre-
debat A primori parte Cerebri ad eam cavitatem pertin-
gere. At hoc non fine cundationcin medium proferre pa-
tiebar, nam alios nervos ad hoc loci infcrnA pier quam oc-
culto itinere tendere admodum adolcfcens quondam dis-
cido pileis Truttx capite odenderam Illa pifeium & a-
vium foramina qux ad fenfum odoratus dantur paulum
oppido inter fe differant : Nam illa hic definunt rotunda
quadam cavitate conclufa , hxc ver6 ultra excurrentia
pergunt tendere ad pulmones. Quapropter aves vitio
aeris 4 medio volaro, quo fpiritus m illud vifcus adigitur
vehementius , prxfbcari queunt.

OVARIO.

OVarium h;c reperiri feribit SWAMMERD.

deficientibus Utero & Cornubus , ut fic Ovarium
utero liuiul & Cornuum vices Cubite rideatur.

C A P. VL
De Murena.

T N murena D « n t i s duo in medio palato , roflra
1 fuperiori proximi , fle&untur in inferiora , quafi ne no-
ceant occurrenti maxillx fubjedx.

O R 1 r 1 c 1 u m utrinque unum fub quibus Cingulis qua-
terni- codduntur branchix , qm refpondent arteriis.
Ginitalia funt infiaanum.

Pxricardium fanguinc diluto plenum ,
Utriculus natatorius duplici membrani , gaudet
interior tenuitlima. S£ V £ R I N U 3.

CAP.

De Orbe & Ostreo.

C Af. XXII.

Dc Orbe.

ORbem pileem 1649. non ferael fe exenteraffe
BARTHOLINUS Cop.i.hff. 1. tedatur. Diffe-
runt inter fe eodem referente \1or ii Femino Mogmtu-
Jinc , ille minor hic& major & crailior. 1 Colore, ob-
fcutior hujus e fi cutis , clavis albicantibus & ad nigrorem
declinantibus afpera, circulufque fub mento pallidio;
illius contra clavi ad ruborem accedunt , cum eodem cir-
culo. j. Vufu gener tuonir , explicandis. 4. Cernit comji-
fentio, huic flaccidiore illi foIidiores.S.Hr^ar feminz pal-
lidius mari rubicundius, & mincaceo colore eleganter
•onfpicuum.

In utroque objervetionc Jigne f)iert

VF.s rxicuLus bifidus infinitis vafisgail ricis flipa-
tus.

In rnriXA gyris innumeris , ficut in terreflribus ,
circumvoluta , in llerquilimum abieda cum reliquo cor-
pore femi putrida in tenebris fplendent.

Miscntixium mciaraicis valis refertilliraum , &
ladeis , candicante fucco turgentibus.

Hipas maximum in finiiho latere, in dextro minor
lobus , fi contundatur in adipem refolvitur.

Vmriicuii Appisdicis multa: curvi, chy-
lo piem , & circulari tradu ambientes , duodeni princi-
pium.

V 1 s 1 c a Renum inferni parti cohxirt , altera par-
te Peni & intettino Redo , vel Pudendo feminino.

Penis pergit ad cavitatem quandam , qu.eln lades
definit ficut pudendum femininum ad ova.

Urixus Venis donatus plurimis.

Diepkragmetc pertufo Coa aptxiret inter meJiofti-
aumSt bronchior , quarum feries ordinatas ingreditur ar-
te n ia ex Corde limp ici , divifa fuperius in duos ramos
urrinque unum , qui iterum in altos forculos di vili ad ex-
trema ufque fila branchiarum pundatim deferuntur.

Exortus Spinalis Midullje in cerebro bifi-
dus.

Circa initium calamo feriptorio incumbit corpufculum
variis venulis, ut rete mirabile , inflrudum. Succedunt
duo Cium corpufcula rotunda majora medio lo-
co, ante qua: duo alia tenuiora vifuntur, fi invertatur fub-
jaccnt alia duo corpufcula Cerebelli indar, quibus remotis
in corpufculis mediis fupepioribus duo Ventriculi ro-
tundi videntur infculpt i , cum plexu choroideeligantilli-
mo. Ex medio horum foramen in calamum feriptorium
tendit. Ex duobus mediis oriuntur Nervi Optici megm
Infra anteriora corpora reptantes, deinde ex latere fupe-
riore Nervorum duo paria ad fupernas oculi partes & pal-
pebras diffunduntur ; ex poderiore corpore oritur u-
numpar intra caput difleminatum , in anteriori cerebro
Nervi funt olfadorii, quam reliqui oblcuriores , veftiti
membrana variegata.

Spino dorfi aldextris leda habet mcJullom membra-
ri variegati inclufam. Verfus fimdram ampla Vtne
fpinam peKurrit per fmgulas Vertebras ramulum traji-

1S3

ciens, & dividitur in duos Ramot, amplifliraus utiut ad
caudam, alter ad latera anteriora fertur.

Exiles nervi totidem prodeuntquot vertebne.

Vena inferior fpin* circumvallatur cartilagine me-
dulli indar.

Tres Ointium fubtililTimorura & acutorum funt
ordines, ron igitur caret dentibus ut tradit Gtfnerur &
Sebon-xelJiut in pifcibus balthids, nec afperura ut fe-
runt habet palatum.

C A P. XXIIL
De Oftreo.

Q Strei partespricipuas utdeferibat WILIIS ;1 Te»
dis initium lumit , qui quidem illi ab ovo connati ,
& primi) molles, prout mole accrefcunt, ferfim induran-
tur : Utrique tedi mulculus robudus , in medio ojlrel
confitus, per tendines fuosadnafeitur. Huius fibri mo-
trices (qu* vclut Chordarum fafciculus videntur) redi
afccndentes . dum contrahuntur , tedas ardi occludunt ;
relaxati verb, eas aperiri, & attolli firtunt, quod mu-
nus aperiendi tedas Mufculus alter huic adjundusexe-
quitur. Prarter hos mufculor reBor , & ad ledarum pla-
na perpendiculares , funt bini alii circulem, per ntriuf-
qui tedi margines expanli ; qui ibidem inter fe B ron-
cher comprehendentes , eorum motibus potillimum in-
ferviurt , uti mox odendemus.

Infummitatc 0/1 rei mu fculi circularer uniti quoddam
quali velum , pro tegendo capite condituum ; dein pau-
li') interius divifi , quatuor branchias fuperiores inclu-
dant: in quarum medio rima dehifcens , proceffuobli-
quo ad Oftrei os ducit. Ab oie tranfitus brevis & redu»
ad ventriculum ed. Hujus cavitas fatis ampla foramina-
lis, in corporo JubJujco ei utrinque atfixa ducentibus,
pridita ed. Corpora id lue , & mejenteni , Sc bepetio
loco ede, eorumque munere defungi videntur; quate-
nus nempe puriotem chyli partem , mox A ventriculo fuf-
cipiunt ipsAmque delicatam humori vitoh tradunt. Pa-
riter habet in tnfcibu 1 crujletcii , forfan ac in Brutis aliis ,
fcilicetquibufruiiqitc intedirum dmplex & unicum fini
plicis, vafifqucmeferaicis, aut ladeis, A pylore ad onum
producitur.

Ita namque in Oflrro , mtcflinum ex imo ventriculo in-
cipiens. cum tubo plano , &iqua!i, verfus mufculi re-
di angulum dextrum defeendit, ubi in fe convolutum, 6c
retortum , rarius Cupi a ventriculum , & hepar afeendit ;
indi demerfiim , ac in finiftrum latus reflexum , juxta
mufculi redi limbum incedit , donec in onum definit :
ad hunc modum in Oflno , intedinumfimplex, & uni-
cum, longiilimo gyro plufquam in aliis quibufeunque
animalibus circumducitur , quo quidem dercora diutius
reti nere queat; fcilicetr.e, cum mficco degit ea impor-
tunius depofit.1, lymphas, ob viti pabulum, teftis in-
dufas (dum iis mifcentur) polluant

Intejtino hoc jier longum diffedo , & aperto , in fun-
do ejus corpus fubdurum, & feri rotundum eminet,
quod ab ano ad ventriculum afcendcnS , ibidem emergit ,
& fub crfophago verfus caput protenditur: Simile huic
in lumbrico reperitur , quod in eo cavum , mefenterii , 8c

Ivoforum loBeorum loco ede putamus: Secus veri) in 0-
fUeo , hoc corpus durum, & compadum , tali muneri mf-
N n a nus

184

De Ostreo & Perca.

nus aptum, fpmaU medulla non abfimile videtur: Dafhis
autem chyliferos , corpora fubfufca ventriculo appenfa ,
fupplere ndendinnis.

Infra Ventriculum, Pericardium , Cor albicans cum
auricula ampla & nigricante includens , locatur, quo
aperto illud pulfare confpicitur , & quaque Diaftole , hu-
morem vitalem i veni cavi in auriculam admittere, dcin
quaque Syftole eundem in fartam , 4 regione conlitam ,

Eropcllere ; dein juxta valis hujus ramex tripa rite/ , illius
umoris pars nuzdam fuperius tendit verius caput, he-
par, &domadtum; item portio quaedam in mufculum
reftum refledHtur ; interim pars ejus maxima magno Ar-
teria: trunco, ad branchi at delata, ibidem intra dudhis
minutiflimos & valde numerofos , velut exiles rivulos ex-
plicatur, ut fecundum omnes fuas partes corpufculis ni-
trofis , ab aqui infpirandis , frui polfit. Et quo hoc ube-
rius fiat , adverti mus aquam non modo extimas branchia-
rmm fuperficies, prout in pifcibusfanguineis , alluere;
verum ubique penitiores eorum duftus , & intimos quof-
que fecefius fubire. Quinimo ipfa branchi a per O II rei
bemifptucrium , & amplius expanfe , cun&aalia vifet-
ra , feri item parte/ , mole fuperant. Adeo pifcibus .
quoniam in aqua parcius refpirant, ita proviliim ed , ut
umul pluribus in locis refpirationis pabalum iisfuggera-
tur.

Branchiarum cirri fuatu/r , &cujufque illorum, bini
velut labi funt; nempe fuperier , latior & crailior, ac
mfinor , qui tenuior « paulo cor.tra&ior exiflit ; in to-
tis eorum duSibus unaqu.eque duplicata ell , atque bi-
nas pinnarum feries coalefcere vifas continet; ad fmgu-
las branchias duo vaia , (e. Arteria , & Vena fpe&ant ;
qu* in cirrorum aggeribus difpofita, propagines exiles
utriufque generis per univerfas fimbrias dii ponunt. Cete-
rum prarter hos quatnor Vafarum ordines , tot infiiper
foraminum , vala idhzc interjacentium , feries repenun-
tnr ; qua: item dudbibus manifedb , in pinnarum inter-
llitia aperiunt : & illic aquas mulculorum circulat ium
commtfliira inferiori abforptas deducunt :

Quoad Branchiarum motus « V T, v patet, mufcules
circulares, qui eas includentes utrique reda: innituntur,
modo relaxatos ad extremas tellarum margines pertin-
gere: quoinllanti etiam tranchia relaxata , aquas im-
bibunt, fimulque ex iis pabulum nitrolum hauriunt ; mo-
do contrado/ introrfum deduci , fimulque branchias ad
exprimendum aquas recens adtnilTas cogere.

Si ratio inquiratur, cur pifcet tr/lacei (quod etiam te-
nere de eruflarcis alibi offendimus) prarter vafa huma-
rem vitalem circumducentia , etiam du&us , five canales
apertos, quibus lympha ad intimos eorum recelfus con-
vehuntur , habeant ; ea videtur , quod utraque luee ani-
malia , fiquidem a:quore fubfidente , fepius aliquandiu
in ficco manere debeant, idcirco, uttuncrefpiranepof-
fint > (Creatore fapientifiimo 'ni providente) aquas co-
piofas intra proprias ipforum compages, velut utribus
repofitas continent; quarum penu durante , fub Jio *-
que ac in undis vivunt; ilUs ver6 abfumptis , effufis aut
per calorem evaporatis, utriufque generis ptfces brevi
emoriuntur : propter has aquas , hi dumis , quam alii ,
extra undas vitam agunt. Porro ut Inftgmjjimui Beyhur
obfervavit , 0/1, eum 8c Gammarus globo vitreoimpofiti ,
pod aSrcm exu&um. non ficut pleraque alia animalia,
fliUraexpitant ; quiafe. pars aquae inteftinaerarefa&a.

cito aeris exliaudi defetdum fupplet; falrem il(p intra
propriam pifcis compagem detenta i>ro refpirationc fo-
mitem pra-bet. Satis notum e%, Oflrea , quando undis
eximuntur, maenam aqui quantitatem intra tedas fuas
occludere : modi ^Aflacum ( quem d pifcibus eruflaeri/
perpendentium defumimus) etiam illud agere declarabi-
tur. Interim adilludrandam hancnollram oflrei anato-
men, partium ejus figuras apti reprefentatas Tab. lingu-
lares exhibet.

C A P. XXIV.

Dc Perca.

I N Perca femina AMSTELOD. 1671. Ovarium
4 viderunt innumeris ovis plenum, qua: laminis mem-
branaceis nedebantur velut de lucio notatum. Atf lin-
gulas autem laminas Vala fanguinea deducebantur qux
Vafa ampla & notabilia pet fuperficiem ovarii difpcrge-
bantur.

Paschiss exiguam ex tribus tantum appcrdici-
bus conflans quarum fingula: in Intedinum patebant,
gandulofumquecrat, & fubllantia intedinisiimile.

Liin «m oblongum.

V esicula Pneumatica ut in afello minori
unica erat.

V r. Nmtcut.0 adh.ircittcs appendices tres. Inte-
dinum coccum nullum.

Ovarium hic reperiri feribit SWAMMERD.
deficientibus Utero & Cornubus , ut fic. Ovarium Uteri
fimul & Cornuum vices fubire videatur.

L a c t es percarum Ii ufum & dniSuraro fpe&cs ve-
ficulas accurati referre, abfentibus tcdiculis & prodatis ,
idem tradit SWAMMERD.

Pifcium Ceresra in quibus differant ab humanis
vide Cap. de Luna.

C A P. XXV.

Dc Phoca-

A N A T O M E ejus

lnflituta

a SEVERINO

Pl loci Anatomen fingulari capite T raftatos illius qui
inferibitur Phoca lUuflratus «c. M. SEVERINUS'
exhibet his verbis: .

Quamvis iquc fit aquaticum, quam terrenum hoca-
nimal , nihilominus tamen cetacei vigoris ergo partes
triplicis facultatis ferme omnes quadrupedis magis quam
pifcibus refpondentes nadum ed , plerafque vero Del-
phinis fimiles nutritorias , & vitales , quas nobis infpicere
fingulari Dei munere coniigit non dubitamus hic enar-
rare.

Epiploon adipe nullo f quodmirum in carnivoris , &
Ceris ; quorum , ut advertit re&4 Rondelctius in cap.d.
Iib. 16. copiofara adipem ed aggregare; verum id fcire
licet , potuiiTe animal per longam captivitatem facile
contabelcere.

Mefenterium quam ampliiTimuro glandulis frequenti-
bus, ac multo plurimis venis, arteriilque contextum ,.
qua: glandulx multis allidentibus vetus refpondent ufu

fufti-

De Phoca.

fudinendis , atque excrementis crudioribus excipien-
dis*

Venititulut ovidrutliio c.nneli forma, fubftantia »c
ficxfuillae, ideft membrana fimplici tantummodo, mi-
nime carnofa , nec rugofa. Quod propterea fafium ar-
bitror , quia venofus totus , «complexu iecorisabfolu-
tidimo fovetur: ut non improbabilis videatur opinio,
ventriculum i calidis vifceribus circumfeptum nor» tam
ineffabili eradi , quam extimo vifcerum ampleftentium
adjutum calore , fuas in dies o*£Hor,es conficere ; cui

nue judicio adffipulatus ed Hofmannus Indit, me-
, j . cap. 17. pag. JS9- Porro domachus fuapte na-
tura frigidus mnnltratur fympathia veficx , qua: pari
fermi frigiditate confentit potationis algido fenfu per
illum in hanc continuo communicata. Addidit autem ,
& unit unico corpori natura multiplices infra , fupra-
que venas non fine fynaandomofibus numero plurim&de
quarum ego fecretts ufibusdifputabo privarim enarra-
tione podrema. Interim pergo dicere de jednore , quod
fommitate tenus coalitum ed , & amice (obnexum fepto
tranfverfo, quod eft facie tota carnofa, fi tantum me-
dium unum pun&um in centro fub duxeri! quod fodum
ed minoris agitationis, majoris inferiorum adjutationis
gratia.

tute/hm longidimanfquead triginta quinaue palmos,
vel feptem p alius , quantum cunque hos amplidimos ex-
tendere poli it homo ; luporum , vulpium , ferarumque
quarundamfimilia, quxterretia, affatim cfafla, angudi
meatas funt omnia prxterquam in extremis. Longitudi-
nem quidem voracitas, & excrementi plenitudo facit ;
crallitics & angudia concoctionis exaida vi conjungitur.
Citraintedini redi fitwn femispithamam valvula latior
confpicua , qux propellenti per copiam excremento for-
taflis obnititur. Aditat ventriculo proxime Pancreas in-
terpofitum hepati atque lieni, quxcun&a vifcera foven-
tur F.piploo late.

Pancreati corpus adenodim inferne additum, oblon-

Km , fufum multis quali palmularum frudibus varie tu-
rofum , intertextum venis , arteriifque , qux fpedant
ad portam, inquam fefe exporrigit proxime pancreas,
& vena porta ventri ; tum quidem ob brevem corporis,
redo&amque ad fuperiora rhoboidem prope formam :
tum etiam ob ingluviem , cujus vi proxime deponendum
alimcnwn: cujus excrementi caufa fuccedentia fubin-
de coi^fciGima intedina vaforum indrudum in fuperio-
ra traducunt.

Fufcaru m adenum fccenturiatum pancreati corpus tan-
dem ingluviem fequitur ; etenim ad profequctidam am-
plius codioncm inditutz funt alioqui carno Ce glandula* :
qux Nicolai AntomiStelliol* fpedatiliimi magidrimei
fuerat opinio.

Hepsr bene (ardum fex majoribus lobis difeidum, ut
ventriculum undique complederetur, fed inter infimas

Satis lxvx pinnas vena: porce ramus crafliulculx, ac
ope cartilaginezCobdantiz nullius exitus extremo , ex
menTurx communitate cxcum hominis intedinum ; fub-
dantia vero , & craffitudine exterorum fuorum intedi-
norum imaginem referebat fpithamz quadrante longus
excurrens, atque extra hepar, digitis tribus latis oblique
porredus adurgens. Quem vena- portzdngularem , &
mirum interruptum latius interpretandum non dixeris,
quam redundanti* fanguinis excipiendae ferratum /eft

*85

hoc excedentis PorCe fupplementum , cartilaginea pro-
pe forma , ut nedidentum nimia copia difrucnperetur.

Addipitera hujus rami Ventre medio locatum maxi-
ma fubflat radicatio verer portae- Cui proxime filhcul»,
cd fcllis , qui continuo ramum mittit ad Janitorem , quod
fel fermentando fortafle chylo , vel reliquiisejufdem ex-
primendis dedinatumed. Fellisautcm fundus abfeondi-
tus intimo corpore jecinoris ejufdemad lumina contra-
di corporis ergo.

Rc«n nodofi oblongi digitorum duorum fpatio in-
terclufivenisemulgentibus; tales graphice Rondeletiut
in Delphino dcfcripfit: cujus ille dnidura: cum ratio-
nem nullam reddiderit ; equidem non aliam puto , quam
Rhomboidis infeae redudiCeti. Struduram hanc au-
tem in illo refero , quia duobus pedibus progreduro, &
Pfoisprxcipuc mufculis refuro, non prolixius erat cor-
pus protrahendum , verum ad ea commoda colligendum.

Veft» qualis in quadrupedibus, fubdantia , magnitu-
nc, forma, fitu que partium.

Ut» forma lingux , vehxdisruditercfibrmati, cum
r3mi fui fplenici furculis diltindus hinc, & inde ipina-
tiro exaratis.

Ltrjnx ut fui canive confida , nimirum ad grunni-
tum , ac delatratum , fi confuderis cum prxindicato
boatu.

Ungw» acies bifida quantum extremo tenuis , tantun-
demcjufdem exortus ed fuperne craffus, corporis uni-
rerfi fervat a analogia.

Pulme ater, & fungofiffimus-, & molliflimus lobis qui-
nis didudus eradis, ac pr.xlongis , quibus per thoracem
late fe fundere vifused, eo reor equidem confilio, qu*
fub prono fpiritaliumfitu tum intra aquas, & extra com-
moda didenderetur.

Cor p sedilia forma cyclaminis modo trigoni figura-
cufpidc fpathx latioris, cujus extrema acutiora fuperio-
rem, inrerioremque fpe&ant mundi fitum. Hujus auri-
cula dextera fuperior , finidra vero inferior oltenditur
obfervanti , fic obi ique locati fir.us ad invicem fuere. Ca-
vitas exorientis Chyli», & auricula: campi imo fuo ve-
dibulo lic ampla ed , ut faecum triquetrum repra/entet ,
Aorta folididima , in primo exortu gibbofa, ficut utri-
culum referat , ovi gallinx magnitudine (tales Afra Gal-
lina: primis venx cava: a frendentis ramis appendiculo
tuberof* , & cidernula quxdam ( languinex quippe con-
gruentes animanti) exomata autem erat arteria mem-
branis tricuspidibus & valvulis, qualesad unguem ho-
minis, quadrupedifque vifuntur, a lateribus fecundum
exteriorem fadem coalita cum exteriori vena arteriali,
qux oblique de dnu dextro accedit; coro qua paululum
progrefTaconnediturtranfvafamento medio brevi: cu-
jus arterialis venx durities . & cradities ingreda pulmo-
nes in molliufculam degenerat continuo.in exortu etiam-
num ampla, & arter ii femide gibbofa. Cum arteriali-
pari paflu procedit arteria venalis tenuifljma.

Ito 5:

CA P.

♦

aS 6

De Phocena S. Delphino. &c.

C A P. XVL

Dc Phocena f. Delphino fepten-
trionalium.

A N A T O M E ejus
a J O A N. DA N. MAJORE

Infiituta.

ANni i6»i. m April in mari balthico, urbem hanc
Kiliam ai luente , captus 4 pifcatoribus , ad Ufum
Anatomicum flarim ime coemptus, publice») ue m A-
cademii difle&us Pifcis quidam Cetaceus , Plioci-
naGcJhere , Bcllonie, RenJdttio , ac %s4riftatcli , Tur-
fio apud Plinium Sc Bartholinum (cent. i. hifl. A nat.
ij.) Cimbris Marfuin (ob Lardi copiam) vel Porcus
Marinus,- & Seboncueldie (d. Pifcib. Holfat. pag. 77.)
Delphinus Septentrionalium vacatus; quamvis Umfieph.
Merrcttui (Pinae, rerum Nat. Britann. pag. 191.) vi-
deator, Phocinara 4 Porco Marino didlnpuere ; &rur-
fum alius fit Porcus Mondrofus Oceani Germanici , de

ano Olaur Majnu/ (Hifl. Sqiter.tr. lib. xi. cap. 17.) vi-
satur.

lynfjtuJo totiuserat quatuor pedum & dimidii, Zj-
titudo pedis unius : Profuuditar vel crajfitiei itidem u-
nius pedis, demtis duabus unciis, ut cx breviore menfu-
ri in icone 1 Fig. 1. videre eft.

Pondere iquabat libras civiles 1 14. cum media, vel
unicas medicas bis mille, demtis odia

Ac citra fefiionem primum notanda: erant partes hi
Cutis , indar corii fubtilioris cordubani , glabra > Le-
vis , minimi fqunmmofa , pilofa , dura , aut hifpida ,
& potius mollis , tenera , facili vulnerabilis, pro indole
Balenarum ; unde Leviathan minus convenienter apud
Jcbum (cap. 41.7?'. 6. 7. 8.) per cetum , & potius croco-
dilum , phyfici explicandus cd. Obfcuri cirulefcens
pure rea, aut potius nigricans, qui vero in ventre candi-
cat, &inconcurfu horum colorum fecundum longitu-
dinem , maculis nigris pailim , & ftriis tenuibus, in albe-
dinem evarefeentibus, pulcridiflinguitur , atque, fnta
loqui liceat, marmoratur. Extcnfa. 4 lardo liberata, &
parieti clavis affixa , firmiter induruit , ufque ad termina-
lia menfis Julii, quo hzc feribo.

Caput & callum craflum . e4 facie , qua apud Reudr-
htium , & paulo accuratius hic, depingitur. Branchias
non habet.

Superni in vertice Spiraculum Semilunare unum , cuti
infcufptum, fub qua gyrofus quidam Plexus, velutLa-
byrinthus, ut Baeibchnur loquitur, vel potius plexus
cerebelli indar , rurufur duplex, unus fuperior, nigri-
cans , alteri candido (erai-mcumbens. Hinc dylo ada-
ftodidin&iduo duBut , quos bydragogaa , ab ulli , voca-
re liceat , manifedodeprelienduntur, profundi per cra-
nium, ad ipfam Palari Tunicam pertingentes, ocinter-
pofito Septe OJfct , cujas apex cd indar crifti galli, craf-
fities vero penna: anferira , ab invicem difereti. Perque
Dudus idos , vel Fidulas , Phocena aquam ore haudam
potenter & tanuuam ex Siphone ejicit , ficut Phy feter &
Balena per duplicem prominentem T ubulum , de qui-

bus antelaudatus Olaus M. (I. d. cap. 6. & 9. ) poteft con-
fuli , verus Borealium Plinius, ioque pluribus Autor fide
dignior, qu4m forte communiter cenfetur ; vel ficut My-
tuli quidam Porrus Kilieniis verno tempore iprobofd-
defui, extra tedas prominulam, aquam haudam fupra
fuperficiem Mans in altum expuunt : aut ficut Bucci-
num parvum propi Neapolim ex lingua exfetta , ca-
nali cu!at4 4 Patie Columna (d. Purp. c. 4. ) Figura
certa depidum , facere feribitur. Exidimeniquc ru-
gofa illa Phocim corpera , fub fpiraculo ejus Semilu-
nas i conditura , defungi quodam Sphinderis olficio , qui-
bus motus aquiexlilientis modificetur, & totam fpira-
culi didi , cum corporibus idis rugofis , duehmm hydra-
gogorum , & interpofiri lepti odei Itruduram , ede pro
Kajb Turfionibus, capitibus ipforum infculpto , non
juxta longitudinem rodri , aut per maxille fuperiori*
interditia,- fed perpcndiculariteraut verticaliter , juxta
altitudinem ejusiiede inter oculos media, redadeor-
fum, ufque ad partem Palari , quiOEIbphago. imminet :
quo etiam in cranio podmodum confpirare vifa funtOf-
ia Rodri ejufdcmfuperiora, in npcituras anterius non
excavata.

Oculerum Palpebra (verbis Bartholini utamur) angu-
d iotes , quibus refedis , faris magna: prodeunt oculorum
Orbiti; fednonOflei.

Oculi magnitudine humanos iquantes.

•sluJiiui Foramina parva , & tinquam Fundula tan-
tum , cuti infculpta . fuo quibus vero OfTa Petrofa maxi-
ma fubjacent, de quibus infi-4.

RiBut mediocris, limbo ejus glabro undique, citra
eminentes Setas.

Dente/ parvi ac nitidi , pulcra feric ,ac ita difpofiti , W
inter Ipaciola illorum excipiantur dentes Maxilla: oppo-
iiti ,■ acuti omnes , & quod mirum , oblcure-niobites , in
quovis limbo Maxilli ia.& ficuniverfim 96.

Jjnjua latiufcula & brevis , afpera quidem fupemd
circa intimiorem fedem Faucium ; non f|iinata tamen ,
dentata aut hifpida, fed molliufcula p»Hius ; Ac Palato
undique adhxrens , contra quam Plmiur flib. 9. c. 8.) Ac
Selmur( cap. 11.) in Delphinis dicunt effe mobilem.

Pmua totius corporis quinque robudx . nigri , gla-
bri, nullisapicibus, fpinis, aut acutis cufpidieiw arma-
ti; dui videlicet in colli& pedoris confinio, a quovis
latere una,- de quarum ii ftiturione interna tqj^ih in-
ferius agetur ; Una dein fupra lumbos indorfoPK duat
in cauda , in quibus hoc eft peculiare 1 quod fitus ipfa-
rum, tit in alus pilcibus . longitudini dorfi Ac cau»l.c non
refpondet ; fe»l tranfverfim in angulos redos ledem fuam
obtinent, candaxjue hirent , ficut curvatura anchore
fuperiori ejufdcm T rabi non congruit.

V miihcur in ventre notabilis.

Hinc aliquanto inferius proximi fupra ^slnum con-
fpicua pudendi Fcrminei Rima , uncias quatuor aut quin-
que longa , cum Alis, Clitoride parva (prorfus licutip
h oinc) &fiib hac Urethri orificium, 5<c. occafionera
dabant cie pifeium coitu dicere aliquid , quod nempe ple-
rique eorum attritu. quodam affridionevi fuperficiali
tantum coeant ; alii implexu , & mutua corporum impli-
catione, ficut de Anguillis ex Oppiano ^Aidrovandu/
(lib. j.d. Pifc. i. »t.)admoret; aliqui veri» etiam virgi
in uterum immillione, ut Balena. Rofmaru», Sc ipfe
Ttfrfio. Cujus generis Malculo Naturam indubii etiam

da-

De Phocina S.

dedifle Priapum intus rigidum, acGgillatim vel tendi-
nofum , ut Cervo , Tauro ; vel cartilagineum , otBalas-
nx ; vel corneum , ut Bombyci vel Api; vel plani of-
fcum , ut inter Quadrupede* Cani , Lupo , Vulpi , Civet-
tx , Porce! leno d'India, vel Cuniculo Indico , Murtei* ,
Urio albo , inter Amphibia veru Rofmnro ; non tantum
conje&ura aliqua fum afleqmitu» : fed vel reapfe tertem
laudare habui Ulujlrem 7 h. Bartholinum , qui { fupra
c.) de Anatome Fertus Maltuli TurGonis verba faciens ,
inter alia h*c habet: Penii longiujculut, futim exui
prommulur , parum mtri latitans > duobu/Ugamenti/ ner-
vu confiam uno tenui , a/tero crajjiorc , aret radicem offt
aartilaginofo fulcitur infiarojji/ HroiJet.

Et proxime pudendum (id quod maximi omnium no-
tatu dignum eft) ab utroque ejus latere exile Foramen ,
Pifi recentis magnitudine aut amplitudine circiter oblon-
gum, carneaueglandulo/a repletum , videndum cxrtlti t
ut ex addita hic Figura I. Iit. f. f. patet.

Et h* Glandula mobiles ; & quod curiofitatem ma-
gis magifque augebat, fty lo permeabiles eranr.prefla-quc
protrudi loras le patiebantur , & laftefcebant ; reliebe
fabi , retrahebantur iterum. Unde haud alio Ane , nili ut
papillarum aut uberum loco eflent, videbatur natura ip-
fas effinxifie; Gcut in quadrupedum Terreftrium gene-
re novum etiam non eft , ut ubera eorum propi majora
corporis emun&oria conftituta Gnt. N eque ulla alia pars,
ux la&ationi commoda aut dicata cftet , in reliquo toto
hocenx corpore, eftdeprehenfa. Et crafsi magis quAm
falso , Plimui (lih 9. cap. 8.) Glandulas illas indigitat ,
dum de Delphinis in genere ait: Nutriunt ubmbm, fu
cut Balana : Porcumque Marinum cum Ecetu laftante ,
Ana 164». A feae dilfe&um, Cbrifiopboru/ Merrittu/
memorat (Pinae. Rerum Natural. Britann. pag- 191.)
cottfer imprimis diligentirtimum Samuelem B/chartum ,
qui (Hierozoic. part. 1 lib. s. cap. 7. pag. 46.) prxter
loca Autorum Gentilium, Arifioteh/ , Sohni , Plinii ,
Oppiam , la&antes Ba!xnx& Phocxnx papil-
las fpe&antia, ex (acris quoque tertimonium fubinfert ,
& nullum dubium ede ait,qmnyrrrBi/av(Thren. 4. v.3.)
eodem «(pexerit , (ic feribens : Etiam Cete mammam
eJucunt , ut UBent catulae juoi. Quem locum tamen
Lutheru S de Dracombur vertit.

Et hucufque dePhocxni velTurGone, citra fe&io-
netn fpe&ato , fatis. Sequuntur partes aliqux , quxope
Anatomescorrtparuenint, tam communiores, pingue-
do , carnes , fanguis & vafa ; quam ventri , thoraci ,
capiti magis proprix.

Pinguedo candida, ut in fi mi A , porco ac homine,
proximi cuti fubjacet. Aderatque tanta undique , ut in
peftore faltem ac ventre notaretur trium feri unciarum
aut pollicum altitudine, Lardo per omnia iimilis Unde
ex eo , citra additionem aqux , familiariter oleum coqui-
tur , cujus ufus ad pauperum Lychnos penfiles eft.

Et quo magis ad intimiora perveniretur, hoc magis
Iturnano corpori pleraque obfervabantur Ginilia.

Tantus enim aderat Muf culorum apparatus, ut nihil
minus, quampifeem potiufqne hominem , lupum, aut
vitulum, fub Anatomico cultro verfari, ignari credi-
diffent , & crederem , nullo alio Pifcium genere vefei me
v elle lubentius ultimo ifto , quo fc&io peragebatur , qua-
dragcfimali tempore , quim PhocxnA. Cujuflnodi pif-
ces edules utique funt, ac tefte Grfuero (d. Aquatil. lrb. 4 .

, D e t >► » 1 n o, &e. 287

Corollar. pag. 71).) Lutetiam in forum fubir.de allati
funt, prxfert i m Venerii Diebus.

Fcntrum item , Arteriarum ac Sanguinis per Pingue-
dinem, Mufculos, Vilcera, longi Utique diiTcminalaium
copia maxima adfuit; ne Nervo/ ac extera hic addam.

Nam ad Partei Abdomine propria/ propero: ex qui-
bus Omentum dcGderabatur : nudaque fub Pcritonxo Io-
teftina compareb.mr.

Fentriculu / vero erat triplex , anguftis orificiis dirtin-
ftus. Primus candicat» interni Rugis prxditus, in quo
cibi folidiores primum in frufta aliqua difccrpunturiquip-
pe Spinas pifcium j tellinas parvas, aut teftacea alia , &
ex cruftatis , Locutiarum particulas arenulasque conti-
nebat , iifdem turgens. Alter rubicundus , Rugas utcun-
que fubtiliores ac ordinatiores habens; fed vacuus. Ter-
tius planior, & velut additamentum reliquorum, colli-
quamentum chylofum livido-albefcens gerens.

Ventriculi tundo exterius adhxrebant quatuor aut
quinque Globuli glandulofi - rubri , duriufculi , fubftan-
rix Splenis fmiiles , fed imparis magnitudinis , majore
videlicet fabam circiter aut avellanam , mediocri pha-
feolum , minoribus pila xquantibus , ut viderentur , toti-
dem (plcnes effir. Cclebcrr. BartMinue duos tantum
iftius modi Globulos notavit.

Et ipfc Lien quidem peculiaris ac diflinflus in pro-
pria feoe quoque comparuit , fed ex multis Gmilibus glo-
bulis veluti coropadtus.

Panerea/ itidem glandulofum , fed mollius, utfolet,
ac minus rubens : non triquetrum timen , ut in fubjefio
fuo laudatus Bartholinus obfervavit , fed longum valdi
& exporre&um. Clar. Blafm (Obfcrvat. Anat. fcleft-
pag. 4 j. ) in Lupo pifce Pancreas ad omnes inteftinorum
partes |>ertingens arguit. DuBu/ Pancreaticus , & in-
lertio ejos in Duodenum plani confpicuL

Quoad Intijlma hoc occurrebat notatu dignum ,
quoJ dum longitudo eorum communiter in homine ac
animalibus aliis ell fextupla , in T urfione noftro plani
cuolecuplaexflitit, vel LIV. pedum. Sexies novem
enim , vel novies fex, cordi ituunt. quinquaginta quatuor.
Et quatuor pedum ac medii longitudo inTurfione erat.
Qui diftributi in pedes medios, exhibent xquale» illius
partes novem , ita , ut lingulis eorum fex pedes Intcftini ,
veIGngulis pedibus integris, duodecim pedes ejufdem
relpondeanr. Blafm modi citatu? (pag. 14.) inCuuicu-
lo ftrmina vidit , longitudinem corporis ab Intcftinis un-
decies xquari.

Mefenterii glandulam magnam Fafcula LxBea tria
quatuor amplectebantur.

Hepar ampliflimum , & totam , qux eft inter Dii-
pliragma ile Ventriculum , Abdomins cavitatem feri oc-
cupans.

Fena XJmbilieali/ in Hepar fe recipiens.

Fena Cava , & Fena Porta , amplilUm*.

Vefieulam Fellis nullam vel Bartholinus obfervavit,
velegonotaffe memini. Scribitque Plinius (lib-io-cap.
3 7.) Delphinos Fel non habere.

Rena magni utrinque , oblongi , & tunica veftiti ; fed
non folidi , quin ex Renibus multis minoribus triquetris,
quadrangularibus & hexagonis , per ftrgula vafculorum
paria arfti Gbi cohoerentibus & vertitis peculiari mem-
branuli, compi&i : quales olim in Lutri etiam obferva-
vi, 6c, quantum recordor, inCaftorc.

Re-

a 88 De Phocena S. Deiphino, &c.

Rener Succenturiati tales , quales laudatus Dn. D.
Bartholinus deprehendit.

Ureteres exiles aut graciles.

Veftca U nuaris mediocris & valida t orificip mani-
feftofuprldefcripto hians in vulvam fub Clitoriae. Un-
de mingere Phoccnas, nullum dubium eft.

Va/a Spermatica prorfus confpeda eadem , atque
idem Bartholine nobis defcripfit.

Tefticuh contra exiles , & flaccidi, ad Jnjubx frudus
magnitudinem vix pleni accedentes, figura: iniqua! ts
aut tuberofx , preflionc , poft fadam Tui compundio-
nem, vix fcminale quid aut chy lofum exfudantes • con-
nexi Utero, fine notabili dudu intermedio. In hoc ta-
men perviam partem Uteri utcunque cxftittfTe, nota-
tum invenio in pugillaribus illis, quibus, dum admini-
flratione Anatomica occuparer, ftridim accitiinfcribi
ab aliquo Dn. Studioforum notatu digniora curaveram :
Sed dum ad pugillares illos vel Diarium jam redeo , max-
•imoperi piget , quod vel non connotatum ibidem , vel
occalione quidam obliteranim experior , ex quanam
Uteri parte M catus ille in Tejiiculum tenderet : an ex
cavicate majore Uteri, vel minore , vel Stridura fibrosa ,
inter has duas media, de quibus omnibus mox mox) vel
ex Appendice Uteri alterutri.

fj/iw aut Collum Uttn amplum, robuflum ac ru-
gofum.

Utemr veri ipfe conceptu vacuus, & in duasauafi
Cameras diftindus ; quarum anterior amplior , altera
fundum fpedans , multo Aridior , cum intermedii Stri-
dura aut AuguAiis , qux impervii primam credeban-
tur. Sed Stylus leniter immiflus, & obfervatio ulterior
docuit Ari&iram hanc potius refultafle ex corrugationc
Fibrarum redarum ardifliml , qui repandi reduplica-
tique in orbem difpofitx erant eo modo , quo burfx
Orificium aliquod , validi Aridum , ili plicas quaqua ver-
fum rugatur ; eique magnitudine , qua folent elle Stelli-
formia illa corpora qui apparent in Capitibus Papave-
rum, vel apex rotundus ac crenatus.qui in Roribus Nym-

?hei lutei efl , poftquam hi defloruerunt. Hxque
itra media Uterina , repande . ac in Orbem coeuntes ,
,ac recedentes i centro iterum, vel reduplicati , Metens
quadam alhatS vifcidd obdudx erant, ante cujus abla-
tionem non patebant. Etquiafufpicabar, efle illam for-
qi Genitale colliquamcntum aliquod, nec cultri duritie
eandem abrafi , nec Spongia deterfi , fed aqua calidi di-
lutam , in vafculum vitreum immifi ■ ut ibi in fibrillas , in
giialefcunquefpon^ vellet, fefe difpergeret , ficutTe-
fticulorum vafcula , abfque‘.inftrumentis ullis abfquc mo-
leftii aut labort, in Tefliculo Glins majoris . intra pel-
vim aqua plenam injedo, 1 fe invicem leccdere notavit
ac admonet C/ar. Regner ui dcGraaf( de Organ. Gcni-
tal. Virorum pag. j6.) aut licut Nohil. Dn. D. Henr. FV-
gnadus , ( i Joach. Georg. Elfnerus , cimici S 1 CoBegss ra-
riefi, intricatiflimam &mir4 perplexam Secundi ni hu-
mani, unquam Retis mirabilis Uterini, vaforum ftiu-
duram , aqui injedam , atque i cruorc omnimodi libe-
ratam , forma quamplurium fubtiliumque candicantium
plumularum , natare aut fluduare puiferrimi in pelvi
viderunt ; ut conflat ex Ephemeridum Curiof- German.
Annol. reccnsediro, (Obfcrv. 40 ) in illo autem Pho-
czuxcolliquamento, aquiimmiflo, nulla Partium for-
ti quarandam rudimenta diflindim erant confpicua

quin Lentor ifte aut Mucus uteri candidas, in flocculos
net^Ibfos tantam , fedimento aquz Rofarum limites, &
leviculo vitri motu facili diflipabiles , in aqua diffluebat :
& five Juvencula nimis adhuc , five ad conceptura jam
pauli maturiori Phocxna fuerit; in vituli etiam recens
nati non Utero quidem , vagina Uteri tamen , tenacem
quandam glutinofamque fubflantiam . cryflallinam, &
gelatin limpidi fimilem, obfervafle Geri. Bla/ium ri-
deo. (Obf. Anat. fcled. paff. 7.)

Zoologi Phacamam inter utiipara ac gemellipara re-
ferunt; pro Delphinorum more, de quibus P/ui/«/(lib.
9. cap. 8. ) Ponunt catulos decime menje , nftivo tempore ;
interdum iS imas. Vel, Ut Scimus palo elegantius torfan
loquitur (cap. u.) Catulos edunt : Decimus m enfis ma-
turum facit partum : Lucinam sejhvus dies filvit : U te-
rihus f cetus alunt : tenera in f suetius receptant. Iplam-
que Anatomen Foetus rammafculi, quam fxroinx Pho-
exra , vide apud Ce pe- nobis laudatum Bartholinum.
Undefimul conflat, quemadmodum Animal id in gene-
re viviparum eft , ita prxpofteri aliquos , folo anagram-
matcfcdudos, Sturionem, (quipifcisoviparusefl)cum
Turfioneconfiindere; de quo vide plura apud Paulum
Jovium , (d. Pifcib. Rom. cap. 4. p. m. > 1. eaition. Ital.)

Hifque miliis, ut ad panerTboracii progrediar;

Diaphragma , pedus ac ventrem dividens , amplum ,
coftis undiqbe adhirens , more in quadrupedibus folico,
cum aliis Pifces cainofo hoc partium genere carcant ,
8c loco ejus habeant tantum memoranofum quid.

Mcdiajlino connexum Pericardium :

Et ineo hzrens Cor fac confpicuum & magnum juxta
proportionem Corporis : cura uBuncnlir.

Pulmones itidem magni , uno lobo continui, pallidi
rubri, fuperni lati, inferiora verfus Aridiores , fadaque
infpiratione, ope Follis, manifefti fatis , ut reliquorum
Animalinm , adrem ducentium, ex innumeris veliculis,
quibus vafa& Bronchia implicantur, compofiri. Unde
Pbocanam refpirare , fuffragarte ipfifliml Experienti! ,
in aprico efl & fubliftere aliquandiu extra aquas,' fixi
11011 diu , prout prifens fujedum Anatomicum in cym-
bam primo , hinc terram illatum , horas feptem tan-
tum vel odo vixit fibilumque aut ftridorem , Tcflimonio
Pileatorum in & proximi a captura edidit: & tslrijlo-
teles jam olim, citante ipftim tslquapcndcntc , (de Lo-
quution.cap. j.) Delphmc/jIriJere ac inutirc fcriplit. Ar-
ticulati ver6 non vociferator , aut literam format Tur-
fio , qui lingua libera & molli ac mobili labro caret.

^/BJpera Zdrtcna ampla.

Laryngem , fingularis figura- dclincatam dare volui;
Sed invenire in fupellcdile mea , varii difpersa , jam ne-
queo. Videatur interea Bartholinus.

Occafione OEfipbagi, qui infigniterfe dilatari patie-
batur, & in vivente Animali harengis integris quando-
que tranfitum dat , aut magnis eoruni fruftis , in memo-
riam retuli inteflinum in Corpore non efle nili unum , cu-
jus principium fit OEfbphagus: medium ventriculus, &
Inteftina. fitudivcifoot ampliatione putius, quamnu-
mero diftin&a ; finis ver6 alvus.

DuBusTboracicus laBtui non exploratus.

Thymus veri infignis in Jugulo : cuius loco fruflum
Pinguedinis in Fele Zibethica B/aJius (Obfcrv. Anatoni,
fcled- pag. 10.) notavit.

Mujeuh featrahs validillimi duo , utrinque unus , k

Pio-

De P h

Pinnis anterioribus exorti iifvi inferti, tanquam brachiis.

ClatieuUfue totidem breves & incurvat.

0/ Sterni unicum & breve ac incurvum ; fed inpro-
cefTus duos, tanquam Crura divaricatum, & urrinque
infcriptione eminente una notatum , unde in pilee adhuc
tenero extribus dillin&ts Ollibns conditifle., haud ob-
Icure intclligitur , uti ea Figura III. liquet.

Cofta utrinque tredecim , graciles ; led non verte-
brit totidem agglutinari : quin fecunda cum intermedii» ,
ac decima tertia vertebra , adnatas collas gerunt , prima
non item. Et potius, quod rarum, in hujus & fecundi
intcrflitio , Colla prima enafeitur , beneficio tendinis car-
tilaginei tantum Spina* dorfali luren s , & inde . a nulla
vertebra tanquam ludentaculo exorta , in fummum Ster-
ni fefe recipiens. In Telludine Natura rurfus alio arti-
ficio ufa eft, ibiquetam Collas, quam vertebras facit
deficere , quarum loca Clypeum Oileum firmiflimum fa-
brefecit.

Vertebra cervicis nulli , & fic collum proprii etiam
nullum i quod fuperius crafTum diximus : nili quis pri-
mam, earnque omnium tatillimam, atque fuperni inltar
patelli concavam, fupraquam, collis utrinque dellitu-
tam , tanquam Atlantem Anatomicis di&um , caput ob-
fcuri vertitur: pro folo ac unico tulero cervicis velit a-
gnofeere. Hinc vertebri vulgares duodecim, codis u-
trinque, & longis Epiphyfibus (lipati fequuntur. In
fequentibus lex auto&o , aliquanto longius adhuc Epi-
phyfcsexcrefcunt, pnfertim ad latera . & fedem lum-
borum firmant. Attamen tam hxquim prioresalten ,
admodum tenues funt, & lamina ferri, Stannc obdu-
Sa , non multum crafliores. Hinc fenGm iterum ad
caudi partem aliquam decrefcur.t. Anuniverfim, quot
pedes longa Intcflma fiiifle , fuperius diximus , tot verte-
bris etiam tota ab Atlante , ulquc ad apicem Caudi , Spi-
na gaudet; videlicet quinquaginta quatuorj qui har-
monia magnitudinis & numeri notatu utique non indigna
eft. De vario numero OlliumSpim in variis Animalibus ,
citeroqui Cajhllu/ (d. HymaOdorif cap. ult) videa-
tur.

Scapularum Offa lata ac plana , tenuiaque , procelTibus
duobus infignibns infignia , uti figura IV. exhibet.

De Pinnarum r.ntrriorum conditutiore externa jam
fupra aliquid aftum ell. Interior ex Oflibus , Cartilagi-
ne, Tendinibus, Ncivis, Mufculi» (in ufum natandi) ac
Venis conflans, cleganriHiini exprimit Brachium quod-
dam cum Manu, a Natura inEpitemen reda&um, &
.dclineatum proinde hic Figura s. in fua nativa magni-
tudine. Ubi primum ac firmillinvim Os, literaa. &b.
rotatum ell Brachii vel Humeri Os: fcqncntia duo pla-
niora , funt Os cubiti ;lit. c.) cum luo Badio (litd ) Hinc
Carpi Ollicula fex. (lir. e) rotunda & plana , cartilagine
firmata , demum quinque digiti , ex Articulis itidem pla-
nis, ex interpolita Cartilagine condru&i. Similem Ma-
num Picofam , fed Sirenis, (lepidam vide apud D. Bar-
tholinum (Cent. i. Hili Anat. n.) qualem noviflimi
etiam \Ij nfreJut Septaliur in fuo Musio (cap. ji. pag.
1 78- ) Mediolani le habere ait. Et hucufqueue Partibus
Thoracis.

Denique ad Caput fpeilant Oculi : quorum Humore >
paium aut nihil differebant ab Humoribus in Oculis Ho-
minum.

Kervi optici graciles. Ex quibus tranfverfim difledis

&comprelfi», guttuli minimi Roris denfi ac albican-
tis,! uni penes iteras erumpentes probabile dogma red-
diderunt , Corpora nervorum illiusmodi etiam mollium ,
ex tubulis medullaribus pluribus in longitudinem com-
poni.

• liincOJJa Pctrofa, utrinque unum , paulb infra perexi-
guum meatum Auditorium fupra-deferiptum , notaban-
tur , ampla fatis: eaqne Magnitudine & Figura, qua
Fig. 6. & 7. hicdelineata funt , irregulariter finuofa&
contorta , ut partim Labyrintho , partim Conchi auc
Turbini comparanda fint. Et notare convenit, Cranio
illa ar&4 non conneili , fed libera recubare inter came»
& lardum , proximi Bafin cerebri ac Occiput , a latere
Cranii , in (inu Temporum , fupra proceffus duos of-
feos, non pleni fibi occurrentes, & notatos Figura 8.
litera 11. n.

Oi Hyoideum reduplicatum

Cerebri Partes non perfpe&x, re cogeretur effringi
Cranium. Haud obfcuri tamen pudicam illius regionem
in partem dextram &|fmidram di vitam fuille, docebat
eminens in concavo Ollis Occipitis olleus vomer aut pro-
ctfliis, ad verticem circiter in Cranio excurrens, & vi-
dendus per Foramen ampldlimum , litera m. ejufdem
Figuri8. notatum.

Ubi reliquam demum ejufdem Cranii conditutioncm
exteriorem, didindis literis notatam, vide.

EU parre , qua in aliorum Animalium Cranii» O/Cibro-
Jum eife folet , nullum comparet ejus indicium; claufa-
que prorlus anterior illius Pars , & concamerata: prout
in apice Rofin etiam Apertura pro Naribus deficiunt,
utpoti quarum vices tueri fpiraculum H ydragogum cum
Plexibus Rugofis , jam fupra circa initium pratentis Hi-
llorix' conlcripfimus.

Maxilla inferiore/ , quarum unam Figura 3. exhibet,
tenues & plani.

Plura accuratius rimari in unico ido fubjedo non li-
cuit, ob metum rancoris, & brevitatem temporis.

Alia

a TH. BARTHOLINO

peraita.

Tu xsi os t m Delphini fpeciem non femel diflecu?

ferminam & ftrtam , Figura exsili cumeagpnve-
nit quam Rondclet. I.i.de pife. e. 10. exhibet. Interio-
ra vifcera ab humanis non multum differunt , (i pauca ex-
cipias jam fignanda.

V iHTXieuLus triplex , fed angudls orificiis pa-
tentibus. Primus loculus rugofus & candidior. Secun-
dus, rubicundior, rugis multis, fed magis quam in illo
ordinatis. Tertiu / appendix tantum reliquorum vide-
tur.

Intistiha ut in homine longa & anfra&uofa.

O m is ru m hic nullum.

L 1 is Ventriculo fubjeflusex multis globulis paren-
chymate lienis rubicundo non dill. milibus conflat. Duo
globuli maxime confpicui nucis avellam magnitudinem
axjuantcs , ex quibus vafa brevia ad Ventriculum ten-
dunt. •

Pancxias figura triquetra, glanduIofum,caixLdom.

Oo Hi-

D i Rana.

190

Hi par rotundius quam humanum, Ventriculum
utroque latere ample&ens , pallidius , cava & porta am-
pUGmis.

Vesica- Bilaiii nullum indicium.

Rimis amplillimi , rubicundi , Racemis Uvarum fi-
miles, infinitis glandulis quadrangularibus at triangula- •
ribusdiflin&i, quz membrana tenui invicem junguntur.

Renis Succenturiati triangulare?, glan-
duloli , fed line mamfcfta cavitate proxime trunco adhx-
rentes.

Vasa Svirmatica cmn varicofu anfradibus ad
teftes feruntur in utroque latere.

Testiculus linifler tumidior juglandem facile
ttqiut qua parte fcemina foetum gerit , fed line humidita-
te , dexter longior & tenuior.

Collusi Utiri amplum definens in pudendum
fupra anum rim3 triangulari.

In Ani lateribus duo alia foramina confpiciuntur, in
quibus glandulx totidem interitis ad Nervos deducun-
tur.

In fmillra uteri parte F01 r u s indufus partui vi-
cinus maiculus exiguo pene, capite ad Os Uteri verfo,
ene&oiitu. umbilico quadruplici vafc piotenfo, quiin
medio itinere dividitur in funiculqt utrirque ad placenta:
lateradiffufos. Uterque funiculus duo bibet Vafa craf-
Gora , in medio tenuior.

Placinta exilis concreto fanguini fimilis parieti-
bus Chom agglutinatur. Tenuis vAmmat , ^VanroiJc/
humorem ferofum continet , farciminibus inclufum.

XJten appenJix dextra live loculus dexter vacuus.
Dia-fhragma amplum, pro collarum longitudi-
neprotenfum.

Cor grandius, humano per omnia limile, in medio
(itum , etiafn mucrone. Indifle&o quatuur pi ima fronte
Ventriculi videntur , unum Cava cum auricula efformat ,
carnofo pariete dlllin&um, fed inferius patulum , qualis
paries denfus inter auricul am 6c Aortam in iimftroquo-
que vifitur.

Piricardium humore cruento refertum.
Pulmonis amplillimi fubpallidi, unico lobo con-
tinui, lati fuperius, angullati verb in cavitate inferiori
thoracis a longo collarum tra&u formata. Nodis durio-
ribus hinc indi exterius inxqualcs , in quibus folliculi
vermibus pleni erant infixi.

Asfsra Arteria ampla. Larynx fingutaris fi-
gura*nferinum caput refert , qux aperiri claudique po-
teft , olfea feri & libere fuperius patet in dudtum , qui
bifidus fertur ad bina fpiracula in capite excavata per qua-
fcu ailrem feu aquam recipit :

Lingua lariulcula , fed palato firmius undique
nexa, fibilum enim turfio edit quem pifcatores undique
exaudiant.

Spiracula illa duo in capfte obvallantur gyrofo quo-
dam flexu, vellit labyrintho, ad aerem vel aquam cetupe- '
undam

In Thorace ari flat OEfophago magno Thymus ma-
gnus, Cordis ut videturtegmen, cx hoc Thymo utrin-
sjuc circa mediaftinum & pulmones difperguntur alia:
glandula: quamplur ima.-.

- Exigua Auditus foramina, cantu tamen & (Ire-
pitu i pifcatoribut alliciuntur. Afflate creduntur furdi»
necftrepitumfequi, hymcfatisauiiri.

Oculorum palpebra angnftiores , quibus refertis
fatis magna- prodeunt orbito» oculorum.

Offijcapula conne&unturdua: P i n n x exteriores
VeniS donata» St Nervis copiofu , quibus in natatione
moventur , feparata came feu cartilagine Manus hu-
mana: rudem formam exprimunt.

D 1 N T 1 s quadraginta fex m una quaque maxilla ,
acuti omnes, &itafiti, ut inter omnes Dentes fparium
vacuum alterius maxilla: Dentes excipiat.

Vertiir* in univerfuro trigi ta fex in /jiira dorfi
produffae.

In difledo fretu Umbilicalis Vena ftilo per-
tentata ducebat nos ad Venam portam hepatis.

Per urachum pervium ad vclicam ftylus pervenit. U-
trinque more noilro arteria: umbilicales poficx.

Risis Succe ntl- eiati exiles.

Teftesutrinque intra abdomen latitantes cum fuis Epi-
didymidibus& vafispizparantibus, ex quibus ad Epidi-
dymida tranfeunt.

Inter utrumque tefticulum plexus quidam glandula-
rum exilium , Rete in inorem involutarum ; aci penis ra-
dicem Proflata.

Pcmi longiufculus , partim intra latitans , duobus liga-
mentis nerveis conflans , uno tenui , altero crailiore arca
radicem ofle cartilagiijofo fulcitur inftar oflis hyoidis.

Cor in medio, ejufque mucro fub cartilagine enfifor-
mi.

^AnaJUmofn Vena rava ES arteria venofa manifcfta, ut
& circulus membranaceus in arteria venofa. Canaheulu/
inter Venam artenofam ES arteriam aortam maximus &
hanc &illam amplitudine a-quans. Cent. r. hili. *j.

NOTATUM

CIRCA TESTEM.

0 Viculum Testis, dc quo plenius ubi de Lepore
agit I. VAL. WILLIUS, i quo ovum foccun-
datum elapfum in tefticulo dextro Turfionis for tu vix
q i.ituortraverfos digitos longo prxgnantisi fe diflcufce
obfervafle fe teftabar Okf. 8 1. 1. } . aS. Dan.

C A P. XXIV.

De Rana aquatica.

HAbct Rana quod curiofum fatiget , lieet afpeftu vi—
lis& ciconiarum vi&ima. Miramur in illa motum
mufculorum St compagem , Nervorum funiculos candi-
cantes, Corporis pulilii flabilia & ventilabra. Tusa:
E a 1 1 o r 1 a n * gyros & marandros , aliaque fidem ex-
cedentia, qua: Democrito infpelunca fua negotium fa-
ceflunt. Summum igitur natur» arteficium quod refera-
tis clauftris mihi ranz oftenderunt.in medium proferam ,
ut Creatorem in creatura mecum alii admirentur.

In Jit u r ani no , feu Ranula

IN r t s t t n a omnia in plurimos gyros eleganti plane
fpeftaculo fe involvunt dualquc helices ubi invicem
impofitas conflituunt , qualem Intcft inorum fitum in Da-
ma St Rangifero norwegico deprehendit Stenemm.

Hi-

De Rana.

HiVA» e* nihtOTndoflavefceM.

Folliculos Bilis ex aureo rutilans.

Pancrias albicans cum du&u valdi notabili in
Inteftinnm tendente.

Lus rubellus.

T isti culi rotundi & albicantes , quibus coptolar
pinguedinis (Iri* utrinque adhaerent.

Pulsionis ex vcficulis conflati longoquc duftu in-
fra intefl ina tendentes , quales feri in Salamandra aqua-
tici deprehendi.

In Rani a Julia aquatici

Artes hoc apparatu i nobis vifae.

Cutis qu* plurima habet vafa (anguinea abdo-
mini laxi adlrxret , in pedore vero raulculo cutaneo
laxi anneditur.

Quatoor funt Musculorum ^yliJominii Inter-
feStonct. Tendinum omnium Mufculorum colorexar-
centeo cceruleus , imprimis veri» line* alb* & Mufcu-
lorum abdominis, quo colore & pars cutis interior tin-
gitur.

Piritonjcum flpgulas Abdominis partes obvelans
altius adfcendit ufqde aa regionem pedum anteriorum &

fiulmones infra fe comprehendit , ut Diaphragma faccu-
os ai reos in pifeibus. In pericardium abit , & Cor A pul-
monibus abdominifque vilcer ibus , ceu Diaphragma , fc-
parat.

Stomachus & Intistiva integris fcarabxis
plena ahifque infedisqu* in alimentum cedunt. Prxter
illa nihil unquam in InteAinis reperi , valdi dubius an
rebus aliis ranx vefcai.tur.

OE s o t h a c u s juxta fauces valdi amplus & didudns
palatum fuperius invertit, & in totam maxillx inferioris
circumferentiam interitur.

Huic non ablimilem nuper in Salamandra deprehendi.
L 1 1 N parvus rubicundus figurx ovalis non exadi
in latere finirtro quin ad dextrum tantillum vergat.

Sternum utraque extremitate obtufum & rotun-
dum qualis ert in glire figura cartilaginis enliformis.

Hepar ex iubro flavefccns , parti pulmonum &
Ventriculi incumbit. Tribus Loht majoribus unoque
parvulo diflinguitur , quorum alter A reliquis plani liber
ert.

Vena Cava antequam hepar intrat , in duos in-
flgnes ramo/ dividitur, quorum alter ad unicum lobum
omnino a reliquis liberum , alter ad binos alios cum illo
parvulo tranlit.

Folliculus bilis ex viridiufculo lividus.

Ductus Bilarius & Hipaticus extrahe-

{>ar flatim junguntur , & unicum conllituunt canalem bi-
arium , qui per pancreas ad Intertirmm pergit.

Pulmonis utrinque Cordi adhxrente* ad libitum
animalis tenti manent , nec ut in exteris animalibus rta-
tim flaccefcunr. Tota eorum fuhjlantia ex leviflimis
membranis aggregata , qux extenfx & linuatxpene in-
finitas vcficulas orbiculares effbrmant velut in apum fa-
vis alveolos abextensaCerA, quod primus obfervavit fa
gacillimus Slalpighiut . inquefua de pulmonum fabrica
Epirtola erudite exaggerat.

Uricus (altem Cordis 1'cniriculm , velut in tertu-
dine ahilquc amphibiis, Cujus vas ingrediens Arteria , in

apt

cujus exitu Valvula elegantis ftrudurx confpicitur , qux
membrana quadam folidiore quali cartilaginem refert
veramque figuram Epiglottidis, qux fanguini dat exi-
tum , regreflum denegat.

Renes Pifcium Renibus analogi

Sacculi multiplices oblongi , oleola fubftantia referti ,
renibus utrinque adhxrent & velut trunco venx portx
propi jecur ad nat i , qui procul dubio aJipit malit 8c
omenti vicem fuppltfnt. Obfervavit Malpighim in Ranis
dum languidi ad Cor redit fanguis in trunco venx por-
tx cui appenduntur cxpolitx oleofx rtrix videri olei
guttas corlpicuas , comnrcflis prxeipui ftriis , qux una
cum fanguine in cavum nepatis rapiuntur,- in pennatis
in quibus vafa mefenterii fere funt diaphana hoc idem de-
prehendit. Quam follicita fuerit natura circa colle&io-
nem Pinuufdinis , pro qua confpicua efformavit
receptacula . facili hinc liquet , ut pinguedinem fortuito
fieri vero non fit confcrtaneum , licet vafa propria pin-
guedinem excludentia & reforbentia ab Anatomicis non
(intobfervata , necan materia illa immediati perporos
tunicarum Vafa componentium ultro citroquc meet pro
nutrimenti exceffii vel ilefeitu , vel alia via afieratuc > ad-
huc confiet , forfan Ranis pinguedo hxc In oblongis fae-
culis contenta in nutritionein corporis inediA faccffit,
dum velut narcofi opprefla tempore brumali ablque ci-
bo in latebris degunt, donec exliaufia pinguedine fanguis
acrior redditus vigilias excitat , ut videmus bertiolas nas
vero tempore prorumpere , hyemifque frigore ad manes
fuos redire.

T istis prope Renes locati adipofis ftriis intimi
conne&untur, ut aliqua adipis portio inter corporis glau-
duloti interfiitia locari evidens videatur.

In Maribss nullum 1’inis veftigium reperi

Ovarium in formellis Juplne , quod & in ferpenti-
bus, lacertis, (alamandris, deprehendi, in medio fob-
ftantix albx punfia funt nigricantia qux foetum raninum
conltituui t. rtrix- adipolx , quas fuperius memoravi , co-
piolis ovarii propaginibus nc&untur . ut fubftantixolco-
(x portionem ovorum compagem ingredi appareat, cum
ai re chymica ex vitello ovi olciSn extrahatur.

Tuba Fallopiana plurimos gyros flexuofos
inteftinorum inftar , eftbrmar. Aqux inje&a mirum in
modum extenditur atque intumefeit, haud fecus ac gum-
mi tragacanthum liquori immerfum, vel fungus quem
auriculam judx vocamus. Tuba hxc fuperius intra re-
gionem Cordis. hepatix, pulmonum feabfcendit, quo
poftea pergat ignoro , cum immiflus per tubulum aSr al-
tius penetrare nequiverit. Inferius ubi infra ovarium ten-
dit, lnoftiumovale, fatis amplum aperitur, fibrasque
mittit, quas Renibus atque ovario anne&it, reliqua fui
parte aboftio ovali pollicis tranfverfi latitudine inlnte-
ft inum re&um infer itur.

Ortium hoc ovale A SvcammerJammio in exter is altas
oculatilfimo non videtur obfervatum , dum UfooJeXJtiri
muln h ir fabrica motum ovi ranini ex ovario in tubam
& uterum ex obfcuro obfcurioi em reddi ait, cum cor-
nuum uteri vel tubarum duorum circiter digitorum lati-
tudine ab ovario dirtare dicat , & non modi'- valdi angu-
ftum, fcd ctim immobile , nec applicare fele ad ovarium
ut in Avibus & fexu miliebri.

Ab utraque Spinalis Midulh parte fuh-
ftantiaquxdam albicans calcis inftar adhxrefcit.qumi • a-
Oo i fa

092

D c Rana.

fa plurima perreptant, fubdantia hic fali volatili ed ana-
loga , cum ex obfervatione StcammerJammii aftufo fp.
acido effcrvefeat. Cui ufui cum tot valorum plexibus
inferviat admodum obfcurum eft.

In Oculis aded membrana niBitam avibus & qui-
bufdam animalibus peculiaris,cum fuis mufculis, quorum
alter membranam adducit, alter abducit, analogi illis
qui in avibus primum detedi & deferipti a Struam qui
alterum horum pyrifbrmem vocat dujus tendo membra-
ni interitur , alterum ver6 quadratum , cujus una extre-
mitas cornei anneflitur , altera nulli parti annexa cana-
lem tendineum fbrmar.per quem mufculi pyriformis ten-

currentem cum coi vexitatetunici cornei.

Dum nutri t elongatio circa nervum opticum in tu-
nica Iderotica manifeffaed. Humor aqurui copiofiffimus.
Vitreur faltem mitcilngo quidam calicem efformans in
quo reconditur eriftallinut.

Porta Ranis fariguinem derogat rifi in oculis, idem-
que ex aliis refert Nurtnhergim lh/1. nat. I. 7. eap 11,
fed folfo , cum vala fanguine diftenta ubique appareant ,
& velut in pifeibus ex nigro purpurafeant.

Duas elevatas Vtficulai in capite pellucentes, quibus
mas A femina cert6 diffingimur primus obfervavit
SuammrrJammiur Se in hijt.infcBcrum figura expreflit.

Auditus organa talem offendunt fabricam : in Cra-
nio utrinque errentur ofleus , vel ad minimum cartilagi-
neus eff, cui obtenditur eadem fubffantia Cutis, qua- re-
liquum corpus inveflit, ita autem circulum ambit fub-
ffantia hic Cutis , membranam tympano analogam
intus latentem invediens , ut aperturam & foraminulum
quoddam meatui auditorio fimile relinquat! Dixi tympa-
no ita appellato ad furere auJnui ojjieula , qua; duo tar,-
tum videre contigit, ita invicem connexa, ut unicum
conffituere videantur, nifi quod fubffantia diverfa ali-
quam demonffret differentiam. Quippe illud quod tym-
pano adhirere vidi , convexo & rotundo quodam capi-
tulo cartilagineum ed , & adhiret fecundo oiliculo ,
quodoffeied & fubdantix& foliditatis . atque nonnihil
incurvum in baii feu extremo fuo plano crura profert tri-
plicia , qui an omnia cranio annexa fuerint propter exi-
litatem non dixero, duo faltem antica qtufibi oppofita
funt , pari magnitudine , illi implantata affirmo.

Cilibmim non attingo cum famem ledoris abun-
de fatier Confobrini Cafp. Bartholini Epiffola meis la-
cyniis velut illuff ris purpura afliita,

Dihtis Ranarum obfervarione digni. Maxilla
fuperior dentibus ferie fua difpofitisomarur fed minutis.
Et priter dentium ordinem confpicuum binos in palato
obfervo dentes majores , quorum alter in dextra alter in
finiffra palati parte litus tribus acuminatis eminentiis in-
tro fpedantibus denteique imufantibus afiurgit , qua-
lem ope microfcopii vifum depinxi .

Lingua velut in pifeibus parte anteriore firmiter
adhirct , intima vero A gutture abfoluta eft , quod nota-
vit etiam Phmut 1. 1. cap. 1 7.

Mufculi lingua & ojfir hyoijir notatu digni. Primi
extremitas una eff in cornu olfis hyoiJu qui adfcendens
cum oppofiti mufculi latere unitur , indequelinguxim-
ptantarur. »

SecunJut extremitate uoa admodum gracilis quem-

admodum & toto dudu inferitur in apicem lingui in-
ferius.

Tertiui priori Latior in lingua; apicem ad latera utrin-
que inferitur.

A parte interna flerr.i fupra cartilaginem oritur muf-
culur qui in partem anticam oflis hyoidis defeendit , cui
dudu toto fibras largitur.

*/tbuo A parte interiore fcapuli ubi cum humero ar-
ticulatur, tam circa extrema quam totodudu gracilis in
Os hyoijtr implantatur fub mufculo p.xccdenre.

PrJn pt/feriorea paitim prioribil' nuAto funt longio-
;s , ut commodius (altet .qualibus lepores , cervos, r un-

dotranfit. Aperiendi membrani niditantifntficerepll-' giferos, loculfas, aliaque animalia fallus gratia natura
tat Steno vim clalficam f refultarricem membrani con- mffruxit; partim digitos membranis connexos habent.

qualem in cygno, anfere, anate, aliisqueavibus vide-
mushadenus quiaquis innatant. Hadenus J A C O-
B/EUS TR. D. RANIS.

Specant huc nonnulla. Cti.miix imprimis fpe-
dantia qui Epidola Jacohai obfer vatiombus addita pro-
ponit CASP. BARTHOL. fihui his verbis.

De mulculonum motu qui in Ranis obfervavi fub-
jungam , ubi accuratam Cerebri & nervoii generis in i»
deferiptionem a frequenti & accurata indagine acceptam
abfol vero quam potero breviflimis. •

In Rana aquatica fpinalis mcdulli > tum verfus caput ,
ubi in montlculos varios alfiirgit & tubercula cerebrum
eiformantia, tum in toto fuo auctu , ubi ad omnes ver-
tebras in nervos elongatur exteriora pheenomena hic
funt , prout hebeti oculorum acie attingei e , & rudimen-
tis indagine pcrfcrutari licuit

IncapiteaF.reelongitam medullam, tubercula, qux
cerebro refpoixicbar.t , hoc ordine fefe obtulere : (Qui
omnia in annexarum Figurarum Tabula III. Ficula
III. ruditerexprefla videntur) Ex tuberculorum pari A
oriuntur nervi optici qui non eodem ab ortu loco cra-
nium vel potius orbitam oculi perforant , fed anterius
paulatim feruntur , & ubi per cliiafmum uniri iterum fe-
parantur , ad exitum tandem properant, atque oculiB
implantantur. Huic anneditur aliud minus B indar te-
ftium , qui in ovibus Cie vitulis non diflimili modo natibus ,
ab authoribus ita didis, adhirenfc Ante prima dida tu-
bercula (qui thalamos nervorum opticorum veri no-
minaverim , utpote illis continuata, qui an hic cava fint
ut in avibus & nonnullis pifeibus dubito, videor ramen
hoc haud obicuriobfervailc, licet mihi vix adhuc iatis-
faciam) duo alii intumuere monriculi C fed prioribus ob-
longiores , qui tibi in angudius collum oeprelfi fun.t,
mox erumpei tibus duobus tuberculorum, fed minuto-
rum, prodiidionibus deturbantur. Hosprocedibus ma-
miltaribus analogos dixerim , quia per os quod cribolo
refpondet erumpentes vkli, & inftgncmolfadus appa-
ratum promere , cui inferius paulatim immorabor.

Subitanria procedus mamillaris extra os cribrofum
elongata dei init in membranam D colore a pridida par-
te, unde prodit , diif indam , utpote nigram, inter-
media cartilagine in utrumque latus divifam , plenam te-
nuillimis driis qui in toto ejus dudu apparent. Jnvedit
autem illa membrana undique cavitatem natibus refpon-
dentem, & utrinque in proereflu fenfim latior , ad ex-
tremum naris fertur , ubi inltarhcmifphirii lati termi-
natur in extremo maxilti fuperioris & cavitate , quafi
concamerata, efforinata, oftiola duo relinquit, unum

exte-

D E R

exterio* confplemim narlam fpirtculoutrinque refpon-
det, alterum interius in palato aperitur.

Memoratorum ha&cnus tuberculorum fubftantia.qnx
eadem efle debuit cum medulla fpinali , in qua emer-
gunt, non ita tamen albicat , quin potius livida & fub-
tuica fit. Spinalis medullx lubftantia, infra quartum ven-
triculum E, ita nominandum, nerveamprie fc fert na-
turam, 6c veluti chorda ex plurimis altis minutis chordis
compaginata, fubalba eft , & inbinosdivifafafciculus
communi involucro recolligitur , quod nigris putidulis
& venulis refertum , propagationem dura; matris credi-
derim , nigras autem vaiorum Produdiones , pro vafis
(anguineis habeo , qux non raro in his animalibus nigri-
cant. Hoc cum pifeibus commune liabet ranarum fpina-
lis medulla, quod non toto fuo du&u attenuetur, fed
eandem inprogreflii fuo fervat crallitiem , quamvis de-
beret cum tot nervorum produ&ionibus fenlim gracilcf-
cere.

Przter didam hadcnusfubilantiam , aliam reperio,
fed qux mihi hadenus negocium faceilit ut veram ejus
naturam explorarem. Nimirum aperta rana & omnibus
vifeeribus vel extradis vel remotis apparent illicocor-
pufcula ceu pundula quadam , ad omnes vertebras in
toto dprfidudu utrinque (ita, colore matris perlarum.
Illa corpufcula indicio S-xammerJammn , quod ex pro-
pria tua relatione liabeo, & cujus fine dubio in polito
concinni SccurioG operis contextu memimfl i, cum aci-
do effervefeunt , ceu akraha qua-dam. Fgo diu anxius fui
ut quid rei edet indagarem Tandem cum in pcrlci ut.in-
do cerebro & medulla fpinali totus eflem, cccequidde
liis animadverti. Videbam lianc fubftantiam nervis &
medullx fpinali continuari , fed non in toto duducon-
fpici nili uDi exeunt nervi. Circunuffunditur autem illis ,
veluti in ganglio unitis, hxc mollis & fere fluida fub-
ftantir. intertextis intus plurimis venulis rubello colore.
At in lumborum regione ubi exeunt nervi ad pedes po-
fteriores non folum ad eorum exitum reperi hanc fub-
(lanti.im, fed etiam lati intra vertebras in medio junda
reliquum medulla; obtegit , non fecus ac liquor ille glu-
tinofus, qui in cavitate rhomboidali, ita a Summe ap-
pellata , in avibus circa lumbos reperitur , fed diverti co-
loris, utpote qui in avibus livet. Fluidam hanc fere vel
mucaginoiamdixifubftantiam , quare etiam elongatio-
nedurx matris invellitur, perquam tranfparensha^ al-
bida fubflantia, blandientem illum & argenteum pro-
dit colorem. Etliillatfa extrahi poteft cum iiivellientc
dura matre, obfcrvavi in microfcopio exado, figuram
ovalem F habere, cujus una extremius ut defeendentes
nervorum propagines recipic, ita altera in erumpentes
eorundem produdior.es elongatur.

Ad omnium nervorum egrefliimhanc ovalem depre-
hendi figuram dico, fed in cranii bafi cavitatem G aurium
cavitati refpondentcm paulo aliter implere obfervo , non
fecus ac in cranio Canis Carcharia: Stemnint retro-ocu-
los obfervavit anfraduofam cavitatem , qux vafculum
continebat materia grifea plenum, & anne hxc cavitas
aurium vice fungatur dubitat ipfe , Ego dc notha non
dubito, quia inter illam & ollicula auditus commercium
haud obfcurum deprehendi. Dixi Cingulas hafce ovales
figuras pnedida materia conflantes in fuprenia fui parte
nervos recipere , quos ab inferiori & oppofita parte ite-
rum promunt. Nimirum ab utroque fpinx latere nervi

ANA. ’ 293

oriuutur duplices, qui fibl invicem In poflica & antica
parte lateris utrlufqueoppofiti, non eodem loco quo a
fpinali medulla feparantur vertebras egrediuntur, (ex-
ceptis iis qui ad pedes anteriores pergunt) fed longe fu-
pra egrcilionem luam oriunrur. Quod etiam m alus ani-
mal ibus certum drpichenditur , fecus ac ii multis Anato-
micis hi nervi cum fua medulla fpinali depinguntur. Ita
origine fua duplices ad locum egrefliis tendunt , ubi fub-
flamia dida vel circumaflunduntur tantum, vel in ean-
dem plani abeunt , ex qua iterum exeuntes, initio uni-
cum condituum , pollea in duos dividuntur ramos, qui
tam ad paites internas quam externas diffunduntur. Illi
autem qui ad pedes antei iorcJ propagantur, uti pecu-
liariter intra vertebras 4 medio partis anterioris I pina-
lis medulla; emergunt, ita extra vertebras unico trunco
H elongari in pedes diflribuuntur. At inferius extremum
Ipinxconftiruunt terna* propagines nervorum, qua:po-
Itea ad ingreflum femoris uniuntur, & deinde in mulcu-
los pedum pofleriorum taceffunt. De utroque hoc lin-
gulare mihiobfervatum refero, quod quoties hos ner-
vos acie vel cultri vel forficis irritabam , toties motum
mufculorum in pedibus, quibus nervi irritati profpicie-
bant , manifeftum deprehendi mirando fpedaculo. Imo
etiam horam unam alteramve , pofiquam refecueram
caput atque cor , hunc motum iterare ad libitum pote-
ram. Unde nefeio quo pado experimentum Nooihlf.
Btyleri fibi conflare pollit , qui Ixfionem cerebri ranam
ferre non pofle pronunciat , cum tamen capite & corde
abfeiflis nihil vel parum de motibus fuis naturalibus per
aliquod tempus remittat. Sed quid ex his colligo mox
videbis, cum jam circa deferiptam fabricam cerebri &
nervofi generis , cogitata mea Tibi proponere decreve-
verim, ut tuo vel aa juta calculo probentur, vclpohtz
mentis tui* exadiori judicio corrigantur.

Exmodoconfi^rata fabrica primum mihi idem oc-
currit dubium , auod de cane carcharia proponit Stem ,
nimirum quomooo omnes corporis partes , miifque mo-
tus tam minuta cerebri jxirtione animari poffir.t. Nifi
dicendum cflet animales omnes operatiores non a cere-
bro dependere quia nervorum omnium altera extremi-
tas ab ipfo deduci non poteft, ex argumento Stenmii ,
qui in pifeibus plures e fpinali medullaexire vidit nervos ,
quam quid cerebro per tranfirerfam fedionem fpinalis
medulla* , immediate fub quarto ventriculo reiedz,
tranfire pollent. Idem etiam in T dtudine tcrrcflri ingen-
tis magnitudinis apud amicum Clariilimum JeJrpLum Ja
V emey , Regium Parifienfium Anatomicum induflrium ,
nuper vidi, ubi tot mufculisvafliflimis atque membro-
rum tanta compagi minutrilimam cerebri molem non
exxquorcfpondere merito mirati fumus; ipfa cerebri
fabrica ab illa modo in Ranis delcripta , parum aut ni-
hil diverfa fuit , tantum in magnitudine differentia erat,
non tamen ad proportionem utriufque animalis fatis no-
tabilis. Unde cerebrum appendicem efle fpinalis medul-
lz , quod jam feculorum vitio ab hominum memoria
exciderat , in lucem primus revocavit & firmavit Parent
meus, etiam tefte Malpighio. Et fanc cum refefio ce-
rebro motum & fenfum non remittere viderim , non pa-
rum hanc fententiam confitmari arbitror. Maior mihi
re (litat difficultas , quidnam loco duplicis cerebri fub-
flanriz . auz in plerifquc animalibus diflinguitur, hic
allignarc oebeam. Non alfe repetam cx rcceiitiomm
O o j ob-

3^4 * D E I

obferv itionibus cerebri glandula» corticales , nec roe-
dulhris fubftantix vel tubulos vel fibrillas ex Anatomi-
corum aut libris provocabo aut fcrimis protraham, cui
fufficict duplici huic fubftantix analogam in Ranis in-
veftigafle. Primus creditur Piecelemincur cerebri iub-
ftantiam in cineritiam& medullarem dfvififle. Quod ad
hanc attinet, in ranis nodum in fciraononquxranfcui
medulla occurrit plurimis comparia fibrillis , cum tuber-
culorum paribus quibus in cranio eminet & nervorum
produ&ionibus ,■ quibus extra cranium & vertebras cum
omnibus partibus communionem habet. Subftantiam ve-
terum cineritiam corticem cerebri vocat Lyncei feculi
Anatomicus oculatifiimus M. Malpigluui , & minima-
rum glandularum congeriem credit , qua? in cerebri gy-
ris & protra&is veluti mteftinulis , ad qux oriuntur alba-
nervorum radices , ita ad invicem adaptantur , ut exte-
rior cerebri fuperficies harum congerie effbrmetur. Quid
de his in ranis noftris dicendum . difpiciemus. In Bom-
byce deprehendit laudatus Malpiglnui jnfpinali medul-
la interponi identidem ovales quafi nodulos . qui, quia
cerebri molem in capite ab his difpxratam deprehende-
re nequiverit (reclamante tamen S-wammeriammi» qui
contarium afifent) dubitat anne fmt cerebri difperfie por-
tiones conglomerata; , (cilicet corticis , ut ait , glandulx ,
i quibus nervorum fibr* enafcantur ; cum pcifc&orum
etiam fpinx interiora occupare corticem deniouftret.In-
geniofam hanc fuppofitionem aptifiimi etiam ovalibus
noftris globulis applicari pofte judico, cum prxter fu-
periusexpofita tubercula , fubfiantia a fpina vixdivcrfa ,
aliud cortici aftimilare non pollim. Ovales enim fub-
ftantix , quas ante difcripfimus . apti omnium nervorum
egreflui refponslent ; fco hoc diffindet > quod , ablata in-
veftiente membrana nonnihil fluida; fmt & mneagino-
Ce. Quod idem tftiam mihi refragatur , quo mimis opi-
nionem, quam aliis conceperam . jfebnhilitcr adruam.
Nimirum & in homine & brutis in nervorum infignium
circa collum & lumbos egreffii notabiles funt globuli i
filamentorum concurfu eflbrmati > & , docente Bauhine ,
licet nervi ex funiculis i medullari fubfiantia exortis fi-
ant , ad vertebrarum tamen foramina junguntur nodum
efficientes. De iis IViliii c. i). Plexui in nervii quafi nodi
in canna aut triarii eauJiee cen/htuii funr , quotirt ra-
mui i trunce prodit aut ah unde illapjui in eundi m recipi-
tur ; cumbae eodem fape loco furcuh quidam abfcedunt ,
aliique adveniunt , plexnnh ma/er evadit. In paris vagi
trunco hujufmodi plexum ganghoformem idem ponit IVil-
lii, ubi ramus intercoftalis ei inofcul.uur , quia ibi in tu-
moremquendam , corpori callofo , feu ganolio fimilem
attoll i videtur. Talis nodus in nervis , cum oblongus fit ,
aptilfimo vocabulo kfallopio dicitur corput olivare. At-
que hoc idem corpufculis noftris ad nervorum exitum,
inftar ganglii , fit» , competeret , nifi fubftantia illa non-
nihil fluida , qux intus latet, reclamaret. Noftram ta-
men de his fuppofitionem & comcffurani rar.tum , non-
nihil confirmat Malpighwi > qui de cerebro , fatetor fe
notium illum in nervis veluti oblongum 8c ovale corpus
glandulofx naturx nerveis fibris immixtum fxptus ob-
lervafle. Forfan etiam dubitari poflet, anne Ivarc mate-
ria mollis atque fluida in nervos abfumatur, ad volunta-
tis in motu mufculorum inftin&um , vel alium aliquem
iifum , quippe qux ad omnium & Angulorum nervorum
i fpina) i medulla exitum fita eft. Sed hxc aliis dijudican-

. A K A.

da relinquo . qui majori ingenii acumine in hanc fcenam
prodituri funt. Nec dubito quin i Tuo, Conlobrine
charillime, fohdo, Scexa&o judicio aliquam lucem ha-
bituri fimus , fi rem hanc jutu lance , ut omnia foles , tru-
tinare dignatus fueris.

Promilimus nosolfa&us apparatum , qui per membra-
nam illam ftriatam in ranis perficitur , paululum explica-
turos. Incomparabilis Stene in pifce ex canum genere
obfervavit naribus analogam cavitatem , nempe Hcmlf-
phxrium membranofum , plenum tenuiffimis lamellis iti-
dem membrar, olis , paralelis inter fe , & ad axin in mcdk>
perpendicularibus , quod idem in pifce Barbato eleganti
ipechculo memini mc non ita pridem vidifle- Hinc pu-
tat Stene per has membranas idem effici quod in homi-
ne ahifque animalibus numerofic oflium fpongioforum
lamellx prxftant membranis involutx , ut facilius per
ambiens fluidum diftufa corpufcula fcnfilm illius partis
afficerent i dum lamellarum numero id effici credit, ut
in exiguo fpatio magna fuperficiei fit extenfio , adeoque
receptum ambiens fluidum, varieque inter lamellas di-
vifum magnam corporis fuperficiem contingeret, &e&
plui a ambientis corpufcula in cam partem agere pofTent.
Ingeniofam conjeduram ipfum naturx, ne in minimh
quidem deficientis, artificium confirmat, quippe cum
obfervare fit offa hxc narium fpongiofa e6 numerofiora
membranis quxque fuis involuta frequentiores facere
gyros, & fpatiola intermedia efformando, tranfitum flui-
do dare copiofiorem , quoperfediusin odotatu & Taga-
cius animal experimur. Id quod facile demonftrant ca-
nes , qui in horum oflium tam numero , quam circumvo-
lutione reliqua animalia excellunt , & inter I10S etiam ve-
natici reliquos canes fuperant quamvis majores, ita ut
numerus odium- fpongioforum ex hoc dignofei polite ,
quod membrana > qux illorum anfra&us ubique inveftit,
in immenfam extentionem enodari poflit. Modum con-
cipiendi quomodo firgulx hx lamellx eadem membrana
iniefliuntur > qua narium interna fuperficies , nullum ap-
tiorem novi, quam Ii quisfibi mente fingat pannum ali-
quod fingulis ficus indicx foliis undique anftC circumda-
tum ad terram ufquecontinuari , & inde iterum furfuin
reflexum unico communi involucro omnia fimul folia in-
veftire. Quomodo autem olfa hxc fpongiofa membranis
circumdata fpatiola inter fe adveniertidluido relinquant ,
menti facillime imprimi poteft , adhibita fimilitudine ,
quam ex pulmonibus defumo hoc modo prxparatis : In-
jiciatur aqua tepida fufficienti quantitate per arteriam in
pullnones quolcunque, in aqua tepida itidem detinen-
dos, donec exhaufto omni fanguine in pulmonibus his ,
quauis nive candidioribus , non folumceilulxeleeantif-
fimi, qux Malpiglue debentur, illuftri fpeftaculo ap-
pareant, fed etiam fpatiola intermedia inter quoflibet
non folum lobulos , fed & cellulas membranaceas ; quod
dilucidius erit , fi pixter aquam contentam infuper per
traeheam flatum immiferis, ut omnia turgida fint, & ad
cellulas arque lobulos lingulos aqua cum flatu in fpatio-
lis intermediis appellat , non fecus ac fingi poflit fluidum
externum illud , quodcunque , fit de quo iunra , corpuf-
cula membranas vel nervo» vellicare apta, deferens, ad
membranam oflium fpongioforum attingere & ibi vires
liias exterere. Dixi in canibus venaticis numerofioresef-
fe lamellarum fpongiofarum plexus & membranarum in-
vciiicntium circumvolutiones , quam ufquam alibi. Sane

non

D E R A N A.

non tantus hujus organi in bobus vadiflimis ed appara-
tus , in quibus duobus vel tribus interfectionibus fporgio
forum oliiuin fubdantia abfolvitur , qux non foiimi in ca-
nibus (ed etiam nonnullis aliis animalibus lamellas innu-
meras promit , in quas ofla divaricantur & cum iis mem-
brana; involventes , quemadmodum in Dama memini
atque etiam Rangtfero.

Sed de his latis. CASP. BARTHOL. £/</.

Jaeotuum.

Lucis haud minimum pnegreilis imo toti arti Anato-
mice adferent ea qux cap. i. de generatione Ranarum

nnit JACOB/EUS his verbis; Plinium in mul-
i , & generationis ordinem invertere docuit me
fequens experimentum , cum fperma ranarum 4 lacu
defumtum vitro exciperem radiifque Polaribus expone-
rem, ut vera carum genelis mihi innotefcerct. Sequen-
tes ergo oblcrvationcs , qua: in mufxo meo fenfim e-
merierunt , totamque mutationum feriem defcripli , fi-
gurifque adumbravi, ut emendentur ea in quibus vete-
res titubarunt.

F !ou* a I. In medio ovi globus eft rotnndus ac ni-
gricans velut femen catapunx minoris , qui eft iple far-
tus raninus : liquor verti albicans & circumfufus iplius
eft alimentum , quod ipfum fenlim dilatatum ita attenua-
tur, ut ranunculus demum facile exi: e queat-

1 1. Sinus , feu fiffura medio globi nigricantis im-
preifa.

III. Pars anterior globi obtufa pofterior acuta ex lo-
co fuo aliquantulum recedit , ubi cavitas apparet. Obfcr-
varunt Anatomici in ovario mulierum , quxpepererunt ,
tales cavitates & veftigia, in quibus ova vel delituerint
vel traniieiint.

IV. Ranula , cauda remigante, in aquis natat. Ap-
paret quali vermiculus craflo obtufoque capite , quali
forma Hlmio aliifquc gyrinus vocatur , 4 gyro & rotun-
ditate , aliis ranula , leu * quibufdatn moluris ,

ob caudam agitabilem.

V. Excrefcentlx , (eu rami minuti juxta caput pro-
tuberantes , qui fenlim evanuerunt.

V I. Oculi apparent, auxilio microfcopii fatis infignes.
harvxui in oviparis, dum generantur , oculosquamin
viviparis mult6 majores ait, & confpcSiores. Et infe-
piola , maximos ab initio oculos apparere aderit Inflo -
teler lib. j. hiil.c. io.

V 1 1. Rotundum oris veftigium. Ab illo tempore, in-
je&um gramen & lcnticulaip paludrem ore quidem vi-
debantur attingere, an comederint, ignoro. Docuit me
anatome ranarum , prxtcr fcarabxos aliaque infe&a ,
vix quicquam befliolas has vorare.

V I IL Appendicula intedino fimilis , qux in aquam
delapfa gyrinis cedit in alimentum Rem accuratius exa-
minans excrementa c(Te deprehendi.

I X. Macuix per cutini hinc inde fparfx , drixque
elegantes in cauda.

X. Pedes pofteriores apparentes : quorum digiti ad-
huc tenui cute ciicumdati : pedes vero anteriores intra
cutem adhuc latitantes difleftio mondravit.

XI. Pedes anteriores emergentes Quo tempore , ra-
nula cauda oblonga quatuorque pedibus inlignis, figura
lacertam mentiebatur.

XII. Cauda fcnfim angudior fafin, totumque cor-
pus ii merabianx liix involucro liberatum- Fallitur Pli-

29*>

mm, qui in predifta fua defcrlpHone , caudam gyriro-
rum in pedes fc findere ait, cum pedibus podcnoribus
enatis, cauda adhuc fuperiit , manifolii i exteris mem-
bris diftirfta, Plinium fequuntur Rendeletiu/ , Ca rJa-
«»/ , /[irlfmir, paflimque alii.

XIII. Rana pcrfcSa, cauda depofita membrifque
omnibus exert is. * >

Ranarum hxc generatio fecundum principia Harvxi,
per epigenefin erit , non metamorphofin , per quam ver-
nusexovonafeitur, &cx eruca ad perfc&am magnitu-
dinem aufoa, velaurelia, papilio oritur. Omnes partes
liniul per metamorphofin oriti vult , & difiiflgui , per-
Fedhimque animal enafei. Per Epigenefin veri) feu par-
tium additionem animalia fangninea perfrdiora . poft-
quam tiata funt , adolefcere & ad pertingere. Ver-
ba Harvxi funt Exerc. si- de generatione animalium:
Per metamorphofin quafi fgillo imprefio ve I prolap inite
eone.fmnato , finguntur , materia Jcihcet leti trtnjfbrnta-
tt. i/lnimal autem quod per Epigenefin procreatur , »:s-
terum fimul tttrjhit , parat , eencoquitZS eaJcm utitur ,
formatur fimul IS augetur. Iu iSii pia/hea vij eandem ft-
miltrem materiam feeat , fcSamque Jifponit S 'Sin membra
redigit , fiaeitque ex fimi lari materia JiJ/imilarcm , fi ve
ex Jub/cSa materia fumi an organa difiimiltria. In In
verd, dum parte/ aha/ ahterque dijpofita/ orJine procreat >
ahatn quoque atque aliter dtfpofitam materiam requirit ac
facit, hi/ nempe vel il'ii partibu/. Verba hxc Htrvei nu-
mero magis quam veritate conftare aderit curiofidimus
Svet mmerdammi ut , in hift. inferiorum , qui genefim ra-
narum per metamorphofin fieri nervole demondrat ,
planeque ut in familia inferiorum , contingere . planta-
rum exemplo rem eandem illudrans femen fuum ha-
bentium, unde pullulant, ubi germen foliaque tenerri-
ma in fe convoluta dclitefcunt , podeaque explicantur :
ut tanto natuixfcrutatore digna firailitudine elegantius
ml fingi queat.

NOTATA

PULMONE.

DF. Pulmone ranino ita diflerit MALPIGHIUS
£pili. a. ad xAlptnnfum BoreSium.

Ea ell inveniendis in rebus phylicis obfcuiitas, ac dif-
ficultas, ut aliquid penitus determinate integrum non
omnino fenfibus noltrisedevideatur» & licet improbo
pervicaces ia labore, fuis in ficti bus , veluti in exarato
per myderia volumine , naturam parentem contemple-
mur , obfcura magi* in effodis animantium vifceribus re-
cludere tentemus , nodris demum conatibus non nifi per
immenfa obfervationum txdia veritatem condare colli-
gimus , dum modo infc&orum i modo perfeftorum ani-
mantium fefoione veluti per gradus lucem mutuamur ,
folet n. quibufdam licet vilioribus , magnis, & omni-
bus numeris abfolutis natura prxludere, & inimperfe-
dis rudimenta perfedorum animantium ponere , ut pro-
pius tamen Vir prxdatiflime, rem tangam, duo erant,
qux in mea de Pulmonum obfervationmus Epidola , ut
dubia , indaganda exaftiori dudio reliqui , Primum erat ,
quodnam fit rete illud deferiptum , quo fingulx veficx ,
tk fuius quodammodo vinciuntur in pulmonibus, alte-
rum erat an pulmonum fubdantiaro, & finus; Proble-
mata ,

De Rana.

nuta, qua* Muta, majoribus (ibi viam agent, & ob
oculos naturi operationes clarius funt politura , proqui-
bus enodandis feri totum ranarum genus perdidi , quod
non contigit in effera ilia Homeri Datracnomyomachia.
In ranarum, n. anatome , quam favente Excellentilfimo ,
D C.irolo Fracaflato Collega meo inftitueram ,‘ ut cer-
tior fierem circa membraneam pulmonum fubflantiam ,
talia milii videre contigit , ut non immerito illud Home-
ri ufurparepollim ad rem priientem melius; Mugnum
certum eput iculu videt.

Namin hac propter ftru&urac fimplicitatem, vaforum-
que & fej£ totius diapluneitatem , qui oculos in peni-
tiora admittit evidentius res ita demonftantur , ut cite-
ris obfcurioribus lucem (ii.t tandem allatun.

In rana igitur, feiflo per longum abdomine, erum-
punt pulmones utrimque cordi adlurentes, qui non ut
in careris animantibus illico fiaccefcunt , feti tenli ad ani-
malis libitum perdurant , hi rril aliud funt , quam mem-
branea quidam vefica, quxprim6 intuitu minimis con-
fperei videtur maculis ex ordine difpoiitis inllar corii pi-
leis iquatim , vulgo diSi Sutrino , figura & extimis pro-
tuberantiis imulatur conum pineum; colligatur autem
interius , & exterius textura quidam vaforum diverli-
modi propagatorum , qui ex pulfu , contrario motu , &
infertione veni, & artem pulmonares funt , in ejus con-
cava , & interiori parte tota (ere faccfcit in inane (patiurn
aifri recipiendo dicarum, non undequaque tamen levis
eft, fed intercipitur occurrentibus alveolis, qui ex ela-
tis in pufillam altitudinem membranofis parietibus con-
flantur, non funt vero omnes ejufdem figuri , fed dum
parietes in longum, & latum ducuntur,' &nedhinrur,
teri in hcxagoaosfinuseffbrmantur: ad angulos finuum,
dura flexa aliquantifpcr extenditur membrana , infundi-
bulum veluticonftituitur, & ita minorum ranarum pul-
mones effinguntur ; in grandioribus autem in majorem
altitudinem elevantur parietes , & i medio contenti
area.* tres ut plurimum (enlim augefeendo excurrunt, fi-
biqueoccurunt parietes in minoribus ranis feri inobfcr-
vaoiles, hicum libi invicem , & majoribus neduntur in
tres alios finus , ut plurimum fmum majorem partiuntur.
Sinuum area , feu fundos vafa fuperius tcfta admittit , &
quoad arteriam ipfa aliquando non confpicuodelinitin
medium furculo , fed ulterius fuo majori du&uexporri-

Situr , & aliquando manifelU unnm vel alterum ramum
epromit, vena autem parietum interna fafligia alabi-
tur, hifque immifeetur , « demiflis inferius ramis per pa-
rietem tandem excurrit in aream.

His vifis meram ftru&uram, & compagem attinenti-
bus mirabiliora , microlcopica deteget obfervatio, nam
pulfante adhuc corde fanguinis contrarius motus, licet
difficulturinvafisobfervatur , ita ut evidenter detega-
tur fanguinis circulatio , quifcelicius etiam inmefente-
rio, citerilque venis majoribus abdomine contentis de-
prehenditur. Sanguis itaque hoc impetu per arterias in
qiiafcunque cellulas uno , vel altero ramo confpicuo per-
tranfeur.te. feu ibi defi nente per modum effluvii in mi-
nima depluit, & ita multipliciter divifius rubrum colo-
rem exuit , fic finuofe circumdudus , undique Ipargitur ,
donec ad parietes , angulos , & venarum ramos reforben-
tes appellat.

Non ulterius visoculi in vivente animante aperto po-
tuit extendi , bine credideram fanguiueum corpus in

fpatium inane erumpere, hiante vafc, •& parietum ftra»
aura recolligi, huic an&m pribebant tortuofus, &in
diverfa diffuTus fanguinis motus, & ejus ad determina-
tam partem unio ; htjcm tamen meam dubiam fecit ex-
liccatusranx pulmo, qui forti in minimis (ut pofteade-
prehenfum) valculis fanguineam rubedinem (ervave-
rat, ubi n. peife&iori vitro oculis non amplius pun&a
efformantia corium, quod dicitur Stgrma^ fed vafcula
ar.ulatim immixta ocurrebant; & tanta eft horum vaf-
culorum divaricatio , dura hinc inde a vena , & arteria
prodeunt, ut non amplius vafis ordo fervetur, fed rete
conflatum ex duorum vaforum produ&ionibos appareat,
hoc rete non iolum totam arcam occupat , verum ad pa-
rietes extenditur, & excurrenti vaii adnafeitur , prout
copiofius licet difficilius potui mtefludmis oblongo pul-
mone pariter membraneo , & diaphano obfervafle , ninc
patuit ad fenfum fanguinem per tortuofa vafa divifum
excurrere , nec in jbaria effundi , fed per tubulos femper
agi & multiplici nexu vaforum disjici. Nec novus eft
naturi mosextrema vaforum ora invicem jungere, cum
ininteftinis, aliifve partibus idem ipla fervet, quinimo
quoti mirabilius v idebitur , venarum fines fuperiores cum
inferioribus fpe&abili invicem neditanallomofi , ut op-
time obfervavit Dofhllimus Falloppius.

Ut autem propofita facilius obtinere poliis, & vifu
aflequi , fedbe rani emergentem , turgidumque pulmo-
nem, dura copiofo undique aluitur (anguine , filo qua
jungitur cordi ne&es , etenim hic cxficcatus fcrvabit va-
fa langiur.e turgentia, qui tunc optimi videbis fi con-
tra otizontalem loleni expolita pulican unius lentis per-
feruteris nnerofeopio , vel aliam mftituere poteris in his
videndis methodum, fupra laminam cryftallinam pul-
monem penes fubtus lucem lumine per tubum illuit ra-
tam, huic microfcopium duarum lentium admovebis,
& ita annulatim propagata vafa tibi aperientur , eadem
difpofitione inftnimentorum , & luminis motum fangui-
nis per tadfci vafa obfervabis, & ipfeextealiacomnuni-
Ici poteris per divetfos lucis gradus, qui calami lubter-
fugiunt deferiptionem , circa vero motum fanguinis tua
dignum fpeculatione unum fe promit , ligatis n. auricu-
la , & corde , & ita fublatis motu , & impulfu , qui pofTet
a corde in appenfa derivari , adhuc fanguis per venas
movetur ad cor , ut vafa fuo conatu, & affluente copia
I diftendat , & hoc per plures perfeverat horas , in fine ta-
men , Ii pricipue folanbus exponatur radiis, non eodem
continuato agitur motu, fed veluti per vices impulfus,
fludhians eadem limul progreditur , regrediturque via,
quod & accidet avulfis corae & auricula.

Ex his igitur ad prima problemata refolvenda c.x ana-
logia , fimpheitateque qua utitur natura in fuis operibus ,
colligi poteft rete illud, quod alias nerveum credidi,
veficis, & finibus immixtum, vas effe deferens fangui-
neum corpus , feu iilem efferens , & quamvis in perfeoo-
runi aniniantium pulmonibus in medio annalorum retis,
aliquando vasdeiincrc & hiare videatur, probabile tamen
effj pro ut fit in cellulis ranarum , & tcftudinum , illud
vas minima ulterius propagata vafa ad modum ictis ha-
bere, qui propter exiguitatem luam exquilitum etiam
fenfum effugiant.

Ex his etiam fumma cum probabilitate illud (olvi po-
teft de mutua vaforum unione, & aiiaftomoli , etenim
fi femel intra vafa natura fanguinem voluit, & vaforum

fines

D * 1

(mea In rete confundit . probabile eft etiam in aliis ano-
ftomofim jnngere , hoc evidenter deprehenditur hi ra-
narum vefica ab uftna turgente , in qua citatus fargoinis
motus per diaphana vaia mutua invicem anaftomofi jun-
da obfervatur , quin & vafa illa illum forti ta fune ne-
xum , & progreflum , quem in foliis omnium feri arbo-
rum illarum vera , five fibra: perpetuo defignant.

In quem verO) finem harc omnia fiant, ultra ea, qiup
alia epiltola tetigi de pulmonaris mifcella, t^We vi-
fusea apprime dq>reliendifTe, nec celeberrn^^Bn hoc
fnvento mens eft fraudanda, quod humanitate traad rse
exaratis litteris commififti , quibus fubtiliter pliilofopha-
baris mira in vegetabilibus portenta natura owervando ,
dum miramur poma ex trunco non fuo pendere , planta-
rumque adulteria jucunda mixtura legitimis notnos fu-
perinduxifle partus : videmus enim tinam eandem arbo-
rem in ramis filis diverfosinduifle mores, dum hic grata
aciditateguftutn penduli proleftant frudhis, illic neda-
rea dulcedine omne defidetium implent , & ipfefidem
. veritati aftruis, dumRomx miratus es i maimici mali
trunco vitem , & jelimimum prodiiile ; hxc incenia, qbx
viridadaria excoluit levi indito furculo granoioribiB ra-
mis fecit , & ad diverfarum rerum foturam non reludan-
tes arbores erudivit, nam in hanc rem appofiti cecinit
Virg. inGeor-

•

alient ex Jrkore permen

Inclujint, njoqne Jocent molefcereHb-o.

Miri hujusefficihutuaphilofopliandi methodo fecre-
tum aperis, exiftimare enim debemus ea tenus maflilici
mali acidum fuccum in meri naturam dulcefcere , quate-
nus partscula* illius fucd , licet feliciter excurrant per
exiles meatus proprii trunci , non eodem tamen modo
pofliint continuatos vitis tubulos fubire , hinc fuo perci-
tas motu, & fubfcquentium impulfu extra fuum ordi-
nem divulfx , & frofbc , nccefle eft ut ad fuperindudam
meatus figuram fe componant , & novam induant natu-
ram . qua& jeiimimum producitur. Similem operatio
nismotram in pulmonibus aarura perpeit, redit enim ab
ambitu corporis viduatus alibilibus particulis turbatus
(anguis , cui novus 4 vena fubclavia humor additur ulte-
riori natura aSicme per fidcftdus. Hiclgitur, ut In par-
ticularum carnis , ollis, nervi , Scc natnram difpona-
tur, & praparenir, dum fubit pulmonarium vafculo-
rummiriades, veluti in diverfa minima ftaminadivitur,
& ita (anguineis particulis conciliatur nova figura , litus ,
& motus, quibnscarnes. ofla & fpiritus poffint effor-
mari ; cumulatur tui di<9ri fides i confimili feminalium
vaforum ftrudura , ac fi animantis nutritio quxdam ef-
fer ejufdem regeneratio.

Haxpaucula in epiftolam coegi, ut inventa jam de
pulmonibus augerem ; fi punitum tuli hoc totum mea-
rum obfervationum additamentum rara debui. Illis re-
bus ruaauitoritate, & invento pretium concilias. & di-
gnitatem. Jnterim larti philolophare , pergafque me
omnino felicem reddere has minimas cogitationes meas
rcotum feriptorum de animalium motu , particula adau-
gendo.

Dedor Jt Itone moteriom fbfius Bortbol. in Diolrite Je
Pulmonum fuPftontlil t? Metu, oJJno Epiflolii Bortbo-
linianr. *

t a ta a. S97

Koeinjuit BORR PCHIUS tpift. Barth. 76.
Cent. 4. ex quo prodiit feriprum MoipifUi , ranarum
vifcera diligentius perferutari loco pulmomim duas vefi-
culas crebri offendimus , lineolis quibufdam feu can-
cellatis interna facie diftindas , non auccm, quale» ille
adumbrat > infinitas veficulas minutas. Vifc fur.t mihi
dux illx pulmonaria- veiiculx fimile quiddam habere
cum apum favis, ita aperta cavitate verfus interiora hia-
bant earundem eminentia interftitia ; rejiculo nrinoriM
ranarum, prxfertim mafcularum, itidem duplex eft;
magnitudine a pulmonum veficulis non multum ablu-
dens, Vivaciorem beftiolam vidifle me non memini in-
ter tormenta ; Cor exci fu m cum pulmonibu»& fepofi-
rum in mcnfa ultra horam fyftolenoc diaftolco fuaro ma-
nifefti continuavit , rebqno corpore feorfum pofito in-
terea , fc quoque per intervalla movente , pstefertim cir-
ca dorii extrema , ubi quaS novum cor novam fyftolen
moliebatur. Ab itero, fi infletur, deprehenditur cana-
lis yarii intortus afeendere ad ufque fauces, novo Natu-
ra artcficio.

Rana & bufo cumarftate vehementius refpirent airis
plus folito in veficulas r.umeroffflinias abforbent, undi
carug*im ingens tumor. HARVEJUS

In^Karis Visam Aitimosam defidcrari literis
14. Jan. & 14. Martii 1671 ad focietatem Regiam Lon-
dinenfem datis SveommerJomntivi tradit. Exnis huc fa-
cientia excerpere utile : In Ranis Veno orttnoft defi-
deratur : quare nec eorum fanguis ullo modo per pul-
• mones circulatur, in iisvi cribratur ,■ verberatur aut com-
minuitur, cura mox ex fimplid eorum Cordis fmu per
totum coipus, pulmonibus intuitis, rclidtifquc difpefi-
catur.

Artent tamen manifefta (bronchiali S. potius pul-
monali analoga) in Ranarum pulnfbnum fuccingente tu-
nica adeft, qux mirandum in modum ac retis mirabilis
- inftar , per eorum fuperfiriem tenditur , atque minutHTi-
mis fuis propaginibus fenfim ad interiores Veficulas pro-
greditur, ubi (ut ego quidem arbitror) cum Vena pul-
monali Anaftomofin patitur . etiam oculis manifefum»
Venofum illud vas arteriofo dnplo majus» in cavo pul-
monum ac practpui in vcficularum ejus oris ac limbis
fitum , a nuo omnibus cellulis imo&ipiitunicx fuedn-
genti capillaribus ac feri invifibilibus ramufcults profpi-
dt.

Animalia qux fufpicor eandem cum Ranis pulmonis
ft ruituram obtinere lurt Bufoner , incerta, Serpmter ,
C 'homnlionter , Tejiudinr/ , SoldmMnJrn oqudtiete ,
& fi qnxfunt aha pulmonibus membranofis raftruila.
SWAMMERDAM.

LINGUA.

RAnisdeefle Ianovam ANONIMUS habet
Otf. ijd. /, 1. mife, eir.

UTERO.

COrnuo uteri longiflima funt , fub diaphragmate
orta , qux indi multis plicis convoluta , ovif-
quelhaftenus albicantibus turgida, ad inferiorem abdo-
minis partem pergant. Primo mai fumum quoddam gri-
fei coloris attingunt , ubi primaWbloris mutatio ap?

»P r*-.

De Raja,

a 98

eret, inde ad corpus nigrum tendont, obi tefta jam
urati nigredine tinguntur fimulque tenaci glutine ob
ducuntur. Hinc tandem per duplicem vaginam conti-
nuato funiculo exeunt ; Eo» invicem conjungente gluti-
ne ptaedifl» , quod perperam a vulgo fperma Ranarum
nuncupatur Ego non rari Rana: parturienti Obftetri-
cavi , funiculum illum jam prodeuntem manu trahendo
in plufquam ulina; longitudinem. Sic clapfa Ova in unum
acervum colliguntur . & quali nido ex hoc mdeo extru-
do folis incubantis beneficio paulatim emergunt gyrini.
NEEDHAM. cap.;.

O V A A I O.

IN Ranis utut Ova omnia haud fecusatquc in mulie-
ribus una communi membrana condufa Gnt , ova ta-
men illa fefe mutuo tangunt „ & priterquatn quod nihil
inter ea intercedit ipfa etiam membrana qua cinguntur
exiguo flatu diflenaitur. SWAMMERD. de utere.

OSSIBUS.

Caput Ranis infigtie valde, in eoque Oral^ugm
Maxillae fuperiori Demet inferti pai vi afneri^^ or-
dine ut in pifeibus varibus difpofiti, inferiori uecera. Col-
it deflituuntur.

PcBcrn os triplici parte conflat . harum prima tenuis
in medio fecunda: jun&aubi proceflii gaudet fingujari.
Secunda latior priori firmiter adeh unitur ut pro uno ode
haberi queant. Tertia primo angufla hinc latior fa&a
formam affumit cultri illius quo futores corium femduut ,
formam lun® mediae obtinentis.

Cofta ab brevitatem flcsno non uniuntur.

Scapula capiti cowiafcuntur ope cartilaginum lata-
rum, brevium, figuram calculi carpionis obtinentium.
Dorfum exterius Icuti inftar tegunt procefliisque latera-
les collarum ufum hic obtinentes.

Scapula: os cohxret humero iquiparandum , huic co-
hanet et duplex in priircipio unitum hinc leparatuni ma-
xima parte (equitur Carput variis conflans oilibus, quibus
junguntur digm utrinque quatuor , ofhtms compotiti tri-
bus.

Fertehra dorfi proccfllbus ornate lateralibus, quico-
ftarum locofunt.

Lumhet ofla tria fuigu laris longitudinis conflituunt ,
horum due ex vertebn ultimat proceflibustranfvei fiso-
riginein ducunt» recedunt ii fc invicem addigititranf-
verfi latitudmcm donec in olle facro iterum uniamur. Ex
vertebri didi medio er aliud exfurgit , cujus redo du-
ftu procedentis terminus in offe facro.

0/ fjerum cum olle pubis unicum os conftituunrmv-
ni me perforatum , proccllus hic adeft externus internuf-
que acutus. • »

Pedet pefteritrer prioribus longiores; partes hic adfimt
quatuor . earum prima femoris os noftro fimile , offis fa-
cri acetabulo, j undam; altera Trhia ot unicam e jufdem
cum femoic longitudinis , tertia duplici conflat olle , ac fi
ulnam cum radio diceres,' fcquuntur oJJtcuD quriuer pc-
in infimi , cum peUicit ejjihut duobus , lunc digiti qua-
ruor olficulis didis junguntur memheani lingulari ad na-
tandum conferente copulati , longi valdi , eorum pi imus
follici proximus bulliimus onmiu» ex duobus compo-

nitur oflibos . fecundus longior, tribu* conflat offibos,
tertius longiflimus quatuor partes exhibet, quartus fe-
cundo in omnibus fimilis. COIT ER*

C A P. XXV.

De Raja.

A N A T O M E eju* V 5

* lnfiitula

a»STENONIO.

CL STENONIUS in EpiJUla de Ka/a-^iua-
ume trtBjtui de gUud. CJ mufe. additi flifebuc fa-
cientia tradat , ex qua pnccipua adducemus.

Bini inquit nobis erant raji, ejufdem utraque fexu»,
fed magnitudinis diverfat, licet earum altera , qua: mi-
nor, prtrmare ii quibufdam labita, quod intehiniper
valvam prblapfus virgam mentiretur. Ad lancem ap-
per.farum minoris penJut decemfuperabat libras , cum
majoris non infra triginta fubfiileret ,■ cajus etiam , ma-
jori* fcilicet, tnnfvcrft latitudo quatuor erat fpithama-
ram cum lemifle , unaque lonritudimem , fcu redam ab
extremo ori pntenfo apice ad cauda: initium extenfam ,
fpithama fuperabat. Quadratam itaque figuram diago-
nalium illi denegat im qualitas, ncc ver4 ipfi competii
Rhomboidea , cum , qui fibi iqualia , latera parallellum
non obtineant litum, fed ad eundem angulum concur-
rant comprehendendum.

Inverlam intuentibus tota undique fuperficies innu-
meris nigris pcrfperfa maculit , (ex vitro nigro globu-
los dlxifTcs . ni plani fuiffent) totidem iis continuas,
minus tamen, quod profundius fiti, nigricantes offen-
debat firiat , quas non modo vaforum adinflat cava*,
feti per foramen , quo pertufi macula: , immillio ar-
guebat, fed & veri vafa efle humorem lymphxin con-
glomeratis.iliorum animantium glandulis fccreti, non
colore minus , quam confidentia fimilem peV fuperfi-
ciem corporis excernentia, tum in ipfis contentus hu-
mor non obfcuri indicabat , tum humoris vitreum ocu-
li referentis per macularum odia exprellio dcmonftm-
bat manifefti. lUinc.illumeflc humorem, qui lubricam
reddit rajam, facili mihi largientur, qui fenlibus fui*
credunt: fivero dicerem me non ex hoc tantum phae-
nomeno, fed &cx pluribus aliis, in eam devcniffc opi-
nionem, utexflimem, prfcesaUoslubricosomncsfinon
omnino dmilia, falrem ipfis aliquo modo analoga , per
cutem habere decurrentia vafa , adeoque minutas macu-
las qiiafcunque per fuperficies pifeium difperfas eo no-
mine fufpc&as habendas, iis vero abdentibus alia qu*-
renda non tinda pundyla : nonomnium mererer fidem ,
in quorurtdam etiam incurrerem repreheniionem , qui
me vitio Anatomicis admodum familiari obnoxium ar-
guerent , utpotc ab unica obfervatione ad generalem ili-
co conclufionein abreptum. Nigros intra d udus ferri,

Sue per odia liquorem puridimi adindar lymphae
entem excerni miratus foiflem , ni inovium & ore.
tSL naribus id vidiflemfipius. Et hic quidem line fedio-
ne cuilibet obvia quemadmodum <3t ipfe finorum litus
varius , qui variis in locisclcgantilfimus.

D E R

A J A.

Ab incumbentibus abdomini mufculit Indratam ipfis
entem feparaMi in cutem , aut faltem jun&am cuti ardifi-
fimi membranam , abeuntes tendinofi quidam’ fltr* ,
ut magnam fccandi difficultatem manibus pariunt , fic
oculos non exiguo recreant oble&amento ,■ tranfverfo
namque dudhife alternarim fecantes pulcherrimum con-
fidunt plexum , vel fi mavis , telam illi non abfimilem ,
quam in telis non ufque adeo (librili texftira compoiiti»
detegunt microfcopia. Ad latera fe&ionem kmgius ac-
curatiuftjtfc fi continuaveris , etiam carnofas inter fibras
tendinofas alias ad cutem adfcendcre notabis. Sic & in
media pubis cartilagine fe interfecantadfcendentesmuf-
culorum inoppofitfe lateribus fitorum tendines. Obiter
haec tantum luti rata, non minus ac ipfi abdominis mufculi,
qiix tamen non adeo a&a perfundtorie , quin viderim &
ex illis quaedam qoac me in aliis t quos lccare contigit,
mufcullsobfervafle, ni fallor, nofti; carneas fcilicet fi-
bras in tendinem utrinque delinere , & pofle in ventre
mufculi longo breviifimas obfervari carnes numero ta-
men magnitudinis defc&um fupplentes.

Abdomine decufTatim aperto elegantiffimus Him-
r i s fitus in fe unum nodros vertebat oculos. Ipfam co-
lere flavo ad pallidum vergente tinftum , quod infiim-
mo abdomine fub flerno 4 dextris ad finidrum patet,
fpatium bafi fua iHmodnm tenui occupans , tribus inde
Mi/ , velut totidem linguis > aut dentibus Neptuni fnlci-
nam imitantibus tn interiora excurrebat ad palmae exten-
fic longitudinem , uno per medium ventrem pylorum in-
ter & ventriculum delcendente, cum reliqui duo ipfa
utrinque contingerent abdominis latera. Hos inter lo-
bosduo hiabant intervalla, quorum finiftrum ventricu-
li replebat amplitudo, dextrum fuperius veficulam fel-
lis continebit inferius accipiebat, cum inteflini portio-
ne pylorum.

Cum verb totum fi ni (Ira hypehondrii pars non poffi-
deret hepar , nec dextra Lieni» fibi poterat vcndicare ,
qui intensi rutiens cum tranfverfa fummi abdominis
latitudo hepate plena effet, medium fibi locum fub medio
hepatis lobo inter duo ventriculi orificia , vel ut huic
fubjc&o convenientius loquar, ventriculi inter amplam
cavitatem & pylorum elegerat , cui dcftnachi angulo &
membranis , & per membranas currentibus fanguineis
Tafis jungebatur. .

Ab altero py lori latere quem inferiora verfus reflexum
inteftinum facit, angulus Pancreati commodam
pra: bebat fedem , quod ibi non mifhis quam in altero
animantium genere, fuo ornatum erat dudu.

Ab ore ad anum, qua aflbmpta feruntur. Via qua-
tuor ,& , quod excedit , fpithamaSlonga , pauciflimis in-
fleffitur locis. Primo circa finem ventriculi, ubiaugu-
ftior redditus ad pvlorum adfcendit, inde paulo fupra
pylorum, ubi verius dextras intortum defeendit intefli-
num, tertio in loco ir.gnini dextro aliorum animalium
rcfpondenti , ubi finidrorfum tendens circa fpinam in re-
Ai definit indigium- *

Linguam inore, ubi omnia plana , nec ullatcl cc-
phyfis eminet vel apophyfis, firudra quires.

Ori continuus GncOEfophago V rm riculus u-
nim eandemque cum illo in mortuis videtur conficere
cavitatem faris pro mole integri animalis vadam, ita ut
amplusorisri&us, geminos limul pugnos transmittens
'facili, deglubendorum corporum tuberi poflit meniu-^

*99

n. Crediderim tamen arnofas fibras, qu* Jn faudHus
craflar admodom validxquc, (velut fplralisquardam li-
nea, vel, coch]earis)fupeiiasorificiumarobiunr, dum
fphin&eris manere in vivis funguntur ab ore flomachum
parvo quodam traJeAu diflingucrc. Non tamen OEso-
r it a o i nomtne pars ea meo Judicio venire poterit .
cum quotquot ego fecuerim cefophagi fiftulas, omne*
duabus contrario duftu incedentibus cochlA fuerint
contextae, ut communia alia cefophagi taceam requifi-
ra. Ut vero fit, unde conjicias, quot animantium mor-
tibus unum vivat animal, qui vifccribus fuis condide-
rant vifcera, narrabo. Major afellum minorem (Dorfc.
vocamusjfefquifpithamam longum cum fbleanonmul-
to minore famelica hauferat alvo, ex minore pallerem
marinum priter , novemque marinos cancros medie
magnitudinis , integram fpinam flefeio cujus pifeis, cer-
ti afello fupra nominato non minorNT excudimus. Non

miror mollem pifeium ingedorum carnem hic intra
clauftra , tabidi aci indar , fenfim diffluere , fed cartilagi-
nes molliores fieri imo ipfas Cancrorum tcdaceas crudas
communi (quod in pylori vicinia cremotem hinc inde
rubore tingenti minuti illarum particuli non tam in-
nuebant , quam demondrabant,! id ver6 mirarer ma-
gnopere , fi 4 folo fieret calore nullius humoris interven-
tu. Certi interiorem ventriculi fuperficiem integen*
cruda (qui cofta reliqua fubdantia firmior duriorque
evadit , nec ulla certarum fibrarum prodit vcftigia) nul-
li quAm glandularum fobdantli mihi videtur fimflior , Ot
iu vivis etiam vifeido quodam obduda fucco, fi beni
prematur , ejufdcm genei is novum denifo fuccum eX-
ludat; fe'd de hifce rullus hicdffTerendi locus. Ut dex-
trum ventricub orificium validus cingebat fphinSer,
fie fmidrum ardi adeo clauium , ut non nifi vi intrufo
digito pateret via. ®

* Pylorum ultra circa intedini flexura bini dudus tuni-
cas inter lati in interiora inredini aperiebantur, nec eo-
dem in loco , nec in eadem reda , fed in partibus fibi mu-
tuo i diametro oppofitis, quorum pancreaticus alter al-
ter bilarius, intellinalisdidus, hic&cydko continuus
& hepatico.

I n t i s t r# i interior facies etiam fua erat inteda
cruda, non tamen xqui ac inveittuculocrafsq. Sinon
dilTedum inverteris , proximi fubSylord videbis ex tu-
nicis ejus elevatam quatidam quafi fimbriam ipfiffimam
cochtci referre figmam , Sc ad cici ufque regionem dc-
fccnderc, non aliter ac in exeo cuniculorum intedino
fxpius amicis deinondravi. Tres in hac cochlea fibrarum
feries , exteriores dux ah intefHm tunica obliqui ad ex-
tremam ejus oem adfcendentes , intermedia unafecun-
dum longitudinem decurrens, fednecilla refla incedit;
non procul a fine hujus cochlearis laminx videtur (exte-
rior crepido quafi nervea , ita & albicat , & in filamenta
refolvitur, qui opinor nil efle nifi fibras ejus eo loco
collcdas, &vcrfbs inferiora intortas. Ncveripulillum
credas efliKorpus, duos digitos, & quod excedit , la-
tum odo irfterfum , uti dixi, intedinum orbibus impli-
cans. Sic gyrorum, quos in aliis loneiflima faciunt intfc-
dina vices cochlex in breviffimo intedino fudinent gyri.
Quod in bis contentum cremoris indar liquidum bilis ad-*
midionem colore prodebat. Incxco quod breve admo-
dum, & fu&dantia parenchymati fimile, priter vifei-
dam interiori fuperikiei in multis cavernulis afper* ob-
Pp x dudam

goo De Raja.

du&am humidiratem , nihil repertam. Unde non obfcu-
ra lux partii na&enus obfcur* ufui videtur acccdcre. ut
exiliis propediem elucefcct, qua: Celeberrimus Simos
F a u l i de hoc inteftiro meditata quadripartito fuo
brevi, Deo volente, rccudendo fusi inferuit, ubi va-
rix & Anatomica; , & pra&icx hiAurn^gnobilem bu-
cuique partem . Sc inertium otiolarumquc quas *»,<«■
a«es> tagtum dicimus , cladibus adfcriptam. nec iner-
tem , nec otiofam , fed alius , rasaifquc ncccflarii mune-
ris , quam nruJm fadarn elegantes docebunt.

Misinvirium hic quali nullum, cum nitefimum
extera liberum non nifi paucillimis in locis recipiat vafa
intra membranam minimi latam procedentia , & bine
facilis ejus prolapfus, quem initio dixi pifcatoribus im-
pofuifle, ut penem crederent.

Circa imum abdominis ad fpinx latera corpus rubicun-
dum fpithamam longum , digitum latum, fco minos cial-
fum, varii feftum fifliimque illi per omnia fnnilecrat
corpori, quod in avibus analoga occupat loca, quod in
omnibus avibus,. ferpentibus , quadrupedibus oviparis
atque etiam pilcibus renes appellat Harvejus Jegeucra-
Jitit! quodque Ariftotelen»ahjfque l'hilo-
fophos latuiflc ibidem ipfc pronunciat.

Remotis quxnutritioni dicata, inftrumfcrtis , grnrra-
tiMi/ organa in confpcdum prodiere , quorum magna
in hoc pari differentia, cum junior altera necdum con-
cepiffe videretur, altera grandior, ovis plena, partum
non infrequentem viarum tefiaretur amplitudine.

Oviparum hoc animal ovis &gencrai.dis& exduden-
disdno difiinda obtinuit organa , utroque puta in latere
unum, magno partium apparatu, nec artificio minori
conftru&a.

In O v a au o prxter ova, qux numero plurima,
magnitudine diverla , & prxter Integentes ova mem-
branas excurrentia fanguinca vafa, & omr.isconr, eilen-
tes varios fibrarum plexus etiam fubfiantia, cui incum-
bunt notanda , quam primo quidem ir. tuitu pancreas fa-
! ut ares , is illi & color & mollities , difledam vero liquo-
re quodam craflo (anguineis ftriis album colorem ir.fi
cientibus repletum invenies , dubito tamen anne paren-
chyma fuent tabcfa&um , cum expreto hoc focco re-
ma nferit nihilominus membranx accumbens cjufdcra co-
loris (olidior fubfiJEia multis vafis mfiruda , qux nulli ,
quam glandulofx , mjgis videbatur atfinis.

ticct Ut iri nomen qux mereatur pars, in qua
nempe conceptio fiat , & conformatio, conformatiquc
nutritio, deflueretur, pro utero tamen, licii parum com-
modi haberi poterit , quod ab ovario non ufque adeo
remotum albicans corpus figura renem imitatur , a cu-
jus cavitate media , qux totam feri latitudinem ejusx-
qoat, cloacam verfus uteri defeendit collum futis & am-
plum , & crafTum, furfum veri ad diaphragma ufque cor-
nu cjufdem tendit , tenui admodum , rtiptuque valdi fa-
cile fubfiantia conflatum cujus verus finis n«tro in la-
tere quxrcntibus (e ftftere voluit. Utrumque cornu fla-
tu difientum ad diaphragma ufque commolimus, ubi
Uberum air inventeoat exitum.

Ipfum uteri bic ita diflin&ionis tantum gratia di&r
corpus ab integente tunica liberatum , diiledumqu: du-
plici confiat fubfiantia , exteriore albicante , inter lore ci-
neriria, eandem feri colorum diverfitatemfortita, qux
cerebri medullata i conice difimguic. Sed uec totum

cjufdem fubftantix corpus: Inveniet enim fibras pluri-
mas ab intima tunica ad extimam latas , in Aedio longio-
res fenfim verfus latera decrefccre , & fibras prxter in la-
teribus prxripui aliam fibris non diftirdam glandulo-
fx fimilcra- Dwcrfa diverforum uterorum colla non
confluunt in unum oflium, ledfuo quodlibet ornatum
orificio iarcinas uteri deportant incommune utrique re-
ceptaculum, ejuod alias cloacam in avibus dicunt, licet
illud ab inttftino feparct integer ino pariete membrana.

In juniori folum , quod ovis fubfiratum . alhpTua mol-
litie leconfpicuum reddidit, in utroque latere, pluri-
mas cjufdem magnitudinis quafiaqua Iplendenles bullas
libi mutuo oppolitas circa medium fi» exhibens. Ipfi ve-
ri) cum cornibus & collis uteri , non nifi tcnuillimum
membrar.* referebant tubulum , unde in communem
cavernam exitus fiilo , flatuive non magis patens . quam
i caverna furfum ; qux mauitefii nondum violata virgi-
nitatis claufira indicabant.

Admaiis lictura, maxime cum conrrafHs Oceani in
refluxu limitibus aremu um termini extenduntur , inter
alia , qux recedens unda in arido deflinit , teftulx fre-
quentes vifilntur figuram rc&anguli oblongi exprimen-
tes , c ujus qux longior -, latera , non fircus ac in Sandapi-
la . utrmque parallclogramini extra fuperficiem funtex-
terfa. - Inanes eas deprehendere quxre«ibus femper ob-
vium , rarum ver'6 ab a ire , vel aqua marina , arenave
diuei fam in tumido illarum ventre fubfia: tiara reperire ,
quod claiifiimo SimmiPtuSi contigit, qui binas didis
limilcs vifcofo humore quali diffluentem tabe jnytulo-
rum fubflantiam refercute turgidas, vklit excido con-
tento interiori (ua fupeificicteftarum, qux mytulosab-
fcondnnt, rrciuteuminrascoloremiroicaii: ii has ven-
triculo rajx tuilTeinclifas, qui eduxerant, pro certo af-
firmabant. Qui animalium biftoriam figuris exornatam
nobis dedere , didis fiinilem depingunt tefiare , cum in-
cumbente illi ovorum racemo , vomntque & ova ede , &
tefiam rajx uterum appeflandamiqOam id berti non dixe-
ro, mihi autem cur minus videatur vero fimile, rationes
edam. Miror KoiiJrletiwu , Qtfncnun , Jnfntum tan-
tos viros, lixctamlxviter exanimata , (impliciter adeo
iH ablolutc pronuneialle , nec ad uteri in animalium ge-
nerationediligemiusattendi(Te ufum. Quod quxlo ani-
mateum partu exclufiim rejicit merum? & quot uteri
tot fuflkcient ovis, quibus numero carentibus rajarum
inutroque latere luxuriant ovaria f SUnt fateor in Arj-
tomicisexercttstUjmi Viri, quibus ovum uterus eft ex-
pofitus. quod liitaque teflula hxc rajx cflet ovum . ex
(iorum fententia etiam uteri mereretur nomen. Neve-
r 6 ver fallamur ipfi , vel alios videamur fallere , omnes Sc
ovi& uteri imprxgnati perferutemur partes, quo pa-
teat auriti omnia perpenderint, qui ovum uterum ex-
politum dixere.

Qv t partes vel in pulli abeunt lubftantiam, ut albu-
men & vitellus, vel nullum ambiunt , ut involucra,
quorum alia ipfi animali adbxrent, ut colliquamento in-
natantem pullum claudens amnion, intefiv.is annexus
vitelli faeculas , & omnia in volvens chorion , alia a vafis
ab omni parte liberafunt , qux triplicia : tenuis nempe-,
qux chorion proximi ambit, membrana, & hanc ex-
cipiens crail. oralia , qua- alba cfi, tandemque omnia du-
ritie fua tutiora reddens , exterior cortex.

£tbx quidem quas ia ovudilliu&as numeramus, par-

crs

D * R

A J A.

res funt ; quibas quid turgent fretu fimiie poffidcat ute-
rus inilituta comparatione patebit In utero quidem &
humores unde fatus exfurgit , colliguntur, nccdcfur.tfl
qua: humores frrtumqne in volvunt, fotui continua: mem-
brana:, faltem in brutis triplices, cum allantoidem non
in vaccino tantum , fed ia ovillo integram reparaverim ,
ctiainfi illam fc in ovillo non invenifle fateatur Harvejus
Exerc.68. Cutn veri» bxc illa non fint, qua: utetj in vi-
viparis veniunt nomine, latisliquet, illarum ratione id
non o« attribuendum nomen. Quid ergb refiduum i
certi corticenj una cum duabus membranis ab omni va"
forum commuuione liberis , quz fola fuperfunt , nemo
uterum dixerit , nifilimulid uteri fotum diceret munus,
ut fartum contineret , nullum prartcrca vel cum matre,
vel fcctu commercium habentis , quod cflet longi
partis artiBciofifEmz dignitatem : cum folus uterus id
onire viviparis prodic t , quod ab ovario , oviduftu, ovo
cxfneifcint ovipara.

Ea namque illius fubftantix fabrica eft , ut certis in
‘ locis aiterix matris omnem ibi tranfudent humorem ,
quenr ab ovarii calice , &ovidudhis incrafTato ledmplli
ot albicante corpore accipiunt ova. Ipfum iero corpus
uteri non modo idem, quod exteriora tria ovi involucra ,
proflat, fed d matre vitam habens, fenfumque demo-
tum , ut foetum ."dut^pelUt, moderato calore fovet, ita
jufto partus tempore, ad eundem in lucem protruden-
dum confert plurimum ; qualis uteri motus ialc&fone
vivorum animalium raanifellidimus. Adiit quod omnis
uterus dum fotum gerit, ovum gcflet: quod licet ovo
expolito hac in parte cedat , quod ante formatum fictum
uon omnia, qua: foetui formando augeodoque ncccllaria,
pofhdeat , fed eo fentim crelcente nova A matre accipiat
incrementa, in eo tamen fimi^ eft, quod nullum cum nu-
tris vafis habeat commercium , ut ut contrarium hacte-
nus a plerifque creditum-

Cum itaque, qua: utero cum ovocommunia, nonfint
ea, quorum gratia id uterus obtinuit nomen, quas ve-
ro refidua in ovo , non nili mortua quadam involucra
fint , nec A matre , nec i fatu Vitam habentia ; cum ipfe
infuper uterus fotui largiarur ea omnia , qux ab ovario ,
oviduiflu , ovo accipit pullus , imo rerum intra fe fo-
veat ovum , luftoquc tempnft fatum luci exponat , non
jxrtentmfi admodum vi-ct'0*»’ ovum uterus appcl-

' Liquet inde manifefti eciamfi d»<fta teflula raja: contfl
nulflet ovum , uterum tamen minimi dicendam. Re-
flat difquiramus an certa j^ntur plixnomen», quibus c-
vince.c liceat, rajae fuifle ovum. Si elTenc nobis , qu.r
rajarum evagandi licentiam coercerent, vivaria, brevi
decideret illam cor.troverliam autopfia ; quibus cum de-
flituamur , mqjebimur veniam > fi niliil , nili quod ex da-
tis ver 4 colligere integrum admiferimus. Ovaria ra|x
& ovuiuftus cum Iifdem in tcrrcftrium genere confpi-
cier.dis organis conferenti haud facili fuaiens, ovum,
quod dum ovatio inhxter , rotundum eil , indeprolap-
fani tenues quatuor tenerafquc etiamfi longas ecphyles
afTumpturum : A quadrato non multum recedens inte-
rior ejns , quod ovarioproxinium , corporis cavitas qua-
dratam tcfla; figuram , planamque produceret forte , fed
unde ejufdem teftx deducere rfitis ecjjhyfes f nec bene
conveniunt inter fehiftome, fac vifum illi adhaxereo-
vorum racemum , quod piihir» actorum dcmonflrat ,

301

quid aliud inde colliges, quam pifcera querdam, forte
rajam fua fuper id corpus effudiile ova f At 4 ventricu-
lo extra&E nihil omnino probant , cum patens otis ndu*
obvia quique abfumat. Potuiflet, fateor cjc&uni utero
ovum haulifle mater, prop.-ia: prolis fepulchrum, fed
fpccicm hoc quandam veri habet, pra:tcrea vero nihil,
cum eadem evidentia liceat dicere, zoophyti quoddsm
fiiifle genus a raja abforptum. Quoufquc enim vel tu
oviduchr rajx non reperta fimilis tefla, vel non vifaex
tali tegmine prodire raja: proles, cum magnorum viro-
rum autoritatem non temere velim convellendam . alio-
rum lixc deferam judicio ulterias examinanda. Suffece-
rit id deirionflrafle , didam tcftulam . fi vel maximi raja»
fuiflqovum uterum tamen rajz minimi fuiflc dicendam.

Etfic quidem relido abdomine ad ipfa vita: penetra-
lia ferro aperiebatur via , ubi diflindum ab integente to-
tam cavitatem membrana Pis. icavdiu m ilrtideia-
batur. Totiuifumam, fed inverfaip , Coxuis imi-
tabatur figura. Planum naiqque & illud apice caput ex-
primens pro cauda caruofam acceperat poitionem Abali
airti- Orificium fcparar.tctn , laterum veroextantesan-
gulosbalcos anguliselcganterreferebar. Unusipfi vem-
tricuhtj , r.ecr.ifmnaco: inter faucefque lita auricuU,
quam cava: trar.f.tus hoc nomine jubet appellandam. Car-
nofis fibrij contextum utrutuquc corpus coda docuit rc-
lolutio. Quo loco arteria fe in ramos findit , ori» tunica:
vicina Litet glcnJulg fla» o colore tinda.

Pulmonum nec clarius hic , nec obfcurius , quam
aliis inpifeibus, vclliginm. In ore interius utroque in
latere quinque dehlfcentes rimas fi infpeXcris peratius,
Bx asci» 1 a xfl m videbis latibula, ita formata , utliau-
(laorcaqua, hisubiemifiii fuerit portis, iifilem regredi
nequeat , q uid exterius fupra quodbbet foramen def-
cendenscutisilluJ :-.-^st.

Jam ver5 qnid ii.i.Uiieti , quibus ornata fiiperbiuut
branchi*. vaforuin (anguineorum ordines.aliud illiciunt ,
quam ut coaltntu» in illis ianguis ab ambiente mutatio-
nem patiatur , live iJ contingar de fuo aliquid emitten-
do, live recipiendo externa, five una & eadem opera
utrumque prxllando. Et rem ip&m potius, quam rei
vcfconceptus, vel veibaincucntesobfccro, videant num-
ni eodem res tandem residat , five receptum cavitate
ambiens eadem , qua admiflum . via emittatur , five una
via ingefluin egeratur alia, modo in trar.fitu vaforum fan-
guineorum contingat extrema , qua: in pulmonibus afpe-
rx arteria: ramos ambiunt , in branchiis prominent nuda.
Namque vel id faltem in sefpiratione certum , requiri , ut
ambiens, five id aqua fuerit five aifr, femper novum ad
vaforum feratur extrema. Bcni quidem videntur agere ,
qui pulmones pifcibus denegant , cum diverfis org.-fusdi-
verfa competant nomina : inde tamen non fcquitur de-
efle pifcibus, qua fimiie quid prodent , partem- Nec
male fuadent refpirationis voce cauti utendum, fisfe. 1-
vationcr i rcfpicimus ; cum aqua fpiritus nomine venire
commoA nequeat. Sed cum crediderim tcrrcftriumvala
non nugis , qui nos circumdat , cralTum haurire acrem ,
quamvafa pifeium aquam imbibere , quis fcit , anne idem
illis iQPaict aqua, quod nobis air, fubtiliora furs amplexi- '
bus contenta corpora , qux quorundam funt fpiritus , il-
lis largiendo , fi alias largiuntur quicquam-; nam ti tan-
tum recipiunt egellu , resfacilis & nulli cor.troverlix ob-
noxia eft.

Pp ,

Maxi-

3oa

D t Rhombo.

Maximam parlt difficultatem cordi denegatu alter
imtriculxi. Sed nec hic, fi alias riti perpendantur lin-
gula tanti nobis erit. Demur non omnem per branchias
ferri fanguinem, certe nec renes, nec hepar, nec alia
vifcera omnis permeat fanguit & toti nihilominus eadem
fanguiuis fervi unc mafli. Sed preflius: ut taceam embryo-
nes, quibusquid reponi poflit» non ine fugit, in adultis
etiam ii credimus Anatomicis , i dextra infioiftram auri-
culam via patens aliquando reperta fellatur , quibufdam
in hominibus non omnem per pulmones tranimitti fan-
guinem: Sed ne ab infolitis ad fohta procedere videar,
confidercttir quifo illa (anguinis qoantitas.qu* per bran-
chias transfertur , &patebit fufficere illam, ut cum reli-
quo inde (anguine in auricula concurrens ad convenien-
temomniaproportionem facile reducat.

Cum itaque quem in aliis animantibus pulmones , eun-
dem faqgui nem mpifeibus branchii prillent' uCum , li-
cet hae ab illis in quibufdam diferepent, non cflquodaf-
. fixam fpim nigricantem fubflantiam hic ad panes vo-
cemus , aut an alia confugiamus diverticula Anima-
lium vrti confervandi nihil ique ncccflarium ac im-
procus ambientis ad (anguinea vafa accefius reccfluf-
que , quod five fiat eo in interiora recepto , (idque vel
multifidis afperiarterii ramis» ut in quadrupedibus vo-
latilibulque , vel vtficarum cavitatibus , ut in ranis , ) five
exterius prominula branchiarum vafa lambente, eodem
tandem recidit > cum pulmonum ubique priftetur mu-
nus. Non itaque quod pulmonibus deftituantur , muti
vocandi funt pifces , fed quod pulmones obtinuerint ro-
verfos, adeoque ab ambiente poflint aijki > ctiamfi illud
cavitate receptum per fiftulam uuandaimion ejiciant. Ad
fonum namque ab animalibus edendum , id tantum vide-
mus requiri ut per angufiias tranfiens fluidum fonorum
inipfoper obfiaentia angufiias offendicula tranfitu eli-
datur.

Excidiflet ferivifu digniflimum Puaiti* eprrctt-
lmm. Solis difeum fulgentibus radiis unffiquecorufcan-
tem vix elegantius depinxerit Apelles , quam inrajxo-
culo ex parte faftum ab Illa , qui colores omnes animat ,
natura: ufquc adeo & radiorum , qui medium ftipabant
orbem, accuratiffimus erat ordo, Sc totius difei aureus
micabat fulgor : folum hoc defiderahatur , quoa inte-
gram rudii non abfolverent coronam , relido , quo iridi
non minus aurei fuperius operculum r, edebatur, arcu.
Veri namque uvei pars erat , ideoque inverfa parte mo-
re uvei ftifco colore imbuta. Miranda fabrici elegantia,
fed & mirandus magis ufus. Quod a palpebris (quarum
fuperior piare nulla inferior vix notanda) fperare non
poterat pimilla , id deferiptuni hic organum ipli largitur ,
radios modo admittens , modo excludens pro diverfo a-
gentium internorum externorumve impulfu. Ufquc a-
deo certisagendi organis non alligata efi natura, quin
diiArfis idem pnfiare munus valeat inftrumenti», quod
liicuvea , pulmones , inteflina demotiftrant. C^ji non ita-

rvelhoccertiffinium crlt, organorum diverfos mo-
gno felicius pleniufque a priori deduxerit ratio,
. eo minus in certis certam cam efle fubjedis nifTOjtcxpe-
rimenta rem determinaverint fenfus

NOTATA

V e r o.

TVE Utuo h*c habet NteJhtm cap. vi j. In genere
^pifeofo avibus maximi affinis efi Raja Cujus uterus
vitcllarium habet gallinaceo Gmile feu ovarium duplex ,
quod in communem quandam cloacam bina ova utrin-
que unum effundit. Undi efi quod rara fn ipfo parturi -
tionis articulo fimul illae delabentia deprehenderim. O-
vum ipfum miri figunt efi (quod in ovis pifeium marino-
rqgt comnlurimum contingit) quadratum nempe oWocv-
gum conltituit.Teflamquc molli lanugine fu peri nd udam
gcrit,ex cujus quatuor angulis totidem hnguliexcrefcunt
quas ariftoteles «.*•» ^7«»n comparat Aperta te-
fia exhibet albumen firaplex., idque tenuius. Vitellum
teri pumcei coloris cum cicatricula fatis infigni. Propi'
ingrcflum ovarii occurrunt corpoi a duo albicantia glan-
dulofa quarfuccum albugineum cppiofum ovario infun-
dunt fpermati teli ium aprunorum ljmilem, albuminis ma-
teriam. Tefia ipfa confici videtur ex illius humorispar-
tecrailiore. Ego intra illius coiapris 'cavitatem tcflara
imperfedamfiepi iovenio. N EI DH A M.

o v o.

OV a pifeium cartilagineorum, ut Raji , Pafl inaci ,
& Can iculx^bicolora effe , & vitellum fatis colora-
tum habere , cum tamen eorundem pifeium omnes partes
(ipfum etiam hepar) albi,exfaiigues& frigidi appareat,
HARVEUS habet EJ. 60.

Ova hic ejufdem omnia magnitudinis idem HAR-
VEUS dicit, qui foras emifla fimul augentur, perfi-
ciuntur & foetus excludunt. Ex. 5.

CAP. XX VL
X)e Rhombo

Bctgit Vtettt

Een B O T.

Q Hqmbi vifcera quadartqnus cam vifceribas HippB>
I\ glofli convenire AMSTELOD. in obf. tradunt
ubi etiam fingulari figura ea proponant

CAP. X XVII-
De Rhombo aculeatQ

Een T A R B O T

D Tiam vifcera hujus pifeis cum Hippoploffi vifhe ribus
“pancreatis ratione convenire AMSTELOD. in
obferv. docent, addita figura.

CAP.

De SAtMONi & S

A L A M A NDRA.

A P. XXVIIL
De Salmone.

n o T

TUM

303

S Almonis Utuvs foto vitellario conflat, nt&
omnium ferA pifdum fluviatilium. Neque enim bis
Ovumeft Wcolor. Ego Salmonem pro paradigmate po-
no ob inflgnem magnitudinem. Hic fadle efl Uterum
prorfus membranaceum fivA ut redius loquar vitellarium
integrum pervadere , & fmgulis ovis lingulas arterias
deftinata* invenire , quarum majores trunci ab aorta pro-
deunt. Vena: itidem ex utroque latere in unum ramum
majorem colliguntur , & cava: tandem intra diaphragma
uniuntur. Modus quo ad Uteri orificium deTcendunt
captu non minus difficilis efl quam in vitellario gallina-
ceo. NIEDBAM cajv 7.

BRANCHII.&

DE Bxavchi arum ftrudura i pluribus accura-
ti fatis delcripta non efl ut multa dicamus:. Quoad
fabricam funt (emidrculi oflei , ad utrumque imi oris la-
tus, juxta feneciarum apertiones confiti, qui fcrobku-
lisquafi pennaceis per totum excavantur, ut vaia ad il-
las mifla, & plurimum ramificata excipiant, & contra
injurias muniant

Vofo Bronchiolis funt t/lrleri* , & Vtout , quas in
Stunone, Sit mone , ScvrffcBa, sd htme modum con-
formatas reperi. *siorto corde egrefla, fifverfus men-
tum afeendens , ramos A dextra laevAqne emittit ; horum
quifqueftatim bipartitus, duabus later» ejnfdem Bran-
chiis arteriam accommodat , quar mox irerum divifa ,
binos furculos arteriofos per cujufqne branchi* orcn-.i
prope bafinofleam trajicit; dem ex Hlis propagines ali*
minores denfiflim*, incijufque pinnz pediniformis la-
tera , & medietatem tendunt : Poft Branchias trajeftas ,
rami arteriofi omnes rurfusconvcmunr. 8c eundem trun-
cum , qui mox reflexus cereris quibtifqoe partibus pro-
fpicit.confiituunt iSlnrtu in branchias ofccnjcuti , ve-
"o trvx Iruticur JsfcrnJenr lefe applicat , fle juxta ince-
dit. 1?orri> In fingubs Branchiarum pinnis, propagines
minore j , ac in arcubos, JuBvr vcnofi majores totidem
arttrjtfu refpondent. Infuper utrinque 4 Ungulis bran-
chiarum partibus, romur vtnoftu trunco JcfcmJcuti in-
fcritur. Hoc pianA liquet, quoniam fi ramos branchia-
rum arcubus jacentes , tum vtnofot , 'tum srtrriofir a-
perias , foraminum in pinnas ducentium feries appare-
bunt,- Porre) liquor atratus mttnir iftis injedus per ve-
nor redibit. Obtervavi tamen liquoris iftius injedi quan-
dam folummodo partem per foramina in pinnas diverte-
re, partem vero alteram canales redapertranfire,& de-
inde <sfortu truncum JcJcenJentctn (quem rami Bran-
chiales denuo omne» uniti conflituunt) influere: Hinc
Colligo/anguinem m pifetluo, (non uri m Bnrtu Pulmo-
•urus) quoque circuitu, totum intrare^grationworga-

na Irinfvtftri , flare ab trteriii \n MS/i, quo totus 'de
novo a8 auri infpiretur, deferri, atflquidcn) illi Polu-
lo mtrofo partim intefimo, prout oflendemus , ex fc fru-
mitur , ideo fuffidat iis fanguinem folummodo per Por-
tor, nitri externi affluxui exponi.

Ex h» conflare videtur, etiam fifta , per Ironcht,
rtjfirtre , live auid rritrofum ex aquis haurire , coque
tanquam viti pabulo neceffario frul ,• quod etiam plures
ali* rationes manifeftA declarant : Nempe , fiquidem
tmd* , ubi pifces degunt, diu ftagnantes verfus putredi-
nem tendunt , aut , fi nimium calore , aut frigore , aliifvc
modis, IJbibusparticul* nirrofe abigi , aut perverti fo-
lenr, afficiunt», Incolas fuos fuflbcanr Porrh fi aquis
parcioribus , fle nimis anguflo limite pifcci clauduntur ,
etiam, fi plures quam par efl, in eadem fatis ampla pi-
cina , ubertim licet parti degunt , pr* defedu poluli m-
trofi interibunt ; quod infuper mortis caufiim arguit , an-
te obitum ora undis exerentes, nudum aflr.a captabunt:
TVoinde ut concludere liceat , his aquarum incolis ommot
etiam ituro/ inefle; quarum nempe hypojlojet , Atomo-
rum fubtilium congeries funt , qu* occenftonc quadam
in motus concit* , pro fubfiftentia fu4 continuanda, pr te-
ter olnncntum iuteriur , quod depafcuntur /ulflurium ,
aliud A medio ambiente mtrofum exigunt.

COR D* - E.

Coa ipfi angulatum efl ; Vnmictuus oblonj
gi» & arguflus, Hip.u in nullos lobor divifiim
cui VisiCa Filiis annexa; Silis exrubrom-
gricat. JONSTON.

C A P. XXIX.

De Salamandra.

TOti Cutis fuperfides lento quodam glutine in-
flar vernicis fplendente obbnitur.

Sali immifla beflia poft pauculos gyros & contortio-
nes vcluti in fpiram Convoluta moritur.

Humor ladeus A toto corpore difledo copiosA pro-
dit. #

PuiiOMsvx pondiculi» nigricantibus hinc indA
confperfum altius adfcendit «d pedum anteriorum regio-
nem , & Cor a pulmonibus non fenis ac Diaphragma fc-
parat.

OE sopm.aous, quemadmodum in Ranis , juxta
fauces vaidi amplius palatuntfuperius invertit tottmque
maxill* inferioris circumferentiam comitatur.

Stomachus ad partem finiftram velut in ceteris
Animalibus non vergit, verum redo duduabOEfoplo-
go protenditur , femper A me vacuus inventus , ut quid in
alimentnm SalamandriscedatplanA ignorem, com in folj
aqua , annuo ferA fpatio A me aflervatz fine ullo cibo
vixerint.

Lisn oblongus ex rubro nigricans.

H a p a x ingentis magnitudinis rubicundum quatuoi
lobis difltndum, longo dudu Ventriculo partique In-
tel! inorara incumbit dextrunique pulmonem tegit.

Fo 1-

3°4

S ALFA & T E < T O D ! NI.

•Folliculus Bilis ex ccerul|o albicans.

Duo oblongi Ciccnli*, aeri recipiendo dicati Pulmo-
V t s conftituunt,qui valdi nitidi t/e pellucentes ab initio
OEIophagi duftum alimentorum comitantur, & ad Ova-
. ria ufque protenduntur.

Cos albicans pundiculis nigris adfpercitur ut in bu-
fone. Exempto i corpore cum reliquis vifceribus corde
Salamandra adliuc plurium horarum fpatio per interval-
la Ic movit uti etiam ranae & bufones.

Rixu oblongi, quibus fucculi oleosi materli re-
dundantes annecruntuY.

Ovarium duplex , quemadmodum in Laeertl com-
muni, Rani,Setpente.Puu£b minuta nirpicantia in medio
fubftanti® alb* ficttus falamandra conltituunt.

Tuba !•' a llo vi an a varios anfradfos etformans
ad pedum anteriorum regionem adfcendit, & utraque
extremitate jupgitur .

T istis in maribus majores quatuor, quidam ex
afli rorandi, quidam pyriformes , cum quibufdam aliis
minoribus annexis , qui an Epididymides conftituant non
"dixero, facculi memorati oleoli tertibus anneftuntur , ve-
lut inRanis. Otio. JACOBAEUSin Da-
mae , Oif. x. va I. iv.

Ossium rtrudhira rcfpondet ei quae eft laeert* , te-
fle Coituro.

C a P. XXX.

De Salpa.

Plfci haic VtNTRicuLos labor cum appendidhee
quatuor paulo intra ecpbyfm> quo in loco interni
circulus. >■

Intrstina bene ampla & numerofa , uniformi
magnitudine.

Misentirium duplex, hoceft, InteOinis duo-
bus (Materibus alligatum . ita fcil. ut faccus quidam cx-
urgat. Venar per hoc fatp confpieo*.

Rectum cacnofum lolidumquc . ubi primum incipit
circulo inferni diikndum , cui deorfum vergit.

Lixn port* ramis appenlus.ftomachum longo inter-
vallo relinquens. SEVERIMUS.

C A P. XXXI.

De Teftudinc.

• kfV. * • • * .

A N A T O M E ejus
ImJUtMta

*a S E V t R I N O.

T Nteflodine marini prioris fpeciei Omentum nul-
ATum. Nullum Coe cum, fed Inteftina fuperni de-
orfum gracilefcentia , contra quam in catreris quadrupe-
dibus. Tunica externa nervoja . interna carnola villofa
tsec lentore quodam pingui madida.

Parte priore & pruno dufluOEfophagi aculei crebri
tranfvenim pofiti majores quam in bovi.oa lingua.

V i s i e * cervix re&o intcflino intrb rcipondens , ut
«trrutqoe rcrrcmenluni uno dudu exitum habeat.

Lien rotundius inflar Cor* Inteflir.o fuperiorl alli-
gatum. "

R e n t s plani & oblongi , quafi ex parvis pluribus
compofita.

Cor trifidum cnm vafis valdi implexis in primo ex-
ortu. Auricula: magna: & pcndulx tenui membrana prse-
ditzac nigrefeentes.

Pulmonis ampli multi» inferios quam Cor def-
cendentes .

Cervix inflexa cum crebris mufculis, fedduolon-
g illimi intrb in corticem caput trahunt

• >

Alia

C O I T E R r.

TEftudo nemoralisbenefido Cutis dur*,craf!®,&
fquammofioncfivi ambitui teft* pataminifvi an-
nat* , quam firmillimi putamini& fupertori 6c inferiori .
capite , cauda , & pedibus liberis . agglutinatur. Aliis
in lociscaroita validi teft* anneflitur ,ut abfque camis
dilaceratione velavelli vel ablcindi nequeat.

Via torr® omneslcollifMieadcaud* principium uf.
que medi* teli* ad vertebrarum cxceprioDcm leviter
fecundum longitudinem protuberanti connafcuntur :
hinc fit quod tertudo immobile habeat totum dorfum.
Pulmonem habet ut rana inflatum, fpongiofum.
Testis hic fant , intus in lumbis h*rentcs, fati»
magni, colore flavi.

Mullos hk inveni Renis.

Alia

V E L S C H I I.

I N animali hocann 1659. paucula hxc ^AUmvaeeit
* & Severi na indi&aobfervare licuit.

Dentis in utraque maxilla nulli erant, led illorum
loco utraque acuta plar.c erat , qux cultri feri inftar fcin-
derct , & nerba» deportas incideret.

Musculi Crot a pii i r je C maf.teree fa tamp’i
pofterius cranio inftrati, validiflimo tendine inferiori ma-
xilla: inferti erant.

Faucis capadflim* & infigniter dilatabiles , uti»

viperis.

Nullum Lartnois ve(ligium,fed afpera arteria,u-
bique fibi fimilis.attequaro ad pulmones pertirgere^ma-
niferte bifida, fub lingua in glottidem delinebat, rimu-
lam valdi exiguam.

Aboread anum ufque continuus IntistinT du-
ftus , nec ViKitrcuii ullam cavitatem majorem
difeernere potuimus.

H 1 r a r bifidum , ut in avibus ciloris atro fanguinel.
Visicula F 1 l li 4 bile viridiifima plena qu*
chatam illitu tingebat tanta coloris gratia in pidoribus
expetenda vifa fit.

Ova rotanda fublutea plurima continebat, rabris
maculis variata

SciLiros ex oflibus longi elegantius nobis extru-
flom , quam lignea fculptura • sjlJrsvteedi ortendit
in Oif. FtjJinmcJici/.

• CAP-

De Spina, T

C A P. XXXII

De Spina.

DOrfum binis aculei» armatur fed i mr qualibus , ma-
jore exiftente eo qui caudae propior eft , utrumque
aculeum fia proxima excipit pinna ,

Ciudi triangulo fcaleno fimilis habet bafin longiorem
inferiori latere , breviorem latere fuperiori , cuibafiin-
fculptus eft finus admodum profundas.

In parte prona corporis ai

inc a, & Torpedine. 305

sofiiaqum dixeris , hanc exdpit glandulofus tubus
ad finem corporis ufque , quem Ixtistinum con-
tinuarum merito appellaveris , in cujus initio inferituc
do&us pori bilarii, ira ut nec Ventriculi nec pylrMob-
fervabiusdiftinbio appareat *

Obfcurum& feri nullum Panchaiis lin Amen-
tum obfervabatur.

Hir aa fecus ac in aliis ad Inteftinorum dudhimdi-
vifum iifque adluerens , ac inter eorumplicas dclitefcens ,
ita ut lienem inter & Intedinum & (eic contineat. &
complebatur.

, , , auo f mnarum paria fefe ex-

pandunt.

Hipai in duos leter fifTum.

Vesicula Fillis oblonga in acutum apicem
definit.

Oviductuum corpora cum eorundem infundibu-
lo & odio inferiori fimilia erant iis , qua: in di flebo pjfce
cx Canum genere obfervavi , patulus mfimdituli hiatus
multas fibrarum rugas oftendeoat, quo facilius mufculoA i
fum crederem ; in utroque ovario plurima minuta Ova
erant labium humorem continentia,- aderant & quatuor
alia ova ovis gallinarum fl non majora certi paria , vitel-
li more flavelcentia omnia , (i unum exceperis quod to-
tum labeum erat. & plurimis rugis afpemm ; cuilibet
ovario peculiaris membrana erat, Ova omnia quaC bur-
Ce inclufa continens. Ex Ovis majoribus tria dextro la-
tere quartum finiflro continebatur.

Unusinalterooridubuerat Fosrus, in altero ge-
mini , omnium capita uteri odio obvertebantur . quo
etiam reflexa erat cauda: extremitas, loci brevitate impe-
diente pifcis exter, fionem in Rebum. Mirabar humarem
cui innababat foetus folis ovidubuuni tunicis contineri
nulla ibi confpicua nec membrana peculiari, ncc placenti
Mox ipfos pifciculos attentius examinando fub cordis re-
gione tuberculum albicans obfervavi , cavum quidem
fed vacuum. Diflebo pifciculorum abdomine prodiit
Vtjituh oblongi deferipto tuberculo per exiguum ca-
naliculum continuata, ipfi veflexe media: annebebatur
Inteflini cochleari fupenor pars odio fic fatis magno exi-
derte, quo in Inteftimim vcfica hiabat. Aperta vcficS
effluxit humor cx albo flavefeens, quo humore jam tum
bile tinbo Intedinum plenum erat , In domacho eorum
humor erat fimilis humori intra Ovidubum contento, cui
innatabant, ut adeoque & haec hidoria nobis odendat
pifccs itidem , ut aves , tum per Os tum per Inteftimfali,
mentum excipere.

Secundum longitudinem Ovidubunm in fuperfide il-
lorum interiori decurrebant vafa fnnguinea fmuofis flexi-
bus clegantercrifpata , quorum flexuum alrerni anguli
fupra tunicam elevari poterant. STENON1US
obf 109. is13- D.

c a p. xxxiv.
Dc Torpedine.

A N A T O M E ejus

S E

Injlituta

VER

: N

G. Felckamerv ,

. C A P. XXXI IL
De Tinca.

•pxObfcrvatione AMSTELODAM&NSIUM
A^m. April 167*. habita datimpod Dintis in gula
poGtos fcquitur cavitas fibris Rcais donata, quam OE-

I N Torpedine qu* raptim cum J.

‘febr. i6qi. obfervavi hac funt. Supina;' torpedini
longo ulquc adoris cartilagines diflalTu duboconfpe-
bum Diaphragma membranofum totum modico circulo.

Apparuit & Cokculvm faba: minufcuLc magni»
tudiic exalbo rubens, laxi fubftantia: , euifubftratum
veluti pulvinar corpufculum ipfo corde laxius , quod
Pulmonem fufptcati i limus, maximi cum flatu immif-
(o extenderetur.

Piei tonsum hic luculentum.

H » t a t 1 s fibra: dua: dextra & finlflra longi didu-
b* uni intercipiente fibra tenui &long* , in quas duas
hepatis fibras & Vesiculam fcU» in dextro latere
politam difeurrit Vena porta:

S e 1 1 n triangulus adluerens flomacho propi ejuf-
dem orificium.

Nervus ad Stomachum confpicuus, duriffimus, de-
firens in membranam.

Gula ampltflima.

Panceeas fub porta citreum, feri ichoroidis con-
ceptaculum.

f rma \% M t e i c u l i tunica fubtilis , rugofa , qu*
digitis didubaed facile, fub cujus parte fuperiore fub-
dans Mufculus ad doroachi o*. Sub Mufculd vero fub-
ftrata lata glaixlula ipii mufculo par, coloris dnfrei. Se-
cunda St tertia tunica Ventriculi craflarugoli lutea in-
terna , media albillima dunlfima.

* C o l o n amplum, paulo minus quam Ventriculus,
inferius vero Intedinum ituris coracoidis affabre inflru-
bum interna parti, quales Raja:, Canicula: . & Lupo
pifcibus alias e fle dixi.

SJTIN ONII

STENONIUS, ut habetur Oh/. 88. /it. ii ^48.
Dan. fequentia notavit

Parvula utrinotie hepati poderius adhxrcbant Ova-
*ia, quorum altera ext t emitas infundibulo vidr a erat ,
Q_q magnus

De Tuksione.

306

magnus ibi Ovoium rramerns erat, quorum majora
lateo colore fulgebant , minora aqua; indar diaphana.

In alia majori torpedine ex fubrufis qua: novem libras
pondere iquabant , plurimis Ovis referta erant Oraria,
quowm pleraque vel alba vel ftavefccniia eram , pauca
omnino aquea-

Sub Ovariis qua: hepati accumbebant e a vitae erat
quam ceo crediacrun portionem Venx cav* extra he-
par egreff».

In Ovidudu dextro fex erant 0» j , in fmiflro odo, qua
nec ovidudui , nec fibi invicem adlia-rebar.t , fcd omnia
innatabant humori, cujus pars vitreum oculi, parsa-
quam Hmpidillunam referebat.

Ovorum in ovidudu color quibufdam in locis intenfe
viridi? erat , extera ex viridi albicabant, confidentia eo-
rum cafci recentiorH indar mollis, figura non amplius
rotunda fed ob mutuam a contadu comprcllioncm pla-
nior reddita a torpedinis figura non multum recede-
bat.

Crediderim in ovidudu torpedinis formari & crefcere
(cetus, licctnulla fui parte Ovidudui ndlixreant.

Intra exteriorem & interiorem tunicam Stomachi
continebatur corpus molle , album,, iic fatis cratium ; in-
terius in flomacho certi papilli extabant , ut refolven-
tis humoris vafa viderentur.

Vasa fupcrficiem torpedinis unduofo humore ob-
■nientia multa erant, & pulcherrimo ordine difpofita a
capite pofteriora verfus pergebant , quo facilius aquar
Oecurfu contentus humor exprimatur.

Notatu digni erant F 1 n a n majufculis anferum
pennis craffiores, molles & albi , qui in utroque latere
perpendiculari dudu inter fuperiorem 6: inferiorem cor-
poris tunicam fit» tranfvems fibris ab invicem fepara-
bantur , Sc manifcflos nervos recipiebant £ tranfverfo ac-
cedentes, ut nonxhibiurem motrices dicere; occupa-
bant locum qui efl Inter pinnas laterales & branchias
atque caput ufque ad Regionem abdominis, anterio-
res pofferioribus erant breviores , codx mollillimam
carnem exliibebant. Animali vivo hic locus tadu qui-
dem mollis erat , fcd fi eodem tempore quo quis il-
lum tangebat , animal fefe contraheret , fentiebatur
In extremis digitis cont radio cum fpecie quadam do-
loris formicantis per brachium adfcendentis', qui per ali-
quod tempus contimubat , quiefccnte animali nihil Ten-
debatur , quemadmodum nec eodem mortuo.

Critljlhru triplex fubfiantia ; XJvta illa figura qua*
uupillaivlaudere valeat : cilindrus cartilagineus durus ,
& Occuli globo firmiter adhirens.

C A P. XXXV,

De Turfione

A N A T O M E eju»

a T. BARTHOLINO.

_ •

poriBa.

TU» st oxisr Delphini fpeciem r.on femel difle-
cui ftrminatn & foetum , figura cxad£ cum ea con-
tcux quam RouJcJci. 1,16. depije. c. 10. exhibet. Interio-

ra vifcera ab humanis non multam differant , fi pauca ex*

cipias jam fignanda.

Ventriculus triplex , fcd anguflis orificiis pa-
tentibus. Primur loculus rugofior & candidior , Secun-
Jui rubicundior, rugis multa fed magis quam in illo or-
dinatis. Tertius appendix tantum reliquorum videtur.
Intestina ut in homine longa & anfraduofe.
Omentum hic nullum.

Lien Ventriculo fubjeftus.cxmultisglobulis paren-
chymati lienis rubicundo non difiiradibus conflat. Duo
globuli maximi confpicui , nucis avellam magnitudi-
nem iquantes , ex quibus vafa brevia ad ventriculum
tendunt.

Pancreas figura triquetra glandulofura , candi-
dum.

Hepar rotundius quam humanum, ventriculum utro-
que latere nmpledens, Pallidius, cava & porta ampliflimis,
Vejici Bi unis nullum indicium.

Renes ampliffimi, rubicundi , racemis uvarum fimi-
les, infinitis glandulis quadrangularibus & triangulari-
bus diffindi , qu» membrana tenui invicem junguntur.

R enes fuccenturiati triangulares, glandulofi, fed
fine m inifefta cavitate , proxime trunco adiucrentes.

Vasa S p e r m atica cum varicofis anfradibus
ad teffes feruntur, in utroque latere.

Testiculus finiffer tumidior juglandem facili
quat, qua parte focmina fertum gerit, fed fine humi-
ditate , dexter longior , & tenuior.

Collum IItiei amplum , delinens in pudendum
fupra anum rima triangulari.

In A n 1 lateribus duo alia foramina confpiciuntor ,
in quibus glandula totidem interius ad nervos deducun-
tur.

In finiffra uteri parte flrtui inclufus partui vicinus,
mafculus exiguo peue, capite ad os uten verfo , eredo
litu, umbilico quadruplici vafc protenfo , qui in medio-
itinere dividitur in funiculos utrinque ad placent» la-
tera diffiufos. Uterque funiculus duo habet vafa cralfio-
ra, in medio tenuior.

Placenta exilis concreto fanguini fimilis, pirie-
tibas chorii agglutinatur. Tenuis Omnior. ^ qilantoidoc
humorem ferolum continet. farciminibus inclufuni.

Vttri appendix dextra. Gvc loculus dexter vacuus.

Diaphragma ampluin , pro collarum longitudi-
neprotenfum.

Coa grandius, humano ner omnia fimile, in medio
fitum etiam mucrone. Indiffedo quatuor prima fronte
Ventriculi videntur, unum cava cum auricula efformat ,
carnofo pariete diffindum , fed inferius patulum , qualis
paries denfus inter auriculam & aortam in fioiilroquo-
que vifitur.

Pericardium humore cruento refertum.

Pulmonis amplillimi , fubpallidi , unico lobo con-
tinui, lati fuperius , anguffati ver6 in cavitate inferiori
thoracis a longo codarum tradu formata. Nodis durio-
ribus hincindeextcrius inxquales, in quibus folliculi ver-
mibus pleni erant infixi

Aspera Arteria ampla. Laryn* lingularis fi-
gura , anferinum caput refert , quod aperiri claudique
pocelt , offea feri , & libere fuperius patet in dudum,
qui bifidus fertur ad bina fpiracula in capite excavata-,,
per qui fcu aeremJcu aquam recipit.

Lno*

De Xi

L l M o o a latiufcul.i, fed palato firmius undique nexa.
Sibilam enim turfio edit , quem pifcatores undique ex-
audiunt.

Spiracula illa duo in capiteobvallantur gyrofo quo-
quodam flexu v«lut labyrintho, ad a! rem vel aquam
temperandam.

In Theraee adflat refophago magno T 11 v m u s ma-
gnas, cordis ut videretur tegmen. Ex hoc thymo utrin-
que circa mediaflinum & pulmones difpcrguntur alie
glandulre quam plurimi.

Exigua Auditos foramina. Cantu tamen & ftre-
pitu a pifcatoribus alliciuntur. Artate creduntur furdi,
necftrepitumfequi, hyeme fatis auriti.

Oculorum palpebra; anguftiores , quibus refeflis ,
fatis magnx prodeunt orbiti oculorum.

OJJi J capula conneftujitur dui pinnae exteriores, ve-
nis donati & nervis cogjofis, quibus in natatione mo-
ventur.

Separati came feu cartilagine, Mas os humani ru-
dem formam exprimunt.

Dihti! quadraginta fex in unaqulqne maxilla,
acuti omnes, & ita fifi ut inter omnes dentes fpatium
vacuum alterius maxilli dentes excipiat.

V iiriBLa in univerfum triginta lex infpinadorfi
produfli.

In differto ftetft, uuper extraflo, Umbilicalis

V is a (lylo pertentata ducebat nos ad venam portam
hepatis.

Per nrachum pervium ad veficam ftilus pervenit U-
trinque more nolbxyirterix umbilicales politi.

Rimis Succ in t ur i a r i exiles.

. Tcjf er utrlnque intra abdomen latitantes cum fuisepi- I
didymidibns& vafis priparantibus , ex quibus ad epiuy-
dymida tranleunt.

Inter utrumque tefliculum plexus quidam eft glaodudl
larum exilium , rete in morem involutarum , ad penir
radicem proflata.

Penir longiufculus partim extra prominulus , par-
tim irtra latitans , duobus ligamentis nerveis conltans
uno tenui, altero crafliore , circa radicem olfecartilagi-
nolo fulcitur . inftar offis hyotdis.

Cor in medio ejnfque mucro lub cartilagine enfifbrmi.
naflomofit Vena cava ft arteria v:noJa manifefta, ut
& circulus membraneus in arteria venosa. Canaliculut
inter venam artericfamfS arteriam aortam maximus, &
hanc & illam amplitudine equans. Qrnt. t. Hilt i 5 .

NOTATUM

CIRCA TESTEM.

Folliculum T isi is, de quo plenius ubi de Lepore
agit J. VAL. WILLIUS, 4 quo ovum fercun-
datum elapfum in terticulo dextro Turiionis fartu vix

2uatuor tranfvrrfos digitos longo pugnantis a fe difle-
tl obfervaffe fe reflatur Ohf. 8 1 . I. a3. Dan.

Hic qui dcTurfienc hic adfcruntur eadem funt cum
iis qui fupra cap. de pbocena (rabentur. Placuit nominis
gratia repetere.

I I H A’ $C)j

GAP. XXXVI,

De Xiphia

A N A T O M E ejus
Inflant*

a TH. BARTHOLINO.

C Aptam in portu Hafnicnfi Xiphiam 1651. cum D.

Fuireniodiilccabat Barthol ut habet obf. 16. CenM.,
Hi flor. Femina erat & fatis vallo corpore. Icones hu->*
jus pileis exhibet Gejnernt , fcd rudes , quu ipfum nun-
quam viderat. Meliori colore depingunt isHJrovanJut
& Jonflanui , fed nccipfi accurati latis omnia. Omnes
in cauda peccant, quii u nata eft feu fcmicirculari figu-
ra , ficui optimi Bclloniut deferibit, Sc rofirum inferius
nimium protendunt . quod curtum cft. Roftri deferiptio-
nem accuratam tradit ex fceleto fuo Jo. Cajur apud Gef-
ncrum , nec in eo occupabor , quia copia illius paflim Iu-
bcri poteft. Noftrum ad reliquum corpus compaiatura ,
velut tria ad novem erat.

Aliarum partium deferiptionem ,.qui curiofo Natu-
ri indagatori fatisfaciat , millia feu ab „ /iUrovanlo exi-
gas , feu Gefnero , uterque enim aut aliorum fidit relatio-
nibus , aut exficcatum pileem contemplatus cft.

In variis aliis partibus errarunt tam antiqui quimqo-
vitii Naturi Interpretes , quod breviter monendum exi-
ftimavi.

1. islrifletelce fellis veficulam inteflino committi af-
firmat ; qui tamen hepar longo canale inteftir is jungit,
b 1. Oppunur gladii acumen ex t inflo pifce limul cor-
rumpi prodidit. At acutillimam aciem q ui vis potcll ex-
periri. ^

j. BeUemur fquamas latentes fub cute ponit. Cita-
rum fub cute tenerrima expanditur tantum panniculus
carrofus, quo dempto, cuti* fervari nullo paflo poteft.
Unde nos cum cute feparavimus , ut commodius cxiic-
caretur& impleretur.

4. Gefnerur narrat quofdam voluifle unicum tantun)
ititeflinum xiphii efle , refla extenfum. Refli ille du-
bitat, quia altum ea de re apud omnes filentium. Reve-
ra enim inteflina refla non funt , fed iqualibus gyris in-
torta, quemadmodum artificialis ille inteftinoruin litus
eft apud i/iquapcmlcutcm BtVeJhnjmm, ut initio puta-
ver imus cortas fu 1 Ile.

j. RonJeletiur Corium caudam verfus dufla mana
livecfleteftatur, alperum vero veifus caput. Vidimus
nos live dfc corium lerici Inftar, noflefplendens, pras-
lertim ubi candicantes maculi adfper gur.tur.

Qui priterea m xiphii feflione obfervavimus hic
feri funt :

1. Dis tis in palato inferiori medio gulam verfus
1 finguMres erant, membrani affixi : Utrinque tres ordi-
1 nes Inordinepiimocircamediumpalatifuntduo, ma-
jor& minor, uterque oblor.gus& durus, laxo imulus
&afper. nucleum dafly Ii reterens, invicem junflus Se
palaro per membranam Alter ordo huic per eandem
membranam coutinuus , ad olfis fubflantiam magis acce-
Q,q a

4 r*™

30S

De X 1 t h 1 a.

dit , ut & tertio* , cire* extrema ver6 cartiUginofus ,
inediam ftellam radiis fuis exprimens.

t. Bronchi» o&enx fiint & doplices , ot JtanJa-
let iMt & Salaiamur re&b quoque annotarunt , quadru-
plices credit GiBntt , quod obfcrvare non potui, foris
afperas.

). Coi fub capite ftatim fitum, triangulare, unico
Ventriculo exiguo fanguine pleno , coi adbtus implarv-
tatur vena cava valvulis binis, & auricula magna dupli
ci quafi burfa propendens flaccida , fed unico tantum fi-
nu. Inbafiadflatveficulailla, magna hic & cartilagino-
fa feri, ad cujus exortum bina; quoque valvulz apponun-
tur, regrefliim impedientes.

4. Costas nullas habet» quitum vicem fupplent
pinnx extern* magnx ad cordis regionem defenden-
dam.

? . H * p a x grande fatis & exfangue , loco fanguinis
humor crafliiufculUs flavefeens cernebatur, quo colore
feri totum hepar erat infe&um, exteriori facie lurida.
In hepate vafa varia. Inprimis rami cralfi fucco flavo
craflis pleni, qui in truncum definebant, inteflinocon-
jun&um , & iupra hos ramo* exigua vafa rubicunda ex-
currebant.

6. Filiis Vesiculam a jecore fetnotam re&i
obfervat Wattaitu/, Adh*rettamen per longum funem
& canalem , qui femininam xquat

7. Vih riicutus bifidus , quorum alter craflus
interius rugofus, alga viridi refertus, unapartecrcus,
cujus extremitas acuminata velut cornu.

8. Lisn exiguus, rotundas.

- 9. Imtistima ordine in gyrum difpofit».

,0. T isTis otrinque oblongi & cralMimi, pugni
magnitudine.

11. Foltus duos nuper fbrmatos in re&o intefti-
no continebat. Nec enim alium Utixum invenimus.

N O T

TUM

NERVO

A
In

O P T

I C O.

DF. Nervo Optico pifeis hujus ita traft. de Cerebro

j- - - ■■ ~ *

Malpighim: nervis his cure Cerebrum intimi con-
tinuetur , iflorumque flru&ura apud Anatomicos dubia
reperiatur, nonnulla qu* in Pifcibus ipfis ingentis ma-
gnitudinis ex repetitis fe&ionibus fuperiori anno collegi ,
tibi communicanda duxi, ut tuo fzemdata ingenio lon-

gi maiorem fegetem Pofteris largiantur
Vulgatum elt, nervum opticum in fin

Igatum cfl , nervum opticum in lingulis animali-
bus conflare multiplici fubflantia , binis fciUcet membra-
nis, ex quarum terminatione efformantur Cornea, &
Uvca, & medullari in retinam definente ; palam autem
eft, hanc 1 Cerebro propagari; ita ut fi eadem Cerebri
medulla compaftior, magifque dtnfata. Vafsliut & C«-
ter plures in funiculos refolvi docuerunt, quos nonnulli
peripatetici coar&atas arterias credidere. Qu* tamen

ab exarata ftru&ura diflona obfervavi , paucis accipe.
In Xiphia, qui ingmtem oculum fortitus_eft, ogtii

opticus

ipluii »4*

nervus lolitis quidem ;i embranis involutus fed non inti-
mi fotidus , & conti us , nec nerveis fibrulis, vel funicu-
lis diflin&us non ad fenfum porofrn , vel infigni cavi rato
donatus obiervatur; fed ab his longi diverfaconfpicitur
flru&ura: Hujus enim medirallium nilaliudefl, quam
alba Cerebri fubflantia non leviter comprefla in exten-
fam veluti placentam , vel mavis craffiorem laminam pia
matre contentam, & in plicas Inlignes circumdu&a , qiuet
totam quandoque nervi diametrum rtfto proceflu excur-
runt , quandoque tortuofe in gyros flebuntur , ut in exa-
rata icone contpioere poteris.

Singulx autem plicarum circnmvolutione* hinc inde.

,^enm obvelantur matre ; perquam excurrunt fanguine*
qulm Inteflinum » quod aliis Inteflinis erat continuum.^Nfa '

Capit it fetus rudior forma , oculi magni , & gladii qua;
damveftigia cartilaginea. Car nullum, fed vafa candi-
cantia tris, hepatif rudior forma, lnteftins oblonga inftar
vermium concretorum.

Per fpinam dorfi excurrebat Vas fanguineum

amplillimum , fed congelato fanguine refertum , cujus
tunica clegantilfima nervea inftar textur* cruciatx.Cmr.
16.

fatis confpicua, qu* undique propagines mittunt ,
ita utnon leviter his firmetur. Invenitur tota hic moles
dura matre , 4 qua optici figura , & robur emergit , &
velut in fafcicufum recolligitur: Unde fi hxc perlon-
gum fecetur, & vafbrom ramuli , fimulque nerve* fibru-
I* membranas ne&entes lacerentur, totus opticus ner-

vus in infignis latitudinisplacentulam, vel mavis craflio-
rem membranam vafculis irrigatam extenditur,- ex hac

in poftica oculi parte extenfa effbrmatur retina , undo
mirri cum antiquo Vaflaeo dubitandum venit, retinam
non membranam , fed potlns Cerebri expanfionemcen-
fendam efle. Hoc in Jfiphia farpius expertus fum', in Tyn-
no pariter . cztcrifque grandioribus pifcibus , qui mihi

Ifecandi occurrerunt ,- quare hoc in omnibus pifcibus per-
petuum probabiliter cenfeo» M ALP IG H I US Epift».
ad Fracaflatum.

BINIS PARTIS TERTIjE

- *’1' '

ANA-

3°?

ANATOMES *

B R U T . O R U * M

Pars IV. *

« . iit , * S % ‘‘ 4 t .i, f* < '

D E I N S E C T T S.

e a p. i

De Araneov

N Araneo cinereo Oculi vel ipforum vefligia
aliquoverfum difpofrta micantia fcintillantiaque nu-
mero funt quatuor , bini in fronte , bini fecus , qua
*“ nova per microfcopium cft obfervatio.

Manus dua cum tumulis , quos credo injicere pra-
da capienda.

Din rss duo- cum aduncis apprchenforiis.

Sub ore r oculi duo-, ut albi vermiculi , quos puto muf-
culorum officio fungi.

Via ad alvum patens, fed nullus OEsohiaous,
oullusetiara Vik-liculus

Imtxstinul.vm ad anum confpicuura.

Araneus dividitur induo maxima Tegmenta , qua tho-
rax 8c venter funt* ex horum media commifliira exur-
git genitale cum articulo uno, intortura, nigricans, &
forma referens mulca aculeum.

V x n t i a ampli diflentus lenti quadam fubflantia ,
ex cujus albi quadam portione interne difpofita.per a-
nnm fila dufblia mittuntur.

In hujus medio du&us doo ex mollitudine & colore
cerei, vena uni, ut puto, fe lateribus adnirentes , Inte-
ftinula fortafle , qua& principio, & exitu communi con-
veniunt

Intra molem pradi&am fubft antiam hinc atque hinc
corpufcnlacandidifljma, compadioraque quam ut ex-
tera contenta lacerti figura , quaadenibus refpondere
vifum Nicolto SttlhsU , Anatomica

Manus externi quatuor capitulis vix apparentibus mu-
nitus veluti digitis quibufdam, qui meatum intro cohi-
bentes filum tenmllime ducant.

In Thorace veri Pxdis quini utrinqoe , quorum is
qui medius maximus exiftit , carteri proportionaliterfe
imminuentes.

In bucculis Dintis primores maximi , mox & alii
OMilto minutiores & molliores. SEVERINOS.

GAP. IL

Dc Bombyce

Ex M A L P I. G- H I Ol

BOmkyx, quem Serem , feu vermem Indum vel lanifi-
cum, vel Erucam Bombycivoram dixere, notHlimum
apud Noflrates infedum elf ; in quo tam mira Meta-
morphofes fucccdunt , & natura opificium ita cluccfcit ,
ut neceflc (it fingula ejus vita momenta perpendere,

Ab Ova, communiori Viventium principio . originem
ducit. Hoc per annum cor. iervalum, incalcfccntis in
vere-Aeris-tepore , vel triduo focminarum finu fotum.
Bombycem promit. Dum incubantur ova , Cxrulea ex
Violaceis, mox Sulphurea redduntur , & tandem Cine-
rea quafuccefliva Colorum varietas i genito revoluto-
que intus verme, per corticem, veluti per diaphanum
Cornn, erumpente, producitur. Aperitur autem Cor-
tex feuTefla .duroVcrmis, fortafle percitus fame , Ovi
acumen perforat, demibufque ipfum erodendo , brevi
quadrantis hora fpatio viam fibi facit. Exit hic capite
erumpens interdum etiam oppofita corporis exttemita-
t& Nulla fuperfunt membranea involucra ; totum enim
attamen mundum remanet ; quin nec perforati corticis
fuperfunt protegmina.

Nati mox Bomhycb Color fuUginofusefl-.circa primum
annulnm & fuperiores pedes , modicum cinerei emergit.
Infigni pollet Capite , fi reliquo corporis comparctuv,
hocque coracino. Indorfb , & continuatis lateribus pro-
tuberandas habet, quarum excrema oblongis pilis, &
Ziziphinis horrent , ita ut vera videatur Eruca 1. vid. AU
Jrov. Iib.de inf. Tab. j. t.9. & 10. #

Statim aclucc fruitur Bombyx , tenella Mori folia vo-
raciter edit , excitatis exiguis foraminalis ,• & ferico*
plexus in ipfb vita limine , cruftato flamine , promit ,
quo interdum tota corporis moles fufpenditnr. Irdics
autem auftus fenfrm novum induit colorem; nam fnbal-
bus ille feu cinereus color , in primo tantum annulo de-
prehenfus, tt quinto etiam emergit , & fcrrfim in conti-
guos extenditur: intermedii autem annuli , a quibus an-
teriora erumpunt crura , Zizipbina redduntur , ficut dc
reliquum corporis ukra quintam incifuranj, quodelitef-
Q_q « cer.te

-i;*»

}lO

De Bombyce.

ceii;e colore ^ cinereus redditur habitus, haerentibus ta-
men minimis quibufdam Ziziphinis digmatibus. ecqui-
bus, &fubvirididevoratoaHrnento,cutisinficitur, non
p.uum ad hoc etiam conferentibus exaratis protuberan-
tia, pilorum fericconfperlis, & fuliginofum adhuc fcr-
vantibus coloqjm. Prop4 tamen primum fomnum , ca-
pitis dt crurum color ita remittitur, ut de toto ftrhtui
evadat ; quod etiam accidit tuberculis'indequc exortis
pilis, qu.e cum proportionale incrementum non fubeant ,
parum obfcurantur. Exarata bxc dierum circiter decem
curriculo panguntur ;

Jam in promptu Qkier occurrit , qua: nltradiemquan-
doque extenditur ; qua ceflante excutitur Senium , quod<
jam decifum, inter fubje&a mori folia confpicitur , cum
ratio , ob Vermis exiguitatem adhuc delitelcat.

Novus hic corpori» Ivabitus albid us candido veluti fur-
fure afpergitur , pneipue in fuperioribus annulis ; ex-
tremitas autem fuliginofis quibufdam maculis inficitur,
& cauda , pedes , anique appeixi ices Ziziphinx reddun-
tur. Novum Cranium , tripla portione aaum, cinereum
colorem , cum modica flavi mixtura, illico refert , tranf-
a&is tamen tribus horis obfcurius fit, vclut Cydonio-
rum carni accidit. Immobilis lixret Bombyx extremo
prampui corpori;, folumque dimovet caput , nec ap-
pofitum per diem devorat folium ; voraciter tandem Ci-
tium captat ■ terque in die nutritur.

Continuata Bombycn nutritione , Cranii color fatu-
ratior redditur , ut coracinus iterum reddatur. Indorfo
lubercula erumpunt, ipforumque extrema brevibus Ili
pantur pilis : luperior corporis portio argentea, reli-
quum vero fpiralibus fuliginolifque maculis , annulorum
latitudinem excurrentibus , condecoratur.

-Ut plurimum quatuor dies cum dimidio ante no|am
quietem infumuntur; imminente otio , iciboabfiinere
incipit, illudque durat per diem integrum cum dimidio ,
& novum excitatum cranium ^Ichoin colorem confer-
vat. Recens corporis color fubalbtdus Ziziphinis macu-
lis , hifque faturatioribus afpergitur , in quinto pariter &
o&avo annulo; in medio dorli bina erumpunt Digmata
inverfos lemidrculos repradentantia. Au«a infuper nu-
tritione oblongius redditur corpus , eoriumque quali dia-
phanum, ita ut fubjeftds foliorum color emergat. T ran-
fafto triduo , fi Julij menfe nutriantur, iterum req^o
in fomnum prolabuntur. Autumno autem, & Ver?ln
longius protahitur hoc ipatium , cum in hoc quinque in-
famantur dies. Imminentis fomni prodroma ligra emer-
gunt , qux in antecedentibus mutationibus obfui exigui-
tatem, non ita facile in oculos intuentium incurrebant.
Toti itaque corpori, & prxeipui fuperioribus annnlis
diaphar, citas quxdam cum aliquali luciditate ex fabieifio
forti kore fupervenit. Corpus indorfo ad fecundum,
tertiul#, & quartum annutum imnenfe furgit , utiplo-
rum , alioquin confpicux , rugx delitefcant. In membra-
reo interitirio , inter cervicem & primam annulam loca-
to , triangularisquxdam macula cinerei coloris cum levi
flavedinis mixtura erumpit: hxc bafi fapra cranium fir-
mata, oppolito angulo, dorfi medium defignante , fe-
cundum artingitannulum : nec diu durat lurc figura , fed
fecfim productis lateribus , vehiri Zona eiWbnditur , qux
parum ulterius progrefla faturotiori inficitur colore. Diu
hxliravi, qukinameflet hocphornomenon, videbatur-
que arridere» folam eflepottionem elongari extenflque

corii, qux alias continuata cranio fubprimo annulo re-
voluta obfcurari folebat ; nec me fefellitopink» ; difrupto
etenim qutefccntis Bombycis corio , antiquum Cranium
jam vacuum valde ab erumpente diftare comperii , unde
fubprimo latitans annulo exteriorem hunc producebat
colorem.

Futuram infuper quietem indicant abflincntiaacfbo,
capitis elatio (qux quafi dolidos arguit,) corportfqtie
riloles, brevior & contra &ior reddita; his enim appa-
rentibus, vermis perquirit recedam, ut quietius ibidem
aceat , quo couquifito immobilis lixret , jnclmato verfus
lurnum capite, quod interdum ad luperiora attollitur ,
vel ad latera curvatur. Diei unius fpatio cum dimidio
itacubat, quo tranfaSo excitatur, hinc inde ja&atur»
totus convellitur brevior redditus , & externum iplius
corium in rugas & plicas , & prarcipui annulorum inter-
finia circumvolvuntur , latera etilni celeri contradiooc
corrugantur , tantufque eft labor & angor , quibuf-cum ,
antequam excutiat fenium, luttatur, ut immutato ex fub-
albo in coccinum corporis habitu lupinus decumbat per
aliquod tempus , de tandem fejun&um i recenti corium ,
longa pedum jaftationc, excutere incipiat, fadfca circa cra-
nium feparatione, & dedu&is per latera nigris quibuf*
dam quali lineis, qux Excorationis progreflum exhibent
Ut pofiremo fene&am ex toto abjiciat , extremum cor-
poris cohibet , furfamque vifcera abigit, ita ut proputfa
fuperius corporis pars vi prementium inferiorum per ex-
citatam paulo ante cicatricem erumpat, qux dum ten&
permanet, fuo tumore in rugas contradFum decempli-
catum antiquum corium in infernas neceflario repelli-
partes ; quod fucceilive in finguio annulorum rraftu pe-
ragitur, donec ad extremum corporis convolutum pro-
trudatur, A quo pofiea confr icatione circa adjacentium
angulos repetita , tandem excutitur. In hoc fuperfunt
ungues, pedum veftigia , appenfx in lateribus Imex,
quas ligamenta feu umbilicalia vafiUncongrue credide-
runt nonnulli.

Exarato dcfefliis jam labore Bombyx , donec novis
dentibus utatur, quiefeit, df tranfaftis horis appofira
olefacit folia, qnorum extremos fines tenellis ad htic den-
tibasdegufiarc tentat ,• fed excitato forte dolore abfii-
net, iterumque decumbit per diem abfque cibo, quo
trarladto demum renutritur

Vermis Color, margantx, abfque luciditate tamen,
feri fimihs. Prope caput , in primo annulo fuliginofa
quxdam , fed brevis , linea in dorfo erumpit : Pili pumi-
liorem annulorum partem ornantes , 'oblongi , diiphani-
que emergunt: Cranium, pilis hirtum, Jtftian/ colo-
rem fere refert; Cauda Ziziphina creAa manet: eun-
demque colorem pollident pedes dc ani appendices : co-
piofxpertranfverfumplicx in motu erumpnrt, ut jam ,
novum animal, excufla £V»rx forma, videarur. Tota
tamen novitatis ratio , qux Bombycem a priori Erue* fla-
tu diverfum efficit, in eo tantum confidit, ut fui igmofx
illxpriorcsmaculxdiiripentur, pili, t ubercula jam con-
fpicuadorfuraque ornantia, parum delitefcant. Scio ta-
men , prope etiam ultimum Senium nrim.TT» tubercula ,
qux£ntr« naturam indicare credebantur, adhucMi-
crofcopio detegi , pilorum copia confperfa; minora au-
tem jam redduutur , utcenfeo. exanimalis fabfcqucnti
indies augmento , cum laxatis externis tegumentis fali-
giuofx paruculx , quibus corium inficiebatur , laxius di-

dudx.

«*!*

D* Bombyce.

do&K. non atram amplius reddunt corium ; eadem e-
tiamdecaufa, quoniam alio rapitur cuttis laxitas, tu-
mores, & tubercula in primordiis luxuritntia pene dc-
Utefcunt

Quatuor vel quinque dierum termino , juxta Aeris
temperiem , abunde nutritus , emergentibus futuri & po-
flremi Senii nuntiis i per duos cum dimidio dies torque-
tor , polbcmamquc exerit fer.e&am. Firmatis interea
mox emerfis partibus, totus cibationi fe tradit, unde
brevi nova moles longe major redditur , fit qiibfi ad con-
fidentem xtacem provc&us , Tuarum partium perfeftam
abfolutamque copiam habere videtur; & quoniam opi-
ficium, metamorphofes , aliaque ab eodem mire edira,
inferius rimanda veniunt , ideo minimarum mirabilium-
que Bombycis partium Hidoriam , rudi lictftfty lo exara-
tam , addere placuit , ut lingula , prout permittitur , pa-
teant. •

Bombycis primo occurrens externa configuratio oblon-

fjaed. Vermium more, undecim compaginatur Annu-
is (eu Incifuris , quarum extremis , Caput & Anus, cum
appendicibus , aptatur. Primus annulus A , capiti con-
tiguus , quia analogam cum cervice fervat exteniionem ,
fi carteris comparetur , minor ed. Ab hoc bina in humi-
liori & prona fui parte B. exigua crura erumpunt. Sub-
fequumurbiniaimuliC. 0. qui' longi majores, quin &
interdum maximi , fi cum ceteris conferantur cenfendi
veniunt. Horum fuperior portio E, que dor fi tuber x-
mulari videtur, conlpicuis iniignibufque rugis afperatur ,•
ha- , ante folliculi fabricam , violaceo, cum modico xe-
rampclini coloris , ftiffun Juntur. Subfcqueos quartus an-
nulus F, fervata priorum proportione, parum decref-
cit , & prccipue extremitate illa , qua quinto G. nebi-
tur ; qui & ipfe angudior redditus , corporis hanc re-

fionem parum cogit. Subfequuntur quintus H , fextus
, feptimus K , & odavus L , quorum tres anteriores H ,
1 , K , paulo ausiores redditi , ventris aliquaiem formam
referunt ; ultimus tamen L , fenfim imminuitur ; reliqui
extremi bini annuli M, N, propoitionali ordine minn-
nuti, alvScxtremum gracile reddunt; poli rum e auteni
incifuretriaappendunturcorporaO. vide fig. i.

Annutorum fonra , ubi crura non erumpunt, rotun-
da e(l, in humiliori autem ventris parte pedibus inter-
cepta rc&itudincin acquirit , ita ut totus annulusarcum
chordi retraS.imrvm detur : dorfi enim & laterum par-
tescurvantur, reliqui diriguntur; turgente tamen in-
figniter ventre , & fpfx tument.

Quilibet Annulorum pars non earotam fortitur ma-
gnitudinem , ita ut ex ipforum continuitate linea per
oorfum duila redkitudinem fervet , fed ut plurimum i
finguiis Annutis media quilibet portio elatior alfurgit ;
exteri , hinc inde locati , humiliores parum lubiidcnt ,
ita ut cx harum ferie fiat blltp/is.

Annulorum fubdantia membranea ed , & valida, non-
dum tamen Cartilaginea ; hzc , cum non ubique fimilis
fit, in fingulo quoque annulo duplicem videtur fortiri
naturam , ob geminam partem , qu.cinipfoobfervatur ;
altcracnim annuli portio fuperior cd, qui majorem du-
ritiem , & foliditarere nancifei videtur , & perpaucis
rugis afperatur , quamvis valida fuccedente contraftione
bini fnlcicxcitenter , quibufdam punitis , 4 quibus erum-
punt pili, deferipti: l ubrequensarmuii pars eandem fere
uuudu>cm& exten ii oucm forti cm , tota in plicas ad ani-

311

malis libitam adducitur. H* n»* otplnrlmum in gran-
dioribus annulis quatuordecim & quandoque pturrsTiint ,
& per longum annuli duflae non totum explent circu-
lum, fed ab occurrentibas confimilibus parnm devii de-
litelcunt. Harum quidem fines in recurvatas inferius po-
utas rugas abi umuntur.

Bombycis color ex enarratis jam patet ; enim annuto-
rum portio, qui rugis exaratur, obfui tenuitatem feb-
jeaorum refert colorem , & in feipfam revoluta alebatis
colorem exhibet: reliquum corporis fubslbum , & fere
arcenreumed, priter maculas quafdam P. in quinto &
odavo annulo excitatas , quz duplici defcribur.tur linea ,
quarum interior vero parum fuligmola : in quibnfdam
vero Bombycibus fufeae qiutdam copiofie macular to-
tuin rcre replent habitum , ut parum argentei emergat.

Extremis lateribus hinc inde nigra quidam digmata
per longum infixa obferwntur quorum accuratior de-
feriptio & ufus inferius, habebitur : hic decem & o<do
funt , finguli enim annuli bina habent , priter fecundum
& tertium. Sub his copiofie rugi per longum du&i, in-
Imncs & recurvi erumpunt , pihfque oblongis Bc dia-
phanis ornantur ; verfus extremum corporis in ultimo
annulo i medio dorfi cauda erigitur indar dyli, qui in
implantatione latior , fenfim gracilefcit, ultra tamen me-
dietatem aridior redditus in Conum definit.

Extremo Annulo tria appenduntur corpora , qui ad
libitum diducuntur , & fiural coeunria comoils ultimum
claudunt tei minum. Nam a medio dorfi deorfum incli-
nata pendet carnea quidam portio T.qm ani foramen
tegit , & in egeftiombus furfum attollitur ; huic bina ad-
dant corpora V. conlimili condata fubdantia , quio-
blonga & angulari ipforum portione verfos medium pqo-
duita reliquum extremi corporis munmnr, cique fulci-
men & motum pribent : Fig. 1.

Remanet exponenda Capitis exterior conditu*). Cra-
nium primo annulo appenditur , feu magis ab ipfo cru-
rum emergit. Corpus cfl fubrotundum , parum tamen
deprediim, infuperiore pnrcipue parte binis femrfphx-
rulisA. ovalibus compaginatur, iindeangularur , unde
angularis quatdam portio B. intercipitur , qui Lambdoi-
dalem imulatur figuram ; ab hac rugofa quidam pendet
quafi carnea zona C, rugis excavata, qu* pro animalis li-
bitu in ipfam retra&a , fub Cranio non pirum dclitefcit,
& frequenter exeritur , fecumque retrahit labtum D , m
hnyaam dicere velitis , qui ftipra Os pendet. Sub hjs
Oriseavitas aperitur ampla , & ab odeis hinc inde loca-
ris mandibulis F.. clauditur. Inferiorem Orisparrem pen-
dula & parum acuminata occupat fubdantia F, Menti
indar, cujus humiliorem partem parnm acum initus te-
net fty lus. Hinc inde in humiliori loco maxillares bini
proceffusG. folidi locantur, qui una cum Mento, ad li-
bitum animalis , furfum, & intro etiam parumper rapi-
untur. In anteriori parte , ad latera tamen , globuli H.
quidam, numero fex, d1.1ph.1ni , protuberant . qni OcuU
cenfentur. Ab his parum didant bini Mamillares qitafi
procelTusE, deferiptis majores, 4 quorum finibus bini
exeunt nili. Singula autem hxccx inferius dicendis ma-
gis patebunt. Fig. f.

Totus corporis habitus pilis cotilpergitur una ntm
capite : hi •iro ordine inipiantantur , colore pollere
Ziziphino ; .qui vero circa crura , & rugas infimi* ,
mox delineatis , locantur , lucidi , & argctitei fi.int. mo-
leque

313

De B o w b y c *.

leque fiiacateros . per dorfum & ventrem difleminatos ,
fupe.-ant. In dorfo , obi pili implanantur , carulea quas-
dam digmata non raro deprehenduntur, quibus pilorum
>.id ices ambiuntur.

Bvnkja/ corpus multiplicibus fulcitur cruribus, hif-
quediverfis,- verfus enim corporis medium a fexto , fc-
ptimo, odavo, ft nono annulo ■ quatuor crurum paria
hinc inde in humiliori parte erumpunt : Eorum figura
rotunda eft . & latiori fui parte i ventre emanans , inter-
nodium feu flexuram patitur. In hac eadem parte cavi-
tas interdum excitatur, ut retradum crus intus cum ap-
penfo pede obfcuretur ; reliquum cruris binis ulterius ar-
ticulationibus fleditur. tandem in pedem definit, qui
recurvis unguibus mire munitur.

Talis eft appenfl ptJu ftradura. Ab extremo cru-
ris. ubi in pai te exteriori femicir culus fubniger , & quafi
ofleus deferibitur , & in citata fuperias Eruca, nigra qua-
dam Zona , quafi ex villuto feu villofo, ferpit , pes A car-
neus erumpit , qui femifphar* parum comprefl* for-
mam habet Ambitur autem ejus protuberans pars A bi-
no unguium ordine B, qui , cinguli inflar vel fcmicirculi ,
Juxta longitudinem corporis dedudi , parum verius inte-
riora declinat ; unde ex hoc fegmento licebit pedis par-
tesdifcriminare: parsporro, qua: ultra ungues exterius
feu foris lccatur, C, Sylvtftrir appellabitur, oppofita
Arii. PoU ; qua veri) ultra Tegmenta interiora verius ex-
porrigitur , D , PoU nominabitur , qua: tamen minoris
latitudinis eft ac fit oppofita- Fig. 4.

PoU & Sylvofirit portio , ad animalis placitum, diver-
fis fur indigentiae temporibus gracilefcunt , moxque pro
tuberanti nam interdum pars SyUrjiru turget , totaque
eruitur a cruris profundo ; interdum , ut in polyporum
acetabulis feu cirramentis , intro rctrada deliteicit, quod
in PoU etiam proportionaliter obfervatur. Ex quibas
motihw, qui frequenter Sr celerrime contingant , va-
rius pwnm Sc unguium fitus , & robur , oriuntur.

Unguium fubitantia oilca eft , folida, & quafi fulva.
Numero plures funt ungues > ut plurimum in lingulo pe-
de quadraginta. Difparem magnitudinem fortiuntur, &
duplici fub ordine aque diftanti locantur. Grandiores k
Volat confinio , i e. ab interiori parte orti , fupra ipfam
inclinati, verfus exteriora deducuntur, & tandem ele-
vati in recurvos apices delinunt 1 minores vero ab eodem
orti termino, inter priores eodem ritu ferpentes , aqua-
li perpetuo fervata diftantia . cum non eadem polleant
longitudine, non eundem fortiuntur finem, led paulo
infra terminantur recurvato apice , ita ut per acuminatas
unguium extremitates protrada linea parallelas refe-
rant pedis, ambitum fecantes. Hinc inde ab ano extre-
ma jam «arat* appendicis, crurum munus explent,
bmosqoe pedes promunt , jam defciiptisconfimlles.

Prope caput in primo, fecundo, & tertio annulo,
ti ia crurum vet brachiorum paria firuar.rur , non inaqua-
lis in totum magnitudinis. Eorum figura Conum xrau-
htur. Implanantur in hjsannulislatiori principio, quod
i coptbfithrais rugis excipitur , una retrada etiam obfcu-
rantur: tribus gaudere videntur internodiis, quibus ad
interiora precipue fleduntur : Horam extremitas unco ,
v et fus interi ora, armatur, cui ex diamerro oflei ft yli op-
ponuntur, increteris autem arBeuktionifap bini pariter
fly'i redi impia: cantur Fig. y.

I.uftratis Bombycis exterioribus , fuperfunt intonor*:

DlfcifTo Itaque corio , quod ruperfas expolitum eft. Icor
quidam fubflavus erumpit . qui manuum calore veleciam
ipfo Igne leviter concrefcit , cruftamquc relinquit. Hunc
probabile eft ab officinis alimenti derivari, & per mea-
tus , vel vafcula per cutem difpergi.

Didufta cute ,'altera fupereft Membrana fubrofca , 8c
mucofa. Ha* probabiliter nova cutis eft, qua difcuflb
Senio , vel Bombycis forma , emerfura eft ; quin & reli-
quas , qiu£ jam excuftx (unt , fimul extitiffe dubito. In-
terior hac tunica , uracumcorio, fi lumini obiiciatur,
tranfucentesquafdam lineas, tranfverfam Bombycis te-
nentes , exhibet , qu* ragis 8c furculis corium excavanti-
bus excitantur. Inter has rugas rotunda quadam fpatia
quali diaphana elucent , qua pilorum radicibus circum-
ducuntur.

Exlrara Membrana, feu corio, ardi horrent carnea
fibra per longum deduAa, qu* revulfis ad latera vifce-
ribus patent : ha per longum corporis exporriguntur,
&indfuris, ea praecipui in parte, ubi finguli annuli ne-
duuntur ad invicem, arde figuntur, Ipfarum color car-
neus eft , & lubal bidus , ceu cinereos ; figura verb fubro-
tunda; attentius tamen luftrata unaquaque ipfarum , fi.
lamentorum fafciculum, vel faltem exiguarum quafi cor-
darum plexum exhibet : & in quodam Bombyce, jara
extin&o , parumque convulfo, fingula hac filamenta non
reda, nec fibi parallela , fed quafiTpiras efformantiacon-
fpiciebantur i quod & in tendinibus quorundam mufeu-
lorum in pragrandi animali non raro obfervavi. Fibra
ha multiplices funt, variamque inclinationem fortiun-
tur, unde pene diceretis contextos mufculos, quorum
feriam , & fitum recolligere impoflibile videtur , ob
eorundem exilitatem, fragilitatem, & perpetuam con-
tradionera, quibus inplantatio & exortus obfcurantur.
Hoc tamen videtur minus dubium, in unoquoque annu-
lo determinatam adefle mufculorum feu fibrarum col-
le&ionem , qua infius latitudo undequaque cooperia-
tur; prater anguftumic oblongum quoddam fpatium,
longitudinem dorfi excurrens, in quo non obfervantur.
Quare in interiori corii regione , qua ventriculum alia-
que vifcera ambit , reda ha fibra excurrant, ab extre-
mo corporij ad aliud extremum produda : In lingulis ta-
men intermediisannulorum confiniis , ubi inferior annu-
lus in progreffivo motu anterioris cavitatem param fub-
i ntrat ; lia mufculorum fibra arde harent, ibiq-ie alte in-
feruntur, velur in mufculoram vulgarium finibus acci-
dit ; hocque fucceflive contingit , ita u t hareatis , an ea-
dem lint fibra , qua tor continuatos mufculos promant ,
an verti fint divertas eodem ordine le invicem fubfequen-
tes. Certum tamen eft , licet valida fibra; uro applicatio
Se nexus in interftitiisannulorum, ut ita dicam . fucce-
dat, earum plures ulterius ad fiibfequentes etiam annu-
losclongari , fervata continuitate 1 quod in elixato Bom-
byce pra-cipue fit manifeftum ; & fi Atramentum affun-
datur, nigrelada Ipatia , hinc inde fibras ambientia, fu-
nerata mcilura parte, ubi alti figantur , a fuperiori in
Inferiorem annulnm reda , & eadem fervata proportio-
ne, deducuntur; quod idem accidit interceptis fibris,
etiam in valido illo nexu, cum ipfarum contmuitas ut
plurimum non tollatur, nec obfcuretur , licet in aliqui-
bus non ita patear.

Exteriores libra , & qnx primo oculos incurrant , non
fibi invicem paraiklar, nec perpendiculares funt, fed

aliqua

De Bombyce.

abqtnr contiguis lateralibus occurrentes obfcurantur,
quod parum longe ab incifura contingit; aliae ver6, &
qu,x* prxcipue circa medium dorfi, ubi oblongum ar-
crumquc fpatium locari diximas, proximae excurrunt,
verfus ipfum parum declinant , ita ut infingulo quoque
annuto quaedam Tuum (ortiantur finem , & ita quali pyra-
mij fiat. Etenim in fuperioribus annulis verius caput,
ex fibrarum applicitis finibus bafis efficitur : & quoniam
deorfum dedudas fibras hafce verfus medium dorfi in-
clinari diximus, hinc eft, quod ex fucceflivis ipfarum fi-
nibus ad medium dorfi, fit pyramidis latus, oc undem
angulus; quod in grandioribus praecipue Erucis obfer-
vatur-

Subdcfcriptis rtBi/ hifcc fibris, ali* fubfeqimntur ,
obliqua tamen, quas in Bombyce ditticilimum efi attin-
gere j interdum tamen aliquas in tabidis & ebxatis tranf-
mcerc vidi. Ut autem ipfarum & fubfequentium etiam
fibrarum rudem aliquam notitiam habeatis , confugien-
dum nobis eris ad grandiorem jam citatam Erucam ,
qua; obfui magnitudinem minus obfcuros habet mufcu-
los : non tamen tanta eft ipforum moles , ceteraque
iu confcntiunt , ut dilucide fingularum fibrarum verus
& certus habeatur terminas : qui vero ex plurium fe-
dione minas dubia collegi , lub unius tantum Annuli
Icone exarabo. Et pro faciliori notitia recolligendum
eft , quod fuperius habuimus , in hac grandiori Eruca
Ungulum quemque annulum quali infignibus rugis con-
ftare.qux, dum ipfarum latitudo ardior redditur, pa-
rum afiurgunt , & ita totus annutus his rugis compagina-
tus breviatur.

Primo iraque fibra: reB a A. occurrunt , qu* totum
annulum co-operiunt, & a fupremo ejufdem dedudse,
implantantur in fubfequentis incifura- proximam par-
tem. His ablatis , in confpedum veniunt tihtjux B,
quae eofdem fortice terminos, non omnem tamen annu-
b capacitatem occupant, fcd graciles videntur mufculi ,
longo intervallo difiiti, ad extra inclinati. Subfcquun-
tur obliqua C, inoppofitum inclinat*, quarum portio,
amplior tamen , verius medium dorfi D. deducitur ; re-
liqua vero , anruli inferiorem & fuperiorem portionem
attingit. Triplices hi fibrarum ordines perpetuo infin-
gulis incifuris patent; cateri autem, utpote minores,
quia in diverfas ejufdem partes delimantur, & profun-
dius etiam locantur , nec perpetuo ipfis A natura unus
fiatuitur litus , Ideo non parum variant ininfcrtione&
numero. Subexaratis fibris afccndurt pirum obliqua £.
qua fuperiori exn emitate in fecundam rugam defmunt ,
« harum tanta eft copia , ut infigms fiat mufeulua. In
aliquibus annutis fuccedunt Jefceu Jenter F , qua adlex-
t.r ruga confinium terminantur. Poft has emergunt o-
bliqua ofeen Jenter G , ad medietatem annuli exporre-
d.ck & in UtilTimum expande mufculum. Tandem oc-
currant his fubjedx obliqua afeendentes H,qua- in quin-
ta ruga abfumiintur ; flcpollrenio fub his latet exiguus
quidam mufculus I. fuper extremam rugam extenfus.
Vide Fio 6.

Anadfingulas plicas alit ulterius A fuperioribus exor-
ti tranfmittantur mufculi , adhflc ambigo ; hoc tamen
(iepiOimeobfcrvavi . extremos enarratorum mufculonim
fines , (icut in perfedioribus etiam accidit , inaquate* ef-
fc. ita ot ab uno bina attingantur ruga. In Bombyce
redi quandoque mufculi inaequali fuaruni fibrarum lon-

313

gitudine pkribus unius annuli regis appenduntur. An
unguli hi breviores mufculi fint produdiones redorum,
& quafi flexa ipforum extremitates , dubitari pollet :
cum in Cancrorum mirabili cauda , inter redas fibras
contorti quidam , velati corda , fibrarum fafciculi , A fu-
prema annuli parte orti, illicoac fubfequentem inferio-
rem attingunt annulum , obliquentur , & ad ipfius me-
dium delinant. His accedit , interdum (ut fapius habui)
circa annulorum interftitia redas fibras obfeorari , & ex-
ternas parum obliquatas fubire.

Mufculorum ope Bombycis motus fubfequirar, cujus
exteriora Phatumena haefunt. Poftremi Bombycis bi-
ni pedes, ab appendicibus ani erumpentes 1 ante-gradi-
untur, & tunc corrugati & tenfi redduntur, extremi
duo annuli ; ex progreflu deinde fado a binis paribus
fubfequentium crurum enarrati annuli elongantur , &
ipforum ruga extenduntur ; proximi autem Dini annuli
crifpantur& turgent : detumefeunt autem , & longiores
fiunt motis reliquis cruribus , quibus inferior alvus firma-
tur , tandem motis minoribus pedibus , vel brachiis non
longe A capite lacatis , quadrupedum more , contrada
mox corporis portio ulterius rapitur, & demum caput
anti exporrigitur, & ita Bombycis progreflivus fubfe-
quitur motus.

Sub exaratis fibt is ex reditud me digmatum , qu* hi nc
inde in fmgulisannulis .praeter fecundum & tertium , ex-
citari exterius, jam habuimus , ortum trahunt mirabi-
les quaedam vafer um propagines , quae lingulas corpo-
ris partes irrigant. Haec confpicuo trunco carent, fed
in lmgulo quoque orificio decem Sc quandoque ptures
grandiores rami, incommunem hiatum definentes, ci-
catrici exaratae aptantur , ita ut in Bombyce decem &
odo fint hujufraodi ramorum plexus feu exortus. Ab
hoc hiatu igitur, feu mavis brevi rrunco A. bini exorti
circuli B. m inferius & fuperius locatos deducuntur ple-
xus , ita ut mutua fiat Anaftomofis A capite ad imum. Ab
eodem pariter fonte ties elongantur circuli C. qui cor-
poris habitum Sc amiculos ipfos mirabili eflormato reti
pervadunt ; contigui vero D. vicina ambinnt vifcera : Re-
liqui E. in ventriculum, cor, ventrem, aliique proxima
deducuntur, & in medio proni ventris occurrentes hu-
jufmodi oppofiti rami evidentem Anaftomofin patiun-
tur. Propagantur haec vafa , Arteriarum more fenfim
enim A luo elongau trunco gracilefcunt, & frequentes
hinc inde geminant ramulos, qui ut plurimum reticula-
res plexus , ut in arborum foliis obfeivatur, effoimant,-
quod prxcipue inter mufculos, & corium mirari licet,
ubi tanta efl frudicatio horum vaforum, tam mirx im-
plicationes, ut mi pulchrius confpici poifit. In lingulas
corporis Partes exporriguntur, ut nulla ipfius fenfibilis
confpiciatur portio . quae vafculorum horum propagi-
nes non admittar. Fig. 7. Vafa haec caeruleo feu plum-
beo pollent colore , qui fenfim argenteus efficitur, va-
rius tamen in coniimilibus infedis confpidtur , ut pluri-
mum argenteus eft , vel periatur , interdum palearis,
vel aurei fuffunditur mixrurA.

Horum fubflantia membranea eft , cum hoc ramea ,
quod annulofis hilque folidis firmetur , ita ut in quo-
cunque litu feda , aperto pateat ore, unde ex his &
inferius dicendis conjcdatus fum , tracheas efle , qua:
fui» nrodudiorubqs Pulmonei efforment , & exaratas
Bombycis ncifuras binis pollere pulmonibus. Torum
Rr hoc

Dia

314 De Bombyce.

hoc confi milium lnfedoramtCrraixlcil. Z.«**mf. Car -
vi volatilis , Locufirt , Vtfparum apum, Stc. indagine fir-
matur.

Defcripti Pulmone t proprium habent orificium . quod
in Bombycis lateribus extare diximus, ita ut linguli qui-
que annuli , przter fecundum & tertium, duobus pol-
leant hiatibus. Hi , nigra circum ambiente zona ornati ,
nudis oculis patent y eorum tamen ftru&ura altiorem
requirit indaginem. Prout autem in citata Eruca aliifque
confimilibusliquct intueri , taHs eft. Extimum corium
ftigmitibus ovalibus hinc inde pertunditur : hxc per
longitudinem annuli infiguntur, ita ut acumine verfus
humiliorem ventrem dirigantur , altero autem verfus
dorfum. Cutis extremitas A, cicatricem defionans, ni-
gra elt, & parum reflexa, & contento trachex capiti
unitur, quod ovale hoc fpatium replet , in cujus medio
fcifliira B , per longum du&a , obfervatur , qua: identi-
dem a rc&a declinat ; reliquum fpatii fibrulisC, cine-
rei coloris, repletur,- fig. 8. hx ab exteriori cicatricis
ambitn exorcc , re&c verfus fcifluram deducuntur, &
quadam Analogia interfinium ciliare x nudantur , faltem
in munere-, quare levi ipfarum contradione curvus ille
hiatus ita dilatatur, utAerpro libiruegredi, & fubin-
eredipoflit. Et licet vivente animali nunquam hiantem
deprehenderim hujufmodi fciffuram , poli mortem ta-
men levi fuccedentccxficcatione oblonga patet via. Ut
veritati huic aliquid lucis adderem , afperiis leviter, e-
tiam penicillo oleo intindo , trachex fingulis hiatibus,
illicoconvulfum concidit animal intra Domiuiest oratio .
ni/ fpatium. Et ut vulgatum illud de natura Olei, Infe-
tflis infenfa , explorarem, varia inolitus fum. Afperfts
onficiis trachex fuperioribus a corporis medio ad caput
ufque , hinc inde , illicoquafi paralyticus jacuit Vernus
nec fecundum fuperiora loco movebatur , reliquum cor-
poris motum fervabat ; per nodem ita jacuit , mane re-
vixit, ctiamquo-ad fuperiora , & fenum nutritus , tan-
dem folliculum confecit ; quod & in aliis comprobatum
vidi- Aliorum infuper inferioribus tracheis ufque ad
medium corporis , oleum affudi . & moxcor.vulfionibus
tentatx funt oblirx partes , quin & fuperiores particula: ,
dum movebantur, reliquas vel uti paralyticas lecum tra-
hebant; cordis pulfus verfus extremas partes rariflimus
erat, &aflc&E portiones mole fua non parum immu-
tabantur. & in his, quibus fucccflittuors, ventriculi in-
ferior portio impenfe coarftata erat. Horum. aliqui bi-
nis tranfa&is horis cibum gullavere, & flato tempore
folliculum peregere. Inter hos unps vel alter , ctapfis

Sluribus diebus, interiit: quidam autem pofl confuetos
ies , quibus copiofius exteri cibum furnunt , flamen
emittere czpit , fed brevi rcli&o opere jacuit, tandem-
que obiit. Cxterorum trachex orificia , modbfiniftrain
aliquibus, modo in aliis dextera oblinivi» & excitato
guafi corpore vix movebantur ; tandem expergefaflis
fuperioribus partibus (nam in reliquo torpidior erat mo
tus) cibum aflumpfcrc, fuumque opus perfecere, quod
& re re lingulis accidit-

Ut autem intimius rem hanc perfpe&am haberem
'Ventrem , Caput, Os, & Dorfum, illxfis tamen tra-
chex onficiis , ixpius oleo afperfi, nec unquam cxtin&os
vidi, nec etiam mdefxvafubortafymptonvita. Quare
iotciirum exOIco eatenus contingere conjeci , quate-
nosoGclulu trachea: orificiis* fuifocaho, ,vcl quid hau lc

fuccedit 1 quod placitam fubfequetttibai tentaminibus
firmatum volui. Butyro illevi trachea: fingula orificia ,

& illico periere. Idem accidit ufu Lardi , levi, & fi mi-
lium: necadipofis tantum &oIeofis inefthxcmoitife-
ravis, fed afperfo meile liquido confidere ; cum hoc ta-
men difei imine, quod aliqui expergefadi, interdum ipfo ,
laterum fn&ione, deterfo, revixere; hi vero, quibus
alti hxrcbat mei , perpetuo jacuerunt.

Placuit eadem tentare in confimilibus infedtis, ut in
Locutiis, Grillis, & hujufmodi, in quibus mors pariter
fucccfht. Congruam ergo videtur , Aerem in hxc Bom-
bycis vafa continuatim fubingrediSc egredi, ut in exte-
ris, quibus infunt Pulmones.

In Bombyce poflremis tribus anmilis circa dorfi late-
ra non obfcurus perpetuatur conllridionis & dilatatio-
nis Motus , ita ut flato tempore hujufmodi laterales
portiones intro rapiantur vel pellantur , & fucccfbve ex-
tra turgeant. An vero hoc in Corda gratiam , quod prx-
cipue in intermedia ibi dorfi parte fyflolen & diailolen
habet ; an vero in refpirationis ufum fubfequatur , ad-
huc dubito , confidet ari bic merentur qux in locufiis ob-
fervata fuo loco tradantur.

Per longum dorfi , inter exaratas Mufculorum fibras,

& pulmomes hinc inde appenfos , Cor locatur, dfum-
mo capite ad extremum ufque corporis exporredura ;
quare, vivente animali, ejuldem pulfatio exterius per
longum fubobfcurc emergit. Corpus hoc tenuibus con-
fiat membranis gux contenti Icoris colore imbuuntur ;
diaphanz enim funt , progreflii tamen temporis luteae
fiunt, nec ita facile tranflucent. An prxter membranas
carneo: adfint fibrx (ut reor) quibus conftridio fubfe-
quatur , fenfus nequit attingere. Ejus fignra intra efi ;
nam in exteris animalibus , ex fibris carneis in gyrum de-
dudisCVn/Va qpxdamconfurgit moles; at in Homhyec ,
& confimilibus , unicus tubus eft , i cauda ad caput con-
tinuus, nec obfervare potui , in iflius finibus, vel al-
tero tantum , amplior quxdam capacitas locatur i qua •
principium motus erumpat y nec etiam quxhbet exarati
rubi portio eandem fortitur latitudinem , & figuram ,
fed idet.tidem extenditor, pofl modum auguflarur, ita
ut du&us ifte in tot difiinguatur quali Ovales tubulos A B,
libi invicem continuatos ; quareex inferiusetiamdieen-
dis dubitari poteft , tot Corcula efie , frbi mutuam opem
ferentia. Fig. 9. Ipfbrum numerus multiplex eft, adhuc
tamen non omnino mihi notua , nam ex vario cordis rhy-
thmo in pulfu , ex valida infuper convulfione , qua fecti
Bombyces lentantur , diftinaio non ita patet. Tot au-
tem efle, quotannulos, vel faltem pulmonum paria, ex-
his , qux fxpiusdeprxhcndi probabile efi. Corcula hxc,
dum placida fuccedit ipforum Syfiolt , taliter moventur.

Extrema latera produdU cordis , dum fjjiolt fua cor-
ripiuntur , ad meaium cordis procedunt , & cralhora
feu prominula reddita , non intimi libi approximantur,
fed intercepta media cordis portione demifliori , bina»
Irneas paleares videntur eflingere ; at ubi Cor validius
movetur, concurrunt exaratxlincx, & in ar&iori cor-
dis parte D. fe fuperequitarc videntur; quo cafu elatio-
quxdam five tumor in cordis medio fufeitatur: ubi autem,
deficiente animalis vita, fota cordium latera parum ver-
fus medium lente deducuntur, tunc nulla fere fcnfibilia
confingit elatio.

Coriiuuu motus non eadem omnino, temporis di3e-

‘ itn-

De B o

rentia (occedunt , Ced InEombycibus, ficut & in aliis
etiam ab extremo corculo , ad caudam locato, primus
conftri&ionis motus emergit. Latiori enim C comprcflo,
contentus idico tenuis humor exprimitur per D. in fub-
fequens corculum B. A quo in E. « ita fuccdiivus fit tu-
mor , qui in celeri diiftole adeo confufus eft , ut dift ingui
nequeat. Patet autem, dum prope extindionem mani-
feft* fuccedunt compreflloncspropulfo vitali illo humo-
re ex corculo in corculum, velut ex auricula in cor , vel
ex corde in arterias.

An a corde ^4rtcriu oriantur vitalem luccum defe-
rentes, nondum certo ifleqnutus fum ; vifus tamen in-
terdum fum in ^sJurelij conlpicuos ramos mannulorum
interftitiis deprehendere, unde Arteriarum truncos ede
conjeci.

Circa elongatum cor , feu fingula corcula trachea: ra-
mi E. ferpunt , unde minores ipfiua produdionet, extre-
mis fuis finibus , arde Cordis membranis, qnx dor Ium
refpiciunt j adhxrent , & quoniam Cor cum contento li-
quore diaphanunt eft , ideo ipfarum emergit fpedcs.

Aliud etiam corpus. Cordis ambitum liipat, deluis
produdionibus hinc inde lateribus ipfius hxret , quin &
in lingulis Incifuris, ubi fibra carnea: delinunt feu inter-
cipiuntur, fiunt tranfverfalcs nova: hujus produdl cor-
poris dtramationes, ut redi quatuor anguli fere delienen-
tur ; ex quo deduci etiam poteft , A Corculis , eo inioco ,
binos hinc inde promi ramos- Cordis igitur dudum mu-
cofxquxdam ambiunt produdiones, quarum corpora-
tura Mufculorum progreflus teguntur , fpatiaque m vif-
ceribusrelidaper-bdle replentur; tanta enim e (i hujus
corporis luxuries, ut fui mole exteras Bombycis fupe-
ret partes, cum univerfa ventris cavitas fuflicienteripfo
repleatur. Tenellumeflhoccorpus, ejufque fubilantia
in oblongas ftirias tam lancinatur « mire implicatur , ut ,
quacunque licet diligentia pertradetur, non tamen ipiius
contexturam attingere liceat.

Hanc eandem Itruduram in Bombycibus po (fremo
collegi , dum ipforum fruftulum rimabar. Diu dubitavi ,
ancavaeflcnc, aliquoque referta fucco, cum vaforum
diramatior.cm rudirer armulcr.rur; in LccuJlj tamen ipfo-
rum configurationem primo nadiis fum , in hac etenim
latiora hxc corpora B. rotundis parumque deprellis cor-
poribus D. compaginantur ; quod deinde in Bomby-
cum fruftulis , aiiufo atramento , collegi. Quare ex hac
extima configuratione GUniuhfum parenchyma , &
inde vifceroiani carnem dicendam putabam ; fed fado
ulteriori tentamine , aliud mihi phiioibphar, dum occur-
rit Igni etenim approximata hxc globofa fubftantiain
oleum funditur, nammamque concipit ; quare pinguedi-
nofi globuli, reticularibus produdionibus, velut mem-
braneis faeculis , contenti , cum omento comparari pof-
funt ; rurfufque dubitandi anfa occurrit , pinguedinis
promptuaria elfe , valdeque follicitam reddi naturam m
recolligendo oleofo hoc fucco. Omenti hujus produdio-
nes minimi trachea: rami irrigant , & ipiarum tradum
eliim firmant.

Ventris cavum replet vcutriculur A , mole infignis , &
ab ore ad oppolirum extremum oblongus & redus. Ejus
fubftanria membraneaeft ; hxcque multiplex , ut in ce-
teris animalibus patet , interna (cil. St externa : III j tra-
chea: B. ramis , nunirnifque ejuldem propaginibus irri-
gatur; fub bj c excurrunt cunfpicux (juxdani fibra fub-

* » t e e. 51$

alb* , quarum feries duplex exut ; aliae enim red*
C. ab OEfophago exoi tx , verfus anum deducuntur, grar
ciles tamen & rotunda; , alia: autem per tranfverfum du-
dxD, lintriculi latitudinem coHigunt, unde ex per-
petua fdrtiquehujufmodi fibrarum cootradione & am-
plexu intercepta: minim* ventriculi portiones E. exte-
rius protuberant , veluti tot globuli ; fedis autem hu-
jufmodi fibris , vel aqua maceratis , ita detumefeunt exa-
ratx protuberantix , ut oblongus reddatur ventriculus,
levifque exterior fuperficies, nullo vigente rugarum ve-
(ligio. Binx infuper carnea- fibrx F. quafi chordx , per
longum exporredx, anteriorem & potleriorem ventri-
culi partem cingentes , ligamentorum vicem fupplent,
ut in colo ai iifquc confimilibus accidit.

Avuliohoc extimo carnoloque facculo, nutricula*
totus continetur, & conftringitur, tenuis &diaphana
occurrit membrana . in oblongi facculi pariter fpeciera
efformata, qux nullam fere videtur cum exteriore car-
nofoque amiculo connexionem habere , quia fedo pri-
mo involucro integra , contentoque alimento turgens
eruitur. Inhacnil confpicui deprehendere potui 00 liv
ciditatem fummamque tenuitatem.

Vivtmculi figura oblonga eft , indar facculi pa-
rum deprefli , & ex fibrarum ligamentonimqne r.exn
identidem anguftanir, ut fex femicircuUresprorubcTan-
tias edat, qux a totidem trachez ramis irrigantur. Ex-
ternus color viridis eft , fenlim tamen , non afliimpto ali-
mento, & dum proxime ad folliculi fabricam difponi-
tur, carneus efficitur.

In fuperiori corporis parte non parum conftringitur
nutricula/, ita ut membraneus dudus G. eificiatar , qui
inoris civitatem delinens, alimentum dentibus conci»
fum excipit. Verfus inferiora, adiitum feptimi trache*
orificii, lrentn culmi in lutejimi formam H. mox in or-
biculos I. velut in exiguos ventres extenditur , & tandem
poft brevem coardatkmem K. iterum ex contentis fas-
cibus parum dilatatus, in anum L. hiat, ubi exitura e»-
crementa continentur. Hxc poftrema ventriculi cavi-
tas M , re8i vices gerens , hinc inde per longum fex pro-
tuberantia* , ex laxata propria fubftantia , promit, A qui-
bus fxces fexagonam recipiunt figuram.

T artus ventrium apparatus , feu continuatus Bomby-
cisftomachus, non minimo contentus eft alimento (ut
traditum ab isfriflotcli legimus ;) nam G fiat comparatio
cum exteris infcdis, quinSt cum fanguineis iplisperfe-
dioribus, qux mole longe excedunt > efu ipfa fuperat ;
cum alimenti uniusdiei, «proprii jcjuni-corporis, ae-
qualia fint pondera.

Inter alimenti excrementique receptacula, hoc eft,
in anguliata ventriculi parte H , tenuia , qux ut pluri-
mum palearis vel crocei coloris funt. Hxc per ventri-
culi dorfum exporreda , deorfum rclabuntur ; ira ut fex
reflexiones numerentur , quibus fubjeda vtntncuh por-
tio ambitur. Horum exortum diu quxfivi , & undem
vifus fum ipfum attigi fle ; in ea (cil. parte H ,a^i I ut r firmi
formam venter fub it, Aqua confpicuus quidam truncus
O, brevis licet, emergit, qui mox dividitur in gemiuos
ramos furfum ferpentes, qui iterum relabentesfubdivi-
duntur in ulteriorem fobolem. Hujus in lutrjhuam hia-
tus patet, quotiefcur.que fedo per tranfverfum , jam exi-
nanito veutrieiilt, non longe »b infertione hujustrund ,
compreirifque vaucofis ejuulem produdionibus, injo-
Ki 1 te-

31 6

De Bombyci.

terlora ventris erampit expreflbs ivafculis flavus, In-
terdum albus , icor , & per fedum ventriculum patenter
taanat. His contigua obfervantur in inferiori ven-
tris parte M. tenuia quxdam vafcula P , lutei ut pluri-
mum coloris , qux luis propaginibus binos I. utricu-
los ambiunt ; copiofius tamen inferiorem percurrunt
partem M. Horam flrudura & gracilitas , novum
genus > & i deferiptis diverfum , indicare viderentur .
nifi in guibufdam Bombycibus , hydrope feu cacache-
xia laborantibus , albus quidam humor xque delcripta
infignia vafa N , ac minora P, occuparet, riobilque ali-
qualcm indicaret continuitatem. Hxrer.t hxc minima
vafa lutejhm prxeipue redo M . 8c quia diaphana funt ,
&varicofc implicantur, ideo globulorum feu glandula-
rum racemos cernulantur. Fig. 10. Exortum habent a fi-
ne primi 1'cutriculi, & furfum excurrunt ; mox reflexa,
reliquis exiguis utriculis, & coardato ventriculo fubor-
tis , arde hxrcnt , & circa redum , io gyrum deduda ,
ludunt. Ob excedentem longitudinem , ipforumque mol-
litiem , nunquam licuit evidentem aflequi fontinuatio-
«em; probabile tamen eft , in ipfis dari , & licet , dum
impenle nutritur animal , contentus fuccus duplici infi-
ciatur colore, certum tamen eft ; quod in eadem vafis
continuata portione contigui binique lucci , diverfos
ferentes colores obfervantur , 6c tandem temporis pro-
greflu oblongus horum vafculorum tradus unico & un-
ae quaque Coi fimili , vitellino fcil. fucco, refercitur.

Longa & ferax Infedorum invefligatio defiderare-
tur , ut horam vafeulorum progreflus , indeque ■ufus ,
elucefceret; probabile enim videtur , tenuiorem cibi ,
Jam in Ventricule macerati & folnti, portionem in hic
propelli , longofque ipforam anfradus fubire , & forte
iuccis non parum immutari, & tandem in Cor , vel fal-
cem in corium, deinde ini eliquas corporis partes rapi.

An vero fuperfluura aliquod, ineptumque nutritioni ,
per alterum cx deferiptis vafculis (bina enim funt invi-
cem fociata) revehatur , hatfitari poteft , cum in Bomby-
cibus , ccflantc cibatione , contentus fuccus in fubalbam
quafi laniem immutetur, & poftrcmo in excremento-
rum veficamderiverur.

In Ventris lateribus hinc inde circa Vcntr. culum oblon-
gus vaforum*A- progreflus circumducitur, qua: pro Se-
rico efformando ftamine fuccum continent. Talis au-
tem eft ipforam progreflus : Unumquodque hornm ab
oris confinio exordium trahit , fenlim autem fuperato
capite dcoribmelabens , i latere param defiedensinB,
verius inter rora corporis deorfum producitur ultra cor-
poris medietatem , & iterum extra reflexum inGfur-
fumverfus caput afeendit , St tandem circa Ventriculum
ferpens ad inferiora deducitur, & in gyros mirofquc mx-
■narosD. implicitum, verius primi ventris terminum,
fortitur finem- De extremo hujus fine diu follicitus fui ,
cum enim hupis vafis mucofafragilifquerit contextura;
qive multiplicibus trachea* ramis colligatur, ideo diffi-
cillima «detur extremi fui termini indago. Longa ta-
men ufiispatientia , fedisfingulis trachea: vafcula, ul-
timum attigi finem, qui «cum reprefentat Intefiiuu-
lum E, quod 1 proximo t radici ramo gracilem recipit
fupra fe excurrentem diramationem.

Horum duduum fubftantia membranea eft , ut in
C»tera lutcfiinulu ; fohdior tamen in fui exortu piopr
caput,- in reliquo fragilis eft. Nec eandem omuio reti-

net figuram; etenim, licet vafa h*e ubique perforata
exiftant, eorum tamen principium F- gracile eft, ipfb-
rumque foramina angufta funt; fubfequens vero portio
G. laxior eft , qux undem rotundi inteftinuli H. for-
mam jam adepta, poft plures circumvolutiones extre-
mum fortitur nnem E. Longitudo unius dudus Amcn/ri*-
Jcm xquat pedem. Inxqualis horam duduum confor-
matio non eadem eft in lingulis Infedis ; nam in prx-
grandi Eruca lute/huulum gracile , fibique omnino G-
mile , deprehenditur , palearis ubique coloris.

Contentus fuccus vario inficitur co ore, qui in lingu-
lis Bombycibus etiam variat. Duplex tamen vulgariter
foletefflorefcere color, luteus fcil. feu auratus , « fub-
albus, cum modica quafi fulfuris rindura. Et quoniam
ex vario exaratorum luccoram litu , flaminis (uboritur
textura , ideo produdi inde folliculi diverfi funt , vulgo-
que etiam diveriis appellationibus infigniuntur. Solet
autem in Bombycibus , i quibus fotliculi , vulgariter Se-
rium appellati . efformantur, fubalbus primo occurre-
re fuccus , qui ab 1 in K , dudus portionem occupat ; fub-
fequens vero crailior is lutcJliuuJi ufque adL, aureo re-
pletur fucco ; reliquum ufque ad extremum E , fubalbo
iterum occupatur humore : In aliis porro inverfa vii
contingere (olet, occupante flavo corpore primam fe-
1 ici dudus regionem. Sjccusifte, aqua communielixa-
ta», nonfolvitur, fient nec igne liquefiat , flammamque
nequaquam concipit, fedgummi inftar glutinofam reti-
net naturam. Fig. 11,

Trachex ramulis per longum dudus, ad minimaque
gracile icentibus, totus horum lutejliuuUrum irrigatur
tradus, cum proximi quique thrachex trunci furculos
tranfmittant.

In prona corporis parte poftavnlfa vifceta, in medio
fcil. imi ventris, i capite ad extremum corporis, fub
adipofis dudib is, Spinalis excurrens medulla emergit.
Propria hxc gaudet compage & figura, cujus progeuiu
talis eft: non uniformem habet fubftantiam , leniina ad
imum ufque decretcentem (ut fereaflolet,) fed, vcluti
chorda , interpolius ovalibus identidem quafi nodulis
compaginatur. Intermedii-globulifiguiam feri ovalem
habent, qua erumpentibus nervorum produdkmibus
d .-turbatur, ejufque forma parum convexa eft, placen-
tali inftar valde deprimitur. Hujus fubftantia gemi 1« vi-
detur , altera enim exterior ambiens A. fubalba eft , ean-
demquefapit naturam cum reliquo fpiax; interior au-
tem B , parum elata , in fuprema fui parte C curvatur , in
inferiori autem quandoque binas quafdam promit ap-
pendices D, breves tamen, ex nervorum E reditudine,
quos ibi geminat. Hax ob fui exiguitatem, cum nec
cultri acie feparari poifit, nec «teris tentaminibus ex-
plorari, adbuc mihi ignota latet. Unum tamen obfcr-.
vo, color ibus circum-affulis , non parum ab altera parte
A , qux vel ipfam ambit , vel globulos nedit, diftingui:
nam huc fubalbida & candida eft ; Uls vero Leonini co-
loris: quin & in cancro fluviali , ubi eadem patet ftru-
dura, non tantam diverfus erumpit color , fed ex eo-
dem digmata fuborta rudes quafdam velut arborum ra-
dices defcribnnt Quare interdum dubitandum mibi
occurrit , cum in capite deprehendere nequiverim cere-
bri molem, ab his difparatam , globulos hofce cerebri
cffcdifperfas portiones conglomeratas, fcil. corticis glan-
dulas, a quibus nervorum fibrx enafcanrur ; cumperfe-

do-

De B o

&orom etiam Spirae interior» per longum occupet cor-
te* , * quo quorundam nervorum fibras enafci probabile
eft. Corticalis hzc fubflantu i nodulosefformans , in ea
eminet parte, qua: Bombyci» annulos tangit,- in altera
autem liuic oppofita , fcil- verfus interiora fupercxtenfa ,
medullari A (ubftar.tia tegitur & ambitur.

Singulus itaqueglobulus binis exaratis conflans parti-
culis, in fui fuprema parte C, defeendentem recipit (pi-
nam, camque ab inferiori & oppofita parte promit: Hinc
inde verb bina nervorum paria hzc inlignia erumpant,
quorum alterum E , inferius fcilicet , oblique deorfum ad
latera producitur in mulculos & arcus ; alterum vero F ,
fuperius ad traebez proximos truncos exporrigitur. Fig.

n.&tj.

Globuli, prout videre licuit, funttredecim, frnsrae-
nim primum trachez orificium bini , parumque diflan-
tesG, feb eadem re&itudinc locati, verfus caput afeen-
dunt ; ab his pofl brevem fpinz productionem potire-
mus promitur nodulus H > a cujus fupremis partibus bini
erumpentes proceflus , duos geminant globulos I , qui in
Cranii bali non longe i mandibulis nervulos mittunt , fi-
cut & ad oculorum radices. Inferiores globuli ultra pri-
mum annulum, fervato proportionali (patioexre&itu-
dinetracliczorificiorum fi tuantur ; bini tamen pollremi
K L , fibi fuccedentes , a fc invicem parum diflant , & in-
ter feptimum & oflavum trachez orificium pendentes ,
extremum gracilefcentis fpinz M inferius promunt ; a
quo. velutidifperfis fibris, corporis extremi appendices
irrieantnr& foventur. Reftduum fpinz N , globulisin-
terje&um , nerveam prz fe fert naturam ,- nam fubalbum
«ft, & in binos recolligitur fafciculot communi involu-
cro contente», & affufo atramento in cancri fpina patet :
Iniplii etiam Bombyce, inter primum fic fecundum O
trachez orificium non parum diilant binz fpinahs me-
dullz partes. Extremas nervorum productiones ad ar-
tus & mitfculos non licuit in totum attingere ob lucidi ta-
tem , & albedinem. Noduli fupra expofiti i minimis
trachez ramis P. irrigantur ; a Ungulo enim trachez ori-
ficio verfus interceptam fpmam bini occurrunt rami . qui
in medio tibi occurrentes mutuam pariunt Anaflomoiin ,
& produ&is minimis ramulis arfle expofitos amplexan-
tur globulos , & elongaram inde fpmam.

An przter exaratas Bombycis partes alia fuperiint vif-
cera, non audeo negare ; altorum enim folliciu indago
& dexterius forti luculentiora deteget.

Luit ratis interioribus vifeet ibus , unum vel alterum de
Cxamii llrufituracfl expendendum. Solet natura mfa»-
jiiwcii animalibus Cranium pluribus unitis ollibus com-
paginare: unde in ipforum mutua infcrtione & adapta-
tione plures contingunt futurz , propriis dlfcriminatx
pomi nibus , qnz minimas quafdam rimulas inter contigua
& articulata ofla defignant. In Bombyce autem Cranium
oflcis multiplicibus , vel faltem cartilagineis particulis
coagmentatur, varizque ipGus futurz, feu intcrtnediz
particulz, inter contignum verumque os, nigra quadam
Zona , czteris folidion , deferibuntur. Hzc eundem co-
lorem & fubftantiz modum exhibet , qualem In ungui-
bus & offeis particulis obfervamus; craliior eft liqua
cranii lamina , nam interius etiam protuberat. An hzc
oflea portio ex addenfata contentarum laminarum ex-
tremitate contingat, multum probabilitatis habet, cum
alibi quid proportionale acadat . Oflea hzc zona primo

M H T C E. 517

Cianiibafim A firmat, ubi collo feu primo annalo nedi'
tur; & quoniam caput ipfum (ut alias retulimus) indir
pheem quafi femifphzrani fccatur , hinc efl , quod offeu»
ille en culus A, cranii bahm fiimans, verfus fupeiiora
ferpens , futui am lambdoidalem exprimit , cujus mentio
jam fafta efl. In anteriori autem parte, ubi os lnfculptum
efl , elongati hujufmodi offei proccffus varias dcfcribunt
fl^lras, quin 6» parum ad latera rctlexi diaphanns quof-
dam globulos B. quos ptaOmlu habendos efle reor,
arde hrmant. Spatia zonis hifcc contenta cartilagineis
lamellis , parum extra protuberantibus , ut Ct anio debita
concilietur concavitas .replentur : ilia ver b, quibus os col-
ligatur, divertis emergentibus partibus locum przbent :
ItaC, dentaim apicibus foras erumpentibus aditum lar-
gitur,- D vero hiat, ut oris concavitas pro ingerendo
cibo pateat. Supra ipfum eminens quzdam portio E lo-
catur , quz , velut acuminatum Mearum , exeunti fla-
mini aditum largitur : Hinc inde ab F mammiformes qui-
dam proceflus , alias deferipti, continentur & ftabiliun-
tur. Fig. 14.

Crtnn concavitas pluribus repletur , fpmalisfcil. me-
dullz parte , extremis trachez ramis , & binis (lyliforirtt-
bus proceflibus , qui A futuris , dentibus proximis , ia-
tio producuntur ; major tamen Cranii portio A binis
dentium Mufculis occupatur ; quxlibctemm exarata fe-
mifphzra , qua Cranii moles excitatur , przgrandi & ti-
brofo repletur mutulo , quo appendis dens ad late-
ra diducitur, & adducitur. Nam in Bombyce , deor-
fum vel furfum retradis mmdibulis nequaquam os ape-
ritur (ut in (anguineis fere femper accidit,) fed, cum
ipfius Jenus fub eodem plano locentur , mutuo ipfo-
rum accefTu & receflu cibum captat animal , ipfumque
atterit.

Dis tis bini funt r fingulus etenim utrinque pro-
prio alligatur mufculo. Eorum fubftantia oflea efl & fu-
liginofa; figuram habent quafi iocilbriam ; concavo cilr-
voque apice A terminantur. Pars ipforum exterior B gib-
ba efl , interier vero , eique oppofita concava A , baiis ,
abfque rumpentibus radicibus omnino lxr is efl , & quafi
quadrangulari conflat figura. Cavi intus funt: & ah ipfis
erumpit tenuis quidam alba lamella C. quz forte ex ten-
dinibus, feu ex fibrarum folidefccntibuscxtremitallbus
excitatur; In hanc definunt copiofzcamrz fibrz, in-
figocm mufculum efformantes , quarum mole binz cra-
nii partes affabre replentur. Fig. 11. Etqpoi.iam mamil-
lares illz protubcrantiz , quas foras hinc inde circa Jct 1-
lei eminere diximus, motum habent, probabile efl pe-
culiares etiam mufculos in ipfarum concavitate , vel lal-
tem intra cranium recondi ; cum natura localem motum
abfque mufculis promere non foleat.

Taliter igitur contlrudus Bombyx , pofl ultimum fe-
nium per dies feri decem impenfe nutritur, & vorat, ut
ad notabilem perveniat molem.

Bombyces fatis nutriti contabelcere incipiunt, ipfb-
rumque corporis moles parum minuitur,- per diem fal-
tem a cibo poflrcmoabtlinent , alvi excrementa cum fa-
niofo quodam icore mellei coloris ex toto excernuntur,
ita ut in ventre mi fuperfit. Externus corporis color im-
mutatur, quzdam enim luciditas feudiaphancitascum
aliquali flavitiei tmftura obfervatur , & fub ventre car-
neus luxuriat color. Anterior corporis portio , fecundo
& tertio excitata acnulo , turgida redditur , & purpureo
R r j co-

•w

De B 6 m *

colore perlucet : Eundem etiam colorem referant ma-
macul.v qradam in quinto & offcavo annnlo infculptl ,-
portio pariter intermedia annulorum fublutea redditur ,
fictit «cimi ventris appendices. Interius Vmtricu!m na-
rum deprellus vitellino quodam refertur icore , qua em
ex feSo corio erumpere videmus. Divagari tandem in-
cipiunt Bombyces, & litum pro texendo folliculo apram
nancifcuntur. Opportunum jam locum ita&us Boml^x ,
propriis i vaTculis luccum, fuccini indar , fnb ftaminis
forma effundere incipit , Se ligneo fraflulo vel occurrenti
fcabritiei applicat , indeque celeriter recedens , filum
nere perpetuat , & diverfo fnb fitu locatis adaptat : quod
cum glutinofum fit , afiri dum exponitur , facillimi con-
crefctt ar&equc haeret , & ita laxum quoddhm rete , vel
mavis, rudes quidam contexturi inchoantur . in qua-
rum centro , ex debita diftantia , ovalis folliculi ftrufltnra
& nnita compages commode fubfequi poteft. Ut autem
Bombyx flamen promat, retrahit caput, deinde attol-
lit, & ad pofteriora recurvat , compreiiifque fupenori-
busannulis, quafi cru&at , & ad latera diverberando ca-
put (lamen exerit.

Inter agendum per vices caput retrahit , parumque
haeret , deinde elongato corpore mutatoque greflti ma-
jori cum alacritate opus aggreditur. Nec diu venit harfi-
tandum • an ab ore vel ab extremo alvi ftamen emittat,
cum fcnCui manifedi pateat , fubore brevem quandam
probofeidem pendere veluti Mentum , a cujus extremo
perforato ex delato illuc glutinofo fucco a fcricis dudl-
ous exprimitur.

Filum feu damen , quod unum . hoeque perpewocon-
tinuum, exerit Bombyx, diverfo ritmnterferitur ; nam
animal dimidium corporis , hoc ed, extremam alvum
immobiliter figit, dum grandioribus pedibus tenla jam
ftamina apprehendit , & tunc reliquo corporis, capite
pracipue, continuatis comprcfiionibus, damen ab inte-
rioribus trahit: ubi vero ulteriorem optat progreflum,
mutatis fex anterioribus pedibus , quorum unguibus , da-
minibus applicitis, corporis mote fufpenditur , caput
anterius protrudit, cujuj vario mora circumducitur fla-
men, divcrfarquifiguridefcribuntur; wplurimumtn-
men Jpirtltt funt, vel faltem ad has proxime accedunt.
Peragitur folliculi textura quafi ner triduum . vel faltem
per biduum , juxta Bombycis robur, prxgrcfTam cibatio-
nem, aCrifque ambientis temperiem. Hujus compagi-
nata fubdantianon undequaque fibi fimiliself ; nam ex-
teriofa primaque filamenta , qux aliis fulcimento fue-
rant , nullam colligantiam dabilemqne connexionem ha-
bent , & eam folliculi portionem conditutint , qua: vul-
go pilum dicitur, & apud aliquos inutilis lanugo. Plu-
ics autem funt partes . quibus intime compaginaturfol-
liculus ; naminfexlaminulas dividi poted, na-que non
uno pollent colore, joxta licii, portionem & naturam fuc-
ci, quem diverfum in fcricis valis contineri diximus ; qua-
re prima operis die exterior folliculi . mollis tamrn. tex-
tura habetur; fubfequcnri autem dienovoexpreffbfuc-
cndiverfi adduntur laminl, & reliquo tridui podrema
valdeque friabilis additur textura , dum interim reficca-
to damine folidior redditur folliculus.

Singulos Bombyx ut plurimum folliculum fibi parat ,-
internum tamen em/ circa unius tantum folliculi fabri-
cam (angunt , unde ex filamentorum implicatione im-
poflibilc cd, ferrata daminum continuitate ; ipfiim re-

texere. Hujus craflities dupla ed, & duodecim circiter
laminulis conflans; interius nullum aded fepram, fed
una i-antum concavitas ; extern» param diverfa a mox
defcripta folliculi forma gaudet , cum fere femper dc-
preflior fit , & latior , geminis quafi juxta fe pofitis folli-
culis coagmentata ; Oblonga , papyri indar , loco follicu-
1 1 obfervatur contextura , qua: quadrangularis ed. Non
raro fuperveniente hyeme Bombyx , in fc ipfum retra-
ftos, nullo edito damine , 'm^lm relitm immutatur.

Indufi intra folliculum Bombycis ferica intedlnula,
proprio exluudo humore , non parum detumefeunt , li-
cet aliquid etiam fucd fuperfit. T rache* vafa minus tur-
gida redduntur . & intedinula , a Vtittrienh fiindo orta ,
Aurantiorum colore perfufa vigent. Cor crebris pulla-
tionibus ab imis ad fuperiora movetur ; reliquus corpo-
ris habitas contra&ior redditur , & ragofus , ita ut Cngu-
lorum annulorum latitudo in arcum fleftatur, & param
etiam fuperioris cavum Cibintret ; unde excitati rugi ,
ficutfic ani appendices, purpurei redduntur.

Pera &o triduo, abfblutaque folliculi fabrica, Bom-
byx (contraftus tamen) per longum decumbens quiefeit :
externus e jus color ex carneo vitellimw redditur ; viola-
cea quaxlam linea ad fitum traclu orificiorum tranflu-
cet ; & triangularis illa macula , in fupina dorfi parte , In
primo , fecundo & tertio annulo excitata , purpurea qui-
dem, fed dilutior, redditur; ungues, quibus pedes ar-
mantur intro retrahuntur ; crura gracilefcunt , ut exter-
na tantum tegumenta remaneant; & patula olim tra-
chex orificia anguftiora redduntur. Interius trachei va-
fa plumbeum colorem ferunt, in extremitatibus autem
argenteam. Vrntneului ex inanitus, parumque depref-
fiufubfidet, fubflavo fuflfufus colore. Teffes ampliores
redduntur eorumqne vafculum patentius redditur. O-
menti duftus adhuc florent , & ubi trachei ramis irrigan-
tur, rofeum acquirunt colotem. Ventri culi pariter vaf-
culapartim vitei lina redduntur; fingula tamen varicola.
Cranii cavitas aquofo & fubflavo refertur fucco , craf-
lumque & denfum fnb Bombycis corio latitat involu-
crum. Intra quatriduum tandem , quo tempore Bomby-
cis cortardi movetur coiporifquc mote anguflior red-
ditur, difculTo exteriori corio, (fenc&i irrttar)
h» , quafi novum animal , emergit. Expoliatio comple-
tur fpario minuti unius lior* cum decem fecundis, hac-
queratiore (utfbrte milii videre contigit,) primo, ce-
lerrimus ell cordis motus , totius corporis habitus cfir.-
vcllitur, ita ut fingulx circulares fegmentorum plicxe-
mergant , & ex tranfverfali laterum conftriftione cx-
rernum corium ab interiori fcpnrerur; uude impetu ft-
fto. propnlfa infignicorporiscraflitieverfuscaput, fc-
nium deorfum repellitur. & trachei portiones i pro-
priis exterioribus orificiis divulfx rapiuntur una cum fe-
nio , quod tunc deponitur. Interim ex motu fciflura ex-

citatur in dorfo prope caput, per quam reliquum corpo-
ris exit , retraria fenfim deorfum ftWh verfii» anum ,
juvante non parum flavo quodam icore , i cranii cavita-
tibus erumpente, ita ut libera appareat fcu
Nympha.

Aim exit Animal, antennx crafliorei Se mucofiores
h reliquo Aurelii corpore frpin&x , pr.eter implantatio-
nem , a binis cranii cavitatibus eruuntur ; ubi revoluta
ipfarum produriio eundem occupat fitum , qualem man-
dibularum Bini otim Mufculi. Akr paritet , & cnira ,

fui

D i Bombyce.

(ub terminis eirenmfcriptt . apparent, Lte afitu ante*
siorum in Bombyce pedum extrahuntur , HU vero i la-
teralibus dorfi partibus, qui olim pur pure* florebant.
Hae vero exarati partes quoniam adtsic mucofi funt,
hinc eft > quod invicem de facili bacrenr , & fcnfim ficces-
fentcs ita ardi uniuntur , ut unum videatur indumen-
tum , quod Aurelii lpedcm exhibet. Quare cura h* par-
tes fuit Ptpilttitum proprii, ipforumque ufibusdeftina-
ti , videtur Papii ionum natura citius , ac vulgo creditur ,
emergere, altmfquc radicari; cum ro Bombyce, ante
folliculi texturam , Alarum inchoamenta , fub fecundo &
tertio annulo latitent ,■ antennarum etiam delineationes
in Cranio fiant, & expleto folliculo, proprio gaudeant
termino ; Nec incongruum eritriubitarc , novum Aure-
hi viti genus non-nifi jam geniti Papilionis larvam &
velamen efle, ut nequaquam excitatus vel percuflus ex-
ternorum injuriis fide firtuetur, & adolefcat, quafi fic-
tus in Utero.

Excitari mox Aurelii configuratio, pricipui ex-
terior. rimanda fefeobficit. Corporis extima figura (ere
Ovalis eft , Tegmentis (eu annulis , per tranfvciTum am-
bientibus , conftans : Ventris medium parum protube-
rat: verius caput & anum fcnfim deciefcit, uc extrema
alvo in acutum delinat ,- ut Icones demonftrant. In fu-
periori dorfi parte fuper fecundum & tertium annulum
extenditur quoddam corpus A. parum eminen: i reliquo
eorii, quinque obtufis angulis conftans,- uirdeU, mktus
fpecicm habet. Hoc communem cum reliquo exteriori
involucro fubftantiam fortkur , qui tamen redis fibris ,
eopiofcper tranfvafuni dodis pirum exafperatur. Su-
pra Umbonem hunc (utitadicam) litus adeft reconditi
capitis B. i lateribus deferipti corporis exortum tra-
hunt eramentubimC , quidcorfumprodudi, d cir-
ca imum ventrem extenfi , & revoluti , poftremum
ibi fortiuntur finem. Hi frequentibus per obliquum du-
dus iibrulis, alarum compagem denotant ; reliquum dorfi
odo compaginatur annulis , qui refiexa quadam plicabi-
li fubftantia continuantur ; ipibrum color aureus in prin-
cipio, fcnfim tamen faturatior obfcuriorquc redditur
perpetuo linea quaidam, quafi Citria,dorii longitudinem
delignat. Fig. 16.

In prona ventris ^Aurth* parte plures obfervantur in
fiipenori corporis regione parum protuberantes ; Ete-
nim , qui ultra medium ventris occurrunt , latiorcfque
funt, alarum C extremitates conftituunt, quas a dorfi
lateribus enafei diximus : 'qui vero his proxime emer-
gunt ; £ fummo corporis exorti , deorfumque latera-
liter produdi , antennarum D funt inchoamenta; pro-
pe harum exordium protuberant bini monciculi E, qui
Papilionis latitantia Jabia indicant, reliqui vero infe-
riores excrefcaptii G , crurum divaricatorum progref-
fus exhibent. Reliquus venter fex diftinguitur annulis,
nullumque fixuum veftigium exterius emergit. In la-
teribus ftigmata , olim trachei patula orificio, adhuc
faperiunt, non tamen hiantia. Fig. 17,

Diffedo corio , feu potius peculiaribus concavitati-
bus , qui fingularum partium inchoamenta continent ,
iis pricipue in locis, ubi tumores mox deferiptos adeffe
diximus , cinereus quidam turbiduique icor erumpit :
exarari enim quilibet particulr membranis quibufdam,
vcluti faeculis, qui partium configurationem poftident ,
amilant, lpfarumque cavitateyfa umore quodam rqifeo-

319

tur , qui propria concretione , contentarum partium
foliditatem , una cura ipfarom natura , mantfeftat. In in-
teriori ventre adhuc lupereft veftigium Sericorum mte-
ftinulorum, fi pnapue flavo fcateant fucco. 1‘entriru-
lut parum cor. tradus & rugofus apparet; ejus color in
medio rofeus eft , in Lateribus autem diu elixatam carnem
amulatur; interius concreto quodam fucco, mellis in-
ftar , abundat , qui nullo adhuc pollet fapore ; circa ipfom
tenuia lxtcfimuU , feu vafcula olim crocea producun-
tur , propria & antiqua fervata figura . & Vitellina red-
duntur. CtrJu morus ut plurimum a fuperioribia ad ima
perpetuatur, rarus tametv Tijfet hinc inde medium ven-
tris occupant, propriumque inaniftftatur vafculum.quod
Lymphatico perfimile eft. Adipofi dudus ultra propriam
albedinem parum rubedinis referunt. In interiori corii,
parte, exporredi adhuc per longum Mufculi obfervan-
tur) contigui enim annuli , quibus Aurelii corpus com-
paginatur, non ita uniuntur, ut redam delignent lineam ,
fed intermediis plicabilibus & revolutis intro inlifuris
conneduntur , ita ut inferior annutus fuperioris i rg menti
cavitatem fubintret,- quod Mufculorum ope contingit.
Nam ipibrum fibriexordiumfumunt a fuperion annuli
parte , & deorfum dedudi in fubfequentis portionem
inferuntur; unde quotiefeunque Mufculi tei.fi manent
( ut in Aurelia accidit) necefle eft, ut annulorum bini par-
te», quibus Mufculi affiguntur , parum fibi invicem ap-
proximentur,#: ita retrado furfum inferioris annuli prin-
cipio , fecum eti.uu intro revoluta rapiatur annuli extre-
mitas.

Auxilii configuratio huculque rudieer Vobis ex-
preffa, temporis piogreflu mutationes fubit, donec Ps-
pilii raanifrltetur Dierum enim decem fpatio, a-ftare;
autumno autem & hyeme , menfii unius curriculo fuc-
ceilivi perpetuantur difpofitioncs. Quare externus cor-
poi is color faturatior in dies redditur, cum circa caput,
caudam , & per longum dorii , cxficcatorum Aurantio-
rum cortici perfunilis color emergat ; quin & tradu tem-
poris ir.fenor & reflexa quilibet annulorum portio , zo»
na- indar, eundem referat colorem reliquum verocor-
pons, venterfal.de latera) vitellinum diu teneant co-
lorem.

Externus habitus pilis fubflav i» condecoratur, a quo-
rum radicibus , vigentp agris calore, fudoris guttuli e-
rumpunt. Annuli , quibus Aurelii corpus conftat , foli-
diores fiunt , & quafi cartilaginei Ali, antenni , & cru-
ra propriis involucris contenta extra fcnfim protube-
rant, ac manifefliora fiunt, & exfuperiusdefcripro mu-
cofo fucco, poftremo concrclcente , ipfoiumfoliditas,
& fpecies emergunt : Dum proxime etiam proditum*
eft r m filio , nigri quidam maculi circa caput obfer-
vantur , qui latentes oculos indicant.

Interiora pariter immutantur. Trachei rami, amitto
annulorum vigore , molliores redduntur , ita ut in feipfot
collabantur, & ex plumbeis argentei fiant. Ipforumc-
tiam tunici vulgarium ferpentum exuvias imulantur,
cum minimis quali fquamulis componi videantur. Tra-
chei exterius orificium oCtluditur, urafiri non amplius
pateat ingreflus. Omenti reticulares plexus fubpaleares
fiunt , ipforumque membrani non pamm lacerantur , ut
amifta propria continuitate , reliquum pinguedinis . hoc-
que exiguum, quod in tam longa inedia noneftabfum-
jitum , a-gre contineant , cum univerfa hic moles in fru-

llu-

;io

De Bombyce.

Ruta contrita videatur. Ftutrieuli moles ardior & bre-
vior redditur , ut quali delitefcat : Nam primo ipfius tu-
mor parum deprimitur , deinde retraRis fibris reRis ,
ejufdetn longitudinem firmantibus, abrumpitur cefopha-
gus, & itamperior ventriculi portio deorfum retrahi-
tur, reliqua vero, inferior fcHicet , verfu? ventris medium
afcendit , rullumquc fubfequentium Feutrieulerum feu
cavitatum remanet veRigium , cura forte in duRura , &
veficam , mox exponendam , abfumatur. Feutriculi fi-
gura varia fuccedit , ex diverfia contenti fucci natura . &
fibrarum retraRione ; nam ipfius ractnbranar extra fibra-
rum colligandam eminent , ita ut Feutnemlmr crifpus ru-
gilque refertos appareat. Qui tamen frequentior acci-
dit, illa efi , quam propofui, in qua A litum tuperioris oris
defignat; B vero inferioris. Fartriruli color varius con-
tingi: ; nam hic a latitante intus fucco emanat , unde
ipfius tunica; , primis Aurei uv diebus , carnei coloris , di-
lati tamen funt , mox rofei ,■ deinde fynfum aemulan-
tur , & t.v-demcyrncum , fi in longum plus jurto protra-
hatur Papilionis eruptio. Confirailis etiam fuccus in ipfius
cavitate luxuriat, qui primo melliscolorem& ferecon-
fiRentiarapoflidet . nulloquc pollet fapore; mox rubi-
cundus efficitur , Sc (olidior , & interdum amaritiem ac-
quirit; nonraro etiam liquatur & in humorem perfimi-
lem ei , qui in exponenda inferius vcfica colligitur , abit.
Fig 18.

4b extremo FerrtricuU B , crocea pendent vafa C , feu
lurt/lmuls ; H.tc contento fucco diu turgent: moxvi-
tilliiia ,& tandem quafi laRca, ex flabulante intus fanio-
fo quodam humore, qui tamen fingulas ipforum partes
r.on inficit , cum quxJam vitellina adhuc vel fubcrocea
perfeverent, ex nondum immutato contento icore. Ipfo-
rum figura varicofa redditur . & hinc inde eminula tu-
bercula emergunt. Hiant vafcula luce in longum quon-
dam duRumD, ab imo ventriculi produftum , in pne
grandem quandam membraneam veficam E , humi-
liorem alvi partem occupantem. Hic igitur duRus ex-
porreRus, oc latus, pciiRaltico quodam motu infigni
pollet ; unde laReum humorem , far.guinis faniem , quem
a continuatis vafeulisC perpetuo recipit, fuccelliva Tua-
rum partium confli iRionc . ita agitat , uf mirum redda-
tur fpeRaculum ; interdum namque exaratus humor fuc-
ceflivis pluribus conRriRionibus deorfum in veficam ex-
primitur; modo iterum furfum abigitur verfus ventricu-
li fundum, ita ut perennis fiat fluRuatio; riaRu tandem
temporis , faniofum hoc excrementum in vcfica E re-
colligitur. Hic piri figuram habet, mole infigni pol-
let , & perpetuo excrementis fcatct ; ejus fubftantia
membranea eR, & exterius minimis eminentiis, quali
papillulis , exafperatur. Duplex videtur excrementum ,
nae vcfica concentum ; aliud etenim fiuiiofuin eR , &
quali cinereum . quod perpetuo veGcx fundum occupat,
« excretum tabis inRar concrcfcit ; alterum autem fa-
turaro St melleo pollet colore, & femper fupernatag,
etiamfi fumma agitatione confiiudatur cum fucco cotv-
locio. Haec excremcntofa materia , per alvum excreta,
italir.tciinina St tabulas inficit, ut perpetua fubfit macu-
la. Abhacvefica alter erumpit duRus F, qui in anum
hims hujufmodi excrementis viam parat: membranea
pviter conflat fubllantia, eaque Biolli, ut non parum
etiam extendatur.

Infumum», primis diebus, quibus Aureli* forma e-

mergit. Ovorum inchoimentt erumpere & manifdlari
incipiunt ; horum fubflantia , inter primordia , mucofa
cR inRar concreti nervei fucci , cinereum ferens colo-
rem , mox fulphureum : Ipforum magnitudo inaequa-
lis eR; etenim cum multiplices fint (ut infra explicabi-
tur) Ovarii futue, lueque veluti oblonga Intejtm», in
communem commeatura tendentia , ideo Ova • quo ma-
gis ab hoc communi duRu diflant , eo minora reddun-
tur , proportional i fervato ordine ; ut in P meeris cerne ,
qu.t vulgo Cavj//rr« dicitur, obfervamus.

Perficiuntur. & augentur ova , ita ut ante novam Pa-
pilionis manifeRationem fingula rite conformata repe-
riantur ; licet interdum quidam iraperfeRa adhuc in
tubarum extremitatibus deprehenderim. Obfervanture-
tiara, in inio alvi, vcficularum & glotiulorum quorun-
dam inchoamenta , de quibus uberius infra dicetur.

T ranfaRa exaratorum novem dierum (patio . vel in-
terdum menfe ipfo, quibus fub Aureli* (pecie Papilio-
nis vifcera firmantur , nova ejufdem fuccedit marnfe-
Ratio. quam fiunmopere juvat icor , inter Aurelii co-
rium & Papilionis cutem Aagnans. Etenim excitata ftiT-
.furain Aureli* dorfo (ubi XJruhn it fpccicm extare dixi-
mus &, circa caput & alarum implantationem, crebra
pedum & alarum agitatione, quanujufmodi i propriis
extrahuntur faeculis, humeRatA papilionis cute, & ibi-
dem implantatis plumis, de facili excutitur Aurelt» lar-
va. & manifeflus erumpit Petuli» ; unde duplex Senium
in folliculo fubeR , Aureli* (cilicet & Bombycis.

Pefiho , libertaccra adeptus , novam exoptatis auram ,
folliculi clauRra urget ; ab ore itaque copiofum eruRat
phlegma , quo proximum folliculi acumen madefeit;
tum, furfum elongato capite turget, ejufdem texturam
fenfim laxando , & Ramen ad Utera diducendo ; hocque
capite velut ariete , peragit , quoufque data via erumpat
anteriori corporis parte , qu* fuper externum folliculi
corpus revoluta, fixatis firmiter pedum unguibus , ex-
tremum corporis . adhuc folliculo inclutum , extrahit,
Sc ita nova gaudens luce expandit alas , in finiRris ut plu-
riitium circumvolutas & contortas, qu* fenfim ex motu
& acris temperie eriguntur Sc vigent. Excrementum *-
rueinofuifc impetu , & in diflans ejicitur : AI* , non elata
4 (olo corporis machina, frequenter & celeriter dimo-
ventur, « forti tus, quem Ionium appellant, cerebro
auditur.

Moledifferunt Papiliones, cum imer ipfos adfit fe-
xuum diRir.Rio , ut ex pudendorum addenda hiRoria pa-
tebit ; Mefculur minor eR , gracilior item , & vegetior ;
alvi extremitas furfum in motu recurvatur; fuperiore*
ejufdem partes , capiti viciniores , imperfe turgent , &
licet alis gaudeat , non tamen volatu fruitur. Farnus
oblongo pollet corpore , ita turgido, utjpultiplices zo-
nas glabras , tranfverfucn corporis ambientes , ex hibeat ,
qu* nil aliud fuut quam annulorum portiones , qu* olim
in Bombyce in rugas contraR* fub annnlis latitabant , Sc
in Aurelia etiam furfum revolutae, corporis molem bre-
viorem reddebant ; nunc vero , ut ingenti Ovorum co-
pi* locus detur , laxatis mufculorum fibris necelfirio
venter elongatur • & ita in annutorum confiniis glabrx
h* inter medi* patent zon*.

Ut ipfarum vero fingulx , ut licet , pateant partes , at-
tentius luflrandx veniunt, Iconibufquc matnfefland* ,•
quare ab exteriori carundcm habitu exordiemur. Ha-

De Bombyce.

311

ito corpus qoafi Ovate eft,& , fi deplumetur , eamtir-
cumfcriptionemfortitur, quam bic habetis: Ejus enim
annuti circulares funt , & qui medium ventris occupant ,
latiores funt ; reliqui vero verfus extrema exporredi ar-
diores fiunt, ita ut ovalis fere confurgat figura. Flg. 19.
Caput habet A, exiguum tamen, in quo trini locantur
oculi B. (ut in confimilibus obfervatur) qui femifpharram
mulosfegmentisdidindam exhibent,unde innumeri qua-
fi interceptiafliirguntoculi. In fuprema capitis parte an-
tenna? , feu ignava cornicula C. extenduntur , qq* infig-
niter foras eminent ; eorum fubftantia fui generis ed . &
fiereofiea, color ad cadaneum vergit, figura-vero filicis
ramum xmulatur ; etenim per longum articulata: ad in-
vicem fuccedunt quam plurim* partes fenfim decrefcen-
tes D , qu* fatis procer* , parum deorfum curvantur , &
trunci i nitar hinc inde curvos geminant confimiles ramos
E, d quorum lateribus filici exiguique pili pendent: fu-
perioremVcro trunci partem , pilorum & .plumarum ,
quales in reliquo abundant corpore, ingens copia tegit.
Hanc confimilem articulationem in reliquorum Infeoo-
rum antennis paflim obfervamus, unde in fingula ipfa-
rum parte flexionis motus excitari porelt. Fig. 10.

Inter oculos ad extretpum oris finem bina pendent ,
palearis coloris, lata corpora F, qu* dum patula foras
ex toto eminent, bubulum unguem referunt, ScLsha-
rum appellationem fortiripoimnt H*c latiori fui par-
teoculorum lateribus hxrent, & libera deorfum pen-
dent, folent autem intus retrada corrugari: quocafu ,
diminuta longitudine, ipforum latitudo amplior reddi-
tur: fponte vero Papiliones, vel compreili ventris tor-
tura foras eserunt , oc aquam etiam fundunt , feu mavis ,
exeunti ab ore humori locum pribent. Inter radicem
antennarum, oculos, & labia triangulare fpatium . quo
os completur, refultat, lolis pilis hirfutum , nullaqre
forma extuberans. Motum habet caput ad latera, mr-
fum , & deorfum , cum aliqualcm habeat cum fublc-
quenti thorace articulationem.

l’roxima Capiti occurrit corporis portio , Carneus
fcil. fui genci is cuculus, ardus tamen, feu membrana,
qu* , dum exliccatur , cartilaginis naturam acquirit;
bxccraniumcnm reliquo ventre continuat, CeCumqae
*mu!ari videtur. A prona hujus parte ventrem conlli-
tuente , bina erumpunt crura G, quorum fubllantia carti-
lagineaefl, & foluia , & interius excavata , utmufcu-
lis fit locus (ut pallim in Cntftittii videmus.) Exarata
crura G, ficut&fubfequentia, quatuor habent inlignes
portiones ad invicem articulatas . quibas poftremo pe-
des H appendantur, qui multiplici articulationum ferie
componuntur ; quibus tandem bini adduntur ungues
verfus interiora recurvi. Prima igitur crura G, capiti pro-
xima, implantantur in ima primi circuli portione fub ipfis
oculis & deorfum quafi perpeadiculariter clongata , pri-
mam articulationem fortiuntur, qu* iniignis ell ; fub-
fequensveroarticulusfurfum, ad exteriora tamen, di-
ducitur > & exporrigitur verfus antennarum implantatio-
nem , ubi articulatio fubfcquens deorfum reliquum cru-
ris & ped is dirigit , ita ut ex vario partium cruris litu bini
deftgnentur trianguli: Hoc tamen peculiare in bis pri-
miscruribus obfervatur, quod jxima articulatio unde-
quaque libera cft, & ad extra divaricatur , reliquis au-
tem fubfequent ibus binis crurum paribus ita arde unitur
propi us annulis, quibus connafcicur, ut immobili» hxreac.

Subfequitur corporis pars , Thoraci analoga , d qua
bina hinc inde pendent crura I, pari ordine locata : ha*:
k lateribus proni ventris orta , & interiora verfus de-
duda , prima articulatione fibi occurrunt ; reliquo au-
tem eundem progreflimi habent , quem nuper defcripfi-
mus; in hoc tantum differunt, quod prima articulatio
ardi fixret ventri, ipfiquc unitur : lingula h*c crura bre-
vibus plumis & pilis commode teguntur, hilqne albis,
& candidis. Crura lixc motum reliquo corpori commu-
nicant, & his valide animal objeda apprehendit; unde
nccefTario non tantum in cavis ipforum articulis latitant
mufculi, fed etiam in pedoris cavitate, ubi implantati-
tur.

Superior Thoracis pars , humores *mulans, iifdem
excitatur annulis , d quibus exordium fumunt exarata
crura; hxc eminentes quafdam habet particulas in Au-
relia ipfa adurgentes , parumque figura difcrepantes:
Etenim prope antennarum A implantationem , elata
quxdam circuli portio B , Cervici / indar , emergit , fub
qua (ut reor) crurum vel antennarum mufculi locantur,
fubfequmir fcuti-formis quidam tumor C , cui alter qua-
drangularis appenditur. Hi omnes eadem annutorum
fubftantia femi-cartilaginea excitantur, pilifque & pen-
nis conteguntur. Sub his valid*& copiol* fibra: carne*»
lutei coloris conduntur, qu* totam pene hanc pedori*
cavitatem replent, & verfus fuperiora diriguntur, &
tandem rccolted* mufculos efformant , qui alarum radi-
cibus inferuntur. Fig.it. A lateribus fcutiformis hujus
protuberanti* , ndn longe ab alarum implantationes
bini quidam procefliis D cartilaginei , deorfum inclinari ,
foras erumpunt AI* E, feu, cum Jlnfieietc, penn.tr,
non longi d deferipto dorfo & in Umbone implantan-
tur: binx hinc mde funt; fuperioresK, qu* ab hume-
rorum apice ernmpentes ad latera extenduntur, & am-
plioreslunt: reliqua: vero L , humiliorem liram verfus
pronam pedoris partem occupant, & minori pollent
latitudine , Gngul* folidionbus quibufdani componun-
tur gracilibus A: oblongis partibus M ,qua: cancris fiimf-
rudinem prxbent,- earumque fubftantia quali oflea cd :
iig. 10. h*, arborum vel plantarum more , d quodam
communi quafi trunco pendent , qui alarum radicem fir-
mat, & ulterius produdai diflbcianrnr , 8r alias ulterius
germinant fibras, qa*ad alarum extremitatem expor-
red*ob!iteranrar; fpatia vero inter (olidas hafce fibras
fuborra tenui quadam & quali diapbana replentur fub-
dantia, qu* ^ecularcm lapidem xmulatur unde ex
Ilis omnibus alarum confurgitexpanlio, -ipfarumque fe-
ritas. Tota alarum moles undique pennulis, feu plu-
mis, tegitur,- foramina etenim determinato ordine per
tranfverfumobfervantur, in quibus exigu* pennx infe-
runtur, qux ex levi tamen manuum contradatione deci-
dunt, undebiijulmodialx /armare* didxfunt.

ferunt, pilifque & pennis confperfa condant. Horum
portio (urfupenustadumefl) denudata pili» furfumre-
flexa m mafculis latitat, in ferminisautem Ovis turgens,
una cum annutorum reliquo foras eminet.

Ventris extremitas ob pudendorum varietatem direrfr
mode terminatur ; etenim in malculis ultimas anmilus
A in prooa ventris par te cartilagineus, feu potdi» ofieut
!> i cd.

'h:-

:p3 De Bombyce.

eft , & verfus alvum in Appendices quafdam B. lancim-
turFig. i). A poflrcmo hoc annnlo membrana auidam
gilva pendet, qux fenfim acuminata odeam pudendi &
ani machinam ambit & continet, ficque ventris cavitas
clauditur; hic inflabilis eft, & ad libitum, dum praei-
poe ficibus datur aditus, qua anus componitur , & pe-
nis cuftoditur, mirabilis eft. Ut autem hujus lingula pa-
teant , papilionis venter digitis ita comprimatur, ut ex-
tremus tantum annulus cum erumpente fexu libere pa-
teat, & tota Papilionis corporis longitudo perpendicu-
liritcrpendeat, illico occurrent bina hinc inde corpora
in gyrum horizontaliter dutia. que in prona B ventris

Erteorta, lateraliter furfura produtia, fenfim eraci-
ra redditaincurvantur .ultraquc prominent, venit in-
fignes ungues, velroflra; eorum color ilavedinem re-
fert, fubilantia vero , in bafi pracipue , folida & fere
odea eft : hoc tamen interdum obfervavi , quod dum vi
Papilio ipfa adunca reddit, non tantum mutari radicis
litum , fed mediam & quali acutiorem iplorum partem
flctii , & curvari quafi articulationem haberent.

in medio fpatii, abhisdefcripti, & circumdati , of-
feumquoddrm, vclut HosC, locatur corpus, quod in
fuperioi 1 1 egione , hoc eft , in extima parte foras erum-
pente , retortis finibus D, patens os exhibet, aniquc E ex-
tremum cuftodit orificium. Pluribus ofliculis conflatum
diceretis gibbum & convexum hoc corpus, fi compagi-
nationes, rimulafque attenderetis. Interior hujus cavi-
tas tenui & gilva membrana invertitur, qui parum acu-
minata in modum Inrefimnli , extremum anum E con-
ftituit ,- unde ad animalis libitum exeritur , forafque pro-
pellitur. In primo roftrorum exortu A , ubi in Bfe con-
tingunt primi ipforum pi odutiiones , convexa quidam
fubftantia F , Umbonis inftar , continetur , vd quafi pha-
retra: Hic propria fubflava mveftitur membrana, m-
tufque artutam G cuftodit , qui interdum foras exeritur ,
pemfijue veram refert naturam. Fig. a*. Situm igitur
rubet penis inter extremum odeum annulum . qui pro-
nam ventris partem cirgit , & anum , qui odeo fepimen-
to fulcitur : ejus cannula odea eft . fui tamen generis , or-
tumque habet inter apophyfes , fcu extrema pharetra ,
mox deferipti , intra tamen ventrem condita. Hujusra-
«lix A modice arcuata eft , & ejaculatorio vafe, 4 parafta-
tibusB fcu adervantibus tendente, artie nctiitur, ita ut
ftmt videatur ejufdem continuati vafis extremitas. To-
tus Cannuli (eu fiftuli dutins perforatur , ut exeunti fe-
mini pateat via. Circa ipfara plicabilis quidam tunica
C, veluti pmputium, ludit, inferiorem pricipue par-
tem inveftiens. Superior penisaftuliexrremitas fenfim
gracilefcit , & tandem fub Ipecie folkli acuminatique
roftri D definit, quod verfus iuperiora recurvatur. Ab
hac eadem parte, qui verfus humum dirigitur in papi-
lionis incedit, proportionalis flant E , qua penis extre-
nutas ornatur , erumpit : Hic interdum turgida . & ru-
berofa redditur; tribus autem carunculis F7G. H. non
rare inflatis componitur , qui rugis & foveis afpera
redduntur ; harum prima F cum reliquis rudem e dor ma-
tura triangulum., apice fuique acutiore portione ab alhi-
ke mucrone D pendet, 8c fcnfirn latior etfetia , trianguli
pantemc (format : fub ipfa hinc inde bimadurguntex-
crefcentiicarneiG. H, qui ab ofleicannulicavoe-
mergentes ad latera erumpunt , & acuminatis finibus
vclutiroilris, verfus penis tergum parum revol-

vuntur,ut hupifmodi glans, floris inftar, apertis & revolo»
tis tribus foliis compaginetur. In medio harum meatu*
ocnfpicuus L hiat, per quem femen emittitur. Fig. »y.& ay ,

Papilionis penis frequenter exeritur, & extra eminet
more animalium , qui averfo corpore coeunt; etenim
Glans peni», verius ultimum coiporis diretia y dum ul-
terius borizoncaliter movetur, ultra extremum alvi ex-
porrigitur ejufquemotus ff natem quafi defignac lineam;
nam vibrata penis aftula revolvi videtur , ex quo proba-
bile eft , binos mufculos , quibus penis foras exeritur , fpi-
ralem infertionem habere , uti in piet lingua , ut exeratar
obfervareeft.

Parum abfimilem finit ftrutiuram inidgemislnfetiis
aliis obfervamus ut Papilione vulgari, Cicada, &c.

A mafculino pudendo ad fcemineum tranfitum faciam.
Ventris extremitas annuto A, qui in prona fui parte of-
fcus eft , completur, ejus forma lata & per-ampla eft , pi-
lis & pennis tegitur. Ab hoc annuto complicabilis pen-
det membrana B, qui lenfim anguftata odeo quodam
circulo C , anguftiori tamen , circumambitur. Hic tribas
lamellis odeisconftat, in gyrum d uti is, quibus ultima
alvi cuftodia paratur. Inter ditios annulos Vulva D, qui
faturatiori pollet colore , & fojidiori etiam fubftantia ;
Ejus forma femi-lunarem concham , vel apertum cali-
cem imulatur , & m profundiore fui parte fciditram E ,
qua penis admittitur, habet. Extremi tandem odei cir-
culi fpatium a membranea quadam tunica occupatur
hic ftato tempore ad animalis libitum , vel fortiter com-
prefta alvo, ita turgida redditur verius imam ventris par-
tem , ut foris eminens protuberanti as F quafdam cnor-
met. Cotonei pomi fpeoem referentes. Ab harum medio-
bini erumpunt ovales tumores G, qui pilis confperfi, in-
termedii fciditra H , anum cfformanri, locum prabent ;
unde probabile eft, interius communem quandam cavita-
tem adede , (vclut in pnnatii accidit) qua ultimo faces ,
& ova, mox per anum exitura, parum detineatur. Obfer»
vandum tamen, ani foramen fuperiora verfus dirigi ; quin
& monticulosG, quibus cuftoditur hujufmodi fcidura,
non itafacilclurtrantibusiroam & pronam ventris par-
tem patere. Fig. 16.

Externum papilionis habitum hucufque deferiptum ,
pennis depilis tegi diximus. Pennarum configuratio illa
eft, qui parum in grandioribus pennatis apparet; aftu-
la enim A, ceu calamo, firmantur, quifenlim gracilef-
cens, hinc inde plumas B appenfas habet : Hoc tamen-
peculiare in hujufmodi pennis obfervatar,- ab ipfama
fcil. extremo confinio aliquas prominere proceras plu-
mas C . non eandem fortiuntur magnitudinem , ut io con-
ii milibus pailim oblcrvatur • fed aliqui proceriores ob-
longa firmantur aftula, reliqui vero brevi illi ab ex-
tremo alarum limbo pendent, & pilis promifeoi habi-
tum corporis tegunt . reliqui vero alarum expanfas car-
tilagines cooperiunt. Fig. ay.

Confideraris exterioribus. interiora pandenda veniunt ;
qui cum multum mucoii tatis habeant , artieque trachea:
vafculisimplicentur , difficilem ipforum indaginem red-
dunt

Lacerata itaque cute , & annutis , qui totius coreoris ■
operimenta funt, dubitandam occurrit , an altera fubfit
membrana , cum interdum ipfius veftigia deprehende-
rim; Elt in natura penu tam ferax eft membranarum pro-
ventus, ut nilcopiofiutin animalibus obfervetur. cer-
tata

De B o

tam tamen eft , carneas illas fibras , quibus uniyerfuin re-
trahitur corpus, adhuc extare: lue corporis longitudinem
excurrunt ; nec obliquarum vel tranfvcrialiura vedigia
deprehendere potui.

Hinc inde in lateribus ab interiori cute pendent tra-
che* rami , qui ad lingula vifcera diramificantur , in feip-
fot ita collapfi , ut circulorum loco minimis quafi fqua-
rois compaginentur, f^tntneulu/ , & Intcflma olim cro-
cea adhuc obfervantur ; qualia io Aurelia defcripfi-
mus. Medium dorli , bini tedes M > ampliores redditi ,
occupant : Hi fafeolorum figuram annutantur , & i
quam plurimis tracheae ramis gibba ipforum pars con-
tegitur. In concava fui parte vafcula N emittunt , qua:
verfus extremmq alvi proaufta , fenfim laxata, vel fal-
temailervantium, ufum fopplent. Hax: ulterius fub va-
forum fpecie elongata , ejaculatoria vafa conllituunt ,
qu* in unum duftum delinentia > ad penis radicem po
ftremo deducuntur, & ita femini in te Ilibus produfto
via patet in afTervantia, ab his in penis meatum. Fig.14-

T 1 s t r s adulto jam Bombyce emergunt , in Aure-
lia: (latu permanent, Ac auftiores redduntur, 8c poilre-
mo impenfe contento femine ita turgent, ut foli vigeant ,
propi iaque mole cztera. vifcera jam fenfim cadavera-
ta, fuperent: Horum rolor palearis ell, dilutus tamen,
fubdanria vero friabilis, fle mucofa.

Fceminarum ventris cavitas Ovari 0 contiguifqoe vif-
ceribus repletur ■ itautipfarum moles impcnfe emineat.
O v a a 1 u m produftio quaedam lutejlhoahr ell , exor-
tum habens ab extremo ano membranea conllat fub-
flantia, qu.T de facili extenditur, corrugatur, multum-
«jhe roboris poHidet. Hujus truncus A , in anum deli-
nens . mjporii unguis latitudinem xquat : dum interius
procedit , in binos dividitur ramos B . qui ulterius parum
produfti finguli in quatuor zque oblonga InujhnuU C
fobdividuntur, & tandem unitis extremitatibus , ad cen-
trum ventris reflexi . ultimum habent terminum. Ho-
rum quilibet in tota fui expanflone fundis ell, & longi-
tudinem Indicis teqiiat. In nollris Papilionibus fexagm-
ta . & ultra , ova D. in lingnlo exarato ramulo C conti-
nentur. Tubarum interior cavitas ovorum generatio-
nem & commeatum promovet: in ofto enim ckmgacis
nteri productionibus C. ova exo t im fle iucremcntum
habent • ad (latum nfque excretioms tempus detinentur ;
quo appare' te . leufimper conti matos geminos duftus
B in ultimum A, velit tn communem truncum exone-
rantur , fle ita ovorum fetura fuccedit. Ovani tuhe , tu-
nicis confla:* vafculixcopiofis. admodum retis implici-
tis. irrigantur, a quibus probabile dl ovorum materiam
decidere: ot in uteris Gailinz non improbabiliter vere-
mur. His adduntur evkletites trache* rami , quibus non
rantum ipfamm extremitas firmatur, verum & totus pro-
greflus irrigatur. Motum habet Ovarium periltalticum ;

gatenter enim impetu quodam retrahuntur iptius partes >
t pr*cipue truncus prope anum , unde probabile ell ,
fibris (velntbi quadrupedum Intefltnit accidit) donari,
eum ejus corpus maxime ibidem craHiusexidat. Fig. 18-
Plura circa Ovarium natura locavit , quz , cum in
ipfum hient, hic pariter exponenda veniunt. Ovani trun-
cus A. antequam binos promat ramos B , oblongo cui-
dam corpori E neflitur . cujusi teiiorcavitascum trun-
co A pariter communicat. Conris hoc E colorem 8c
fubilantiam quafi uer vcam pollidet , fle aliqualiter foh

M B T C E. 325

dam; ejufdem figura variat, interdum entm bina ova-
lia corpora F , arfte invicem contigua , pra-dpuam
huic corpori molem przbent ; interdum tamen unicas
ell venter, piri vel ole* fruftu» fpccicm referens. Huic
F perpetuo additur alterum rotundum modiceque latum»
corpus G , .ovalis pariter figur* , quod altera extremita-
ceraxas quafi radices promit, in imo ventris condiras:
altera autem extremitate colum feu cludum emittit , qtri
unitus portioni ovalium coiporum F, communem prt»
exaratis finibus canalem HefFormat: liic autem in Ovi-
num hians abfumitur, unde lentus humor , hujus vifce-
risope recolleftus , in Ovarii truncum exprimitur.

Aboppolita Ovam parte , verius tamen anum , aliud
pendet corpus I , majoris tamen magnitudinis; hocglo-
bofum ell , fle colore figuraque Occidentalem margari-
tam imulatur.

Duplicem duftum habet , alter enim brevis flt latus K s
qui tendit ad radicem extrem* ofle* coron* L , ubi in
excitata odea concha Vulvam hiare diximus : aliud au-
tem colum M , quod longius ell , Ovant appenditor»
ibique aperto ore definit Corpus hoc I interius habet
configurationem , non enim facculi indar ipfms concavi-
tas laxatur vel aperitur, fed lacerata exteriori tunica,
qu* margaritz fuperficiem imitatur , globulorum N
quinque fle feptein ut plurimum racemus emergit, qui
pedunculo communi O , huicqnc pefbrato appendis,
clonptus ulterius ad Ovarium M, fit ad ftrmineum pu-
dendum L , propriam rforritur (1 ruitur am Fig. 19. In-
terior cavitas mucofo quodam, periimili ptifan* hordea»
ce*. fucco refertur , quare cum in hanc, ut interius pa-
tebit , immiflb pene femen ejaculetur , ibidemque deti-
neatur Sc foveatur , illam Uterum ede credidi , a quo fe-
men cum commixto fucco fenfim (ita enim probabiliter
reor) per proprium duftum M pcrtranfeuntiDus ovisaf-
pergatur; unde fubfequentibus obfervationibus fit mare
placuit non femel conceptam coniefturam. Papilionis
firmin*, qu* malculi concubitu fcecandata , ovorum
fleturam increperat, venrrem aperui, fle Ovarium una
cum contentis ovis, reliquiique adiacentibus vifceribut
extraxi , ut prarflo edent pro eliciendo leone. Singula
igitur Ova in tubis contenta , parum compreda , fulphu-
reique coloris , 8c confequenter inftccundi permaniere ,
ovum autem, quod in Ovam trunco prope Uteri hia-
tum haerebat , turgidum & violaceum dato tempore
redditum permanfit , urpote fecundum. Quid fitnile
etiam miratus furo in fpome diu dcfunfta papilione , cu-
jus venrrem , cum plus judo turgidum intuerer , didecul ,
flt tora ovis copiofe fcatebat : Non longe ab ano» in ex-
tremo Ovam trunco quxdam aderant ova violaceo per-
ftrfa colore» qui tanfafto certo temporis fpatio indui ab
his folet tantum , qu* fecundata jam funt : interior con-
tinuatusOvar»/ truncus in tumorem adurgebat. Dum igi-
tur fecunda abdul i ova , enfucceilit luiefimulum , far-
ciminis indar , ex concreto quodam fucco, in quo oc-
cludebantur quaxlam ova violacei pariter coloi is , affii-
fum vero corpus , ex fubdanriz modo , colore , carterif-
que accideu tibus , femen ab utero eruftatum , ibique
pr*ternacur* legem concretum conjeci, cuminexte-
riori Vulvzorifirioeundcmdepreheriderimfutcom; fit
in Mafculis etiam ab extremitate uretr* , in fpiram cir-*
cumvolutum peritmile femen pendere viderim. Quare
ex his veritus fum , Ovorum^roduftionem ablijue maP-

314 De B o

coli ope, ut in Gallinis accidit, peragi; ipibrum vero
facunditatem ex afperlb mafcnlino femine, iamin ute-
ro recepto fubfequi, dum fingula ova a tubis decidua
Ovtrii truncum fubeunt , In quem femen , jam utero
4, conditum , aliaque ab adjacentibus vifceribus erudiantur.
.Et ut elicita jam conjedhirafenfatis, prout licet, firma-
retur obfervationibus , alia molienda duxi. Ova igitur
fiunellx , qux maiculum diu admiferat , tpforumquc far-
turam inenoaverat, t ventre extraxi , eaque ab Ovtrii
tubis, quibus continebantur , libera reddidi, illa tan-
tum cuftodiendo , qux adhuc tubis contenta Ovtrii trun-
cum non attigerant ; hac ad (latum tempus fervavi : In
his itaque primxvus & nativua fulpliureus color per|>e
tuo duravit quin , & gracilia reddita funt , emergente in-
figni quadam fovea in ipforum medio, & exhauflo ut
pfurimum humido , arida quafi omnia permanlere , quod
lubventaneis ovis familiare e(l ; poflrerao Ova hxc blan-
do virginis calore & xflatis temperie fota , nunquam
Bombycem edidere. Ut rurfus evidentius & propius rem
attingerem , Papilionis ova fubvcntanca , exprefio ab
Utero femine , vel affirmantibus mafculinis afpet fi , tpfa-
que (lato tempore fovenda curavi ; fed cum ipforum
eoior fnlphureus perpetuo duraflet , infxcurda perman-
fere ' At maxima fane foiilct experiendi fxlicitas , fi jux-
ta prxconcepta fuccefliflct. Confimilia interim veftrx
(agacitati committo, dum reliqua Ovtrio adnexa vifce
ia perluilro-

Prope igitur extremum Ovtrii A finem, oblongam &
Infigncm locavit natura vcficam P ; hac imam alvum oc-
cupat , & per tranfverfum locata Ovini truncum luper-
a-quitat, longifque produJBonibus ad latera elongatis >
moxque reflexis verius extremum ventrem , excis qui-
bufd.nm radicibus fuos fortitur terminos : Ejus fubftantia
membranea e(l , tcnuifque texturx, unde de facili fran-
gitur, & diaphaneitatem aliqualem prx fe fert. Ejus
forma, bina Brutorum Uteri cornua unita, abfqueU-
teri intermedio corpore xmulatnr ; oblongum enim
Jmtfiinulum , vel vcficam , qualis in pifeium ventre ob-
fervarur, prxfefert, & modo extuberat inglobulos,
modo in formam vafiscoar&atur, & tandem extremi»
finibus in cxcos abfumitur ramulos. A centro hujus ve-
licx , ubi fcil. eadem Ovtrio incumbit , canalis quidam
R, brevis & arftuj , eadem veficx tunica excitatus e-
tnergit Tqui in fubjeilum Ovinum hiat. Repletur oblon-
ga hxc Intcjhiuht vefica P aquofo quodam 6t diapha-
no humore , qni aliqualem potlidet amaritiem , 6c per
exaratura colum KmOvtrium derivatur. Laterales hu-
jus veficx produSiones , hinc ir.de ab Ovine locarie , fibi
invicem communicant , cum pars fupra Ovinum cu-
bans nullo polleat fepto , unde comprellione media
contentus humor omnes pervadit produ&iones veficx,
qtun& fortiter comprelfis lingulis veficx paniculis nul-
lus erumpit humor per cxcos fines Q_, fed totus per du-
fium R in. Ovinum exinanitur. Parum abfimilem flru-
fturam in Lecufiii , Curabo , & aliis obfervamus. Con-
tenti humoris naturam tentaminibus aficqui mihi non li-
cuit ob ipfius paucitatem ; interdum tamen fufgicatus
fimi , naturam hunc liquorem ad majorem aflufi leminis
penetrationem, vel ad leniendum, ovornm exitum, vel
Ciltero ad iftfa cuftodienda , paraiTe ; cum conflet , Ova ,
dum id lucem eduntur, parum madida efle, moxexfic-
«tfa ita fortiter. Qgcunentiubulx, linteis, ficconUaiiL-

M B T C E.'

bus , hxrere , at nifi affufo vino diluantur , velfummtv!
evellantur , nunquam A primxvo dimoveantur loco. Nec
multum diflimilia refert ImmortaliJ Hurvtui, qux in Set-
tue infula obfervantur , quxdam enim ova , dum nafeun-
tur , lenta quadam madent humiditate, qui , veluti ferru-
mine , fubflrato faxo agglutinantur.

A vulfo Ovario, cxterifque vifceribus, ventris cavum
occupantibus , occurrit Cor. longitudinem dorfi excur-
rens , quod in Bombycibus jam vigere diximus. Eadem
eft omnimoda ftrufhira, quamfuperiaspropofui, fi ex-
ternum colorem motumque inverfum excipiatis : Gordi-
um enimtunicx, denfioresfa&e, araifla diaphancitatr
fubcroceum induunt colorem , unde in Papilione magis
eminet cor, quAm in Bombyce : Motus etiam cordium ,
primis Aurelix diebus acqaititus, adhueperdurat, Afii-
perioribus fcil. ad inferiora expretius, & fuccdlivaSf-
flolefuccus propellitur. Nec ita conflans eft hxc natur*
femina, quin levi etiam ex caufa varia reddatur, unde
ml forte inconftantius ; tot namque anoraalix in hoc cor-
dium motu contingunt , ut fas fit , parumper Vos detine-
re eorum hifloriam, qux farpius obfervavi. Memini in
Papilione motum Cordis (quod rarum eft) ab inferiori-
bus fuperiora verfus me oblervafle ; deinde tamen, tranf-
afto brevi temporis fpatio mucJflscarceribus , mcoepifle
A fuperioribus inferiora verfus , diuque durafle: Incon-
limilicor movebatur verfus extremum corporis; cor-
dium vero, fuperiorera corporis partem occupantium,
diailole rara erat ; inferiorum vero celer & frequens , Se-
que corporis medi um occupabant , raro pullabant ; un-
dem circa caput pullus perduravit, quiefcentibus feli—
uiscorcuhs, rootafqucundolus erat, verfus fuperiora
ireflus. a*

In Papilione pariter Cor pulfare carpit ab itms verfus
caput; ie&o interim per tranfverfum cordis duftu infis.
rior portio ab imis ad fuperiora movebatur, hac tamen
ratione, ut humilior hujus pars celerrime moveretur,
fubfequens autem raro , altera autem pars inoppofiram
pulfare t. In aliis etiam fafta eadem cordis fedione, di-
vilxamhx partes primo verfus caput, poflrcmo verfus
caudam conllringebantur , & contentus Icor in Ungu-
lis pullationibus exprimebatur.

Alias in Bombyce, proxime evafuro in Aureliam, cor»
d is motus ante ventris fe&ionem ab imis ad fuperiora di-
rigebatur, pcrafla tamen fe&tone., mutato termino , fejv
cuaginta eakht pullationes , qux univerfum cordium
tiaSum libere excurrebant ; fenfim autem iterum rediit
motus A cauda ad caput, & poftremo parum didu&o un-
guibus humiliori corculo , A fuperioribus inferiora verfus
revixit chorea. Frequentiflime A mortuo animali diverfi
promuntur motus in tot corculi* fibi invicem communi-
cantibus; nam in unico tres fiunt pullationes , in conti-
guo una tantum, vel binx faltem : quin & in eodem
corculo di verfitas fuccedit; etenim fi portio cordis ad
latus inclinetur, celerrimas & ftcquentillimas promit pul-
lationes , tremoris inftar reliqua vero , proprium fervan»
fi tum, de more pullat. Motus etiam extinfeioni proxi-
mus non unum perpetuo fervat rhythmum ; interdum,
namque frequcntillimuseft , aliquando tamen fuaextin-
guitur raritate , fic adula aqua vd faliva revivifcit

Ut tandem pulfuum varietatem expediam , binas ad-
dam inlpedioncs, quas contigit cum doilillimo Dom.
Curo! o £rueuJ[tto.t Collega meo, deprehendere, qu*-
1* rura.

De Bombyce.

rum prima in Erue* corde, vulgariter Pinu dida . fuccef-
fit-Inhac igitur, corcula invicem hiantia ab inferioribus
ad fuperiora (ut in citeris confimilibus, qua; ad meas de-
venere manus, perpetuo obfervavi) moveri carpcrunt;
Tunicseeorum.diaphani&ipfe, fubjeflarum membra-
narum colore parum inficiuntur; interca tamen examta
corcula modo lurfum modo deorfum verius conftringc-
bantur , unde contentus icor variis bifce motibus percuf-
fus fluriuabat , & quia pinguedinis bini globuli invicem
hxrentes in contento intra cordis cavitatem humore pa-
rum immerii ja&abantur, ideo mirum reddebatur fpccta-
culum.

Hi itaque, ex Cordis Sy (Iole exprefTo humore, in
quo natabant . ab imis furfura pellebantur , & fre-
quenter impetu regrediebantur -, at ubi in latiori corculi
parte commorabantur , fuperveniente Syftole motum
recipiebant verfus fuperiora, fumma cum velocitate, &
quandoque afeendebant ultra tria corcula ; quobcfcun-
queveroin auguftiori corculi parte llagnabant, fubfe-
quentecomprrilioneut plurimum verfus caudam expri-
mebantur. Non raro, perdurantibus Corculorum pul-
fationibus motum vertiginis habebant , & interdum ,
& frequenter etiam fluctuabant enarrati globali abfque
confidcrabili progreflu

Alteram obfervationem ex Aurelia collegi nuperrimi
excitata, inquaCordium motus a capite ad imum diri-
gebantur ; deinde ab hoc ad medium, a quo in oppofl-
tam caudam remittebatur propulliis-icor, velut luforia
>ila, & ita non parum duravit hic natura; ludus, donec
ini motus moppofitos terminos dire&i , A medio fur-
fum& deorfum erumperent: & undem unicus fuper-
fles perduravit motus , A fuperioribus fcil. ad interiora.

Hzc funt ea , qua; circa moram Cordis in Papilionibus
& Bombycibus frequenter obfervata, Vobis communica-
ta volui , ut inde peniitatis lingulis ulteriora eruatis , dum
Ventri» fuperior portio utriufque Papilionis tuftranda :
Ab hac turgens quidam Vefci A pendet, qua: aifre re-
fcrtapiri formam fortitur, & in audiori fui parte tubu-
lum B habet, qui in o» Papilionis definit. Hujus fub-
Bantia membranea eft , & tenuiflima. ita ut de facili lace-
retur, & perluceat; quare G exquiftto Microfcopio lu-
flretur , tibrulas C> ipfam cingentes , exhibet. Ha: omnes :
Veficse circumferentiam ambiunt; aliae enim per tranfver-
fum deducuntur, reliqua; vero perlongum , ita ut lingula:
ipfius partes fubfequentc compreflione exinaniantur.
Exarati fibrae ita implicantur, ut rete confurgar. An
fmt vaforum produfhones an carnea; fibra:, interdum
dubitavi; quoniam tamen non ablinulcm liraturam in
quibufdam pifdbus, quibus membranei infunt Pulmo-
nes, quin & iniplisTeBndinibus reperii, ideo carneos
mufculos efTe cenleo, quale» in urinaria vefica extant,
Ai!rc intus contento turget , codemquc expreflb dc-
tumefeit ad animalis libitum amde non parum ovo-
rum cxcretioni infoeminis, & feminis in mafculis eam
conferre rationi confonum videtor. Nec probabile eft ,
veficam hanc eundem fortiriufum cum veliculis , quas in
Pifcibus paflim obfervamus ,- etenim Papiliones pedibus
folo ha:rentes corporis molem urgent

Inter enarrata hucufqttc vifcera graciles Omenti produ-
ftiones locantur; hai vitellinura referunt colorem, & cum
omni fere orbentur pinguedine, de facili obfcuraatur.

Cefiti/ interior compages., ob fui exiguitatem &

535

friabili tatem, nonundeqtuqoe mihi patuit Hoc unum
obfervavi, antennas interiorem cranii cavitatem fubire
binis rorandis truncis, feu radicibus , qui inftyli-formi-
bus procellibus occurrentibus implantantur , & fbrte
carneis fibris pro ipforum motu continuantur. Reliquum
Cranii replet Opncu, nervu, per tranfvcrfum durius , ci-
nerei coloris & cylindri figuram tenens; in medio ta-
men angufratus nectitur Spmjh me Juli*, deorfum pro-
duriz. Hic nervus ad bafim oculorum, fuiexpanfione,
exteriorem tunicam , haneque nigram , conftituit , inte-
riorem pariter , quali argentea , ulterius promit: Reli-
quos humores non licuit in totum aflequi ob exiguitatem.

Sed longo fbrte Papilionis partium hiftoria vos tydio
affeci, unde reliquum ejufdem vita:, quod, ri fallor.
Bombyci; ultimum eft fenium , compendio compleri an.
Papilione» illico ac lucem adepti funt, coitum tentant,-
nam mafculis incurvata corporis extremitate celerrime
progreditur & regreditur , donec in prsehenfam forrai-
nam extremam alvum , ubi proprium locatur penden-
dum , vibret, & illico raptam fcemina: Vulvam ungui-
bus & aculeis ad fe trahit , libique' jungit; pronam enim
membrana: , anum ambientis, partem ita unguibus re-
trahit , ut utriufque averfi corporis extrema feconrtn-

§ant : Mox penem excrit, ejaculatur, intraque pudea-
um foemincum condit , & tunc contrario corpore alas
per vices quatit, & capite ipfo litabundus annuere vl-
detur.Placuit editos alarum fucceflivos i&us dinumerare,
& fepius in ipfo coitu continuatim fumma cum celeritate
centum & triginta & ultra promit , quibus petariiscon-
quicfciOjuafi mortuus , vel A conjugio fcpaiatus per ho-
ra: qaradrantem jacet ; iterum r?a(lumpto coitu folltum
alarum motum edit, longe tamen minus, cumfzpenon
excedant triginta fex irius : A quibus feriatur , hilarita-
tem tamen adhuc fervat , ererias tenendo alas ; quo tem-
pore fiemella elongatocotpore , humique demiffo ven-
tre &deje&is alis jacet, mari tamen adhuc junda. Ho-
ra interim excurrit quietn, quam alarum pauci fubfe-
quontur motas. Duratfeec chorea quatuor dierum fpa-
tio, in fine tamen otia longiora funt. Tranfario primo
biduo folent mulieres ipfasdeparare , & fponte etiam in-
terdum Bombyces i p fi poft primos concubitus nonite-
rum coeunt, quare mafculus curvato corpore, eodem
fere fervato fitu , celeri vertigine terrtjtur , editque bom-
bum. Abrupta copulA , brevi reliquoque vice curiculo
femina ova edit. Horum frecurautplurimum quatuor
partitis vicibus, quas repetiti coitus intercedere folent ,
completur; comprimendo enim&coarriando mediam
& extremam corporis regionem , foras elongato ano ,
ova in fubjeriam humum vel linteolum propellit , qui-
bus ita liircnt, ut vix cultro & unguibus amoveri pof-
fint. Singulam ovorum excrctionem fubfcquitur brevis
quidam quies ,■ qua vix ^Jugelie* filutitio recitare-
tur. Et licet Papilio novum femper mutet fitum, con-
tiguitas tamen , & proportionalis intercapedo , quin &
ordo in excretis& humi haerentibus ovis oDfervatur , ut
lineam llexuofam defignent. Excreta ova ut plurimum
funt y 16 vel j 14, interdum minor eft ipforum |numerus ,
cum aliquando 446. dinumeraverim, & interdum 194.
Non omnia tamen ova tubis contenta in lucem erum-
punt, fed interdum fdcco In Oveni trunco quafi fingula
detinentur: interdum in Ovino triginta adhuc reman-
fifle obfervavi, & infoeminis, quzmafculi concubitum
S r j non

526

De Bombyce.

nonfuntpade, frequenter ovorum fupprimitur fetura,
ita ut parum vivant.

Perdurat Papilionum vita juxta diverfamaSiistempe
rieni ; nam vigente arliu citius intereunt , undequintum
tantum diem attingere vidi interdum tamen , ut
mcnle . duodecim dierum fpatio vixit Papilio ; in prin-
cipio autem liyemia ad tnenfcm perdufhiseft: fiipcrdite
«nafculoper aliquot dies obire primo frequenter folet ftr-
mina. Ante interitum i dorfo decidunt pluma! & pili , ita
ut fubje&i corii citrinus color erumpat ; alarum extrema
corroduntur, totum impenfe turget corpus vafusfupe-
riora. Infcemin* cadavere aliqua interdum ova fuper-
liujfc vifcera circa Ovarium locata obfervantur, & in
oblongis veficulis , fuperius deferiptis , exiguum diapha-
ni humoris tlagnal.

Stercoris velica interdum etiam turgida faniofo excre-
mento emergit, nec appcnfa Ia nfimuU ex toto deli-
tefcunt. Trachexvafcula mollia oc flaccida fuperfunt.
Peatrieulai ad fuperiora rctradtus obfcuratur ; Vtcrui
inter extera vifcera, majorem tia&us foliditatem & fir-
mitudinem , evidenter patet , & viget. Ai! is vefica ita
tnrget, ut Papilionis corpus audius reddatur, & tan-
dem exficcato cadavere, vacua quardam interior rema-
neat concavitas. In extremitate interioris alvi, quatuor
vel quinque acuminati oflei procefliis , a mafculino pu-
dendo derivati , obfervantur. Et quoniam h*c lingula
cadaver conflituunt, ideo abjiciuntur, folaque mox far-
ta fuperfunt cufl odienda ova. Hxc itlico ac editafunt.
citrium feu helvum dilutum referunt colorem , qui in
tubis etiam efforefeebat , fenfim tamen immutatur, ut
Xerjmpelinu/ fiat, &tandcm hyacinthinus vel purpu-
reus evadat. Hanc fuccellivam colorum mutationem
multum juvat ambiens Aer ; unde vigenti calore per bi-
duum taurum Citrius perdurat color, & intra quatri-
duum Violacea redduntur : Interdum feptem dierum
fpatio hoc cotum peragitur negotium , & ingruente hyc-
me in longius protrahitur hrec colorum mutatio. Non
idem tamen emorcfcit color in filiculis ovis ,■ etenim ,
qua: fub ventanea funt , quorum fcil. feturam nonpoe-
ceflit utriufpuc papilionis concubitus , prunzvum ci-
trium fervant colorem , ficut & ova , qua; a tubis Otum
papilioniseruuntur, licet fceinrn jam vivens fcecu. ala-
ta fuerit ; interdum etiam a farmina , mafculo conjun-
&a , fubventaneaquxdani , inter caetera fxcunda , edun-
tur, in quibus Citrius perpetuatur color.

Ovorum figura A ovalis efl, paium tamen deprefla,
unde binas habet laterales concavitates B , qua; fenfim,
fenefeenteovo, patentiores redduntur; in fubventar.vis
vero ovis frequentiflime ta ta excitatur concavitas &
dcprellio , ut contufa videantur ova. I11 alrero etiam
ovorum acumine exigua quadam nbfervatur fovea , pe-
ni fimilis illi, qua- in acino , avulfo pedunculo relinqui-
tur. Eig. jo.

TeflI.utcatferorumanimalium, ovateguntur; hxc
nequaquam friabili conflat materia, qualis in Gallinaceo-
rum genere oblervatur , fed veluti cornuum lamina , dia-
phana & flexibilisefl, unde in fruflula, forcipibus ad
placitum, fcindittir. Exterior teft.e fuperficies nonab-
lolutc levis eft , fed rotundis minimifque rumoribus fibi
contiguisafperaredditur, ut Syrntia* corium xmule-
tur.

Ovi concavitatem luteus occupat humor , qui folj-

lium refert colorem , Celeti elitatione eoncrefeit A»
u'tra luteum aliud adfit , feiifus non atttingit. Mem-
brana quadam crafliori Vitellus continetur: h*c plura
habet, quorum dilucida cognitio phy ficas meditationes
valde promoveret , illiusexiguitasnon obflaret. Infe-
cundis itaque 0 vis violacea quaslaro corpora fupra ipfam
excurrunt: haec non, vaforum in modum , tUDulofodc
fenfim decrefcente canali componuntur , fed graminis
vel hederx indar , duobus conflantur gracilibus fcil. pe-
dunculis , & latioribus quibufdamcorporibus . veluti fo-
liis annexis: hxc communem non habent truncum, fed
invicem implicantur ,• qua: vero intercedant fpatia , ova-
libus replentur corporibus , circa qux ludunt fuperiut
expolita: produ&iones. H*c diaphano luceo replentur ,
& proinde pellucida funt, & in crudis elixaafqueovii
patent Hoc evidentias fperabamme in Gallinaceis ovis
icperturum , fed excidit fpes; nam hoc unum attingere
potui in mox apertis ovis, & adhuc hume&ata exteriori
membrana, cujus fubflantia furculis fere diaphanis exa-
ratur, qui ramorum arboris inflar in minores geminan-
tur njoduftioncs , & mutua implicatione folitum rete
efficiunt : Noneft autem unius truncus, i quo finguli
pendeant rami : intercepta vero membrana ab exaratk
furculis, albis quibufdamfruflulis & globulis etiam con-
dat qu* omnia videntur correfpondere mox dcprehenlis
in Papilionum ovis. His addiderim, teftam gallinaceo-
rum ovorum cicatricibus frequentibus refei tam efle ; uo-
detx his veritus fum. affufum humorem in 0»jw trun-
co per hzc tefix digmata in continuatos du&us, in mem-
brana exaratos, propagari pofle , cum avulfo ovi corti-
ce, quidam procefliis , qui i fubje&a emanant mem-
brana, lacerentur ; &, cum rcticulai is ille plexus in pa-
pilionum ovis violaceo fiicco turgeat in iis tantum, quas
mafculino femineafperfa funt, (infecunda enim nullum
huius vedigium habent , fed frequentiflime exficcata in
pulverem teruntur,) ideo dubitari poted , fubintran-
tem feminis partem in membranarum alveolis contineri,
ibique conferrari , & turgere , five hoc contingat in ova-
libus illis corporibus feu in reliquis violaceis piodu&jo-
nibus. Pervia foramina in Gallinaceorum ovoira tedis in-
dicare videntur guttula; concreti cujufdam fucci . qui in
recentibus ovis dum igni admoventur , i fupiadi&s dig-
matibus erumpunt. Placuit interdum , ovum recenter
editum in fpiritu vini una cum atramento, aliquando in
oleo fulphuris , atramento commixto. Incoquere ut fub-
ingredientibus liquoris macula' , & piogiefliu in inclu-
fis membranis hxrerent ; copiofa igitur nigra digmata
iniinuati atramenti emerfere in fubje&is membranis, &
,in albumine ipfo.

Relata Papilionum ova linteolis hxrent , & per totam
xdatem in cella vinaria , vel alia frigidoi i mandone cou-
fervantur, hyeme autem rigentegelu, fub legulorum
dratis, ne glaciem concipiant, locantur; apparente in-
terimvere, vino & aqua commixtis, modice calefa&s,
afperguntur, & ita a linteolis abraduntur, &taodein
prope finem tsiprilit blando mulierum calore incuban-
tur, ut brevi Bombyces erumpant.

Quxdam tamen Papilionum fpecies apud nos ed, qua:
ter hn anno fecunda redditur. Namipfius ova fub finem
tSjpnhs Bombycem edunt, a cujus mox natis feminibus
novusrfuitc principium Jalii promitur vermis, hujufqua
genita ova fub fine animal producunt. At quo-

niam

9 9

Dr Cochlea T^rrrstri,* Cicada, 8cc.

fdara Bombycum cura non in Colam fpeciei propagatio-
nem dirigitur, fed artificum pracipuus fcopus eft, uc
ipforumlpoliainmercimoniara ufurpentur, ideo ferva-
tur folliculorum debita copia , ut venturo vere Bomby-
cUm fuccedat foboles ; reliqui , ne erumpente papilione ,
flaminis continuitatem folvente, inepti reddantur, ar-
denti Coli exponuntur, & ita inclufa Aurelia fuffocatur.
In folliculis igitur , qui fortiori pollent ftru&ura , feptem
horarum fjwtium exigitur , quo Colaribus radiis perva-
dantur: in languidis ver6 quinque, & ita per menfes
eonfervantur folliculi.

Ut retexantur autem folliculi, paruiflper calenti aqua
macerantur , & fcoparum apicibus ita agitantur , donec
flaminum capita emergant,- unde in fafciculum contor-
ta, per foramen, in ferrea lamina excitatum , ne folliculi
afeendant furfumque rapiantur , fed in aqua immerfi de-
tineantur, &fuper harpedone multiplicatis circuitibus
evolvuntur.

Non tota femper ftaminis longitudo retexitur, nec
. pro ierico componendo filo apta cenfetur ■ asm laxior
folliculi portio & tenuior, qu* Bombycem immediate»
circumdat, cum fragilis valde fit, nec ita facile reparari
poilit, ut inepta rejicitur, & A noftratibus StrigbeBa ap-
pellatur ; quod vero retexitur (ut interdum expertus"
Ium) nongentos & triginta Bono menfes aequat pedes ,
adhuc fuperftite exteriori lanugine , & poftrema follicu-
li illaque inepta parte , quae quartam , ut fufpicor , totius
referre poterat. Rdudum flamen , & in filum contor-
tum , in plures ufus facefrit ; & nemoeft, quiveftium&
ornamentorum varia inde produda genera ignorer.

Hxcfuntqua:exTradatu MALPIGHII Je
Bombyce excerpere utile duximus , plura in iplo T radatu
legere poteft leftor.

C A P. III

. . P?

PJG H. eat.t.dc Hepate : H ic conglomerata qusdam ,
inlignis fi ad totius corporis molem referatur , glandula ,
cor.fpicitur, fufcicolons, in infignesfibrasdivilafupraln-
tcftinorurtl longitudinem excurrens, qua: ex fitu, exva-
forum connexione evidenter hepatis naturam & mumfc
explet. Hatc in quamplurimos lobulos dividitur , non
fphcrricA , fed conica potius figurA donatos ; nec fateft
natur* hanc parafTcdivifionem , fed minimarum , valdi
amica, ulteriorem, foloquemicrofcopio confpicuam,
molita eft ; nam finguli mox expoliti lobuli , velut ex
parcis uv.t racemi conglobatis , fubrotundis corporibus ,
acinorum indar conflantur , qu* cum toto lobulo mediis
vafis connexionem habent : fingula tamen proprio dq-
fcribuntur termino.

C A P. IV.

De Cicada.

IN Cicadis Tnxeuan ramificatiohzceft : confpl-'
1 cuus ramus A , qui cum extariori cicatrice ommurio-
nero habet , in minores fubdividitur circulos , qui fenfim
in ovalem extenduntur veficara B .eadem continuata fub-
ftantia ; hax altera extremitate conftrida C, iterum
vafis narurwi fubit.quam metamorphofin fxpius repent,
& tandem ntremis finibus , fibi invicem occurrentibus
reteeffbrmatur , quo vifcera aliaque foventur. MAL-
PIGHIUS de Bombyce.

P *« i s binis conflat oftibus quorum extremitas ph»-
ribus eminentiis afpcra glandem conftituit , cuftoaitur
autem vagina qua: etipfa in binos aperiturpartes non Ion*
geabano. IDEM.

C A P. V.

Dc Cochlea terreftii

DeEphcmcra.

COchle* terreftris OEsophaovs ac ViMvar-
cuius fupremam dorfi partem perreptantes ad ex-
tremam volutam difeurrunt. Eft autem voluta tefta hu-
jus reptilis ad anteriora recurrens; hincrevertitur eadem
feri via in anticam capitis partem, ut ex boc fecum fiat
«xcretio.

D i n t x s duoconfpicui , obliqui, nigricantes, mem-
brana colligati

Mufculi obfcuriqui commovent os ad manducatum
infimi pedamenti mucronis dextram ac finiftram cuftodi-
•ntes.Eft autem pedamentum bafis membranea, lata, cor-
pori fubtenfa , figura ad ovi formam accedente, fic ta-
men, ut fit in extremis ferme acuta.

H 1 1 a x in fibras tresdifledum , atrum non ade6 , ut
non fit ffibviride.

C os cum infigne ih extrema volutat. SEVERI-
N U S in Zootomia.

In Cochlea abfque tefta ViNrxtcuti quatuor in-
terdum numerantur, quorum primae ingluviei inftar in
orbem extenditur , ficaadae majori pollet longitudi-
ne , extremae a. in tenue Iuteftinum definit. MAL-
PIG H. de Bombyce.

11 « r a x i s dcfaiptionem hanc exhibet MAL-

Ex TraBata

JOAN JffAMMERDAM

C Xtemaram partiam deferiptionem Cap. |.de Ephomt —
ra proponit SWAMMERDAMMIUS, ex
qNm excerpere fequentia conful tum.

Phviditur animalculum hoc in lattrfcBioace XIV.
Indotatam harum prior Caput tres infequentes peftu»
reliqua: ventrem cum cauda efficiant.

In Capite confiderabiles Oculi, taaiei zqaali te-
di, & utrinque fetis fubtilibus ornati. Inflante depofi-
tione fened* membrana h*c fenfim abfcedit , reticula-
rifque hinc in animali hoc volante fc hic exhibet ftru-
dura.

Inferias CoaMUA fe offerunt acuminata , fubtiHa,
variis articulis przdita; hinc Dimtibus armat* ma-
xilla roftrumconftituentes, ad quarum initia ctrtee va-
ri* fe exhibent membranacea , pilofave , fimilCS iis qua-
les in cancris occurrunt.

Anmilopcdmis primo cohzrent Panis aeeteritree
duo, inftrudflkporum talis hicqualiain talpis, ahifque
animal cnlu terram fodere nati* varus nempe modis ex-
uor-

jiS De E t h

trorfum moveri poffe. Quiris Interno diu condat 4 pne-
ter unguem , primum pedori unitur , fecundum pa-
rum incurratur, fimiliter ac tertium, quod cornu magis
refpondet variis afperitatibus indar dentium gaudens.
^Quartum valdi exiguum ed, ungue armatum ; curiofum
omnino Mufculos hic contemplari articulorum horum
motui dicatos.

Ad mcifuram pedoris fecundam , qua; corporis to-
tius tertia cd , fcuto quodam fuperius intcriufque re-
dam . lumbos reterentem, Pedum par fecundum occur-
rit. Componunt hoc internodia quinque & unguis, va-
tii hic etiam pili.

Ad podica magis procedenti fmur occurrunt illi qui
otrinque Alam anticam excipiunt.

Varii in his pori exterius venarum nervorumque fpecie
fe exhibentes.

Ad incifuram pedoris tertiam , quae corporis quarta
Alarum par alterum, priori longe hoc minus, abeo-
quetedum . occultant Eidem etiam pedes pofticos qui
ex internodiis quinque pneter unguem , pitifque variis
itidem conflant

*A nnulur ventri / pnmtu . qui corporis quintus xqua-
lis omnino Sclxvised, nullis alis pedibusve fundamen-
tum prxben».

Sex annutu reliquis utroque latere cohxreftt partes
continuo mobiles quas veri maxillas hujus animalis ju-
dicamus Similes his partes in cancris notamus. Sex in
quovis latere hic fe oderunt.

tydtwulu/ ventris oBavur & nemue quj corporis i x &
I). fimiliter plani & latres funt.

Deeimur vero ventris, qui corporis ultimus caudi tri-
plici pilosi gaudet jungunt fe his appendices recurva:
dux , in feminis haud adeo notabiles , quibus etiam infe-
rius alia: in viris accedunt.

Caler animalis hujus fubcxruleus ed parum ad viridi-
tatem vergens. Ad vifceribus internis plurimum hic de-
beri conjicimus.

Oculi fubnigricantes funt. Doifum maculis nigrican-
tibus variegatur , rodrum albicat , Jenter ex rubro nigri-
cant, funditer ac ungues atque niaxillx. Ala: fer (Im ex
alboflavefeent.

Quoad fexum, Oculi in viro duplo majores quam in
femina. Corpus ipfum in illo multo minus cdquara in
bac, in illo caudz longiores.

Partium internarum prxcipuarwn hidoriam Svam-
mcrJammiu/ proponit Cap. 6. quidam huc facientia col-
ligere placet.

Affigatur vermiculus mas ope aciculx charta; nigrx,
hinc lignex, dorio incumbens,' mox aijurum tenuem tu-
moremloco vulnerato notamus , qui verus ar.imalculi fan-
guis cd , licet minus rubicundus.

Cutis hinc diflecetur forficis fubtilioris ope, imo &
i fubgedis partibus acus acutioris opera feparctur . of-
fert fe membrana tenuis,& fub ca Musculorum re-
Sirum yfiUiifuarum-, tranfoerferumque Compages, cum
etiam aln fe jungunt motioni dedinau. Onuics mem-
brani didi firmiter colixrent.

Mufculis fuccumbit, nediturque membrana fiimmi
tenuis qux Perito n * u m. Huic jungitur Pixuvedo,
qux «rflculif plurimis ex fubtiliffima membrana condru-
Aisolei liquidi indar includitur.

Ad incciiora procedenti Vim ra icVLus occurrit

emero.

cum I x ns tino connexo, Ventriculo oniturfiipe*
rius Gula ab ore fili tenuis forma defeendens, circa lo-
cum unionis ardior nonnihil > fimiliter ac angudia ma-
jor notatur ubi orificium datur inferius.

Vintriculus variis ex partibus licet compofttus,
proprie tamen membrana conltat tenurilimi inferius pli-
ris plurimis gaudente, exterius lxvi omnino

Visas Arteriasqjui in hoc animalculo nota-
re non licet (anguinis ob conditutionem aqueum, atque
hinc exfangue femper habitum. In Ventriculo tamen
canaliculos plurimos reprehendimus, qui vaforum (an-
guineorum formam referunt , licet microfcopia evideo-
ter Ramultu eas efle Bronctuler manifedent, qui non
Ventriculo folum fed & externis intemifque omnibus
exhibentur, adeo ut etiam pedes ipfi cor umqutf' unguis
dudibus hic pneumaticis gaudeant.

I m r a f t i h i tres partes , compoiitione figuraque
diverfx, Ileon, Colon, ScReBum. In Ileo plicx notan-
tur leviores, valvulas conmventibus in homine occur-
rentibus haud abfimiles condituens. In Cale Valvulxhx
.multo evidentiores funt. In Reno rugx quam plurima-
funt. Mufculiqueduo excrementorum exclufioui infer-
vientes.

. Inter partes Internas fpedabilis valde Trachea, qux
ex duplici trunco > fcrpewinodudu procedente, utrin*
que uno , condat. Didribuuntur hinon ad pedus fb-
lum, fed etiam ad caput, abdomen pedes, Ventricu-
lum, Intqdina, partefque alias , aCris ad partes omnes
dedudioni redudionique dicati.

T rachca hxc qx innumeris , firmifque , circulir miris
modis implicatis, membranarumque tenuium beneficio
connexis , componitur. Coloris canales hi pneumatici
cinerei funt , aut albicantes , in defundo ac jam putrefa-
do animalculo, adeoque nigricante confidentia atque
colore fatis fe manifedante. Ad maxillas infignis eorum
defertur numerus , tres imprimis magnitudine notabiles ,
quorum medius nigrica ns femper , reliquis candicanti-
bus.

Maxiiii utrinque fex occurrunt , exade albican-
tes fplender.cefque. Succumbunt iis utrinque pinnx quin-
que, qux coloris aurei funt, natationi dicatx.

Cor ad dorfurn fuperius refidet , fimiliter ac in bom-
byce, aliifque variis , inxquale aliqui modo.

Spinalis Medulla admirabilis drudurx cd,
conponiturenim ex partibus nodofis undecim. Prima ha-
rum Chiorum exprimit, exiguo nervi optici mani-
fede proCedunt , fimiliter ac ex nodis reliquis nervi alii
corporis uigiverfi.

Variis locis medulla hxc ligamentis gaudet , duris adm
modum , imprimis in pedore , ubi nervos exhibet vali-
dos valdi Mufculis pedum alarum vi motui dicatis.

Ad eandem Ductus Pneumatici magno de-
feruntur numero , fimiliter ac ad partes alias , ur.de reto-
cillatio etiam hic continua. .

Genitalia quod fpedat , in Malculocirca Ven-
triculum atque Intedina Vafcula refident feminaria^*-
Jiculu femina litu / V irorum . Tai parum , Echi noram q uo-
Jammodo fimilia ; longa valde funt Ventrem totum oc-
cupantia. Materiam continent ladcam, alba omnino,
tenui ex tunica condruda, poris pneumaticis plurimis
etiam gaudentes.

Ovarium in femina duplex cd , eundem locum

quem

De Eruca, Mustela Fossili, & Papilione.

quem in pifcibus occupans, utrinque nempe circa Ven-
tris mollia, mox Tub cute. Et hic quoque canales refpi-
ratorii plurimi , tenui tunica omnia hic colligante.

C A P. VL
Dc Eruca.

Protu bir an rt* quasindorfo & continuatis la-
teribus habet Bombyx primo ex Ovo erumpens . qua-
rum mentionem Ma/f >£*/«/ (facit tradam de Bombyce ,
paterniores funt in Eruca prigrandi qua; ab Aldro-
vando deferibitur libro de infedisTab. «. fubfig. 9. &
io. A cujus dorfo miro ordine tuberculi quidam fcu
papille numero feptuaginta odo afiiirgunt , quarum
extremitas qui eyrnee ornamr, unde fpinx pilorum lo-
co quandoque 7 interdum 10. exeunti qui in lor.gum
produd.r ovali quodam capitulo terminantur.

In hac Annulusquilibet, quibus condat bombyx , odo
compaginatur minoribus annalis, qui invicem contigi. I
latitudinem annularis digiti iquant, hi abbieviaro ani-
malis corpore attolluntur , & ita tota ar.nulijgirudo ar-
dior redditur.

Corpora illa aui in Bombyce extremum corporis mu
niunt , eique fulcimen St motum pribent , hic (olidioris
funt Cubitantia; . & quafi cartilaginei , mireque coloran-
tur. MALPIGHIUS Je Eombjce.

In Eruca didi corcula invicem hiantia ab Inferioribus
*d fuperiora moveri incipiunt , tunica; eorum ■ diapham
St ipfi, fubjedarum membranarum colore pirum in-
ficiuntur ; interea tamen exarata corcula modo deor-
fum verfus cor.ftringcbantur , unde contentos icor vanis
hifce motibus percuflus fluduabat; & quia pinguedinis
bini globuli invicem hirentes in contento intra cordis
cavitatem humore parum immerfi jadabantur , ideo mi-
rum reddebatur fpcdaculum.

H i itaque , ex Cordis Syftole exarefio humore , in quo
innatabant , ab imis Curium pellebantur , & frequenter
impetu regrediebantur ; at ubi in latiori corcali parte
commorabantur, fuperveniente Syftole motum recipie-
bant verius fuperiora , fumma cum velocitate , St quan-
doque afccndebant ultra tria corcula ; quotiefeunque ve-
ro in anguftiori corculi parte ftagnabant, fublequenre
compreflione ut plurimum verfus caudam exprimeban-
tur. Non raro , perdurantibus Corculorum pulfationi-
bus , motum vertiginis habebant , St interdum 1 & frev
uuenter etiam fluduabant enarrati globuli abfque conli-
derabili progreffu.

In Erucis didis Productionis Albi quiin
Bombycibus Cordis ambitum fiipant totum interiorem
Ventrem obliniunt & contenfa vilcera fiipant; harum
portio ab animali evulia & aqua excepta Cupra vitrum
extendatur , ita enim rudis ipfius progrefiTnsfic ftrudu-
ra habebitur. Elongantur vaforum inftar & proximis
•onfimilibus occurcrribus inofailantur , ita ut tota hic
alborum corporum Cedes laxum confiituanrrete A. Ho-
rum figura oblonga eft , parumque deprefia , nec ean-
dem omnino latitudinem fervant , fed impenfe interdum
anguftiora redduntur mox extenduntur quafi in foliorum I
formam B , iterum coardaotur , & ramorum iofiar e- 1

1*9

longata fibique ioofculata & implicita laxum rete effor-
mant.

Vasa qui in l~etttriruli parte interiore in Bomby-
ce notantur , tenuia valdi etiam in Erudi , pilis oblongis
& aculeatis referta notantur , fimiliter ac in alia glandio-
ri. Ibi al> eadem Ventriculi parte coniimile erumpit vaf-
culnm , quod furfum dedudum , iterumque reflexum, ad
inferiora continuitatem fervat Hic horum vafculorum
duplex conformatio exfiat ; alia n. alba funt , reliqua
veru flava C crocea ; illa varicosa, Inteftini.CoIi infiar,
funt, eoramquefcmicirculares protuberandi, interius
cavi ,cum intimo communique dudu communicant, un-
de eodem replentur fucco; alteraa. vulgarium vaforum
ritu parum deprefia laterum fuorum omnimodam levi-
tatem fervant , cum fere rotunda funt IDEM.

C A P. VI L
DeMuftclaFoffili.

Ayf Uftclas Fofliles aliquot nobis attulit pifcator inla-
ivl cunis captas. Has diu In vitro amplifiimo angufli
orificii aluimus. Sed pofiea pertiii , nihil cibi ultra pr*-
buiinus , aquam etiam raro permutavimus, quod camo St
mucofis humoribus deledentur , fic autem ultra femefire

litat. Una

T in arenam

aliquot feptimanis poft inventa eft tota exfte-

cara& arkb, arena undique involuta, unde & Mu-
miam arenariam appellavimus, ultra 11, annos jam afler-
vatam. Reliquas Anatomefubjicimus, in qua paucula
ifta adnotavimus , anno 1661.

Rictus Oris, pro pifciculi magnitudine fat in-
gens & amplus, Dixiii nulli.

Os ipfum quafi cartilagineum , barbati s premineitii*
carneis «indum , quas natando expandunt, extra aquam
claudunt

Ante Oculos dui exigui q.

A ridu Vintriculcs oblongus, (atiscapax.

Juxta hunc C o r & Pulmonxs.& Hiial
coloris propemodum albi.

V 1 s 1 c a ut in aliis pifcibus nulla.

A Ventriculounicum& Redum Intistinum ufi-
que ad anum , qui tribus tranfverfis digitis ab extrema
cauda diftat.

Ad Intefiiniun utrinque Ova quamplura exigua,
flavefoentis coloris. VELSCHIUS inobferv.

C A P.

VIII.

De Papilione.

TN Papilione vulgari recurvus Umouis A extr^
x mum ventris terminat , A cujus ba/i B bini acuminati
►roceflus erumpunt , inclufum autem fpatium £ mc*i~
rar.ofo facculo E in extremum anum delinente occupa*
Non torgi ab appendicibus B Pinis prcrputium
D in.ei itur , a,quo emergit eju&Jetn adula t cum pro-
pria glande : harc autem peculiari quadam vagini F cu*
T t ftodi-

236

De Grillo, Locusta, & Scarabao.

doditur, qu* exterius pilis & plumis tegitur, interius
concavi ed, & cum duplici conftet parte, hinc efl quod
de facili dum coiturum cft animal , hinc inde didudis 8c
apertis partibus penis eft in propatulo. MALP1GHIUS
Jc Bombyce.

C A P. IX
De Grillo.

TN Canto Cimimo Os cum fuperiori inferio-
*riquc Labio, illo quidem continno, hoc vero in
partesaliquot fiJIb , item cum tenuibus quibufdam appre-
benforns pendulis velut funiculis , quales & araneis lunt

Lingua obtufa, rotundata , membranofa , labro in-
teriori incumbens.

Oculi in fummo capite oblique difpoliti , oblongi ,
feniculi femen referentes. F.xterna tunica , qua: corne*
indar cd, nigris apparet lineis didin&a, qua: quidem
cognata: illi non funt, fed cum dlaphana fit varietatem
accipit ab interna tunica , qu* reprxfentat uveam

Supra Oculum infronte utrinque C o a s u mobile.

Aspbra Artiri a tenuitlima.

OE soniAGVS nigricans cum conceptaculo nutri-
menti cinereo.

Scapularis cruda velut monachi cuculla.

Diaphragma tenuillimum & album , cujus mo-
tio ac refpiratio qualis in perfe&s animantibus.

Tuorax fu perne tedudiuatus , interni complana-
tus

Parte dextra Gnidrique Mu scuti multi tranfverd
interni conditi , moventes ternos pedes maximos . mi-
nores, minimos, quorum Gngulis partibus bini videntur
deftiuati, alter, quem movet fupemc, alter quem inferni.
Inutrorumque medio duo alii Redi, qui motui famu-
lantur alarum.

Vsntir Ikfbrior oblongus compaginatis
condat membranis circularibus fupernis infernis, utlo-
ctidz.

Pidis maximi fupra Ventris initia, per quorum fe-
mur tervdoqiiidimviridisdiscurric, & qui movet tibiam
& qui pedem contrahit in feipfum

In Crure externe canalis, cui incumbens plicatur tibia,
cum fe animal ad faltum incitat. Cupis quidem canalis
fupcrciliis aculei plurimi recurvi non rofto Gbi ordine
rfipor.Jentes.

lnpodremis tibi* finibus tres vcluti ungues recurvi,
in medio vero obtufus & rotundus uuidam digitus levis
qui pes retro verius edq[uam ut quadrupedis aut avibus.

Anus quatuor condat aculei / fuperne atque inferni
oppoliris, & fibi invicem avertis , cum extremorum ca-
r.is U» gumm formam referam uirique, magis vciofu-
periores.

Fulciuntur interni & fortafle commoventur medii
fcptein duobus oificulisdyli formibus.

In Grillo Viridi quatuor alis pinnato Dru-
si» duo ferrati i latere politi , forma dentium feri can-
cri latipedis.

Iu Utero Ova numerofa, oblorga, nigra, femen
referentia.

Cauda bifulca duobus quafi canalibus coaptata, cu-

jus initio meatus utero fortade dicatus. Inferne fub cau-
dam meatus alter, ani putarim.

Grillo vero incurvo Alis nullis ornato caodx cornicula
fex fibris, externis quidem maximis, intimis vero mini-
mis , citeris media magnitudine condat , ad feminis im-
mittendi compcllendique commoditatem fortafle parati.
SEVERINUS m Zeetorn.

In Grillo bini infignes occurrunt. Ventriculi quorum
poderior rotundus hinc inde appendices promit : reli-
quum Ventriculi in quinque minores utriculos diflium-
tur. MALPIGHIUS Jc Bombyce.

C A P. X.

Dc LocuAa*

I NLoeudis talis ed TraCiii* productio : abexte-
*riori orificio, annulls infixo, arctam penvlet traclie*
caput, quod dorfi latitudinem in altero latere excurrit, in
amplum extenfa tubulum Bqui contiguis communicans
minori quodam ramo , tandem aequi fitl vafis natura, ar-
Aiori tuoqltoiunimas ulterius, ad Cor prxcipuA promit
ramificationes. MALPIGHIUS Jc Bombyce.

In iocuflis quas obfervare jxjtui evidens cd toti ut Pen-
tris couJlnBio £tf dilatatio, ca in parte prxcipuA , qu*
prona ed, &dorfo opponitur, interius n. miram habent
machinam, in fingatis enim annulis A offea ve! cartilagi-
nea bina lamina B lub eodem plano locantur , altera
a dextris altera vero a finidi is, ita ut latior lamin* portio
cum exporre&a C ejus parte , inferiorem Ventrem tan-
gat. reliqua veto fuperius «lorfum. H*ab incifurarum
(ubdantia cxterifque aliqualiter fejnn&z 1 neantur , ita ut
liberi moveri polfint : quare laxato ventre probabile cd ,
velut tot arcus extendi, indcquecapacioiem reddi ejuP-
dem cavitatem , vel faltem jam compreflam in proprium
relilirc datum hujusmodi arcuum ope. IDEM.

Copiofx hic Ovarii produaiones , fed lingul*
unicum tantum ovum continent. IDEM-

C A P. XI.

De Scarabaeo.

Q Cambio forcipato Int istis u m dorlb datim
3 foppofitum , fub quo Uterus Bicomis prclonga cer-
vice cum Ovis St faecibus putillis uniformibus. SEVE-
RINUS.

Circa Ventriculum fcarabxi fubalbos quofdam repe-
riri globor , qui traclie* ramos recipiunt imo ipforum
copia Ventriculi portionem inferiorem pricipue cir-
cumdari MALPIGHIUS docet 1r. ic Bombyce.

De Genitalibus fcarabxi nafi cornis hxc habetSWAM-
MERDAM, htt. 14. Jan. ii ■ 4. \larlii ai Jbrirta-
tem Regiam LonJmJatu. Scarabxi hujus Genitaliaquoad
Vasa TisricuLARiAad amulbm co.n veniunt cum
humanis tediculis , atque ex unico tantum funiculo , lon-
go, cavo, innumerabiliter flexo . atque (quod nondum
in bomine milii vifum) principio f. apice cara, conflare

oan

>: •

Verme Cucu

rbita&io.

non fine aliquo tlupore luftravi. Delineatio eorum h*c
eft quam hic exhibemus, in qua Tefiicuh ex unico funi-
culo duos pedes &fex pollices longo, V*r* Jtfcrcmtu
femen album copiofumque ubi liduntur ftillantia, Ftft-
rult itidem f. potius fhadult fimmtUrkx, tUnJmU-
rumtac feminalium JuBm protenfi materiam (eminalem
fubffavam, (ut in hominibus quoque obfervatur) conti-
nentes proponuntur.

C A P XII.

De Talpa Fcrrantis Imperati

VERME CUCURBITARIO,

IN hoc animalculo vivo dilTeflo omr.ia ficte habere
comperimus , qu.r ^Umtadaa de illo /i*. Je ImfcBu
prodidit . obfervavimus tamen przterea hic pauculi
Venter inferior ( trei enim funt, caput,pe^his,& ille quem
dicimus) digitum latus Omr minutis flavelcer.tibus, &
digitorum compreflu facile in aquam gluti nofam tranfe-
untibu» totus repletus em , per ova irta & Ventrem reli-
quum difperfa filamenti plurima & minutiflima ac fnb-
tilillima ,'qua: luteftina certe non poterant dici • veri* aut
nervi potius dicendi fmt aliis decernendum relinquo) in
medio ovorum quendamquafi plexum repra; lentabant,
miro fare I pedaculo.

Loco emit mtjculcj. i mucilaginota quasdam fub-
ftantia ad fenfum uniformis exuviis ir, (Irata erat , fere ut
m alus vermibus , qui ideo panmcnlo cantejb majorum
animalium analogia quadam comparari pofle cxitlimavi-
mu$.

In fecunda fientre qui tdrn jhl!j peftus dicitur ni-
hil puter mttcntm wnetfiai d infert figulem mufculo-

33*

rum vicem fopplere vidimus, qui in pedes ufque feu che-
los tedaceo tegumento inunitas ferebatur, &, interfti-
tiuni quafi quoddam teflaceum a quo tanquam bafi pedet
quibus terram fodit prodeunt.

In Capite eadem mucago nihilab inferiori differens,
mfi quod parumper compadior appareret. M tulit i ha-
bent Jenttttr quibus cibum comminuit & hanc pedibus
quibufdam feu veluti corniculis cmfflidis admovet mira
mobilitate. His fuperiocumbit corpu(culum quodijam
exiguum rotundum nigrum duriufcuram. quod retrahi 6c
protendi poteft , id mtrium tegumentum nobis videbatur.

I rntricmuj 9c Imtcjhnt in medio ovorum & tilamen-
torumqui diximus confpiciebai.tur. Hunc qua infidum
velut in ruminantibus advertimus, ut hoc fani inlcftum
ad illa referendum exiftimemus, etfi nimis novum qui-
biifdam videri pollit. Pnnrt enim ptn intus xjiaiA» re-
ferebat, altera globofa. & potlquam ab externa runicA
liberavimus tota afpeia, figura quafi cancellata jucundo
nobis adfpc&uechinumcxnibcbat, reliqui dui, unit
& quarti parum a prima differebant, nifi quod oblon-
giores erant, & in Inteflinum mox detinentes protende-
bantur.

Nihil tamen nos magis in admirationem rapuit quam
pedum anteriorum (Iructura, quibus terram fodit. Chtlts
non inepti dixeris , quia plani cruilacci funt, nec minus
fere duri quam gammarorum articulati trinis flexuris
conlpicui, acutos quafi digitos extremo fui feptem ha-
bent.

Ctlartmmslit non foit totus fubcaflaneus ut ^/ildre-
vandar vocat. Ventre enim ex flavo albicabat. Hunc In -
nolum ofto compactura amulis refert, (cd fi quid nos
vitu valemus non lana hatediet poteft , fcd pedes lunt mi-
rulcul i ad annutorum numerum iitrinqueeemini. V E t-

S C H I U S /n fiij' phyf. medicor.

Videquathocdeanimalculohabet OLIG. JACO-
B .E U S in a itu Dtmai.

FINIS.

f>si dt

•V

T i i

ANA-

4 fi.

•4 I

ANATOMES

BRUTO R.U M

Pars V.

DESERPENTE.

A N A T O M E
Infiitut*

l G. B L A S I O.

Pixicakdium hic valdi denfum, firmumque ,
noubili fpatio i fubftantia Cordis diftans conti-
net idem liquoris clari inlignem fatis quantita-
tem.

Coa exiguum hic valdi, fmgularis omnino figuri,
pollicis tranlverfi longitudinem habens . digiti minimi la-
titudinem. XJnicm ipG tantum Ventricului , qui omnem
linguincm ex auricula addita, molis fat magna: accipit
per Venam notabilem fatis , eundemque eidem reddit
per arteriam non minus infignem, exinde ulterius pro-
movendum. Carnea: fatis futfljitii* eft , valideque ad-
modum mnetur , etiam diu podquam capite privatus
eftferpens, imo etiam extra corpus detentum ad aliquot
tempus motu notabili gaudet 1 partibus omr.ibus fe-
paratum. In hujuscorpore adhuc dementi motu eviden-
tiilimi notare licet , quoties laxatur longiufque evadit,
aotirs fanguinem ex eo ad partes adlitas ablegari, con-
tra ac in anis Animalibus duplici Ventriculo Cordis pn-
ditis oblervamus. Vtn* atque trieri» quas in Auricula
Cordis reperiri mododocuimus levi quodam fepimento
diftinguuntur , eo loco ubi Aunculi uniuntur , quod fa-
cile videre licet ubi Ventriculus Cordis cum Auricula
difeeeantur.

Pulmo hic Juflex diverfi omnino fubilannr, ho-
rum primus , qui loco fnperior, T racheam immediate re-
cipit, rubicundi hic coloris eft, carnis moli is, fpongio-
f x , facile extenfibilis fpeciem referetis ; Cavitate intus
notabili gaudet , Adulari quafi. Continua huic Ctvitn
eft tUerj , inferior, priori longe major , five longitudi-
nem fpeftes , fivi amplitudinem , quam Pulmo altet ,
membraneus omnino, conftituit. invnillus per Tracheam
Aerutrtimqiie notabiliter dlfterdit & hoc inflatu prior
fericeimboifamrepriienat, pofterior Veficam oblon-

gam ad Renes i pfos fe extendentem . Dorfo uterque po-
deriori parte adlixret , fubOEfophago, Corde, hepar
teqne recumbens.

T h v m u s Vafis circa collum fituacis accumbens fir-
mi admodum conditionis , hordei magnitudinem vix
excedens.

Gula , ejufdem ubique capacitatis , reio duftu ab ore
fe extendit ad corporis mediuin, ubi Ventriculum ejuf-
dem fere cum gula magi itudinis conftituit, fpithami
unius & medixTongituJiiiem luber.t , anteriora corporis
occupantes. Saccum oblongum luud inconcinne refe-
runt, ubi lHte/inj initium fumerc videntur .anguftum hoc
receptaculum, fpatio duorum rriumvi digitorum tranf-
veriorum capacitate ordinaria remittente. Amplum adeo
receptaculum, ut vel pollicem viri robufti recipereva-
leat. Pars hic, qui, luperiore anguftior , parum obli-
que in latus dextrum inclinat, 4 figura ordinaria fic re-
cedit, camofiorefubftantiaconftatea, qui amplior fu-
periorque eft , utpote qui nil nifi membrani duplicis •
tenuilfimx, conftitutionem exhibet. Et liic fubftautix
diiparitascui non anfara priberet partem fuperiorero,
fimplicitcr membranofam , OEfopliagum dicere . infe-
riorem vero carneis piiter membranas fibris gauden-
tem Ventriculum t

H a p a a mollioris fubftantii nitidi fatis rubicantif-
qne coloris. Figura ipfi oblonga , complanata. Parte
poftica . qui conq^va aliquomudo , OEfophago incum-
bit, anteriore parum protuberante. Longitudinem ha-
bet infignem, at latitudiniseft exigui, lue enim vix mi-
nimi digiti tranfverii latitudini refpondet , cum illa fpE-
tha.-num integram excedat , aut decem digitorum tranf-
vei (orum latitudinem.

Rixis humiliorem obtinent fitura teftibus ipfis quo-
rum fitui diverfo diveriimode refpondcnt dum dexter
!<m fuperior , finifter inferior, ex quampluriinis quafi
glandulis coagmentati videntur , quarum quilibet ex ar-
teriacirca latus intert. um cor priterlabente ramulos fibi
adfumit varios-

U x s r ■ a circa inferiorem Renis cujufeis partem fe-
fe manifeft.it , ejus progrcfTuibrcvix tcttufque verius In-
teftini exc, c.nura.

Vi-

De Serpente.

Yuica Unix a» ia hlcdefuleratur, eo auodin
cloacam inteftinalem urina xquc ablegetur ac ilcrcus
ipfum.

Visica Fillu (patio notabili ab hepate
didat , fubtili equidem afl valida fatis tunica conflans . bi-
larius durtusiplifingubris , qui incurvatus primo, hinc
re&us magis, obliqui a dextris, ubivefica recumbit,
adiiniftra defeendit, ubi lnteftinum Ventriculo vicinum
intrare vidctur,a(l non nili Intercedente corpufculo glan-
dulofo firmo.

Idem lnteftinum accedit Ju8m alius , priorem capaci-
tate haud excedens , longo itinere ab Hepatis extremo
inferiori produ&us , unitur hic dulhii bilario , modo
tino, morio duplici ramulo, antequam corpufoilum glan-
dulofum intret, hic an eidem ntifceatur, fic ut unico fo-
ramine uterque du&us in Intdlini cavitatem hiet , an
vero feparati iidem permaneant diftinttoquc exitu can-
deant aeterni inare non audeo, ulteriore difquiiirione nxc
res indiget.

Corpulculum glandulofum , quod Irtefiino adhxrere
modo diximus, aixftufqyebilarios excipere, Pancrias
verum efie conjicio, cx hoc an du&us lingulari» adln-
teflinum deferatur . necdum notare contigit

Pancreati huic (iquidem tale haberi debeat , exigua
quxdam particula fiperiuscohxret fubrubicundi colo-
ris , pancreate ipfo longi mollior , minorque , Liinim
eam ede cum Severino dicere . non video quid inhibeat ,
cum partem aliam qux pro liene haberi queat reperire
non liceat.

Intcflinum ejufdem ubique condi tu tionis & capaci-
tatis, aliquot (pithamirum longitudinem habens, mfi
circa extremitatem ad duodecim digitorum tranfverfo-
rum longitudinem, ubi amplitudinem multo majorem
habet, fic ut hxc particula Coli Redique nomen adlume-
re queat. Definit ea circa Venti is inferiora manus tranf-
verfat latitudine Acaudx apice , ad conllri&ior hic ed
quam fuerat in fui pi incipio, medioque. Faeces in Inte-
ftinishifce, imprimis cralfis , hxrcntcs , globofa: omnino
funt, unde variis locis tuberofa hxc Inteftina repei luntur.
GyrofaTntellinaomgi a funt, inultifque modis dexuofa ,
tenuia imprimis.

Pcnis hic duplex, adeo ut cuivis tediculo, ejusvi
continuato du&ui excretorio, continuus fit unus , dextro
dexter, finidro finider. Contortus hic valdi quamdiu
capfulx fux inclufus , at extra eam longioris figura; oc-
currit.

T csticuli duo, utroque latere unus, fitu valdi
difpares, dexter enim linrdro fuperiorem longi locum
obtinet , imo didat hic ab ano fpatio fpithama- unius cum
dimidia. Subdantia eorum vix aliquid prreter Vafis fpe-
matici tortuofo du&u procedentis congeriem. Albicans
totus ted is apparet , quafi ex fiin iculo albicante varii cir-
cumdu&o antequam extremum fuper ius attingat com-
politus.

Accumbit Tedi utrinque interiore parte , qua vafa
prxdida fpeilat ,/uiJlintu qux Jam mollii , tenuis val-
di, carneique coloris, hxc qukl fit, ScanTcfti ipfi auxi-
liaris , necdum nobis condat , inquirant nobiscum cuno-
fiores.

Funiculus liic, quem Vu fpsrmivcum diximus , quam-
primum tdlis limites tranfut, continua gyrorum con-
tinuatione , longo *1 modum itinere ad locum eum ubi

333

lnteftinum finem fuum nanci Icitur procedit ubi peri u
nir i videtur. Initium circa tdlis fuperioraagnofcit,

i GEORG. SEGERO.

In Femella

1656. Iujlilull.

Ax r t x 1 a As r 1 x a teres Fuit & longa , cujus an
nuli non erant toti cartilaginei, fed ab ea parte ubi
ei adhxfit OEfophagus tunica nimia: diftenfioni apt Illima
cartilaginum dcfeifiim fupplevit. Ddiit autem arteria
hxc lato orificio in Pulmonem.

Cox Prxicaxdio fuo , quod paucam aquam
continebat, inclufum, oblorgum erat, triangulare, 6c
albicans, in alio nigricans. Non habebat autem cavita-
tem infignero, fed ejus loco pori aderant multi. Ea tamen
parte ubi Vena Cava ortum fumit pelvis excavata cerne-
natur.

Inferiori Polmonisparti adhxfit Hipai oblongum,
CujusparenchymapertraniiitVena qu.rd.im , quarinfu-
periori parte unica erat , mox vero in duos Ramos , quo-
rum fui culi plurimi varii inter fc concurrebant, finde-
batur , & tandem circa finem Fere , concurrentibus didi*
binis ramis , unica rurfum apparebat.

V isrxicuLtis, longe Infra hepar fitus, vacuus e-
rat , atque i duplici tunica conflatus. Harum exterior»
qux tenuior , circa liipcr ius orificium plurimis donata
erat rugis, cxtei equiti glabra Itare facile fepaiabatur ab
interiore, quxcraflioracdenfior.

Fundo Ventriculi ad Inferunt Visica Biiakia,
oblongi rotunda , aefuccortavefcentetenurrepleta» fle
lien peiexiguus , lentis formam & magnitudinem ae-
quans-

Sub liene St V en tr iculo apparebat glandula alba St ro-
tun Ja, avellanae mediocris magnitudinem non excedens ,
per cujus fubftantiam feiebatur duftusa Veficula fellis
ad Ir.teilini principium tendens , & in itinere Ramulos de
fe fpargers, unde prcfla vdicula fella implebatur du-
<ftus ille cum ramulis fuis.

Circa finem feri dnftx glandulae mitium fumpfit recep-
taculum Ovoxum. Horum duodecim numeravi pha-
feoli figura & articuli auricularis digiti longitudine con-
fpicua; qux immatura adhuc efle exinde Judicavi , quia
ex iis difcill s luteus emanavit liquor, fecusac in alio
fubje&o.in quo fcdecim ova majora offendi , qux difcifla
fubftantiam crafliorcm.& tdlium fubftantix fimilem, ha-
bebant, prxterea etiam liquor luteus,fimilis illi qui ex dif-
ciflis ovis effluxerat, circa receptaculi fundum Au&ua-
vit , quia fcil. omnis in ova nondum erat diftributus. Ova

rque a pinguedine libera erant , fecus ac in alio fubje-
, in quo ova pinguedine prorfus erant immerfa.
Intistimum unicum «uniforme apparebat, ad
cujus latera utrinque excurrebat Corpus album , oblon-
gum , latum, cavum , & rugofutn , & hujus externo late-
ri utrique Ren incumbebat. Scverinui in figura difle&i
vipera: maris corpora illa notavit litera X & vaforum de-
ferentium nomen iis indidit. Ego dixerim ea in ferpente
noflra ruiflc Cornua Uterina ; fed certi quxquaui deter-
minaie miuiuie poffum.

Tt y Alias

334 D E

Alias Inteftimim reftum , ut & hxc duo corpora , &
Renes eundem plane fervartint litum qualem reprxfcn-
ut diAa figura, qui habetur Zootomiaep. }6i. MifccH.
cunef.l. i. Otf. ).

De ANGUE CAPRIMULGO

QUem dicunt Itali CVrw»w , varia proponit S £ VE-
RI N U S. Larynx ntqmt exerta & confpicua
quacunque oris d iduAione.

Sub larynge L i n o u a per meatum ultro citroque
excurrens. Quod fibulum ergo edit non mirum

Oixtium ordo fupeme quadruplex , inferae du-
plex

Oculi veluti vitrei.

Aspira Artrria parte anteriori circulis carti-
laginei» pofleriori membrana tenui & amplo fatis con-
ii ruAa.

CE sopuaous latifilmus pro corporis ratione.

V ektriculus item amplus
Cor vifeerumomniumfupremum
Pulmones Corde inferiores , cavi & fiftulofi.

M a c s t Artiri* defeendent» revetlivi duo
Rami, alter ad OEfophagum, alter ad Pulmones _
Vina Cava in parte hepatis cava : porta vero in
gibba, liat poftquam fines hepatis exceficrint commit-

Serpekte.

tuutur , & r!on ante diftirguur.tur , quamadtefliumcon-' riejufdcm gracilitate

finit pervenerint ; ubi primum fpermatica vafa proman-
tur.

Fillis Vesica longe infra hepar duplicem du&uui
habet, alter i porta infertus duodeno per mediam glan-
dulam format & figura; tonfillx humani ; cujus & a la-
tere vifitur fplen parviculus fatis &ex rubro candicans.
Alter vero Veficulx fellis Ramus ab eadem glandula ad
bafin diAx Veficulx procedit, media membrana cum
corpore vcficx ad alligatus.

T i s t i s fitu difpares; nam dexter fuperior, ad quem
mittit aorta fpermaticum & varicofum ramum , colore
albidum unum : minores deinde alios huic oblique mit-
tit inferni. Idem in fmiflro , fed ramus fpcrmaticus a
veni cavi ftmplex eil participatus ab utrooue tefte.

Renes infra teftcs confidunt, ex multis quafi Reni-
bus conflati , ab arteria magni Rami confpicuidcfccn-
dentes oblique ad teftcs utroque.

Omentum ifinc hepatis ad ufque anum.

Inter nervofam & carneam Ventriculi membranam
glandula; miliares.

Uterus nonlnteftino, fed huic Inteftinum incum-
bit qua cervicis medium.

Maribus P i n e s duo fpinofi , utiviperat.

Uterus item fpinofus duplici cornu,quorum utrorum-
que fines in acutumdefmentescum cauda finiunt , &pa-

IPpk

<*** Iffei

it‘U.

FINIS.

‘HKk

na
V .

JN-

4 .ii

INDEX

LIBRORUM

CAPITUM. '

PARTIS P RIMiE

Qax

TERRESTRIA

Cap.

ii.

IV.

VIII.

IX.

XI.

XII.

XIII.

XIV.

XV.

XVI.

XVII.
XVIII.

XIX.

XX.

XXI.

xxn.

XXIII.

XXIV.

XXV.

XXVI.
XXVII.
XXVIII.

XXIX.

XXX.

XXXI.
XXXII.
XXX 1 1 1.
XXXIV.
XXXV.
XXXVI.
XXXVII.
XXXVIII.
XXX IX.
XL.

XLL

proponit.

E A fi no i: Afina.

Boredc Tauro.

Vacd.

Vitulo.

Camelo.

Cane.

Capra.

Capra Africani.

Caftore.

Cerro Sc Cerri.

Chamoclcoute.

Cuniculo.

Dami.

Echino.

Elephante.

Equo, Equa, Mula.

Fele.

Fele Zrbctbica.

Glire.

Hymni.

Hilhice.

Lacerti.

Leone.

Lepore.

Luta.

Lurra.

Marre.

Mure.

Ore.

Porco.

Rangiicro

Rana.

Simii

Sciuro.

Talpi.

Teftudipe.

Tigride. «

Vacca & Vitulo.

Vipera.

Urlb 8c Ur&.

Vulpe.

Sdagraphia nutri tionil animalium.

Pag.

4»

«I

«3

«7

7«

7»

7«

7»

79
79
8«
90
90
9'
9*
94

104
108
■ 08
108
1 16
116

118
no
rai
“3
»»7
>11

119

PARTIS SECUNDiS

Qu*

VOLATILIA

exhibet.

II.

1 1 L

IY.

VI.

VII

VIII.

IX.

XI.

XII.
XIII-

XIV.

XV.

XVI.

XVII.
XVIII.
XIX
XX.
XXL
XXII.
XXIII.

XXIV.

XXV.

XXVI.
XXVII.

DE Accipitre.

Anate. . tfl

Aolerc.

Aquila.

Ardea.

Ciconia.

Columba.

Cortice Varia.

Corro.

Corro Aquatico.

Coturnice.

Cuculo. m

Cygno.

Fulica.

Callo.

Gallina.

Grege.

Grue.

Mergo.

Nooua.

Otide C Tardi
Olli fraga.

Parone.

Phafiano.

Pico.

Plirtaco.

Vefperulione.

Ulula.

OBSERVATA
Dc Ovo 3t Pullo.

U Ippocrarii.

a-1 Hier. Fab. ab Aquapendente.

Coiteri.

V.-llingii.

Harrcr.

Lanzlii.

Scradcri.

Th. Aldei. . .

S renonic.

Ncedhammi.

Malpighii.

*3*

>3‘

>1»

•3«

14«

I4T

>4*

>4»

•4*

»48

JfO
IfO
1 ifi
»1*

»f»

ida

id;

idj

V*3

»63

>«+

164

idp

idd

1 66
idd
»94
'97
aoa

»39

»43

i4d

»48

»n

PAR-

Diqitizei

INDEX;

■

PARTIS TERTIA

Quas

AQ^UA TILI

cr.

t
IL
11 1.

IV.

VI.

VII.
Vllt

IX.

XI.

XII.

XIII.

XIV.

xv.

XVI

XVII.

XVIII.

XIX.

XX.

XXI.

XXII.
XXIIL

XXIV.

XXV.

XXVI.
XXVII.
XXVIIL

continet

nEAra Marino.

Accipenferc f. Snirioac.
Alofa.

A fi ico.

Anguilla.

AfcMo majore.

Minore.

Bufone.

Carpiaoc.

Cane Car charia.
Centerinz fimili pilee.
Cyprino Ia».

Cuculo.

Crocodilo.

GalxoLeri.

Cammaro.

Halcce.

Hippogloffo.

Lam petra.

Lucio.

Murena.

Orbe.

Ofkrco.

Perca.

Phoca. ■ .. •>

Phoccna.

Rana.

A»j*t

fol.

aio

161

iit

adi

lia

aia

16}

»7*

»74

»7«

176

»77

*7»

178

181

»«3

18)

»84

186

»9°

»9*

XXIX.

XXX.

XXXI.
XXXII.
XXXI1L
XXXIV.
XXXV.
XXXVI.
XXXVII.
XXX VIU.
XXXIX.

Rhombo.

Aculeato.

Salmone.

Salamandra.

Salpa.

Tcitudioe.

Spina.

Tinca.

Torpedine.

T urfionc.

Xipha.

•f

qud

D E

I N S E C

Cap

n E Araneo.

11.

•-'Bombyce.

III.

Cicada.

IV.

Cochlea.

Ephcmcro.

VI.

Eruca.

VII.

Muflela fbfljli.

V1IL

Papiliouc.

IX.

Gnllo.

Loculi 1.

XI.

Scarabxo.

X1L

Verme cucurbitario. .

PARTIS Q_U I

Cap.

D* SERPENTI

i I S.

)oa

joa

3®3

3°3

3°4

3°4.

)oi

PARTIS Q^U ARTA!

T I S.

i°p

3°9

3*7

3»7

3»«

3»»

3*9

33»

330

33*

nta

Pag.

33»

E X-

EXPLICATIO

FIGU R ARUM

VARIA

In ‘7.

A N A T 0 M E

BRUTORUM

Exhibita

illustrantium

33»

Explicatio

TABULiE I.

BOVIS,

1 G.

VITULI, E O QJJ E SPECTANTIUM

Animalium partes varias Caput condituentes proponit.

6. 7.9. ,0. 11. & «»• ST E NONIO debemus, 8 SCH NEIDERO,

aaa.

bb.

E.
FG.
II.

b.
. c.

. .A

Figurarum ». i. 4. t
13. MEIBOMIO.

FiS* I-

Duilut fialivali/ externa/.

Parotis conglomerata , Stenonn » glandula
maxillaris externa Blafiii.

Parotis conglobata Steti. Parotis vera Blafiii.
lymphaticum ex conglobata deorfum ten-
dens.

Radices du$ns falivaris exterioris.

Truncus duftus falivaris.

Vena: jugulatis Rami exteriores.

Nervi qui ut intra glandulam & caput , fic
& extra illum locum ut in h. Cibi inne-
ctuntur.

Nervi funiculi dufhim faltvarero comitantes
II. & III.

GhnJula maxillari/ eum Du3u fialivali infitiari.

Poderior pars glandula:.

Radices poderiores duChis fativalis. ‘
Anterior pars glandula:.

Radices antei iores duCtus ejus.

Truncus poderiores duCtus ejufdem tendi-
nem mufculi biveatris conlcendens.

Reditus ejus & unio cum duCtn anteriore.
Truncus communis duCtus falivalis. _
Mufculus biventer.

Progreffus trunci di A i verfus dentes arterio-
resmaxille inferioris.

Apertio duCtus falivalis fub apice lingua: pro-
pe dentesincifores maxtlle diCte.

Glandula rotunda maxillari allidens.
Afperitatum feries fub lingua: latere.

Lingua extra fedem ut vans e xitus cernatur.
Ton filix*.

Auricule foramen. »

IV.

DuBur buCCalcr , ISf.

Oftia vaforum i glandula buccarum inferiori
prodeuntium," quorum nonnullis feta im-
mifla eft.

Apertio duCtus falivalis exterioris in papilla-
rum lumina & poli rem i» occurrens. Reli-
qua punCta innuunt cetera foramina per
que compreflione vifcidus humor exit.

DuBur fub linguale t»

Glandula fub lingualis.

Vafaejus.

Vaforum exter iorum ofeul.i.

Sinus «d latus lingua obfervatus.

VI.

['afeuhm unum ex diu qua c glandula buccarum
infirme farte fruieunt.

XX.

Y YY.

VII.

DuBur palatini.

Foramina palati per que humor exprimitur.
Tonfill*.

VIII.

Or Jijlenfium vitulinum.

Vituli palatum : cujus afperitas gradatim dif-
creta cernitur.

Etiam membrana palati plenior&pinguior.red-
dithecpreflura mucum, qui fparfim prodic
per tenuillimos rores & guttulas que ad for-
mam margaritarum albicant.

Z Z Z. Membrana a tunica odis Vomer diCti trafta fe-
catur in multiplicem longitudinem. Vocatur
(impliciter cancellata , quod tranfverfi can-
celli delint , ctl plena muci. Ea jam arftata
prope abed a gula.

Lamina odis vomer diCti, prout fua membrana
involvitur.

Lingua.

IX. X. X I. XII.

Vafa tachrymaha.

& quidem I X.

Glandula oCtili Iu perior , iannominata diCta.
Angulus major.

— Minor.

Lobi in quos anterior glandule limbus divifus
per quorum tncerftitia lymphatica e e e. ex-
eunt.

Interior palpebre fuperficies.

Glandula Innominuta , que una cum vafculis
cccper tenuem palpebre tunicam tranfparet
Ofcula vaforum lacnrymalium.

X!.

Glandula lacliry matis in Interiori angulofita.
Cartilago cx ipla glandula prodiens.

Limbus car tilaginolus.

Membrana.

Oiiia duo , ad utrumvis cartilaginis latus unum.
XIL

Punftorum lachrymalium ad extremos nares
continuatio.

Naribus proprium vasexcretoiium.

XIII.

Palpebra Jextra ab ocule abficijfa quo v a ficui a palpe-
brarum queant natari.

Cutis palpebrarum i capite abfeida.

Angulus oculi minor.

P alpebre inferioris tarfus inverfiis , in quo linea
ductus punBa odia duCtuum in limbo notant.
Palpebre fupcrioris carfus, in quoeademob-
tiner.r.

Pili pal(>cbrarum.

Puncta lachry malia ante hac cognita.

BBD.

ddd.

bbb.

ddd.

A. .

bbb.

cc.

dd.

a a.

bb.

b.
Ht.

440 Exhicatio Fio. TABULA II.

CASSERI

O PLACENTINO

defumpt»

Capit it , Laryngifque parti/ ranas ia B O V 1

aaaa.

bb.

cc.

dd.

88-

bbhh.

ii.

klc.

II.

rom.

nnnn.

0000.

qq.

rr.

aaaa.

bb.

cccc.

dd.

'culus perlongas quodam fibrarum gene-
oblique dclcenifentium , ac in lineam

Fig. I.

Laryagit partit.

Cutis portio maxima, fafta feSionc a men-
to ad os ufque fterni, qui eum fit majori ex
parte inverfa , membranis fcil. & fubftantia

. quadam mucofa fereque adipofa conflet ,
jjrimo fe confpiciendam przber.

Olla mandibuli inferioris (aris evidentia.

Mufculus

candidam tanquam in centrum delinentium
exornatus , ab oile mandibulz interioris
hinc inde intrinfecus enatus in <# hyoides
implantatus ; Deglutitioni infervit.

Corpora quadrilatera motui lirguz dicata.

Ollis Hyoidis procelfus.

Mufculi mallcterej.

H is mufculis in homine fimiles non reper iun-
, tur, a procedibus Vertebrarum Colli ori-
untur, & oblique fuifum vergentes fine
tendinofo in os hyoides inferuntnr.

Mufculi laryngis inferiores & communes fi-
tu naturali, A fternore&afurfumextenfi ,
divifi & quafi bicornes , uno crure in os hy-
oides altero in fcutiforme delinentes.

Di&orum mulariorum portiones alterius cru-
ris vicem gerentes, in os hyoides abeuntes.

Reliqua: dui portiones olli fcutiformi con-
nexi.

Cartilago fcutifbrmis.

Afpera arteria.

LongilTimi mufculi a fterni principio in mam-
millares capitis procelfus exteufi.

Mufculi exalti a (terno in Colli vertebrarum

proceflus protenfi. •

Mufculi A fupemis thoracis partibus lato
pnneipio orientes , anguli xire
fcitebrarum Colli tranfverfos pro-

car-

neoque pnneipio orientes , anguli 10 res de-
in. in Vertebrarum Colli tranfverfos oro-
• dtnfti.

Scapul.e portio.

Mulculorum mammillarium portio.

II.

Laryngi/ partes.

Corium ut in priori figura excoriatum.

M andibulz offa ab om nibus camofis partibus
liberata.

Mufculus deglutitioni dicatus in priori deli*
neatus figura.

Mufculi in przced. fig. iifdem literis notati.
Os hyoides.

Mulculi Maffeteres.

Cavitat glandulis variis repleta.

Mufculi duo pyramidales |ab ofle hyoide in
lmgu.x bafin adfccodentes , linguam re-
trotrahentes.

kk.

II.

mm.

nn.

0000.

pp.

qq.

rr.

fffE

tt.

yy-

a a.

bb.

cccc.

FF.

dd.

GG.

, V ITVLO, CJr. exhibentis.

Cartilago fcutifbrmis.

Communes laryngis mufculi fuperiores ab of-
fe hyoide enati in inferiorem lateralemque
ollis thyroid is extremitatem vergentes.

Communes inferiores Mulculi Aftcmoad la-
ryngem progredientes , quorum extremi-
tates pridittorum initia funt-

Qui confe&o medio itirere in bina eaque in*-
qualia finduntur crura . quorum inferiora
exterioribus duplo longiora & tenuiora.

Pars externa pridt&l viuiculi inferioris.

Pars interna in os hyoides conquiefccns.

Parvi mulculi fcutiformi proprii.

Afpera arteria.

Mufculi cornuum faciem prz fe ferentes, ad
mufcnlos os hyoides ad latus trahentes fpe-
ftantes.

longi , lati mufculi in litu , qui A (iiperiore in-
ter iorequeftemi parte exorti intranfvcr-
fos Vertebrarum Colli procelfus inferun-
tur, quoi um munus di cervicem fleaere.

Alii mufculi quoad originem lati fcd nondum
crafliA primis tixx acis coftis orientes circa
finem tenuiores , m tranfverfos Vertebra-
rum colli procelfus definentes.

Alii qui A fuperiori fterni parte erumpentes
lata propagine fuifum elati propi priores
implar.tantur.

Alius propemodiim fimilis intra alios latitans.

Mufculi duo craflsmotui fcipuli dicati.

Portiones roufculorum pedes moventium.

III.

Laryagit p artet.

Dentium inferioris maxillz ot do & confor-
matio.

Cutis cum pilis & panniculo carneo reclinata.

Oilea mandibuli di&i pars.

Mufculi duo infignes & longi, qui ab offe hy-
oide fecundum latusexorientes expaniio-
ne quidam in latus tendunt , med ioque ite-
nete proprii fubtbntii cxpanlionem a-
mittentes in duos longiftimos teretefque
tendines litteris D notatos abeunt, quo-
rum denique extremitates in interioribus
atque lateralibus maxilli di&z partibus
terminantur.

Duo mufculi longi qni ab ode menti erum-
pentes contigui & linea fecundum longi-
tudinem conlpicua divifi ofli byoidi anne-
ftuntur.

Os hyoides variis nmfculis obvelatum.

Duo communia Mulculorum laryngis conju-
gia , primo quidem quoad originem pro-
priam membranofa lataquc, poltmodum
fct6carno6 vergunt laryngem verfus: in

medio

Explicatio Fio. TABULA II.

hh.

ii.

II.

m ai.

oo.

pp.

bb.

dd.

e e.

fb.

ii.

K.K.

11.

no.

>oo.

PP-

a a.

bb.

medio tamen itinere induodefinanterara
mufculofa, quorum alteram in utroque la-
tere ad os hvoides adfccndcns nervoio li-
gamento adfumpto tandem ofli hyoidi im-
plantatur , alterum ver6 in fupenore fcuti-
formis offis extremitate colligatur.

Mufculi obliqui lati, & ejtpanfi oblique lin-
guam agitantes.

Mulculi duo robuili ab oflehyoide in lingua?
radicem vergentes, illamqucxarii moven-
tes.

Mufculi T emporales.

Mafculi Mafleteres.

Scutifbrmis Car cilogo.

Bina illa corpora fublongiflimu Illis & com-
munibus laryngis Mulculis propredientes
qui etiamfitibfcuri admodum confpician-
tur, nihilomiinus tamen proprios ex ordi-
. ne primi paris conibtuunt Mulculos.
Afpeia Arteria.

IV.

pjrtea.

Cartilago Cricoides.

Dorfum & balis cartilaginis did*.

Dividitur ab arythenoide interventu illius
fpatii.

In cujus medio fecundum ejusredirudinem
candicans quredam eminentia cernitur ad
robur partis, mulculorumque divitionem
faciens.

r artes laterales & excavat® did* cartilaginis
Ejufdem cricoidis pars pofterior , inferior.
Spatium e jus quod aeris motui patet.
Scutiformis cartilago expanfa.

Ejus proccffus quibus cartilagini innominatae
per vincula copulatur.

Mufculi pc&orales , f. cuciiltares.

Circoidis principium cui Cucullares Mufculi
anneduntur

Mufculus parvus rranfverfi arythenoide
fubftrarus , aSris cohibitioni mirum in mo-
dum fublerviens.

Mufculi duo penes fui ori^apem latitantes in
fcutiformis antro antequam diducuntur;
erumpunt ab interiori did* cartilaginis

Jiartedc fine robuflo ac tendmofo in annu-
arem inferti.

A perimitur nervorum quonmdam recurren-
tium dudus , fimilirer etiam qua ratione
foramen fcutifbrmis penetrent
Sic etiam in fuperioribus locis duo alii nervi
copiofafoboledifperli, ac variis mufculis
annexi proponuntur.

Lsryngit parti/,

Oflis hyoid is crura.

Crurum pedes.

cc.

E E.
ff.

Bg‘

hh. ii.

II.

m.m.m.

nn.

oo.

pp.

rr.

aaa.

34*

Alii ollis hujus procefliis femoris vicero ge-
rentes.

Bafisejus.

Ejufdem bafeos f corporis cornua.
Superiores fcutiformis procefliis.

Duo mufculi offis hyoidis diffidi oblique ad
latus trahentes.

M ufculi Epiglottales in medio quendam qua-
fi reflexum offendentes,

Univerfum oflis hyoidis corpus.

Subflantia cartilaginofa gutturniolum in Epi-
glottide effingens.

Semiformis cartilaginis latera craffa & o-
blonga.

Mulcuforum propriorum fecundum par , in
fitu.

Cartilaginis annularis extuberantia.

Mufculus line pari.

Cavum cujus ope ary tbenois & cricois ab in-
vicem diffinguuntur. '

T radie* partes laterales abjunda-.

Subflantia membranofa, cujus interventu car-
tilagines lfti- deduda: adducuntur.

VI.

•yluricuU Mufculi.

Cutis rirca auricula- regionem , in dlverfas
partes apertio , cum aliquali pinguedinis
portione confpicua , tum etiam ablatio.
Mufculus d comunm quafi radice carneo dt
quali fibrofo principio in latum tendente
exoriens fimiliquc fine in ipfam vergens au-
riculam , furfum reda eandem contrahens
Alter mufculus, circa regionem offis feri fcu-
tiformam habentis, erumpens , & ad auri-
culam rependo ipfam deorfum , oblique
paululum , ad anterius deprimens.

Mufculus alius,cralfioT,fuoque cxoitu quadri-
partito fciffus vari* auricula: motioni o-
mniuni maximi inferviens.

Cartilaginea fubftantia, airem circumcirca
muniens.

Mufculus in auris qnafi cavernam tendens, &
circulari auricul* motui apprimi infer-
viens. >

Cai tilaginea fubftantia , fcuti feri faciem re-
prafencans.
h. Auricul* facies anterior, pilofa.

VII.

Auricul t vtrfa , (i ai amcriut traSa , Mufculi alii cum
uarie tnoventet qua pateant.

Mufculus elegans principio carneo propi
cornua emergens, qui reda dein progref-
ius fle in tendinem teretem degenerans in
auriculam fertur, motuque redo rctrorfum
verfus auriculam vellit.

Huic fubjedus alius , paulo minor , aurem o-
bliqucfurfii m ducens.

V v j Alius,

bb.

cc.

dddd.

AA.

34'

Explica

Ali*? , infignis , pra-di&iscraffior . auriculam
evidenter deorfum trahens,
d. Cradus alius , re&o motui ad pofterius mler-

viens.

c. Alius eidem affioni dicatus,

fgh. Alii parvuli Mufculi, qui una cum fuperiori-
bus mufculis moventes auriculam in gyrum
circum agunt.

j. Cartilago lentiformis

kk. Subdantia alia cartilaginea auriculam conii i-

tuens.

I. Auricula; pars podica, pilofa.

VIII.

> jluncuht cartilajiurr , cum Mufeulir , fpeeiaUut

t i o F i o. T AB ULyE II.

a a.
bbb.

ee.

ff.

es-

hb.

ii.

kk.

11.

IX.

Ot madaider cum tJJieuUr t Mufeulo > Nerva & Cochlea,
m Vttulo.

Ihl

ppp.

exhibentur.

Corium pilofum auriculam involvens

Cartilaginis fubdar.na fufque deque a cutc li-
berata

Altera mufculi auricularis extremitas tum A
fua origine refedta , tum in altum rctra&a.

Ejus infertio , cujus beneficio auricula ad po-
fteriora traliitur.

Alius auricularis , extra locum naturalem
conftitutus, auricula; motui adpoderiora
& ad latus parumper vergenti fubmini-
ftrans.

Tertius ordine non ufque adeo perfpicuus ,
fecundum latus extenfus , auriculam in ea-
dem politione fudinens.

Infignis carnofa fubdantia in mufculi formam
effigiata , fuperius deferipto mufeulo i dia-
metro oppolita , fecundum alteram regio-
nem lateralem progrcdien$,divcrfa a dirio
mufeulo perficiens.

Alius oblique ir.cedcns , ab o(Te petrofo pro-
rumpens, aurem oblique movens.

Similis huic ; fre ut horum mutua aSione au-
ricula obliauc vertatur.

Cartilago mobilis , fereque ab auricula fepa-
rata ", dypei faciem pro fc ferens , meatum
que aciidinim ab externis defendens, ex
caitilaginibutalris& membranis conflata.
Mufculus tranfverfalis perbrevis, auriculam
in orbem agens.

Parvi at robore maximi mufculi cartilagini
clypeat* inditi ut tutiori citatiorcquc mo-
tu auricula in gyrum agi polflt.

Particulares duo Mufculi in latitudinem ex-
parfi , a cartilagine clypeata orientes.

Vir, culum breve, teres robudum, clypcatam
cartilaginem auricula; conredtens.

Os variegatum cxdivei fis oil.bus conflatum.

o.
P-
‘I-
r.
f.

Tympanum ftriatofuo circulo odeo implan-
tatum.

Os annulare.

Mallei eauda.

Mufculis ovalis.

Chorda.

Incudis corpus.

Antrum ollis madoidis adre plenum.

Corporis odis mammillaris Iu perficies exter-
na gibbofa.

Cavitas mufculum excipiens.

Nervus quidam intemusad odis madoidis an-
trum pertingens. •

• Foramen concruc.

Cruda concham aperiens.

Mallei caput.

Orgtuon auditur.

Cochlea ex toto purgata.

Nervus fili indar cochleam circumiens.
Foramen cochlea:.

Nervus major.

XI.

OJ/ieula auditur.

Mufculus internus ovali figurA proditus fine
brevi, tereti ac rendinolo in quendam mal-
lei procedum implantatus.

Caput mallei, bafi incudis per gynglimum co-
pulatum.

Ejufdem mallei cauda.

Stapeda alteri incudis cruri juufta.

Incudis corpus f. Venter.

Stapedis crus alterum.

Mufculus ovalis.

Caput mallei qua parte incudi neditur.
Proccdiis crallior mallei.

Tendo tenuiflimus mufculi ovali».

M.djci cauda.
Pamncud

udis lataujuxbafis dicitur in qua mal-
leus fuo capite articulatur.

Crus incudis a quo feparatus dapes.

Crus alterum cavitati offis madoidis inhaerens.
Ventet incudis.

Pars elatior dapedis.

Latus dextrum ejufdem.

Latus tinidrum.

Pars dapedis inferior.

f hr *

Vvt

Didi®

r>!> f-P r**

344 Exhicatio

Fio. TABULA

IS VARIAS

III.

AR.TIS VARIA
BOVIS VITUIiI, 8cc.

* exhibentium

, ‘quarum .

Primam & II, debemus "Wilsio, III Kerhincio, IV. Blasio,
V& VII H ichhoso, VI & VIII R utsch io, XIV Th.
Bartholino, XII & XIII.Casp. Bartholino.

?jf feptimutn cum duplici proccflu os pmofum fubiena.
ir o&avum cum multis fibris fle nervo acccffurio coalitis.

Fig. I.

Calvar id vitulin* bafis , ubi ojlenditur quo ftuvafa
fubdura matre demerguntur,

* a. Civit «e* odis fpongioG.

b b. Proctflui mamiliarca , qui netvis olfadorii* abfc.flis cavi ap-
parent.

e Nervi optici uniti mox iterum fcjun&i.

d. Glandula pituitaria.

e e. A neri* carotide* , juxta latera eius e mergentes,

ff. Nervi oculorum motorii.

t • Nervi oculorum pathetici fub duri matre reconditi
h h. Nervorum par quintum.

ii. Par fexruin fub duri matre demafum eodem foramine compari
tertio fle quarto exiem.

XK.

II. P*r

m m. P*r nonum.

n a Par decimum deo r funi tendenv

I Z.

Rete mirabile cum glandula pituitaria.

«. Arteris canalis diredus.

b. Vaforum plexu* retiformia 1 canali illo verfu* glandulam pl-
micariam procenlus.

C. Glandula pituitaria.

X I L

Vi ma jugularis bovi/ , in qua , ut etiam H ier. Fabr. ab
Ac\ uap. ammad vertit fepiur invenitur val vu-

iarum triplicatura . • •

b. Valvula triplex,

t . Altera triplex valvula in eadem veni.

IV.

V I 'tntriculu s bovi/ , vituli , fimihumque ruminantium,

OE.opKagi portio Vcmzicolum intratu.

Vcntrtculua le eundus.

— — Prunas.

■ - — Tertius.

— — — - Quartus.

Eaitus ad lotcftina.

Lieni/ bovi/ interiora.

A A. Subftaatia Lienis.

G. Vens portx portio.

C. Eju* ramus fplenicus.

D. Ramui hic prope lienem spertoi ut valvula oftesidarur.

EE. . Tunica diflefta fle inmfa ut vaforum fle fibrarum progrefllis ac
plexus mcluti oftemJatur.

FF. Arteris fplenics portio qus totam lienis fubftantiam pcrcur-

• ren* 1 1. in illam

a a a. Surculo* fi* os diflriboir.

gg. Ftbts quardam nervo fs mire complicat* , inter quas arteris fur-

cui i excurrunt fle quibus parendryma affixum adnafritur.
i. Valvula m ramo fplenico rxtrotfum verfu* portam fpedans.

«e e. Foramina qusdam io termino rami fplemcia Iienia fubllaoiia
duemtia confpicua.

X. Nervi per latera aneris fplenics percurrentes.

V L

Iden eum vafis f anguinei/ & lymphet.

a. L>cn.

b. Vafafa^guincaflcl/mphaiicaligatA.

c. Vena fptenica.

d. Arteria fimilis.

c. Nervi fplcnici incerti numeri.

f. Vafa Lymphatica in extima Iienia pane Ortum docentia,
f ff. VaVuls in bis vafis.

g. Ligamenta.

VIL

DuBu/ pancreatici infert i§.

A. f ntdlinum jejunum.

B. Meatui bilarii infcrtio. >

C. Dudus pancreatici inferno.

V II L

Arteria bronchiali/.

A. Trachea 1 poftica parte , abfciiTa larynge.

B. Ramus darer.

C. » . i Similer. ,

D. Arteria bronchialis . cujus ramuli bronchia ad fauces ufque co-

mitantur.

E* Aneris aorts i corde detruncatu pars poftica. h qua Intcrcofta*
te» proveniunt.

. » • • Abuiffi trunculi Intercoftalium.

F. Summo* ramus quem in nullis Animalibus quam io vucil fle

viuiUs inveni.

XX.

Capfmld atrabildrid.

A. Capfula integra.

b. — Aperta, qao cavitas pareae.

c. Vens fle arceris» ab aorta, cava fle emulgente enat*,

d Vena Cava.

e. Arteria aorta.

f. Vala emulgentia.

e. Renes decurtati

Planum ordinum in duobu/ diaphragmati/ f# tranfverfi
abdomini/ Mufculo , ubi

A a a. Parallelo graminum otdinam in fibris mufcoli inferioris,
bb. Tendo qui inrer ut rnifque Uteris fibras carneas intermedias in
vertebra* lumbare* terminatur.

ce fler. Tendine* inter fupenorem fle inferiorem vclut in diga&rico in-
tercepti.

ddflcc.Parilclograramum otdinum fibrarum carnearum in fuperiori
mu culo.

e e. Tendo a fuperiori diaphragmatis mufculo in tranfverfiam abdo-
minis continuatus.

f f. Tendo fuperior fuperioris mufculi ftewo tnfetrur.

p e. Oido carnunn in rranfverfo abdominis,

h h. Tendo oppofitus uanfvcifi qui in lineam albam abit.

Ordines fibrarum met netum m fuperiori diaphragma -
tu Mufculo. ^

Ad. Planum ordinum fibrarum insqualiter aqualium in pane ejua
interiore, obi

A b. Tendo eft fupexior , qui fterno vel collis impiant at ur.

Cd. Tendo inferior qui in inferioris mufculi fibras carneas abit, fle
quali m drpd trico interceptu* centrum djaphragmatii net*
veum conftituit.

E f. Paralelogram mum ca r ninm , In quo

A b cd. Latera Itint rendinoCa.
fle F. Later* carnoft.

TAO-

‘v

Sgiergi

■ji

34 6 E x f t. F icurakum TABULA IV.

TAURI, VACCjE QJJ E GENITALIA VARIA

pro ‘ponentium

Harum I. II. III IV. Gumui, V.&VI. Biasius, VIL VIII
IX. X. & XI. SwammiudamIiius
exhibuerunt.

*'■

f*.

Jtj

Fig. t.
exhibet.

Tcfiiculum vacca poft coitum diJfiBum.

A A Tcrticalus fecundum longitudinem apertus.

B B. Glandulofafubftanna qui poft ovi expuliionem
inTcftibus reperitur per medium divifa.

C. Cavitas, in qua Ovum contentum fuit , feriabo-
leta.

DD. Ova diverf* magnitudinis in Ovario contenta.

F Vafa fanguinea ad Ova excurrentia.

F. Tuba: Fallopian* membranofa expanfio com-

plicata.

G. Foramen in extremitate Tubarum exiftens.

H. Tub* fallopian* pars abfcifla.

II.

Tcfiiculum nec Juni opertum.

A. Tefticulus.

B. Glandulofa fubftantia extra Tefticutum protube-

rans.

C. Foramen in ejus medio exiftens.

D. Tub* fallopian* mcmbranofieexpanfionis por-

tio.

Fig. III. & IV.

Ovarium vaccinum apertum , prout aute coitum
obfervari foltt.

A. Terti culus fecundum longitudinem anertus.

B. Ovum maximum C maturum in teiliculo adhuc

contentum.

CC. Ovaminoraf immaturainco lixrentia.

I) D. Membrana Terticulorum Dartos appellata.

F. Ovum maximum 4 teftieulo exemptum.

F. Tub* Fallopiana: membianofa expanfia

G. Foramen coaraatum ia tub* extremitate exi-

ftens.

II. Tub* diite extremitas.

II. Eius pars reliqua.

K. Coma uterim pars oblcifla.

j.. Tub* ligamentum in hominibus alis velpertilio-
num aUimilatum.

Orificii interni uteri vaccini firuBuram.

* a. Plicarum feries prima.

- Secunda.

cc. —————Tertia,
d d. ■■ — Quarta,

ee. Vagin* portio orificio diftovidna.

VI.

VafaVtcri vaccini.

a a. Vafa fpermatica.
bb. — Hypogartrica.
c. Eorum analtomofis*

VII

Eorundem perfubfiantiam Vterijyrofam difiri-
buUouem.

VIII.

linat C i arteria/ fpermaticar in bove , in fit*
naturali.

A. Arteria. B. Vena. C. Valvul*.

DDD. Arter i® contorfionesf. capreoli. _

E. Locus ubi arteria denuo fimplex fit , & anguis in

modum per tertera decurt.

F F. Venarum furculi capillares Rete mirabile expri-
mentes-

G. Arteri* in fuperficic tertis.

H. Vena. I. Vena abfcifla.

K. Vafis deferentis portio.

L L. F pididymis.

M. Locus ubi Epididymis terti Deditur.

IX.

Vafa lymphatica , aliaque.

A. Arteri*&ven* fpermatica in ficu»

B. Vafa lymphatica explicita.

C- Vas deferens.

F. E. Epididymis. F. Tcfticulus.

G. Lympliaticorumanaftomofis.

Centtrfienei arteria fpermatica expherta.

XI.

Eadem infitu.

Quas

348 Explicatio Fio. TABULjE V.

Quas

dcfumpfimus

ex ANATOME
SKCUNDINiE VITULINA
NICOLAI HOBOOKENI.

Fig.I.

Delineatio Fatur vaeeim , Membrani/ Chorio iS */imnio ,
liquore proprio Jijlenlir, adhuc involuti /c ccncluft , Jcd
fati/ Ir/njp/renti/. j£udi3 Glandula uterina , (3 fuit
qu/quegl/nJulit refpondentet Caruncula , cum vafn
Chorii connexi/ , cum culent confpiciuntur.

A A A. Vitulus , per membranas invcli icntcs tranfparens.
BBB. Membrana Chorion , Vitulum cum liquore co-
piofo earndiflendcnte, comprehendens.

CCC. Uteri fubl irati interior facies, ita propolita , ut
Glandula: magno numero conncxx, fcorfim
confpiciantur.

D. Uteri extremitas arcuata. Cornu referens, cum
valis perreptantibus fanguiferis tranfparenti-
bus.

EE. Vagina, feu Collum Uteri di(lc&um& explica-
tum : quod valdi tumidum , & ardirtimi clau-
fum , ab obfervatore confpici folet.

FFF. Pinguedo glandulofa Uteri Collo cxtrinfecus ad-
nata, per Anatomcn ita fejun&a , utprorum-
pentisChorii , quatquead Foetum porro perti-
nent fuppetat clara obfervatio.

GG. Exemplum duplex Glandx adhuc fibi refpond-
denti Caruncula: incumbentis.

H. Caruncula egregii protuberans , propter gravita-
tem & impetum cum Foetu ir.cluli limpidi val-
di, perCnoriontranfparentis, Liquoris,
aa a a. Glandula: Uteri tunica: interiori annex-x, majo-
res minorefque.

b b bb. Caruncula: memorat» C horii , majores minoref-
que , fuis jam Teporatis Glandulis uterinis fingu-
1» fi ngulht rcfpondcntes.

cccc. Trunci vaforum umbilicalium, VenoforumA' Ar-
terialium , Funiculo prodeuntium , & per Cho-
rion ntrinque , varia ramorum connexione,
tranfitionc, coitione ac comitatu dirempto-
rum.

II.

Utxri vaccini , eum omni Testi CULORUM, 13
l '/forum fermntlium , tum praparantium , tum defe-
rentium tfed Jub fuit feri luvolucrit Utentium , ap-
p/r/tu , ohjervati Ixtikms f/ctct a ccur/ti juxtt
oblatam magnitudinem '3 figurationem dclinc/tj.

A. Introitus in uteri vaccini Vaginam.

BBB. Vagina fle collum uterinum.

CCC. Uteri Cornua ; quorum dextrum , inxqualiter
&c. turgidum ac durum , conceptionem fimulans ;

finiftrum ver6 laxius , moli? & valdi rugofum.
D D. T ertes involucris tunicilque filis adhuc cooperti.

E. &c. Appendices adipolx.

F. Veficx urinarii corpus.

G. Anteriora Colli Velic», orificio excretorio pro-

xima negligenter refeda : cum ad pudendi an-

teriora Veficx dudus protendi/oleat , in com»
munem cum his dudum concurrens.

a a a a. Cornuum uterinorum extrema , vafis deferenti-
bus intermediis Teftibus junda.

b b b. Valoruni feminalium deferentium congyrationes
& involutiones.

c c- Extuberanti» Cornu dextri candidiores , valorum

fanguiferorum ramificationibus fubtilifiimis
- compicux.

d dd. Cornu liniftri laxioris Rugx , juxta Uteri longi-
. tudinem fadx.

cccc. Lateralia invertitur» uteri, & eorum qu» huic
conjunguntur , inxqualis, mollis, lax» rugofx-
que, a confiniis aliarum partium refeda.

f. Summitas oStyliorTcrticulifinirtri , croceo» &
veri aureo Ducatorum colore infignis.

ggg. Rugulxtunic»extcrioris Veficx urinari», nunc
contradi , proprix.

hhh. Imequalitasadipolarum partium, tunicx illi ex-
teriori laxiori hic annexarum.

ii. Protuberantia Cornu dextri femilunaris, rugis &
pliculis oblique magis minulque defeendenti-
bus , diferimiuata.

k k k. Vaforum pra: parantium , fub involucris metubra-
nofis latitantium vcftigia.

111111. Veftigium proceflus verius Uteri penetralia.

1IL

Delineatio Glandula: Vitri , eum fuo Ligameuto , C/run-
cul/t Chorii , tanquam capfula , orSijjime conjunS/.

AA. Glandulx uterini extrema, circum circa ex cavo
Caruncul» BBB. eminentia.

BBB. Caruncula Chorii, membrana quafi obvoluta, dum
capfulx vice glandulam tegit ; ut introrfum
verfus Foetum protuberet.

CCC. Membrana Chorii , ad conjundioncm hanc ar-
dam offendendam diftenta: uti Glandula uteri-
na eadem opera in altum elevata , Ligamento,
ipfius D. D. dignofeendo fervit.

D D. Ligamentum Glandulx memoratum , cum vafis
perreptantibus verfus Glandulam ab uteri inte-
riore tunica.

E E E. Uteri tunica & facies interior.

F F. V afa ex Uteri dida tunica per Ligamentum D.IX
verfus Glandulam A, A- proreptantia.

IV.

Delineat p/rter membrani Amnii , qu/ tota fere egregii
contexta (3 ornata ejlramificatiouihut ^Arttriarum 13
Venarum, lnfuperin qua Glandulx Jiffcminata qu/ft ,
orbiculares; 13 inter eat quatuor majore t minorefque w-
Jlar Perlarum ohfcrvahlc/,utpotc Figuratione 13 Colo-
re confmiEima.

A A. Ramificationes in A mnio maximi notabiles , un-
di minores & minimx qux innuraerx ,& fubti-

liffi.

Explicatio Fio. T A B II L I V.

liflimx , ac miram in modum contextae confi-
ciuntur) originem ac propaginem trahunt.

S* a a. Glandulae Pcrlis confimillimx dux majores , ft
totidem minores.

bbb. Glandula: orbiculares, planiores, majorerque,
cum vaforum ramificationibus communicantes.

Delineatio Vaforum umbilicalium , funiculo vitulino ,
comprehendi /olitorum ,prattr Urachum quatuor : Ve-
narum puto duorum , U totidem Arteriarum, contor-
tarum . Ef per ^rjmmon Chor ionque divertentium , jux-
ta oblatam Magnitudinem , tS figurationem.

A A. Venter V itulx infimus.

B. Umbilici regio.

CC. Membrana' Amnios negligenter extcnfa juxta
Chorion.

D D D. Membrana Chorion, cum tranfparentibus Carun-
culis , & percurrentibus Vaforum umbilica-
lium ramificationibus.

E E. Urachi , medio funiculi prodeuntis , refedt extre-
mum.

a. Pudendorum vitula: regio.

b. Anteriora abdominis.

c c c. Vas unum , quod Vcnx fpecie obveniebat,
d d d. Alterum vas, quod fpebie Arteria: ad unum Amnii
Choriique latus divertebat.

e e e. Tertium vas, quod Arteriae fpecie ad alterum la-
tus procedebat.

fff. Quartum vas , quod Venx fpecie Arteriam in al-

tero latere, trunco tenus comitatur, varia in-
terim ramorum , modo divaricationc modo
. tranfilitione , & c. obtinente,
g. Arteriarum , per quali Anaftomofin , vclreflius
per cunicarum carundem continuationem fa-
fta, conjundio , ibidem in Chorio obfervata.
h h h. Ramificationes vaforum memoratorum, ner Cho-
nottdiremptx , in prioribus darius oltcnfx.

VI.

Delineatio Embryoni/ vitulini , feu Vitula Utero exfcBa e
qua Vafa umbilicalia clari , uti naturaliter /ita fuit,
(3 ) uxta magnitndinim ac figurationem obfervatam ,
oftcnJuntur.

A A. Ventriculus cum appendicibus) Liene fub iis la-
tente.

B. Hepatis pars gibba.

CC. Hepat is ejufdem cavitas.

D. Folliculus fellis.

E E. Inteflinrcrailiora.

F. Intcftma tenuia quam accuratiflimi depifla.

G. Ren finifler.

H. Uterus cum cornibus, &adjun£Hsteflibus.

II. Teftes Uteri vitulini cornibus proximi connexi.
K. Vena umbilicalis, uno quafi trunco ad Hepatis

rimam, & penetralia procedens.

J..&C. Venx umbilicales dux , Funiculo includi folitx.
M. Locus concurfus, circa umbilicum , Artcrix du-
plicis , Urachum medio loco intercipientis qua-
li fullinentis.

349

N N. Artcrix dux , tum extra u mbllicum , Funiculo in-
dulx, tum intra Abdomen , Urachum inter-
ceptum, ad Veficam urinariam u (que feri co-
mitantes; indeque ad Artcrix magnxdefcen-
dentemtruncum progredientes.

00. Urachus, qua abdomini includitur, parte infla-
tus, & licipliflimam juxta magnitudinem ac
Figurat ione m depi&us.

P. Vefica urinaria.

Q_Q1 Cutis , cum Abdominis connexis communibus
continentibus partibus, difleda, reparata, &
ita lepofita , ut interiora Abdominis optato
confpiciantur.

a a. Olcula V erarum umbilicalium , Chorion refpid-

entia.

bb. Ofcula Arteriarum umbilicalium, Chorion quo-
que rcfpicicntia.

cc. Orificium abfeifli illic Urathi, medio tramite In-

ter Arterias umbilicales memoratas proceden-
tis.

dd. Arteriarum mutua conjugio, mediante arteriali
ramo , quain per Anaftomofin fieri volunt.

c e. Extrema abfciflx Vaforum umbilicalium com-
munis.

vir.

•

Delineatio JifiinBa Vaforum umbilicalium : ut & Nume-
rus , U Figuratio , U Conjun&io , (3 contrarium Divor-
tium manifcftijjtini confpiciantur frater Fatui ipfi-
u/inet interiora , qua vafa ditia refpiciunt , vel ut ter-
minum i quo , vel ad quem.

A. Gibboia&fuperior pars Hepatis.

B. Cor, qua parte dexter ejus videtur Ventriculus.

C. Vefica urinaria, cum tundo conjun&is ureteri-

bus & Uracho.

DD. Vena, qua intermedia, Vcnx umbilicales jun-
guntur Hepatis penetralibus , adeoque vcnx
porta:; proeeftii l.ufto in Venam cavam , & in-
di in Cordis dextrum Ventriculum.

E E E. Truncus Venx unius umbilicalis, ex uno Chorii
latere verfus Hepar, & in eo venam portx pro-
grediens.

F F F. T runcusVenx alterius umbilicalis altero ex Cho-
rii latere verfus portx venam progrediens.

GGG. Arteria magna , juxta divortium ex abdominis
medio verfus Inguina.

H H. Venx cavx truncus defcendenj, juxta divortium
ex abdomi nis medio verfus Inguina.

II II. Artcrix umbilicalis unius truccus , ex Arteiix
magrx trunco defccmlente ( cui cum altero in-
leritnr in d. ) procedens verfus unum Chorii la-
tus.

K. K. Arterix umbilicalis alterius truncus, ex infertio-

• nisfux termino, puta Arteria magna, verfus
alterum Choi ii latus progrediens.

L. &c. Urachus , sputer us intra Abdomen recondi folet .

M M. Allantoides cum Uracho exteriore, adhuc fuoli-

quore i epleta ac diftenta.

N. Duo Renes conveniente fitn ic Figuratione deli-
neari , cum annexis Ureteribus, ad Vciicx fun-
dum tendentibus.

Xx ) Vcn-

35°

Exff- icatio Fio. TABUL/E V.

O. Ventriculus ccmappeiidicibuslntellmalibus.

1’. Convexum Hepati;.

Q; Q; Pulmo, qui pute dextrum occupat Thoracis la-
ris.

R R. Membrana Amnios , ab Allantoide . A Chorio,&
A Funiculo ita feparata , ut ei inlongum latum
que extenlx Fictus fuiierincumb.it.

a a. Ureterum duftus, utrinque ex fuo quoque rene
procedentes verfus V elici urinarii fundum.

b. Lorus infertionisUreterum , ad radiccmUrachi ,

in Vcficarh di&atn-

c. Colli V elien: urinarii , & dudus verfus Uretliram

tendentis, vcftigium.

d. Locus con )u n&ioms , ex quo A rterii umbilicales

ex Aorta procedunt , divertentes verfus unum
atque alterum Chorii latus.

eee. Ramificationeivenoifi, Chorion perreptante*.

fff. RamificationeSarteriofi , Chorion lirailiter per-
reptantes.

g g g. Caruncula; Chorii , Placendarum fpecie , ca qua
lortum refpiciunti parte obvenientes.

h b h. Coloris albicantis magis minufquc, & pellucidi-
tatis Varietas , nubeculas ftrialque referens , A
reliquiis membrani Chorii , poft leparatio-
nem, Allantoidiadhirentibus& negligenter
incumbentibus dependens ; ut Marmoris albi-
cantis imaginem videre te affirmares.

ii. 1'rachus , quatenus umbilicum & Allantoidcm
ipfam intercipit , utpote ab illo ad lianc expor-
reftus , huicque exordium & Liquoris copiam
pribens.

k. Appendicula Inteftinoram , abfci(lbnim & fubla-
rorum, ut Vaforum optato confpicerctur me-
morata Conjun&io , memoratum Divortium.

1L Ramus Arteriarum umbilicalium conjunctivus,
hic difleChis.

VIII.

Delineatio Coitionis Fenarum umbilicalium in fletu vitu-
line, Iit Venam venu fert 4 Uetatrt junBam , 'J f,c
continua via feBu , eji undem Infcrtionii ac Produ-
flionis, per venam Portx /« veni cavi truncum def-
tendentem , E? ftc in dextrum Cordis ventriculum.

BB.

CC.

veni nui umomcaiesin unam venam B,B. He-
pati junCtam coeuntes, adaperti.

Vena una , Veni porti Hepatis conjunda , ad-
aperta.

Vena porta; Hepatis adapcrtaquoqne, ut conti-
nua proceflio verfusvenicavi truncum def-
cendentem obfervanda monftrcrur.

Cor, ejufqueVeqrriculns dexter in quem inferi-
tur vena porti , mediante veni *. d. didi ve-
ni cavi parte.

EEE. Vemcavxtruncusdefcendens.

FF. Veni cavi truncus afeendens verfus caput.

G.&c. Pulmonis Lobi. r

H H- Stylus commonftrans duChim trunci veni cavi
i Cordis auricula & ventriculo
Alter ti y Ius , ad commonftrandaro cum cavi ve-
ni trunco connexionem, & ineam tierifoh-
tam Infertionem , immiffus.

Tertius fty Ius , infertus ad commonfirandum da-
dummignum hc proceffiim per Hepatis fub-
fl artiam , hic /eparatam ablatamquc.

Quartus ftylus , ad divortium ramorum Hepatis
common lirandum infertus: uti ejus procclfus
pundulis defignatur.

M M.Subftancia Hepatis ita ablata, ut memorata pro-
cellio , & conjundio vaforum umbilicalium
cum veni porti inclareicat.

N. Vena emulgens finiftra.
a a a a. Foramina, concurfum & divortia vaforum He»
parislignificantia.

b. Proceflio veni porti mediante veni cavi parte,

in dextrum Cordis ventriculum.

c. Infertio ftyli in veni cavi truncum afeendentem.

d. Infercio ftyli , offendens continuationem procef-

fus veni cavi deorfum , juxta dudum EEE.

e. Inlertio ftyli L. L. in dudum Hepatis tranfvcr-

KK.

LL.

Y-_ tl

C A M

E L U M

DROMEDARIUM

defcribunt

p arisienses.

A. Ventriculus primus,
r. OEfophagus.

B . Vent riculus fecundus.

C. Tertius.

D. Quartus.

A. Pylorus.

F F G H. Lingua.

H G. — Afpcritatcs leviores.
EF. Majores.

E. Centrum eminentiarum.
I. Glandula pinealis.

K. Pars inferior pedis folida , cute molli

tc&a.

L. Pars fuperior parum fifla.

M. Virga.

N. Apertura Ventriculi primi in fccun*

dum.

Ooo. Ventriculus fecundus in partes qua*
tuor diflc&us.

P p. Aperturae faccorum qui funt in tunica
Ventriculi fecundi.

356

L'.

cc.

•e.

Explicatio Fio.

Ramus cum carotide ad interiora penetrans.

. . Superiorem maxillam pererrans.

- . Inferiorem accede ns.

Exiles vena: ad gland. OF.foplugeaJ & thyroi-
deas, ab aliis pro jugulari interna habita: .

XIV. .

Mufculi mttrceftalei.

Coftae.

Locus vicinus flerno.

Mufculus externus.

Hujus portio ab interno feparata, deorfum re-
Sexa.

Mufculus internos.

TABULA VIL

xv.

Venu *Vg*e Hfriluxit communit'.

a. Vena cava.

b. Azygos.

ccc. Veaatintcrcoftalesdextr* inferiores,
ddd. . finiilrac.

XVI.

Cereum fulmenc.

abedef. Sex lobi pulmonis,
g. Trachea.

K. Cor.

xvil

Vens jugulant tf:rta.

[ aaa. Valvula: ejus.

.i-J'

uigittze.

ed bv v

■0T

348

Explicatio Fio. TABULiE V.

Quas

dcfurapfimui

cx ANA
SECUNDIN/
NICOLAI H

Fig.I.

Delineatio Fatui vaccini , Membrani/ Chorie y */4mnia ,
liquore proprio difientir, hi huc involuti a c cenctufi , JeJ
fatu tranjparentn. (ludiS Glandula uterina , iS fun
quaque glandulir refpondcntei Caruncula , cum vafet
Chorii connexu , cum extern confpicmntur.

A AA. Vitulus , per membranas invefiientes tranfparcns,
BBB. Membrana Chorion , Vitulum cum liquore co-
piofo eamdiflcndcntc, comprehendens.

C CC. Uteri lubllrati interior lacies , ita propolita , ut
Glandii magno numero connexa:, feoriim
confpiciantur.

D. Uteti extremitas arcuata , Cornti referens, cum
valis perreptantibus (anguiferis tranfparcnti-
bus.

£E. Vagina, feu Collum Uteri difTcdum& explica-
tum : quod valdi tumidum , & ardifltmi clau-
fum, abobfervatoreconfpicifoler.

FFF. Pinguedo glandulofa Uteri Collo extrmfecus ad-
nata, per Anatomen ita fejunfta , ut prorum-
pentis Chorii , quxque ad Fertum porr6 perti-
nent fuppetat clara obfervatio.

CG. Exemplum duplex Gland* adhuc (ibi refpond-
denti Caruncula: incumbentis.

H. Caruncula egregii protuberans , propter gravita-
tem & impetum cum Fcrtuinclufi limpidi val-
di, perCnoriontranfparentis, Liquoris,
aaaa. Glandul* Uteri tunica: interiori annexx, majo-
res minorclque.

b b bb. Caruncula: memorat* Chorii , majore» minoref-
que , fuis jam fe paratis Glandulis uterinis Gngu-
I* lingulis refpondentes.

C c c c. Trunci vaforum umbilicalium, Venoforum & Ar-
terialium , Funiculo prodeuntium , & per Cho-
rion utrinque , varia ramorum connexione,
tranfitionc, coitior.e ac comitatu dirempto-
rum.

II.

U T a a l vuccini , cum omni T ISTI CV LORUM, CJ
Vaforum feminalium , tum praparantium , tum defe-
rentium , fed fub fui i feti involucrii Utentium > ap-
paritu , obfervate E x t r. R K a factet accurate juxta
oblatam magnitudinem iSfguratitncm delineat a.

A. Introitus in uteri vaccini Vaginam.

BBB. Vagina & collum uterinum.

C CC. Uteri Cornua ; quorum dextrum , inaequaliter
&c. turgidum ac durum, conceptionem limulans ,•
finirt rum ver6 laxius , molle & valdi rugofum.
D D. T edes involucris tuniciique fuis adhuc cooperti.

E. &c. Appendices adipofic.

F. Vcncx urinarii- corpus.

G. Ar.tctiora Colli Vehe*, orificio excretorio pro-

xima negligenter relega: cum ad pudendi an-

T O M F.

VITULINA

OBOOKENI.

teriora Vefica: dudus protendifoleat , in com-
munem cum his du&um concurrens.

aaaa. Cornuum uterinorum extrema, vafis deferenti-
bus intermediis Teftibus junda.

b b B. Vaforum feminalium deferentium congyrationes
& involutiones.

c c* Extuberantur Cornu dextri candidiores , vaforum
fanguifeiorum ramificationibus fubtiliilimis
• conlpicu*.

d dd. Cornu liniftri laxioris Rugz, juxta Uteri longi-
. tudinem fadx.

cccc. Lateralia invertitur* uteri, & eorum qu* huic
conjunguntur , inzqualis, mollis, laxx rugofic-
que, i confiniis aliarum partium refeda.

fi. Summitas oStuliorTeftkxilifiniftri, croceo, &
veri aureo Ducatorum colore infignis.

ggg. Rugulx tunicx exterioris Vcficx urinari*, nunc
contradi* , propri*.

hhh. ItKequalitas adi jKilarum partium, tunic* illi ex-
teriori laxiori hic annexarum.

ii. Protuberantia Cornu dextri femilunaris. rugis &
pliculis oblique magis minulque dcfccnder, ti-
bus, diferiminata.

k k k. V alorum praparantium , fub involucris membra-
nofis latitantium velligia.

1 1 1 1 1 1. Veftigium procelles verius Uteri penetralia.

LIL

Delineatio Glandula: Uteri , cum fuo Ligamento , Carun-
cula Chorii , t unquam capfula , arSijjimi con/unEa.

AA. Glandul* uterin* extrema , circumcirca ex cavo
Caruncul* BBB. eminentia.

BBB. Caruncula Chorii, membrana quafi obvoluta, dum
capfulz vice glandulam tegit ; ut introrfum
verfus Fartum protuberet.

C C C. Membrana Chorii , ad conjun&ionem hanc ar-
dam ortendendam difienta: uti Glandula uteri-
na eadem opera in altum elevata. Ligamento-
ipfius D. D. dignofccndo fervit.

DD. Ligamentum Glandul* memoratum, cum vafis
perreptantibus verfus Glandulam ab uteri inte-
riore tunica.

E E E. Uteri tunica & facies interior.

F F. Vafa ex Uteri dida tunica per Ligamentum D.D
verfus Glandulam A, A- proreptantia.

IV.

Delineat parter merobranx Amnii , qua tota fhri egregii
contexta C i ornata tjl rumificat lomhur Arteriarum iS
Venarum. Infuperin qua Glandul* diflemiuatx quafi ,
orbiculares; CJ inter eat quatuor majore r minorefque m-
ftar Perlarum obfcrvabilea,utpoti Figuratione £j Colo-
re confimiUima.

A A. Ramificationes in Amnio maximi notabiles , un-
di minores & minim* qu* innumerz ,& iubti-

lilli.

Explicatio Fio. TABULA V.

liflimx . ac mirum in modum contextx confi-
ciuntur) originem ac propaginem trahunt,
aaaa. Glandulae Perlis confimillimx dux majores, &
totidem minores.

bbb. Glandulx orbiculares , planiores, majorclque,
cum vaforum ramificationibus communicantes.

Delineatio Vaforum umbilicalium , funiculo vitulino ,
comprehendi /olitorum > pratrr Urachum quatuor : Vc-
nartim puto duarum , o totidem Arteriarum , contor-
tarum, !S per ^AmmonChononque divertentium , jux-
ta oblatam Magnitudinem , CJ figurationem.

A A. Venter Vitulx infimus.

B. Umbilici regio.

CC. Membrana Aranios negligenter cxtenfa juxta
Chorion.

D D D. Membrana Chorion, cum tranfparentibus Carun-
culis , & percurrentibus Vaforum umbilica-
lium ramificationibus.

Urachi , medio funiculi prodeuntis , refedi extre-
mum.

Pudendorum vira!* regio.

Anteriora abdominis.

Vas unum , quod Ven* fpecie obveniebat,
d d d. Alterum vas, quod fpecie Arteria: ad unum Amnii
Choriique latus divertebat.

T ertium vas , quod Arterix fpecie ad alterum la-
tus procedebat.

Quartum vas , quoti Venx fpecie Arteriam in al-
tero latere, trunco tenus comitatur, varia in-
ierim ramorum , modo divaricatione modo
. tranlilitionc , &c. obtinente.

Arteriarum , per quali Anaftomofin . vel redius
per tunicarum earundem continuationem fa
da, conjundio, ibidem in Chorio obfervata.
b h h. Ramificationes vaforum memoratorum, per Cho-
rion diremptx , in prioribus darius oitcnfx.

349

EE.

ccc.

cee.

fff.

VI.

Delineatio Enibrjonii vitulini , /eu Vitula XJtero ex/c9a
qua V ala umbilicalia clari, uti naturaliter /ita /uni,
(S juxta magnitudinem ac fgurationcm ob/ervatam ,
cficuJuntur.

A A

dem cavitas.

Ventriculus cum appendicibusj Liene fub iis la-
tente.

Hepatis pars gibba.

Hepatis cjufdcn
Folliculus fellis.

Inteflinrcralliora.

Intcftina tenuia quam accuratiflimi depida.

Ren finifter.

Uterus cum cornibus, & adjnndis teftibus.

Teftcs Uteri vitulini cornibus proximi connexi.

Vena umbilicalis, uno quafi trunco ad Hepatis
rimam , & penetralia procedens.

L.&c. Venx umbilicales dnx, funiculo includi folitx. N.
EL Locus concurfus, circa umbilicum , Arterix dm '
plicis , Urachum medio loco intercipientis qea-
fi luilincntis. '

CC.

EE.

H.
II.
K.

OO.

a a.

cc.

dd.

N N. Arterix dux , tum extra nmbilicum , Funiculo in-
dui*. tum intra Abdomen , Urachum inter-
ceptum , ad Veficam urinariam ulque feri co-
mitantes; indeque ad Arterix magnxdefcen-
dentemtruncum progredientes.

Urachus, qua abdomini includitur, parte infla-
tus, & iicipliiTimani juxta magnitudinem ac
Figurationem depidus.

Vefica urinaria.

Q_Qi Cutis , cum Abdominis connexis communibus
continentibus partibus, difleda, feparata , &
ita (epofita , ut interiora Abdominis optato
conficiantur.

Ofcula Venarum umbilicalium, Chorion refici-
entia.

Ofcula Arteriarum umbilicalium , Chorion quo-
que reficientia.

Orificium abfciili illic Urathi, medio tramiteln-
ter Arterias umbilicales memoratas proceden-
tis.

Arteriarum mutua conjudio , mediante arteriali
ramo , quam per Anaftomofin fieri volunt,
c e. Extrema abfcrflx Vaforum umbilicalium com-
munis.

VH.

Delineatio JiJtinBa Vaiorum umbilicalium : ut CJ Nume-
rus , IS Figuratio , CJ Conjundio , (S contrarium Divor-
tium mam/ejl ijjimi confpiciantur , frater fatur ip/i-
u/met interiora , qua va/a di9a rcjpiciunt , vel ut ter-
minum d quo, vel ad quem.

Gibbola & fuperior pars Hepatis.

Cor , qua parte dexter ejus videtur Ventriculus.
Vefica urinaria, cum fundo conjundis ureteri-
bus & Uracho.

Vena, qua intermedii, Vcnx umbilicales jun-
guntur Hepatis penetralibus, adeoque venx
porta: ; proccflii tado in Venam cavam , & in-
di in Cordis dextrum Ventriculum.

EEE. Truncus Ven® unius ambilicalis, ex uno Chorii-
latere verius Hepar, & in eo venam portx pro-
grediens,

F F F. T runcusVenx alterius umbilicalis altero ex Cho-
rii latere verfus portx venam progrediens.
GGG- Arteria magna , juxta divortium ex abdominis
medio verfus Inguina.

H H. Venx cavx truncus defccndcni, juxta divortium
ex abdominis medio verfus Inguina.

1 1 1 1. Arterix umbilicalis unius trueeus , ex Arterix
magr x trunco defcer.dente ( cui cnm altero in-
feritnr in d.) procedens verfus unum Chorii la-
tus.

KK. Arterix umbilicalis alterius truncus, ex infertio-
• nis fu* termino, puta Arteria magna, verfus
alterum Chorii latus piogrediens.

L. &c. Urachus , quater us intra Abdomen recondi folet.
M M. Allantoides cum Uracho exteriore, adhuc fuoli-
quore repleta ac diftenta.

Duo Renes conveniente fitu ac Figuratione deli-
neari , cum annexis Ureteribus, ad Vcficx iun-
dum tendentibus.

Xxj Vcn-

DD.

3>°

Exuicatio Fig. TABULA V.

O. Ventriculus cum appendicibus Intcftinalibus.

1’. Convexum Hepatis.

Q. Pulmo, qui parte dextrum occupat Thoracis la-
ris.

R R. Membrana Amuios, ab Allantoide, h Chorio.&
a Funiculo ita feparata , ut ei inlongum latum
que extenf* Fretus fuperincumbst.
a a. Ureterum duSus, utrirvnue ex fuo quoque rene
procedentes verfus Venca: urinar i* fundum.

b. Locris ir.fertioim Ureterum , ad radicem Urachi ,

in Vclicam diiftaro.

c. Colli V elice urinari* , & duSus verfus Urethram

tendentis, vcftigium.

d. Locus con jun&ioms , ex quo Atteri* umbilicales

ex Aorta procedunt , divertentes verfus utrum
atqtte alterum Chorii latus.

e e e. R am i ficat iones vetrof* , Chorion perreptantes,
fff. Ranuficitioncs arteriof* , Chorion limiliter per-
reptantes.

g g g. Caruncula: Chorii , Placentularnm fpecie , ea qua
Fretum refpiciant , parte obvenientes,
b b h. Coloris albicantis magis minufque, & pcllucidi-
tatis Varietas , nubeculas ilriafque referens , a
reliquiis membran* Cliorii , poft feparatio-
nem, Allantoiih adhmrentibus & negligenter
incumbentibus dependens ; ut Marmoris albi-
cantis imaginem videre te affirmares.

Urachus , quatenus umbilicum & AUantoidem
ipfam intercipit , utpote ab illo ad hanc expor-
reftus , huicquc exordium & Liquoris copiam
prarbens.

Appendicula Inteflinorum , abfcitTorum & fubla-
torum , ut Vaforum optato confpiceretur me-
morata Conjunfiio , memoratum Divortium.
Ramus Arteriarum umbilicalium conjunctivus,
hic difleftus.

ii.

11.

VIII.

Delineatio Coitionis Taenarum umbilicalium in Jktu titu-
hut , m Venam Vtna farta Necatu /undam , & f,c
continua na' fatla , eat undem irifcrtionis ac Produ-
dtionis , fer venam Porta: in ven*cav* truncum def-
ccndcntcm , (5 fic in dextrum Cordis ventriculum.

A A.

BB.

CC.

Ven*du* umbilicales in unam venam B.B. He-
pati junctam coifuntes , adapert*.

Vena una , Vena: port* Hepatis conjunfia , ad-
aperta.

Vena port* Hepatis adaperta quoque, ut conti-
nua proceflio verfus vetuccav* truncum def-
ccndcntemobfervaula monftrerur.

D. Cor , cjufque Veqtricultis dexter in quem inferi»
tur vena port* , mediante vena *. d. dift* ve-
rne cav* parte.

E F.E. Ven*cav*truncasdefeendens.

FF. . Ven* cav* truncus aicendens verfus caput.

G.&c. Pulmonis Lobi.

H H. Stylus commonflrans du&um trunci ven* cav*
i Cordis auricula & ventriculo
IL Alterftylos, ad commonllrandam cum cav* ve-
r* trunco connexionem, & i neam fieri fbli.
tam Infertionem , immitius.

KK. Tertius ftylus , infertus ad commonftrandum du-
flum magnum hc procefftim per Hepatis fub-
Bantiam, hic feturatam ablatamque.

L L. Quartus Bylus , ad divortium ramorum Hepatis
commonBrandum infertus: uti ejus procedi»
pnnitul is delignatiir.

M M.SubBmtia Hepatis ita ablata, ut memorata pro-
ceflio , & conjun&io vaforum umbilicalium
cum veni port* indarefeat.

N. Vcnaemulgensfiniflra.
a a a a. Foramina, concurfum & divortia vaforum He-
patis fignificantia.

b. Proceflio ven* port* mediante ven* cav* parte,

in dextrum Cordis ventriculum.

c. Infertio ftyli in ven* cav* truncum afeendentem.

d. Infertio ftyli , oftendens continuationem procef.

fus ven* cav* deorfum , juxta durftum E E E.

e. Infertio ftyli L* L. in du&utn Hepatis tranfver-

flllD.

Explicatio Fio. T A B U L £ VL

quibus

CAMELUM

dromedarium

defcribunt rAm.

P A R I S I

A. Ventriculus primus,
r. OEfophagus.

B. Ventriculus fecundus.

C. Tertius.

D. Quartus.

A. Pylorus.

F F G H. Lingua.

H G. — Afpcritatcs leviores.

E F. Majores.

E. Centrum eminentiarum.

I. Glandula pinealis.

ENSES.

K. Pars inferior pedis folida , cute molli

te&a.

L. Pars fuperior parum fifla.

M. Virga.

N. Apertura Ventriculi primi in fecun»

dum.

Ooo. Ventriculus fecundus in partes qua-
tuor diflcctus.

P p. Aperturi faccorum qui funt in tunica
Ventriculi fecundi.

imiiwn i'Iiwih liinmmi

'iwiCj,1

3J4 Exuicitio Fio. T A B U L £ VII.

• Quibus

CANIS

■ aa.

bb.

cc.

dd.

e e.

fff.

lEi.

ii.

10.

oo.

pp.

<iq-

Partte varia , Caput CS Tharaccm JpcBantct , proponuntur.

Earuml. II. III. IV. V. VI. VIIL & X. exhibet Pl acintinus 8. IX.
Casp. Bamholihus, XVII Kixkrimqiv»,
reliquas Blasius.

IV.

Fig. I. II. III IV. V. & VI.

Larjngi, partu proponuntur tS quidem
Fig. L

Cutis cum panniculo carnofo , feparata.

Mufculi mandibulam deorfum trahentes.

Eorum finis tendinofus.

Mufculi maifeteres.

■ Temporales.

MufculusOEfophag.Tus, bifidus.

Cartilago Thyroidei
Mufculi Thyroidei proprii.

Trachea.

Mufculus communis, inferior laryngis, cujus pars
una os hyoides accedit, altera cartilaginem fcu-
tifbrmen.

Idem in dextro latere i fede remotus.

Altera ejus portio extra litum, os hyoides acce-
dens.

Altera pars latus fcutiformis cartilaginis accedens.
Mufculi communes , fuperiores.

Mufculi cervicem antrorfum moventes ubi fimul

agunt , altero ver6 agente obliqui & ad latus

entes.

Mufculi in a&ione concurrentes caput retro fle-
ift entes.

Mufculi pe&orales.

II.

na.

bb.

cc.

e e.
f.

I8'

Olfis hyoidis corpus.

Superiores ejus proceifus.

Procefiusaliitenuiores in os fcutiforme de fi nen-
tes.

Mufculus Epiglottidis refhis defccndens.

Corpus Epiglottidis.

Scutiformis cartilago , i mufculis denudata.
Primum par raufe. propriorum fcutiformis.
Trachea.

bb.
cc.
dd.
e e.

f f.

III.

Epiglottis furlum retra&j.
Ba fis olfis hyoidis.

Crura ejus.

Cartilagoarythenois.

" iiiui *

Mufculus in medio apicis lingua: ficus, 4 me inveni
ventus, feparatim propofitus ut integri conporis
ftrudlura & longitudo innotefeeret.

bb.

dd.

ff.

Lingua: corpus, quod linea per medium dufta di-
rimit bifarian. .

Principium gula; dilTc&um , ut fubftrata; partta
innotefeant. # •

Epiglottis.

Principium refophagi divifum.

Laryngis corpus.

Nervi vocales.

T rachea: membranola fubftantia.

Cartilaginei ejus circuli

cc.

dd.

VI.

JJajuj faciiadverft £?c.

Linguas fongofum corpus.

Mufculus in medio apicis lingux occultatus ad
lingendum faifFus, aliis huc ufque ignotus.

Dilatata: gulx portio.

Mufculi duo truncati ad fuperioraos hyoides du-
centes.

Olfis hyoidis prxeipua pars.

Cartilago fcutiformis a mufculis feri omnibus nu-
data.

Superior & communis laryngis mufculus.

Duo parvi mufculi laryngi proprii cartilaginem
confl tingentes.

a a a.

parte I
fccndens.

Mufculus fine pari.

Mufculi pcftorales.
g. Cartilago annularis,

hhh. Laterales Trachea: partes,
i. Mcmbranofuro Trachea: corpus ff lix adfuere».

* ?

VII.

Cranii interior faciet .

Septum ofleum ex proceifus petrofi anteriore
parte furfum intra cerebrum cc Cerebellum ad-

b.&c. Septum aliud, notabilius, ex cranio intraCere-
bmm & Cerebellum defccndens, finubus variis
cerebello fc accommodans, in uno majus in alio
minus.

c c c c. Septi hujus lamina pollica , minor priore,
dd. Canalis intra daas has laminas contentus finibus
meningis dura: lateralibus ex falfi formi defeen-
dentibus , iter tutum concedens.

e. Occipitis foramen fpinali medulle dicatum.

f. ViaadosEthmoides.

Cavitas olfis frontis ad nares perducens.

Foramen per quod nervi optici feruntur.
Principium canalis olfei, dcquoD.

355

Explicatio Fio.'

VIIL

| Tutuli ntrium , pri pit ulterii, siit que tue

f scientis .

a' a a. Cranium dete&um.

b b. Rupta exteriori lamin! pori, per quos pituitofum
excrementum in nare» rrinflbdat, adumbrati,
ccc Os nafi per medium dilTcdum.
ddd. Tubulorum fuperiorum ordo,

e. Tubuli inferiores,

ff. Septi narium bafis.
gg. Maxill* fuperioris os denudatum.

Ijmellsrum iu vis seris Ntrium/ecies , /cBione
irsn/vtr/s /sBs,

IsrunJem /scies, /eBiruc fsBs /ccunium nsfilen-

jrjtudmem.

a. LamelUc di£fce.

b. Cartilaginea naii pars qu,e cum membrana lamel-

las inveftiente continuatur.

IX.

Du9us /slivslis /uperier.

a. Glandula maxillaris externa , Sumnio parotis

conglomerata.

b. Stylus in orificium dudus fali valis fuperioris im-

miffiis.

c. Du&ushujusftyliveprogreflus.

ddd. Cutis cum panniculo carnolbdilfc&a & reclinata

*AuJitus o.jjhs uniis , /scie reBs,

a. Mallei caput incudi articulatum.

b. Muiculus Internus major figuram globofam refe-

rens tendine fuo brevifl imo tuberculo mallei in-
fertus.

c. Mallei pedunculus acutus.

d. Mallei procelliis alter minor.

e. Nervus veluti ligamentum , cui muiculus minor

nuper a me inventus totus jundus eft.

f. Corpus mUfculi interni exigu i orbicularis.

. Stapeda alteri jucudis cruriarticulata.

. Alterum crus incudis.

i. Reliquum cjusinoppofitolatereexlculptum.

XJmts Cf /atie mverfs .

k. Muiculus internus craffior.

l. Mallei caput incudi articulatum.

m. Crus incudis alterum.

TABUL VIT.

n. Stapes reliquo incudis cruri articulatus.

o. Parvulus muiculus internus.

p. Nervus inflar ligamenti fe K Sens przdiftum muf-

culum alligatum continens.

q. Mallei caput.

DiJlisBs.

r. Corpus roufenli majorisjn apopby fin tendine btu-

vi infixus.

C. Mallei caput.

t. Minor apophyfis.

u. — — Cauda; extremum.

x. Incudis pars latior , depreflior.

y. . Crus alterum Maltoidi fiablliturm.

t. — Crus a (lapede feparatum.

i . Stapedis pars rotunda.

i. ■ Latus dextrum.

j. ■ ■ i Pars reda.

4. — — Latus finiflrum.

XI.

Nervi /exi psrisextrs Tr suium iijlrilutis.

a. Nervus ipfe.

b. Divifio ejus in ramum externum & internum.

c. Ramus internus f. coltalis.

t. — i. Externus.

h. ■ Ganglion.

Nervus ad glandulas colli varias.!

e. Idem.

i. Ramus ad linguam partefqueadfitas.

f. Recurrens liniftri lateris.

g. Minore; propagines , alias confufionis vitand»

gratia omitto.

X1L

Csrniiis trieris Jijtrilutis,

a a. Carotides arteria: , quarum finiflra paulo inferiu»

oritur.

b. Axillares.

ec. Detendens ad cervicis & colli externa.

d. Divifus varii ramus ad cerebrum tranfiens perfo*

ramen per quod exit nervus fexti paris.

e. Ramus ad laryngem.

f. . .... Capitis externa.

c. Linguam.

n. Oris interiori

i. ■ Cerebri anteriora , cum jugulari veni»

XIII.

Vente jugulans JifintuSio,

1 Ramus ad brachia.

b. Thymum.

c. Utrmfque lateris ven* fub olle hyoide unio.’

h. Varii rami ad laryngis partes, inprioiis «micu-
las-

Y y i R*-

356 Exhicatio Fio. TABULA VIL

|. Ramus cum carotide ad interiora penetrans,

k. —Sui

iperiorem maxillam pererrans.

1. — Inferiorem accedens,

tn. Exiles vena: ad gland. OEfophag*as & thyroi-
deas, ab aliis pro jugulari interna habitat.

XIV. .
lAmfcuh mtorcofialcs.

a. Coftae.

b. Locus vicinus fterno.

cc. Mufculus externus.

d. Huius portio ab interno feparata, deorfum re-

ftexa.

• e. Mufculus internus.

XV.

Pena atygat iiJbHutio communis'.

a. Vena cava.

b. Azygos.

ccc. Verne intercoftalesdextrx inferiores,
ddd. . _ ... — i. finiftne.

XVI.

Cor cum pulmone.

abedef. Sex lobi pulmonis,
g. Trachea.

B. Cor.

XVII:

Pius juiultris aperta.
a a a. Valvula; ejus.

'O'

^ i

» XIV

XVI

XVII

3$S Exui catio F i*. TABULA VIII •

Spinali medulla

CANIS

agentes

ex delineatione B LASlt.

XI.

/* fpiuali medulla per medium dtffeBi propofta
accurat tui exhibentur-

Flg. I.

Spinalem medullam IX Vertebris Canit exemptam in iret
pariet divifam exhibet , ubi natandum

L Nervos hic a fpinali medela procedentes duplici

linea denotari, ficut album quod inter duas li-
neas nigriGantes interjacet Nervum delignet.

1 1. Spinalem medullam proponi prout A parte polli-
ci qua; fpinam refpicit fpeaatur.

A. Cerebellum.

B. Quartus Ventriculus.

CCC. Dura mater fecundum longitudinem fpinalis me-
dulla-, a capite ad caudam, difleila,utrinque re-
clinata.

D. Pars medulla: (pinalis cervicalis ufque ad E.

E. Pars dorfalis ulque ad F.

F. Pars lumbalis ulque ad G.

G. Pars inclufa ofli facro & Caudar offibus.

H. Nervus accelTorius D. IVilfti.

r &c. Tranfitus nervorum per duram meningem in ali-
quibus tantum repratfentatus , infequentium e-
nim eadem ratio.

B. Conjunftio durae meningis cum tenui per mem-
branacea filamenta , nervofa.

1 1 1. Nodi extra duram Tneningem ex concurfu plu-
rium filamentorum nerveorum exorti, quibus
fmules etiam variis aliis in locis le exhibere fo-
lent.

K.K. Nervi duplici exitu gaudentes.

Exortui 'Nervorum i Jbinali medulla etrumque tam a par-
te anteriore quam a pofteriorc prodeuntium per duram
euemngem tranfilut , bine extra eam conjunBio, proponi-
tur.

A a. Nervi A parte pofleriorc.

b b- . a parte anteriore.

ccc Dura mater a parte pofleriorc , quo vertebrarum
proce (Tus fpinofos refpicit fecundum longitu-
dincrn difTe&a , 8c ad latos utrumque reclinata.

' dd. ConjunSio nervorum di&otum extra duram me-

ningera.

e. Fidurapoflica, major.

f. TifTura antica , minor.

g. Interna fubftantia rubicundior.

a a. bb. dd. Idem quod m fig. prrgrefTa defignant.
cc Dura? matris particula , ut nervorum per eam
tranfitus, & extra eam conjun&io melius queat
dignofei.

XII. & XIV.

In fp.med. pertranfverfum diJJcBafi/Turam utramque ex-
hibet , utriujque laterer medulla arBi adhuc cobarente.

a. Linea hxc fifTuram denotat anticam.

b. - poflicam.

c c. In hac medietate cavitatem quafi figurant,
cc Extra hanc albicantiota corpufcula infubflantia
alba. -

XIII. & XV.

fijfura hic magit deteguntur digitorum inftrumemorum-
vc ope uh utnufque tat erit medulla dextri feparatur.

a. Fifliira antica , minor.

b. Poflica , major.

c. Subflantia media, medullaris,
c c. Cavitas.

XVL

Perlongum feftura anterior fpmalet medulla deteBa tfl ,
ut ejut interior conditio patefieret.

a a. Linea hzc nigricans terminnm fifTurar denotat,

bbb. Cincricea fubilantia , integra,
ccc. A lba fubilantia.

XVII.

Eadem reprafentantur , ajl

bbb. Cinericeum hoc difle&um exhibet, ut cavitas
quam id replet exhiberetur.

XVIII. & XIX.

Portienei dure fpinali t medulla , quarum una anteriora re-
prafentat , ad id ut fibrofa iBa corpora utrinque afupe-
rioribut ad inferiora dejecndenua iS nervorum quafi
principia couftituentia exhiberentur.

a a. Corpora fibrofa.

bbb.* Principia Nervorum i corporibus diftis proce-
dentia, ubi notandum crafliora juflo ea efle de-
linea ta.

3^o Exu, Figurarum TABULA IX.

quibu{

Vdft litta , fymphadutfus , dlidqut huc pertintntit ,

CANE

exhibentur.

Ila/um L Hoaytio, II. IIL IV. Vi VII. Rudbikio, VIII. Busio, IX. Himr. Pacii,*
X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. & XVIII. Siexohio,

XIX. XX. XXI. & XXII. Amstilodam. debemils.

Fig.I.

DuUur Chyhferut.

a a a. Ven* & artem mcfaraicx.
bb b. Vena; lade.e.
c e c. Pancreas AfelliL

d d. Kami duo infignesper medium ramum conjundi
A glandula pancreatica Afellii ad Renalem per-
gentes.

f. Glandula Reni finiftro fuperjacens.

g. Anfradus, gyri plexufouc quamplurimi artem

magnx trunco incumbentes.

Ii h. Dudus chyhferus novus per thoracem adfcendens.
ii. Ejus bifurcatio intra quartam & iextani verte-
bram.

k. Portio dudus didi OEfophago incumbens ubi

Cor fuperavit.

l. Dudus infercio in jugularem finilltam.

m. Ejufdem ingreflus in axillaris principium f. fub»

claviam.

n. Ven* cava: portio fupra Cor.

o o. Ejufdem vera finiftne bifurcatio,
p p. OEIophagus.

q. Cor.

r r. Pulmones,

f. Trachea.

tt. Arteria magna defeendens.

v v v. Diaphragmatis dilcilli portiones.

x. Ventriculi corpus ad latus pofitum.

y. Interimi Redi portio t fuo loco remota.

2. Ren finifter cum vena & arteria emulgente.

«. Venula tranfiens glandulam renalem & ad lum-

borum mufculos terminatis.
pp. Ramuli intercoftalesabaortadcdudi.
ry. Inteflini jejuni pars.

• i. Hepatis lobus Ventriculo incumbens.

II.

Lympha duBui hepatis , tSc.

•>f. liittriealiii canit.

R. Pylorut.

C C. Duodenum.

DiSe. Jejunum.

EEE. Ileum. .

E. Cucum.

G G. Colon.

H . Principium Inteflini reBi.

Jl.&e. Quinque lobi Hepotii.

K feficula FtBir.

L L. Rener.

Af M- fena emulgente/.

N N. fen a cava.

O. lina portu.

R. Vefct chyli.

S S. Mcjentcrium..

TT. Pan mejentem frsBa ut libatura duBuunt Hepa-
ticorum commode mjlitut potuijfet.
ia. P ancrcarglaitdulofum , in medio Mcfeuteni.

t b. Pancreai eamofum duodeno annexum tS lintricu-
lo f uberatum.

te cc e. Vena laBca inter inteftina tS pancreai glaudulc-
fum.

ddd. Una laBea pancreai bee ogredienre/ & vcfcula
ebjli inferta.

a.eSSc. DuBuum hepaticorum extra hepar origo,
fff. Eorum ad Glandulam m. (5 ab rUa ne vcficulam
Chyli progreffin.

g g' Rami duo duBus cholidocbi.

fc- Hujui duBui in duodenum infert io.

t ii ii. Una meferaiea.

m. Glandula fub Porta fita duBur bepatieoi recipient,

n it. VnUJ horum duBuum veficam fellii perreptam fa~
pijjimi vifut. .

oooo. fena porta m hepar ramificauonei.
rrr. DuBur hepatici qui ( arBijJime vena eava ad ha -
renter) vcficulam Chyh wgrejji funt.

1 1. lina ry/liea.

pp.&c. falcularum i n bifee duBibni fedee.

III.

A. Cor a finiflra parte.

BB. Pulmones in dextrum reflexi.

CC.' Venacava.

D. Vena axillaris dextra.

E. Vena axillaris ftmftra.

Pars

Explicatio Fio. TABULA IX.

F. Pars cj u filem aperta ut in confpefhira veniret

vena: cliylifcr* inlertio.

G. Sternum , punfbs lolis dclir.catum.

H. Vena jugularis Cniftra.

IL Arteria aorta.

KK. Vcficula Chyli.

L. Ramulwen* cavae hepatici,

a a. Vena? emulgentes,

bb. Veri* lumbares.

dd. Ven* Crurales,

e e e e. Vala ferofa qu* fub inteflino reflo ad vcficu-

lam Cliyli tendunt.

fffff. Glandula: ad crurales venas fit*. *

ggg. Harum Glandularum vafa fcrofa veficulam

profpicicnlia.

b b h. Ejufdem generis vafa , inter abdominis Mufcu

los progredientia, qu* iimiliter veiiculam
Chyli ingrediuntur.

H 1 1. Ver* laflea.- inter Pancreas glandulofum fic ve-

ficulam chyli repentes,
k k k. Pancreas Glandulofum.

1 1 1. Ven* lacte* mefenterii inter pancreas & inte-
ftina. •
tn m. Dufhis Chylifcrus.

b. Ejus in venam axillarem inTertio.

o. Glandul* (terni.

p p. Harum duttus lerofus ramochylifero inhians,

q. Hamulus hujus ad coftas progrediens,

rr. Glandul* Cordis.

ff. Harum Glandularum vas lerofum, quod fub

Corde dudui chy hfero inieritur.

IV.

t. Oftendit bifurcationem duflus Chyliferi fub

Corde , ut plerumque illam inveni.

361

Ven* axillaris cum jugulari finiflra y.
Dudus Chyliferi triplexlnfertio.

VI.

Ramificatio varia duflus chyliferi, ut ter in ani-
malibus repertus cft.

VII. •

««• OF.fophagus.

«s. Glandula ipfiadjunda.

yy. Vasfcrofumindeortura trahens & dudui in-

fertum.

t A Ductus Chylifcrus.

VIII.

Zjiyrikthu/ JkBu/ 'Tltortcici qui Rortftrkt Jieirur.

*• Dufhis roriferus i ciiterna ufque ad ejus gyros

& anfrafhis.

b. Di villo f. filfura qu* in dufhi Rorifero cernitur

cirra s aut 6. Thoracis vertebram.

c. Receptaculum tortuofum quod dufhis rorife-

rus fuper furculis Ven* jugularis & Cav*
conficit.

}• Tus Cav* fub receptacnlo tortuofo.

$•

o.
P'
«)•
r.
v.
v.

10.

11.
11.

a a.

dd.
e e.
ff.

Gyri quos dufhis roiiferus circa receptaculum
tor tuolum ex hibet.

Dufhis roriferi ramus ex receptaculo tortuofo
glandulam thoracicam rerfus.

Glandula thoracis.

Ramus qui fubter gyros duftus roriferi ex eo in
Glandulas thoracicas coit.

Ramus dufhis roriferi fupremam colli glandulam
verfus adfcendens.

Sarculus hujus Rami fiiperiora verius tendent.*
Ejufdem infimam colli glandulam verfus adicen-
dens.

Rami i.leparatio.

Infima Colli glandula.

OEibphagus.

Vena jugularis.

Surculus hujus Ven*. •

Surculus Rami arterialis.

T runcus arteri* magn*.

Intcflinadiflorta.

Rami mefenterici ven* port* & arteri* coeliacas
Ven* rorifer* ante hic ilift* bite*.

Pancreatica afellii glandula , cum alus.

Inteflinum duodenum abfeifium.

Hepatis p3rs cava cum lobis.

Vehca fellis.

Pars pulmonis.

Vertebr* cum codis.

IX.

Lymphiticsrun lugkUnum JeliaeJtit terrcBior. •

M ulculi (terno hyoidei a (temo & T rachea fepa-
rati.

Cartilago (cutifbrmis.

Trachea.

OtJiiphagas.
MuTcuIk

— Jculi Colli tranfverfim fcifli.

Mtilculi cervicis flexores fub gula.

E- Vena cava adfcendens , & regio Thymi,

hh. Vena axillaris.

Verec jugulares extern* extra (itum.

* k- Surculus jugularis extern* ad cervicem tendens.
II.Ccc. Jugulares intem*, qn* arteriam Carotidem , &
Nervum recurrentem urrinque comitantur.
Canalis Ivmpliaticorum jugulariuni lolitarius A
glaixlula maxillari oblonga veniens, &OElo-
phago exparte inftratus, extra iitum.
nn.00. Duo vala lymphatica cx glandulis cervicalibus
profici icentia.

Communis alveus ampull* fimi! is.

Gemin* appendices , quarum altera venam axilla-
rem , altera jugularem externam intrat.
Lymphatica axillaria.

Dufhis Thoracicus infiniflro latere ex recepta-
culo chyli adfcendens.

Coit* fupei iores.

Sternum bipartito divifum.

Parotis conglobata inferior.

G landula parva exterius fupra fauces Gta.'

■ Maxillaris rotunda.

oblonga.

mm.

P-

q.q

• Minor, quandoque deficiens,
Zi

Cornea

^6i Ex*ii CATto Fio.

6. __ Carne* Thyroidza.

7. Glandulz cervicis racem3timcompafi.r.

8. Claadula colli nonnunquam jugulari externa: (cd

rarius appofita.

<j. . Sub axillaris* i

Fig. X. X I. XII. XIII. XIV. XV. XVI.
XVII. XV HI.

Lymphaticorum in Cane miram oflendunt varietatem.

Prima earum diligentii S w a m * . R d a** * . deb^

tur, fecunda &rertia parum didindi 4 Struo nio

prarpiratz. Singularum peculiares explicationes fu-
pervacuas judicavit Simo, cum eadem comrau-
mun is omnium futficiat.

* . Verne cavi truncus fupri Cor.

b. - ramus jugularis.

- Axillaris.

Tendens in colli poderiora.

Tendens in interiora.

s truncus

Lymphatica Colli. _ ,

. Siniftripedisanterioris.

Lymphaticorum infra jugulum communis 1
diaus thoracicus.

i. Rami quibus continuantur lymphatica Cava:.

k. Annuli lymphaticorum per' quos ut plurimum vel

vafa vel nervi tranfeunt.

I: Lymphatica ab intcftinis& hepate.

. A lumbis & pedibus poli icis.

m Glandula: conglobate.

XIX.

Lymphaticorum vaforum eam folum conftruSioncm,
qu* vel poft Lymphre retentionem , vel etiam poft d
flatu diftenfionem obfervatur , exprimiff alias enim
acerrime noduli hi , duplici fuacumvalvula, aliquan-
do etiam triplici, oculis offeruntur, fedvafculaequa
lia folummodo apparent. Lymphzjam illa retentio ,

uucui, »» tuiO fucceffum cupias, pr..»»™ .

tubulo jungere , fimulque in venulam penetrare, opor-
tet. Verum modum hunc operandi circa Lymphatica
tenuiora tentare fatius erit, in majora enim poft arti-
fleioiam phlebotomo factam incifionem » facile tubu-
liim introduces, |ubipoftroodum in utroque cafu, fta-
tim poft tubuli immilTionem, ligaturam injicere , ne-
cefic erit , ac fic vas inflare, q noti tamen polWafis fepa-
rationem,ne aliquid Uedas, inflando perficere conducit.

A. Lymphaticum via inflatum & exficeatum cxhihtt :

' uh notare licet latera huju/ va/u propter tenui-
tatem, ah inflatione ve! aha Jiflentione , mirum
in modum aliquando expandi , quod circa & an.
te ipfot nodulo, maiorem propter vafn crajjlucm
non item aeeiJit.

Hbbb .Noduli Lymphatici bujut vaflr varii, in quitus
femper fete dua , raro triplicer , reperiuntur val-

muLu

TABULA IX.

XX.

Idem vas in umbra exficeatum, fuis eum valvulis, pun-
ito!» notatis , & flatu didentis demonftrat ; ubi oninet
valvulas earumque fitum naturalem , modo ordine fe-
cundum annotatum numerum t. x. j.^. <.4.7. &C.
fuccedanea fiat amputatio , facillime luftrabis.

XXL

Vas illud apertum oflendit, ubi urico oculi iitu, in o-
m nihus nodulis, binas valvulas obfervare , rariflimi
triplices luftrare , licebit.

XXII.

Lymphatica vafa in dextro latere , ubi nulla omnino cura
duftu thoraico vel aliS vafis chyliferis communicatio-
nem habent , exhibet, ita ut hic pateat infertio eorum
immediate in ipfamefle venam jugularem, non vero
axillarem, & hoc eo femper fere loco, ubi jugulatu
& axillaris vena: divaricatio confpicitur , accidit.

Infertio autem illa pluries tribus, hic vero duobus,
oftiolis pridita , apparet ,• apertiones autem illi prx-
ter proprias valvulas, peapliares propriifque multo-
majores ab ipfo vena valvuusaccipiunt ,

a. Vena juguiarir externa.

b. Jugulatu interna.

c. Ramulut ahquir jugularis externa.

d. */1xiliart t Vena .

e. L/ut divaricatu.

f f f f. Principia vaforum Lymphaticorum, ubi d glandulis ■

. originem ducunt.

g g g. Trer eorum ramifleationer minorer.
h. Ma/or eju/ ramifleatio , cujur exortui fub angulo
dextro maxilla mfenorit , prope du3 uumfahv»-
Itum inferiorum origine t , confpicitur.

III. Trer mofculationer horum vaforum inter fe. ^

e e. Dua eorum apertiouer five efliola circa vena ;ugu“
larulfl axillarit divan&Uoncm , ubi pr ater pro-
priat valvulas, peculiarer , ab tpfa vena exortae ,
valvulas , adepta funi.

XXIII.

A. Hepatis Lobus.

B. Glandula inter venam porta: & pylorum fita.

C. Glandula veni cava: lub Renibus impolita.

D. Capfulaatrabilaria.

E. Locus Renum.

F. Receptaculum Chyli & Lymphat

G. Du&us Thoracicus.

H. &c.Du&us Lympha: ab Hepate ad Receptaculum
tendens fine communione cum glandulis.

1 1. Communicatio hujus duftus cum chyli recepta,
culo.

K- Ejus divifio fub centro mefenterii.

L. Alia bifurcatio circa venam portat

MM. Vafa Lymphi hepatis lobo irapofita. .

N. Eorum cum du&udi&o connexio, mediante du-
fhi minore.

O. Vas Lymphaticum 4 glandula renali proveniens»

P. Duiftus Lympha: 4 Renibus procedentes. -

Qi Duftus 4 glandula H. ad receptaculum tendens.

364 E x p l 1 c a t 1 o F 1,0, T A B U L £ X.

CANIS

Ventre medio infimare dcfxmptas partes varias proponentium.

Harum I. IT. III. VI. VIII. XII. Blasivs, IV. & V. Casp. B autholinus,
VII. & IX. HiCHNom, X. & XI. Hin*. Pauli,

XII. XIII. & XIV. Louwmus,

exhibent.

Fij». I.

OEfophagut.

Fibrxcarner?ulrexrcrnr. b. Eadem rcclinaiar.

__ c. Ioternx.

1. 1.5.4. 5.6. Tuntcx fex.

II. & III.

OEfophagt fibrae.

Fibrxinternx latetis dextri , quxtn fioiftro fltoit eiternx.
— Internx lateri* finiftrl , qax in dextro tiunt extciax.
Eiternx ex latere dextro prodeuntes. it. c* Smitlro.

Locui ubi lc attingunt.

IV. & V.

Diaphragma.

at«.

• u

Vctfui fibrarum carnearum in fuperiori mufculo , qux redi i
collis in centrum

dd.

L‘

Scu tcndtnofati partem, feruntur , in eujus dextra parte foramen
Pro rranfitu Venx Ctvx rclimjuiiur.

Mufaiius inferior , qui in Lupcrtori tui pirtc furamme
Proadfccndcme OCrophago , in inttri iori
Pro dcfcendcntc aorta , icudis utriaque ternis filii extremitati-
bus

Tcndinotii in vertebras lumborum.

In carundem procefiua traolVtrlos terminatur*

V I.

Hepar Vc.

j. 1. j. 6. 7. Lobi feptem difcrlar magnitudinis & figurar.
g- Inu (linum duodenum dadam cholu foebum Ropinu.

$9 9- Dadu. bcpiiici bilacii 10. Vtfica fellea. 11. Vciuport*.

VII.

>aa.
b b.
A A.
dd.

cc.

G C.

II.

Pancreas cummefatterio.

DuAu* propagines pet tatum pancreatis corpus dilperCe.

Meatus biiaiiusin Imdlinuua ducent.

Panaeam pars fupenor integra. B B. Inferior ditTc&a,
Meatui hepaticus C/tlico juaeius.
lntcti.num icjjiuiu. DD. Vcfieafcllii.

Imcflinun apertum. FF. Lobi hepatis.

Ventriculus lub verius. H. Intdlmjm duodenum.

Lien. K. Melcnteriura. L. Vena poetar.

El.tus meatus bilaris in Intefiinum. f. Pancreatici.

Meatui bitaris inter binas tunicas Imeftini ptoerefius.
liem Jedu Au pancreatico. gg. Ramus Ipteoicus.
Artcrifrfpicnica. i i. Anailomofis horum ratorum.

Surculi I ramo fpleoico in procreas.

Venx 1 'pleni cx lienem ingrcdieoter. m m. Arteria fimilei.

Vafa in Ventriculi fuiura m terta. p pp. Venx ladcx.
qqq. — M<tkra.cx. tn. Aitcrix mcfaxakx. 11 f. Intcftina tenuia

VIII.

JUen caninus d tunica invefiienti pareuchymateque omni >
Uberatus , quo reticularis ejus interna firu&ura notari
queat.

IX.

hh.

kk.

000.

Lien cumvafisu

Tena portx. b. Ramus fplenicus. ce. Liennfitu.
Ramus utuixexUex (plcaicus. cc. Veouicuii fundus.

aaa.

bb.

ff.

f A

m tn.
no.
00.
*

Venarum k ticne prodeuntium apertio, utralvulx oftendannu
Gaflrica arteria unifica. cc Vai breve arter iofuzn.

Vena gaflriea minor. e. Arteria gattrica major.

Ramus gaftro Epiplois finifier reverlu* ad Ventriculum.

Vena gartrica major, h h h. Vafa in fundo Ventriculi difperfx.
Artetur fuceult lieni deligati, k k. Arteria Epiploii finiflra.
Vena foeta . cum valvula dilucidari.

Epiplois poftica renalis.

Vena in pancreas difleminara.

Venx mefentericx. p. Vas breve venofutn.

Vena gaftto Epiplois rctlcxa.

x. & X I.

Vtfirum mejar icor um arcui , SSc.

ce •
J.

t eet.

Ventriculi portio. b. Orificium inferius.
lmcftmum duodenum apertum.

Fundus duodeni chylum e venis ladeis eapaeflura quo imbutus

cftex iibcns.

Peri Aroma fpongiofutu carnei & albi coloria.

lorammula , abrafa interiore tumci in vivo fubjedo COO-
Ipicua . fantuinc ex vatis mcfrraicit fcaiuncntu.

Pancreas. h. Particula jejuni dilfeda.

«c. Pancreas. h. Particula jejuni dilfeda.
fu fiec. Intertina alia mefentoio connexa.

I nteftinum caecum. I. Rrdum.
m. Centri mefenterii glandula afclliatu. o. Truncus Venae pofx.

000. Kami tncfaraicarum UPtrunco concurrentium,
pp. Mtlcntrriumespanfum.

qq flec.Atocatidudus pinguedine cTrcumfufi.
r r. Jcc. Surculi eorum Intctina perreptantes.
fC Vena duodenali*. t. Vena Scartcrix prope caecum,
u. ficc. Venx ladcx ab Intcdiou ad glandula* mc lentem abeuntes.

Caecum.

XII.

A. Imftin. Colon. b. Ileon. cc.

XIII. X IV. XV.

Xufcuh lumbaris varia jacies y quo biventris mufcuJk
ftinphcts conjttio pateat , ^ qutJcm

XIII.

Mufculi illius pars abdomini proxima cum fibris rtQis tn
longum tendinem definentibus j ubs
x, Pars eius carnofa prope Rene*,
b. — • Interior ubi tendo oHi cruri* affigitur,
c c. Ftbrx rede uuinque io tendinem dciincutc.

XIV.

Ejus latus quafpind accumbit quod diverfis quafi mufcu~
lis confiat , quorum cujufque tendo m dtverfam verte -
bram affigitur. \Jbi

i. Marculi pir* interior deotfum in tendinem ableaf-
b bb b. Mufculiparviadverfi lateri*

bbbb. Mufculi parvi adverti lateris . quorum tendines

c b tu- 1» fingulu rcnctHU juxii Ciu i»p luuouu , Sc (iufum ten-
dum.

XV.

Ihi/lfi utriujfue lateri» JuUui atque er Jliut hic fimut re*
feajintantur. ut unomtuitu conflet eu nJcm cjjfc mufiu-
Ium, (iJ filem m Jiverfa ttnjere.

Usi

3 66

Ex» i. Fiouaaaum TABULfi XI.

CANIS

Genitalia , aliaque

•f

exhibentium •

Fig. t

Mu (culus penisCteBorrus»

«. Mucronata pedoris cartilago. b. Unca albi,
ce. Terta d. Penii. er Mufcoli additote» ptm*.
ff. Membrana caxnola , portet ius foluia.

XII.

Mufculus obliquus abdominis.

». Mufculi obliqui tendo Rc&um cc i pane antici tegetu.
b b. Eros tendo Rodi pani porticx fubjc&us.

C c. Rettus tendine obliqui anterius dcftuutum.

II.

'Mufculi abdominis obliqui .
a. Mufeulus obliquus tendinem ad poflica Redi dimittens,
b b. Obiqui tendo luperiut fle infertus Redo incumbens.

€• Rcdus tendine obliqui in medio anterius carens.

VIL

Os penis d latete.
a. Oilea fubrtantia , excavata.

b* CatulagiuoUim eitremum folidutn. c. Radix neivola.

Os idem d parte pojlta •

• b c. Eadem qux ia fig. pocccd. d. Sinus olli inlculptoi.

Vefica U unaria C5c.

•. Vefiea Urinaria i parte poflica. b. Va forum deferentium extrema
c c Glandula proflat». d. Mufculus uretbr* confindor,
e e. Mufculi penis eredores didi. . .

f. Urethram dilatanto didi , tendine unico pr*diu » uniti adhuc, e
fitu naturali remoti.

'i*. Atteri». hh. Nervi. ...

>i Preputium pet longum diflcdum quo intet.ores planiu * pateant,
oo a Glindul. 0*. * «• Vtiocipium oflu pema.

j, Glans pexputio dcftitutuui.

VIII.

XJterus eum annexis»

».Sce. Ligamenti alifonnit portio faeculi f. laoti tricem gereoi.

b b- Tubi uterina *«. citci x «prrta. __

c. Orificium ateii internum crrnUgmolo quili «oculo mcriflimim.
id d. Litimcmum iplimi biforme,
h. Teni' faccuio uoo latere adutna.

•« Vcfica urinaria reclinat*.

fc utrinqtae tedinau.

Licsmentum teres uteri. . .

lufcjar En iWoniinuTb".qjotuiu tcudlot» perforati, Ctlm pin-
guedine. , x

Bicorni* Conii utenu eunt c3o Cotcllii.
rn Vefi**- b. Cervix uteri.

rtec. usuri »d (inpjloi uteri loco» ptogtcdicutc» io quibuic#iKinen«a-

IUI tCElUi.

I Vagina utetina integra.

oo.

<jd. Birai duo nujotn pa «tr»q« orei cornuate fpttfaata.
cc. Membrana a petitotuto on gliuduloU.

X. |

Vttrui unitu fktm o fert ut.

« Utaris unius foetus feprrltus.
bb. Poramiira per quat fatus atit.
c. Zona f. cineolui carnrus cum eaua. _
d d. Membran* fiadotem U urina® continenta.

XII.

S celet on Conii.

XIII. XIV. XV. Sc XVL
Tejhculi cum vofu ffterntotteit , t? quiiem

XIII.

* -cfl» accedit de lata» i*

latus fur fum dcorfumqtid volvitur,
r Vafaorxparaniia tenui membrani adhuc nexa,
dd. Artem p«patan. pet remtetn tcflicul. fuifumadCcendent.

e. V«n* ptxpatantu propagine*.

f. Terti» caninos cum Epidid. tone turgidi».

- Globus Epididvm. major. ». Minor,

t. Principium vafis femen deferentis.

K. vas fcmen def ciens ante coitum ligatum.

XIV.

i. J^iZT^imisconfufo ordine ut in priori i ftfllptdre expieflX
c Vaforuro prxpar. ramificationc* ad Epididymida tendentes,

dd. Attexis Prxpar. ramus masimus per vtmiem tcfticuli exeant!*

ec. Venarum prxpar. ramificationes.

f Tcfticulus canis femine turgidus. u: .

* ?,0^0Et§^

k VasVcmcn deferens fioSitcr ante coitum ilUfis vafis prxparlf^
k* tibus in inguine canis ligatum » ut vafcula tonatia femine re*
picta darius confpiciantur.

XV.

• a Globus Epididymidis major imwfus , m videantur duftrn Epididy-
midisdivaricationa . errumqueprocreffiu.

b Superior para tefticuli . c» vafcula femiouia egrediuntur qu*
globum Epididymidis majorem conAiuiunt.

Vafa pr»p*r*ntia abfeifla.

e. vaia

dd. Vs forum prxparatitium divaricationes.
c. ’ CorpoatcftKuli eurini.

XVI.

a. Trilictilu' erninos tranfrcrlim diTcflus. ..

bb b. Vafcula fanmui» ftoui inter membranu cato otdloc COUoat.
e. JUdU Ipid^yuudu Hichmon diaa.

2**

• - jm

368 Explicatio Fic. TABULA XII.

An a omen exhibet

C A P R JE

AFRICANA
i PARISIENSIBUS
Infti tutam.

Fig- 1-

A. OEfophagus.

B. Membrana media Vantriculi magni.
CCC.— - Interna.

D. . Separata, quo poflica pateant.

E. Valvula fecundum Ventriculum claudens*

F. Ventriculus fecundus.

G. Tertius.

H. Ventriculi tertii faccus.

L Pylorus.

II.

S. Lien.'

TT. Vafa duo lymphatica.’
VV. Renes.

X. Portio membrani B. microfcopio exami-
nata.

IV.

Portio membrana C microfcopio vila*

KK. Pars Hepatis gibba, elevata.
LL. Lobus dexter.

M M. - — Sinifter.

N. . Medius, minor.

O. Veficabilaria.

P. Inteftinumduodeoum.

Q. Pylorus.

R. Ventriculus elevatus.

III.

A. Pars inferior (leml.

t. Carlilago Xiphoidee.

x. Pes unus.

Tab

XZT

Aaa

■J*

* s

370 Explicatio Fio. TABULAE XIII.

r.w OH1

y ANATOMEN

CA STORIS

... i

PARISIENSIBUS

inflitutam

exhibet.

Fig. L

i -& •

itjgu *

A A. Offa pubis.

B. Veficx fundus.

C C. Capfulx priores , majores , quibus Ca-
ftoreum prxparatur & continetur.
D D. Dux alix minores,
ce. Dux alix, fecundis inclufx,

F. Foramen commune virgx & inteftino

G. Virgx pars.

H H.Epididymidcs.

II. T efficuli.

KK. Vafafpcrnuricaprxparantia.

LL Deferentia.

M. Mulculi Crcnuflcrcs.

N. Pes l parte antica.

III.

OO.

- Colon Intcftinum.

- Coccum.

Q_ Ligamentum cocci.

IV.

R R. Cerebrum.

S. Sinus durx meningis.

T&c. Sinus quatuor alii ad Cerebellum
fparfi.

VV. Cerebellum.

XY. Os vireat

372

Explicatio Fio. TABULAE XIV»

quibus

CH A ME LE ONTIS

partes varias

ixbibcnt

'ii»

SplNii iff & '

parisienses.

Fig. I.

A. Velica fellea.

B. Lobus hepatis finifter.

CC. ■ - Dexter.

D. Oefophacus.

E. Ventriculus.

F. Pylorus.

C. Canalis cholydochus.

H. Vena porta.

I Cava.

KK. Inteflina.

L M. Membrana omnes has partes eonneflet» & fu-
fpendens.

N. Sterni Os.

O. Hepatis lobus finifter.

P. Pulmonis pars fuperior, inflata, rubicundis ma-

culis confperfa.

Q_Q^ Pars reliqua inflata.

R. Afpera arteria , ligata.

II. & IIL

SS. Oshyoides.

T. Stylus cartilagineuSjCui tuba qua: TuiUnet linguam

ell affixa.

V V. Tuba.

X. Lini

igua.

Y. Tuba contrafta.

l Z. Renes,
r r. Cornua Uteru
A. Collum Uteri.
K X. Inteftinum.

A A. Nervus opticus.
□. Cerebrum.

VIIL

D diitCMth JiSi.

VI L
ejv.

«I

27 2 Explicatio Fio. T A B U L iE XIV.

j i

f. H quibus

CHAMELE ONTIS

1 * '

t-,,, ; • ; '„P A

• Fig. I. .

A. Vefica Fellea.

B. Lobus hepatis finiller.

CC. Dexter.

D. Oefophagus.

E. Ventriculus.

F. Pylorus.

G. Canalis cholydoebus.

H. Vena porta.

L Cava.

K K. Inteflina.

L M. Membrana omnes has partes connc&en* & fu-
fpendcns.

N. Sterni Os.

O. Hepatis lobus finifler.

. P. Pulmonis pars fupcrior, inflata, rubicundis mi-
culis confperfa.

Q_Q. Pars reliqua inflata.

R. Afpcra arteria , ligata.

partes varias

txbikcnt

risienses.

II. & IIL

SS. Oshyoides.

T. Stylus cartilagineos, cui tuba qux fuflinet linguam

e(i affixa.

VV. Tuba.

X. Lingua.

Y. Tuba contra&a-

l Z. Renes,
rr. Cornua Uteri.
A. Collum Uteri.
K K. Intcli irum.

e e. Oculis.

A A. Nervus opticus.
U. Cerebrum.

/P»

VIIL
Del 'iit Citio lAnimtlie Ji8i,
VI L

$ celeti» ejtu.

1 l l I U i ni | |

37+

Explicatio Fio. TABULA XV.

quibus

C HAME LEONTIS

interiora

• >V .

delineavit

SVAMMER

Fig. L

A A. Dentes.

B Divilio palati.

CC. Mufeuii maxillx inferioris abfeifli, uni
cum ortibus.

D D. Meatus auditorii in extremitate palati.

E. Oculus liniftcr.

F. Caput afpcrx arterix.

G. Os pedoris cum fuismufculis.

H. Cor cum auriculis.

1 1. Pulmones.

K K. Eorum extremitates.

L. Ovarium ovis repletum.

A. Cor in fitu cum auriculis.

B. Pars pulmonis.

C. Ventriculus.

D A M M I U S.

D. Hepar.

E. Venx cavx pars in pedore confpicua.

F. Ejus pars in abdomine.

G. Folliculus fellis.

H. Uteri pars.

1 1. Ovarium cum Ovis.

K. Lien.

L L. Inteftinum tenue.

M. Craffum nigerimi tunici in*

cruftatum.

N N.Pinguedo.

O. Podex.

IIL

A A.Utcri extremitates, qux oculi aciem
tandem fugiunt

B. Cornu uterinum in finiftro latere.

C. s In latere dextro, inflatum.

D D. Vafa uteri in tenui tunici confpicua.

E. Renes.

37 6 Ex» t. F i curarum TABUL& XVI.

qmbus

CUNICULI

■ Anatome

exhibetur.

Harum L IL IV. debetur Amstilod amissibus » III. BtASios Rcliqu* Grafio,
X. XI. XII.

rig. i.

Jntejhna omnia.

• L Ventriculus. bb. Inteflina tenuia,

e. Colon cellulitum. d. Idera uno latete ceHulis dntitutom.

«. Coccum. fc Reflum globulis Aereus continentibus przditom

II.

lntefinum caecum ab aliis feparatuiu.
t. Elevata inflata ejus pars.

b. Valvula mctnbtanofa cochlea inflat io eo Ce exhibens,
e e. Ligatura duplex.

III.

JJem ex clavo fuffrenjum , quo interior firuBura
in confpeciunt ventat,
o. Integrum coccum , extrinfecus adfpicietsdum.

b. Forno ejus fecundum longitudinem diflefli, ad latus reclinata, in

qua cc. particula valvula cochlearia,
e e. Valvula hujus portio tel.qua. „ .

ff. Valvula eadem ad extremum continuata ab ipGus ineeftimfub-
ftantia omni fere ex parte (nili quod poflcriua particula exigua
connexionis gratia rdi&a) fotuta.

IV.

Colon apertum.

a. Connexio Coli cum ileo.

b. Ligamentum primum e. Secundum.

d. — Tertium , dilTcftum. e. Glandula.

f. Albicantes hac lines plicas fignificant membraneas.

g. Nigr canna hac cclJulatas.

Partes icnit ales.

•u. Vagina. b. Velica urinaria.

cr. Uteri cornua mtrorfum ptotraOa.

d d. Oviduflus principium k cornu exortum.

e e. Ovtduflus extremitas inflar infundibuli fenfim dilatata.

ff. Infundibuli cavitas tefles excipiens.

e g. Mrmbranofum vinculum infundibulum uteri corna anneflens.

h n. Infundibuli portio teflibus aonexa.

i i. Ovaria f tcfliculi far furo protrafli.

k k. Membranofum vinculum ovarium uteri cornu anne&cns.

1 L Membrana rcnuilTiina inter duo vincula cxiftcos.
m m. Vafa languinea ad tefles excurrentia,
n n. Venx cava Ac ancus magna porlio,
o o. Tcfliculus in quo fecunda i coitu dir folliculoruatpapiHa.
p. Tcfliculus in quo tertio k coitu die folliculorum cr afflues Ac cavi*
tates in quibus ova delituerunt apparent.

VI. in X. Figuras divtfa.

Traria/ ovorum figurat compieSilur.

I. Exhibet Ova prout tertio i coitu die io cuniculotum utero repe*

riunrur.

x. Cuniculorum Ova quansl coitu dkt.

|. Cuniculorum Ori quinta diei. 4. Cuniculorum Ova (exta didi
5. Cuniculorum Ova frptima diei.

9. Cuniculorum Ova o&avx diei in utero cellulas efformantia.

A. Cenula uterina Ova compleflens.

B. Cellula aperta 4in cuius Ovo prata liquorem nihil confpicitur.

7« Cuniculorum Ova nona dici. A. Cellula urerina.

B Cellula apata , in cujus Ovo exilis oubccula comparer,

fl Cuneolorum Ova decime diej.

A. Cellula vafcuiufaoguincis referta.

Niidhammio*

B. Cellula apena , in cujus Ovo Embryo ut informis galba confpi-

citur.

9. Cuniculorum Ova duodecima dici. A. Cellula.

B. Cellula apena , in cujus Oro Embryonis delineamema apparent*

10. Cuniculorum Ova decima- quarta diei.

A. Cellula. B. Embryo cum placenti Ac vaGs umbilicalibus.

VII.

Cuniculus ic) dierum cum fecunJmis.

A. Cuniculus in Membrani Amnio condufus.

BB. Membrana Amnios flatu diftcnra.

C C. Membrana uriruria inflata varias qtuficellalaicBorrains.

D. Corpus glandulofum Etixm axot , feu albicans Placenta pomo.
E E, Rubicant placenta ponio.

f. Vafa Omphato-mcfcmerica N s x t> h a m i ad Chonon ( quod
ablatum cfl; excurrentia.

VII-L

Placent* pars pojlerior abXJtero avulfa,

H H. Corpus glandulofum Eviirasdi fa vel fcpicm foramini-
bus perforatum.

1 1. Rubra placenta portio.

IX.

Placent * pars anterior.

IC. Linea placentam quafi in duas panes dividens.

L L. Arteria variis ramificatiombu* per placentam difpetur.

M. Vena UmbdtcaUa fimUucr per Placentam ddperfa.

C unientur ex ut en defumftur , cum ommbnt membrani t ,
C? placenti t , mfitn.

a. Corpus glandulofum Evr»a«r>i» quod fratum utero conneflir.

b. Placenta cumcularis quam ille duplicem reprafeotat ob hfluram

quam in medio habet.Accot/lidones f.caruoculas vocat pag.67
d. Valorum luper dionon (pariorum truncus qui tuonulo m E
jungitur , Ac cum eodem umbilicum pcrfaui » placenti pror-
fus neglcfll.

• a. Ejus divsi caiiones in chorio.

E. In funiculo Ac locus coitionis inter funiculum Ac vala prsdi&a ,
item sabi vala umbilicalia d d d d dividuntur , Ac ad placentas
Utera progredientia fpatium pyramidale confluuunt mem-
brana urinaria dcihnatura.

E E E. Extra funiculum cfl portio membrana quarta qua vafis ompha-
lo mefcntcricis infervit , chorio libe»».

F F F. Efl lanugo ilU fuper membranam prae id un quam ego chorioo
voco. v

XI.

a. Corpus glandulofum una cum placenta * ut priat.

c. Vaforum qua in ptsori figura fuper choriou Ipargi dicuntur trun-

ci extra fnum.

d. Locus coitionis funiculo.

E. Vena umbilicalis ad hepar tendens.

f£ Vafa ompi alo mefcmerica quibus vsfa c I mentum, Ac ip.o*
rum partes luat «d mcfcmcrii glandulam teodentes.
eg. Inteftina. h. Veotncirtui. I. Hepar. .... . v

X. Vcfica . quamutrinqueflipani dd. Artata umbilicales e ra-
mis iliacis prodeuntes.

e e. Spatium pyramidale f. membrana urinaria.

Velim ut inhia fcdiorubu» eligatur cuniculus agicws.

XII.

Coipos glandulofum feparatura.

TABULA XVII

378 Expli catio Fio.

quibus

E U O

aptor.

Harum L & IX. Bl/sio. IL Wirsio, III. Amjtiioi). IV. Kixxiimoio
V. VI. VII. VIM. R.vvsc 11 10 debemus.

A A.
BB.

ec.

' DT>.

Fig.I.

Spinali/ mc Julia progrcfuj tS Jijlrihutio.

Ubi confidcrari merentur qua; in examine fpina-
lu mcdull® in Cane fuo loco proponuntur.

II.

Arteriarum CarotiJum aJfcenfui t$ Jit ut intra
camum equinum.

U traque carotis verfus cranium adfcendens.
Utriufque truncus, cranio fuperato, quafi in
convallem deprefTus.

Utriufque communicationes per ramos tranf-
verfos.

Ramus ab utroque' trunco in duram roeningem
dedi rutus.

dddd. Surculi utrinque in glandulam pituitariam di-
mifli.

EE.FF. Utraque Carotis antequam cerebrum petat divi-
la & cum duplici ramo afccndens.

III.

Arteria fpinalis circa mc Julia fpinalirfupcrfcicm pofli-
carnqua vertebrarum Jpmam re/picitfcfc cxhihcntu Ji-
vifianeixS ramijicationcr.

.Corpus medullz fpinalis.

Arteria fpinalis.

Ejus rami laterales ,■ ex mente W 1 1 s 1 1 late-
ralia principia.

Vertebrales arterfc».

Bifurcatio arteria: diffcc , ubi alia notatur unio
cum axillaribus quam in figura Wiisii.
Spinalis medullz principium intra cranium.

IV.

Vena jugulant aperta.

Vena difle&a , & reclinata.

Valvula in ea.

Mquinat vena/ laSeat primi paritU fecunJi , glanJul am
mrfcntern , ti receptaculi chyli portionem reprajentat.

a. Glandula mefenterii equini ab Afcllio pancreas
di&a, in cujuspattem anticam ven* latear
primi generis ldc intuiuant, apoflicaautem

a aa.

bb.

ccc.

e*.

ff.

b..

aa.

bbb.

ccc.

dd.

parte ven® la&ex fecundi generis initium fu-
munt.

Primi generis la&e.r , in iifque valvul*.

Earum radices ab inteftinis tenuibus leparatx.
Ven* Ufie® fecundi generis, in quibus valvula:
numcrofiores exiftunt , adeo ut ratione formie
k vilis lymphaticis non diferepent, ,
Receptaculum chyli.

Hepar equinum a parte concava cum vaju lymphaticis ,

. ctrumque valvuhr.

a. Hepatis pjrs concava.

b. Vena cava fubdiaphragmateabfcifla.

c. Vena porta.

dd. Glandulx conglobat® binxincava hepatis par-

te fit®. Nota plurcs ibi quandoque obfervari
glandulas.

ee.&c.Vafa lymphatica ab extimi hepatis partepro-
fefta , iefe in anticam glandularum partem in-
fimantia.

f. Vena umbilicalis in Hgamentnm degeneratum.

ggg. Vala lymphatica i podica glandularum parte-

ortum tumentia, & ad icceptaculum chyli
tendentia , in iifque valvulx confpicux recep-
taculum refpicientes.

Notal. Vvafa lymphatica refpeftu hepatis delineat!

paulo majora eiFormata quo valvul® melius
confpicercntur. ii. quafdam Cantum glandulas
expreflas, cum nunc non adeo has quam va*
£» lymphatica delincte animus.

VIII.

A a a. Venula laftea cum valvulis.

B. Venula ladea aperta.

VII.

A. Portio dufhis thoracici equini , in quo valvul*
a a. confpiciuntur.

D. Pars du&us thoracici , chyli receptaculum cavi*

tatefuarefpiciens.

IX.

Vafa hilaria.

bb. Du&usbilarii per hepar difperfi.

a- Eorum concunu* ubi Imcftiuum accedant.'

(3.

cc.

Hhh.

ii.

cc.

ce-

.Id.

ff.

II U.
m m.
nn.

as.

bb.

«c.

dd.

te.

{B.

Expl. Figurarum TABULA XVtII.

• quibus

E U I

partibus variis

Agunt

Hiit. Fab. «b Aquapbsd. & ]C. Pl acimtikus. .

Fig. 1.

laryngi i firter viri* a firte Ut erili.

Primi piris Mufculus alter inverfos.

Tertii paris unus utrinque.

Quarti paris alter ad arythenoidem demifTus.
Quintum par > revera impar.

Guttumy figura elegans exary thenoide cartilagi-
ne produAa.

Cav itas . qua; ligula; f. glottidis principium.
Epiglottis.

Thyrokli* corpus.

Media annularis cartilaginis particula.

Ejus portio tenuior circularis.

Annuli trachea: fcr£ feparati.

Plrter viri* i firte pofiici.

Ortis hyoidis procertus quidam.

Procertus alii cornuum inflar (e habentes.

Pars abfeirta cui ofla fpatulana hyoidis nebun-
tur.

Mufculus Epiglottalis dorfo Epiglottidis adlrar-
rens.

Oilishyoidis cum fcutiformis cruribus unio.
Epiglottis cum incurvata ary thenoide.

Foramen aeris motui dicarum.

Mufculus fine pari pro altero quinti paris ab aliis

habitus.

Mufculus fecundi paris, cucullaris dibus, loco

motus.

Farsiimilisdibomufculo, focio proprio.

Cartil. Cricoides.

E jus linea extuberans.

Trachea: annuli.

III.

Glotti Jir Ventrfr , tff.

Pi imum par propriorum mufculorum inverforum
laryngis.

. Quartumpar.

Tertium psr.

Membrana in medio utriufi|ue conjugii.
Cartilaginis annularis pars antica.

Trachc* annuli.

.IV.

Ferimini Ventre r glotti Ju confit tuent it , cum
glottide.

a. .Epiglottis.

b. Cavitas in ea , ubi arythenoidi jungitur.

c. Utra foramina Ventrium glottidis,

d d. Hirnula per quam ai!r fertur,
c e. Arythenoiscartilago divifa gutturnii figuram pro-

ducens.

f f. Mufculus fub Arythenoidc , fimplex , nequaquam

duplex.

g. Cartilaginis annularis pars fuperior.

. • Trtchen flrtet virinfpecitliui confiienntur.

A. Epiglottis.

B. Cartilago Arithcnois.

C. ' Glottis!', rimula.

dd dd- Cartilago arithainoid is porteriora (labiliens.
c e. Mufculus line pari glottidem arbans.
f. Hic non crt geminus, etfi biventer confpiciatur.

g g g. Membrana inveftiens tracheam , glottidem effor-
mnns.

h h. T r adiere pars poftica membranea , di fcifla.

ii. Ejus facies interna lineis circularibus aifeba.

Jiritcnoider Cirtiltgo fefinti.

a. Procertus dentatus facie externa partis finirtrxa-

rytenoidis.

b. Extremitas intimae partis, qu.T intercedente mem-

brana cum extremitate Iimilis appolit.r cartila-
ginis copulatur.

c. Procertus mammillaris dibus.

VII.

Ctrtiligo tnnnltrit fteit externi.

a a a. Pars ejus cui mufculi cucullares infident.
b b. Pars cujus per medium fecundum longitudinem
, lineaquaxlam latis prominens deprohenditur.

cc Pro-

Explicatio Fio.

Prorfus duo laterales.

Annuti complementum.

VIIL •

Cartilagini/ fcutifbrmi/ facie/ laterali/.

Unio ambarum lentiformis cartilaginis partium
interventu hujus corporis cartilaginei.
Utriufque interveniente corpore membranofo ,
duro, & craffo , ad invicem copulatio.

Facies externa & convexa.

Cavitates in ejus parte fuperiori.

Cornua inferiora.

Epiglottis porto pofiico.

Ejus facies inverfa.

Bafisejus.

Crura f. cornua.

IX.

Mufculur interitu/ , notu/ , iit organo ouJitui.

Propago nervi linum inolTe petrofo ex fculptum
excurrentis.

Mufculus parvulus , rotundus , nuper inventus, in
ode petrolo collocatus , fineque nerveo ac Cen-
dinolo in latus dapedis implantatus.

Foramen ovale labyrinthi principium , cui ftape-
da appofita.

Stapedis forma , & magnitudo parvo mufcuk»
_ tendinis brevis interventu copulati»

Foramen condituens cochlear' du&us principium.
Corpus & figura cochle*.

Os petrofum.

10.

Ojjicula lAuittui , eum Mufeuli/.

Facio rtBJ.

Caput Mallei.

Venter incudis.

Crus ejus alterum. •

Stapes alteri incudis cruri coagmentatus.
Mufculus orbicularis internus organi auditus hoc
Anno 1601. i me obfervatus.

Nervus ligamenti indar fe habens, qui in praedi-
atum niufculum itf xuselt.

Mufculus alter priore major.

Nervus tenuillimus , fili modofe habens , in muf-
culum infertus.

Mallei cauda; extremum.

TABULA XVIir. 381

Facio eppofta.

fc. Nervus quidam crafTus indar ligamenti.

l. Parvulus mufculus n\|per inventus.

m. Stapcda alteri cruri incudis aliixa.

n. Crus reliquum incudis.

o. Incudis Vpnter.

p. Caput mallei incudi per gynglimus articulatum

q. Caput totius majoris interni mufeuli.

r. Cauda f pedunculus perelegans Mallei.

f. Nervus tenuillimus mufculum majorem offen-

dens.

}•

Separata.

t. Locus mallei.

u. Caput ejus.

x. Cauda.

y. M ufculus major internus.

z. Nervus ejus perexiguus.

1 . Stapedis pars rotunda.

u — — Latus dextrum,

j. — . . Sinidrutn.

4. Pars reda dapedis cquedris bafin referens.

{. Superficies lata cui inarticulatur Mallei caput.

6. Crus alterum incudis.

7: Crusejusreliquum.

U teri equnti pari integra , tj pare aperta.

a a. Cornua titeri.

b b. Uteri collum apertum.

c c. Pudendum apertum , ut interior fuperGcies videa-

tur.

D D. Pars integra uteri , cum vafis.

E E. Venarum rami latis magni per exteriorem colli
uteri partem fe fpargentes.
tF. Glandula; duar vafis reiertx.
g gg. Pars uteri aperta , in qua chorion videtur magi is
vafis irrigatum foetum continens.

h. Caput foetus.

i. Dorfum fartus.

X*.

Chorio aperto monjlratur fatur ftu/ C amnion.

A a. Cornua uteri chorio te&a. »

B B. Chorii partes i fbetu feparat* ut interna chorii
forma videatur.

C. Aqua f. urina inter chorion &ammion contenta
colore rufa f. Srrugmofa.

D D. V afa plurima in chorio propi cornua.

E. Amnio involutus foetus.

FF. Vafainfignia per amnion difpetfa.

Bbb 3 XIL

cr »

'3T^CT'S

381. *

x 11.

Ext ut fitum oBcuJit , tiUtx mfnirsiiltmnit , 4**
/nppofa* rjl.

Ana. Aronios.

bbb. Vafapcr ipfum difperfa. _ ,

ccc. Vaforum umbilicaliqm trunci tres ubi invicem
convoluti.

XIII.

Vl er i E quini (J citri i portio.

Uteri portio exiguis cav itatibus refert*.

Chorii portio innumeris tuberculi» plena qux
funt vice cotyledonum.

XIV.

Sceleto» Equi tx O/letltgit

Caput o&o conflant ofiiboi.

Maxilla ollibus duobus coaflMa
Vertebri colli fex.

_____ Dorii o&o.

• — Lumborum. XIV. .

Coftx. XXVIIL

Caudae ofla o&o. *

Oda duo pubis, praeter cartilaginem.

Femoris fuprem, & infimi o(Ta o Sto.

Oilium T ibi* partes. XVI.

Pedum pofteriorum partes. X.

Seapulx dua.

Claviculx dux.

Os (aerum tribus compolitium partibus.
Appendices fcapularum.

Tedum anteriorum oda. XXVI.

In univerfum ergofcclcton Equi ollibus Componi»
tur. C X L V I.

' V

3^4 Explicatio Fio» TABULi XIX.

qux

FELIS

ANATOMEN
• tradunt

Harum XI. & XII. Blasius, XIII. Nkdiiam, relinquas

J. C. Pl ACEN riN us

exhibent.

Fig. I. *

r artes laryngis vicinaque varia.

a a a a. Cutis feparata.

b. Integens capitis varias partes.

ce. Temporales mufculi.

d d. Mulculi maflctcrcs.

c. Mufculi ftomachici, deglutitioni di-

cati. •

f. Linea mufculos hos difeernens. •

g. Primus laryngis mufculus commu-

. nis ab ode hyoidc exortus ad carti-

lagineiMcutiformcm tendens, cu-
jus lateri implantatur , laryngem
furfum trahens.

h h. Alter mufculus communis paulo dc-
preffiori loco a fterni parte fupe-
riorc emergens, furfumque pro-
cedens in fcutiformem deprimens
laryngem.

• i i. Mufculus alter offis hyoidis inverfus
dependens.

k k. Idem in finiftro latere , in litu.

Scutiformis cartilago.

mm. Mufculorum laryngis propriorum
par primum fub cartilagine dida.

nn. Trachea.

o o. Mufculus teres, tenuis, longitudinem
cervicis perreptans , motioni il-
lius obediens.

ppp Mufculi varii alii caput moventes.

qq. Peculiaris in hoc latere mufculus ca-

pitis motui dicatus.

r r. Ner vi ex coi li vertebris prodeuntes,

fff. Mufculi caput moventes,

tttt Mufculi pedoralcs.
vv. Linea cos dividens.

II.

a parte laterali.

a -a. Duo offis hyoidis proccffus, ftyloi-
des didi.

b. Eorum bafis.

c. Eorum procellas laterales , breves.

d. Epiglottidis portio.

e. Mufculus laryngis communis.

f. Alter eodem loco delinens.

g. Cartilago fcutiformis.

hh. Par propriorum mufculorum.

i. Mufculus OEfophagl

kk. Trachea.

III.

a parte pojlica.

a a. Proccffus offis hyoidis (lyloidcs.

b. Epiglottis,

cc. Scutiformis cartilago,

d d. In centro ejus Cricoidcs cartilago fe-

cundum par mufculorum candida
linea feparatorum continens,
c c. Sine pari mufculus glottidem L ary-
tenoidem arde conftringcns.
f f. Cartilagines arytenoides.

gg. Membranea Trachea,

hhhh. Trachea ipfa.

IV,

Exn. Fi oufcARUM

IV. '

Auris externa.

a. Auriculae pars fima.

b b. Earum partes laterales reflexx.

e. Tubulus cartilagineus duabus ex par-

tibus ab invicem dilhndis coag-
mentatus, cujus hxc altera lupe
rior.

d. Altera inferior, priore anguftior.

e. Os jugale.

f. Os petrofum.
gg. Offa cranii.

Ejus mrfcrtli Jingttlares.

a a. Auriculx cartilago ab integumentis
liberata.

bb.&c. Mufculi varie eam moventes,
e e. Mulculi duo icnuillimi eam retro tra-

hentes.

dd. Duo alii tenues, lasiorcs, cranio in-

cumbente'- ad cutis motum,
ce. Duo alii occiput moventes,

fff. Linea alba futura: (agittalis inftar c-

mincns,jfpcraque

gg. Alia afpera linea cum lagitraliincon-

curiu crucis figuram clfingcns.
hh. Os jugale.

Ii. Mulculi temporales,

k k. Maffeteres.

VII.

Mufculus oculi cujus adminiculo trochlearis
fisam atfionem abjolvit.

a a. Os cute denudatum.

b. Mufculus obliquus inferior trochlea-

ri oppolitus.
e e. Oculi corpus.

TABULA XIX. 3S5

VIIL

In oculo Cerebri pars denudata , mufculus
trochlearis , ipfaque trochlea & chorda
mufculi.

a a. Odis rupti veftigia.

b. Cerebrum,

e. Mufculus trochlearis.

d. Trochlea ipfa.

e. Chorda trochlearis mufculi per quam

in trochlea foramine lulpcndituc
mufculus.

f. Bulbus oculi.

gg. Os k cute denudatum,

h. Pellis revoluta.

i *■ %

IX.

Caput felis cum integro ore , cute pilif que ad-
huc vefiito, tubulorum nafs fupenorum &
infertorum , fupcrtortjque maxilla effigies.

a a a. Cutis non excoriata , ut fuperius nafi

os inveftit.

b b. Os nafi integrum , partitn cute dete-
ri um.

e e e. Os abfciflum , cujus medium poro-
fitatibus liraret plurimis,
dddd. Tubulorum luperiorum feries Scor-
do.

e. Inferiorum fabrica admi-

rabilis variis quali cancellis inter-
ftinda.

ff. Os frontis, fubquo oculus rccondi-
rur.

g. Maxilla: fuperioris os.

offi cula auditus.

a. Mallei caput ubi incudi copulatur.’

b. Ejus proceffus major cui mufculus

internus tine tendinofo ucditur.
e. Cauda ejus acuta,

d. Apophylis altera.

Cee

e. Sta-

386 Explicatio F*o.

*• Stapes.

*• Crus incudis maftoidi intus acquies-

cens.

g. Crus alterum ftapedi jundum.

h. Venter incudis.

i. Afpcritasmallci(gua incudi ncdicur.

k. Ejufdcm caput rotundum.

l. Minor ejus apophylis.

m. Major, priori oppofitus.

n. Cauda.

e. Venter incudis.

p. Pars lata cui malleus articulatur.

q. Crus alterum incudis.

r. Crus reliquum.

f. Stapedis pars fuperior.

t Dextrum latus.

u. Siniftrum latus.

x. Bafis.

XI.

V*fa hilaria & fmtruticd.

a. Vcfica fellea.

b. Dudus cyfticus.

e e. Dudus hepatici.

d. Dudus communis.

e. — ... ■ Pancreaticus fuperior.

£ Inferior £ dcfccndcns.

i. Horum duduum unio,
gg. Intcftinum duodeuum apertum.

a. Hei particula colon intrans.

b. Coli portio,

e. Coccum.

d. Portio reclinata membranz quo in

confpcdum veniat

e. Ilei in colon ingreflus.

XIIL

Vafa umbilicali 4, &c.
x Hepar.

b. Vclica cum arteriis umbilicalibus

vulgo notis.

e e. VaCi omphalo-mcfenterica.

d. Locus coitionis ubi funiculo jun-

guntur, vid. umbilicus.

e. Tunica quarta felis aut Canis quae

fub cingulo invenitur , cum ap-
pendiculis fuis quibus membranis
vicinis alligatur.

£ Locus dUvancationis vaforum ubi ca-

vitas incipit quarta: tunicx defti-
nata.

g gg g. Cingulum difleduim
h. Alter divaricationum ramus difle-'

dus.

a x&c. Vaforum umbilicalium- propagines.

XIV.

[dis delineatio*

Ccc x

388

: »

Expl. Fio. TABUL£ XX.

quibus

FELIS ZIBETHICjE

partes varias delineari curavit

B L A S I U S.

Fig. I.

A A. Integumenta Ventris imi difie&a & reclinata,
b b. He par.

eeee

f i f. Inteftina in Ctu.

II.

Ligamentum ejus fufpen forium.
; e. Omentum furfum convolutum.

a» Inteftinum Ileum,

b. . ... . Rcftum.

C. — Coecum.

d- Podex,
ce. Capfulx.

III.

A A. Diaphragma.

»• 1.3.4. \.6. 6. Hepatislobi.
b. Veficula fellea.

Lien.

Dudus bilariusad Inteft. defendens.
Nervus ex plexu mefenterico.

Veni port* truncus.

Ramus melentericus.
g. Arteria aorta delcendens.

O- Arteria hxmorroidalis interna.

Vena hxmorhoid. interna.
Diapliragmatis tendines.

Arteria mefenterica.

V» m. Arterii fplenicx Rami,
un. Venx fplenicx Rami,
b. Vena gaftrica coronaria,
k- Arteria gaftrica coronari*,
s. Arteria hepatica.

IV.

P-

Stcculut ZitdUcut.

4 a. Extuberantii ejus.

bb. Sinus ipfi quibus Zibetbicus liquor relervatur.

C C C. Labia pilofa.

GtnittUt , c te. iit Jcxu fimiu.

a a.

cc.

ef.

!£

ii.

kk.

11.

m m.

p. p.q

Arteria aorta.

Vena Cava.

Renes.

Ren fuccenturiatus dexter.

Vafa Renalia.

Ureteres.

Vafa Ipermatica utriufqne lateris.
Ligamentum uteri aliforme.
Uteri cornua.

Tefticuli.

Ligamenta uteri teretia.

Velici urinari* fundus.

Cervix.

. q. Sacculi Zibcthiqjprotuberanti*.
Orificium vefie* & uteri.

VI.

a a.
b.
cc.
dd.

Arterix aort* Rami Carotides.
Trachea.

Nervi Recurrente»

OEfophagus.

Arteria axillaris finiftra.

e. Arteria axillaris!

mm.

Dextra.

Nervi ad pericardium.

Nervus fexti paris finifter.
Diaphragmaticus finifter abfeiflus.'

Cor pericardio teftum.

Pulmones. k. Vena cava adfenden*.
Portio mediaftini.

VIL

fetide*.

39°

Explicatio Fio. T A B ll L £ XXL

quibus

felis z i b e t h i c i

Genitalia , aliaque

proponuntur.

IU. & IV. Blastus exhibet , V. VI. VII- VIII. X. Swahwud ann.

a a a.

bb.

ddd.

Primam Harum , II.

Fig. I.

Diaphragma furfure expanfum.
Hepatisiobifupra Ventriculum fc extendentes.

Hepatis!

Velica fellea.

Ventriculi pars confpicua.

Lien ad latus depoGtui.

Intcflinum duod^um.

Pancreas omento ablato confpicuuro.

Ren (inifter.

Inteftini Re&i principium.

Vafa mefaraica abfciila , vena, arteria, nervus,
reni incumbentia.

Intell inum reftum.

Arteria aorta fub inteftinodefcendens.

Eadem circa renem.

Intelimum Ccecum.

o. f. f. Vena; & arterias fpcrmaticiprrp
"Membrana peritorai expanla.

P-

xx,

ff.

1 1.

3J-

44-

22.

Ureteres.

Vafa fpetmatica deferentia.

Velica urinaria.

Mufcult cremafteres.

Penis qui funt in panniculo carnofo ab-

fciili.

Alii.

Sacculi Zibethici.

Penis.

Sacculus Zibethicus.

II.

bb.
c.
dd.
e e.
f n.

Vefica urinaria. _

Ureteres abfcifll
Penis verfus laccum reflexus.
Sacculi Zibethici.

Glandub-cAjgularcs mufculofi.

Vafafpcflw

ticaprarp-iranria , unita.
Deferentia.

MufculusTeiliscremaher, cum tunica vaginali
feparatos & extra fitum lemotus.

Idem tunicat diflie unitus.

Glandnlat proflati.

Teftis tunicat adhuc inclufus vaginali.

Idein ab ea liberatus,
lngrcfliisad facculum Zibethicum.

Membrana vaginalis (oluta.

III.

Rene e cum amixit.

aa.

Renes. . r , .

Ren fuccenturiatus dexter parum d lede lua re-
motus.

ce.

Sinifter infitnfuo.

Vena ad Renem fucc. dextrum.
Vena emulgens dextra.

Siniilra.

Arteria emulg. dextra.
Ureteres abfcifll.

Vena Cava.

Arteria aorta.

IV.

cc.

XJterur eunt vafre, (3e.

B. Orificium internum.

Uteri vagina.

— — Cornua.

Vefica Urinaria reclinata.

Ejus ingredi» in uteri Vaginam.
Ligamentum uteri teres.
Verafpcrmatici.

Arteria: fperm. ad Teftem procedentes.
. Ad uterum.

Earum tortuola Hiflributio per
Ligamentum aliforme.
Tcfticulus dexter denudatus.

Saeeulut Ziicth , (Se. a parte ptfirca.

A a.

Teftes. b. Anas.

Penis. DD. Sacculi cavitates.
Ejusieptum. f. Cauda elevata.

V. VI. V1L VIII. X.
Sacculi fuhjlantia examinata.

B. Utriculi ab altera parte confpicui.

XX. Glan lui* conglomerata: utriculorum.

C Unus ex utriculis per medium divifus circa
a a. quo pateant

Foramina utriculorum , per qui Zibethum natu-
raliter exit in acetabula A A. f. Utriculos.
Glandularum minutillimarum feu conglobatarum
congeries , d quibus proprii Zibetnum fcccr-
nitur.

Foraroinula glandularum alia methodo difle&a ut
eorum cavitates in confpe&um veniant.

H H. Cavitates difltz.

III. Glanduli minores in ambitu cavitatum confpicui
glandulas conglomeratas ctlicie ntes.

DD.

GG.

IX.

Delmtatie filii bujut.

W P

3?* Explicatio Fio. T A B U L £ XX1L?

quibus illuftratur

LEONIS

ANATOMICA

defcriptio

injlitutx

a PARISIENSIBUS.

Fjg. L

A. Origo mufculi Crotaphites.
BB. I piius inferno.

C C. Zygoraa.

D 0 O. Dentes molares.

KE. Canini.

F» Radius.

G. Dentes irtciforii.

H. Cubitus.

1 1. Carpus.

i. x. j .|. Metacarpus.

|.<.j 8. Prima offa digitorum.

9. 9- 9. 9. Secunda.

•.0.0. o. Tertia.

II.

A. Cutis lingunt.

B B B. Cufpides lingure cuti infixa:.

C C C. Parva tubercula ad bafin cufpidum.
D. Cufpis una.

III.

A. Veficula fellea.

B. Porus cholidochus.

IV.

A Vefica. B. C. rroftata».
DE. Ligamenta duo virgam conflituentia.
P. ' Balanus. G. H. Urethra.

A. Humor cryftallinus in plano.

B. T .

VI.

A. Lingua.

B. C.D. E. F.G. Larynx.

H&c. Pharynx.

B. Cartilago cricoides.

C. Thyroides.

D F. — — Arythenoidcs.

E. Glottis.

G. Epiglottis.

I. Ohiopliagus.

K K. Trachea.

L.M.N.Cor.

L. Auricula dextra. •

N. Crux jorti.

O. P.Q^ Rami arteria: fubclavic dextra».

P. Q. Carotides.

R. Arteria finiftra.

SS. Diaphragma.

WW. Pulmones

T. V. X. Y. Z. Ventriculus. , . ,

T. Orificium fuperms.

U. X. Duo T ubcrcula uut habet fuperius.

Y. Fundus Ventriculi.

Z. Pylorus.

VII.

PtHieci froommlu/ figunt , excepti/ ll.ISP. qi ite
feri Jirnt naturah/ magnitudini/.

VIII.

Linea aJFig. II.

IX.

Lenti/ forma.

Seeleurt eju r , ex mifc. eariof. Germ.

394 Explicatio Fio. TABULjE XXIIL

Qux

LEPORE

FJg. I. II. III. iv. V. VI. VII. ex J. Cas. Placintini operibus defumptr, XIL
exOftcologu CoiTisi) VIII. IX. & X. Biasius addidit.

Fig.I.

In Capit e Cerebri fubjlantiam tS proceffu/ mammillare/ ,
ac oculum cum offi circumdante , tubulo/ quoque pitui-
tario/ i ncc non meditullium cum cartilagine expri -

VII.

OJJicula auditu/ /unSa tj feparata.

• a.

ce.

«i*

ce.

Cerebrum cramo 8 e crafTi meninge denudat um .

O» oculo coni i nendo 'rei iftiim.

Proceflut raimil lares.

cd 1 a fti ^ fi** ^uoru® P‘tu^11 ‘n nares derivator.

Tubuli inferiores.

Cartilago nafi.

Cutis pilonimquc nafi portio retifta.

II.

larynx anterius.
J* f. fundamentum byoidis.

°b. Cornua ejus.

*c' , Musculi e* hac in fcutiformen delatu
a d dd. Mu (culi commune» fcd inferiore».

*• Cartilago thyroidea.

Tunica tegens.

Ttacbll°<U,n ^ ,0^,“5rttm P“ pnmum.

III.

b b.
te.

te.

fit

ii.

fckk.

IU.

bb.

Larynx pofieriut.

Eatis olTit fyOidu.

Cornua eju»,

yoceffui lentiformis cartilaginis.

Pioccdm dentati fcuiiiormu.

Mulculomm par Ircundum.

Mulculus panra. oblkj.iiadfeenjeua irvtcnoidcm conaxinjero.
Cartilagines arrrcnoido.

— Semiformis.

Membrana gulam comitans.

Cartilago annularis.

IV.

Epiglottidis pars.
Cartilago thyroidis.

larynx anterius.

c c. d d. Ejus proce iliis fu per io rei , inferiores.
Primum par mulculoeum inter forum.

ff.

— | .UM.VUaWI

Camlago annularia.
Foramen. .

Tiachca.

Ot byoiJc/ f /par a tum.
VL

Organa auditur.

».

'c.

Cochlea organi auditus.

Lucui mjiculi

Mufoilus exit a fedem poGtt*.
M alicui pcrrzgiguuj.
Tympanum.

girailu» olfoa,

Caput mallei iocudi coarticulaium.
Crus incudis odi mammillari firmatum.
Stares rclicmo cruri incudis adnexus.
Mallei caud.

r extremum.

Ikmoc
Nittex

Stapede magnitudo fic figura.

Mallei caput.

■ ■ ■ ■■ Proceflus majot.

■ ■— Pedunculi f. cande extremum.
Cru» alteram inaidb.

■ ■ Reliquum.

Latior pars , malleo inarticulata.

VIII.

Genitalia Lejsari/.

«. Vefica reclinata.

b. Ejus in vaginam in fert io.

c. Vagine pars dilatata.

d. —■ Anguflior «

c. Pudendum.

1* Clitori» acuminata..

f. Cornu dextri pars ca que fertum adhuc continet

E* — Patseaqux hocgravidacioni» tempore nullum fi».

tum exhibuit . adcoquecont radia manfir.
h ■■■ — ■ Sinifiri partes duc m quibus foetus duo detemi.nunc
difledi, hinc factu utroqac edulio complicate.

m. Tcfiis dexter.

n. — ■ ■ Siniftet.

oo. Tuba utraque vario flexu ab utroqnc cornu procedens , circa
p p. teflem ampliata,

p p. Ligamentum ahformc.

IX.

Fretu/ ex utero cxtrxBu/ in fttu naturali involucria
inclufui.

a. PUceataca uterina traofparent per membranam.

%AUut , ubi involucra foluta.

a a. Placenta puum i corpore remota quo umbilicali vafa ridal
queant

b. Vala umbilicalia.

cccc. Membrana fatu».

Lepori/ effigiet*

XIL

Scelctuti

mri

3^5 Explicatio Fio. TABULiE XXIV.

Cerebrum

OVIS

Wiisti A NATO MIA

Fig. L

Ixhibet Figuram terebri ovini evoluti , er
qutlufdam tn locis der aji , dr velut excar-
natt , ut tr alius medullares confpiciantur.

A A. Protuberanti® medullares tcftcs di-
dar , qui medulli oblongati epi-
phyfes quidam , atque cerebelli
• -caudicibus adjundx , illinc ver-
lus cerebrum fpedanr.

B B. Protubcrantii natiformes , quarum
fubftantia in ove , capra , & mul-
tis aliis partim corticalis, a. a. par-
tim medullaris , b. b. in homine ,
cane, vulpe, aliifquc, per totum
medullofa eft.

C. Cavitas, fi ve ventriculus , promi-
nentiis iubftrata,qux his dilledis ,
& apertis patet.

PD. Caudicis medullaris dux chordi
medullares, ad corpora ftriat* re-
di pergentes.

E E. Thalami nervorum opticorum.

ce. Glanduli pinealis, per medium fc

dx, partes lcpoliti.

IE. Dudus medullaris five nerveus , ii
prominentiis procedens , qui mox
bifurcatus, ramum unum G. ad
corporis ftriati conum , altcrum-
que H. ad balinejus mittit.

2. Surculus e ramo medullari corporis

ftriati bafin petente , in medium
ejus limbum protenfus.

K. Corporis ftriati limbus pofterior

dudus nerveos excipiens , & fub
radice fornicis, pari luo alterius
lateris limbo unitus.

Corpus ftriatum integrum , cum va-
fis corticem ejus perreptantibus.
Corpus alterum ftriatum , cum cor-
tice derafo, ut nervi five tradus
medullares appareant.

Utriufquc corporis ftriati limbus an-
terior, corpori callofo conjun-
dus.

Fornicis bafis.

Fornicis truncus abfeiflus, & cum
cerebro evoluto procul amotus.
Dux fornicis radices.

Corporis callofi fuperficics interior
ftriis medullaribus tranfverfis in-
fignita.

S- Sepimentum medullare ftrias unius

lateris, ab iftis alterius dividens.

T T. Cerebri difeifti & evoluti portiones ,
qui (uti & tota ejus compages)
fubftantia medullari, & corticali
interlpcrlisconftat.

V V. Cerebelli divili portiones fcpofitx.
W. Medulli oblongati portio ultra ce-

rebellum coniita.

II.

Medullam oblongatam Capite Ovino exem-
Jtam, cum Cerebro alfciffu & amoto , cum-
que Cerebello dr corpore uno Jlriato , per
medium dtjfeftts , altaque pratipue ad Cau-
dicem medullarem pertinenti a reprafent at

A A. Corpus ftriarum in medio difeiflum,
ut illius ftrix medullares appa-
reant.

BB. Corpus alterum ftriatum, integrum,

plexu

proponentis.
|L.

NN.

Q. CL

R. R.

E x p l. Figurarum

plexu Chorocidc obtectum , cum
corporis Calloll portione extre-
ma , C C. eidem cohxrcntc.

C C. Corporis Calloli ora , live extremi-
tas , corpori Itriato cohxtcns.

D. Fornicis balis.

E. Plexus choroideos ala dextra.

E. Ductus venofus i finu quarto pro-

tenfus , qui mox bitidus , utriul-
que plexus choroideos alx por-
tionem venofam conlliiuit; fub-
tcr hujus duttus principium, fi-
bris.de Valis (anguiferis valde lli-

. ‘ patiam Glandula pinealis dclitcf-

cit.

G. Foramen, five rima ad Infundibu-

lum ducens.

H Hi Thalami nervorum opticorum.

1L Procellas medullares, five tranlitus

vix, qui a cjudicc medullari in
protubcramias orbiculares ducunt

K K. Protuberantia- orbiculares Natifor-

mes

LL. Protuberantia minores, Tcftcs di-

dx.

M. CommiQura proccfluum , a Tefti-

bus in Cerebellum oblique afccn-
dcntium.

N. Foramen inferius ventriculi , protu-

bcrantiis orbicularibus lubjedi.

O. Nervi oculorum Pathetici.

P P. ProcclTus medullares a Tcftibus in

Cerebellum protenfi.

ProcclTus aln medullares, qui a Ce-
rebello verius medullam oblon-
gatam dimifii , ejus Caudicem
circumdant , & protubcrantiam
annularem conftituunt.

R R. Cerebelli Proqcllus medullares infi-

mi five tertii, qui mcdullariCau4
dici inferri , ejus Chorda additio-
nalcs evadunt.

S. Cerebelli ramificationes medullares.

T T. • VJtriulque Cerebelli meditullia , in

quibus tres ejus proce Ilus mcdul-

TABULiE XXIV. 397

lares utrumque ejus pedunculum
confiitucnies, coalcfcunt.

V. Scrobs in medullari Caudice quar-
tum ventriculum conflitucns.

X. Meduli x oblongatx i in fjinalcm

cefiurx , extremitas.

III.

Exhibet Cerebri ovini b.ifin , in cuju < porti-
bus qutbufdom derajis , 4 Ylifque nude ex-
l ojitts ,Jfrio,/ive t robius m eduliores , quoji
totidem nervi, opporent.

A A. ProcclTus mammillares ad utriufquc
corporis ftriati bales delati , iilquc
inlcrti.

CB. Cerebri quoad molem ejus maxi»

mam abfeifli portiones quxdam
relidux.

C C. Corpora llriata derafa & quafi ex*
carnata , ut Uria; medullares etiam
in parte inferiore appareant.

D D. Thalami nervorum opticorum , in
quibus Uria: medullares redx &
denliflimx verius corpora llriata-
protenduntur.

E. Tradus ad infundibulum ducens.

F. Glandula pone infundibulum con-

lita , quae in homine duplex cft.

G G. Nervorum opticorum trunci coali--

tlone l ua ante infundibulum divifi-
& fepoliti.

H H.ff.Medullx oblongatx crura promi-
nentiis orbicularibus lubftrata , in
quibus llrix medullares reda: dr
dcnlilfimx etiam verius corpora
llriata protenduntur.

IIL Tradus medullares tranfvcrfi me-

dullx oblongatx regiones diftin-
guentes.

KK. ProcclTus annulares medullant o-

blongatam juxta cerebellum cir-
cumdantes.

L. Mcdullx oblongatx in fpinalcm cc-

/ dentis extremitas.

M. Meduli* fpinalis fummitas.

Ddd y

Cere

E x p l. Fio. TABULiE XXIV.

IV.

Cerebri Ovini cranio exempti bajin & v a fo-
rum abfcijforum radices ojlendit , ubi ar-
teria omnes ab atramento uni carotidum in-
jeci o , atrata \jg confpefliorcs redduntur.

A A. Duo Cerebri Hcmifphsria abfquc
lobis , fccus ac in homine.

B B. Cerebelli portiones laterales.

C C C. Medulla oblongata.

D. D. Nervi olfa&orii juxta proceflus ma-

millares abfcilll , ut illorum cavi-
tates appareant.

E. Nervorum opticorum coalitio.

FF. Nervi oculorum motorii, fi ve Par

tertium.

G G. Nervi Pathetici , feu Par quartum.

H H. Par quintum , cujus nervi truncus
Aatim in duos ramos dirimitur.

1 1. Par Textum.

KK.kk.Parfcptimum, five nervi auditorii,
quorum utrinque duo funt pro-
ceflus.

L L Par odavum, five vagum , cujus ori-
go pluribus fibris una coalclccrc
'• vifis, conflat.

M M. Nervus c fpinali medulla Paris vagi
exortum accedens.

N N. Par nonum , diverfis etiam fibris di-
fiinde oriundis conflans , quae po-
Aea in eundem truncum coalcf-
cunr.

O O. Par decimum deorfum tendens.

PP. Arteria: carotidis truncus abfeifius,
ubi in ramum anteriorem depo-
Acriorcm dividitur.

CL<^ Ramorum anteriorum inofculatio. •

R. Carotidum Rami pofteriores uniti de
trunco vertebrali occurrentes.

SSS. Arteria vertebralis triplici ramo af«
cendcns.

T T. Ubi carotides vertebrali occurrunt i
utrinque arteris plures ad plexum
Ghorociden afccndunt.

V. Ramorum vertebralium in eundem

truncum coalitio.

W. Infundibulum.

X. G landula alba pone ipfiim confita.

Ddd f

400 Explicatio Fic. TABULAE XXV.

quibus

. dd Caput & Collum

OVIS

{pedantia vatia.

. f de Uncantur.

Ilarura XII. & XIIL Cai r. Baitiiounvs, XX. Louwtl. reliqua»

J. C. Placxmtim v$ minidrant.

Fig. I.

Oculat evillut.

g. Nervus opticus.

e. Mu 'culus Kedus.

k. Ocjli bulbus.

h. Septimus mufcului nervum opticum ambiens.

f. Modulus Redus.

d. Mufculus Trochlearis.

b. T rochlea.

a. Os orbit* cui trochlea anr.cditur.

i. T unica cornea-

c. Tendo mufculi trochlearis.

• II.

^/iuncult Pojieriut.

r. Corium auricula* a parte podici , hirfutum.

l . Pars cartilaginea corio exuta,

c. Mufculus auricula;.

r . Locus ubi os petrofum refidet.

e. Cranii partes vari*.

III.

. uricul, » anttriut.

a a- Sedes anterior in concavo auricula; , corio glabro

• reda.

b b. Poderior convexa , cute pilofa teda, cujus hic re-

flexa; ac addudx interius extremitates.

c. Corpus cartilagineum tubulum conftitucnsexco-

, riatum.

d. Cui quidem corpori induda fcifliira.

e. Similiter paulo infra portiuncula cartilagineaab

eo feparata.

f. In os implantatur petrofum , quod ab ofle alio ob-

fcuratum necdum apparet.
gg. Cranii partes variat.

IV'.

Orgtnon auiitut.

a. Canalis ofleus f meatus auditorius in tympanum

terminans.

b. .Tympanum cui neditur malleus.

c. Semicirculus ofleus undique ab ofle reliquo pro-

tuberans , cujus tenues ora: membranam at-
ter.fam fudinent.
dd. Troccflus mammillaris,
e e. Cavernofitas magna ollis madoidis.

liem.

a- Labyrinthi foramen, feneflra ovalis didam-

b. Fenedra cochlear.

c. Cochle* figura perelegans I fubdautia oflea lB*

crudante liber*.

VI.

OJJj au Jit h/.

*• Pars incudis lata mallei caput fpedans.

b. Crus ejus alterum aliquantum craflum verfuf nflic

madoidis cavitatem diredum.

c. Crus reliquum dapedi alligatum.

d. Stapes.

e- Venter incudis,

f* Mallei caput.

• Illius Apophyfls.

• Pedunculus.

•• Mallei caput dillindius videndum.

k. Procefliis.

l. Cauda.

m. Incudis latus , cui oflis mallei caput incumbit-

n. Crus eius, cui dapes neditur.

o. Crus alterum malloidi infidens.

p. Pars dapedis rotunda.

q. Dextrum ejus latus.

r. Sinidrum latos,

f. Pars teda.

VII.

In capite ovina ojje allato triplicet naft t ululo/ , esrumqut
eavitatet , plicat, ligamenta, neo non ot maxilltt fyn
penor it cum antro e/ut eximio Je! ineat.

a a a. Os denudatum quod unquam fepimentum ocu-
lum ambit.

bb. Os Dab ruptum.

acc.Cc»

CCC. Cerebrum cranio dete&um.

d. Procedus mammillares Cerebri,
e e. Medlaftinum nafi.

f f. Tubuli primi minores ofli eribriformi appofiti.

gg. Tubulus fecundus ex natura fua in hunc modum
complicatus.

h. Plica; quibus tubulus fecundus exafperatus.
i i 1. Pars fuperior tubuli tertii , quein mihi Concham
veneris licet appellare,
kk. Pars inferior ejuldem tubuli.

I. Cavitas didi tubuli intermedia,
tn. Ligamentum ejusquo cartilagini nafi interius ar-
ticulatur.

n. Ligamentum fuperius quo offeo oculi fepto nedi-

tur.

o. Cavitas maxilla; fuperioris, qua; in homine genam

condituit.

pp. Ruptura ollis maxillx.
q q. Maxillx fuperioris os.

VIII.

Ctnchn venerit fonti extern 4 cum artiltginc
ntfi m fitn.

a- Cartilago nafi fecundum aliquam fui partem tu-
bulo relida.

b b. T ubuli nali loco fno exempti pars fuperior.
ccc. Oliiculum huic tubulo fecundum internam margi-
nem intermedium.

dd. Tubuli illius fecundum naturalem Ctum pars in-
ferior.

IX.

TABULi XXV. 4ot

D. Lamellat in via aeris , quarum circumvolutio non

poteft videri nifi fa&a fcdionc tranlverfa ut in
Fig. feq.

E. Via agris ubi in afperam arteriam delinit.

FF. Tubuli cceci in atris diverticulo.

XIII.

Ljmelln in vi» J ierit.

a. Os nafi externum in cujus interno pariete lamella
exfurgunt . tranfverlim fa&a le&ionc perpen-
diculari ad palatum b.

c. Circumvolutiones majoris lamella; feu ofliculi
quod in priori figura indicatum per literam. O*

* XIV.

Larjnftt firtet interivi.

a a. Procefiiis fpatularls odis hyoidis.
bbbb. Divifio ejufdem oiits quibuldam locis vix] di vifibi-
lis.

cc. fiafis ejus.

d d. Alii procefliis quo fcutiformi jungitur,

e. Mufculus F.piglottaJis.
f f. Epiglottidis pars poderior.

. Ejus vinculum.

h. Procedus d yloidis f. cornua thyroidis.
ii. Corpus thyroidis. ^

k k. Primum mufculorum par.

l. Locus cavus mufculosdidinguens.

m. T rachea.

aa. Corpusejufdem tubuli inverfi, (eu fecundum po-
dicam fui partem membrana fpoliatum & ca-
vernulis confpicuum.

Tubulurtertiuj, inverfut.

a a. Tubuli quem concham veneris vocamus inverfi
corpus.

b. Nafi cartilago ligamenti beneficio tubulo adlue-

rens.

a a. Tubuli exempti & tam k cartilagine nafi quam a
propria fua membrana denudati pars fuperior

b. Olficuium intermedium.

c. Pars tubuli inferior fecundum anticam partem

confiderati.

XII.

Djjieul» turbintt» Ninum , cum tnnexu Csrtilaginibui
(!t Membratu.

XV.

liniem poflict ftrU.

a a. Procedus fpatularcs.

bb. Procefliis alii.

cc. Corpus odis hyoidis.

d d. Ejus procediiscornubus thyroidis jun&l.

e. Mufculus Epiglottalis.

f. Epiglottidis pars interior,

gg. ProceflusflyloidesfcutiformiJi

hh. Portio fecundum partem fuperiorem &pofterio«
rem thyroidis vix confpicua.
ii. Pars fuperior ary tumidis,

k. Mufculus tranfverfalis parvulus.

1 1. M ufcul 1 cuculi are*.

m. - Linea alba annularis cartilaginis.

n. Pars membranofa trachea;.

00. Ejus cartilagines lemicirculares.

XVI.

i Latere.

A A. Os Nafi (ecundnra longitudinem fepti divifum. a.

B. Palatum eodem modo divifum in C C.

Epiglottis laterali fitu , facie convexa multis fo-
ramini) lis confpicua.

E c c b. Muf-

rt "

402 Ex»t. Fio., TABUL/E XXVI.

b. Mufculus exili*.

c. Scutiformis pars anterior.

d. Tertium par mufculorum , conltnngens.

e. Quartum par.

f. Primum par ab internis feutiformis.

g. Annularis pars lateralis.

h. Trachea; parslateralis.

XVII.

a a. Cartilaginis fctttifbnnis cornua , anterius con-
fpicua.

bb. Proce fTus inferiores.

cc. . . Corpus.

XVIII.

Ctrtilti» criceiJet.

Tarspoftica.
Antica.

XIX.

CtrtiUxinti rritentiJtd , facie rt9t.

XX.

Mh/chIhi f inaurit Itea-were JiSat ia extremitate erant
rriai et caneat at effe finierit nertut , len^cjae teaji-
me tihit eaintt annexa t.

ji o 'o «•“ '''a

404 Expj.

Figurarum TABULA XXIV.

quibus
Senes aliaep/e

OVIS.

delineantur.

Harum 1. II. III. IV. V. S v» a m m ms a n * io debemus, VI. Hicinsoao,
• reliquas Bunxo.

Fig. I.

a. Trachea f. afpera arteria,
bb. Vena pulmonalis
c c. Arteria pulmonalis.

II.

abcd. Hami cartilaginei.

I II.

Connexio naturalit cartilaginum extra pulmonei.

a. Cartilaginis pars fuperior, fquami in modum fub-

fequenti connexa.

Ejus pars interior ac depreflior.

Medii f. lubfequeiicis cartilaginis para qui tegi-
tur.

Altera ejus extremitas qui tegit.

IV.

lAnnuli trachea in pulmonei ingrefui.

%sJnnuh hujui cartilaginei.

VI.

In intejlinum Du3ui bilarii > tSc. infert io.

Inteftini jejuni portia
Dudhis pancreaticus.

\ Cyfticus.

— Communis.

VII.

Ren vervecinui a fima parte per longum feSiit > tS pelvi
denudatui , ut vafa videantur.

■ a. Arterii emulgentis Rami majores,
bb. Vera emulgentis Rami majores,
c c. Arterii divifio in minores furculos.
d. Alia: minores i di&is furculis prodeuntes,
ce « Extrema fibrofa carnis filamenta ad iuperfidem
renis delinentia.

n n. Ven* emulgentis Ramuli.

00. Vafa minora qui apum loculamentis HiCiimos.0
comparantur.

VIII.

Ren vervecinui a fima parte perlongum fcBui , d qua fi~
brofa caro ad pelvim pendent feparata ejl , ut rotunda
vaforum divaricationei appareant ,

a a. Ren per longum fc&us.
bb. Pelvis difeida.

cc. Ven* & arteria; emulgentis ramuli tunica pclvia
indufi & orbicularem figuram exprimentes.

00. Vaforum minores circuli f. alveoli i majoribus
procedentes. ^

Ren vervecinui a fima parte per longum fcBue , ut fibrofa
carnu umo ad pelvim appareat.

a a. Ren dilTe&us.
bb. Pelvis divifa.

d. Fibrofi carnis f. Renalium dufhium unio detex-
tura in pelvi. •

Renalium duSuum extremitai qua papillare
eorpui ad pelvim conjhtwt.

a. Papilla Renis vaccini feparata.
b b. Pars inferior adhirens alveolis,
cc. Papilli extremitas albicans, in qua omnes rena-
les du&us terminantur.

EiufJem papillam corporii portio conjpicilto vifa •
dignis expreffa.

a a. Papilli pars ut microfcopio reprlfentatur-
c c c. Guttuli ferofi ab illa portione papilli albicantii
erumpentes.

XIL

Renii vervecini fuperficie t confpicillo vifa , pofiquam i»
emulgente/ injcBur ejl liquor coloratur. .
a a. Renis fuperficies , ut microfcopio reprlfentatur.'
bb. Spatiola inania.

ccc. Sinuli quidam vermicularer & toituofi di&afpa-
tiola circum ambientes, in quos liquor infufui
erugari cernitur.

406 txmcATio Fio. TABULA XX VIL

Genitalia

OVIS . f

exhibentium

Harum 1. III. IV. Gttuvi V. VI. V II. Blasiim, VIII. IX. XL Fax A*
A<iwap«sdint* fubminiflrant.

f Ut

?l|. !•

XJtriUJ Ovi l hir eum annexu , ut quoruuJam circa vafa
deferenti a lapfnt Jemonjlrctur.

*. Ueno.

bb. Uteri cornua.

« c. Tubarum principia.

d i — Extrema.

ff. Mcmbranof* Tubarum cxpanGonei.

ce. Tubarum foramina.

cg. Membranula expanGonura partes a-J Tcite» tendemta.

ES. Teftc* abfquc vati» deferent ibu« veterum m membranoio li£?*
mento a/uvcfprrtilionura atlimflat® hrrentei.
ii. Ligamentum tacmbraao(um alii vefpcfrilionum alumtlatum
cum vafn per ipfarr» ad Cornu » 3c Tuba» excurrcnubui.
k k. Vafa fpetmatica ad Tcftes tendentia.

J. .Uteri cervix.

in. — orculam. .

— — vagina aperta , io qua nigofa ejus .ubiwmia.

Tepculm ovillui cnm ovit tranfpareutilar > necdum
mifcultno femine irrorati/,

II r.

GUhJmI»/* globulorum fukjljntis ex Ovit leJticuU
exempte» , prout ovum jJhuc continebit,

A. Glandulofahxcfubftantia aperta,

k. Locui cx quo ovum exemptum,

c Ovum cito exemptum.

IV.

7f/ ieulut ovit , cx qui tnumahaliqutl dielut
CXpulfum fuit.

Tefticutul ki medium d trifur.

GlinduloCi globulorum iubSxotU cum civititefui propemo-
dumibotili.

c c. Ovi divrtli tnignitudiim in Tcftiutn lupciEcie hxicntii.

di. Vifidnguineiidoviexcuiremia.

t, LigrtncntiTctltailorumpoiiio.

1'nforum fpermaticorum ite fexu femine*
dijiniutio anfraUuoJa.

Tcjhcu’ut feminent.

Subftimli e}us vciicUiru.

GlunduioU.

Vi£i fpcimiiic*.

TIt

Tejl ieulut virilit tt electu.

Tcftkulur «tui.

Iju. ippcndix.

Yxlifpcruuucu.

».

■ 3.

(C.

XJterur ovit in que fit ut ;jm grandit te partui
viciuue continetur , prnteret Cotyltdonum
vejligu multa.

Collum atni.
b b b. Vifi ab uteri cervice id cornui tendent ii.
cccc. Puer uten ipcrti . ut mcltur ippucint Ciruncule , kquotnod.

ex applicentur utetok chorio,
d d d d. Coty ledoner I' cirunculx.
cccc. Interni uteri fupeiiicici.
ff. Cornui uteri.

IX.

Plaeentulartl utere frparatM 'J m utere rsliSae. pru-
terea fetui fitum a communi divtrfum , videt , C?
aliter vafa umbilicalia dijlrilni.

Vi A umbilialix.
bbbb.Propiginci eorum,
c c. Cltorton cum Ctnjrlcdanibo.

Cornui uteri in quo ippitent cirancuUrom qux inncxx fu: ■
runi velligii.

Alintoidii ippcndicn C ettremi.

Uteri Cervix.

Pudendum.

Umbtlia.il ve tu iatn ftrtntu ptojted ictu.

dd.

Situm communem fettut , Cotyledonum ordinet t & x/Hau-
totdn inflatu magnitudinem exprimet , ac partit ejut
longitudine inuqualtt.

1 1. Membfini Atnn ia.
bb. Vili umbtltaiix.
c. Utichus.

d d. Chorii ruri utuqur , eui idhxrent eotyledo na.
ce. Alintotdtr piri utriqueindiri icfpiritu tuuicfidii-
ft Alintoidit ippcniicuLc.
gc. Scc.Corviedonet

h. Intedtnulum liintaidU <d unchum tende»,

ii. fcc.Vifi chorii.

k. kc, Cotyledonum aviui qui f cetum reipicuuit.

Fatum cum memhrauit tjl cudit .

l. Vifi cmbiiieiiii contorti,
bbb. Propagina eorum.

cc. Chotiou cum CotylcdoniblB.
d d. Alrntotr.
cc. Zlut ippcndicei,
ff. Amnia.

£Pliccnu*

Uncius. 7 ' :

Ecr 4

T“\.

40S Explicatio Fio. TABUU XXVIII.

Qux

: -t

PORCO

agit

rigaram I. II. III. IV. V. VI. V II. VIII. IX. X.’XI. XII. XIII. ex J. Cass. Plackmtini
Opere defumpfiflimns, XIV. exobf. Amsiuod. XV. ex Acris Ajiol icis,

XVI. & XVII. CX tr. tshr. ab A Q_u ausu. Je firm feet.

•aaa

d.
ec.

ff.

ii.

F‘S-

Zjryngi impefita pjrtefde.

Cutb :i mufculis feparata cum piiguedine & pan-
niculo carnolb.

Mufculi furfum reflexi diverfis Abrarum generibus
tum in externo oblique defcendentibus . tum in
interno planA tranfveriis inligniti faciliori de-
glatitioni infervientis portio.

Reliqua ejufdem Mufculi pars diverfis fibrarum
generibus infignira, fuoloco fira.

Mufculi duo flmplici linea inter fe ditlindi lingua-
rum motui tum cxcrtioni inlcrvientes.

Abi mufculi motui mandibula- inferioris deflin3ti ,
horum dexter in fitu luo hirct finiflcr A litu
proprio liberatus fido apice . communi laryngis
mufculo annexus, pendulus lucrer.

Duo alii , craili , robufliquc internam cavitatem
mandibuli occupantes , mafleceres didi , man-
dibuli motui dicati.

Temporales /nufculi, in externa parte.

Externorum internorumque 'Mufculorum fepa-
ratio per lineam candidam ab ofle mandibuli
factam.

Hi duo mufculi a fterno ortum latum membrano-
fum trahentes, furfumcarnofivergentes, olfi
liyoidi (inc acuto, carneo nerveoque ailiguntur ,
hic fedione ab ofle pedoris liberati penduli in
utuque parte confpiciuntur.

Os ^lidcs.

Mufculus laryngis communis fupcrior.qui propter
nimiam longitudinem reduplicatus erf, ac inia-
tus fcutiibrmis offis impiar.tatur.

Radix mufe. communium . qui fundatur in fler-
no, & furfum vergens circa • lignum flelli duos
emittit ramos , qui utrinque verfus os fcutifor*
me tendentes inmedio itinera in candidum cor-
pus in feq figura magis confpicuum terminan-
tur, ex quorum abductione pars altera brevior
ad humiliorem latcralcmque laryngis partem
jiervcnit , altera elatiorem extremam ledem ad
ai itur.

ppp.

qqqq,

ff.

Glandularum qui communi offis fterni mufculo
ambiuntur portiuncula.

Mufculi Coili & capitis communes , qui prididos
mulcotosq. inveftire fidebant.

Mufculi duo ab ofle pedoris procenientcs fine ten-
dinofo capiti implantati.

Ab eodem olle orti ad os hyoides procedentes, A
quo nunc liberat , penduli hircnt.

Mufculi pedoralcs brachium moventes.

Ollis pedoris facies.

a a.

bb.

ccec.

dd.

ff.

ii.

Poretu.

n n.

Hoc loco ubi coi pus illud album reperitur cartila-
ginem fcudfbrtuem refidere (latuatur.

Paulo intra alperi ai teri* vcfiigiuru apparet.

k'i.

Larynx i parte antica.

N ervi lingui motui famulantes , abfciifi.

Mufculi truncati & q. bifurcati ad lingui exertio-
nem concurrentes.

Mufculi IV. utrinque duo introrfum linguam
vario modo moventes.

Mufculiextrafitum politi diredo furfum Os hy-
oides deferente».

Mufculi craili, robufti , obique deorfum ad latu*
os hyoides & fic etiam linguam moventes.

M ufculi obliqui os hyoides ad latus dirigentes.

Olfis hyoidis corpus.

Mufculi laryngis communes, fuperiores, extenli
ab ofle hyoide ad cartilaginem fcutiformcm.

Intermcduim propi cartilaginem fcutiformem in
qua& Mufculi ab ofle hyoide defeendentes, &
Mufculi ab ofle pedoris adfccndcntes in carti-
laginem thyroideam delinunt.

Bifidi duo mufculi A tlerno tanquam centro & ra-
dice unitim inembranofo principio in latum ten-
dente orientes , inmedio itineris nodum tendi-
nofum perigraphas didum acquirentes lucce-
dunt , ex quibus tenuior longiorve in extremum
fcutiformis fuperioris , crallior ver6 in extre-
mum ejufdem inferius infigitur.

Corpus afperi ar terii.

Cartilaginofa ollis hyoidis portio.

Laryngis lubflantia , ubi & fcutiformis cartilago.

Coipus membranofum & excavatum , in quo par-
tes laryngis interni liti fune. Si A quo varii
vocum differenti! eduntur.

III.

Epiflcltida parte/ Ufyne e en nexa.

Mufculus Epiglott ilis illam furfum attollens.

Cavius, qui ab Epiglottide in deglutitione alimen-
torum tegitur. C. Pro-

Explicatio Fio. TABULA XXVIII.

«1

fh.

ii.

*aa.

B-

aaa.

cc.

e e.

B-

ii.

kk.

bb.

cc.

dd.

Procedi] s quidam femicirculare corpus odis liyoi-
dis conftiruentes.

Membrana Epiglottidem, eius mufculum, partes-
qui circumjacentes invediens>ope cujus vocum
aifierentix abfolvuntur.

Os hyoides.

Procedus quidam os hvoides condituentes.
Cartilago Thyroidea f. fcutiformis.

Primum parpropriorum laryngis mufculorum-
Portio cartilaginis annularis.

Trachea: portio.

IV.

Mufculi laryngi/ i parte antica.

Cartilago fcutiformis.

Mufcufus linider primi paris in fitu.

Socius ems , dexter . i fede remotus pauloque de-
orfummiveife rctra&us.

Obi eft afperitas , f- caro lacerata , ibi robufte cri-
coidi jungitur , quo fortius moveat.

Cricois & thyrois interventu vinculi copulata: ,
quod cum ab invicem fegreget primi paris muf-
culos feptum & diaphragma nuncupari meretur.
Portiooilis annularis.

Cavitas in qua copiofa pinguedo pro irroranda la-
rynge , ne cx motu exliccata labefa&arctur.
Trachea.

Mufculi a parte laterali.

Interior pars fima thyroidis.

Ad hujus finem mufculi in prxced. figura declarati
origo , qua: non ut exterius appaiet judicatur ,
fed paulo fupra & altius in interiori facie ori-
ginem trahit.

Penes ejufdem cartilaginis longitudinem in fui
medio membrana glottidem condituens valde
ipli nc&itur.

Ut veifus F.piglottidem ac arythenoidem iter
faciens in angudum vertatur, ac illius corpus
magis videatur

Qure delinens podea in Epiglottidem fecundum
illius latus pars lateralis Epiglottidis agnofea-
tur. •

Ac membrana in illo obfcure videatur.

Tertium par mufculorum oblique ac deorfum ri-
mulam condringens.

Quartum par prxdi&o opem ferens.

Cartilaginis annularis pars lateralis.

Circulo trachex cartilagineo paulum lato copu-
lata.

Corpus trachex.

VI.

Mufculi in /itu proprii.

Epiglottidis portio dimidia
Primum par mufculorum propriorum laryngis.
Secundum par mufculorum cucullares f. pettora-
les condituens.

Tertium par lateralium mufculorum tunkx glot-
tidis iuuxrcntium.

!£

cc.

dd.

bb.

e e. Quartum par minorum mufculorum..

f. Quintum par fecundiimmeampofitiorem&de-

fcrintioncm non datur, condituo tamen unum
mufculum purum acfimpliccmeile.

Corpus cricoidis paulo amplius.

Ejus pars tenuior interiorque.

Centrum foraminis.

VII.

Glatti/ eum ventre utraque.

Partes membranofx ex quibus glottis f. rimula fij-
daed.

Fidura quxligula f. rimula dicitur.

Foramina duorum ventrium perquxaer Ingredi-
tur ad grunnitum in porcis efficiendum. *

Pars inferior & tenuior cartilaginis annularis.

T rachex corpus.

VIII.

Laryngu pane/ varia , prater nerve/ recurrente/.

aaa. Maxilla: inferioris furfum retra&x facies petfcfta
dentium ordire decorata.

Mufculi duoOs hyoides furfum trahentes, quo-
rum appendices lirterrs iisdem defignatxduos
mufculos linguam exerentes exprimunt.

Ollis hyoidis fubdantia femicircularem figuram
circnmlctibens.
dddd. Mufeuhcommures laryngis in itinere fupra thy-
roidem flexionem efrormantes paulo fupra pro-
gredi lato fine camolo in os hyoides infixi.
Cartilago fcutiformis femicircularem propriat
fubdant ix cartilaginem mufculis dete&am ex-
hibens.

rropriorum laryngis mufculorum primum par.
Trachex corpus inferioicm fcutiformis extremi-
tatem contingens
hhhh. Nervi a fexta Cerebri conjugatione delcenJen-
tes , utrir.que unus , fecundum arterix jugularis
longitudinem dimenfus uterque ad Cor, pulmo-
nes & Ventriculum tendit.

Ejufdem nervi duo ramuli, qui &lingux radici
irferuntur , & inferiorem maxillam utrinque
perforantes dentium radicibus implantantur.
kkkk. Nervi recurrentes, quorum dexter circa arterix
carotidis diviiionem recurrit , alter circa aor-
txdefcendentis truncum. *

Arterix aortaadefcendcntis, fpinx incumbentis,
truncus amplior.

Arterix carotidis ramuli duo fecundum trachex
longitudinem decurrentes a magno trunco pro-
fefti.

n n. Divcrfi ejufdem adfccndcntis arterix tiur.ci.

# IX.
vduricula.

a a. Auriculx fima f. concava facies,
bb. Ejus latera introrfum refiexa.
c. Corpus membranofum intrinfecus tubulum carti-
lagineum orbicularirer fuccingens.

Fff d. Par

ii.

410 Explicatio Fio.

d Pan cartilaginis ex qua tubulus auditorius eon-
ftituitur i extra fitutn.

e e. Ejus portio in fitu, qui tubuli figuram exprimit,
ff. Os lapidolum ab aliis oiTibus tedum.
gg. OfTa alia ad omniibafm pertingentia.

Org* nan tuditur.

a a. Meatus acufticus ab aure incipiens ad tympanum
procedens , infigni? longitudinis latituJinifqoe.

b. Locus ubi tympani membrana lita,
cc. Osmammillarc figuram longe divertam ac in aliis
animalibus obtinen*.
d d. Proceflus rtyloides.

co> Alius, qui ratione figura; pyramidalis merito fty-
loidesdicipotefl.

f. Pars cranii lateralis arteriorem auditorii meatus

regionem fpedans.

g. Ofiis jugalis portio.

n. Altera pars lateralis cranii ad pofleriora vergens-

XI.

Idem.

a. Concha , i cruda oflea tanquam proprio integu-

mento libera.

b. Foramen cochlea:.

c. Cavitas mufculum continens,
d d dd. Os petrotum.

XII.

Idam.

a. Foramen cochlex.

b. Corpus cochlea-.

C. Cavius in qua mufculus delitefci t.

d. Vinculum nerveum cavitatem fubient.
eec. Os petrofum.

XIII.

OJJieula auditur.
ai Mallei caput rotundum,
b* Ejus cauda & pedunculus.

c. Corpus incudis.

Supes incudi annexus.

d. ProcctTus mallei*

r. Illius cauda.

f. — Caput,

h- Superficies incudis lata. ,
i. Ejus crus alterum.

It. Ejus crus reliquum.

L Stapcda feparata ab aliis ortibus.

XIV.

Veutrlculua poqfinur.
hh. Tunica: externa;.

v k. Tunica interna , deficiens.

TABULA XXVIII.

v •

XVj

Tejlii aprugni , ex defer iptiana Dttbirii.

a a. Teflis per medium fciflus.
bb. Tunica albuginea.

c. Vaforum prxparantium in albugineam infertlo.
d d. Hichmorianus dudus per medios teftes expor-
redus, an linea fibrofa Riolani infeparabilisi
tertis tunica t

e e ee. Vafa pra-parantia , albugineam perforantia , &
ductui lemicirculari nexu comini fla.
ffff. Vafata tertis fubftantia, cui xxxx.leve rtratum
proprie carnis fff. interjacet iu aprugno . qux
decs in virio.

gg. Exiles fiftulx, modoplures. modo pauciores , i
dudu ubi rtatim ex albugineaemerfit in capite
tertis exorte. •

hh. Principium Epididymidis non glandulofum ex
Hichmira fcd Iblis contextum vatis ex Riolane
valida fibi membranula invicem adfutis. Hinc
videre eftEpidymida ex fiftulis fuborta, fiftu-
las ex dudu. Atque adeo femen inchoa-
tivi generatur in terte intra vafa tefticularia ,
i quibus mox dertillat in dudum , i dudu dein
per filtulas convehitur ad Epididymida iu cu-
jus perplexitate tandem perficitur,
i i- Reliqua Epididy ruidis feries plani vafculofa.

kk. Vas ejaculatorium , reda Epididymidis conti-
nuatio.

XVI.

Uterum porcinum depingit quinque fbttua
gerentem.

a. Cervix uteri.

b. Pudendum.

c. Foetus habens caput verfus os uteri.

ddd. Uteri partes i chorio feparata:, ut chorion fine

cotyledonibus utero annedi demonftretur.

e. Pars uteri , in quo fatus integer continebatur
aperta, ut quomodo venx per uterum fpar-
guntur confpiciatur.

fff. Uteri partes in quibus fingulis finguli funtfatus.
gg. Cornuum uteri principia,
n n h. Majora uteri vata.

i i. Glandula: multx fimul juodae in utraque uteri

parte.

XVII.

fotum ex utere exemptum afiendit IrUut
memtrJnu circumdatum.

a a. Alantoidis appendices,
b b. Chorii extrem itates qua: triplo longiores iplo fce-
tu, & line cotyledonibus,
c. &c. Vafa chorii.

6 itJ

4t2

Explicatio Fio. TABULAE XXIX.

quibas

S I M I M

AKtTOUC

declaratur.

; I. II. III. IV. P iacintinvs communicavit, V. VL X. XI. Blaiius, VII. VIII. IX. |
XVL B aut molinus III. Coiimus, XIV. & XV. Acad. Cu&IOS« Couisi.

R* 1

Oculorum Mufculi quidam.

a a a. Os excoriatum,

b. Oculi corpus,

e Chorda trochlearis mufculi.

d. Trochlea.

Mufculus trochlearis.

Mufculus obliquus interior Tro
chlcari oppoiitus.

II.

Auris interna offi culis dcjlituta.

IV.

Organi auditus clarior demonjlratio.

a _ Meatus auditorius femi apertus.

b. Foramen ovale ad labyrinthum.

c. — * Cochlcx.

d. Figura cochlcx concinne i confor-

mata.

Larynx parte anteriore.

VI.

3L Meatus auditorius apertus , & ab o-
mni membranoio genere pror-
fus immunis.

b. Portio cutanex fubllantix , quauni-
verfus du&us ofleus acufticus
fuccingitur.

• c Ex qua deinceps Tympanum Gale-
no minime ignotum conftrudtum
cfle nullo paeto admitto.

<L Corpus odis ly thoidis.

III.

Concha auris aperta, cum foraminibus.’

a. . Meatus acufticus ab omni impedi-

mentadenudarus.

b. Fcncftella ovalis labyrinthi.

c. Foramen cochlcx.

ddd. Circumferentia conchx.

e. Os lapidofum.

Eadem parte pofiica.

VII.

Ventris imi pontes varia.

A A.

Arteria magna.

BB.

Vena caya.

CCi

Renes fucccnturiati.

DD.

Renes.

dd.

Venx emulgentes.

E E.

Ureteres.

ce.

Arterix emulgentes.

FF.

Vafa prxparantia conjundta.

ff.

Venx fpermaticx.

GG.

Vafa deferentia.

gg*

Arterix fpermaticx.

H»

Tcfticulus finifter.

Epididymis.

II.

Vciiculx feminarix.

Foramen capfula munitum

; per

quod

Explicatio Fio. 1

quod tranfitus femini datur e vc-
(iculisin urethram. .

S s.

Dudus ad foramen K. tendentes.

Mufculi ad radicem penis liti

XX.

Profla tx.

Urethra.

Prxputium.

Glans oblonga rima perforata.

Vefica Urinaria.

VIII

Genitalia, aliaque.

Inteftinum Redum in parte fuperio-
rc b. ligatum.

Anus.

Vefica Urinaria.

CC.

Vcficulx feminales.

dd.

Dudus e vcliculis feminariis pro-
deuntes.

Exitus duduum in Urethra , val-
vulis munitus.

GG.

Proftatx.

HH.

Mufculi penem erigentes, & dila-
tantes.

KK,

Urethra.

Corpora penis nervofa.

Glans.

Prxputium.

Fiflura penis oblonga.
IX.

Ipfc penis.

II.

Mufculi erigentes.

Urcthrx exitus in glande tantx ca-
pacitatis , ut digitum minimum
admittere potuerit.

A farte fojlica genitalia quadam.

Vefica urinaria-

Urethra.

CC.

Ureteres-

'A BULi£ XXIX. 413

D D. Vafa deferentia circa extremum di-
latata.

E E Vcficulx feminales.

F. Eorum exitus.

G G. Glandula utrinque veficis adftans ,

albidior, folidiorque.

H H. Alia , major , rubicunda ,

plexu nervorum , vaforumque a-
1 iorum praedita.

II. Mufculi.

Nota. Omnia hxc ufquc ad F. Siflcda c(Tc
feparataque , quo pateat urethra
aperta.

XI.

Interior facies feminalis Veftcula fer
medium dtjfctf a.

XII

Caecum Intejlinum.

a. Inteftinum Ileon.

e Redum.

b. C trcum.

dd. DiflcdiCoeci portio reclinata,

cc. Valvulae variae.

XIII

Sceleto» Simia Caudata.

XIV. & XV.

Gjfa Capitis.

A. Os triquetrum bregmatis»

B. Olla temporum.

S. Petrofa eorum portio.

C. Os Zygomaticum.

D Di Protuberantis dux odis cribrofi va-

riis foraminibus pertuli
E E Orbitx oculorum.

F. Proccflus mammillaris.

Eff j Portio

Digitized by

^ . ■ <w~

414

E X P L. Fio. T*A BUl£ XXXI.

G G. Portio offis occipitis.

K. Dentes molares.

L L. Canini.

M M. Duo inciforii primores.

N Proximi duo latiffimi.

P. Maxilla fiipcrior dentibus armata

O. Nares.

Maxilla inferior.

R R.. Corone ditius proccflus.

S S. Condylus.

T T. Cavernula inter utrumque procef*
fum excavata.

U. Dentes molares poflcriorcs 1 V.

X. Alius infigniter latus. , ,

Z Z. Canini.

O. Primores inciforii.

Ipfum Cercopithecum exhibet.

4i 6 Explicatio Fio. T A B U L £ XXX.

quibus

TESTUDINIS

A N A T O M E

Jc cIjfjtHr,

Autbore B L A S I G.

r«.i.

Tefludo MperlM,

C. flcc.

FF.

GG.

H H.

hh.

II.

ii.

KK.

LLL.

OO.

FP.

IS.

TT.

VV.

XX..

Cor cui tue ima conftjns.

Auricula.

Hepar extra caritatem rentrii extenfum.

Ventriculos.

lineftini Coli principium , extra corptw remotum.

Colon.

Inceftina renuit.

Trachea.

Eius in ramos duos divifio.

Circumvolutio cuca juguli lateri.

Bafis lingtue.

Ofcfbphatus.

Mufculi colli.

Vcnx vatie dirtrboendx.

Arterixaortx diftribut toraria*

Teftcs. ^

Epididjrmidcs.

Fenis. * t

Mufculi circa quos penem extrorfum morenies alii tanquam ac-
ca trochleam ducuntur.

Ofla pubis A Ic inricem remota loco eo ubi ooalcfcunt feparara.
Ligamenta membranea varia.

Inteftmi Refti difleai partes iccl&atsqoo pcnU videri queat
Vcficx infert io in Intcdinum.

Cauda recurvata.

Vcfica urinaria.

Inte/lma viris.

A. Uti porlio, B B. Coli.

C C V. Viila Coli ad ingreflam Ilei.

D D. Retluutx InteOini pariet ,

E. Coli priocipiuin. amplum .rugofum, quod ptoC <*CO hic tuberi
potrfl.'

VII.

Penii i parte poJlicJ.

bb.

Po vea penis.
Prominentia interiora.

Genitalis , iifque connexa.

Lingua eum fsrte trachea.

A. Linquaipartefupcriore.

B B. offis hytsidis cornui.

C. Trachea.

D. Rima ad tracheam C glottia.

S E. Cartilagines dux tfpcrx rimam hanccmcicnta.

III.

*/tJ}ers arteris cum pulmone ex uno latere.

A A. Trachez dirifit ramus dexter finillto abfciflo.
b b b. Pulmoni, partea.

ICC Trachtx apertura , per quam in quintiii pulmonir panem
maGim.

IV.

Cor i psrtihur alii/ ftf aratum.

a. Ventriculus fubllsniii carnei folidiorc connatu,

q. Aurinia Ventriculum ambiena membranea,

c. Arteria cx corde prodjeru.

A. Vefica urinaria. b. Fjur Collum,
cccc. Colliptr tramvrtfum diflctli partes reclinata . at pateat ejrn ia
cloacam apertio.

10. Nitr,esnna hac duo punfta feramina dcfiirnaor pe» qua uniri
aodhu paraflatarum fle vt ucuiatum feminalium in collam ve-
Gcx It canuerant,
e e. Cloaca ipfa integra.

f C Eadrm aper t.flc reclinata quo io confpe&um ventat perna par*

anterior.

Mufculi peub. hb. Tcftf
Parastata. k k. Vcfica feminal».

tfr

VIII.

Penem JeJuccni aJ anteriora Mufeului , tSe.

bb.

Inteftimitn Rcflum anterius ex parte difleflum quo
Penis melius videri qtsear.

Mu fidus , utti ndue unus .cita ofla pssbii rcfltani . Ccquc quii
per trochleam ducende penem intiorfum moveor.

IX.

S celet on TefiuJinh

H*Oflibus XXV. conflare in ofteologia tradit
^ vas DYK.

XI.

• /

Effigiei eju/.

Offa capitii i lateri.

=*r

4«8 Exp t. Figurarum T AB U L£ XXXI.

quibus

I G R I

DIS

partes varias delineari curavit
B L A S I U S.

} ' % I-

Cri/ parte/ varia.

Lirguar papilla; acuminata:.

bbb. Oris tunica: glandulis refcita.-, a palato undique
reparata- , portio.

cccc. Tunita gula- ciica d continuata, qux lurfum
extenia ingluviem quafi hic conflitint.

e. Epiglotti-.- erecta.

f. Cartilago Thyrois.

g. Trachea.

i. Ingvcfliu ad tracheam, quem Cartilagines aryte-
noidea- conilituunt.

k k. Locus ubi Cibus lingua fuper Epiglottidem ad
gulam fub tunica priore b b o circa f de-
fertur.

II.

Ventriculi erifeium fuperiu/.

aa. Particula Ventriculi interius confpicienda, valdi

rugofa.

b. Orificium lpCum corrugatum.

III.

Vcftca Maria cum JuBiiut bilarii/.

,a. Vefica fellea,

b. - Cei vix contorta.
c' Dnftus Cyfticus.

d. — — Communis,

e e e. Duftus hepatici varii,
f. Hepatis particula.

IV.

Ren cum vajit Hc. a parte pcfhca.

a a. Ren per medium dificfhu.
bbb. Caruncula- papillares,
c c c. Vafa emulgentia tunica Renis propria pelvim
ce nft i tuente hic te&a.

d. Vire--.

e. I j-.ringreflus.

f. A item aorta.

". Vera Cava.

h. A rteriar emulgentes,

i i. 'Ver. en -iV-ntes.

k. Tunica propria feparata & expanfa quo ejus ad
interiora Renis progreffus notari queat circa L

m. Vena mulcula fuperior.

n. Ren fuccenturiatus.

o. V ena ad Renem luctentur iatum.

p. Arteria.

Parte/ genitale/ , ah a que connexa.

a. Vefica urinaria,

bb. Ureteres,

c c. Proflator,

dd. Venxfpcrmaticat.

e e. Arteria- fperroaticx.

ff. Corpuspyramidale.

gg. Vas deferens,

n. Tcflis limtter.

i. Dexter.

k. T unica vaginalis reclinata.

l. Eadem, cui mufculus Cremafler inhaeret.

m. Epididymis dextra.

n. Penis.

o . Ejus prarputium rctraftum.

p. — — Pars antica offea.

q q. Mulculi ere&ores.

r r. Dilatatores.

ff. Nervea filamenta.

t. Inteftinutn rc&um.

u. Ejus cum ofiecaudx nexus,

xx. Veficar gland ulofie.

i i. Foramen ejus,

y. Foramen anus.

VI.

Caput Tigridi/.

VII.

Pedi/ anteriori/ ojjd.

VIII. IX. & X.

OJJiculum ultimum digiti . cui ungula c obaret exhibent ,

C# quidem

v i i j. A latere.

ix. A parte pofticS.

x. — Antica.

^ * r

i* * 9

410 Explicatio Fio. TABUL£ XXXIL

URSO.

cujus ANATOMEN
exhibuerunt

PAR ISIENSES.

Fig. V.

ABC. Pes inferior dexter, apartcantica.

B. Parvus digitus qui cft loco pollicis.

A. Digitus magnus loco parvi.

G. Callofitas loco tali.

D E F. Pes inferior dexter a parte poftica.

E. Articulus minor qui cll loco majoris

D. Major qui loco minoris.

I. T alus inverfus.

H t. Duo Ventriculi.

H. OElophagus.

I. Pylorus.

K L. Ren dexter.
MM. Ureteres.

N N. Veni emulgentes.

OO. Arterii emulgentes.

P. Idem Ren inverfus , quo vafa con-
fpici queant.

IV.

R S T T. Ren exiguus per medium diflc&us.

R. Arteria ejus emulgens.

S. Vena ejus.

TT. Ureter ejus per longum diflcctus.

V V. Papilli.

Y Y. Medium Infundibuli.

X X. Exigui tinus qui (unr inter papillas

& infundibulum.

VI.

Delineatio Urfi.

II. & III.

# i*

422 Explicatio Fig. TABUL£ XXXIII.

VITULO, HIRCO, CAPRA,

VULPE, CAPREOLO,

CERVO,

Q t

notanda

exhibentium.

Harum I. & IX. communicavit Adi. Coindudino, IIL Se IV. Diilinus
VI. PiACiKtiKi;», VIII. & IX. Coirmas.

Fig. I.

Seeleten fi tuli.

VIII.

Capra.

i1: ix.

lArictii HitlanJ. ,

• XI
ruifh.

ii.

Delineatio Capreoli .

Cervva.

III.

r,fa cervini Renui gitia pane per longum feRi
i JUroia carne Merata.

b b. Ejus produdiones & procefliw, quibus emulgentia
vafa veftiuntur.

c. V ala apum alveolos referentia,
d d. Vafa capillaria ad extimam Renis fuperficiem ex-
currentia. •

IV.

Cervina papilla ponio i Rene feparata.

a. Cervina; papilla: albicans pars, ex qua ferum ex-

primitur.

b. Filamenta cjufdem A pelvi ad ufquc Renis fuper-

ficiem continua.

*Mk

VI.

• Auricula Capreoli.

a. Auricula corio teda , pilis obGta.

b b. Ejus fubliantia cartilaginea pluribus tuberculis do-'
nata, ab omni corio pililquc libera.

c. Alterius fubftantix cartilaginei portio A cuticula

fere fcgrecata.

d. Mufculus oblongus .tenuis, teres &carnofus ,ab

auricula ortus & in auriculam implantatus,
e c. Locus oflis petrofi.
f. Os jugale,

gg. Cranii portio.

di****1

Cs c 4

i.' -m. ■ 'T' * -ly "• ■ -y *r. • — r— pfr*

Tii. xxxm.

vrn

. Digitized by tjOos

424 Exkicatio F i«. T ABUL £ XXIX.

quibus

GLIRIS, TALPi, MURIS

Genitalia , aliaque , proponuntur.

Harum I. debetur Swammirdam. VII. VIII. X. Rlaiio, XI. Gk.afio» III. Coitiio,

** IV. Druo, V. & VI. WoiHio. .

P|. i.

T.lptt gruit jli*.

A. Feni*. F. Catis pirs.bfciflj in ambira.

C C Duo v-tfcula materiam (em.ot anav-g-.m ro iu loco excernentia
D D. Cmpon duo glandulol » . in quibus hxc materia conficitor.

E E. Mufciili prnis.

F f. Duo roitinia , g’an iulofa , corpora . prodatis analoga, qux ma-
teriam ad urethram d .-«lucum.

G Vefiea urinaria extra litum.

H H. Duo corpora tubulola veli ulis feminalibus analoga.

I 1. Duofimslia corpora ail elegantius con'picua.

X K. VHieulv frmmatci. L L. Vafa fpecmatiea.

MM. Vcnr Ipcimatic» in tcfli im fiiperficie. N* N. Arteiix.

00. Vafa ejaculatoria. P P P. Epididymis.

Tuuttx salis deferentibus fic prxjataniibu* iatcrjed*.

II.

Tjlpx delineatio.

III.

Ejus fcelcton.

• i

iv.

"hi uri i fceleton.

Muris norvagici , vulgo leiuing vm icon.

VI.

S celet on ejus.

a. Dentes anteriores falcati fuperioris maxilfx cranio infiti.

b. Dente» anteriore» falcati maxillx inferiori».

e. LinRuacTafla fatis & magna. dd. Molares denrrs.

c. Triplex apophyfi» qua interior maxilla fuprt tori neditur.

f. Scapulx.

g g. Pedes anteriores , io qnibus digiti quinque tot Idem aduncis &

acutu unguibus armati.

h. Dens unuiantetior ex alveo exemptui ut radicis longitudo ap-
parear.

1. Dens molaria primus latiffimus . ex quartior quali compofitus.

Ir. Huic vicinus ex tribus quafi confiam.

1. U! t' it tus e» duobus. m. Olla auditus circulo ioclufa.

n. CoHxuttinqequatuordeciro.

o. Vcrrebrx lumbale* ad caudam tifqtsc duodecim. p. Olla ilii,
q. Os femori» triplici nodo conflans ut ofli alsa j angatur.

>. Fems odi iln membranula adhxrctis.

f. Pnelainfenubus.

t. OlT. ceu ii frada per rallum confolidara.

u. Pc lc* twQcnotes , cum d^uit Ac unpuibtis . quorum pollex fit

tn m nor longstn.i nexq ia e» U. mro.es uibua idiquia.
x. Cauda dvcem conflans articulationibus.

bb.

VII.

• Gula cum Ventriculo ex glire.

Ventriculi orificium finiftrum.

■ ■ D*-xrruro.

In inverfn eo tunica durior.!

OElophagus. E. Portio IateftinL

VIII.

Intefiinum Coecum', 0 *c. ex eodem.

Intefti Coli particula.

Cor cum. c. Ilei portio.

IX.I

Gliris delineatio.

Ejus genitalia.

a. Vrfica urinaria. b. Vefica utraqoe feminalis.

c. Anfiafluofus veficxutriufqssc exito» in

d. Urcibram , qux etiam mulariofacfi.

e. f g. Mufculi ires. h. Prxputium externum retradum. '

pp. Vasdcfereni tranfiem ad

k. Epididymidem. I. Epididymis,
ro. Eius extremum tefli nexum.

n. Tertis , in coque

o. Arreri a varie flrxa per tunicam transpatens.
qqqq. Glandulx.

r. GWnduI a prrputio externo extremo uno nexa,

t r. Circa v fis d . ferenus ingeeflum in veficx feminalis extremum
mmtax capfiilx.

XI.

Tefli

is cum annexis.

Tefiirulus gliris in quo valcula feminat ia nufla prxparatione
prxviaiu femme turgent, ut per tnffldWMB albuginem
dite fle difiiode appareant , eaqucabUtafpoaxt a fc invicem
feccdant.

Vafa prxparantia abfeifla.

Arteria tnxparani.

Venx prxparantis nmificationes.

EgrdTus valeriarum femininum £:eftirufis.

Globi Epididvm mu nis pars concava Teflicslo nsturatitec
adiacens jamfilrfum protrada.

Globus Epididymi» minor cujus prima dinfio in hoc animal i

ni morbem vertitur,
rmen deferentis portio.

Vaforum prx parantium umifica: iooa ad Epididvm crcur
rima.

•-

IE.

J-

(M-

i»

K K.

PP-

Expl. Fioukarum T
•

Nervus intercoftalis in utroque latere juxta co-
ftarum radices defcendens, ac in totodefcen-
fu 4 lingulis Nervis vertebralibus i *. ramura
accipiens.

Ramus 4 Nervo intercoftali lateris finiftri pro-
diens , & verfus plexus mefentericos dimiilus-

Idem Nervus mefentcricus . bifidus , ramum ma-
jorem in plexum, qui & Stomachicus dcLie-
nariseft, ac minorem in .plexum Renalem e-
mittit.

Par ramus Mefentcricus 4Nervo Intercoftali dex-
tri lateris prodiens, 8c verfus plexus mefen-
tericos inclinatus.

Hujus Nervi , pariter bifidi , ramus major in ple-
xum Hepaticum , & minor in plexum Rena-
lem.

Plexus Mefentericus finiftri lateris primus , qui &
ftomachicus & Licnaris eft ; 4 quo plures Ner-
vorum fafciculi, live conjugationes numero-
fi, multifariam emittuntur.

Plexus Mefentericus Renalis finiftri lateris . in
quem , prxter furculum mcfentcricum

Duo alii Nepri 4 Nervo intercoftali immediate
inferuntur.

E plexu hoc prope capfulam biliariam confito ,
plures Nervi & tibi x in Renem mittuntur.

Nervi & fibra; , quibushic plexus cum plexu me-
fenterii maximo communicat.

Nervorum fafciculus primus, c priore plexu in
Lienem tendens, quem aflecutus , exinde fi-
bras quafdam in ventriculi fundum reflectit.

Nervorum conjugatio fecunda 4 pradicto plexu
in ventriculi fundum , cujus fibri cum furculis
& fibris Nervi ftoraachici inferioris communi-

Nervorum conjugatio tertia inter hunc plexum
& vicinum hepaticum

Quarta Nervorum conjugatio inter hunc & ple-
xum mefenterii maximum

Plexus mefentcricus Renalis dextri lateris , in
quem (limihter ac in ari ejus ,) prarter ramum
mcfentcricum.

Duo Nervi 4 Nervo intercoftali producuntur.

Nervi & fibri inter hunc plexum & maximum
mefenterii.

Ramus infignis inter hunc plexum & vicinum he-

Inlrgnis nervorum & fibrarum cohors i Plexu hoc
in Renem , nui vafa emulgentia fcandunt , &
varie circumligant.

Plexus mefentcricus fuperior dextri lateris , qui
& hepaticus.

Magna Nervorum conjugatio ex hoc plexu in
hcpar& cyftim fclleant , 4 qua plures item fur-
culi in pylorum flr Pancreas diftribuuntiir. Hu-
jus Nervi & fibri in afcenfu verfus hepar Ar-
teriam hepaticam velut reticulo fafio obdu-
cunt & truncum ejus fere abfeondunt : Ho-
rum furculi cum Nervorum ftomachicorum a-
picibus m m. conveniunt.

Sirculi circa pylorum diftributi.

Alii furculi in Pancreas difperii.

4 4-

ABULiE XXtfVI. 431

Nervi inter hunc Plexum & mefenterii maximum
protenfi. Hic Plexus cum Renali vicino per
n & cum ftomachico per t communicat.

Plexus Mefentericus maximus , 4 quo ingens
Nervorum fafciculus fub magna me-

fenterii glandula oriundus , exinde quaquaver-
fus in plurimas propagines & ramos difpefd-
tur , inque omnia inteftina (pritcr rettum)
diftribuuntur. Nervi & fibri quaquaverfus
protenfi. arteriis& venis mefentericis tofoaro-
bitu innituntur, cafque varie ftrirgunt & cir-
cumligant.

Propagines nervofi ab boc plexu in teftes fremi-
ncos, live gUndulas uterinas, quiramisner-
vorum vertebralium Paris vigefimi primi in eaf-
dem partes emilfis occurrunt, cumque iis in-
ofculantur.

Ran*i vertebrales in Teftes fermineos.

Plexus mefenterii infimus longe infra pi iores con-
litus, & pro origine fua tres utriwpie Nervos
ab intercoftalibus inferius oriundos habens.

Tres Nervi utrinque i Nervo intercoftali in ple-
xum mefenterii infimum dimilli.

Nervus ab ifto plexu dire&e in maximum mefen-
terii plexum protenfus , qui in tranfitu furculos '
aliquot ab intercoftali nervo utrinque accipit,
fc. 4. 4, 5. {. j. &ipfe furculos duos m teftes
frcmineos mittit.

Duo rami a nervo praxlido in teftes firmineos.
Plexus alter exiguus paulo fupra hunc infimum
confidens.

Proccfliisr.ervofusJ plexu pratdiffo infimo in vi-
cinum perexiguum protenfus.

E rlcxu minimo Nervus infignis in plexum me-
fenterii maximum elatus, qui in toto afcer.lis
inteftinum r cvturn & coli partem fubtendit, iif-
que propagines crebras inferit. •

Ramus alter ab eodem plexu deorfom trilliu , coi
ejuldem inteftini redi pajtcro inferiorem fub-
tendit, eiquepropaginescrebras impertit.

Duo nervi 4 plexu mefenterii infimo deorfum
milii, qui circa imam ventris cavitatem in pel-
vim dimilli , binos ibidem plexus K K . fcd.
unum in alterutro latere confitum , fubeunt.
Plexus gemini intra pelvim confiti, quornni Ner-
vi excretionibus lingulis , fc urini, Itercoris
& feminis, ibidem ra&isprofpiciunt ; hi Ner-
vos dd. verfus plexum infimum mefentciicuiu
emittunt.

Nervus a prxdi&o plexu utrinque juxta larus in-
teftini reifti afeendens , ei propagines inferit ,
quibus geminis Nervus alter (b) 4plexumii.i-
mo delomdens occurrit.

Duo Nervi ab eodem plexu in uterum.

Nervus ab eodem plexu in veficam.

Nervus in glandulas Prortatas. *

Nervus 4 radice vigmti o&avi Paris vertebralis in
mufculumani.

Par vigefimum nonum vertebrale i quo
Nervus in fphin&crem , & reliquos mufculos ani.
Nervus infignis utrinque ab ifto Pari in penem.
Ramus alter brevior in mufculos penis.

LL. Ner-

CC-

K.K.

dd.

432 Explicatio 'Fio. T AB.U L JE XXXVI.

L L. Nervus ir tcrcoflalis infra renes.

m. Nervulus a ramo vertebrali in tertis virilis mufcu-

lum crema fierem.

n. Par vertebrale ti ; cujus origo pone renes confi-

tadelitefcit. : Ab hoc Nervo plures utrinque
propagines in teftes fbeminel fexus mittuntur ,
qui furculis aliis mefenterkis eidem parti di-
ftributis occurrunt.

o. Nervus A Pari vertebrali n, A quo etiam furculi

quidam in teftes fixmineos.

p. &c. Nervi in crusdeftinati, quorum qui fuperius ori-

untur, in dcfcenfu ramos a Nervis inferius ori-
uikIis fufeipiunt.

q. Nervi intercoftales, juxta principium offis facri

ad fe mutuo inclinati , per procelTum tranfver-
fum r communicant.

r. Proceflus alter tranfverfus, intra odis facri curva-

turam , duos inteicoftalcs Nervo» connedens.
*• U terque Nervus iutercoftalis in fibras minutas de-
finit quz fibra in ipfum fphinderem amdiftri-
buuntur

t Nervus A Paris 14 Vertebrali , qui in glandulas
inguipales pefertur.

v. &c. Propagmes A Nervo Intercoftali utrinque in Ure-
teris Corpus dimifla.

x. Nervus qui ad Teftem & Mufculum cremafterem

delimatur, ubi abdomine egreditur >abllid'us

III.

Ncrvirwn PjrirQuinti& Sixti Rsmi/i-
CMtmct exbibtt.

bb.

Paris feSi Nervus , (quem ideo prius , quoniam
in Schemate extimus eft , reterimus) A cujus
trunco duo furculi a a. in binos ocuh mufcu-
I01 feruntur.

Surculus A Nervo fexti Paris pro radice Nervi in-
tercoftalis reflexus.

Paris Quinti truncus, ftatinrin duos ramos ma-
jores di viius.

Puo furculi ab hoc ramo pro Nervi intercoftalis
radice reflexi.

Divilio Caudicis fuperioris in quatuor minores ra-
mos quomm fuperiorc 1 ophthalmicus, oculi
orbium ingteflus, quatuor fui culos emittit.

ee.

gg-

pp-

Primus juxta oculi orbitam delatus , in nares re-
f? editur.

Secundus exteriorem oculi orbitam przteriens.
-in marculos frontis effertur.

Tertius & quartus, in palpebras & glandulas ocu-
li interiores dlflribuuntiir.

Ramus fecundus fecundasMivifionis, etiam oph-
thalmicus > qui oculi orbrtam iuereflus , & ver-
fus oculi angulum exteriorem delatus, in pal-
pebras ac glandulas exteriores dillribuitur.

Ramus tertius fecunda divifionis, Cve maxillaris
qui oculi orbitam prartergreffus , foramen in
offe maxilla proprium ingreditur , in quo tran-
fitu furculuro e. per aliud foramen emittit in
mufculum mafleterem , dein A foramine emer-
gens offert

Surculum in mufculos naris.

Multas propagines deorfum mittit in labi A fi*,
perius.

Ramus inferior , five quartus, fecunda divifionk

rieda verius oris lacunar defeendens , in
s ramos dividitur, quorum
Primus in gingivas diftribuiiur.

Secundus in 1‘alatum cum multis propaeinibus
dffleminatur. &

Ramus fecundus prima divifionis Paris quinti ,
qui reda dcorfnm verfus maxillam inferiorem
tendem , in itinere plures hirculos dimittit.
Propago ejus in glandulas pardidas.

Surculus ad mafticatorium internum!

Surculus qui ii. ferioris maxilla proceffum circun-
dans ad mafticatorii externi partem exteriorem
defertur.

Surculus alter inpriorh oppofitum tendens, qui
eodem proceflu circundato , in ejufdcm mafli-
eatoni partem internam diftribuirur.

Ejufdcm rami majoris Tnmcus ulterius prove»
dus, in multos hirculos dirimitur, quorum
In rad jcem lingua tendit.

1,1 n°husSd' f^'1C COmr>1SCra cura mu,til PraP*g>-

In partes fublinguales.

t maxilla- pertranfiens , in plures propagines di-
rimitur , qua partim in labrum inferius sss.&
partim in mentum difpcfcuntur ttt.

4 76 E x p l. Fio. TABULA XXXV.

quibus

i ‘J. .

turio fa varia

MURE, PORCELLO INDICO,

ECHINO, MARTE

perAttAToMEN

obfcrvata

delineantur.

Haram L It III. IV. V. VI. exhibet Placintincs, XV. XVI. & XVII. Fa». A»
A<juap. VIII. &II. & XIII. Coimus, X. Blasius.

Fig. I.

Laryngis partes varia, domcjlicoin Mure,
ii/que connexa.

a a a. Cutis pilofa, dctratta.
b b. Mandibula inferior , bipartita, duo*
bus acutilfimis dentibus ornata.

cc Superior roltrum barSa

ornatnm conftitucns.
d d. Mufculi temporales.

cc.. Maflctcres.

f f. Alii duo olli hyoidis mo*

tui dicati.

ggg. Os hyoides.

h. Cartilago fcutiformis.

i i. Primum par mufculorum.

k k k. Mufculi laryngis communes.

1L Trachea,

m. Mufculi caput moventes.

n n. Scapulae dicati.

o o o o. Nervi motorii
pp. Mufculi Thoracici

qq. Claviculae.

II.

V artes eadem , aliaiehuc facientes .

a a. Lingua,

b. Olfis hyoidis bafis.

c c. • Cornua.

d. Cartilago fcutiformis.

ccc. Mufc. laryngis communis inferior.

f. OEfophagus.

g. Primum par mufc. propriorum.

h. Trachea.

III.

Partes eadem , aliave , a parte pojliea.

aa. Lingua,
b b. Olfis hyoidis cornua,

cc Gulae partes diflc&x , inverte,

d. Pars ejus mcmbranolas inferior, u-

nita adhuc,
cf.. Epiglottis,
gg. Trachea. . ^

SSr

Explicat io F i o.

IV. & V.

Auricula f artes in Mure.

Antica facies.

Tubulus membranofus.

Os petrofum receptaculum organo-
rum auditus.

Follica auriculz facies non pilofa.

Pilofa.

Tubulus membranofus.

Os petrofum.

Foramen per quod nervus audito-
rius ingreditur.

VI.

Ojjicula auditus in Eodem.

Teflesfcu ovarium.

Ligamentum teres uterinum.

Vafa fpcrniatica utriufque condi
tionis , venz arque ac arterix.
Vcfica urinaria reflexa.
Ligamentum uteri aliforme.
Vagina uteri rugofa , aperta.
Veficz urinariae exitus.

Externum pudendum pilofum-

XI.

Sciuri delineat i».

XII.

Sceleton ejus.

XIII.

T A B U L i XXXV. 427

e e.
dd.
cc.

ff.

a. Malleus feparatus.

b. Incus fimiUtcr ab aliis fejunftus.

c. Stapes eadem facie.

d. Ma Ilei caput fcu procefTus obtufus.
c. Pars qua incudi committitur mal-
leus.

f. Tuberculum mallei

g. Ejus cauda acuta.

h. — - Pars lata.

L Crus alterum.

k. reliquum.

VII.

Mus domtjlicus naturali facie deline at us.

Sceleton Martia.

# XIV.

Ejtt> facies.

XV. XVI. & XVII. •

Foetus illius quadrupedis , qui porcello d'India
it alis dicitur , quibusdam Cricatus , e mu-
rtum genere.

XV.

Placenta ac fuperior fatus ab utero feparatus ,
quo utraque placenta facies notetur.

VIII.

Sceleton Echini terrejlris.
IX.

Delineatio ejufdem.

Genitalia in fexn feminino

a. Orificium internum uteri

b b. T ubz fcu cornua uterina.

a. Supplaccntx pars utero proxima &
meditantibus vafis cum eo jun-
fla.

i>b b. Tria vafa integra rcli&a ex multis
ruptis quibus mediantibus utero
fubplaccnta nectitur.

c. Cavitas relicta ex ablata placenta.

d. Placenta inverfa ut fupcrficicS alia

videatur.

c. Alia fubplaccnta mon Arans eam
partem qua utero nc&itur, qux
cava videtur.

Hhh z XYI.

er f»

428 Explicatict Fio.

XVI.

Fu lus cum duabus mcmbr/usis ruptis,
alantoidc enim caret.

Chorion membrana exterior difta
Amnios membrana interior vocata,
e. Umbilcalia vafa venz xqucacarri

T A B U' L jE XXXV.

b b b. Cavitates a fubplaccntis feparatis in

rcrix, per chorion difpcrla.

— a placcutaorta.

Placenta £ Hxpar uterinum.

X VIL

Sub placent a ab utero' fc par at a & curvamine
fuo cum utero conjuncta.
a a a. Subplacentx.

e. . Placenta ipfa.

utero rcli&x.

Nota Nos in hac Tabula, fimilirerac
in variis aliis Animalium diverforum Scelera .
exhibuifle , non nominatis , adeoque nec nu-
picratis ollibus.co quod ex iis qux in variis a.
liis fuis locis propoOta haud difficile qux nam
in iis reperiantur , adeoque quid diverfitatis
occurrat, colligere. Imo quxeunque Se hic &
alibi circa oflium in Animalibus dcxftrinam
adducuntur, curiofitatis plusquamutilitti
tis continere , quis cft quem lateat i .

f .

tti; hi

* ♦

43* Explicatio Fio. TABULA XXXVIII.

quibus

PULMONUM

ftrufturara

OVE, BOVE,

fimilibufque quadrupedibus ,

exhibet

W I i. S I U S pbarm. rst.

Fig. I.

Zxhbet pulmoni/ letum unum integrum malui um > in cu-
jus fuperjicie IjmpbaJuBu/ huc illuc perreptante/ con-
Jpieiuutur.

A. Trachea: medio vaforum jacentia refcdx orifi-

cium.

B. Arteria; pneumonica; fubjacentis orificium.

C. V ecx pneumonica: fuperpofitx orificium.

ddd d. Lympnadudus exteriores per lobi illius fuperfi-
ciemdifleminati.

e e e e. Lymphxdudus plures indorfo hujus lobi coeun-
tes , unde tranlcunt in dudu s thoracicos.

II.

I /bibet pulmoni/ ovini Mu m unum in medio JeBum , ut
portione fuperiore [m qua vena eaudtx tfl) emoto {5 af-
pera arteria trunco feiofito arteria pneumonica per to-
tam ejus compagem fcil. Lobulo/ minorer H minimo/ ,
TUmificatio ojtcnJatur. Hujnr duBur omne/ feti, propa-
giner ii furcuh , ut ut minuti a liquido quodam wjeBo
impleti ii colorati ad vivum detineantur.

A.&c. Lobi pulmonaris diviti infimor medietas, arteria:
pneamonicx ramificationem continens.

B B B. Arteria: pncumonicx truncus ad hunc lobum per-
tinens.

. -Foramen unde ramus ejus alter amotus refecaba-
tur.

D. &c. Caudices 4 quibus rami ejus alii (finuidem in hac

tabula expi imi nequibant) rcfccaoantur.

E. &c. Trunci hujus arterioh in longum protenll » rami

laterales utrinque in Ixsem & dextram pro-
tenfi.

FFF. Surculi & propagines minores , qui paribus vc-
noiis. Si bronchialibus ubique complicantur,
ac ultimo cum venofis velur contexti veliculas
orbiculares ubique circumdant , cc quali co-
rymbis vinciunt.

G. Rami bronchiales , qui i Trachea: 'caudice fepo-
fito refedi , fit lobo huic pulmonari immerfi,
ramis {anguiferis afldaantur.

H H. Alperx arteriae caudex ad hunc lobum pertinens,
quiarterix pneumonici- incumbebat , refedus
& lepofitus.

ffff. Caudices ramorum bronchialium qui partiminlo-
bi portione deferipta g E g g immerguntur
partim in medietate ejusjaltcra abfeifla dillri-
buuntur.

III. *

Exprimit pulmoni/ lobum unum , juxta arteria ajpera
ramificationcr , an lobule/ minorer i miniato/ divijum ,
cujut vaft/ fureuli 0 ( propagine/ a hquideo priut wjeBo
impleti , C t deinde quoaJ lobulo/ ab invicem JcjunBi.
etiam ad vivum delineantur.

A. Alpent arteria: truncus I reliquo ejusjeorpore ab-
fciflus.

bb bb. Pars ejus inferior per fedionem aperta, ut tum
foramina in fingulos ramos ducentia , cum villi
ejus redi mufculares corfpiciaurur.

aaa. Foramina prxdida in ramos huc illuc protenfos
ducentia.

bbb. Villi mufculares redi, quibus alii circulares .in-
cumbunt.

CC. Caudicis hujus trachealis pars fuperior integra,
fivi claufa , ut cartilagines annulares appa-
reant.

D. &c. Rami Tracheales lobulos minores conllituentes

ibidem integri & claufi , etiam ut in iis cartilagi-
nes annulares appaieant.

E. &C. Rami pares per fedionem aperti ut foramina &

villi mufculares redi confpiciantur.

F &c. Caudices 4 quibus Rami tracheales abfeifii remo-
ventur , ut reliquis poli diviiionem expanden-
dis fpatium concedatur.

G.&c. Lobuli fecuudarii bronchiorum caudicibus tan-
quam uvx appenii , qui etiam in lobulos mino-
res di vidi poliunt, quorum omnium dudus inte-
riores i bronchiis in cellulas veficulares trans-
eunt.

hhhh. Vala (anguifera lobulorum illorum fuperficiem
perreptantia.

IV.

Exrt. Fiouuium TAB'UL^ XXXVIII. 437

IV.

Exprimit portionem loh pulmonarii in quo, iuttr/litii t mrm'
iranofis inflatis lobuli omnes in propria figura apparent ,
* st qui pohpodn filium nsn nihil repraftntant.

A A. Afper* arteria? cura reliquit vafis complicata?
portio, cui caudici ex omnibus illis conflato
lobuli inflar foliorum arboris accrefcunt.
bbbb. Lobuli tpfi.

c c c c. Tafa fanguifera eos perreptantia,
dddd. Lobuloruu interftitia merabranofa qute item vafis
fangaiffcris e e e obducuntur.

V. VI. & VIL

Vafa exprununtum Trachealia tum fanguifera pro uno tu-
bo conflituenJo abinvieoB feparat j 'fi Ji/linda ,neenon
ctjufque eorum confirmationes peculium , tjl quidem

Reprafentat rumi trothealis helra lobulum unum Jiflri-
buti Jivaricationcm , inqua Tubos (S Vefieulas orbicu-
lum ramificaisonem.

A A. Afper* a rteri* caudex, in cujus fuperficie annu-
lares cartilagines apparent.

bbbb. Rami minores a caudice ifto profedi in quibus

etiam annuit apparent.

CCCC. Ramorum illorum in vefieulas orbiculares, qui
Uvarum racemis limites videntur , tranfitus.

dd. Vafa fanguifera a pneumonicis diftinitaqua- tra-
cheam obducunt , eique nutriendo inferviunt.

V. & VI.

^Arteria & Venu Pneumonica , intru eundem lobulum pa-

m ramificationes Jiji inSim offendunt , qua amha cum
vafistracbeahbur complicata compagis pulmonari t tex-
turum maxima ex parte confl/tuunt.

VIII.

Exhibet Nervum pulmonarem fubfidio mierofiopii punio
tccurutiur defcnptum , a Jio ut plani conflet , ti uncum
t/ui fibrillarum innumerabilium una colligatarum quafi
fijcieulum effe , quin uno IS caudicem ejuc , dum in Jer -
pillt modum pulmones perreptat , Jurculos i Je varios
buc illuc propagare , IS quidem.

VIII. IX. & X.

Trunci portionem abfcifim refert , cu/tu extremitas una
aperta C 1 per mierojcopium in fibras firi innumerae ex-
plicabilis videtur.

A. Nervi truncus. a

aaaa- Fibrilla: circa extremitatem abfcilTam ab invicem
diviii & lati expanfe.

IX. & X.

Tum trunci tum rami cujufque fibras qua/Jam explicatas ,
se infuper furculorum c varia flirpe piopagatioucs >rr<“
bro iteratas , o/lendunt.

B. ' Truncus primarius.

bbbb. Fibrilla? circa extremitatem abfcifTam explicat*.

c.c c c. Surculi <f fibrillarum falciculis propagati.

XI XII. XIII. & XIV.

Imprimis arteris finguifira ^Anatomcn, quam in IraBatu
mf.ro defenpfimns aptis iconibus dehneatam exhbct.

Harum Figura.

XI.

Tumea intima Nervia , fu a firfan aliquatenus mufiu-
lofaift , fibris rcBis Je. longitudinalibus conflans , qua
contraBa arteria tubum abbreviari faciunt.

xn.

Tunica proprii mufeuiaris , fibrarum circularium conge-
rie eon {lanx . qua cum fuccejfivi poni f anguinis ritum
contrahuntur, circuitum ejus concipi faciunt, nAb ha-
rum motu efi quod arteria pulfant.

XIII.

Tunica glandnlofa , quo {ferus ac in mtefiinis iabet) tu-
stsca mufeulofa fuperpofita i glandulis perexiguis t? nu-
merofijjimis contexitur.

XIV.

Tunica extima vafenlofa , fivi veficularu , qua i vafis
fi*S uiferis inter Jb , cumqnt propagimhur , tS fibris ner-
viis vane complicata iS contorta , quod Jam quafi t cu-
culum videtur.

XV. XVI. XVII. & XVIII.

Vena ^Anatomeu , fivi quatuor erus tunicas, eflendunt,
qua tunica ut i vafis portione quadam {exteri ui inci-
piendo) fuccejfivi , eximuntur , Integra apparent. &
cm.

quidi I

XV.

Tunica extima , fibris nerveis ( qua firfan aliquatenus
mufculares funt ) quodammodo reBu fivi in longum
( licet Jerie minus regulari ) protenfis conflans.

XVI. & XVII.

Tunica Vafculqfa C? glandu 'ofa qua pariter ac in arteria
habent.

XVIII.

Tnnira intima Mufirnlofu , etiam fibric circularibtu ficut
in arteria conflans, qua pene fangnmu nvun contraBa,
curjum ejus icjuccm acctlci ari faciunt,

Ui )

XIX.

438 E x p 1 1 c a t i o Fip. T

xix. xx. xxi. & XXII.

v/lfbira arter id tunicat feparatai ai invicem exprimit ,
V quidem

XIX.

Tunicam intimam , /Urii rnufcularibm reBit f. Ungit udi-
nahbur praditam ojlenJit.

XX.

Tunicam glandulofam.

XXI.

Tunicam vafeulofam. Et in pari firpritu ac in vaftr fan -
guiferie, ac etiam in Intepuit , habent.

XXJI.

Tunicam exteriorem , [qua poflica cartilaginea ,V par -
//"» mufcnlaru efi) exprimit. Hu/us fibra tranfverfd ,
Jtvi annularej cartilaginum interjiina adimplent iS
conneBunt.

A B U L JE XXXVIII.

XXIII. XXIV. XXV.

Tunicn pulmonarii extima tatam tjut compagem obducen -
tie partionem mi cref cupii ope elegant ijfimd fimulqueac-
curati/fimi defcriptam exhibet , quidem

XXIII.

Exhibet pradiBa tuniCa portionem qua partim ab vaporum
cujufque generii tn ea terminatorum extrtmttatet /b-
vealii quaft fuuBurit dtnpffimu excudi videtur , C#
partim i vaforum /anguiferorum complieatienibui vel ut
corymbii, veficulatarbicularei cingcatibui , in plurei
areae diftinguitur.

XXIV.

Keprafentat membrana extnua portionem a vaforum Co-
rymbie avutfn feparatam , “ fine artit, folummoda fa-
veie minutijfimii quaft punBuru m/gnitam.

XXV.

Exprimit tuniea pradiBa areann quandam fngularem,
ope microfcopii magnitudine auBam.

440

E x i» l. Fic. TABULA XXXIX,

AQUILA, PAVONE, & ULULA

acentium

quas ACTA DANICA imprimis

exhibent.

rig. I.

Cjiij.u el intentorum TJlulj exire filum cum tiitairitiS
unite. Ex delineatione J acooxi.

a. Lingua. b. Rima Epiglottidis,

cc. Cornu offis hyoidis. d. Afpera arteria,
e e. Mufculi alpcra; arteria?.

ff. Pulmones. g. OEfophagus.

H. Stomachus.

b. Tubuli glandulofi , unde humor refolvens.

II. T ubcrcula rubicunda in flomaclio.

K. Lien. L. Cor. M. Hepar,
n a Ductus bilarii. O. Pancreas.

PP. Inteftinacceca. Ovarium.

• q. Parenchyma flavefccns, ovarii bafis.

R. Oviduftus. S. Renes,

tc. Ureteres. V. Cloaca.

II.

CeneUt eUminlortm Pevonit ex Jelineetione
C a s r. B a s T II o L.

A. Lingua; apex.

B. Afpera arteria cum mufculis b b.

C C. Pulmones.

D D. Peculiare arteficium annutorum afpera; arteria:.

E. OEfophagus.

F. Ingluvies.

G- OEfophagi corpus glandulolum.

H. Ventriculus.

I. Stc. Intcflina tenuia co modo difpofita ut eo facilius

vera longitudinis proportio obfervaretur.

K' Hepar. L. Bini duftus bilarii.

M. Pancreas.

N N. Intcllinacaxa. O. Re&um.

III.

Ungui cx Jcliucit. B O R S I C II 1 1.

A. Lingua fubconcava fuperne.

B. Dentes in lingua fici cornei.

C. Lingua; caro puncficulata.

D. Caro faucium fpongiofiori & rugoGori tunica do-

nata.

F.. Afpera: arteria: initium.

F. Scriesdu* dentium cartilagineorum tranfvcrfa,

& tres obliqua:.

G- OEIbphagu».

H. Super cefophagum eminens dentium cartilagino-

forum lcries.

I. Cornua interius odea exterius carnea fuperius car-
tilaginea, utrinque in maxillas implantata. Os
hyoidis fmgulare.

K. Afpera arteria.

IV.

Sctletm jlrutiioniiex Jdiu. vah Dtk.

A. Caput offibus IV. conflans.

b. Maxilla offa duo.

c. Vertebra- colli XIV.

d. Dorii vertebra feptem.

e. Ollis facri partes IV.

f. Ollis coccygis partes IX.

g. Coflx lXT

h. Os facrum.

i- Alarum partes XIV.

k. Lumborum ofTa V.

l. Pedum ofla X I V.

m. Clavicula: dua.

Inuniverfum L XXXIV. Olla hic numerantor.

Ventriculut t/iquiU , ex Jeliueet Borrichii.

A. Ventriculus fecundum longitudinem difledut.

B. Inferior ejus pars.

C. Fundus ejus. D. Pylorus.

E. Rugapartisinferioris.

F. Glandula nigro liquore replet*.

G. Pori in glandulis aperti.

H. Cornua minuta pceni cartilaginea fimul quatuor.

I. Initium fuperioris partis Ventriculi.

K. Punftula f poruli frequentes i glandulis fuppofi-

tis oriundi.

L. Sulci depreffiores.

M. Glandula rotunda infinita conflituentes mediam

tunicam craffiusculam , qualis in infima parte
non datur.

N. Membranaalha , ubi incipit Os ventriculi.

O. Oris V entricul i & cefopbagi Roga.

Sctlelen ^/IquUte.

VIL

ZJfil'11 ^dquiU.

VII L
V luU.

IX.

T evomi.

44* Explicatio Fio.’ TABULiE XL.

qux de

ARDEA & STURIONE,

Haruml. exhibet Jacobjeu», X III. Conixus, XIV. m Dr«, reliquas Blasivs.

▼III *

OJJicuIum laterale ei pane qua interiora trachea

Fig. I.

Canalis alimentorum , C te. 'ex lAriti.

*. Lingua. b. Afpera arteria,
c. OElophagus. dd Pulmones,
e. Cor. f. Stomachus,
g. Pancreas. F. Duftus pancreaticus duplex*

I. Duftus Cyfticus.

K. Hepaticus.

L. Veficula bilis. M. Hepar.

N. Lien. O. Vala mcfaraica.

P. Inteftinum coecura. 'J. Re&um.

R. Bifurcatio arteria: aort.x.

II.

Ingluvies eum Ungui , C te. ex ^/Irdei ftcllari.
a. Lingua.

bb. Membrana ingluviem conftituens.

c. Os hvoides parte anteriore,

d d. Ejuslatera.

e. Pars luperior ad poflicafe extendens.

Gula cum y mtncule.

a. Gula. b. Ventriculus primus.

c. Secundus. d. Tertius.

ce. Valvulxdu.e. f. Inteftinum.

C- Reclinata portio quo valvula: videantur.

U. Circulus internus glandulofus trausparens.

IV.

OEfcpbagus ipfe .

». Tunicaejusexteriorf. prima,
a. Secunda. ). Tertia.

4. Quarta f. intima. .

Trachea Juperiora.

a. Introitus ad tracheam.

b. Latera! ia mufculofa oilibus impolita.

0 Ora: timbriat.x.

d. Globuli glandulofl.

e. T rachex pofterior pars.

vi.

Pars laryngis inferior.
a. Os inferius. b. Tracbca anterius.

VIL

c. In parte eadem inferiore membrana.

d. Rima f. ingreiliis in tracheam.

«. .Semicircularcicartilagines.

ec.

d.
e-
ff.

rrfpicit , ubi
Proce ftus ejus externus.

IX.

Inferior» eadem.

Trachea. b. RimaadTradieam.
Membrana. d. Circuli cartilaginei.

Ojjteula lateralia, unita.

Olla h.rc mufcnlis ablatis.

Rima ad traebeam.

XI.

Inteftinum RcSum, Ite.

Inteftinum Re&nm.

Ejuscloaca aperta.

Valvula ejus rugofa.

Ovarii portio.

Ejus valvula (imiliter rugofa in cIoacL

XIL

Delineatio u/irJca,.

XI IL

Seeleton Sturni.

• XIV.

Seeleton ^/trdea.

Caput fex oilibus conflans.

Maxilla; inferioris ofla duo.

Colli ofla XX.

Scapul.e dux.

Clavicula; dua:.

Cervicis os unum.

Colle XX.

Al.e XX. oilibus compolita^

Sternum, osfolidum.

Pedum (ex ofla.

Extremi pedes XXX. oilibus conflantes.
In univerfum hic ofla reperiuntur no.

j '

K kh x

444

E x p t. Fio,

. TABULA XLL

qux

PSITTACO, GRUE, CORNICE,

VESPERTILIONE, COLUMBA, & ANAT.E,

' agit

Harum I. Acad. Cum os. III. & VII. Coit
Amstiiodam. VI. PlACTSTlS. IV. & X.

»i*. i.

refortiUonis fcclrttn.

II.

Effighs. I •

III.

• PflttJCi fcclctOH.

IV.

Os hyoidcs,

Effigiis.

VI.*

Larynx C5V. Corvi aquatici .

». OfH > hyoidis bafts. bb. Coram eius.

c<* Membrani veli ipftar cornubus obtenfa ac baii laryngi» ad
nexa . in cujus centro venar tofini:* notuntur.
dd. Muicuti duo laryngis citlli St tobufti laterales aiytcno id is partes
occupantes.

e. Fiflura glottis difta. ... ..

f. Hxc fu t fatu vergens acumen arythenoidis bifidum effingit.

g. EmIco inferiora partem cricoides atuefiorem tenuiorem

ementitur.

• h? Ttacbea.

VI I.

SceJeton Gruis.

VI IL

Grus ipfc.

IX.

gnatis lingua.

Os hyoidcs,

Odoratus erganon

9. Nrrvt odOratorii. „

b. Nci*' fuperiorem per mbitx putem ad rofliutadiitnbtjtu

c. Ahi.ad inict iouta delati-

XII.

Trachsa .

a. Tortio eius fupetior. b. Ofinnfacm».

ec, liiooabu pulmonem accedentia d. Nervos.

tus, XI. XIII. XIV. XV. XVII. XVIII.
Acta. Das. XIX. vas Drcu, exhibuerunt.

XIII. .
Ventriculus cum annexis.

• a a. Fibrx a gula defeendemes per latm Venrt iculi.
b b b. A gulx pane infera, qux Ventriculus cft adfccndemes fibrx ali*,
c c. Fibrx amiculi veri.

d. Ejus tendo anterior, cui oppoGtiu poAerior.

e. Gulx pars inferiot Ventriculi cavum conflitueta .

f. Ejus pars fupetior.

- — . Dilatata.

hh. Tubercula «cavata. ii. Inteftinonam primum,
kk. Panneas titrumqtae. II. DaCtus ad utrumqtie.

m. Vefica fellea. n. Du£us cyftieus.

0. Hepancus ejufque per hepar rami.

p» Utriufquc conjun&io. q. Hepatia corpus. .

rr. Ramuli cx vefica hepar accedentes bilarii. f. Lien.

XIV.

\Jropign interna cavitas litcra d defignata .

XV.

Penis.

a. Radix ejus. b. Pars antica.

XVI.

ftfyiet-

XVII.

Columba ingluvie* interius.

1. Collum ingluviei. b. OEfopbagusgUndulofu».
ooo. Glandula ejus. ccc. Glandulolx Uri* ingluvie»,
dd. Ingluvies ipfa.

* XV III.

PAufculus pedoris.

*a. Tendo. bb. Fibrx. cc. Concurfui fibrarum.

XIX.

Effigies.

XX.

Cimicis Scclcton.

a. Capitis ofla V. b. Maaillx infidioris ofladiiO«

c. Cervicis orta XII- d. Dorfi olla 1 X.

c. Os coccygis. f. Caodx orta I V.

z. CoOxXXXlI. h. Sternum.

f. Alatum olla X V 1 1 1. k. Femori» ofla cum fulciio I V.

[, Tubx l< pedum olTa X X X 1 L
m. Os jugale.

In univexfum olla hic numerantur, i IX.

XXI.

tUPlUt.

Kkkj

44 6 Explicatio Fio. TABULA XLII.

qux

CYGNO, & ANSERE

• agunt

Harum I.&IV.C*if. BaithoiiMO, III. V. VI. VII. VIII. IX.& XV.
PlACINTIHO, X. XI. XII. SCHHIIBUO, XIIL & XIV. BOdlUCIlIO,
debentur, XVI. »am Dtk. '

fff.

Fig* t

Cygui Sedeto».

1 1.

Effigia.

III.

Ojjt nuJitiu ^htferu.

Membrana ad principium meatus auditorii indar
propugnaculi folerter a natura fagaci pofita.

Acudicum duAum corniculata figura ex alteri
pirte claudit , quod condat ex ipfocavitatis in-
tuitu.

Circulus qui in foraminis ambitu nonnihil elevatus
confpicitur nihil aliud ed quam particula cuta-
nea mobilis auriculam conltituens.

Cujus parti poderiori Mufculus tenu illimus figu-
ra triquetra & acuta donatus mplantatur, ha-
betque munus illud fibi deiegatum.ut cutaneam
illam fubdantiam cui auricula; nomen ed re-
trorfum trahendo meatum debiti aperiat,
t. Mulculi varii Caput & Collum moventes.

Mufculus temporalis.

Ejus in mandibulam infertio.

Ejus fub ode jugali progreiliis.

Jugalis ollis extremitas altera fub tympanum ex-
currens.

Calvaria.

. V.

a. Caverna profunda fub tympano latens os jugale
excipit.

bbb. CirculusodeustympanumfudiDens.

c. . Tympanum.

d. Particula ollis oculi orbitam complodentis,

c. Cav icas oculum excipiens.

VI.

«• Malleus, longe diverfie figorat ac in aliis anima-
libus , cui ty mpanum aliqui parte adliarefcit.

bb.

cc.

dd.

ff.

kk.

T ympanum inverfum , retradumque.

Chorda f filum tenuidimum.

Sinus cradiorem odis jugalis psoccfTum excipient.

Concha.

Pars odis madoidis i cruda libera*

Vll.

T ympanum expanfum , furfum attradum.

Pars fuperior Mallei turcico ferreo malleo den-
tato pe; limilis.

Pars altera inferior manubrii mallei aliquantulum
lata..

Nervus acudicus per cavitatem Cochlea ince-
dens.

• VIII.

Pars fuperior cranii dimidia, juxta futuram fa-
gittalcmdifledi, in cujus penitiore parte me-
ditullium clari confpicitur.

Antrum f. pars cranii interior excavata cui cere-
brum adjacet.

Meninx dura', a cranio fegregata & inverfa , pli-
cis multis referta.

Os petrofum. ,

Foramen per quod i ngreditor procedas cerebelli.

Cerebelli pars dimidia, extra fuum fitum pofita ,
quo forma illius ac fecundum propriam fub-
dantiam (quod hifce animalibus peculiare) pro-
dudio inospctrofunsconteodens, conlpicia-
tur.

Spinalis medulla portiuncula.

Divido fpinalis medulla qua una cum Cerebello
concamerationem quarti effecit Ventriculi.

Portio callo corporis quatuor eminentias , Nates
fc. & Tedcscondituens.

Bafis cranii.

IX.

Tympanum malleo alligatum.

Superior pars dentis mallei formam prs fc fe-
rens.

Manubrium pradi&f mallei.

Balis manubrii lati

Mafr

Ex*l. Figurarum TABUU XLII. 447

00.

PP.

Malleus reparatus.

Mallei manubrium.

Pars Tupcrior lata.

Stapes.

XV. *

T ympannm abauricula membranifvc cutaneis fe
paratum.

In cujus centro vedigiom quoddam cernitur ejus
loci, ubi olGculum mallei modo le habens tym-
pano neditur.

In circumferentia tympani osmalloidesabincru-
ftata odea fubllarltia nondum liberatum.

Portiuncula ollis ad conti tuendam oculi orbitam
concurrentis.

Cavitas quam oculus luo litu explet.

kk.

II.

mm.

Cr rebrum anferir JetcBum.

Collum anferis nudatum.

Ccre.irum fuis membi anis opertum.

Oculi.

Lamina odei ii.ter nervos ad tubulatas narium
velicas tendentes ititer jeda
Nervi duo de dura matre utrir.que tradi i tunicam
fuperioiis tabulati velicx narium mterioium
inferti. .

Vefica tubulata narium (operior.

Foramina narium inrodiu iuperiorc quibus ani-
ma meat remcatquc.

XI.

1 XiBut urit anf crini.

Mucus qui dedudo roftroconfpicitur ac extergi
poted, multus hic.

XII.

Maxima rofiri anfermi dijlcnjio , qua inlnn j
faucium cognofeuntur.

Rodrum anferis fuperius & inverfum.

. Meatus animx.

Lamina odis iter agris ad pulmones dividentis ro-
fcida hac membrana inveOitur.
rrrr. Membrana pituitaria , hxceft fubalpcra& levi-
ter denticulata, fi dylo ferreo premitur ejus per
poros guttulx emergunt intlar perflaraqj can-
. dicantes, fi in unum cogantur, mucifotnum
induentes.

f. Mucus funerni defluens ubertim.

t. Foramen laryngis quo agr ex foraminibus roftri &

ex meatu illo agris interiore ad pulmones per
laryngem ducitur,
uu. Rodrum inferius.

XIIL

Lingua CS Larjngu fu feriora in i/lnfere.

XIV.

• •
Oj bjoider f parttum.

. XVI.

ScelctOH anferir.

Caput fex oflibus compotitum.

Maxilla triferior in duo ofla divifa.

Cervicis X V 1 1 1. vertebri.

Jugale os.

Dorfi odo odia.

Odo orta coflas firmantia.

g. Sternum.

h. Alarum odo offa.

i. Collx XV I.

k. Os coccygis ex quo eminent inferius oflicala litx.

l. Caudxoda V.

m. Pedes oilibus condant XXXVI.

In umverfum ofla hic numerantur centum»

& fexdecim.

X VIL

• Effigier x/lnfcrii,

. 1V’

Figura hae fibra Jiaphaguiatu ramea cum membrani i
dextri iaterir delineantur , ubi

A. Circumferentia codarum.

B B. 1 ibr.e carnei qua! a coli is in membranam fnp«T-
jedam pulmonibus ferantur , qux cum lupei ki-
ri diaphragmatis mulculo iu quadi upcdibtis
quodammodo comparari pafliinr.

Membranam in quam , fibrx illx carr.cx tcirr.H
nantur.

Fibrx carrex membranam prxdidam excipien-
tes, quarum altera extremitas fuperior jungi-
tur per tendinem cum aliis fibris carneis , alteia
extremitas infenor partim in codas tenui ten-
dine

Terminatur, partim in vertebras dorfi.

Ubi tubercula quxdam minuta in veitebris appa-
rent, idquc non uno in loco, fcd duobus vel
tribus, quemadmodum tendines inferioris mul-
culi in quadrupedibus , cui hx fibrx analogx di-
ci poliunt.

Fibrx carnex fecundi membranx , quarum altera
extremitas cum fibris carneis priccder.tibus ,
altera terminatur m membranam de qua loqui-
mur , qux pollquam adfcendit dernoque ad-
hxfitlate fe explicat infacculum illuni maxi-
mum. H.

•IV. 1.

CG.

DD.

GG.

Digitized by Go

4^}S Explicatio Fio. T A B U L £ XLII.

IV. i.

In hjc fihtd orntu mtJid Uteris utriufquc

• reprdfcntsntur , uh

A. Fibrx carne* dextri lateris, qux per membra-
nam reda furfuroadfcendunt ad demi medium,
• quemadmodum & fibrx finiflri lateris B.

DE. Tendines utriufqne fuperiorfs& inferiores, qui
corpori vertebrarum adhxrent , iu tamen , ut
pars illa qu*hta eft & tendinofa, & quxfub
aorta inflemitur vertebris > libera fit & ab iis

feparari poflit, adhxrentibus tantum extremi,
talibus.

C C. Arcusduo, quos tendinesutrinqueinterfe jundi
faciunt inter* quos & tendinem illum alterum
quem lati corpus verteBrarum obtegere dixi-
mus, decurrit arteria aorta.

De fibris his , quas diximus, carneis notand^fn , quod
earum verius in figuris exprimantur, & ordines vel
admodum raros, vel nullos efle. De tendinibus no-
tandum illos non uno loco in vertebras inferi , fed plu-
ribus, ut in quadrupedum diaphragmatis tendinibus.

Explicatio Fio. TABULAS XLIIL

GALLI GALLINrEVE

partes varias
proponit.

Figurarum L II. III.Fab. ab Aqjdapimoihti IV. & V. Gkamus, VL VIL
VIIL IX. XIII. XIV. Placemtinus, X. 8c XI. Botiicmut,

* XII. Blasivs, exhibuerunt.

aa.

Fig. I.

Uterus gallina vari*.
Jecur Gallinx.

bb.

Superior uterus , f. ovarium.

Diifcrcntia minorum vitellorum ad

majores.

Tunica vitelli tenuiflima.

• cc.

Forus an^uftior uteri.

ff.

Inferior totius ovi uterus.

Prima fpira tranfvcrfa.

T crminus primae fpirae.

Secunda fpira.

Tertia fpira qus ad podicem pertin-

g‘r-

Mcfomitrium f.mcmbranofum cor-

•

pus pluribus venis refertum.
IL

aa.

Oisrinm , &c.
Racemus.

bb.’

Virdiarium f. fundamentum vitel-

cc.

lorum & pcdiolorum.
Fedioli.

dd.

Vdligium orbiculare pedioli , quod

•c

videtur in ovo pcrfc&o.

‘Vafa qua: difeurrunt per pcdiolum

in vitellum.

Ligamentum fuperfidei uteri fuper-

fg-

tenfum a podice ad racemum o-
bliquc decurrens.

Plicae.

Membrana craflior uteri inferioris.

Nervofus nexus.

Pars latior uteri fecundi.

Anguftior.

Membrana tenuior ubi ovum perio-
dum reponimr.

Pars rurfus latefccns quae di praece-
dens membrana.

Anguftior fecundi uteri porus , per
quem ovum dcfccndit ad podi-
cem.

P-

Ultima fpira quae terminatur ad po-
dicem inftar tuberculi contorti

Podex.

Nota Quod non apparet infundibulum »
quippe facile diflccando laceratur debet
inter ovarium & fecundum uterum notari.

III.

Podex, dre-
a. Uropygium.

b b b. Foram ina tria podici infculpta.

c. Foramen finiftrum per quod exit o-

vum.

d. — Medium foecibus dicatum.

ce. Dcxtruna urinae deftinatum.

f. Veficula in quam gallus femen c-

mittir.

IV.

Collina partes genitales.

A. Vitellorum f. ovorum racemus.

BB. Yirelli minores circa racemi me-

dium.

CC. Vi-

Explicatio Fio. T

CC. Vitelli majores in racemi circumfe-
rentia pofiti.

D D. Pcdioli £ pedunculi
£ £. Vitellorum partes calice non obvo-

lutx, fi vc fpatia per quz vitelli c-
. rumpunt.

F F. Calices ex quibus vitdli clapfi.

G G. Vafa fanguinea por calicis tunicas
difieminata.

H H. • Mcmbranofa ovidudus expanfio.

I. Ejufdcm pars ovario annexa.

K. Ejufdcm pars ab ovario deorfum

protrada.

L. Ejufdcm medium cum membrano -

fo ligamento laxe copulatum.

M. Membrandum ligamentum utero

alligatum.

N. Ovi ductus foramen f. infundibu-

lum.

O O. Ovidudus in fitu naturali.

P. Ovidudus pars, uterus appellata, in

qua ovum aliquamdiu detentum
perficitur.

Q;_ Ovidudus pars vagina dida.

K. Vagina orificium, vglvzdidus.

S. Inteftinum Rectum apertum.

T T. Ureterum exitus.

V. Foramen Fabricii.

XX. Styli in ureteres immiffi ut eorum

exitus appareant.

Y. Commune orificium f cloaca aper-

ta.

Z. Labrum f. velabrum fuperius.

* Dcmonftrat cflfoetx gnllinx infi-

mam ovidudus partem, in caquc
vaginx orificium (a) a natura tam
arde daufum , ut vehementiori
flatui deneget tranlitum.

Calli f artes genitales.

A A. Tcfticuli.

B B. Vafa femen deferentia.

E C. Utriufque vafis deferentis extremi-

tas duplicem in gallo penem cf-
formans.

ABUL£ XLIIf. 4$t

D. # Ponis cum vafis deferentis portiun-

• cula & reliquis partibus fejunda.

E E. Ureteres abfciffl

FF. Forum exirus.

G. Inteftinum Rcdum apertum.

H. Foramen quartum Fabricii.

II. Cloaca.

K. Foramen Fabricii f. burfa 4 reliquis

partibus feparata.

Oculus galli indici.
a a. Os nudum.

b b. Mufculus trochlearis munus, fubiens.

c Oculi corpus.

VII.

Idem Oenius.

a. Corpus oculi.

b. Mufculus trochleari oppolitus obli-

quus , & inferior,
c c. Oflis rupti vcftigia.

VIII.

Laryngis f artes in gallo indico e fitu
nonnihil dedttfl*.

• ' r

A. Roftri parum incurvari acumen,

b b. Mandibula inferior,

c c. Corpora duo adenofa , inverfa.

dd. In (latu debito.

cc. Par mufculorum mandibulam de-

orfum ducentium.

f. Offis hyoidis portio , cujus lateribus

mufculi duo parvi cc neduntur.
g- Proccfliis ftyloides.

h. Mufculi tranfvcrfi huic impofiti.

i i. Oflis hyoidis partes fcmicircularcs.

k k. Mufculi ab hoc ofle ad Caput lc ex-

tendentes.

1 1. Mufculi alii , bipedes didi , cornu-

bus implantati.

m m. Eorum portio bali implantata,

na Trachea.

Lll i Muf-

4$ 2

E x p i. Fto.T ABUL^ XLIII.

o o o o. Mufculi os hyoidcs dcorfum mo-
ventes.

ppp Ad communes laryngis

pertinentes.

IX.

Trachea vera adumbratio

Lingua, linea quali divifa.

bb.

Dentes incjusbali.

e e.

Laryngis corpus.

Rimula f. glottis.

•cec.

Laryngis cornua.

ff.

Trachea: corpus.

Os hyoides gallina Africane.

XI.

Os hyoides galli gallinacei.

XII.

Ovidutfus ex gallina.
a a. Inteftinum Rectum. •
bb. Intcftma Cocca.

d. Inteftini ovarii concurfus.

e e Oviduftus.

o. % Ejus ingjcflus. ; ; -

XIII.

Organum auditus i» gallo Ihdico.

a. Cutis auriculae vicem gerens.

b. Corpus membranofum helicis in»

fltar intus politum.

e. Cavitas meatus auditorii.

XIV.

a. Tympani membrana. • ' . *

bb. Circula ofleus.

o. ProcclVus Petrofus.

—

xun

Ia 'ti

^ Explicatio Fio. T A B U(L £ X L I II I.

quibas
circa

GALLINAM, & OVUM

notabilia quzdam

* . frtfonuntur.

. Marum V. priores N. Lamsui, VI. & VII. Nixdham VIII. ux Dk,

exhibuere.

Fig. I.

XX XIV. btTM.

a. Ciciti icila.

b. Lympha tranfparens.

ede. Circu 1 1 ante incubationem minime confpicui.
ff. Virelius.

. Atoumen.

Tefla ovi frafta , ut interiora in confpc&um veni-
rent.

i. Obcufum ovi cacumen,
k. Aestum cacumen.

II.

IV.

Quutuer dierum.

Quinque dierum.

VI.

Utepar pulli intra ovum latitantia.

a. Cor. bb. Hepar.

c. Vena umbilicalis.

d. Porta: funis verne umbilicali infertus.

7 7. dier. cum dimid.

a. Panda fallentia,
bb. CoOvjiiamentum propria fovei in vitello conten-
or.n.

c. Arteria aorta.

d. Tonicus vcr.x circularis ex eolliquamentum e-

wergens.

e. Ramuli i trunco vena: circularis in eandem deli-

nentes.

f C Vafii umbilicalia per vitellum diftributa.

cet Vena circularis.

Ebn. Vitellus.

ii i. Atoomen.

kkk. Teft.-eefTra&atfimbria.

III.

Trium dierum.

a. Pun£h felientia.

b. Arteria magna , coi nubecula (fpinalis medulla:

exordium) adjacet,

c. Vena cava, illa parte tantum confpicua propter

punfta falientia & cauda: radi mantum illi in-
cumbens.

d. Venadrcularis, in quam vafa umbilicalia multos

ramos mittunt imprimis tamen vala chorii,
e e. . Vala umbilicalia vitelli.

ff. Chorii.

gg. Albumen.

hhh. Terta: frad* fimbria.

VII.

0 DuBui intefltnaliam pulla.

a. Ovum. bb. Intertiifcmi.

C. Duftus intertinalis jufto major,

a a aa. Arteria trans inteflinum ad vitellum tendens.

Ex alia parte fupponi debet tunuuteria tum vena.

VIII.

Seeleton Galli Indici.

a. Capitis orta quatuor. b. Maxilla: olla duo.

c. Cervicis vertebrar XIX.

d. Alarum olla X VIII. e Juguli os.

f. Vertebra: dua: rterno nexa-. g. Sternum,

h. Cartilago cui uniuntur Coflx. i. Cofta: XIV.

k. Dorfuni cum olle coccygis, ex ofllbus V I.conrtansa

l. Pedum orti XXXVIII. m. Cauda: olla VI.

Inuniverfum olla hic C XI.

I . ■

IX.

Gallus Gallinaceus.

• X.

Gallina domejlica.

XI.

Gallus Africanus.

456 Explicatio Fio. TABULiE XLV.

qux cx tra&atu

HIER. FAB. ab AQUAPENDENTE

De OVO & PULLO
dffumftte ,

Priores Figura: I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. culi, hterii neitt* 0v*mJ}:8*nt , tjufqut

differentias U» partes couponentcs exhibent.

cc.

Fig. I. Haium ddtneatur.

Virellusovl b. Cicatricula rotunda vitelli.

Membrana vitelli propria. d. dulafa major.

MlOOC.

f f. Album.

kk.

gg. Mcmbranx totius ori.

Cicatricula alba vitcUi .

1 1 L

Chalafd ori columb.

IV.

Ovum rotundum.

Ovum oblongum.

VI.

.Ovum centerinutn corticatum.

VII.

Ovum ccntcnnum . O.

VIII.

»•

Orum centermam fine cortice.
Vitellus n aJb.4u.nc faciui.

C Clialafx.

(. Albumen.

figur* fequentes Pulli ex Ovo formationem
proponunt , qutJem
Fig. L

Ovi fecundi Jtei ab incubatione.

Pars ot i obtufa , in qua nihil formaium apparet fcd tantum ma-
iorem concia lonctn albuii.cn eft adeptum

Ovi tertii Jies.

Membrana chotion.

Vxfa umbilicalia per chorion difcurreottt. «...

Banii majora, qui icentia ptodeunte» m c.icumfcrentucir.

culum effit Mini.

Vitellus cui hxc omnia innatant.

XIL

Ovi 4. diei.

Corpus pulli In centro apparas nt minimus putea.

Membrana chorion.

rium vafotum tamufculi c corpotc pulli prodeuntes.

IV.

Ovt 4. diei.

Fatua eattlflua apat fic fpinira habet*. «

Foetus ad mcduiai ducimini ,

l>.

E E.
G.

Ovi 5. diei •

Membrana maior , fle foetus. f t •* *

Foetus exrraAus Caput fle fpinim habens.

Vofa umbilicalia a foetu deotfum vergentia.

VI.

Ovt 6. diei.

Fartus maior , qni conglobatur spptret.

Vafa umqiUcaha maior.

Factu: prunus cxtnftui membtana convolutus.

- — Secundus. S. Tertiua.

Caput major reliquo. V. Oculi magni . fle emi nema.

VII.

Ovi m Jtei.

Dimioura» vitetlus nujit quim in nxcnlaitibn.

Fetius cjtrnflus rufi em magnitudinis Ut m festo.

Vdica . quae fu capite eminet qux pro cercbco affumitur.

V 1 1 L

Ovi FI II. diei.

Foetu» major in quo corptt» formatu* apparet.

Vena fle antlia umbilicum ingredienna F. Foetus ejtrraAus.
Ove, qux formari incipiunt. H. Crura.

VaU umbilicalia umbilicum ingredienui K. Caput magnum.
IX.

Ovi I Xr diei.

Fertus grandior fle vafa majora. M. Fertus cxtra&ut.
fora

T.
V.

Oculi formati. P. Vau cum membrana umbilico inlcna.

X. .

Ovi X. dici.

Foetas in medio ovi ntiftens. P Faetua «tradua.

Vdica phafeol' a tu rerum inftar obvolvens.

C*pu? abfolutc formarum fle punim.

Cbonon apparent m fatu in aquam conje&o.

XI.

Ovi X /• diei .

Foetus grandior. .

Fatu» cxua&i oculi reliquarum partium amphffimu

xn. •

Ovi XII. diei.

Foetminovfleon.Iobitu.. D V.fi nuiot. Bt imjjiocx
r«tnt ntr>a mi deuti foitnitui , St dijm difcieti Bc MU
cum tuembua. umbilico appenU.

XIII.

Ovi X 1 1 1. Jiri-

Fatu» grandior. #

Primus etuaaus cum vitello’, albumine fle vaO*.

Vafa prcviirttum fle albumen propagata, fle Aaim varorum. e*

oculi i epredientium

Foctut fecundus catca&us. L. Membrana qux albumen lOvefrit
, — , vitellum cummei. N. Tertia fatum obvolvens.
Foetus tertio pafc&us »*» q*10 penux pullulate incipiunt.

Ex* licatio Figurarum

TABULA XL VI. & XLVII.

qux

fi militer mc procedentes

ex tra&atu

HIIRON. FABRICII

Ab AQ^UAPENDENTE

OVO & PULLO

defumpto.

Exhibent illx. m

Quotidianas in formatione pulli perfedio-
nes & obfervationes a decimo quarto dic j
ufqucad XXIV. ideft ufqueadcxclu-
liouis tempus. Numeri ergo lingulis additi
diem defignant a tempore incubationis,

partium vero pulli diftin&io facile colli-
gitur ex prxgrcflis . ut minime ncccfla-
rium fuerit ea caufa infculpcrc figuris no-
tas diftin&arum partium indices.

4$o

FIGURARUM EXPLICATIO;

T A B U L M XL VII.

Quae

D e

OVO & PULLO

Ex .

HIERONI MO FABRICIO

A B

AQUAPENDENTE

agit

PROCEDENTIBUS

PAGINIS

HABETUR.

462 Explicatio Fio. TABULA XLVIIL

quibus

CANCRO & OSTREO

Alit

W I L S

Fig. I.

Exhibet i^fjlacttm in dorfo apertum , ut Cere-
brum, vifcera, paries vitales, genitales
ahxque interiores , confpici pojiint.

A A. Cerebrum bifidum , cujus hemif-
fphxriadiftintta ab invicem, c-
tiam a medulla oblongata ali-
quantulum feponuntur.

G. Medulla: oblongata: caput, e quo

nervi optici b b , & fub ipfis pro-
ccllus mammillares procedunt.

C. Cerebellum.

DD.

Duo crura mcduljx oblongatx,qux
in fpinalcm tranfeunt , & quafi
duo nervi majores, in dcfccnfu
modo coeunt, modo abfccdunt,
& fubinde rurfus conveniunt.

Arteria Carotis.

F F.

OEfophagi portio.

Ventriculus apertus.

Orificium fuperius.

Fundus & Orificium inferius, pro-
pe quod tres dentes.

Mufculi temporales extra fitum.

LL.

Mufculi priorum appendices.

MM.

Corpora tubis, & glandulis refer-
ta, inqux, e ventriculo (cujus
lateribus adnafeuntur) dudtus pa-
tent; Hepatis & Mcfcntcrii loco
hxcclle videntur.

m. &c.

Eidem corpora , ex urrqquc latere
inferios produ&a , & in proccflus
r*u. delinentia.

n n.

Corpora fpcrmatica utrinqnc juxta
ventriculi latus oriunda , qux fub

I u S.

pericardio dcfccndcntia , in pro-
ccflus n g. terminantur,
o o.‘ E corporibus (pcrmaticis procdTus
intlar Epididymidis , e quibus
duo penes.

p p. Duo penes , quorum apicibus , per
foramina pedunculis pcnultimis
cxcufa , exitus patet.

q. Foramen in pedunculo pro penis
exitu.

R. Pericardium , cum corde inclufo.

S. Auricula cordis, quam vena cava

ingreditur.

T T. Truncus venx cavx afeendens.

v. Aorta corde egrcfla , in tres ramos

finditur.

w. Rajnus primus ad caput ejus.

X X. Rami duo alteri in utroque latere
illinc ad Branchias mifiL
yy. Branchiarum quarundam apices in
confpcclu.

1 2 3 Scc. Mufculorum portiones quxdam.
««<*<* Ligamenta c pericardio admufeu-
los thoracis.

/3 /3/3 /3. Mufculi ventris , & thoracis.
yy yy- Mufculi ad caudam fpc&antcs.

S t. Inteftinum d ventriculo ad anum,

ic- Tubi, intra quos nervi optici a'do-
culos ducuntur.

II.

Exhibet Ajlaciutaum , ejufque collum Cr pu-
dendum , five aperturam ,per foramen pe-
dunculo antepenultimo excufum , uni cum
pedunculo ipfo , & branchiis affixis.

A . Uteri five ovarii portio ovis referta.

B. Uteri collum.

i0ii

C. Ori-

Explicatio Fio. T

C. Orificium ejus in pedunculi forami-

ne.

D. Pedunculi Bafis.

E. Pedunculus , cujus vibratio bran-

chias affixas movet.

FF. Dux Branchiae pedunculi bafi af-

fixi cum pinnis fcu fimbriis fpon-
giofis.

G. Branchiarum appendix, qux indar

vcficx fi ve faeci membranoli, in-
flari & didendi potefl.

III.

Exprimit Branchi a portionem abfcijfam, ut
Hlius tres dutfus , five cavitates appareant.

IV.

Exhibet ojlreum tejla exemptum , & integrum ,
ut partes ejus , quomodo habent in Jitu na-
turali confphtantur.

A. Odrei caput, in cujus angulos B B.-
mufculi circulares totum corpus
circumdantes terminantur.

C. Hiatus inter mufculos 6c Branchias

ad os ducens.

D. Superior hepatis portio coloris fufei

ventriculo incumbens.

E E. OEfophagusaboread ventriculum

ducens.

FF F F. Intcdinum a ventriculo verfus muf-
culi recti angulum dcfccndcns ,
quod inde intortum & involu-
tum, fupra hepar afccndit, ibi
demcrlum , in G. emergit, ac in
anum terminatur.

H HH. Cutis cum came glandulofa, & adi-
pe, vifccra tegens , & interjacens.
I. Cavitas in qua pericardium , cum

corde, & valis.

K. Mufculus rectus, cum fibris perpen-

dicularibus, tedas aperiens.

L. Mufculus alter rectus, cujus tendi-

nes utrique tedx accrcfccntes eas
occludunt.

ABULiE XL VI II. 463

M. Ejufdcm mufculi craffitics , & fi-
brarum altitudo denotantur.

NN. Mufculi circulares e latere dextro

Branchias includentes.

O. Mufculus circularis fuperior. Bran-

chiis incumbens, extra litum e-
volutus , ut Branchiae confpician-
tur.

R Mufculus circularis inferior. Bran-

chiis fubdratus.

Q Q^R. Eorundem mufculorum partes , c

R. latere odrei finidro conlitx.

S. Sinus, ubi mufculi utrique circula-

res, corumquc partes dextrx,&
finidrx coeuntes , DuCtum pro
aquis ad Branchiasadmittcndis,
<3c inde excludendis condituunt.
TTTT. ^Jranchiafum cirri quatuor inferio-
res, qui tenuiores, & latiores.
VV.&c. Earundcm cirri fuperiores, crallio-
res , & contractiores.

Reprafent.it ojlreum apertum & evolutum , .
ut vifcera ejus, dr partes interna confpi *
ciantur.

A A. DuxBranchix, c fuperioribus dif—
feCtx, & extra fitum proprium
remotx , ut os odrei patear.

B. Odrei os.

C Oris velum, five integumentum.

D D. Branchix dux altcrx fuperiores , in '

litu proprio, cum vafis perreptan--
tibus.

E. Hepatis portio fuperior obfufca, fub 1

qua ventriculus later.

F. Cor pericardio nudatum , cujus au-

ricula ampla, & nigricans..

G. Aorta, mox ab egreflu cordis in tres ■

ramos divifa.

H. Ramus primus vetfus caput afccn-

dens.

I. Ramus fecundus in mufculos rc-

Ctos,

K Ra«

afi 4 Explicatio Fio.

K. Ramus tertius in Branchias tendens. TT.

L. Veni cav* truncus , cordis auricu-

lam ingrediens.

M. Scc Branchia inferiores, cum mufculis W W.

circularibus ab Oftrci corpore ,
ubi adhaerebant , abfciflx, &cx-
panfx , ut illarum du&us , & ca-
vitates afpiciantur.

N. Scc Branchiarum juga , Gve principia ,

quibus lingulis vafa , fc.vcna, &
arteria O. O. O. O. inequitant,

Se foramina P P P P. interjacent.

Se e . Branchiarum carundem extremita-
tes, fi ve fimbriae. 1 x.

R R. Mufculus circularis inferior , late-
ris dextri, extrafitum, &invcr-
fus, ut confpici polfit.

S S. Ejufdcm portio , qua oftrci fundo

cohxrcbat.

TABULA XLVIII.

XX.

zz.

Ejufdcm portio, qux oftrci latus fi-
niftrum circumdans , portioni V.
cohxrcbat.

Mufculus circularis fu perior, late-
ris dextri, complicatus, &con-
tra&us , ne Branchias abfeondat.

Ejufdcm portio, qux oftrci latus fi-
niftrum circumdans , portioni Y
cohxrcbat.

Branchix fuperficics, in qua pinnx ,
live du&us ftriati, pro humore
vitali , aquifquc ingerendis, rege-
rendifque apparent.

Oftrci limbus inferior , a quo Bran-
chiarum juga, Se mufculi circu-
lares abfeinduntur.

Inteftini portio in auum delinens.

Anus.

Nni

466

Exnic Fio. T A B U L £ X L I X.

quibus

ALOSA, ACCIPENSERE, ASELLO

GAUEO, & XIPHIA

JinguUru qu t dam exhibentur.

Hjrutn I. exliibuit Maiughius, II. III. IV- V. VI. VII. Collio. Amstilod-
VIII. & IX. Fa an. A» A<i«afimo.

r>(. 1.

Xipli 4 pifcit Kervtu Opticm.

Membrana inveft iens ncrrum opticum.

- ■ TcuuiifimainvertiCQ» nervi vermiculare*, propagi -

c. • D'ipt.riMji»lubft4i

.ti> relcrta.

d&k optici per rranfret futn fcilTa.

ff.

hh.

ii.

ai.

dd.

eee.

Erat pe» liwj» CTPcimutio. .

Filamenta ac vafa . quibus ledi* nervus etteoditur qnafi in am-
plam Lucrobrarum.

lAccipcnferis duBus pancreatici .

Lorus d j&-it majori*. bbb. Dudo* laterales 5c interiores
Ciiuimfaauii paocieaiu.

III.

Ia eo coi er a.

Veotr c ilus sperem cum (iris rugi». b. Pylorus,
ln.ctiuid i iui paocrc»tici. d. Paticr •**«•

E»'»us ntuliuio p.ncreatis ;n EcphyGo.

C:> 'inula plurimsubiqucin ImcAinisconfpicux fuccum pan-
creati» luceo analogum connmo promentes.

Duodeni exitus .n cochleam Intcilim tenuis.

EUgaiu cochlea in lnutl.no tenui.

Fundula contenturam motum fpixalcm pct Imeflini cochleam
«leuoiantra.

Scapus cochlea.

IV.

i/ffitii maioris pancreas cum appcaJtcibus.

Fundos Ventriculi.

, PyUuu». cc. Ecpbyfis. #

Appendices vermiculare* aclacmiofa pancreas conftitoentes.
Apoeodicularutn trunci fex majores a quibo» cetera oriuntur.
Biiaiii dudus eiufquc inferno ia Imethao n.

Pjarreatitsa eo exitu t in late/linum.

• a. Vcmriau i ptlorique produdioad Eepbyfin.

bbb. Appendicularum pancreas conditucntium esitas patentes.

C. Veticul» fellea. •

d. Dudus laterales bilarii C hepatici.

c. Ea; tu» anjuAua bikrii dudus.

VI.

^ppnJtntljrum vermi cularunt vaja & mrmbraua.
B. Membrana. b. Tata.

VIL

isilo/t vfcera quadam,

a. Initium OEfophagi. b. Ingrrflii icon Aridior Ventriculi.

C ContinuatioOEfophaci, in cujus fine exoritur dudus qui ia
vcAcara aeream tranur.

d. Dudu* veficr aerea, c. Ventrioduavcrus fcid cibo repletu*,
ff. Pancreas f. appendices. g. VeTtca fellea,
h. Ecphyfis , f. duodenum. i. Vdi«.a aerea.

VII L

U terta apertus , & in eo fattu cum ovario .

1 Pifei» caput. b b. Lobi duo hepatis ad fopenora revolati.

*• Veli ca feli is. d. Meatus felleus ad InteQmum tcodau.

f* Vcnuicul*. f. OE iphagus. ggg. Inteftina.
i i L Ova f. vitelli orarii destri.
kkk. . .. 1. , . - Sini Ari

L Meatus deuri ovarii pars non aperta. m. Foramen cjafika*

n. Reliqua pars aperta. 00. Uteru» dexter apertus,

p p. Fertus bini qui hoc utero continebantur,

q q. Vitelli C ova.

c. Pedunculus vdtni appendar umbilicali* quo aurita* foetas,

f f. Terminus pedunculi C locus iofettioais.

t. Meatas ovarii finiAri.

a a. Uterus (iniAex.

1. Fotamen InceAini Redi.

y. — ■ ■ . Uteri GniAri.

x. ■■ Utcti desui.

Galai Jovis f, pifcit aftarii abdomen apertum.

■ a. Para pifei» (operior a qua caput abfeiflum.

b b. Prnnx dux fuperiores.

cc. Lobus hepatu dexter ac AoiAer.

d. flcc. Ova f. ovorum vitelli quibus nutriuntur pifcas.

e. Ventriculus. f. InreAinatn Coloa.

Kg. 1 — Jejunum.

k. Lien. i. Uterus,
kkk. Tres camnral* podicis.

UL Pinas dur inferiores.

irffcUus minor .

• X L

Ifcllus major .

X. •

*Accipenfer f. jlurio.

Xiphia .

Ls.1

Nnn x

4<SS Ex»t. FioonaoM TAB]UL^E L.

Quibus vifccra quidam *

RAYiE, SEPIiE, RHOMBI, HIPPOGLOSSI,

proponunt

AMSTELODAMENSES , & SWAMMERDAMMIUS,

I. enim II. III. IV. V. huic debentur , Reliqui illi*.

Fig. L

Valvula istte/linalis Raja per tunicas tranfparena.

II-

Em Sci» a tunicis feparata.

III.

QuaJa m partes Scpist femina.

A. Erudarium atramenti,

bb. Branchis. ce. Ova.

d. Dudusper quem exeunt ova. e. Ovarium,

f. Exitus inteftini& crudarium atramenti.

. Duo corpora glandulofa , torlan Teii es-
Pars peculiaris humorem rubellum continens.

IV.

Ex eaJem alia.

a a. Primus farpia: dens. b. Secundus,
cc. Gula. c. Ventriculus.

t. Inteftin. redum. i Erudarium atramenti,

k. Exitus crudarii.

Sepia Cor eum brancbiii.
a> Cor. bb. Branchia.

. Vifcera Rhombi.

a a. OF fophagus cum ventriculo.

b. Ecphyfis portio,
cc. Tubulofa: pancreatis appendices admodum exi-
gui.

d. Veficulafcllis.

e. Exitus appendicularum ac meatus bilarii in Inte-

ilinum.

f. Hepar. g. Lien in litu.

VII.

RbomH aculeati.

a. Ventriculus. bb. Pancreas C appendices.

c. Intcftinorum primum.

d. Vcfica fellea cum dudu, qui ad latus unius ap-

pendicis inferebatur.

e. Lien in fitu.

VIII.

Hi ppo&lojji pancrear.

a. Ventriculus apertus.

b. Ecphyfis. cc. Pancreas f appendices.

d. Appendix maxima , feptem pollices longa , Sc

« unum lata.

e. Exitus appendicum in Intcftinum.

d. Dodus bilarii exitus in appendicem.

IX.

»/1ppcmiicum in hoc pifce interior ) JruBura .

aa. Appendicis dudus interiores ac laterales, inllar
cavernularum f. cellularum apum.

Notata cellula microfcopio auBa , ac ex/ieeata.

XI.

lnvcrfa appenJici/ faciet.

XII.

Delineatio Rhomhi.

XIII. «

Rhomhus aculeatus , cui fere refponiem ea

qua Hjppo gla/Ji.

XIV.

Delineatio Raja»

XV.

EJFl'ts Sepia.

'b*.

IV.* Tai.L.

XI.

xm.

IX.

__ V.

vi.

vn.

Non j

47° . Explicatio F i g. TABULA L I.

quibus agunt dc

PHOCE NA & V ULPE MARINA

GERMANI CURIOSI Sc PARISIENSES.

Fig. I.

Turjio intejer , t;l Phoce na , juxta mtnfuram
minorem delineat*.

a. Spiraculum (erai lunare hvdragogum.

b. Meatui au iitormt. cccc. Pintas. d- Umbilicus.

e. Anni pudendi. g. Anui.

f. Foramina lateralia pudendi glandulas la&ifcras continentia.

IX.

Ot jlcrm.

a. Summa eiui pan . leniter concava .

b» Infer ipriooes oden protuberantes.

ce. Idaeos incubitus clavicularum.

d d. Cruta udis fies ni duo divaricata.

e* Locus quocliiin alias m lcronata cartilago per t i net.

III.

e e.
d.

Or fcapula fimjlr *.

Exterior eiut/pars. (a Cavitas capat odti pinn* excipiens.
Etternui icspulz procellas. d. Iniemns.

Longe ad latus Lapulat excurrens protuberantia lenia.

IV.

P mna anterior fimjlr* , manum exhibent.

Os humet: vel brachii, b. Ciput eju» cartilagine obdurato.
Ot cubiti cu n Kadso.

Carpi olfcua orto, cartilagine connexa.

Metacarpi offa tria. f. Pollicis atticuli.

Digiti reliqui articuli, namcco didi miles cartilaginibus connexi.

V. fle V I.

Ot petrofum fub meatu auditorio quoad /aciem
averjam delimatum.

VII.

Cranium Turftonit.
a a a a. M axilla f merior.

b. Primi cjufdem deorrs . reliquis per co&ionexn clapfis.

c. ‘ A~'

dd.

i i i.

11.

no.

Apnt roftri in nares nullas hians.
lUdix Nafi , ubi potius nares aut fpiracolum hydragogiam , re£b
per cranium ad fauces tendens.

Interfinium odeum cjufdem fpiracuU.

Cnda galli , vel procedus oOcu* fupta ioterftitium emergens.
Foramina pro Nervi odi ici tranfitu.

Os temporum Odi frontis per duuram fairiam ainatum.

Os fromn. k. Fungofamoi inter illuJdc n Verticis.

Ot Verticis Sc occipitis un n idemque, n illa tiatutl diftinAuta
Foramen grande procerrbraiis medulla tranfiru.

PtocdTus duo odei , luper quos dc m quotum lacuol os petrolum.

V 1 1 L

Maxilla inferiori» pan dextra,

IX.

Menfurs pedet lV, eum dimidio continent.

HISTORIA VULPIS MARINA,

quam Pjrificnfct Rivaid Maris- appellant , cx tra&.itu ab iis edito extrica , fuperius omifli.

M Axilla utraqoe Dto riaus vatiis fere acutis armata.

L ' ** U * firnaiia coharct , vatiis ex ifficmhi , mobilibus , fibrarum carnearum ope connexo , compofitx , tmmra dutl ,

OEfoshagUf amplus valdk ,

>mplira,ii,’:’ "Io,° P**™ 'n*°9° "IJi *“ M ■ am ,n,a,B,‘ r««l«U rv>r. .Joodum ,

Pylorum excipit Ur«.r»ui parsampliof. q.r pro iadtar hibeHo«oftqd«mtMirieumtotirtitiioem habent, hairma^i, 40mms alia
ad longitudinem poIlic ana XVIII, hanc denique Rtitxm pollic. VI L Cochlearis in Intedinis valvula manifcfttconlpicua/*

L i s « infer luiVent t »culo connetus . est remo utroque acuto, duplex, colori» haud adeo obfcur i, cujui erat Hira a.

Intcdioo coh arebat pamcq.a qurdam , qua pro Pa»cacara haberi ootcrar . glaodulof» , nigr icantior hepate.

H ar a a abdominis partem dexcrim tota n occupabar . Mu duabus condmi . colota rubicundi . linea varia xju lens ,

V * « tum Fitii* nutla aderat. bile in parenchviiiateipfshxrcme Sc per tunicam btpatis examparente , coloris viridis . faoorh acris
PiatcAtniUM htc nullum, A o * r a membrani tegitur undique libera. ^ ’

Co ■ n m h;ura 3c magnitudo ovo gallinaceo fimilis. oia umeat, •va/vWi/ firmoideis tribus ad initium Aotta. 8c tacufoi-

dalibii duabus ad principium venar cava , pridiius. AwnemU unica etiam. mcuipt-

A o > t * adfcenlens Cerebro poftqiuqa ramulos aliquot exhibuit , fub lingua maxima parte confutuitur.

C a v a r m! fere q tam ^irnea mjllr ia ticulo te nooraii mllcm te^a .

Crati fm n varii , non nili pituita rxigutm quantitatem continentes.

Ciitnu- v«ldd exiguum . m sile adeo ut nil cetti obfervarr quoad ftru&uam licuerit.

5 r i « a i 1 1 Minutia nervulos plurimos q.iaj uvcrliim ablegabat..

Oculo ■ u m . k parte annea planorum . ma^nituio excedebat eam q»x in bove, fttnaks tnmJts er st duritiei, oflTat , etrms eootra renuit ai

«ppbcata. Uwa haud ccat nigra, mferuss , licet tali» extena. ub» IrJL* cjo luuu, Q*mn»

Juo -tora»! ; R:itnji vati» fangumeis prxd ta.

Circa umbilicum acumitara quxdsm ptocuberabar panicula , varii divifa , qi* fexum viiebatui indicar*.

Fluta benevolus lacior cx Ttadaru Gall.coqoetn Panfianlb edtdctuot legere poicxir.

EXPLICATIO LITERAROM F j c. X. Sc X L

*• % Cor. b. c. Hepatis lobus maior d c minor,
b. Locu* refiai fellex.

f. Vena cava. g. h. Vcotxicului .

t.k. iatdlinum.

h-g

1. L*cn.

m. Aona.
Auruola Cordti.

IrAjm.

• Duodcuum.

Explicatio Fio. TABULA LIL

qux

CARPIONE, ANGUILLA,

CUCULO & PERCA

Harum L IX. X. XIL Amjtiiod. II. & VII. Niidiiam, IV. V. VL
ScHNiiDiaus, exhibuerunt.

r*e- l

^laguiPa vifcera,

a. Ventriculus.

b. EcphyiW. e e Pancreas, d Vefica fellea.

e. Pancreata & fellei meatus apertiones in Ecphyfin.

f. Hepar. g. Lieninfitu.

h. Rami Iplemci pancreas perforantes.

i. Mcfcntcncus Ramus maximus, qui pancreas cir-

cunque ambit.

II.

^dnfuill* duplex rejiea.

A. Vefica inferior venis cafla.
b- ■ Superior venis Icatens.

c. Ventriculus vacuus.

d. Duarum veficarum coalitus.

b b. Do* glandulxpr.,pi velicularum commifiaram.
ce. Vena uni glauuulnrum infervien», qux ramos in
veficam fpargit.

f. V ena oppobti lateris fimilia pradtans.

III.

brana, qux utrinque foramen aperire &clau*
derc poteff.

io.&c.Cavitasmcmbranacea& nigris lineis fpedatior,
in quam foramen narium definit,
t i.Scc. Nervi ad illam membranam tendentes.

VII.

Vefica Cyprini.

A A. Vefica duplici bocia extuberans.

B B. Ventriculus vacuus inteilino fimilis.
a a. Dufhisab inferiore vefica ad ventriculum,

h. Illius infertio in veficam propi quem

c c c c. denotant renas per veiicam fparlas.

IX.

In Cucula aifervata.

a. OEfophagi pars.

b. Ventriculus efca plenus,

cc. Pancreas f. appendices,

d. Ecphyfis.

+/tnguil In delineatis.

IV.

Caput Carpianir.

ii». Os carpionis inferni fciflum.
s.&c. Membrana palati crafia & denfa.

}))). Lapis fpinx.

4 4 j,. Brachia.

5 j. Pir.nx.

Caput iuftrne f:8um.

6 &c. Membrana palati in gulam defioens fimpliciter

cellata.

{ j. Pinnx

- VI.

Caput fuperni incjutn.

7 &c. ScilTura & hiatus , ut Cerebrum infpici pofilt.

8 8. Oculi.

9-&c. l oir.men natium geminum intercurrene mem-

aja. Ovarium. bb. Vefica urinaria.

c. lutellinumreftum. d. Ejus exitus.

XII.

Perca vifcera.

a a. OEfophaguscumventricuIoi b. Ecphyfis.
c c. Pancreas tubulofum f. fiflulofum.

d. T ubulorum exitus in inteft inum.

e. Vefica fellea.

f. Lieninfitu. g. Hepar.

XIIL
Perca.

VIII.

Cyprinus.

XI.

Cuculus.

474 Explicatio

Fio. T A B U L £ LIII.

quibus

rartes varsu

LUCII

Farum XIII.

delineantur.

XIV. XV. N I1DHAMMIUS, XVI. & XVII. Amstilod*
Reliquas placimiihus, fuppeditarunt.

Fig. I-

In hac omnibus tegumentis, five odeis ,
five cartilagineis fublatis , fola fc no-
bis membrana , offert oftendenda ,
qui an dura, anpiameninx ccnferi
debeat, nemo nili obtuli ingenii dif-
cilccxta&u, dedum confpicit ejus
partem Cerebrum proxime contin-
gere dignofccr,cft ea in finitis prope-
modum venarum propaginibus re-
ferta , ut fibi ac cerebro nutri men-
tum attrahat, cerebro internis qui-
bufdam vinculis, affabre adnexa , at-
que lireris A A. hic inlignita.

II.

In hac figura, nihil aliud indicandum
occurrit, quam tenuifiima illa mem-
brana cerebrum obtegens , ac duo
corpufcula , ad veliculas internas
pertingentia, limulquc fpinalis mc-
dullx truncus.

A A. Tenuifiima membrana, venis capilla-
ribus innumeris alperfa.

BB. Exilia quidam corpora, in vcficulas
tandem tranfmigrantia.

C. Spinalis medullx truncus.

III.

Vcficuli aqua pleni fituS} Nervorum
acufticorum vcficulam tangentium
politio ; Nervi quoque complures
iplius Spinalis medullx hinc inde
propagni, mmo vero ipfa fpinx me-
dulla i ac denique cerebrum , cujus

germen cfi fpinalis medulla , hac fi»
gura exhibentur.

A. Vcficula ovalem figuram prxfcrens ,
aqua plena , cui infunt duo corpuf-
cula offea difeontinua , divifa , ac ab
omni vinculo libera.

B B. Super quam vcficulam dux nervorum
propagines , 4 fpinali medulla ortx ,
infiar filamentorum tenuifiimorum
progrediuntur : quibus quidem ob-
jedtorum fonorum judicium concre-
ditum cfi.

CC. Alii tenuiflimi nervorum furculi, e
fpinali medulla provenientes , tam
fentiendi , quam movendi vim defe-
rentes.

D D. Magna fpinalis medullx portio , infiar
caudx fc habensjintra vertebras, tan-
quam verum , ac naturalem litum ,
collocata.

E E. Cujus exortus cfi a Cerebro, a quo non
nihil progrefla , in duos truncos di-
viditur.

FF. Hxc duo corpora ad latus pofita , &o-
valcm figuram exprimentia duas ce-
rebri partes confiituunt.

G G. Duas alias anteriorem , & pofieriorem
hxc duo corpufcula efformant, fic
quod ex quatuor partibus cerebrum
confiatum fit.

IV.

Or ganea auditus.

A A. Corpora membranofa , & valde dura ,
qux prout a natura fagaci , tranfvcr-

fim

475

Explicatio Fio.

fimfupra tympanum cxpanfa funt,
quemadmodum figura quinta lite-
ris A A. apparebit j ita quoque me-
diaflinum , fivcfeptum jure optimo
nuncupari poffunt ; Hic tamen e po-
litione naturali quo evidentiusfub-
jc&urn tympanum pateat dcdufla.

BB. Membrana rotunda, variis ac pene in-
numeris filamentis, quali a circun-
ferentia ad centrum , roboris gratia ,
ductis , tympano auris , aliorum ani-
malium rcfpondcns, nec non auditui,
& olfa&ui celebrando deferviens.

C C. Duo funt canales per quos aer fonorus ,
ad prxeipuum audiendi organum
comportatur, in ortu aperte divili.

P D. Pollca vero in unam fatis longam , ac
paulo evidentiorem viam abeunt,
donec membranam , piam matrem
vocatam, offendant.

E E. In cujus du£tus extremitate nervi optici
divili, & abfeifli occurrunt.

F. Ultra quos nervos, foramen in olTc cra-
nii cxfculptum , cernitur, per quod
cerebri excrementa commode ad
palatum clabuntur,

G G. Dilfcdi quidam nervi,

HH. Plexus, live rete mirabile auditus inci-
pit apparere.

II. Qui in latum quoddam corpus como-
riuntur, ac delinunt, in quo exile
admodum olliculum , fenfum pene
intus effugiens , continetur.

K.&c. A quo corpore ramus quidam , fi ve fi-
lum, inllar ligamenti aqua pleni fc
habens , natum , corpora quidam
cartilaginea circumit.

L L. Vincula , quibus fuftinentur corpora ci-
vi line myrti folii figuram expri-
mentia , aquam continentia , lite-

M M. ris M M. notata.

N N. Bafiscranii palatum formans , & cere-
brum confervans.

O O. Ductus icu cavitas fpinalcm medullam
continens.

TABULiE L 1 1 1.

Antequam plexum illum mirabilem
jam exemptum ollcndcrem , loca fi-
vc fedes in quibus conquicfcunt V c-
ficuli , «Se per quos ductus vincula
progrediuntur , hac figura pateface-
re volui.

A A. Tympanum.

B.&c.Foraminapcrqux acrlono, & odore
informatus ingreditur.

C G Nervorum opticorum live viforiorum
portio.

D. Foramen rotundum , per quod , fuper-

flua cerebri, fenfim excolanda, ad
palatum effluunt.

E. &c.Complurcs nervi , vim , pro moru fen-

fuquc obeundo, tranfvchc.iics.

F F. Cavitates figuram ovalem exprimen-
tes , quibus vcliculx aqua pleni ex-
cipiuntur.

G. &c.Dudus femicircularcs gyrgilli inllar fc

habentes ; per quos vincula quidam
oblonga excurrunt.

H. Septum ofleum pridiftas cavitates fc-

grcgans.

1 1. Locus excavatus fpinalcm medullam
recipiens.

K K. Corpora cartilaginea gyrgilli inllar
conformata, commodum iter vin-
culis prxbcntia.

VI.

Utdiflin&ius vinculorum plexus pro-
prio litu hadlenus fatis fuperque o-
ltcnli apparcantjillos c litu luo exem-
ptos delineare feci.

A. &c.Corpus membranofum, aqua vifeida

fuffatum , & vcluti commixtum , in
cujus medio pufillum os relidet , len-
ticularem figuram obtinens.

B. Cujus olficuli locus hic non nifi obfcu-

rc admodum confpicuus.

O o o z C. &c. E

47^ Explicatio Fio.

TABULA

Lnr

C. &c Exmembranofo illo corpore, oriun-

tur quatuor diftjn&iffima , & longif-
fima vincula, qus ab ufu jure fu-
fpenforia dici poliunt.

D. Eft aliud quoque breve admodum vin-

culum , vciiculam firmam , ac ftabi-
lcm intra fuam cavitatem cohibens.

E. Cui muneri perfolvendo aliud corpus ,

vinculi vicem gerens., opitulatur.

F. Quod inter hxc duo brevia ligamenta

interponitur , eft vcficula aqua re-
ferta, in qua duo oflicula magnitu-
dine, & figura inaequalia , latitant.

VII. VIII. IX. X. XI. XII.

Oj[a auditus , ere.

A. Os lenticulare dictum.

B. Membrana , qua os prxdiclum obdu-

citur.

C. Notum eft.

D D. Duo vincula.

E. Idem , alia facie quod e. notatum.

F. Membrana, ex qua velicula formatur.

G. Humor aqueus, qui ex velicula aperta

effluxit.

H. Os majus pluribus eminentiis, ac inx-

qualitatibus aftcftum , litum natura-
lem adhuc obtinens.

I. Os aliud multo minus , intra veficx

fpatium commorans.

K. Utrunque ofliculum extra fitum dcli-

ncatum eft , majus k. litcra.

L. Minus litcra L. infignitum.

XIII.

Caput Lu:ii branchiis tranfverfim fcijjis ut
ar dices branchiarum appareant , er arteria-
rum coitus pojl emenfos earundem canalicu-
los.

c. Coitionis arterialis centrum.

d d. Arterix per branchia dcfccndcntes.
c e. Branchis dextri lateris abfcifls.

D. Cor extra fitum.

fff. Arterix exeuntes, & tandem coeuntes.
XIV.

Cor Lucii cum arteriis.

A. Cor. b. Auricula ejus.

C. Arteria magna pyramidali exordio
confpicua.

d. Ejufdcm pergentis verfus mentum pl-

fcis & in branchias decurrentis inter*
nodia

e. Branchis finiftrx totidem ramos
a a a. Abarteria accipientes.

aaaa. Arterix branchiales in finiftro latere
deferiptx , in dextro abfeiflis.

XV.

Vefica Lucii.

a. Vefica.

b. Ventriculus vacuus ut in cyprino »

c. Infertio veficx in ventriculum

XVI.

Ovarii membraAula quibus ova annectuntur.

a a. Tenues ovarii laminx.
bb. Ova necdum excreta.

XVII.

yijcera quadam .

a a. Ventriculus,
b. Pylorus. cc. Ecphyfis.

d. Vefica fellea cum du&u.

e. Ejus infertio in Ecphyfin.
fff. Corpus ignotum ac obfcurum.

A. Caput lucii difie&um ita ut palatum
appareat,
bb. Spina dotfi.

XVIIL

Lucius.

-~r“ f' : r r •

Ooo 3

47$ Explicatio Fio. T A B U L £ LIV.

quibus

SAL AMANDRiE, LACERTA

BUFONIS

partes quxdam proponuntur

Harum I. IL III. IV. V. Jacobaus, VI. CoitibuSs^VII. vah Dtk,

fuppeditant.

Fig. I.

Stlamandra Interior a in /itu naturali.

a. Hepar,
b b. Sacculi aerei,

e. Stomachus.

d. Inteftina.

e. Cor. ff. Ovaria.

a. OEfophagus.
b b. Sacculi aerei,
e Stomachus,
d. Inteftina.

III.

Cornua uteri.

IV.

■ Renet.

aa aa. Tcfticull.
bb. Sacculi oleofi.

VI.

Lacerta Sceleton.

VII.

Sceleton Bufonis.

a. Cranii offa fex. b. Maxillx inferio-
ris offa duo.

e. Vertebri tres cervicis.

d. Septem lumborum.

e. Scapula: cum appendicibus ex oflibus

fex conftantes.

f. Oflis coccygis partes V.

g. Ofla lumborum duo.

h. Os pubis vaftum.

L Femoris ofla I V.

k. Humeri offa duo.

l. Cubiti ofla I V.

m. Ofla fex cubitum & manum connc-

dentia.

n. Manuum offa X VI.
p. Pedum ofla XXVI.

o. Tibix ofla fex cum appendicibus.

In univerfum ofla hic L X X X V 1 1 1.

480 Exhicatic. F i oi TABULA L V.

Quae

GENESIN & ANATOMEN

RANARUM

bb.

cc.

dd.

e e.
ff.

proponunt.

Haram I. II. III. IV. V. VI. & VII. communicavit Placintinus, VIIL CoiTiavi,
IX. X. XI. XII. XIII. M alviohius, XIV. Swammikdahmiui,

Reliquas omnes J o b a u s.

Fig- I.

"Mondihulst cummufcuhstS fonusorgtno.

Mandibula fuperior.

— — Inferior, priori junfta. _

Mufculi ejus tenues.

Membrana Tonus illius qui olcoligo AriR. dicitur
organon.

Ofla pcAoris difle&a , fraftaoue.

Cutis ipli fuperpolita valde dilacerata.

Orc refemto Mi tndibuln , Oculorum /itus, principium
Guln , (5 Lsitgus oculis objiciuntur.

a- Maxilla fuperior.
bb. Inferior,

c c. Ore hiante articulatio maxillarum notatur.

d. langae Titus.

e. Gu& principium.

C Corpora turgida oculos in parte pollica effor-
mantia.

JII.

Lniguu exhibetur , cum glotti Jc.

a. Maxillae pars fuperior , mediaque.
b b. Oculorum Titus.

c. Gulae principium.

d. Laryngis foramen.

e. Foramen hoc laryngis contegebat corpus linguae ,

ubi mtus naturaliter lita erat, nunc autem inte-
riusfolubiliexiftente ac Rudio inverfa tum ri-
mula tum lingua: figura , magnitudo & litus in-

noB dicit.

IV.

Lingun figura , 1 1c.

a. Lmpracnfpis, ac fummitasqua: in Ranis intror-
Jura Toluta & mobilis , contra ac in homine, avi-
bus. &c. in quibus verius dentes vibrans & mo-
bili* cernitur.

CC. Io eius centro carnea fubRantia fibris obliqui in
ciarpn candidum illius 1< ingicudinem perreptans
defeendentibus afpcrfa.

a a.

cc.

Glottis f. rimulj lurjugis, GTr.

• Membrana oris partes obtegens.
Glottis.

a.b.

bb.

cc.

Corpora duo membranofa, tenuiflima, in qu* ubi
protruditur glottis definit , pulmones Icil.

Cor in horum medio.

VI. .

Pulmones tiro turgidi-

Idem quod in pracedenti fig-

Cor. d. Pulmones , maculofi valde.

VII.

Glottis libem.

Rimula? cavitas.

Ejus compofi tio ex ofle duplici.

Apophyfes membranea; A glottide feg regat*.
Membrana- os inveRientis portio.

VI II.

Rnnn fceleton.

IX.

Rosurum pulmo cum tmehes.

Larynx Temicartilaginea-
Rimula auxexa&ilTimt clauditur & aperitur ad
animalis libitum, & claufa a£re turgentes fervat
pulmones.

Cordis Titus.

Pars exterior pulmonis.

Cellularum propagatum rete.

Arteria: pulmonari* propagatio.

Pars concava pulmonis per medium Icifli.

Veret- pulmonari* parietum apices excurrentis
propagatio.

X. Ce/—

«J3 0

Cxu. Fio. TABlILX LV.

481

CeBals fimplicijfims sbfque ' intermeJiij psrietibui
sutis m ntSfmtuJias.

Cellulx area interior.

Parietes divulfi & inclinati.

Arterix pulmonari* truncus cum Ramis appen-
fis quafi reticulato opere delinentibus.

d. Ven* pulmonari* truncus parietum faftigia pe-

netrans fu is decurrentibus ramis.

e. Vas in fundo & angulis parietum commune late-

ralibus & continuatis Retis ramificationibus.

XI.

Truflulum extimum pulmsnii exjiecsti contmeni

Jehnestum Rete.

* *. >

XII.

Jnternx ueficuU tS fi nui sjumhsti eum sppenfs psrti-
euls interfinii in psrte fupcritri , estcru m exortui tS
mtc%rs pnpsgstie icone tculu fubjici neu potuit.

X 1IL •

lobulorum tsns sJsptstio fuprs trsehesm 13 fulmonsris
usfs , qui etism s fiitu naturish Jifirstii exhibemur sJ
futiliorem intclhxentism.

XIV. \

Cemtslis tjui.

a. Cor ran*.

b. Auricula.

c. Principium arterfar aort*. >

e e. Pulmones.

f f. Tub* uterin* oftia in litu naturali circa Cor.
g g. Ova hinc inde in Tubis confojcua.
hb. Tubi contortiones ac aniraaus in quibus ova di&a
confpiciunrur.

Ovarium contra&um ob ova expulfa.

Uterus bipartitus.

T ubarum tinis ac infert jo in uterum.

Uteri collum.

XV.

Rsns ipfs.

Fig. A.

lntejhns in rjrum stis.

D-

Spinslu mtdullu spopbjfet slbd.

Of.fopbsgu 1 , tSe.

i ii.

kk.

It.

Teftes. b. Renes.

Stri* adipof*.

Par tuberculorum.

Par alterum minus-
Monticuli alii.

Membrana ollis cibroli.
Ventriculus quartus.

Gangliokies fubilantia.
Nervorum egrefluiadfita cavitas.

T uba fallopiana.
Ollium ejus ovale.
Ovarium.

Fig. L

tn medio ovi globus eft rotundus ac nigricans velut fe-
mencataputi* minoris, qui eft ipfe toetus raninus : li-
quor ver6 albicans 8c circumfiifus ipfius eft alimentum ,
quod ipfuni lenfim dilatatum ita attenuatur, ut ranun-
culus demum facile exire queat.

»•

Sinus, feufifliira medio globi nigricantis imprefla.

Pars anterior globi obtufa , pofterior acuta ex loco
fuoqjiquantuhim receflit, ubi cavitas apparet. Obier-
varur.t Anatomici in ovario mulierum , qui pepererunt ,
tales cavitates & veftigia, in quibus ova. vel delituerint
vel tranlicrint.

Ranula, cauda remigante, in aquis natat. Appa-
ret quali vermiculus craflo obtufoque capite, quali for-
ma Plinio aliifque gyrinus vocatur, a gyro & rotundi-
tate; aliis ranula, leu quibuldam tnoluris , ob

caudam agitabilem.

Excrefcenti* , feu rami minuti juxta caput protube-
rantes, qui feniim evanuerunt.

Oculi apparent , auxilio microfcopu fatis infignes-

Rotundum oris veftieium. Ab illo tempore , inje&uni
gramen 4c lenticulam pmuftrcm ore quidem videbantur
attigere, an comederint, ignoro. Docuit me anato-
me ranarum , pneter fcarabxos aliaque rafc&a , vix
quicquam bclliolas has vorare.

Ppp

t. Ap-

DIoRi

482 Explicatio Fio. TABULA LV.

Appendicula Intedlno (imi’ls, quarln aqnamdelapfa
gyr inis cei Iit in alimentum. Rem accuratiua examina na ,
excrementa efle deprehendi.

Maculx per cutim liinc indi f* , ftrixquae elegan-
tes in cauda.

• ia.

Pedes poderiores apparentes : quorum digiti adhuc
tenui cute circumdati: pedes ver6 anteriores intra cu-
tem adhuc latitantes difle&io monilravit.

Pedes anteriores emergentes. Quo tempore / ranula
caudi oblonga quatuorque pedibus infignisr figuri la-
certam mentiebatur.

Cauda fenfim anguftior fida , totumque coepus 3
membrani fu* involucro liberatum.

Rana perfeda , cauda depofiti , merabrifque omni-
bus excitis.

4$4 Explicatio Fio. T A B U L £ LVL

Qui

B O M B Y C

partes quafdam proponit
a MALP1GHIO

I s

Fig. I. Malpioiiio Tab. I. fig. 6.
Bombyci/ extern* eon/Sguratio.

II. Tai i. fig. io.
t/iunuli extremi eonfiitulie.

T • Carnea portio ani foramen tegens.

VV. Corpora bina carnea, foramini ani adftantix.

III. T a a. i. fig. i.

Capiti/ exterior conflit utio.

A A. Semifplaerula duo ovalia.

B. Portio intermedia angularis

C. Zona carnea, rugofa. a portione difta dependens.

D. Labium. F.E- Mandibula. F. Mentam.
GG. Proceflus maxillares. H. Oculi.

IV. Tab. i. fig. i.

Pedit flruBura.

A. Pes carnem. BBB. Unguium duplcxordo.

C. Pars filveftris. D. Vola.

V. Tab. ». fig. 6.

Cruri i f. tractu configurati*

D. Came* fibri per tranfverfum duftz.

E E. Portio Ventriculi minima.

F F. Carne* fibrz per longum du&r ligamentorum
vicem fupplentes.

G. Membranofus duftus Ventriculi. H. Inteftinum
f. Orbiculi Intcflinorum-

K. Coarftatio Intcftinorum. L Anas.

M. Cavitas poftrcma V cn triculi.

N. Varicoia vafa.

O. Diftorum vaforuro ortus.

P. Tenuia vafcula.

XI. Tas. {. fig- x.

Vafa ferico formando dicata.

A. Vaforum horum circa Ventriculum progrelTus

oblongus.

B; Eorum flexus. C. Flexura alia.

O. Meandri eorum varii. E. Finis eorum.

F. Principiumeorum. G. Laxior pars.

H. Portio Intcftinoiimilis.

X 1 1. & XIII. T a b. 6. fig. i. & u-

VI. Tab. s. fig. r.

fitrarum externarum varietur.
a. Fibrz red*. bb. c c. Obliqua;,
c. Fibrzparum obliquae. f- Dcfcendentes.
g. h. — Adfcendentes obliqui.

<1. Dorfi medium.

i. Mulculus fuper exteriorem rugam extenCus.

VII. Tab. j. i.

Vafa in externi t , CJr.

a. Truncns vaforum pulmonalium bb Semicirculi-
c c C. Tres circuli corporis liabitum pervadentes,
d d. Contigui circuli vifcera vicina ambientes.
eeee. Reliqui circuli.

VIII. Tab. 4. fig. x.

Spinalu medulla .

A. Subftantia exterior , alba.

B. . — — Interior.

C. E|uscurvarura fuperior.

D D. Appendices dux inferiores.

E. Ncrvigemini interiores.

GG. Globuli ad trache* orificium.

H. Globulus i*oftrcmus.

1 1. Globuli in cranii bali nervos emittente».

K. L. Globuli poftremi inter V 11. & VIII* trache*
orificium.

M. Spinz gracilefcentis extremam.

N. Spinz refiduum globults interjedum , nerveunx-

O. Spinalis rocdulLe partes diftantes.

XIV. Tab. 7. fig. 1.

litatu/ externi.

Cranium,

a. Cotis extremitas.

b. Scifliira in medio fpatii ovalis-

c. Fibi* cinericei coloris.

IX. Tab. 3- fig. 4.

Cordi 1 eouflruBio.

AB. Tubulus continuus, e c e. Latiores ejus partes,
d d. Partes conftnd*.

X. Tab. j. fig. I.

Vtatnrulu/ Bomtjcir.

A. Ventriculus. B. Kami trache*.

C. Fibrz carae* rcftz.

C.
I>.
E-
F.

Oilea Zona cranii bafin firmans.
Globuli diaphani f. oculi.

Locus per quem dentes tranfcunt.
Locus ubi oris cavitas hiat.

Menti locus.

Proceflus mammil lires.

XV. Tab 7. fig. x.
Demea.

Apex dentiam.

Pars gibba. C. Alba lamella»

-1*»-

pppj

4 Explicatio Fio. T A B U L £ LVII.

quibus

' ' fdrtet reliqua

BOMBYCIS

M A L P I G H I O

dclcriptx proponuntur.

Fig. XVL MiipimtoTn. 8. fig. t.
uSiurcltd configuratio i parte pojhci.

A. Corpus umbonis fpecietn bibens.

B. Rt conditum caput..

C Eminenti* bs« C al*.

D. fla. Dorii «nauli.

XVIL Taa. 8. fig. *.

Btur configurant a parte antica.

E E. L>bi.p»pi F.

G O. Cruiuindivariationcs. D D D D. Anienas.

C Acc. Ejnicmiuia «laxum.

XVIII. Tat. 8. fig f.

Ventriculus aurehn.

A. Ventriculi pars fuperior.

B. — — Inferior.

C C C.Ctocea v au i. intctiinula «b extremo Ventriculi prodeuntia.

D D. l>u&ui Ionius in quem Intefltnula hiant.

E E. Veuca membranea Jiumdioreuj «Iri panem oocupaus dudui
continua

F. Ductu i ao hac reGca erumpens «c i n anum delineor .

XIX. T.9. fig. 1.

Ovalis circumfcnptio papilionis deplumis.

XXXV. T. fo. c V.

Pernis , ($c.

A. Peni t radix. bbbb. Faraftats. C. Preputium.

D. Penis. e. Glans.

f. g. h. Tres penis caruncui*. 1. X* Rortra corporis Oileu
L. Meatus per quem femen etir. M M. Tcilcs.

N N. Valcula ea tetlrbus eroifta.

XXV. T. io. f.*.

C. Preputium. D. Roftratus penis.

XXVI. T. 9. f. J.

Pudenda feminea m Papilio. e.

*• Ultimus annulus ofTeus Ventris,
b. Membrana ab ult imo annulo pendens.

C. Oileus circulus qui membranam B circumarabit,
d. Vulva. c. Sciflura vult*.

f. Membranea tumea oflei cuculi proruberanram dTonuam,

g. Tumores orales « membranea tunici erumpentes. h. Anui.

XXVII. T.9. f. *

Penna Papilionis .

XX. T.9. f. *.

Papilionis configuratio.

A. Caput BB Oculi. CC. A mena*.

D D. Antennarum exonus ubi crafltorcs.

E E. Inc irratio antennarum. f F. Labia.

G G. Crura. H H. Ungues I I Crura.

JUC Ale fuperiotea Inferiores.,

M M. Alarum fibrx.

XXI. T. 9. £ }.
to/flia tn eadem notata.

A A, Amennx. B. Cervix. C. Scuti formis tumor.

D. Proccflu* cartilagineus. E £. Al*.

X X 1 1 1. T. 9. f. 4.

Ventris tXtrespitax.

A. IPtimu» «nnulut cartilagineus Io mufiulis.

B B. A ppcrvd ices annui i ultimi.

XXII. T. 9. f. 5.

Huc facientia aha.

A A. Roflri corporis oflei C.

B. Prona Ventris p ts C, Oticum quod Jam corpus.

D. Rcrotia |mi« ofl«i corporis C-

E. Ani nucinum.

F. comresa fubHantu odei corporis G U nbonu infla/.

G. Pcrm.

*•

fi.

Calamus pennatum. b. F lutus.
Pium* procer*.

XXVXIt T. n. £ I.

Ovarium % partefque ad fit a m femina.

Truncus ovarii. B. Ovarii trtmcui in binos ramos dirifa.
Sub divita ovarii in tp-muor Inrdlinola. d. Ora.
Oblongum corpus cui oeditur orarium.

Bina ovalia corpora.

Corpus rotundum ovalibas corporibus jundum.

Canalis tribus didis corporibus communis.

Corpus el obolum margaritam occidentalem «mulam.

Dudus d di corporis globoG. L. Radix coton* oflex.
Dodus liter ovario appen Iu».

Confignatio corporis interius X 1 1 I globos exhibens.
Pedunculus comitum m globulorum. P. Vclica oblonga.
Canalis rcficx oblonge. R. Colum.

XXIX.

Huc. facientis.

Pudendum femineum.

Globuli varii. M. Ovarium.
Pedunculus communis.

XXX.

Ovum.

■VtV

l r ■

fjf* I u

•H'

Jkb.zvn

xxvn .

XXI.

XXIX.

XXX.

xvr.

•*»

r XXVI.

XX.

488 Expl. FiouauuH TABULA LVIIL

Quibus dc

EPHEMERO

trtditt illujlrtvts

SWAMMERDAMMIUS.

Conjungat ledor Fig. MV. fit VIII. fcepiui enim quae in uai defiderantur Hterie inalri occurrant.

Fig. I-

A A. Pulmones aat dufhis refpiratorii F.phemeri-
Jl D. Dudus icfpiratorii in Capite.

C C. Ad mufculos thoracis pr*cedentes.

D S:c. — — Ad mufculos abdominis.

E h. E. Ad fpina’em medullam , circa cujus nodos

valdd i.otabi1es

F. Stc. Ad veficulas feminales f.lades: haram una loco na-
turali continetur alia major jullo delineata ex-
tra corpus remota eft.

C.&c Ad maxillas f. branchias argenteo colore

fplendantes Haram dui tantum exhibentur.eo
quod reliqua: decem abicifl* , quod inferiores
pinnx decem melius in confpedum veniant , vi-
de KRR.

H. Ad inferiora lnteftinorumfpermaticaqueva-

fa d d. -

K. K. Ad alarum alveolos , collarum f. nervorum

fpecie ,

1’. &c. Tres lingulares extra corpus properantes ad bran-
chias. Abfcilli hi, quo pinna: fubjed* RRRR
eo melius repnrfentari queant.

Harum medius, m medio branchiarum albi-

cinti colore transparens .

PirnxV. in utroque latere, exobfcurofla-

veteentis coloris iifque rigidis pilis, unamaxi-
SS. mi pai te obiit*.

Particula pilofa inferiori parti priorum branchia-
rum adlutrens. An in abu etiam reperiatur,
Y.&c. ignoro.

Z Z. Spinalis medulla,
x x. Loca ubi ligamentis firmatur.

Nervi viforii i ex Ipinalis medulla: principio origi-
a a. nem ducentes.

Mufculi pedoris otfium motui dicati, nervos ex

bb. fpinali medulla adiumentes.

M ufculi alii . aft difledi , alas moventes , nervis fi-
militer inftrudi. . . r

d di Particula: dux , quas pertinere cenleo ad Vaia
fpermatica virilia, licet dc rc ipu incertus.
e. Intcrtinum Rcdum , abfeifium.

bh. Alarum complicatio miiabilis» intra alveolos.

II.

Exhibetur hlcunum ex animalculis hifce, idque
fexus mafculini , & ex maximis , ubi
A. Oculi, duplo majore» ac in feminis.

u|j. Cornua. corumqueaiticnUtionesvari*.

C Os vel dentata maxillx quibus terram fodiunt.

D D- Primam , fecundum & tertium par peduns cum ar-
ticulis.

F.. Alarum proram receptacula.

F F. Branchi* continuo mobiles valdi rugoGr.

G. Caudxtres, fetis inftrad*.

III.

Ovai ium duplex hujus snlmalculi.ex innumerabi-
libus conrtrudum ovis > quod eo tempora quo
volitat inaqux luperficiem ejaculatur cuidein
quod eft virilis fexulades, fuas imponit; adeo
ut fine coitu generatio hic perficiatur. •

IV. VII. & VIII.

L L. Rami quidam trachea: A A ad ovarium tendentes-
M M. Iidem tunic* ovarium inveftienti inhxrentes.

N. Iidem cum ovarii particula 4 corpore exempti ,

ubi egregii notari potell , quomodo dudus hi
connedanturovis, limiliter acpediolusuvu.

O. &c. Alii ad Cor, ubi Rami omnes ex duplici trache*

trunco A A procedentes ne fieret confufio non
funt delineari.

T T. Cordis particula , oblongi canalis formaro habens ,
circa dorfum collocatum.

V.&c. Trache* ramuli varii, ad Cor partefque alias able-
gati, abfcilli.

xx xx. Locus ubi Cordis datur protuberantia.

CC. Mufculi motorii branchiarum fex & pinnarum *
in quovis latere.

ff. Ventriculus cum Inteftinis per membranas ovarii
transparenria.

g. Ovorum forma plana , & ovalis.

ii. Inteftini Redi Mufculi, ftrees expellentes.

A. OEfophagi circa Ventriculum abfcilli particula.

B. Orificium Ventriculi inferius fi pylorus.

C Ventriculus ipfe, trache* ramis variis inftrudui.
DD. Inteftinorum primum.

E. Inteftinum Colon jn quo line* quxdam notabiles-

F. Inteftinum Kedum , plicatum.

G. Valvula: quxdam in Inteftino tenui rianfparencea.

. 8tc. Incifuras denotant annulares corporis.

Cerebrum & (pinalis medulla quique ex iis prove-
niunt Nervi ad vivum hic delineantur.

Numeri i. a. »• dc. locum naturalem delignant
Ipinalis medull* in corpore.

IX.

Partes omnes Fig. 1 • delineat* > naturali magnitu-
dine.

Ova hic reprxfentantur , fine microfcopio , quo
ufus fum in panibus reliquis. omnibus deliucan-
ris&defcrioendis.

4^o Explicatio Fio. TABULA LIX,

quibus

INSECTA

Varia

proponuntur.

Harum XVII. XVIII. XIX. Wnsio, debemus, XIV. XV. & XVI. JacoRao,

VIII. B. C. D. E- Maluo

Fig. A.

Cicada
Structuri extern*.

a. Capur. b- Thorax-

c. Abdomen.

d d. Alx majores,

c c. minores.

c_yfuditus organon.

2 2. Tympanum duplex fub duplici fqua-
ma latens , quae in hac cicada non
• apparet, fublata ad faciliorem in-
interioris fabricx infpcdionem.

b. Antrum duplex, in quo latent mem-

branuli a quibus fonus editur.

c. Fornix f. Camera qua condufus aer

clifus refonac.

II.

Demptis impedimentis nonnullis
exhibentur hic

a a. Antrum C fornix.

b. Bradtcalis membranula foni audior.

c. Membrana lutea fornicem fuperius

claudens > qua rupta perit ibnus.

no* reliquas Piaciniino.

IIL

Diffetfo per medium univerfo CictuU
corpore offeruntur

a a. Mufculi duplices ad movendas mem-
branas cffcdli.

b. Cavitas fornicis.

c c. Mcmbranx bradtcalcs.

Fig- B.

Cicada

Troche*.

2. Ramus. b. Vcficx ovales.

c. Rami minores.

Fig. C.

Pudendum femin.

a a. Penis offa duo.

b. Glans afpera.

cc. Vagina. d. Anus.

IV.

L O C U s T

Noturdis Jhuttur* otque extern* figurd
V. VI. VII.

AU.

Ah fini (In , fuperior, redit'

AU dextra, iifeiior, rc.1i.

c. T ni

• Explicatio Fig.

c Tympanum cu jus limbus cx fubftan-
^ tia dura & folida fub nigra conflat.
4 Corpufculum nigrum durum in ala

flniftra qux hic invcrfa apparet,
cujus attritu cum tympani extre-
mitate fit Tonus Aridulus.

VIII. T. 4. f. j . Malhohio.

•

Traft. de Bombyce:

^ Trachea di Ventrem fpetfans.

a a a. Annuli. bb. Laminae cartilagine*,
c c. Ejus pars exporrc&a.

Fig. Malp. T. 4. f. i-

a. Tracheae caput,

bb. Tubulus amplus.

IX.

Gamus niger ac integer. *

Albus gryllus fecundum latus.

XI.

Alis quatuor divaricatis ac expanfis in fu-
perioribus , ubi quidam quali oculi confpici-
untur locum excitandi fonuni dcmonftrat.

XII.

Diftin&ius oftendunt membranas fquam-
eas quarum interventu fatto mutuo attritu
ftridor ille Ioni perfentitur.

XIV.

Gryllo Talpa.

Externa fdeies.

XV.

Ventriculi , &c.

a. OEfophagus.

b. Ventriculus Primus.

c. Secundus.

T A

BUL*1 LIX. 49

d. '

Tertius.

e ce.

Tubuli pulmonum.

XVI.

Ventriculi , &c.

Ventriculus primus,

— Secundus, Echinus.

— Tertius.

Quartus.

Intcftinum tenue.

f -Craflum.

Fig. D. M a l p. T. 4. T. 4'

Eruca grandioris,

Produ&ioncs mucofx Ventrem
oblinientes ,

Omenti inftar trachea; ramos fuftentantes.

F. E. Malp. T. 3. f. 2.
Lucani
T rachea.

a a. Vcfic*. b. Trachea.

Delineatio.

XVIII.

Exhibet Lumbricum Tsrrpstrpm fupinatum ,
quoad maximam portionem ejus dijfcclum ,
(jr apertum , ut Cerebrum , P r accrdij , t 'if-
cera, aha que partes confpiciantur.

A. Lumbrici os cum mento.

B. Cerebrum in cujus fupcrficic arteria

expanfa adcordefccndit, deinde
ad caudam.

b. &c. Mufculi annulares , aperti , & expli-
cati cum tendinibus.

C. OEfophagi portio. D. Cor
E.cccc. Globuli albicantes fu premi tum ma-
jores, tum minores.

T T. Duo globi infimi, ovis gravidi & im-

pleti.

Qjq 2

G. Sto-

49*

'E x i 1 1 c'a 1 1 o Fro. T A B U L jE LIX.

Stomachus, cujus ttcs ventres funt

1.2. j.

Inteftinuin i ventriculo dcfccndcns ,
quod musculorum annularium
tendinibus , in quaque fcdionc
conftri&um , imlac coli in per-
fidis animalibus apparet.

Ejufdcm inteftini portio aperta , ut
corpus ei inclufum.lcu inteftinum
in inteftino confpici poflat.

Corpus illud interius, quod hepa
tis, &mcfcntcrii loeoefle vide-
tur.

XVII.

Exprimit ejufdem lumbrici portionem cum-
cduia ut pedunculorum feriet ,

qux funt +. fc. aaaa. fc.confficixntnr.

XVL

Exhibet Lumbricum integum , pronum , ut
mufculi snnuUres , in iifjue truhett , vir
detn ur. *

YyC

c- « sr*

4 94

Explicatio' Fio. TABULAE LX.

quz dc

S E R P

V I P E

Haram o&o priores H. F. a» Acjua p
reliquas A nos lus A

Fig. I.

Serpenti/ Ova tria, per tumeam uUita
II.

Tumet prior ai alter J feparoto.

a. T unica ovi prima venis onufla.

b. — Altera lubje&a.

c. \eive per eam difeurrentis truncus.

III.

EaJtm tumet alii facit.
a a a. Prioris tunic.-e pars i nterna.

b. Secunda: tunica: pars oppollta.

c. Portiuncula cono limilis ubi tunica deficit.

I V.

Dempta primo tumeo Jua fubjt&a, altera
crajfjjima , altera tenuia.

a. Tunica fccur.da.

— Tertia fetum tangens. c. Foetus-

V. & VI.

fatur fttut varior.

Crafla membrana f.chorion.

Vafa umbilicalia.

VII.

fatur explicatur 13 capite peuJulur , ut vafa
umbilicalia exaSiur coujptei queant.
a a Chorkm. b. Vafa umbilicalia.

VIII.

Serpent eonvolutur.

a. Vafa umbilicalia.

b. Locua infertionis eorundem, c. d. Tefles.

IX.

Veftct fellea , (Se.

a. Vefiea fellea in fitu. b. Ductus cyflicus.

c. Hepatis particula, d. Du&us liepaticuabilarius.

e. Pancreas ut fufpicamur. f f. Intcltinua.

i. Ductuum bilariurum unio.

Porter interna varia.
a. Cor. b. Trachea,

c. Pulmonis pars fuperior.

■*

ENTE

R A agunt

INDINTI, IX. X. XI. BlAIIVS,
is at iui exhibuerunt.

d. — Inferior, reticularis.

e. OEfophagus. £ Ventriculus,
g. Inteflina. H. Locus fcecura.

XI.

Rener cum gtmtohbur.

nn. Tetles. oo. Renes. pp. Ureteres,

qq. Duftus fperroatici ejaculatorii,
rr. Penis Uterquc.

XII.

Vipera parturient.
c. Dentes canini.

a. b. Canitis latera fuperiora eminentia a Nicandro tu-
bera & cornua di£ta.

D. Os vulva: f. ofculum externum cum catulo vipereo

E prodeunte.

E. Sanguis & foetus excrementa circumfufa.

G. Viperulus in involucro mox exiens, quod (tatim
dchiicit ac rumpitur, ut fecunda in pueruli».

. X I II.

Interna vipera porter.

T. R. Albera: arteria: partes , cum pulmone , qui etl ve-
luti veficula oblonga , variis meatibus donata.

P. Q-Vena: f. arteria: qua: adfcendunt & corde & ab be-

pate ad gingivas f dentium veficulas.

S. OEfophagus. N. Cor in pericardio.

M. Jecur per quod vena excurrit.

L. Ventriculus. K. Vefiea fellea.

O. Vena qui ab liepate ad radices dentium fangui-
nem ichorof im aut fei veneni defert.

G. Fundus Ventriculi. Q_C. Exitus fcetuum
H- 1. Ovorum receptaculum.

D. F- Vafa feminaris.

A. B. Orificia interna uterorum bifida.

XlV.

Interna parter mmafeula.

A A. Tefles. XX. Vafa deferentia.

LL. - i. . P reparantia.

Q. R. Duo penes qui terminantur ad radicem caudre.

M. N. Pellicula; integentes penes.

Z. Afperitates penis in parte antici ubi turgent pe-
nes hanc habent formam , ut erinaceus.

BB. Orificia penium. E. Ventriculi. YY. Renes.

H. Re&uin Inteilinum S. Colon flexuofum.

Z. Splen colo nexum.

" V w

F I G

INDEX

URAR

quibus

delineantur f artes vari *

U M

TERRESTRIBUS.
JJOM.fltul», Victi, pij. 14'- *«. 344 34* *48 fice
|js. ficc. jj* 3&I fi«.

VOLATILIBUS.

Carrelo dromedario.
Cane.

Capta Africani.

Caftare.

Cha cleom e.
Cuniculo.

S£

43«. *«•
41*» ficc.

* J,2

*"£

I70

’71 £
17* 5*o, ficc.
3*4» *ce
]*S 590
19»

59 fi, fice 4»o I Ice 404. 406 jjo, ficc. 436 »

Fele.

Fck Zibchui.

Leoue.

Lepore.

Ore.

Porco.

Simia.

Teftudinc

Tigride.

Udo.

Vitulo.

Hirco.

Capra.

Vulpe.

Capreolo»

Cervo.

G! re.

Talp*-

Mure.

poicdlo IndicO.

Mane.

1 rhino.

ipinali medulla in quadrupedibus.

crr*. '£

A olere. Cj

Gallo fle Gallina.

Ota.

Oro fle Pnllo.

A <^U A T I I I B U S.

Cancro.

Oftteo.

Alofc.

Atcipenfcr

fello.

Afc
Gali
Xiphia.
Rapa.

408, flte.

Jl», ficc.

416

4'* UfU.

Hippoilofib.

4»* RtaX.

4“ rhocena.

4** Vupcmuiu.
** Carptonc.

4«

4»*

4*4

«M

4*4 4*6

Ad(«I1i
Cuculo.
Perca.
Luoo.

• , Salamandra.
♦l? Lacerta.

$ BufoB*-

434

VOLATILIBUS.

Aquila.

p 1*004.

Uiua.

Ardea.

S turione.

Plittaco.

Grue.

Cornice.

Vcfpcniliooe.

Columba.

Anate.

440

44o

440

44*

INSECTIS.

Bombyce

Sihrmcra.

ickU.

Localia.

Luiubnco.

Gnllo.

Gnlloutf*.

44* -«ce.

43« , *“•
434

43« 41« 46«

4S1 , ficc.

4 6t

4«

47»

47*

474. ««S*
47*
4S0, Icr.

mtlNT! fic V I 1 1 ii.

490, ficc.

4i4

FINIS.

ofcmfc

SJfMi ;

Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Texts

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Gerardi Blasii Amstelraedamensis, ... Anatome animalium, terrestrium variorum, volatilium, aquatilium, serpentum, insectorum, ovorumque, structuram naturalem ex veterum, recentiorum, propriisque observationibus proponens, figuris variis illustrata"

See other formats